Silvan Hıznevi Medresesi

2.1.1. Tarihi Gelişimi Ve İdari Yapısı

2009 yılında Diyarbakır ilinin Silvan ilçesine bağlı Yüksek Mahallesi’nde yapılan caminin zemin katında kurulmuştur. ‘Hıznevi Kuran Kursu’ adı altında hizmet vermektedir. Cami imamı, medresenin müderrisi olarak da görev yapmaktadır.

1

Mehmet Şimşek, Amid’den Diyarbekir’e EğitimTarihi, İstanbul: Kent Yayınları, 2006, s.40. 2

M. Şefik Korkusuz, Cumhuriyet Öncesi Diyarbekir’de Maarif, İstanbul: Kent Yayınları, 2009, s.34 3

Korkusuz, age, s.15. 4

Medreseden sorumlu olan seyda, kendisine yardımcı olması için bir yardımcı seydayla daha anlaşarak faaliyetlerine devam etmektedir.

2.1.2. Öğretim Kadrosu

Medrese’de iki sorumlu seyda vardır. Her seyda eğitim seviyesi en yüksek olan beş öğrenciye ders vermekte ve bu öğrenciler de kendi seviyelerinden daha düşük olan öğrencilere ders vermektedir. Eğitmeninden memnun olmayan öğrencilerin eğitmenleri, müderris tarafından değiştirilmektedir. Öğrencilerin memnuniyetinin ön planda olduğu bu uygulamada, öğrenci başarısızlığında eğiticinin rolü en aza indirgenmektedir.

2.1.3. Öğrenciler

Medresede toplam yirmi öğrenci mevcuttur. Öğrenciler; Batman, Diyarbakır, Mardin ve Siirt illerinden gelmektedir. Gelen öğrenciler, orta ve düşük gelirli ailelerin çocukları olmakla beraber, köyde yaşayanlar çoğunluktadır. Öğrencilerin medreseye kabul şartları, resmi Kuran kursuna kabul şartlarını da içermektedir. Bunlar:

1-İlköğretim mezunu olmak

2-Veli onayı. (Öğrenci velileri ile görüşülerek onların onayının olduğu teyit edilir.)

3-Öğrencinin herhangi bir örgütle bağlantısının olmaması. (Öğrenciler bir süre gözlenerek kanaate varılır.)

Öğrencilerden üç tanesi, evli olmaları nedeniyle akşam eve gitmektedirler. Diğerleri yatılı kalmaktadırlar. Öğrenciler; kumaş pantolon, gömlek giymekte ve başlarına takke takmaktadırlar. Namaz vakitlerinde medresenin üst katında bulunan camide cemaatle namaz kılmakta ve namazdan sonraki tesbîhat bölümünü kendileri okuyarak pratik yapmaktadırlar.

Öğrencilerden yirmi yedi kişi, Açık Öğretim İmam Hatip Lisesi’ne; üç kişi de Açık Öğretim İlahiyat Ön Lisans bölümüne kayıtlıdır.

Tablo 13: Silvan Hıznevi Medresesi Öğrenci Yaşları

yaş Öğrenci sayısı

28 1 26 1 24 1 19 4 18 2 17 5 16 4 14 2 Toplam 20 2.1.4. Eğitim-Öğretim

Medresenin yazılı bir eğitim programı yoktur. İki medrese seydasıyla 27.05.2010 tarihinde yapılan görüşmede, yedi yıl süren bir eğitimlerinin olduğunu, yazılı olmayan ayrıca esnek olabilecek bir eğitim programı ve ders kitapları olduğu ifade edilmiştir. Medresenin yıllık eğitim programı tablo 14 de gösterilmiştir.

Tablo 14: Silvan Hıznevi Medresesi Eğitim Programı

Ders

Kategorisi _{Şer-i İlimler Alet İlimler (Dil Öğretimi)}

1- Tecvid

2-Hadis-i Arbain 1-Emsile

3-İman Akidesi (Şeyh İbrahim Hakkı) 2-Bina 4-Sure Ezberleme (Tebarek,Yasin) 1. Sınıf

5-Tesbihat-Kamet-Ezan

1- Avamil (Gramer)

1-Bacuri (Fıkıh) 2-Zuruf

2-Umdet-i Salık (Fıkıh) 3-Terkib

4-Sadulah sağir (Gramer)

2. Sınıf

5-Durus-u Nahvi (Günümüz Mısır ve Suriye Medreselerinde de okutulan kitaptır)

1-Feth-u Muin (4 ciltlik Fıkıh kitabı)

1-Şerh-ul Muğni veya Şerhu Kıtru Neda (li İbni Hişam) (öğrenci isteğine bağlı)

2-Sadini (sarf-Gramer)

3. Sınıf

3-Halul Meakidil Kavaid

1-Ulumul Kuran

1-Molla Cami

2-Min hac (İmam Nevevi'nin 4 ciltlik

eseri) 2-Suiti

4. Sınıf

1-Süllem (Mantık)

1-Riyazü’s Salihin (Hadis) 2-Mağnifullah (Mantık)

2-Safvet et Tefasir (Tefsirlerin özü

anlamındadır) 3-Kavlu-l Ahmet (Mantık)

5. Sınıf

1-Müstalihi-l Hadis

1-Usam-ül İstiare (mecaz anlamla ilgili bir ders)

2-Usul-ül Fıkıh 2-Velediye (Münazara)

3-Feraid (mirasla ilgili kitaptır)

6. Sınıf

1-Tefsi-rü Nesefi

1-Muhteşem-ül Meani (Meani, Bedi ve Beyan olarak 3 bölümü vardır)

2-Sahihi Buhari 2-Cem’ul Cevami (usül İlmi)

3-İlim-ül Kur’an (Kur’an Terimleri) 7. Sınıf

Sınıf sisteminin yerine bire bir eğitim verilmektedir. Medreseden mezun olan öğrenci olmadığı ve öğrencilerin öğrenme hızları farklı olduğu için, medreseden ne kadar sürede mezun olunabileceği net olarak bilinmemekle beraber, ortalama beş yılda mezun olunabileceği müderris tarafından belirtilmiştir.

Öğrencilerin haftalık tatili perşembe günü ikindi vakti başlamakta ve cuma akşamı sona ermektedir. Her iki dini bayramda izinli sayılan öğrenciler, yaz döneminde de bir aya kadar tatil süresine sahiptirler.

Medrese resmi olarak Kuran kursu olarak faaliyet göstermektedir. Mahalle halkının ilgisinden dolayı seksen öğrenci Kuran ve din bilgisi dersini almak amacıyla medreseye gelmektedir.

2.1.5. Bina Durumu, Ders Araç Gereçleri

2009 yılında yapılan Yukarı Mahalle Camisi’nin zemin katında faaliyet gösteren medresenin iki seyda odası, üç büyük öğrenci odası, bir banyosu ve bir mutfağı mevcuttur. Binanın girişinde abdesthane ve tuvaletler bulunmaktadır. Medresenin sağ bölümünde mutfak ve yatakhane olarak kullanılmak üzere yapılan büyük bir binanın inşaatı devam etmektedir.

Medrese öğrencileri yer yataklarında uyumaktadır. Kısa zaman sonra yapılacak olan yatakhane bölümü, ranza ve diğer malzemelerle donatılacağı için bu durum geçicidir.

Medresede bulunan ders araç gereçleri: 1-Ders kitapları

2- İki adet yazı tahtası 3-Tv ve cd

4-Kasetçalar (Tecvit derslerinde kullanılmaktadır)

2.1.6. Mali Durum, Gelir Ve Giderler

2009 yılından beri faaliyet gösteren bu kurumdaki öğrencilerin iaşe masrafları ilçenin zengin bir ailesi tarafından karşılanmaktadır. Medresede seyda olarak çalışan iki personelinden biri, resmi imamdır. Diğer personeline verilen 500 lira maaş ve ev kirası, yine zengin olan aynı aile tarafından sağlanmaktadır. Bunun dışında mahalle sakinlerinin yaptığı gönüllü yardımlarla medresenin diğer ihtiyaçları karşılanmaktadır.

2.1.7. Öğrencilerin Günlük İhtiyaçları, Yemek, Çamaşır, Temizlik Konuları

Medrese sorumlusu olan iki öğrenci, o günkü kahvaltı, öğle ve akşam yemeğini hazırlar. Öğrenciler nöbet sırasına göre yemek ve temizlik işlerini yapmaktadır. O gün görevli olan öğrenciler, seydanın belirlediği haftalık yemek listesine göre yemek yapmaktadır. Öğünlerde bulunan yemek çeşidi, günlere göre değişmektedir. Haftada iki defa etli yemek yapılmakta ve her perşembe günü de ‘Maklube’ olarak bilinen bir çeşit yemek yapılmaktadır. Haftalık yemek listesine göre yemekler:

1-Kahvaltı: iki çeşit yiyecek 2-Öğle yemeği: iki çeşit yemek 3-Akşam yemeği: iki çeşit yemek

Öğrenciler her gün sabah kahvaltıdan önce temizlik yapmaktadırlar. Medresede bulunan çamaşır makinesi, haftada iki defa çalıştırılarak öğrencilerin çamaşır sorunları giderilmektedir.