1) Kıyıların korunması amacıyla kamulaştırılan taşınmazların bedellerinin ödeme şekliyle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
a) Kamulaştırma bedeli, her durumda nakden ve peşin olarak ödenir.
b) Gerekli durumlarda en fazla 3 yıl içerisinde eşit taksitlerle ödenir . c) Gerekli durumlarda en fazla 5 yıl içerisinde eşit taksitlerle ödenir.
d) Gerekli durumlarda en fazla 10 yıl içerisinde eşit taksitlerle ödenir . e) Her durumda 5 taksitte ödenir.
2)
I. Taşınmaz mallar II. Taşınır mallar III. Alacaklar-borçlar IV. İrtifak hakları V. Kaynaklar
Yukarıdakilerden hangisi kamulaştırma kanununa göre, kamulaştırılabilecekler arasında yer alır?
a) Yalnız I b) Yalnız III c) I ve II d) I, IV ve V e) I,III,IV, V
LİSANSLAMA SINAVLARI ÇALIŞMA KİTAPLARI 181
3) Kamulaştırma Kanunu uyarınca aşağıdaki mercilerden hangisi kamu yararı kararı onay merci değildir?
a) Kaymakam b) Vali c) Belediye Başkanı d)İlgili Bakan e) Rektör 4)Aşağıdakilerden hangisi kamulaştırma işlemlerinde yapılmaz?
a) Tapuda kayıtlı olan taşınmaz mallar hakkında yapılacak kamulaştırmalarda satın alma usulü öncelikle uygulanır.
b) Taşınmaz değer tespitinde, imar bakımından ileride doğacak olan kullanım hususları dikkate alınır.
c) İdare pazarlık amaçlı kendi bünyesinden bir uzlaşma komisyonu kurabilir.
d) Bilirkişiler, taşınmaz malın değerini belirten raporlarını 15 gün içinde mahkemeye sunmalıdır.
e) İdarelerce yeterli ödenek temin edilmeden kamulaştırma işlemine başlanmaz.
5) Kamulaştırma uygulamaları sırasında uzlaşma komisyonunun görevi nedir?
a) Kamulaştırılacak taşınmazın tahmini bedelini tespit etmek.
b) Satın alma usulünde anlaşma olmaması durumunda işlemi sonuçlandırmak.
c) Satın alma ve trampa işlemlerini yürütmek.
d) Asliye hukuk mahkemesince yapılan duruşmada, tarafların bedelde anlaşamamaları durumunda taşınmaz değerini tespit etmek.
e) Sulh hukuk mahkemesince yapılan duruşmada, tarafların bedelde anlaşamamaları durumunda taşınmaz değerini tespit etmek.
6) Kamulaştırma Kanunu uyarınca oluşturulacak bilirkişi kurulu, taşınmazın değerini tespit ederken aşağıdakilerden hangisini dikkate almaz?
a) Taşınmazın cinsini
b) Yapılarda, emsal birim fiyatları.
c) Kamulaştırma tarihindeki resmi makamlarca yapılmış kıymet takdirlerini.
d) Vergi beyanını.
e) Taşınmazın yüzölçümü.
LİSANSLAMA SINAVLARI ÇALIŞMA KİTAPLARI 182
7) Kamulaştırma sınırları içinde kalan ve başkasına ait, tapulu taşınmaza kendi malzemeleriyle bina yapan kişiye, 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'na göre ödenmesi gereken bedel, aşağıdakilerden hangisidir?
a) Asgari işçilik ve malzeme bedeli b) Levazım bedeli
c) Net yapı bedeli d) Emsal bedeli e) Resmi birim değeri
8) Bir idareye ait taşınmaz malın diğer bir idareye devri durumunda anlaşmazlık çıktığı taktirde, bu uyuşmazlığı gidermeye yetkili merci, aşağıdakilerden hangisidir?
a) Başbakanlık b) İdare Mahkemesi c) Bölge İdare Mahkemesi d) Danıştay
e) Asliye Hukuk Mahkemesi
9) 2942 sayılı Kanunun 4650 sayılı Kanun ile değiştirilen hükümlerine göre, kamu yararı için kamulaştırılan arsa ve arazinin, idare tarafından söz konusu amaç için kullanılmaması halinde, taşınmazın geri verilmesinde bedeli nasıl takdir edilir?
a) Taşınmazın ödenen kamulaştırma bedeli kanuni faiz üzerinden bugüne getirilerek takdir edilir.
b) Taşınmazların pazar değeri yöntemine göre takdir edilen değeri kullanılır.
c) Taşınmazın kıymet takdiri komisyonu tarafından takdir edilen değeri kullanılır.
d) Taşınmazın ödenen kamulaştırma bedeli, Toptan Eşya Fiyatları İndeksindeki artış dikkate alınarak bugüne getirilerek takdir edilir.
e) Taşınmazın ödenen kamulaştırma bedeli, ÜFE İndeksindeki artış dikkate alınarak bugüne getirilerek takdir edilir.
LİSANSLAMA SINAVLARI ÇALIŞMA KİTAPLARI 183
10)
I. Kamulaştırılacak taşınmazın ihtilaflı olmaması gerekir.
II. Tapuda kayıtlı olmayan taşınmazlarda kamulaştırma yapılamaz
III. Kamulaştırmalarda satın alma usulünün öncelikle uygulanması esastır.
IV. Kadastrosu yapılmamış yerlerde kamulaştırma yapılamaz.
Kamulaştırma Kanununa göre yukarıdaki ifadelerden hangileri doğrudur?
a) Sadece III b) I ve III c) I,II,II, ve IV d) I, III ve IV e)I,II,III
11) Kamulaştırma Kanununa göre Kamulaştırmadan vazgeçme ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
a) Vazgeçme isteği, idarece mal sahibine7201 sayılı Tebligat Kanunu hükümlerine göre duyurulur.
b) Mal sahibi veya mirasçıları, kamulaştırma bedelini aldıkları günden itibaren işleyecek kanuni faiziyle birlikte altı ay içinde ödeyerek taşınmaz malı geri alabilir.
c) İade işleminin kamulaştırmanın ve bedelinin kesinleşmesinden sonra bir yıl içinde gerçekleşmesi hâlinde kamulaştırma bedelinin faizi alınmaz.
d) Taşınmaz malı geri almayı kabul etmeyen mal sahibi veya mirasçılarının 23 üncü maddeye göre geri alma hakları da düşer.
e) Kamulaştırmanın kesinleşmesi tarihinden itibaren beş yıl geçmiş olması hâlinde iade yapılamaz.
12) Kamulaştırma Kanununa göre malikin kamulaştırılmış taşınmazı geri alması ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
a) İdarece; kamulaştırma ve devir amacına uygun hiç bir işlem veya tesisat yapılmaz ise söz konusu olabilir.
b) Mal sahibi veya mirasçıları kamulaştırma bedelini aldıkları günden itibaren işleyecek kanuni faiziyle birlikte ödeyerek, taşınmaz malını geri alabilir.
c) Doğmasından itibaren beş yıl içinde kullanılmayan geri alma hakkı düşer.
d) 1164 sayılı Arsa Ofisi Kanununa dayanılarak yapılan kamulaştırmalarda geri alma söz konusu olmaz.
LİSANSLAMA SINAVLARI ÇALIŞMA KİTAPLARI 184
e) Kamulaştırma Kanunun 3 üncü maddesinin 2 nci fıkrasında belirtilen (Bakanlar Kurulunca kabul olunan, büyük enerji projelerinin gerçekleştirilmesi, amacıyla yapılacak kamulaştırmalarda ) hallerde yapılacak kamulaştırmalarda geri alma söz konusu olmaz.
13) Kamulaştırma Kanuna göre metro, teleferik gibi yatırımların yapılması durumunda aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
a) Taşınmaz malın mülkiyetinin kamulaştırılması yerine, amaç için yeterli olduğu takdirde taşınmaz malın belirli kesimi, yüksekliği, derinliği veya kaynak üzerinde kamulaştırma yoluyla irtifak hakkı kurulabilir.
b) Taşınmazların mülkiyet hakkının kullanımının engellenmemesi hâlinde herhangi bir kamulaştırmasına gerek yoktur.
c) Taşınmaz sahiplerine bu işlemler nedeniyle kamulaştırma, tazminat ve benzeri nam altında herhangi bir ücret ödenmez.
d) Yapılan yatırım nedeniyle taşınmaz maliklerinden değer artış bedeli alınamaz.
e) Taşınmaz sahiplerine bu işlemler nedeniyle kamulaştırma bedeli ödenir.
CEVAPLAR
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
c d c b c b b d a a
11 12 13
b c e
LİSANSLAMA SINAVLARI ÇALIŞMA KİTAPLARI 185
9. TAPU KANUNU 1. KISIM
1) Tapu İşlemlerinde Yetki:
Gayrimenkullerin tescilinde o gayrimenkul Devlete ait ise bulunduğu yerdeki en büyük mal memuru, özel idareye ait ise vali, vakfa ait ise vakıf müdürü veya memuru, belediyeye ait ise belediye reisi, köye ait ise muhtar ve özel kanunla teşekkül etmiş diğer tüzel kişilere ait ise bunların kanuni temsilcileri yetkilidirler.
Tüzel kişilerin tapu işlerinde, merkez veya şubelerinin bulundukları yerin en büyük mülkiye âmirinden tüzüklerine göre gayrimenkul tasarrufuna izinli olduklarına ve tescil işini yapacak temsilcilerinin yetkili olduğuna dair alınacak belgenin verilmesi mecburidir. Ticaret Şirketleri bu belgeyi ticaret sicil memurundan alırlar.
Mevcudiyetleri Türkiye Cumhuriyeti Hükümetince tanınmış olan yabancılara ait dini, ilmi, hayri müesseselerin, fermanlara ve Hükümet kararlarına müsteniden sahiplendikleri gayrimenkuller, bu belgelerin sınırları dışına çıkmamak ve Hükümetin izni alınmak şartı ile müesseselerin tüzel kişilikleri adına tescil olunabilir.
2) Kapanan Köy Yolları:
Köy ve belediye sınırları içinde kapanmış yollarla yol fazlaları köy veya belediye adına tescil olunur.
3) Mezarlıklar:
Köylerde bulunan metruk ve kimsesiz mezarlıklarla vakfa ait umumi mezarlıklar köyün manevi şahsiyeti adına tescil olunur.
4) Mülkiyet ve mülkiyetin gayrı aynî haklar:
Mülkiyete, mülkiyetin gayrı aynî haklara ve müşterek bir arzın hissedarları veya birbirine bitişik gayrimenkullerin sahipleri arasında bunlardan birinin veya bir kaçının o gayrimenkul üzerinde mevcut veya inşa edilecek binanın, muayyen bir katından veya dairesinden yahut müstakilen kullanmaya elverişli bir bölümünden munhasıran istifadesini temin gayesiyle Medeni Kanunun 838 inci maddesi hükümlerine göre irtifak hakkı tesisine veya tesisi vâdine ilişkin resmî senetler “tapu müdürü veya tapu görevlileri” tarafından tanzim edilir.
LİSANSLAMA SINAVLARI ÇALIŞMA KİTAPLARI 186
Resmi senede tarafların kimlik bilgileri ile birlikte vergi kimlik numaraları da kaydedilir.
Resmî senedi, taraflar ile hazırlayan “tapu sicil müdürlüğü görevlileri imzalar, tapu müdürü veya görevlendirilen memur onaylar.” Tarafların kimliklerinde şüpheye düşülen hallerde tanık getirilmesi istenebilir.
5) Gayrimenkul satış vâdi sözleşmeleri ile arsa payı karşılığı inşaat sözleşmeleri:
Noterler tarafından tanzim edilen gayrimenkul satış vâdi sözleşmeleri ile arsa payı karşılığı inşaat sözleşmeleri de taraflardan biri isterse gayrimenkul siciline şerh verilir.
Şerhten itibaren beş yıl içinde satış yapılmaz veya irtifak hakkı tesis ve tapuyu tecil edilmezse işbu şerh “tapu sicil müdürü veya tapu sicil görevlileri” tarafından re'sen terkin olunur.
6) Resmi senet düzenlenmesini gerektirmeyen ipotek işlemleri:
Kamu kurum ve kuruluşları (Ordu Yardımlaşma Kurumu dahil), bankalar, Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatiflerince açılacak tüm kredilere karşılık teminat gösterilen gayrimenkullerin ipotek işlemleri, tarafların istemi halinde resmi senet tanzim edilmeksizin alacaklı ile borçlu ve varsa kefilleri arasında yapılan kredi veya borç sözleşmelerine istinaden, tapu sicil müdürlüklerince tapuya tescil edilir.
7) Tapu İşlemlerinin İdari emirle durdurulamayacağı;
Akte ve tescile ilişkin tapu işleri idari emirlerle durdurulamaz.
8) Taşınmazların sınırları ve yüzölçümü:
Plân ve resmî haritaya dayanmayan gayrimenkul mallarda, eskiden beri malûm ve muayyen olan hududa itibar olunur.
Gayrimenkul malların yüz ölçüsü tapu sicilinde yazılı miktardan fazla çıkıp ta bu fazlalığın bitişik araziye el uzatmaktan ileri gelmediğine ve sınırca da bir değişiklik olmadığına mahkemece karar verilirse sicille karar uyarınca kaydolunur.
Plânı veya resmî şekilde yapılmış haritası bulunan gayrimenkullerin gerek mahkeme kararı ve gerekse rızaen parçalara ayrılmasında harita yapılması mecburidir.
Şehir ve kasabaların belediye sınırları içinde olup ta tapu fen memuru bulunan yerlerde plân ve haritaya bağlı olmayan gayrimenkullerin parçalara ayrılmasında da harita yapılır.
Belediye sınırları dışında bulunan gayrimenkullerden mahkeme kararı uyarınca parçalara ayrılanların haritasını yaptırmak hâkimin takdirine bağlıdır.
LİSANSLAMA SINAVLARI ÇALIŞMA KİTAPLARI 187
9) Doldurma:
Tapu Kanununda, bazı maddelerinde denizlerin doldurulması ve bataklıkların kurutulması yollarıyla özel mülkiyet edinilmesi hususlarını düzenlemekte ise de, 6785 sayılı Kanuna 11/7/1972 tarih ve 1605 sayılı Kanunla eklenen Ek 7 nci maddesi "..., bu yerlerde denizden doldurma ve bataklık kurutma suretiyle özel mülkiyet adına arazi ve arsa da kazanılamaz." hükmünü içermektedir. Aynı Kanunun 3 üncü maddesi de, bu kanuna aykırı diğer kanun hükümlerinin yürürlükten kaldırıldığını hüküm altına almıştır. Daha sonra da, 1605 sayılı Kanun 3/5/1985 tarih ve 3194 sayılı Kanunun 43 üncü maddesiyle yürürlükten kaldırılmıştır.
Tapu kanunun doldurma ve kurutma sureti ile özel mülkiyet adına arsa ve arazi edinilmesine ilişkin hükümleri hukuken kaldırılmıştır. Ancak fiilen kaldırılmadığı için kanun içerisinde durmaktadır. Bu nedenle Tapu Kanununun bu hükümlerini diğer ilgili kanun maddeleri ile birlikte değerlendirmek gerekir.
Kıyı kanununda da, doldurma ve kurutma sureti ile arazi elde edilebileceği, bu arazilerin devletin hüküm ve tasarrufun altında olduğu, özel mülkiyete konu edilemeyeceği belirtilmiştir.
Netice itibarı ile, Denizden doldurma suretiyle özel mülkiyet adına arazi ve arsa da kazanılamaz. Doldurulan yerlerin kamu mülkiyetine konu edilebilmesi mümkündür.
Denizden doldurulan yerler gerekli izinler ve işlemler yapıldıktan sonra, kıyı kanunu ve ilgili mevzuata uygun olarak kullanılmak şartıyla Maliye Bakanlığı tarafından belediyelerin veya ilgili kamu kurumlarının tasarrufuna bırakılabilir. Bu yerlerde kanunların izin vermediği yapı ve tesisler yapılamaz.
Göl veya nehrin istilâ veya tahrip ettiği yerlerin sahiplerine, Medeni Kanunun 708 ve 709. uncu maddeleri hükmü yerinde durmak üzere mukabil tarafta bu sebeplerden meydana gelmiş arazi var ise muadili parasız verilebilir.
Medeni Kanunun 708 ve 709. uncu maddelerinde, “Birikme, dolma, toprak kayması veya kamuya ait suların yatağında ya da seviyesinde değişme gibi sebeplerle sahipsiz yerlerde yeniden oluşan yararlanmaya elverişli arazi Devlete ait olur. Devlet, bu araziyi kamusal bir sakınca bulunmadığı takdirde öncelikle arazisi kayba uğrayana veya bitişik arazi malikine devredebilir. Toprak parçalarının kendi arazisinden koptuğunu ispat eden malik, bunları, durumu öğrendiği tarihten başlayarak bir ve her hâlde oluşumun gerçekleştiği tarihten başlayarak on yıl içinde geri alabilir.” Şeklinde düzenleme yapılmıştır.
LİSANSLAMA SINAVLARI ÇALIŞMA KİTAPLARI 188
10) Bataklık:
Sahipli arazide husule gelen bataklıkların sıhhî sebeplerinden dolayı kurutulması zarureti tahakkuk edince Devlet veya vilâyet tarafından verilecek müsait bir mühlet içinde sahipleri kurutmadıkları takdirde o bataklık Devlet veya vilâyet tarafından kurutulur. Sahiplerinden kurutma masrafına iştirak edenlerin arazisi kendilerine verilir. Masrafa iştirak etmeyenlerin arazisi kurutanın mülkü olur. Bu takdirde, gayrimenkulün bataklık halindeki gerçek karşılığı olarak arazi sahibine ödenecek bedelinin tespitinde kamulaştırma Kanunu hükümleri uygulanır.
II. KISIM
YABANCILARIN TAŞINMAZ EDİNİMİ