Nisan ayı küresel hisse senedi piyasaları açısından hareketli geçti. Geçtiğimiz ay Amerikan benchmark endeksleri Mart ayındaki yükselişe devam etti ve Avrupa’dan gelen olumsuz haberlere rağmen resesyon sonrası toparlanma sürecinin yeni zirvelerini test etti. Dow Jones 30 %1.40 değer kazancıyla 11008, S&P 500 %1.48 yükselişle 1187, Nasdaq 100 ise %2.16 yükselişle 2001 puandan ayı noktaladı.
Ayın geneline baktığımızda piyasaların gidişatına etki eden konuların başında Yunanistan’ın borçları konusunda yaşanan tedirginlik vardı. Bunun yanında Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa’dan gelen şirket bilançoları gündemi etkileyen bir diğer faktör oldu.
Ayın başında Almanya ve Fransa’nın AB kaynakli ve IMF destekli bir yardım paketi üzerinde anlaşmaları sonrasında Yunanistan’ın IMF’yi bypass etme eğiliminde olduğu haberi, Avrupa Birliği’nin kendi sorunlarını çözebilme yeteneğine duyulan güveni zedeleyici nitelikte oldu. Yunanistan finans bakanının zirvede alınan kararlara bağlı kalacaklarını açıklaması olumsuz havayı yumuşatırken, gelişmelerden en çok doviz ve emtia piyasaları etkilendi.
“Sovereign Debt” ve default konusunda en önemli gelişmelerinden biri kuşkusuz S&P’nin önce Portekiz’in kredi notunun A+’dan A-‘ye düşürmesi ve görünümü negatife çevirmesi, ardından da Yunanistan’ın kredi notunu BBB+’dan BB+’ya düşürmesi oldu.
Yunanistan bu kredi Downgrade’in ardından Yunanistan CDS’i %1.11 yani 111 baz puan yükselerek 821 seviyesine çıktı. Portekiz CDS’leri ise 54 bp yükselerek 365 seviyesinden işlem gördü. Yunanistan’ın 2 yıllık tahvillerinin getirisi 1998’den beri en yüksek seviyede, %18’in üzerinde işlem gördü. Downgrade’ler sonrası Euro Bölgesi’nde artan risk algısının hali hazırda satışa maruz kalabilecek seviyelerde olan endekslerde yoğun satışı beraberinde getirdiğini görüyoruz.
Nisan başında açıklanan son FED faiz toplantısına ait tutanaklar da piyasalarda karışık tepkilerle karşılandı. FED yetkililerinin toparlanma süreci önündeki engelin işsizlik olduğuna dikkat çektiği, ve buna bağlı olarak düşük bir seviyede seyreden tüketici harcamalarını daha da baskı altına almamak için faiz arttırımına gitmekte aceleci olunmaması gerektiğine inandıkları anlaşılmakta.
Çin Merkez Bankası 3 yıl vadeli tahvil satacağını açıkladı. Bu satış 2008 Haziran ayından bu yana ilk satış olarak dikkat çekiyor. Faizin bir miktar yüksek belirlenebileceği ve bununla birlikte yuan’ ın değerinde artışa gitmek için adım atılmış olacağı belirtiliyor.
7 Nisan Çarşamba günü ABD’ de tüketici kredilerinin $11,5 milyar ile beklentilerin ($700 milyon) üzerinde azaldığı açıklandı. Son 3 aydaki en sert düşüşü yansıtan rakam aynı zamanda son 13 aydaki 12’ nci düşüşü gösteriyor. Tarım dışı istihdam rakamı iyi gelse de işsizlik oranının % 9,7 seviyesinde yer alması ve önümüzdeki dönem için beklentinin aşağı yönde olmaması tüketicileri tedirgin ediyor.
Nisanın ilk haftasında Sarkozy’nin AB ülkelerinin Yunanistan’a IMF’nin ardından ama piyasa koşullarının altında faizle kredi vereceği açıklamasıyla aynı saatlerde Fitch’in ülkenin kredi notunu BBB-‘ye indirmesi dikkat çekici oldu. AB tarafındaki belirsizliğin kaybolmaya başladığı ve Yunanistan’ın temerrüde düşmesine izin verilmeyeceği inancı hisse senedi piyasalarında gözlemlenirken, haraketlilik doviz paritelerine de yansıdı.
22 Nisan Perşembe günü haberler arasında Yunanistan kredi notunun Moody’s tarafından A2’den A3’e düşürülmesi ve gelecek beklentisinin de negatife çekilmesi, yani notun daha da düşürülebileceği, öne çıktı.
Bilanço döneminin ilk bilançosu 13 Nisan’da Alcoa’dan geldi. Alcoa beklentiler dahilinde kar elde ederken (EPS $0,1) satışları beklentilerin altında kaldı. Alüminyum fiyatlarındaki % 57’ lik artışın etkisi ile ilk çeyrekte şirket geliri % 18 artış gösterirken, satış rakamı $4,89 milyar (beklenti $5,23) olarak gerçekleşti. Satış rakamının beklentilerin altında gelmesi ekonominin tam olarak resesyondan çıkmadığı spekülasyonlarını da beraberinde getirdi.
15 Nisan’da piyasalara etki eden haberler arasında Amerikan haftalik ilk işsizlik yardımı başvurularının beklenen 440 bin yerine 484 bin gelmesi, sanayi üretimindeki aylık artışın beklenen %0,7 yerine %0,1 açıklanması, ve Avrupa tarafında Yunanistan için detayları açıklanan kredi yardım pakedinin ülkenin ihtiyacını karşılamayacağı yönünde yorumlar öne çıktı. Endekslerin genelinde bilanço dönemine ait olumlu beklentilerin ekonomik verilerin etkisinden ağır bastığı gözlemlenirken, haberler daha çok döviz ve emtia piyasalarında etkilenmelere sebep oldu.
16 Nisan Cuma günü piyasalar Goldman Sachs (GS.US) haberinin ardından yoğun bir haraketliliğe sahne oldular. Amerikan SEC kurumunun Goldman hakkında suç duyurusunda bulunarak dava açması, hissenin fiyatında %15’e yakın değer kaybına sebep olurken, hisse senedi endeksleri de kayıplardan nasibini aldı. S&P finansallar toplamda %3.3 değer kaybederken, FAZ fonu ise 12,59 yükseğine fırlamasının ardından 12 seviyesinde dengelenmiş oldu. SEC konuyla ilgili yaptığı açıklamada, Goldman Sachs’ın toksik assetler üzerinden yapılandırdığı bir CDO ürününü müşterilerine pazarlarken eksik bilgi sunduğu, ve CDO’nun yatırımcılara 1 milyar dolardan fazla kayıp sağlarken short pozisyonda bulunan Goldman ve ortak Paulson hedge fonunun kar ettiği bildirildi. Amerikan Senato alt-komitesinde başlayan Goldman Sachs yöneticilerinin sorgusunu ayın sonunda izledik. GS yöneticileri “Abacus” sorgulaması sırasında mortgage piyasasının düşüşüne taraf olmadıklarını yalnızca pozisyonlarını “hedge”
etmek için kısa pozisyon aldıklarını ve kendilerinin de uzun ve kısa pozisyonlardan bazı zararlar yazdıklarını yinelediler. Blankfein de yatırımcıları zor durumda bırakacak şekilde bilinçli bir şekilde ters pozisyon aldıkları iddialarını sert bir dille yalanlarken GS ayı $145 seviyesinden kapattı.
Geçtiğimiz ay Hazine’nin elinde bulundurduğu 7,7 milyar adet Citigroup hissesinde bilanço sonrası satışlara başlayacağını belirtti. Adet olarak şimdilik bir kısmı - 1,5 milyon adet – satılacağı açıklandı. Yöntem olarak, önceden belirlenmiş ve sistemli bir şekilde piyasaya satılacak. CitiGroup Nisan ayını $4.37 seviyesinden kapattı. Şirketin Goldman Sachs ve hazine haberleriyle birlikte $5’dan bu seviyelerine gerilediğini görüyoruz.
28 Nisan Çarşamba günü FED FOMC toplantısının sonrasında faiz oranının 0.25 oranında kalacağı açıklandı. Aradan geçen süreye rağmen FED ekonominin toparlandığına dair bir açıklama yapmakta zorlanıyor ve faizlerin uzunca süre daha düşük seviyede kalacağını işaret ediyordu.
S&P’nin Goldman Sachs hakkında tavsiyesini ‘tut’ seviyesinden ‘sat’a geriletmesi ayın sonunda gelen önemli haberler arasındaydı. Haber özellikle hisse endekslerinde etkili olurken, doviz ve emtia piyasalarında gözlemlenen tepki sınırlı kaldı. Haber ajanslarına Goldman hakkında federal suç duyurusunda bulunulacağı yorumları yansırken, hissenin değeri dünün kapanışına göre %9’un üzerinde değer kaybetti ve 2009 Temmuz seviyesine gerilemiş oldu.
Meksika körfezinde batan BP petrol platformunun yarattığı doğal tahribatın boyutları ve olayın kamuoyunda yarattığı tepkiler ayın sonuna damgasını vurdu. Seçim kampanyası döneminden beri petrol politikasını açık denizlerde arama faaliyetleri üzerine kuran Amerikan Başkanı Obama, bir dizi yeni güvenlik tedbiri açıklanana kadar mevcut tüm arama faaliyetlerini durdurma kararı aldı. Haber, ilgili tüm petrol, taşıma ve arama sirketlerini etkilerken, yaşanan felaketin son 30 yılın en büyük doğal afetlerinden biri olduğu anlaşılmakta.
,Nisan ayında yapılan revizyonda Amerikan ilk çeyrek büyümenin beklenen %3,3’e yakın %3,2 çıkması, kişisel harcamaların beklenen %3,3 yerine %3,6 artması, buna rağmen işçi çalıştıma maaliyetlerinin beklenen %0,5 yerine %0,6 artması vardı.