4. ARAġTIRMA SONUÇLARI VE TARTIġMA
4.7. Selçuklu Ġlçesi YeĢil Alanlarında Uygulanan Sulama Yöntemlerinin
Bu bölümde Selçuklu ilçesinde kullanılan yöntemlerde kıyaslamalar yapılmıĢtır. Kıyaslama yapılırken ağaçlık alanlar ve çim alanlar ayrı düĢünülmüĢ ve alanların sulanmasında kullanılan çeĢitli yöntemler dikkate alınmıĢtır. Bulunan sonuçlar detaylı olarak aĢağıda açıklanmıĢtır.
4.7.1. Ağaçlık alanların sulanmasında kullanılan yöntemlerin kıyaslanması
Selçuklu ilçesindeki ağaçlık – koruluk alanlar arazöz ve damla sulama ile sulanmaktadır. Su kaynağı olmayan koruluk alanlar ile kaldırım üzerindeki ağaçlar zorunlu olarak arazöz ile sulanmaktadır. Arazözler Selçuklu Belediyesinde sezonluk olarak kiralanmakta ve günlük kira bedeli ödenmektedir. Kira bedeline 1 adet Ģoför, 1 adet iĢçi, kamyon kirası, gerekli malzemeler ve yakıt dahildir. 2011 yılında 1 adet arazözün günlük kira bedeli 124.99 TL olarak tespit edilmiĢtir. Sulama sezonu boyunca yapılan incelemelerde bir arazöz ile günlük farklı bölgelerde ortalama 150 ağaç, aynı bölgede (tek parça) ortalama 200 ağaç sulanmaktadır. Bir ağaç bir sezonda ortalama 14 kez sulanmaktadır.
Damla sulama sistemi ile kıyaslama yapılırken bir arazözün aynı bölgede günlük sulayabileceği miktarda ağacın bulunduğu bir ağaçlık (Yazır mahallesi Dolunay caddesi üzerinde) alan düĢünülmüĢ ve bu alana damla sulama projesi hazırlanmıĢtır. Damla sulama sisteminin maliyeti dikkate alınırken malzeme bedelleri ve sistemin kurulmasında gerekli iĢçilik giderleri dikkate alınmıĢtır. Bulunan sonuçlar çizelge 4.12‟ de verilmiĢtir.
Çizelge 4.12. Ağaçlık alanlarının sulanmasında kullanılan sulama yöntemlerinin kıyaslanması
Yöntem Sulanan Ağaç (Adet) Maliyet (Sezon) (Ağaç / Sezon) Birim Maliyet Arazöz ile 200 Arazöz: 14x124,99=1.749,86 TL 8,74 TL Damla Sulama ile 200 Sistem Maliyeti: 1288 TL 6,44 TL Not: Bir sezonda sulama sayısı ve verilen net sulama suyu miktarı eĢit olarak dikkate alınmıĢtır
Çizelgeden de anlaĢıldığı gibi pasif yeĢil alanların (ağaçlık alanların) sulanmasında damla sulama sistemi bir sezonda bile maliyet yönünden daha avantajlıdır. Damla sulama sisteminin en az dört sezon kullanılabileceği de dikkate alınırsa avantajı daha çok artmaktadır. Damla sulama sisteminin diğer bir avantajı ise bu sistemle sulama sayısı ve süresi istendiği takdirde artırılıp azaltılabilmektedir. Ayrıca damla sulama yönteminde su uygulama randımanı hortumla sulama yöntemine göre daha yüksektir.
4.7.2. Çim alanların sulanmasında kullanılan yöntemlerin kıyaslanması
Selçuklu ilçesinde çim alanların sulanmasında kullanılan yöntemler su kullanımı ve iĢçilik açısından kıyaslanmıĢtır. Selçuklu ilçesindeki çim alanlar; hortumla, taĢınabilir yağmurlama ve sabit yağmurlama (pop-up) sulama yöntemi ile sulanmaktadır. Sabit yağmurlama sistemi ile sulanan alanlar kendi içinde 2 ye bölünerek elektrikli otomatik ve elektriksiz (yarı otomatik) olarak adlandırılmaktadır. Elektrikli otomatik sabit yağmurlama sisteminde vanalar zamanı gelince kontrol ünitesi tarafından açılıp ve kapanmakta, elektriksiz yarı otomatik sabit yağmurlama sisteminde ise vanaları iĢçiler açıp ve kapatmaktadır. Kıyaslama 1-31 temmuz 2011 tarihleri arasında su saatleri okunarak yapılmıĢtır. Kıyaslama yapılırken çim alanlarda ay içerisinde kaç defa sulama yapıldığı da dikkate alınmıĢtır. AĢağıdaki çizelgelerde çeĢitli yöntemlerle sulanan çim alanlarda günlük kullanılan su miktarları verilmiĢtir.
Çizelge 4.13. Hortumla sulanan alanlar ve kullanılan sulama suyu miktarları
S. No: Çim Alanlar Alan
(m2)
ĠĢçi
Sayısı Kullanılan Su (mAylık (26 gün) 3) Kullanılan Su (m3/gün)
1 Emir Sultan Cd. Orta Refüj 1.930 1 660,4 25,40 2 ġeyh ġamil Mh. Gazi Cd. 1.860
1 605,3 23,28
3 ġeyh ġamil Mh. Bandırma sok. 530 191,6 7,37
4 M.Akif Mh. Sadrazam Sk 1.130 1
387,4 14,90
5 Bedir Mh. Sarıer Cd. 90 31,7 1,22
7 Bedir Mh. Ataseven Cd. Orta refüj 610 235,8 9,07
8 Nasrettin Hoca Parkı 2.750 1 813,0 31,27
TOPLAM 10.832 4 3.531,1 135,81
Çizelge 4.13‟e bakıldığında hortumla sulanan alanlarda kullanılan sulama suyu miktarı ortalama olarak metrekareye günlük 135,81x1.000/10.832 = 12,54 litre olarak hesaplanmaktadır. Hortumla sulama yöntemiyle bir iĢçi günde ortalama 2.708 m2 çim alan sulamaktadır.
Çizelge 4.14. TaĢınabilir baĢlıkla sulanan alanlar ve kullanılan sulama suyu miktarları S. No: Çim Alanlar Alan
(m2)
ĠĢçi
Sayısı Kullanılan Su (mAylık (26 gün) 3) Kullanılan Su (m3/gün)
1 Otoköy Siteleri önü Orta refüj 6.230 1 1.929,7 74,22 2 Dumlupınar stad çevresi 13.560 2 3.876,6 149,10 3 Muhammet ikbal parkı 6.550 1 1.998,6 76,87
4 Nenehatun Parkı 13.000 2 3.725,0 143,27
5 Saraybosna Parkı 6.310 1 1.903,2 73,20
6 Seçkinsaray Parkı 5.750 1 1.729,8 66,53
TOPLAM 51.400 8 15.162,9 583,19
TaĢınabilir baĢlıkla sulanan alanlarda kullanılan sulama suyu miktarı ise ortalama günlük metrekareye 11,35 litre olarak hesap edilmiĢtir (Çizelge 4.14). Çizelgeye göre bir iĢçi taĢınabilir yağmurlama baĢlığı ile günde ortalama 6.425 m2 çim
alan sulayabilmektedir.
Çizelge 4.15. Elektriksiz sabit yağmurlama sistemi ile (yarı otomatik-iĢçi kontrolünde) sulanan alanlar ve kullanılan sulama suyu miktarları
S. No: Çim Alanlar Alan
(m2)
ĠĢçi
Sayısı Kullanılan Su (mAylık (26 gün) 3) Su (mKullanılan 3/gün)
1 AkĢemsettin Mh.Rahat Sk. 7.200 1 2.033,2 78,20 2 Hocacihan Hacılar Mh. Saray Cad. 7.942 1 2.243,8 86,30 3 ġeyh ġamil Mh.Ġskender Sk. 4.305
1 1.261,8 48,53
4 ġeyh ġamil Mh.Tanzim Sk. 2.507 813,3 31,02
5 Yazır Mh. YeĢil Vadi parkı 7.800 1 2.199,1 84,58 6 Sille Ak Mh.Tekpınarlı Sk. 10.938 1 2.978,8 114,57 7 Sille Parsana Mh. Kerem Sk. 18.860
2
5.081,2 195,43 8 Sille Parsana Mh. Hicran Sk. 4.672 1.361,6 52,37 9 Sille Parsana Mh. Hicran Sk. Kapalı spor salonu giriĢleri 4.006 1.163,5 44,75 10 Sancak Mh. Bircanlı Sk. 8.426 1 2.317,9 89,15 TOPLAM 76.656 8 21.454,2 825,16
Çizelge 4.15‟e bakıldığında elektriksiz (yarı otomatik) sabit yağmurlama sistemi ile sulanan alanların sulanmasında kullanılan sulama suyu miktarları ortalama olarak metrekareye 10,76 litre olarak hesaplanmaktadır. Çizelgeye göre bir iĢçi yarı otomatik (elektriksiz) sabit yağmurlama sistemi ile 9.582 m2 çim
alan sulayabilmektedir.
Çizelge 4.16. Elektrikli sabit yağmurlama sistemi ile sulanan alanlar ve kullanılan sulama suyu miktarları S. No: Çim Alanlar Alan
(m2) ĠĢçi
Sayısı Kullanılan Su (mAylık (31 gün) 3) Kullanılan Su (m3/gün)
1 Selçuklu Belediye Binası Çevresi 28.000 2 7.976,9 257,32
2 Piri Reis Parkı 25.000 2 7.185,8 231,80
TOPLAM 53.000 4 15.162,7 489,12
Çizelge 4.16‟ya bakıldığında elektrikli sabit yağmurlama sistemi ile sulanan alanların sulanmasında kullanılan sulama suyu miktarları ortalama olarak metrekareye 9,23 litre olarak hesaplanmaktadır. Çizelgeye göre bir iĢçi tam otomatik (elektrikli) sabit yağmurlama sistemi ile 13.250 m2 çim
alan (kontrol etmekte) sulayabilmektedir. Bu sulama sisteminde iĢçiler sistem çalıĢırken çocukların baĢlıklara zarar vermesini önlemektedir. Ayrıca iĢçiler arızalı baĢlıkların tamirini yapmaktadır.
Yukarıda verilen değerler sonucunda çim alanların sulanmasında kullanılan yöntemlerin kıyaslanması çizelge 4.17 de verilmiĢtir.
Çizelge 4.17. Çim alanlarının sulanmasında kullanılan sulama yöntemlerinin kıyaslanması
Sonuç olarak elektrikli sabit yağmurlama sulama yöntemi hem su kullanımı açısından hem de iĢçi maliyeti açısından diğer yöntemler daha avantajlıdır.
Yöntem Bir ĠĢçinin Suladığı Alan Miktarı ( m2)
Kullanılan Sulama Suyu Miktarı ( litre / m2)
Hortumla 2.708 12,54
TaĢınabilir Yağmurlama 6.425 11,35
Elektriksiz Sabit Yağmurlama 9.582 10,76