Branşlarına göre farklı seviyelerde olan trete kapasitelerini aşan işlerde ilgili teknik birimler tarafından ihtiyari reasürans çalışılmaktadır.
Grup tarafından çalışılan belli başı resürans şirketleri ve bu şirketlerin en güncel derecelendirme notları aşağıdaki tabloda özetlenmiştir.
Reasürör Şirket Derecesi
Değerlendiren
Kuruluş Ana Sermayedar Faaliyet Merkezi
Doğrudan/
Dolaylı Ortaklık
Allianz SE A+ A.M. BEST Allianz Group ALMANYA VAR
BNP Paribas Cardif Hayat Sigorta A.Ş. NR A.M. BEST BNP Paribas Cardif FRANSA YOK
Grup’un fiyatlandırması, istatiksel analize, geçmiş dataya ve ilgili ürüne uygun düşen mortalite tablolarına göre yapılmaktadır. Grup söz konusu riskleri, şekillendirmiş olduğu poliçe yazma stratejisi ve tarafı olduğu reasürans anlaşmaları ile yönetmektedir. Hayat ve Ferdi Kaza branşlarında risk kabul politikası uyarınca aşağıdaki unsurlar dikkate alınır:
- Bireysel sigortalarda sigortalı yaşı, sigorta bedeli dikkate alınarak sağlık beyanları ve raporları, - Grup sigortalarda gruptaki kişi sayısına ve sigortalının zorunlu veya ihtiyari olmasına göre sağlık
beyanları ve raporları,
- Fiyatlandırmada, sigortalının sağlık durumuna göre sür prim uygulanması, ek şart konulması veya teminatın indirilmesi veya reddedilmesi ile ilgili bilgiler,
- Yüksek tutarlı teminatlarda sağlık belgeleri yanında, sigortalının maddi durumu ile ilgili belgeler.
Sosyal Güvenlik Kurumu’na aktarılan primler
25 Şubat 2011 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan 6111 sayılı “Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanun ve Diğer Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun”un (“Kanun”) 59. maddesiyle değişik 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 98. maddesi ile trafik kazaları nedeniyle ilgililere yapılan sağlık hizmet bedellerinin tahsil ve tasfiyesi yeni usul ve esaslara bağlanmıştır. Bu çerçevede trafik kazaları sebebiyle bütün resmi ve özel sağlık kurum ve kuruluşlarının sundukları sağlık hizmet bedelleri kazazedenin sosyal güvencesi olup olmadığına bakılmaksızın Sosyal Güvenlik Kurumu (“SGK”) tarafından karşılanacaktır. Yine Kanun’un Geçici 1. maddesine göre Kanun’un yayımlandığı tarihten önce meydana gelen trafik kazaları nedeniyle sunulan sağlık hizmetleri bedellerinin SGK tarafından karşılanması hükme bağlanmıştır.
Kanun’un söz konusu maddeleri çerçevesinde oluşacak hizmet bedelleri ile ilgili olarak sigorta şirketlerinin yükümlülüğü, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından yayımlanan 27 Ağustos 2011 tarihli
“Trafik Kazaları Nedeniyle İlgililere Sunulan Sağlık Hizmet Bedellerinin Tahsiline İlişkin Usül ve Esaslar Hakkında Yönetmelik” (“Yönetmelik”), 15 Eylül 2011 tarih ve 2011/17 sayılı “Trafik Kazaları Nedeniyle İlgililere Sunulan Sağlık Hizmet Bedellerinin Tahsiline İlişkin Usül ve Esaslar Hakkında Yönetmelik Uygulamasına İlişkin Usül ve Esaslar Hakkında Genelge” (“2011/17 sayılı Genelge”), 17 Ekim 2011 tarih ve 2011/18 sayılı “Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) Tedavi Masraflarına İlişkin Yapılan Ödemelerin Muhasebeleştirilmesine ve Sigortacılık Hesap Planında Yeni Hesap Kodu Açılmasına Dair Genelge (“2011/18 sayılı Genelge”), 16 Mart 2012 tarih ve 2012/3 sayılı “Trafik Kazaları Nedeniyle İlgililere Sunulan Sağlık Hizmet Bedellerinin Tahsiline İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik Uygulamasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Genelge’de Değişiklik Yapılmasına İlişkin Genelge”
(“2012/3 sayılı Genelge) ve 30 Nisan 2012 tarih ve 2012/6 sayılı “Trafik Kazaları Nedeniyle İlgililere Sunulan Sağlık Hizmet Bedellerinin Tahsiline İlişkin Usül ve Esaslar Hakkında Yönetmelikte Yapılan Değişikliğe İlişkin Sektör Duyurusu”nda (“2012/6 no’lu Sektör Duyurusu”) açıklanan esaslara göre belirlenmiştir (2.24 no’lu dipnot). Bu çerçevede, Kanun’un yayımlandığı tarihten sonra meydana gelen trafik kazalarından kaynaklanan tedavi masraflarıyla ilgili olmak üzere, Grup’un “Zorunlu Taşımacılık Sigortası”, “Zorunlu Trafik Sigortası” ve “Zorunlu Koltuk Ferdi Kaza Sigortası” branşlarında 25 Şubat 2011 tarihi yapılan poliçelere ilişkin olarak Yönetmelik, 2011/17 sayılı Genelge, 2012/3 sayılı Genelge ve 2012/6 no’lu Sektör Duyurusu kapsamında belirlenen primleri SGK’ya aktarması gerekmektedir. Grup yukarıda anlatılan esaslar çerçevesinde 1 Ocak - 30 Eylül 2021 hesap dönemine ait 108,209,155 TL (1 Ocak - 30 Eylül 2020: 100,767,278 TL) tutarında devredilen primi
“SGK’ya aktarılan primler” hesabı altında muhasebeleştirmiştir.
4.1 Sigorta riskinin yönetimi (Devamı)
Riskli Sigortalılar Havuzu'na aktarılan prim ve hasarlar
Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından 11 Temmuz 2017 tarih ve 30121 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren “Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortasında Tarife Uygulama Esasları Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” ile belirlendiği şekliyle hasar frekansı yüksek basamak ve/veya araç grupları için 12 Nisan 2017 tarihinden itibaren yazılan trafik sigortası poliçeleri için geçerli olmak üzere “Riskli Sigortalılar Havuzu”
(“Havuz”) kurulmuştur. Söz konusu yönetmelikle birlikte yürürlüğe giren Riskli Sigortalılar Havuzu Çalışma Esasları’na göre, Havuz kapsamındaki trafik sigortası poliçelerine ilişkin prim ve hasarlar Türkiye Motorlu Taşıtlar Bürosu (“TMTB”) tarafından iki aşamalı olarak hesaplanmaktadır. Buna göre, primler ve hasarların %50’si sigorta şirketleri arasında eşit olarak paylaştırılacak; kalan %50’lik kısım ise sigorta şirketlerinin trafik sigortası primlerinden son 3 yıllık dönemde aldıkları pay dikkate alınarak dağıtılmaktadır.
15 Ağustos 2017 tarihinde Türkiye motorlu Taşıtlar Bürosu tarafından yayınlanan Riskli Sigortalılar Havuz İşleyiş Kuralları’na göre; 12 Nisan 2017 tarihinden sonra düzenlenecek ve havuza devredilecek poliçeler için havuza devredilecek prim, yönetmelikte belirlenen primlerden sigortalıdan alınan kesintiler düşüldükten sonra %76’sı oranında havuza devir yapılacaktır.
Grup, TMTB tarafından kesinleştirilerek iletilen aylık dekontları dikkate alarak, düzenleme kapsamında Havuz’a devredilen ve Grup’un payı kapsamında Havuz’dan devir alınan prim, tazminat ve komisyon tutarlarını kayıtlarına almıştır. Grup, 30 Eylül 2021 tarihi itibarıyla Havuz’a 351,956,988 TL prim, 216,615,325 TL ödenen tazminat, 3,655,455 TL rücu geliri ve 8,583,127 TL sovtaj tutarı devretmiş olup;
Havuz’dan Şirket payı olarak bildirilmiş olan 145,293,059 TL prim, 95,066,809 TL ödenen tazminat, 1,384,434 TL rücu geliri ve 645,428 TL sovtaj tutarını ilgili mevzuat doğrultusunda muhasebeleştirmiştir.
30 Eylül 2021 tarihi itibarıyla 2021 yılının Eylül ayına ilişkin dekont Grup’a hesapların kapandığı tarih itibarıyla ulaşmadığı için; Havuz’dan Grup payı olarak alınacak tutarlar tahmin edilmiştir.
Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından 7 Ekim 2017 tarih ve 30203 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren “Tıbbi Kötü Uygulamaya İlişkin Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortasında Kurum Katkısına İlişkin Usul ve Esaslara Dair Tebliğ (2010/1)’in ekinde yer alan Tıbbi Kötü Uygulamaya İlişkin Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Tarife ve Talimatının “B. TALİMAT” başlıklı bölümüne 11’inci maddeden sonra gelmek üzere aşağıdaki madde eklenmiştir. Söz konusu madde ile birlikte yürürlüğe giren Tıbbi Kötü Uygulamaya İlişkin Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Prim ve Hasar Paylaşımı Esasları’na göre, Uygulama kapsamındaki mali sorumluluk poliçelerine ilişkin prim ve hasarlar Güneş Sigorta A.Ş. tarafından iki aşamalı olarak hesaplanmaktadır. Buna göre, primler ve hasarların %50’si sigorta şirketleri arasında eşit olarak paylaştırılacak; kalan %50’lik kısım ise sigorta şirketlerinin tıbbi sorumluluk sigortası primlerinden son 3 yıllık dönemde aldıkları pay dikkate alınarak dağıtılmaktadır.
Grup, Türkiye Sigorta A.Ş. (eski unvanıyla “Güneş Sigorta A.Ş.”) tarafından kesinleştirilerek iletilen aylık dekontları dikkate alarak, düzenleme kapsamında Havuz’a devredilen ve Grup’un payı kapsamında Havuz’dan devir alınan prim, tazminat ve komisyon tutarlarını kayıtlarına almıştır. Grup, 30 Eylül 2021 tarihi itibarıyla Havuz’a 2,833,980 TL prim, 639,182 TL ödenen tazminat devretmiş olup; Havuz’dan Şirket payı olarak bildirilmiş olan 1,978,538 TL prim, 260,228 TL ödenen tazminatı ilgili mevzuat doğrultusunda muhasebeleştirmiştir. 30 Eylül 2021 tarihi itibarıyla 2020 yılının Eylül ayına ilişkin dekont Grup’a hesapların kapandığı tarih itibarıyla ulaşmadığı için; Havuz’dan Grup payı olarak alınacak tutarlar tahmin edilmiştir.
4. SİGORTA VE FİNANSAL RİSKİN YÖNETİMİ (Devamı) 4.1 Sigorta riskinin yönetimi (Devamı)
Grup’un vermiş olduğu teminat tiplerine göre adetleri ve tutarsal dağılımları aşağıdaki tabloda görülmektedir.
Branşlar itibarıyla verilen sigorta teminatı tutarı
30 Eylül 2021 31 Aralık 2020
Kara araçları sorumluluk 8,342,225,204,595 7,867,926,064,588
Nakliyat 693,757,700,412 645,718,516,739
Yangın ve doğal afetler 671,406,252,676 640,841,317,265
Genel zararlar 386,975,768,901 376,108,723,870
Genel sorumluluk 372,692,248,853 285,581,248,488
Hastalık / sağlık 202,190,967,363 177,695,834,618
Kara araçları 158,316,920,670 100,953,012,667
Su araçları 155,508,721,984 154,713,674,216
Kaza 85,704,619,043 93,005,761,727
Vefat teminatı 84,874,663,893 66,448,779,306
Finansal kayıplar 69,033,846,952 60,445,725,155
Kaza sonucu maluliyet teminatı 68,183,283,993 54,689,680,421
Hastalık sonucu maluliyet teminatı 63,480,505,343 49,814,927,853
Kaza sonucu ölüm teminatı 28,592,132,151 24,933,861,230
Hukuksal koruma 3,213,190,250 241,504,169
Hava araçları sorumluluk 2,651,967,090 6,284,058,310
Toplu taşıtta kaza 2,346,931,758 2,162,809,968
Tehlikeli hastalıklar teminatı 1,866,157,737 1,737,937,966
İşsizlik ve kaza&hastalık 908,584,305 768,853,087
Hava araçları 21,051,749 3,049,787,000
Toplam 11,393,950,719,718 10,613,122,078,643
Grup’un fiyatlandırma politikalarına bağlı olarak maruz kaldığı riskler aşağıdaki gibidir:
Mortalite riski
Gerçekleşen ölümlerin, ölüm riskinin fiyatlandırmasında kullanılan mortalite tablolarındaki ölüm ihtimallerinden daha yüksek olmasıdır. Grup, ürünlerin beklenen ölüm risklerine uygun mortalite tablolarını kullanmaktadır. Grup, hayat sigortası sözleşmelerinin fiyatlandırmasını yaparken CSO 53-58, CSO 80 veya CSO 2001 mortalite tablolarını kullanmaktadır.
Teknik faiz riski
Birikimli hayat ürünlerinde sigortalılara minimum “teknik faiz oranı” kadar faiz garanti edilmektedir.
Grup, piyasa faiz oranlarının garanti edilen faiz oranından düşük olması durumunda teknik faiz riskine maruz kalabilecektir. Bununla birlikte, 2000 yılındaki tarife değişikliği ile bu riski azaltmak adına garanti edilen teknik faizin enflasyon oranı ile sınırlandırılmasına ilişkin hüküm eklenmiştir.
Reasürans şirketleri
Grup’un tedarik zincirinde en önemli hizmet sunucuları, hayat sigortaları ve ek teminatlarında Grup için reasürans güvencesi sağlayan reasürans şirketleridir. Reasürörlerle olan iş ilişkilerinde finansal güçlülük, iş ilişkilerinde uzun vadeli yaklaşım, rekabetçi prim fiyatları, ihtiyari işlerde ve bölüşmesiz (katastrofik) reasürans sözleşmelerinde sağlanan kapasite imkanı ve risk değerlendirme, sektördeki yeni gelişmeler hakkında bilgilendirme, ürün geliştirme, eğitim vb. konularda Grup’a sağlanan imkanlar belirleyici kriterler olarak sıralanabilir.
4.2 Finansal riskin yönetimi Giriş ve genel açıklamalar
Bu not aşağıda belirtilenlerin her biri için Grup’un maruz kaldığı riskleri, Grup’un bu doğrultuda risklerini yönetmek ve ölçmek için uyguladığı politika ve prosedürlerini ve amaçlarını ve sermaye yönetimi ile ilgili bilgileri göstermektedir. Grup finansal araçların kullanımından kaynaklanan aşağıdaki risklere maruz kalmaktadır:
Kredi riski,
Likidite riski,
Piyasa riski.
Risk yönetim yapısının tesis edilmesi ve gözetimindeki tüm sorumluluk Yönetim Kurulu’ndadır.
Yönetim Kurulu risk yönetim sisteminin etkinliğini Grup’un iç denetim departmanı aracılığıyla yürütmektedir.
Grup’un risk yönetim politikaları; Grup’un karşılaştığı riskleri tanımlamak ve analiz etmek, risk limitlerini ve kontrolleri belirlemek, riskleri ve belirlenen limitlere uyumu izlemek için tesis edilmiştir.
Risk yönetim politikaları ve sistemleri, piyasa koşullarındaki ve sunulan ürün ve hizmetlerdeki değişikleri yansıtacak şekilde düzenli bir şekilde gözden geçirilmektedir. Grup, eğitim ve yönetim standartları ve prosedürleri ile bütün çalışanlarının kendi görev ve sorumluluklarını anladığı, disipline edilmiş ve yapıcı bir kontrol çevresi geliştirmeyi amaçlamaktadır.
Kredi riski
Kredi riski en basit şekilde karşı tarafın üzerinde mutabık kalınan sözleşme şartlarına uygun olarak yükümlülüklerini yerine getirememe olasılığı olarak tanımlanır. Grup’un kredi riskine maruz kaldığı başlıca bilanço kalemleri aşağıdaki gibidir:
Bankalar,
Diğer nakit ve nakit benzeri varlıklar (kasa hariç),
Satılmaya hazır finansal varlıklar,
Alım-satım amaçlı finansal varlıklar,
Vadeye kadar elde tutulacak finansal varlıklar,
Sigortalılardan prim alacakları,
Acentelerden alacaklar,
Reasürörlerden komisyon ve ödenen hasarlarla ilgili alacaklar,
Sigorta yükümlülüklerinden kaynaklanan reasürans payları,
İlişkili taraflardan alacaklar,
Diğer alacaklar.
Sigorta riskini yönetmede en yaygın yöntem reasürans sözleşmesi yapmaktır. Fakat reasürans sözleşmesi yoluyla sigorta riskinin devredilmesi, ilk sigorta yapan olarak Grup’un yükümlülüğünü ortadan kaldırmamaktadır. Eğer reasürans şirketi hasarı ödemezse, Grup’un poliçe sahibine karşı olan sorumluluğu devam eder. Grup, reasürans şirketinin güvenilirliğini, yıllık yapılan sözleşme öncesi söz konusu şirketin finansal durumunu inceleyerek değerlendirmektedir.