SONUÇ VE ÖNERĠLER

Sonuç

Günümüze kadar varlığını sürdürmeyi başaran el sanatlarından biriside patik ve çorap örücülüğüdür.

Tekirdağ Çorlu ilçesinde yapılan patik ve çorap örücülüğü de yörenin geçmişten günümüze gelen el sanatlarındandır. Bu işi yapan kişilerin çoğunluğu genelde geçim kaynağı olarak bu işi seçmişlerdir. Geçmişte büyük önem taşıyan patik ve çorap örücülüğü günümüzde değerini kaybetmiş ve örücülük ile uğraşanların sayısı da giderek azalmıştır.

Çorlu ilçesinde kentleşmenin de artması ile insanlar hazır çorap kullanmaya başlamıştır. Patikler ve çoraplar ise genelde turist ve yabancı şehirlerden gelenlerin giderken hediye amaçlı aldıkları ürünler, düğünlerde kızların çeyizlerine koydukları eşya, doğumda loğusa kişiye götürülen hediye olmuştur.

Bu el sanatını tekrar canlandırmak, yöre ve ülke ekonomisine de değer katan bir sektör halini alabilmesi ve kültürel değerleri oluşturan motiflerin tespit edilebilmesi için “Tekirdağ ili Çorlu ilçesi el örgüsü patik ve çorap örücülüğü” konu alınmıştır.

Bu araştırmanın amacı Tekirdağ’ın Çorlu ilçesinde patik ve çorap örücülüğünün bugünkü durumu, yapılan patik ve çorap eşya çeşitleri, patik ve çorap yapımında kullanılan teknik ve araç gereçler incelenmiştir.

sonuç ve öneriler yer almaktadır.

Hazırlanan anketler ilçede yaşayan bireylerin gönüllülük esas alınarak ve örnekleme ulaşacak şekilde 60 kişiye uygulanmıştır. Anketler araştırmacı tarafından bireylere uygulanmıştır. Uygulanan anketler toplamda 20 sorudan oluşmaktadır.

Anket sonuçlarından ulaşılan bilgiler ise şöyledir;

İlçede uygulanan anket sonucu patik ve çorap ören bireylerin tamamının kadınlardan oluştuğu saptanmıştır. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre örücülükle ilgilenen bireylerin 51 yaş üstü olduğu, bunu 31-35 yaş arasındaki bireylerin izlediği görülmektedir. Ankete katılan bireylerin öğrenim durumlarına bakıldığında; %56,67 ile ilkokul düzeyinde olanlar önde gelmekte olduğu, bunu %18,33 ile lise izlemektedir. Ortaöğrenim, üniversite ve yüksekokul mezunları ise daha az bir oranı oluşturmaktadır.

Ankete katılan bireylerin örücülük işini ne kadar zamandır yaptıklarına bakıldığında; genellikle 5-10 yıldır onu takiben 11-20; 21-30; 31-40 ve 41yıl dan daha fazla süredir yaptıkları saptanmıştır.

Ankete katılan bireylerin çoğunlukla annesinden ve komşularından patik ve çorap örmeyi öğrendiği görülmektedir. Anneanneden ve babaanneden patik ve çorap öğrenenlerin oranı daha az olduğu saptanmıştır.

Patik ve çorap örücülüğüne devam eden yetişkinlerin patik ve çorap örme amaçlarına bakıldığında; daha çok kazanç sağlamak ve hobi isteği önde gelmekte, bunu boş zamanı değerlendirme, kızların çeyizi için örme izlemektedir.

Araştırmaya katılan bireylerin patikleri ve çorapları kimlere ördüklerine bakıldığında; oranı en yüksek olarak kadınlar önde gelmekte olup, bunu çocuklar ve genç kızlar izlemektedir.

Kullanılan araçlarla ilgili ankete bakıldığında; %43,33 ile beş şiş, %33,33 ile şiş(beş ve iki) kullanan bireylerin önde geldiği, bunu çift şiş ve hepsini kullanan bireylerin izlediği saptanmıştır. Tığ kullananların ise oranını düşüktür.

her türlü ipi kullananlar, pamuk ip kullananlar, merserize ve sentetik ip kullananların takip ettiği saptanmıştır.

Patik ve çorap öreken bireylerin kullandığı tekniklere bakıldığında; en fazla düz(yüz) ilmeğin tercih edildiği, bunu devamında ise tığ ile zincir, haraşo, Selanik ve düz örgü kullanıldığı saptanmıştır. Lastik örgü kullananların oranı ise düşüktür.

Bireylerin kullandıkları renk dağılımında en çok talep gören renk siyah, beyaz, kırmızı, yeşil, mavi, ile su yeşili olduğu görülmekte, bunu ise pembe, lila, lacivert, açık pembe, açık sarı, yavruağzı, açık yeşil, mürdüm, sütlü kahve, bordo ve turuncu, turkuaz, mor ve gri renklerin takip ettiği saptanmıştır.

Bireylerin kullandığı motiflere bakıldığımda; yörede daha çok bitkisel ve geometrik motifin tercih edildiği, bunu nesneli, anlam yüklü, figürlü motiflerin takip ettiği belirlenmiştir.

Ankete katılan bireylerin patiklerde ve çoraplarda kullandıkları motif ve desenleri neye göre karar verdiklerine bakıldığında; bireylerin çoğunluğu zevkine göre yaptığı önde gelmekte, bunu isteğe göre, eski patiklere göre, başkalarına danışarak ve getirilen örneğe göre patik ve çorabın yapıldığı izlemektedir.

Elde edilen sonuçlardan çeyizlerdeki patik sayısı en yüksek 31-40 adet patik olarak belirlenmiş olup, bunu 5-10 adet patik, 11-20 adet patik, 21-30 adet patik ve 41 ve üstü patik olarak bulunduğu saptanmıştır.

Ankete katılan bireylerin örülen patikleri ve çorapları nasıl sattığına bakıldığında; komşularına ve akrabalarına sattığı önde gelmekte, bunu tanıdıkları ile sattığı, hediye ettiği, komşularına sattığı ve kendi pazarda satış yapanlar izlemektedir.

Elde edilen sonuçlardan patiklerin ve çorapların mevsime göre satışına bakıldığında; en çok tercih edilen mevsim kış ve sonbahar olduğu, bunu ise ilkbahar ve yaz mevsiminin izlediği görülmektedir.

Elde edilen sonuçlarda patikleri ve çorapları alanların dikkat ettikleri özelliklere bakıldığında; satın alanların en fazla ipin sağlam olmasına ve süslü olmasına dikkat ettikleri, daha sonra ise kullanışlı olması ve sıcak tutması önemli olduğu saptanmıştır. Ankete katılan bireylerin patik ve çorap satışında ne tür zorluklarla karşılaşıldığına bakıldığında; bireyler için daha çok hazır çorapların üretilmesi önde gelmekte olup, bunu pazarlama yapamama, satış alanı bulamama, araç-gereç temini izlemektedir. Hiçbir zorlukla karşılaşmayanların oranı ise düşük olgu saptanmıştır.

Elde edilen sonuçlarda patiklerin ve çopraların satış fiyatlarını etkileyen özelliklere bakıldığında; daha çok kullanılan ipliğin özelliği ve kullanılan desen önde olup, bunu kullanılan örgü modeli ve örgülerin süslü olma özelliği takip etmektedir.

Sonuç olarak bu araştırma; Tekirdağ ili çorlu ilçesinin patik ve çorap ören bireylerinin saptanması ve örücülük ile ilgili bilgilerini değerlendirmek için planlanıp yürütülmüştür. Bireylerin patik ve çorap örücülüğünü kazanç sağlamak için yaptıkları saptanmıştır. Bunun sonucu olarak da bireylerin hem aile ile ilgilenip hem de aileye maddi destek olacak iş olarak rahat olduğu görülmüştür. Ankete katılan bireylerin görüşleri alınarak patiklerin ve çorapların satışının az olduğunu bunun için kendilerine belediye ya da farklı kuruluşların destek çıkmalarını istedikleri tespit edilmiştir.

sanatları ustalarının da katılımı sağlanmalı. Bu projelerde örücülüğe yer verilmeli. Ustalar proje kapsamında örücülüğü öğrenmek ve sürdürmek isteyenlere bilgiler vermeli.

2. Patik satışlarında belediye gibi kurumların, dernek ve vakıfların satıcılara yardımcı olmalıdır. Talep doğrultusunda yaz aylarında örücülük yapan bireylere kurulan pazarlarda satış olanakları sağlanmalıdır. Bireyler için kalıcı el sanatları satışı için mekânlar açılmalıdır. El sanatları ile ilgili senede birkaç defa tanıtım fuarları açılmalıdır. Patiklerdeki motiflerin anlam ve hikayeleri ile satışa sunulmaları kültürel açıdan da zenginlik sağlayacaktır.

3. Patiklerde kullanılan motifler ile ilgili çalışmalar yapılarak bu motiflerin yeniden tasarlanmaları ya da motifleri çeşitli alanlarda kullanımı sağlanarak günlük yaşamda kullanımı yaygınlaştırılmalıdır. Bu motiflerin kullanımı günlük giyim kıyafetlerinde, ev tekstillerinde, mekân dekorasyonlarında yeniden canlandırılarak gelecek kuşaklara da taşınacaktır.

KAYNAKÇA

Akpınarlı. H. F. (2004). Kırım El Sanatlarının Dünü ve Bugünü, Ankara: Atatürk Kültür Merkezi

Akpinarli, H. F., Develioğlu. Y., Ortaç. H. S., Özder. L., Yalçinkaya. T., Büyükyazici, M., Tozun. H., Kurt, G. & Develioğlu, G. (2008). Çankırı El Sanatları. Ankara: Gazi Üniversitesi

Altuntaş, Y. (1994). El Sanatlarının Dünü Bugünü Ve Sorunları, Kamu Ve Özel

Kuruluşlarda Orta Öğretimde, Üniversitelerde El Sanatlarına Yaklaşım Ve Sorunları Sempozyumu Bildirileri, Ankara: Türk Tarih

Ana sayfa » Örgü Modelleri 10 Haziran 2013 tarihinde www.orgu-modeli.netsayfasından alınmıştır.

Bey, S. (1997). Geleneksel Çini Sanatı Verilerinin Günümüz Sanatının Değişen Koşulları İçinde Değerlendirilmesi. Türkiye’de El Sanatları Geleneği ve Çağdaş Sanatlar İçindeki Yeri Sempozyumu Bildirileri. Ankara: Kültür Bakanlığı

Babcan, A. R.( 1984). III. Ulusal El Sanatları Sempozyumu Bildirileri. İzmir

Bulat, S. (2002). “Erzurum Yöresinde Oltu Taşı İle Üretilen Kolyeler Üzerinde Bir Araştırma Ve Yeni Kolye Tasarımları”. Yayımlanmış. Sanatta yüksek lisans tezi.

Ankara: Sosyal bilimler enstitüsü

Barutçu, İ.F. (2000). “Bitlis İli Çorap Örücülüğünün Teknik, Araç-Gereç Ve Motif

Yönünden İncelenmesi Üzerine Bir Araştırma”. Yayımlanmış. Sanatta Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Sosyal Bilimler Enstitüsü

Çetin, A. (1999). Yerel El Sanatları I. İstanbul: Milli eğitim

Erden, A. (1984). Kamu Kuruluşlarındaki El Sanatları Çalışmaları Üzerine Düşünceler. 2. Ulusal El Sanatları Sempozyumu Bildirileri. İzmir: Dokuz Eylül Üniv. Güzel Sanatlar Fakültesi

Glassıe, H. (1993). Günümüzde Geleneksel Türk El Sanatları. İstanbul: Pan Hürriyet basım evi. Temel britanica. Cilt:18.İstanbul

Home » Patik modelleri » Bayan patik modelleri,12 Haziran 2013 tarihinde, www.Orguportal.com sayfasından yararlanılmıştır.

Işık, K. & Yurteri, F. (1997). Türk El Halısını Satın Alan Yabancı Alıcıların Türk El Halıları Hakkındaki Görüşleri. Türkiye De El Sanatları Geleneği Ve Çağdaş Sanatlar İçindeki Yeri Sempozyumu Bildirileri. Ankara: Kültür Bakanlığı

Kayahan, K. (1987). Sanat Eleştirilerinde Kural Ve Ölçütler. Bursa Keskiner, C. (1987). Türk Sanatlarında Desen Motifleri. İstanbul Kınay, C. (1993). Sanat Tarihi. Ankara: Kültür Bakanlığı

Köklü, V. (1997). “Çankırı İli Kızıl Irmak İlçesine Ait Birkaç Köyde Buluna Bilen El Örgüsü Çorap Örnekleri Ve Yeni Tasarımlar”. Yayımlanmış, Sanatta Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Sosyal Bilimler Enstitüsü

Master, Grant. Genel Kültür Ansiklopedisi. Çilt:7 Meydan loruusse. çilt:4.Ankara:1990.s.14

Mesleki ve Teknik eğitim, program ve öğretim materyalleri, 10 Haziran 2013 tarihinde, http://megep.meb.gov.tr sayfasından erişilmiştir.

Nedir Ne Demek, NND Sözlüğü, 18 Ekim 2013 tarihinde, http://Nedir ne demek.com.tr sayfasından erişilmiştir.

Onuk, T, Akpınarlı, F, Ortaç, H.S. & Alp, K.Ö, (1988). Tarsus El Sanatları. Ankara: TC Kültür Bakanlığı

Özkahveci, G. ( 2001). “Kastamonu İli Merkez El Örgüsü Patik Motiflerinin Giyisi Tasarımlarının Uygulanması”. Yayımlanmış, Sanatta Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Sosyal Bilimler Enstitüsü

Özbel, K. (1947). El sanatları I. Anadolu Çorapları. Ankara Özbel, K. (1990). El Sanatları. CHP Halk Evleri Bürosu. Ankara Öztürk, İ. (1994).Geleneksel Türk El Sanatlarına Giriş. Ankara Öztürk, İ. (1998). Geleneksel Türk El Sanatlarına Giriş. Ankara

Parlar, G. (1997). Emirdağ Köylerinden Derlenen Patiklerde Motif Ve Renk Özelliklerine Çağdaş Bir Yaklaşım. Türkiye De El Sanatları Geleneği Ve Çağdaş Sanatlar İçindeki Yeri Sempozyumu Bildirileri. Ankara: Kültür Bakanlığı

Satır, S. (1995). Geleneksel Türk El Sanatlarını Çağdaş Gelişimi Açısından Tasarımın Artan Önemi. 2000’li Yıllarda Türkiye’de Geleneksel Türk El Sanatlarının Sanatsal Tarımsal Ve Ekonomik Boyutu Sempozyumu Bildirileri, Ankara: Kültür Bakanlığı

Sancak, H. (2001). “Sakarya İli Akyağız İlçesi Patik Örücülüğü Ve Yeni Tasarımlar”. Yayımlanmış, Sanatta Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Sosyal Bilimler Enstitüsü Siradisi.ORG, Kişisel İnternet Sitesi,10 Haziran 2013 tarihinde

https://www.facebook.com/Siradisi.ORG sayfasından erişilmiştir.

Şahin, H.S. (1998). “Elazığ İli Merkezindeki Çeyizlerde Bulunan Ve Hammaddeleri Lif Olan El Sanatları Ürünleri”. Yayılanmış. Sanatta Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Sosyal Bilimleri Enstitüsü

Şahin, Y. (1997). Türkiye Çağdaşlaşma Sürecinde Geleneksel El Sanatlarına Bakış Açısı. Türkiye’de El Sanatları Geleneği Ve Çağdaş Sanatlar İçindeki Yeri Sempozyumu Bildirileri. Ankara: Kültür Bakanlığı

Tekay, A.E. (1998). “Eski Şehir İli Mahmudiye İlçesi Patik Örücülüğü Üzerine Bir Araştırma”. Yayımlanmış, Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Sosyal Bilimler Enstitüsü T.C Çorlu Kaymakamlığı, Güncel,18 Ekim 2013 tarihinde, http://www.çorlu.gov.tr sayfasından erişilmiştir.

Ankara: Sosyal Bilimler Enstitüsü

Yazıcıoğlu, Y. & Tezel, Z. (1997). Türk El Dokusu Halıların Yurtdışı Platformlarda Tanıtılması Ve Tüketim Olanaklarının Artırılması Üzerine Somut Öneriler. Türkiye De El Sanatları Geleneği Ve Çağdaş Sanatlar İçindeki Yeri Sempozyumu Bildirileri. Ankara: Kültür Bakanlığı

EKLER