Sûrelerde Âyet Sayıları ve İhtilaf Edilen Âyetler

Bir âyetin nerede başlayıp nerede bittiğini, diğer bir ifadeyle hangi kelime veya harfin âyet başı olduğunu belirleme hususunda Burhâneddin el-Caʽberî’nin izahları yaygın kabul görmüştür.257 _{Caʽberî’nin vermiş olduğu bilgilere göre}

255 _{ed-Dânî, a.g.e., s. 183; Caʽberî, a.g.e., s. 88.} 256 _{ed-Dânî, a.g.e., s. 183; Caʽberî, a.g.e., s. 88.}

âyetlerin sayısı ile ilgili 75 sûrede ihtilaf edilmiş, 39 sûrede ise ittifak edilmiştir. Biz de Caʽberînin, âyet sayılarını ve bunun yanında sûrelerle ilgili bazı bilgileri konu edinen “Husnü’l Meded fî Fenni’l-Aded”258 _{adlı eseri, Ebû Amr ed-Dânî’nin, “el-}

Beyân fî Addi Â-yi’l-Kur’an”259 adlı eseri ve âyet sayılarıyla alakalı yazılmış bazı önemli eserleride dikkate alarak, sûrelerin âyet sayılarını ve ihtilaf edilen âyetleri belirteceğiz.

1. Fâtiha Sûresi

Fâtihâ sûresinin 7 âyet olduğuna icmâli olarak ittifak vardır. 2 âyetin müstakil âyet olup olmamasıyla ilgili ihtilaf vardır.260 _{Bu âyet-i kerîmeler şöyledir:}

Kûfe ve Mekke ehli bu sûrenin başındaki besmeleyi müstakil âyet olarak kabul ederken, 7. âyetteki﴾ َمِهۡيَلَع َت ۡمَعۡنَأ َنيِذهۡٱ َط ََٰر ِص﴿ ifadesini müstakil âyet olarak kabul etmediler.

Medine, Şam ve Basra ehli de bunun aksi bir görüşde bulunarak Besmeleyi müstakil âyet olarak saymayıp, ﴾ _{َمِهۡيَلَع َت ۡمَعۡنَأ َنيِذهۡٱ َط ََٰر ِص}﴿ kısmını müstakil âyet olarak kabul ettiler.261

2. Bakara Sûresi

Bakara sûresi Basra ehline göre 287, Kûfe ehline göre 286, Şam, Mekke ve Medine ehline göre 285 âyettir. 11 âyette ihtilaf vardır.262 _{Bu âyet-i kerîmeler}

şöyledir:

258 _{Bkz. Süleymaniye Ktp., Hâlet Efendi, nr. 362/2, vr. 17b-52a; Hamidiye, nr. 18/1, vr. 1b-76a;} Caʽberî, Husnü’l Meded.

259 _{Süleymaniye Ktp., Hamidiye, nr. 18/3, İbrâhim Efendi, nr. 14/3; İ.Ü. Ktp., nr. A. 2085; ed-Dânî,} a.g.e..

260 _{İbnü’l-Cevzî, Ebu’l-Ferec, Funûnu’l-Efnân fî Acâibi Ulumi’l-Kur’ân, (thk. Salah b. Fethi Helal),} Müessesetü’l-Kütübü’s-Segâfiyyetü, Beyrut, 2001, s. 122.

261 _{ed-Dânî, a.g.e., s. 139; Caʽberî, a.g.e., s. 52; Dimyatî, Ahmed b. Muhammed el-Bennâ, İthâfü}

Füzalâi’l-Beşer bi’l-Kırââti’l-Erbeati Aşer, (thk. Şa’ban Muhammed İsmail, Dâr İbn Hazm), Beyrut,

2010, c. 2, s. 537.

262 _{Caʽberî diğer kaynakların aksine Bakara sûresinde on üç âyette ihtilaf vardır diyor, fakat 200. âyet} yazılmamış, Bakara sûresinde olmayan bir âyet verilmiş ve verilen âyetlere bakılınca toplamı 12’de kalmıştır. Bkz. Caʽberî, a.g.e., s. 53; ed-Dânî, a.g.e., s. 139; İbnü’l-Cevzî, a.g.e., s. 122; Sehavî, Ebu’l-

*263﴾ ٓمٓۡا﴿, sadece Kûfe ehli müstakil âyet kabul eder.

*264﴾ ُميَِۡأ ِاَذَع ۡمُهَۡ َو﴿, sadece Şam ehli müstakil âyet kabul eder.

*265﴾ َنوُحِل ۡصُم ُن ۡحَن اَمهنِإ﴿, Şam ehli hariç diğerleri müstakil âyet kabul ederler. *266﴾ َنيِفِئٓاَخ هلَِّإ﴿, sadece Basra ehli müstakil âyet kabul eder.

*267﴾ ِبََٰبَۡۡ ۡلَٱ يِۡ ْوُأََٰٓي ِنوَُهتٱ َو﴿, Medeniyyü’l-Evvel ve Mekke ehli haricindekiler müstakil âyet kabul eder.

*268_{﴾ ق ََٰلَخ ۡنِم ِة َر ِخٓ ۡلَٱ يِف ۥُهَۡ اَم َو اَيۡنُّدۡٱ يِف اَنِتاَء ٓاَنهب َر ُلوََُي نَم ِساهنۡٱ َنِم َف﴿, Medeniyyü’l-Ahir}

hariç diğerleri müstakil âyet kabul ederler.

*269_{﴾ َۖنوَُِفنُي اَذاَم﴿, Medeniyyü’l-Evvel ve Mekke ehli müstakil âyet kabul eder.}

*270_{﴾ َنو ُرهكَفَتَت ۡمُكهلَعَۡ﴿, Kûfe, Şam ve Medeniyyü’l-Ahir müstakil âyet kabul}

ederler.

*271_{﴾ اٗفو ُر ۡعهم ًلَّ ۡوَق ْاوُۡوََُت نَأ ٓ هلَِّإ﴿, sadece Basra ehli müstakil âyet kabul eder.}

*272﴾ ِروُّنۡٱ ىَِۡإ ِت ََٰمُلُّظۡٱ َنِ م﴿, sadece Medeniyyü’l-Evvel müstakil âyet kabul eder. *273﴾ ُ وُّيََۡۡٱ ُّيَحۡۡٱ﴿, Mekke, Medeniyyü’l-Ahir ve Basra ehli müstakil âyet kabul ederler.274

Hasan Ali b. Muhammed, Cemâlu’l-Kurrâ ve Kemâlü’l-İkrâ, (thk. Ali Hüseyin el-Bevâb), Mektebetü’t-Türâs, Mısır, 1987, c.1, s. 200. 263 _{Bakara, 2/1.} 264 _{Bakara, 2/10.} 265 _{Bakara, 2/11.} 266 _{Bakara, 2/114.} 267 _{Bakara, 2/197.} 268 _{Bakara, 2/200.} 269 _{Bakara, 2/215.} 270 _{Bakara, 2/219.} 271 _{Bakara, 2/235.} 272 _{Bakara, 2/257.} 273 _{Bakara, 2/255.}

274 _{Caʽberî, a.g.e., s. 53; ed-Dânî, a.g.e., s. 139; Kâzî, Abdulfettah, Mürşidü’l-Hullân ilâ Ma’rifeti}

3. Âl-i İmrân Sûresi

Âl-i İmrân sûresinin 200 âyet olduğuna icmâli olarak ittifak vardır. 7 âyetin müstakil âyet olup olmamasıyla ilgili ihtilaf vardır. 275 _{Bu âyet-i kerîmeler şöyledir:}

*276﴾ ٓمٓۡا﴿, sadece Kûfe ehli müstakil âyet kabul eder.

*277﴾ َلي ِجنِ ۡلۡٱ َو َةَٰى َر ۡوهتۡٱ َل َزنَأ َو ِهۡيَدَي َنۡيَب اَمِ ۡ اٗقِ دَصُم ِ قَحۡۡٱِب َبََٰتِكۡۡٱ َكۡيَلَع َل هزَن﴿, Şam ehli haricindekiler müstakil âyet kabul ederler.

*278_{﴾ َناَق ۡرُف ۡۡٱ َل َزنَأ َو ِساهنلِ ۡ ىٗدُه ُلۡبَق نِم﴿, Kûfe ehli haricindekiler müstakil âyet kabul}

ederler.

*279_{﴾ َلي ِجنِ ۡلۡٱ َو َةَٰى َر ۡوهتۡٱ َو َةَم ۡك ِحۡۡٱ َو َبََٰتِكۡۡٱ ُهُمِ لَعُي َو﴿, sadece Kûfe ehli müstakil âyet kabul}

eder.

*280﴾ َليِء ََٰٓر ۡسِإ ٓيِنَب َٰىَِۡإ ًلَّوُس َر َو﴿, sadece Basra ehli müstakil âyet kabul eder.

*281_{﴾ َميِه ََٰرۡبِإ ُ اََهم تََٰنِ يَب تََٰياَء ِهيِف﴿, sadece Şam ehli ve Medeniyyü’l-Evvel müstakil}

âyet kabul eder.

*282﴾ َنوُّب ِحُت اهمِم ْاوَُِفنُت َٰىهتَح هرِبۡۡٱ ْاوُۡاَنَت نَۡ﴿, sadece Şam, Mekke ve Medeniyyü’l-Ahir müstakil âyet kabul ederler.

4. Nisâ Sûresi

Nisâ sûresi Mekke, Medîne ve Basra ehline göre 175, Kûfe ehline göre 176, Şam ehline göre 177 âyettir. 2 âyette ihtilaf vardır.283 _{Bu âyet-i kerîmeler şöyledir:}

275 _{Caʽberî, a.g.e., s. 56; ed-Dânî, a.g.e., s. 143; İbnü’l-Cevzî, a.g.e., s. 123; Sehavî, a.g.e., c. 1, ss.} 200-201. 276 _{Âl-i İmrân, 3/1.} 277 _{Âl-i İmrân, 3/3.} 278 _{Âl-i İmrân, 3/4.} 279 _{Âl-i İmrân, 3/48.} 280 _{Âl-i İmrân, 3/44.} 281 _{Âl-i İmrân, 3/49.} 282 _{Âl-i İmrân, 3/42.}

*284﴾ َليِبهسۡٱ اوُّل ِضَت نَأ َنوُدي ِرُي َو َةَلََٰلهضۡٱ َنو ُرَت ۡشَي ِبََٰتِكۡۡٱ َنِ م اٗبي ِصَن ْاوُتوُأ َنيِذهۡٱ ىَِۡإ َرَت ۡمََۡأ﴿, sadece Kûfe ve Şam ehli müstakil âyet kabul eder.

*285﴾ا ًميَِۡأ اًباَذَع ۡمُهُبِ ذَعُيَف ْاو ُرَب ۡكَت ۡسٱ َو ْاوُفَكنَت ۡسٱ َنيِذهۡٱ اهمَأ َو﴿, sadece Şam ehli müstakil âyet kabul eder.

5. Mâide Sûresi

Mâide sûresi Kûfe ehline göre 120, Mekke, Medîne ve Şam ehline göre 122, Basra ehline göre de 123 âyettir. 3 âyette ihtilaf vardır.286 _{Bu âyet-i kerîmeler}

şöyledir:

*287_{﴾ ِدوَُُعۡۡٱِب ْاوُف ۡوَأ ْا ٓوُنَماَء َنيِذهۡٱ اَهُّيَأََٰٓي﴿, sadece Kûfe ehli müstakil âyet kabul etmez.}

*288_{﴾ريِثَك نَع ْاوُفۡعَي َو﴿, sadece Kûfe ehli müstakil âyet kabul etmez.}

*289﴾ َنوُبِل ََٰغ ۡمُكهنِإَف ُهوُمُتۡلَخَد اَذِإَف﴿, sadece Basra ehli müstakil âyet kabul eder.

6. En’âm Sûresi

En’âm sûresi Kûfe ehline göre 165, Basra ve Şam ehline göre 166, Mekke ve Medîne ehline göre 167 âyettir. 4 âyette ihtilaf ettiler.290 Bu âyet-i kerîmeler şöyledir: *291﴾روُّنۡٱ َو ِت ََٰمُلُّظۡٱ َلَعَج َو َض ۡرَ ۡلَٱ َو ِت ََٰو ََٰمهسۡٱ َقَلَخ يِذهۡٱ ِ ه ِللَّ ُد ۡمَحۡۡٱ﴿, sadece Mekke ve Medine ehli müstakil âyet kabul eder.

*292﴾ا ٗفيِنَح َميِه ََٰرۡبِإ َةهلِ م ا ٗمَيِق اٗنيِد ٖميََِت ۡسُّم ٖط ََٰر ِص َٰىَِۡإ ٓيِ ب َر يِنَٰىَدَه يِنهنِإ ۡلُق﴿, Kûfe ehli haricindekiler müstakil âyet kabul eder.

284 _{Nisâ, 4/44.} 285 _{Nisâ, 4/173.}

286 _{Caʽberî, a.g.e., s. 61; ed-Dânî, a.g.e., s. 149.} 287 _{Mâide, 5/1.}

288 _{Mâide, 5/15.} 289 _{Mâide, 5/23.}

290 _{Caʽberî, a.g.e., s. 63; ed-Dânî, a.g.e., s. 151.} 291 _{En’âm, 6/1.}

*293﴾ ٖليِك َوِب مُكۡيَلَع ُت ۡسهۡ لُق ُّقَحۡۡٱ َوُه َو َكُم ۡوَق ۦِهِب َِهذَك َو﴿, sadece Kûfe ehli müstakil âyet kabul eder.

*294﴾ ُنوُكَيَف ْنُك ُلوََُي َ ۡوَي َو ِۖ قَحۡۡٱِب َض ۡرَ ۡلَٱ َو ِت ََٰو ََٰمهسۡٱ َقَلَخ يِذهۡٱ َوُه َو﴿, Kûfe ehli haricindekiler müstakil âyet kabul eder.

7. A’râf Sûresi

A’râf sûresi Kûfe, Medine ve Mekke ehline göre 206, Basra ve Şam ehline göre 205 âyettir. 5 âyette ihtilaf ettiler.295 Bu âyet-i kerîmeler şöyledir:

*296﴾ ٓصٓمٓۡا﴿, sadece Kûfe ehli müstakil âyet kabul eder.

*297_{﴾ َنيِ دۡٱ ُهَۡ َني ِصِل ۡخُم ُهوُعۡدٱ َو د ِج ۡسَم ِ لُك َدنِع ۡمُكَهوُج ُو ْاوُميِقَأ َو ِۖط ۡسَِۡۡٱِب يِ ب َر َرَمَأ ۡلُق﴿, sadece}

Basra ve Şam ehli müstakil âyet kabul eder.

*298﴾ َنوُدوُعَت ۡمُكَأَدَب اَمَك﴿, sadece Kûfe ehli müstakil âyet kabul eder.

*299_{﴾ ِراهنۡٱ َنِ م اٗفۡع ِض اٗباَذَع ۡمِهِتا َف اَنوُّلَضَأ ِءٓ َلَُّؤََٰٓه اَنهب َر ۡمُهَٰىَۡوُ ِلَ ۡمُهَٰى َر ۡخُأ ۡتَۡاَق﴿, sadece Mekke ve}

Medine ehli müstakil âyet kabul eder.

*300﴾ َليِء ََٰٓر ۡسِإ ٓيِنَب َٰىَلَع َٰىَن ۡسُحۡۡٱ َكِ ب َر ُتَمِلَك ۡتهمَت َو﴿, sadece Mekke ve Medine ehli müstakil âyet kabul eder.

8. Enfâl Sûresi

Enfâl sûresi Kûfe ehline göre 75 âyet, Mekke, Medine ve Basra ehline göre 76 âyet ve Şam ehline göre de 77 âyettir. 3 âyette ihtilaf vardır. Bu âyet-i kerîmeler şöyledir:301

293 _{En’âm, 6/66.} 294 _{En’âm, 6/73.}

295 _{Caʽberî, a.g.e., s. 65; ed-Dânî, a.g.e., s. 155.} 296 _{A’râf, 7/1.}

297 _{A’râf, 7/29.} 298 _{A’râf, 7/29.} 299 _{A’râf, 7/38.} 300 _{A’râf, 7/137.}

*302﴾ َنوُبَل ۡغُي همُث ًة َر ۡسَح ۡمِهۡيَلَع ُنوُكَت هم ُث اَهَنوَُِفنُيَسَف﴿, sadece Basra ve Şam ehli müstakil âyet kabul eder.

*303﴾ ًلَّوُعۡفَم َناَك ا ٗر ۡمَأ ُ هللَّٱ َي ِضََۡيِ ۡ نِكََٰۡ َو ِدََٰعيِمۡۡٱ يِف ۡمُتۡفَلَت ۡخَلَ ۡمُّتدَعا َوَت ۡوَۡ َو﴿, Mekke, Medine, Şam ve Basra ehli müstakil âyet kabul eder.

*304﴾ َنيِن ِم ۡؤُم ۡۡٱِب َو ۦِهِر ۡصَنِب َكَدهيَأ ٓيِذهۡٱ َوُه ُهللَّٱ َكَب ۡسَح هنِإَف َكوُعَد ۡخَي نَأ ْا ٓوُدي ِرُي نِإ َو﴿, Mekke, Medine, Şam ve Kûfe ehli müstakil âyet kabul eder.

9. Tevbe Sûresi

Tevbe sûresi Kûfe ehline göre 129 âyet, diğerlerine göre 130 âyettir. 3 âyette ihtilaf vardır.305 _{Bu âyet-i kerîmeler şöyledir:}

*306_{﴾ َنيِك ِر ۡشُمۡۡٱ َنِ م ءٓي ِرَب َ هللَّٱ هنَأ ِرَب ۡكَ ۡلَٱ ِ جَحۡۡٱ َ ۡوَي ِساهنۡٱ ىَِۡإ ٓۦِهِۡوُس َر َو ِ هللَّٱ َنِ م نََٰذَأ َو﴿, sadece Basra}

ehli müstakil âyet kabul eder.

*307_{﴾ ٗميَِۡأ اًباَذَع ۡمُكۡبِ ذَعُي ْاو ُرِفنَت هلَِّإ﴿, sadece Şam ehli müstakil âyet kabul eder.}

*308﴾ َدوُمَث َو داَع َو حوُن ِ ۡوَق ۡمِهِلۡبَق نِم َني ِذهۡٱ ُأَبَن ۡمِهِتۡأَي ۡمََۡأ﴿, sadece Mekke ve Medine ehli müstakil âyet kabul eder.

10. Yûnus Sûresi

Yûnus sûresi Şam ehline göre 110 âyet, diğerlerine göre 109 âyettir. 3 âyette ihtilaf vardır.309 _{Bu âyet-i kerîmeler şöyledir:}

302 _{Enfâl, 8/36.} 303 _{Enfâl, 8/42.} 304 _{Enfâl, 8/62.}

305 _{Caʽberî diğer kaynakların aksine Tevbe sûresinde, (Basra ehlinden ikinci bir rivâyetle aksi yönde)} 3. âyeti ve 36. âyette (ميَۡا نيدۡا-Hımsîyyi müstakil âyet sayar.) ilave ederek beş âyette ihtilaf vardır diyor. Bkz. Caʽberî, a.g.e., s. 70; ed-Dânî, a.g.e., s. 160; Sehavî, a.g.e., c.1, s. 203; İbnü’l-Cevzî, a.g.e., s. 125-126.

306 _{Tevbe, 9/3.} 307 _{Tevbe, 9/39.} 308 _{Tevbe, 9/70.}

*310﴾ َنيِ دۡٱ ُهَۡ َني ِصِل ۡخُم َ هللَّٱ ْا ُوَعَد ۡمِهِب َطي ِحُأ ۡمُههنَأ ْا ٓوُّنَظ َو﴿, sadece Şam ehli müstakil âyet kabul eder.

*311﴾ َني ِرِك َٰهشۡٱ َنِم هنَنوُكَنَۡ ۦِهِذ ََٰه ۡنِم اَنَتۡيَجنَأ ۡنِئَۡ َنيِ دۡٱ ُهَۡ َني ِصِل ۡخُم َ هللَّٱ ْا ُوَعَد﴿, Şam ehli haricindekiler müstakil âyet kabul ederler.

*312﴾ ِروُدُّصۡٱ يِف اَمِ ۡ ءٓاَفِش َو ۡمُكِ ب هر نِ م ةَظِع ۡوهم مُكۡتَءٓاَج ۡدَق ُسا هنۡٱ اَهُّيَأََٰٓي﴿, sadece Şam ehli müstakil âyet kabul eder.

11. Hûd Sûresi

Hûd sûresi Kûfe ehline göre 123 âyet, Medeniyyü’l-Evvel ve Şam ehline göre 122 âyet, Medeniyyü’l-Ahir, Mekke ve Basra ehline göre 121 âyettir. 7 âyette ihtilaf vardır.313 _{Bu âyet-i kerîmeler şöyledir:}

*314﴾ َنوُك ِر ۡشُت اهمِ م ءٓي ِرَب ي ِ نَأ ْا ٓوُدَه ۡشٱ َو َهللَّٱ ُدِه ۡشُأ ٓيِ نِإ َلاَق﴿, sadece Kûfe ehli müstakil âyet kabul eder.

*315﴾ طوُۡ ِ ۡوَق يِف اَنُِۡد ََٰجُي َٰى َر ۡشُبۡۡٱ ُهۡتَءٓاَج َو ُع ۡو هرۡٱ َميِه ََٰرۡبِإ ۡنَع َبَهَذ اهمَلَف﴿, Basra ehli haricindekiler müstakil âyet kabul eder.

*316﴾لي ِ جِس نِ م ًة َراَج ِح اَهۡيَلَع اَن ۡرَط ۡمَأ َو اَهَلِفاَس اَهَيِل ََٰع اَنۡلَعَج اَن ُر ۡمَأ َءٓاَج اهمَلَف﴿, sadece Mekke ehli ve Medeniyyü’l-Ahir müstakil âyet kabul ederler.

*317﴾ ٖدوُضنهم ٖلي ِ جِس نِ م ًة َراَج ِح اَهۡيَلَع اَن ۡرَط ۡمَأ َو اَهَلِفاَس اَهَيِل ََٰع اَنۡلَعَج اَن ُر ۡمَأ َءٓاَج اهمَلَف﴿, Mekke ehli ve Medeniyyü’l-Ahir haricindekiler müstakil âyet kabul ederler.

*318﴾ َنيِنِم ۡؤُّم مُتنُك نِإ ۡمُكهۡ ٞرۡيَخ ِ هللَّٱ ُتهيََِب﴿, sadece Mekke ve Medine ehli müstakil âyet kabul eder.

310 _{Yûnus, 10/22.} 311 _{Yûnus, 10/22.} 312 _{Yûnus, 10/57.}

313 _{Caʽberî, a.g.e., s. 74; ed-Dânî, a.g.e., s. 165.} 314 _{Hûd, 11/54.}

315 _{Hûd, 11/74.} 316 _{Hûd, 11/82.} 317 _{Hûd, 11/82.}

*319﴾ َنيِفِلَت ۡخُم َنوُۡا َزَي َلَّ َو ًةَد ِح ََٰو ًةهمُأ َسا هنۡٱ َلَعَجَۡ َكُّب َر َءٓاَش ۡوَۡ َو﴿, Kûfe, Basra ve Şam ehli müstakil âyet sayar

*320﴾ َنوُل ِم ََٰع اهنِإ ۡمُكِتَناَكَم َٰىَلَع ْاوُلَم ۡعٱ َنوُنِم ۡؤُي َلَّ َنيِذهلِ ۡ لُق َو﴿, Mekke ehli ve Medeniyyü’l- Ahir haricindekiler müstakil âyet kabul ederler.

12. Yûsuf Sûresi

Yûsuf sûresi 111 âyettir. Bu sûrede ihtilaf yoktur.321

13. Raʽd Sûresi

Raʽd sûresi Kûfe ehline göre 43 âyet, Mekke ve Medine ehline göre 44 âyet, Basra ehline göre 45 âyet ve Şam ehline göre 47 âyettir. 5 âyette ihtilaf vardır.322 _Bu

âyet-i kerîmeler şöyledir:

*323﴾ ديِدَج قۡلَخ يِفَۡ اهنِءَأ اًب ََٰرُت ا هنُك اَذِءَأ ۡمُهُۡ ۡوَق بَجَعَف ۡبَجۡعَت نِإ َو﴿, Mekke, Medine, Basra ve Şam ehli müstakil âyet kabul ederler.

*324﴾ ُروُّنۡٱ َو ُت ََٰمُلُّظۡٱ يِوَت ۡسَت ۡلَه ۡ َأ ُري ِصَبۡۡٱ َو َٰىَم ۡعَ ۡلَٱ يِوَت ۡسَي ۡلَه ۡلُق﴿, Mekke, Medine, Basra ve Şam ehli müstakil âyet kabul ederler.

*325﴾ ُري ِصَبۡۡٱ َو َٰىَم ۡعَ ۡلَٱ يِوَت ۡسَي ۡلَه ۡلُق﴿, sadece Şam ehli müstakil âyet kabul eder. *326﴾ ِِاَس ِحۡۡٱ ُء ٓوُس ۡمُهَۡ َكِئََٰٓۡ ْوُأ﴿, sadece Şam ehli müstakil âyet kabul eder.

*327﴾ ِاَب ِ لُك نِ م مِهۡيَلَع َنوُلُخۡدَي ُةَكِئََٰٓلَمۡۡٱَو﴿, Kûfe, Basra ve Şam ehli müstakil âyet kabul eder.

318 _{Hûd, 11/86.} 319 _{Hûd, 11/118.} 320 _{Hûd, 11/121.}

321 _{Caʽberî, a.g.e., s. 76; ed-Dânî, a.g.e., s. 167.}

322 _{Caʽberî diğer kaynakların aksine 17. âyette (لطابۡاو قحۡا-Hımsîyyi müstakil âyet sayar.), diyerek} ihtilaf edilen âyet sayısını altıya çıkarmaktadır. Bkz. Caʽberî, a.g.e., s. 78; ed-Dânî, a.g.e., s. 169; Sehavî, a.g.e., c.1, s. 204; İbnü’l-Cevzî, a.g.e., s. 127.

323 _{Raʽd, 13/5.} 324 _{Raʽd, 13/16.} 325 _{Raʽd, 13/16.} 326 _{Raʽd, 13/18.}

14. İbrâhim Sûresi

İbrâhim Sûresi Kûfe ehline göre 52 âyet, Şam ehline göre 55 âyet, , Mekke ve Medine ehline göre 54 âyet, Basra ehline göre 51 âyettir. 7 âyette ihtilaf vardir.328 Bu âyet-i kerîmeler şöyledir:

*329﴾روُّنۡٱ ىَِۡإ ِت ََٰمُلُّظۡٱ َنِم َساهنۡٱ َج ِر ۡخُتِۡ َكۡيَِۡإ ُهََٰنۡۡ َزنَأ بََٰتِك﴿, Mekke, Medine ve Şam ehli müstakil âyet kabul ederler.

*330﴾ ِروُّنۡٱ ىَِۡإ ِت ََٰمُلُّظۡٱ َنِم َكَم ۡوَق ۡج ِر ۡخَأ ۡنَأ ٓاَنِتََٰيا ِب َٰىَسوُم اَنۡلَس ۡرَأ ۡدَََۡ َو﴿, Mekke, Medine ve Şam ehli müstakil âyet kabul ederler.

*331_{﴾ َدوُمَث َو داَع َو حوُن ِ ۡوَق ۡمُكِلۡبَق نِم َني ِذهۡٱ ْاُؤَبَن ۡمُكِتۡأَي ۡمََۡأ﴿, Mekke, Medine ve Basra ehli}

müstakil âyet kabul ederler.

*332﴾ ٖديِدَج قۡلَخِب ِتۡأَي َو ۡمُكۡبِهۡذُي ۡأَشَي نِإ ِ قَحۡۡٱِب َض ۡرَ ۡلَٱ َو ِت ََٰو ََٰمهسۡٱ َقَلَخ َ هللَّٱ هنَأ َرَت ۡمََۡأ﴿, Kûfe, Şam ehli ve Medeniyyü’l-Evvel müstakil âyet kabul ederler.

*333﴾ ِءٓاَمهسۡٱ يِف اَهُع ۡرَف َو تِباَث اَهُل ۡصَأ ةَبِ يَط ة َرَجَشَك ٗةَبِ يَط ٗةَمِلَك ٗلَثَم ُ هللَّٱ َِ َرَض َفۡيَك َرَت ۡمََۡأ﴿, Medeniyyü’l-Evvel müstakil âyet kabul ederler.

*334﴾ َراَههنۡٱ َو َلۡيهۡٱ ُمُكَۡ َرهخَس َو﴿, Basra ehli hariç diğerleri müstakil âyet kabul ederler. *335﴾ َنوُمِل َٰهظۡٱ ُلَمۡعَي اهمَع ًلِف ََٰغ َ هللَّٱ هنَبَس ۡحَت َلَّ َو﴿, sadece Şam ehli müstakil âyet kabul eder.

15. Hicr Sûresi

Hicr Sûresi 99 âyettir. İhtilaf yoktur.336

327 _{Raʽd, 13/23.}

328 _{Caʽberî, a.g.e., s. 79; ed-Dânî, a.g.e., s. 171.} 329 _{İbrahim, 14/1.} 330 _{İbrahim, 14/5.} 331 _{İbrahim, 14/9.} 332 _{İbrahim, 14/19.} 333 _{İbrahim, 14/24.} 334 _{İbrahim, 14/33.} 335 _{İbrahim, 14/42.}

16. Nahl Sûresi

Nahl Sûresi 128 âyettir. İhtilaf yoktur.337

17. İsrâ Sûresi

İsrâ Sûresi Kûfe ehline göre 111 âyet, diğerlerine göre 110 âyettir. 1 âyette ihtilaf vardır.338

*339_{﴾ اٗدهج ُس ِناَقۡذَ ِۡۡۡ َنو ُّر ِخَي ۡمِهۡيَلَع َٰىَلۡتُي اَذِإ ٓۦِهِلۡبَق نِم َمۡلِعۡۡٱ ْاوُتوُأ َنيِذهۡٱ هنِإ ْا ٓوُنِم ۡؤُت َلَّ ۡوَأ ٓۦِهِب ْاوُنِماَء ۡلُق﴿,}

sadece Kûfe ehline göre müstakil âyettir.

18. Kehf Sûresi

Kehf Sûresi Mekke ve Medine ehline göre 105 âyet, Şam ehline göre 106 âyet, Kûfe ehline göre 110 âyet, Basra ehline göre 111 âyettir. 11 âyette ihtilaf edilmiştir.340 _{Bu âyetler şöyledir:}

*341_{﴾ىٗدُه ۡمُهََٰنۡد ِز َو ۡمِهِ ب َرِب ْاوُنَما َء ةَيۡتِف ۡمُههنِإ﴿, Şam ehli hariç diğerleri müstakil âyet kabul}

eder.

*342﴾ليِلَق هلَِّإ ۡمُهُمَلۡعَي اهم مِهِتهدِعِب ُمَل ۡعَأ ٓيِ ب هر لُق﴿, sadece Medeniyyü’l-Ahir müstakil âyet saymıştır.

*343﴾اًدَغ َكََِٰۡذ لِعاَف يِ نِإ ء ۡيْاَشِۡ هنَۡو ََُت َلَّ َو﴿, Medeniyyü’l-Ahir hariç diğerleri müstakil âyet saymıştır.

*344﴾ا ٗع ۡر َز اَمُهَنۡيَب اَنۡلَعَج َو﴿, Medeniyyü’l-Evvel ve Mekke ehli dışındakiler müstakil âyet kabul ederler.

336 _{Caʽberî, a.g.e., s. 80; ed-Dânî, a.g.e., s. 173.} 337 _{Caʽberî, a.g.e., s. 81; ed-Dânî, a.g.e., s. 175.} 338 _{Caʽberî, a.g.e., s. 83; ed-Dânî, a.g.e., s. 177.} 339 _{İsrâ, 17/107.}

340 _{Caʽberî, a.g.e., s. 85; ed-Dânî, a.g.e., s. 179.} 341 _{Kehf, 18/13.}

342 _{Kehf, 18/22.} 343 _{Kehf, 18/23.} 344 _{Kehf, 18/32.}

*345﴾ا ٗدَبَأ ٓۦِهِذ ََٰه َديِبَت نَأ ُّنُظَأ ٓاَم َلاَق﴿, Medeniyyü’l-Ahir ve Şam ehli haricindekiler müstakil âyet kabul eder.

*346﴾ا ٗبَبَس ء ۡيَش ِ لُك نِم ُه ََٰنۡيَتاَء َو ِض ۡرَ ۡلَٱ يِف ۥُهَۡ اهنهكَم اهنِإ﴿, Medeniyyü’l-Evvel ve Mekke ehli dışındakiler müstakil âyet kabul ederler.

*347﴾اًبَبَس َعَبۡتَأَف﴿, sadece Kûfe ve Basra ehli müstakil âyet kabul eder. *348_{﴾اًبَبَس َعَبۡتَأ همُث﴿, sadece Kûfe ve Basra ehli müstakil âyet kabul eder.}

*349_{﴾اًبَبَس َعَبۡتَأ همُث﴿, sadece Kûfe ve Basra ehli müstakil âyet kabul eder.}

*350﴾ا ٗم ۡوَق اَهَدنِع َدَج َو َو﴿, Kûfe ehli ve Medeniyyü’l-Ahir haricindekiler müstakil âyet kabul eder.

*351_{﴾ ًل ََٰم ۡعَأ َني ِرَس ۡخَ ۡلَٱِب مُكُئِ بَنُن ۡلَه ۡلُق﴿, Mekke ve Medine ehli dışındakiler müstakil}

âyet kabul eder.

19. Meryem Sûresi

Meryem Sûresi Medeniyyü’l-Evvel, Basra, Kûfe ve Şam ehline göre 98 âyet, Medeniyyü’l-Ahir ve Mekke ehline göre 99 âyettir. 3 âyette ihtilaf ettiler.352 _Bu

âyetler şöyledir:

*353﴾ ٓصٓعيهٓك﴿, sadece Kûfe ehli müstakil âyet kabul eder.

*354﴾ َميِه ََٰرۡبِإ ِبََٰتِكۡۡٱ يِف ۡرُكۡذٱ َو﴿, sadece Medeniyyü’l-Ahir ve Mekke ehli müstakil âyet kabul eder.

345 _{Kehf, 18/35.} 346 _{Kehf, 18/84.} 347 _{Kehf, 18/85.} 348 _{Kehf, 18/89.} 349 _{Kehf, 18/92.} 350 _{Kehf, 18/86.} 351 _{Kehf, 18/103.}

352 _{Caʽberî, a.g.e., s. 87; ed-Dânî, a.g.e., s. 181.} 353 _{Meryem, 19/1.}

*355﴾ا دَم ُن ََٰم ۡح هرۡٱ ُهَۡ ۡدُد ۡمَيۡلَف ِةَلََٰلهضۡٱ يِف َناَك نَم ۡلُق﴿, Kûfe ehli haricindekiler müstakil âyet kabul eder.

20. Tâhâ Sûresi

Tâhâ Sûresi Şam ehline göre 140 âyet, Kûfe ehline göre 135 âyet, Mekke ve Medine ehline göre 134 âyet, Basra ehline göre 132 âyettir. 21 âyette ihtilaf ettiler.356 Bu âyetler söyledir:

*357﴾هط﴿, sadece Kûfe ehli müstakil âyet kabul eder.

*358﴾ا ًريِثَك َكَحِ بَسُن ۡيَك﴿, Basra ehli müstakil âyet saymaz, diğerleri kabul eder. *359_{﴾ا ًريِثَك َك َرُكۡذَن َو﴿, Basra ehli müstakil âyet saymaz, diğerleri kabul eder.}

*360_{﴾يِ ن ِ م ًةهبَحَم َكۡيَلَع ُتۡيَََۡۡأ َو﴿, sadece Kûfe ve Basra ehli müstakil âyet kabul etmez.}

*361﴾ َن َز ۡحَت َلَّ َو اَهُنۡيَع هرَََت ۡيَك َكِ مُأ َٰٓىَِۡإ َكََٰنۡعَج َرَف﴿, sadece Şam ehli müstakil âyet kabul eder.

*362﴾ا ٗنوُتُف َكَٰهنَتَف َو ِ مَغۡۡٱ َنِم َكََٰنۡيهجَنَف ا ٗسۡفَن َتۡلَتَق َو﴿, sadece Basra ve Şam ehli müstakil âyet kabul eder.

*363﴾ َنَيۡدَم ِل ۡهَأ ٓيِف َنيِنِس َتۡثِبَلَف﴿, Şam ehli hariç müstakil âyet saymazlar. *364﴾يِس ۡفَنِۡ َكُت ۡعَنَط ۡصٱ َو﴿, Kûfe ve Şam ehli müstakil âyet kabul eder.

355 _{Meryem, 19/75.}

356 _{Caʽberî diğer kaynakların aksine 39. âyet ( ميۡا ىف- Hımsıyyî müstakil âyet sayar.), 124. âyet (اكنض-} Hımsıyyî müstakil âyet sayar.) ve 95. âyet ( ِ ىرماس اي- Şam ehli hariç müstakil âyet sayar.), âyetlerini de ilave ederek yirmi dört âyette ihtilaf vardır diyor. Bkz.Caʽberî, a.g.e., s. 88; ed-Dânî, a.g.e., s. 183; Sehavî, a.g.e., c.1, s. 207-208; İbnü’l-Cevzî, a.g.e., s. 130-131.

357 _{Tâhâ, 20/1.} 358 _{Tâhâ, 20/33.} 359 _{Tâhâ, 20/34.} 360 _{Tâhâ, 20/39.} 361 _{Tâhâ, 20/40.} 362 _{Tâhâ, 20/40.} 363 _{Tâhâ, 20/40.} 364 _{Tâhâ, 20/41.}

*365﴾ َليِء ََٰٓر ۡسِإ ٓيِنَب اَنَعَم ۡلِس ۡرَأَف َكِ ب َر َلَّوُس َر اهنِإ ٓ َلَّوََُف ُهاَيِتۡأَف﴿, Şam ehli müstakil âyet saydı, diğerleri saymadı.

*366﴾ىَسوُم َٰىَِۡإ ٓاَنۡيَح ۡوَأ ۡدَََۡ َو﴿, sadece Şam ehli müstakil âyet kabul eder.

*367﴾ ۡمُهَيِشَغ اَم ِ مَيۡۡٱ َنِ م مُهَيِشَغَف ۦِهِدوُنُجِب ُن ۡوَع ۡرِف ۡمُهَعَبۡتَأَف﴿, Kûfe ahli müstakil âyet saydı, diğerleri saymadı.

*368_{﴾افِسَأ َنََٰب ۡضَغ ۦِهِم ۡوَق َٰىَِۡإ َٰٓىَسوُم َعَج َرَف﴿, Medeniyyü’l-Evvel ve Mekke ehli müstakil}

âyet kabul eder.

*369﴾ اًنَسَح اًد ۡع َو ۡمُكُّب َر ۡمُكۡدِعَي ۡمََۡأ ِ ۡوََََٰي َلاَق﴿, sadece Medeniyyü’l-Ahir müstakil âyet kabul eder.

*370_{﴾ ُّي ِرِماهسۡٱ ىَََۡۡأ َكََِٰۡذَكَف اَهََٰنۡفَذَََف﴿, Medeniyyü’l-Ahir hariç diğerleri müstakil âyet}

kabul ederler.

*371_{﴾ َٰىَسوُم ُهََِٰۡإ َو ۡمُكُهََِٰۡإ ٓاَذ ََٰه ْاوُۡاَََف را َوُخ ۥُههۡ اٗدَسَج ٗل ۡجِع ۡمُهَۡ َج َر ۡخَأَف﴿, sadece Medeniyyü’l-}

Evvel ve Mekke ehli müstakil âyet kabul eder.

*372﴾ َيِسَنَف َٰىَسوُم ُهََِٰۡإ َو ۡمُكُهََِٰۡإ ٓاَذََٰه ْاوُۡاَََف را َوُخ ۥُههۡ اٗدَسَج ٗل ۡجِع ۡمُهَۡ َج َر ۡخَأَف﴿, Medeniyyü’l-Evvel ve Mekke ehli müstakil âyet saymadı diğerleri kabul eder.

*373﴾لَّ ۡوَق ۡمِهۡيَِۡإ ُع ِج ۡرَي هلََّأ َن ۡو َرَي َلَفَأ﴿, Medeniyyü’l-Ahir hariç diğerleri müstakil âyet saymadı.

*374﴾ ْا ٓوُّلَض ۡمُهَتۡيَأ َر ۡذِإ َكَعَنَم اَم ُنو ُر ََٰهََٰي َلاَق﴿, sadece Kûfe ehli müstakil âyet kabul eder.

365 _{Tâhâ, 20/47.} 366 _{Tâhâ, 20/77.} 367 _{Tâhâ, 20/78.} 368 _{Tâhâ, 20/86.} 369 _{Tâhâ, 20/86.} 370 _{Tâhâ, 20/87.} 371 _{Tâhâ, 20/88.} 372 _{Tâhâ, 20/88.} 373 _{Tâhâ, 20/89.} 374 _{Tâhâ, 20/92.}

*375﴾ا ٗفَصۡفَص ا ٗعاَق اَه ُرَذَيَف﴿, Kûfe, Basra ve Şam ehli müstakil âyet kabul eder. *376﴾ىٗدُه يِ ن ِ م مُكهنَيِتۡأَي اهمِإَف ۖٞ وُدَع ضۡعَبِۡ ۡمُكُض ۡعَب ۖاَِۢعيِمَج اَهۡنِم اَطِب ۡهٱ َلاَق﴿, Kûfe ehli hariç diğerleri müstakil âyet kabul eder.

*377﴾اَيۡنُّدۡٱ ِة َٰوَيَحۡۡٱ َة َر ۡه َز ۡمُهۡنِ م ا ٗج ََٰو ۡزَأ ٓۦِهِب اَنۡعهتَم اَم َٰىَِۡإ َكۡيَنۡيَع هنهدُمَت َلَّ َو﴿, Kûfe ehli hariç diğerleri müstakil âyet kabul eder.

21. Enbiyâ Sûresi

Enbiyâ Sûresi Kûfe ehline göre 112 âyet, diğerlerine göre de 111 âyettir. 1 âyette ihtilaf vardır.378

*379_{﴾ ۡمُك ُّرُضَي َلَّ َو ا ۡيَش ۡمُكُعَفنَي َلَّ اَم ِ هللَّٱ ِنوُد نِم َنوُدُبۡعَتَفَأ َلاَق﴿, sadece Kûfe ehli müstakil}

âyet kabul eder.

22. Hac Sûresi

Hac Sûresi Kûfe ehli 78 âyet, Mekke ehli 77 âyet, Medine ehli 76 âyet, Basra ehli 75 âyet, Şam ehli 74 âyet kabul etmektedir. 5 âyette ihtilafa düşmüşlerdir.380 Bu âyetler şöyledir:

*381﴾ ُميِمَحۡۡٱ ُمِهِسوُء ُر ِق ۡوَف نِم ُّبَصُي﴿, sadece Kûfe ehli müstakil âyet kabul eder. *382﴾ ُدوُلُج ۡۡٱ َو ۡمِهِنوُطُب يِف اَم ۦِهِب ُرَه ۡصُي﴿, sadece Kûfe ehli müstakil âyet kabul eder. *383﴾ ُدوُمَث َو داَع َو حوُن ُ ۡوَق ۡمُهَلۡبَق ۡتَبهذ َك ۡدَََف َكوُبِ ذَكُي نِإ َو﴿, Şam ehli hariç diğerleri müstakil âyet kabul eder.

375 _{Tâhâ, 20/106.} 376 _{Tâhâ, 20/123.} 377 _{Tâhâ, 20/131.}

378 _{Caʽberî, a.g.e., s. 90; ed-Dânî, a.g.e., s. 187.} 379 _{Enbiyâ, 21/66.}

380 _{Caʽberî, a.g.e., s. 92; ed-Dânî, a.g.e., s. 189.} 381 _{Hac, 22/19.}

382 _{Hac, 22/20.} 383 _{Hac, 22/42.}

*384﴾ طوُۡ ُ ۡوَق َو َميِه ََٰرۡبِإ ُ ۡوَق َو﴿, Mekke, Medine ve Kûfe ehli müstakil âyet kabul eder.

*385﴾ َنيِمِل ۡسُم ۡۡٱ ُمُكَٰىهمَس َوُه َميِه ََٰرۡبِإ ۡمُكيِبَأ َةهلِ م﴿, Mekke ehli müstakil âyet kabul eder.

23. Mü’minûn Sûresi

Mü’minûn Sûresi Kûfe ehline göre 118 âyet, diğerlerine göre 119 âyettir. Bir âyette ihtilaf vardır.386

*387_{﴾ َنو ُر ََٰه ُهاَخَأ َو َٰىَسوُم اَنۡلَس ۡرَأ همُث﴿, Kûfe ehli müstakil âyet saymaz, diğerleri kabul}

eder.

24. Nûr Sûresi

Nûr Sûresi Kûfe, Basra ve Şam ehline göre 64 âyet, Mekke ve Medine ehline göre de 62 âyettir. 2 âyette ihtilaf vardır. 388

*389_{﴾ ِلاَصٓ ۡلَٱ َو ِ وُدُغۡۡٱِب اَهيِف ۥُهَۡ ُحِ بَسُي ۥُهُم ۡسٱ اَهيِف َرَكۡذُي َو َعَف ۡرُت نَأ ُ هللَّٱ َنِذَأ توُيُب يِف﴿, Kûfe, Basra ve}

Şam ehli müstakil âyet kabul eder.

*390﴾ ِر ََٰص ۡبَ ۡلَٱِب ُبَهۡذَي ۦِهِق ۡرَب اَنَس ُداَكَي﴿, sadece Mekke ve Medine ehli müstakil âyet saymadı.

25. Furkân Sûresi

Furkân Sûresi 77 âyettir. İhtilaf yoktur.391

384 _{Hac, 22/43.} 385 _{Hac, 22/78.}

386 _{Caʽberî, a.g.e., s. 94; ed-Dânî, a.g.e., s. 191.} 387 _{Mü’minûn, 23/45.}

388 _{Caʽberî diğer kaynakların aksine 44. âyet (راصبلَّا ىۡولَّ-Hımsîyyi müstakil âyet saymaz.), diyerek} ihtilaf edilen âyet sayısını üçe çıkarmıştır. Bkz. Caʽberî, a.g.e., s. 96; ed-Dânî, a.g.e., s. 193.

389 _{Nûr, 24/36.} 390 _{Nûr, 24/43.}

26. Şuarâ Sûresi

Şuarâ Sûresi Kûfe, Şam ve Medeniyyü’l-Evvel’e göre 227 âyet, diğerlerine göre 226 âyettir. 4 âyette ihtilaf ettiler şöyledir:392

*393﴾ ٓمٓسط﴿, sadece Kûfe ehli müstakil âyet kabul eder.

*394﴾ َنوُمَل ۡعَت َف ۡوَسَلَف َر ۡحِ سۡٱ ُمُكَمهلَع يِذهۡٱ ُمُك ُريِبَكَۡ ۥُههنِإ﴿ Mekke, Medine, Basra ve Şam ehli müstakil âyet kabul ederler.

*395_{﴾ َنوُدُب ۡعَت ۡمُتنُك اهم مُتۡيَء َرَفَأ َلاَق﴿, Mekke, Medine, Kûfe ve Şam ehli müstakil âyet}

kabul eder.

*396_{﴾ ُنيِطََٰيهشۡٱ ِهِب ۡتَۡ هزَنَت اَم َو﴿, Medeniyyü’l-Ahir ve Mekke ehli haricindekiler}

müstakil âyet kabul ederler.

27. Neml Sûresi

Neml Sûresi Kûfe ehline göre 93 âyet, Basra ve Şam 94 âyet, Mekke ve Medine ehline göre 95 âyettir. 2 âyette ihtilaf ettiler şöyle:397

*398﴾ديِدَش سۡأَب ْاوُۡ ْوُأ َو ة هوُق ْاوُۡ ْوُأ ُن ۡحَن ْاوُۡا َق﴿, Mekke ve Medine ehli müstakil âyet kabul eder.

*399﴾ َري ِرا َوَق نِ م د هرَمُّم ح ۡرَص ۥُههنِإ َلاَق﴿, sadece Kûfe ehli müstakil âyet saymadı.

28. Kasas Sûresi

Kasas Sûresinin 88 âyet olduğuna icmâli olarak ittifak vardır. 2 âyette ihtilaf vardır.400

392 _{Caʽberî, a.g.e., s. 98; ed-Dânî, a.g.e., s. 196.} 393 _{Şuarâ, 26/1.}

394 _{Şuarâ, 26/49.} 395 _{Şuarâ, 26/75.} 396 _{Şuarâ, 26/210.}

397 _{Caʽberî, a.g.e., s. 101; ed-Dânî, a.g.e., s. 199.} 398 _{Neml, 27/33.}

*401﴾ ٓمٓسط﴿, sadece Kûfe ehli müstakil âyet kabul eder.

*402﴾ َنوَُ ۡسَي ِساهنۡٱ َنِ م ًةهمُأ ِه ۡيَلَع َدَج َو َنَيۡدَم َءٓاَم َد َر َو اهمَۡ َو﴿, Kûfe ehli hariç diğerleri müstakil âyet kabul eder.

29. Ankebut Sûresi

Ankebut Sûresinin 69 âyet olduğuna icmâli olarak ittifak vardır. 3 âyette ihtilaf vardır.403

*404_{﴾ ٓمٓۡا﴿, sadece Kûfe ehli müstakil âyet kabul eder.}

*405﴾ َليِبهسۡٱ َنوُعَط ََۡت َو َلاَج ِ رۡٱ َنوُتۡأَتَۡ ۡمُكهنِئَأ﴿, Mekke ve Medine ehli müstakil âyet saydı, diğerleri saymadı.

*406_{﴾ َنيِ دۡٱ ُهَۡ َني ِصِل ۡخُم َ هللَّٱ ْا ُوَعَد ِكۡلُفۡۡٱ يِف ْاوُبِك َر اَذِإَف﴿, Basra ve Şam ehli müstakil âyet}

saydı, diğerleri saymadı.

30. Rûm Sûresi

Rûm Sûresi Medeniyyü’l-Ahir ve Mekke ehline göre 59 âyet, diğerlerine göre 60 âyettir. 4 âyette ihtilaf vardır.407

*408﴾ ٓمٓۡا﴿, sadece Kûfe ehli müstakil âyet kabul eder.

400 _{Caʽberî diğer kaynakların aksine 33. âyet (نولتَي نا-Hımsıyyi hariç, diğerleri müstakil âyet sayar.)} ve 38. âyet (نيطۡا ىلع Hımsıyyi müstakil âyet sayar) ilave ederek bu sayıyı dörde çıkarır. Bkz. Caʽberî, - a.g.e., s. 101; ed-Dânî, a.g.e., s. 199; Sehavî, a.g.e., c.1, s. 211; İbnü’l-Cevzî, a.g.e., s. 133.

401 _{Kasas, 28/1.} 402 _{Kasas, 28/23.}

403 _{Caʽberî diğer kaynakların aksine 67. âyet ( َنوُنِم ْؤُي ِلِطاَبْۡاِبَفَأ-Hımsıyyi) ve 29. âyet (رَكْنُمْۡا ُمُكيِداَن يِف-Hulf} ile Medeniyyü’l-Evvel) ilave ederek bu sayıyı beşe çıkarır. Bkz. Caʽberî, a.g.e., s. 104; ed-Dânî, a.g.e., s. 203; Sehavî, a.g.e., c.1, s. 211; İbnü’l-Cevzî, a.g.e., s. 133-134.

404 _{Ankebut, 29/1.} 405 _{Ankebut, 29/29.} 406 _{Ankebut 29/65.}

407 _{Caʽberî diğer kaynakların aksine 3. âyet ( َنوُبِلْغَيَس-Mekke ehli hariç), diyerek bu sayıyı beşe çıkarır.} Bkz. Caʽberî, a.g.e., s. 105; ed-Dânî, a.g.e., s. 205.

*409﴾ ُ و ُّرۡٱ ِتَبِلُغ﴿, Medeniyyü’l-Evvel, Basra, Kûfe ve Şam ehli müstakil âyet kabul eder.

*410﴾ َنيِنِس ِع ۡضِب يِف﴿, Medeniyyü’l-Ahir ve Basra ehli müstakil âyet kabul eder. *﴾ َنوُم ِر ۡجُمۡۡٱ ُمِسَُۡي ُةَعاهسۡٱ ُ وََُت َ ۡوَي َو﴿, Medeniyyü’l-Ahir müstakil âyet kabul eder.

31. Lokmân Sûresi

Lokmân Sûresi Mekke ve Medine ehline göre 33 âyet, diğerlerine göre 34 âyettir. 2 âyette ihtilaf vardır.411

*412﴾ ٓمٓۡا﴿, Kûfe ehli müstakil âyet kabul eder.

*413_{﴾ ُهَۡ َني ِصِل ۡخُم َ هللَّٱ ْا ُوَعَد ِلَلُّظۡٱَك ج ۡوهم مُهَيِشَغ اَذِإ َو﴿, Basra ve Şam ehli müstakil âyet}

kabul eder.

32. Secde Sûresi

Secde Sûresi Basra ehline göre 29 âyet, diğerlerine göre 30 âyettir. 2 âyette ihtilaf vardır.414

*415﴾ ٓمٓۡا﴿, Kûfe ehli müstakil âyet kabul eder.

*416﴾ ديِدَج قۡلَخ يِفَۡ اهن ِءَأ ِض ۡرَ ۡلَٱ يِف اَنۡلَلَض اَذِءَأ ْا ٓوُۡاَق َو﴿, Mekke, Medine ve Şam ehli müstakil âyet kabul eder.

33. Ahzâb Sûresi

Ahzâb Sûresi 73 âyet olup, ihtilaf yoktur.417

409 _{Rûm, 30/2.} 410 _{Rûm, 30/4.}

411 _{Caʽberî, a.g.e., s. 106; ed-Dânî, a.g.e., s. 206.} 412 _{Lokman, 31/1.}

413 _{Lokman, 31/32.}

414 _{Caʽberî, a.g.e., s. 107; ed-Dânî, a.g.e., s. 207.} 415 _{Secde, 32/1.}

34. Sebe’ Sûresi

Sebe’ Sûresi Şam ehline göre 55 âyet, diğerlerine göre 54 âyettir. 1 âyette ihtilaf vardır.418

*419﴾لاَمِش َو نيِمَي نَع ِناَتهنَج ۖٞةَياَء ۡمِهِنَكۡسَم يِف إَبَسِۡ َناَك ۡدََ َۡ﴿, sadece Şam ehli müstakil âyet kabul eder.

35. Fâtır Sûresi

Fâtır Sûresi Medeniyyü’l-Evvel, Mekke, Basra ve Kûfe ehline göre 45 âyet, diğerlerine göre 46 âyettir. 7 âyette ihtilaf vardır.420

*421_{﴾ ديِدَش ِاَذَع ۡمُهَۡ ْاو ُرَفَك َنيِذ هۡٱ﴿, sadece Basra ve Şam ehli müstakil âyet kabul}

eder.

*422﴾ ديِدَج قۡلَخِب ِتۡأَي َو ۡمُكۡبِهۡذُي ۡأَشَي نِإ﴿, Basra ehli müstakil âyet saymadı. *423_{﴾ ُري ِصَبۡۡٱ َو َٰىَم ۡعَ ۡلَٱ يِوَت ۡسَي اَم َو﴿, Basra ehli müstakil âyet saymadı.}

*424﴾ ُروُّنۡٱ َلَّ َو ُت ََٰمُلُّظۡٱ َلَّ َو﴿, Basra ehli müstakil âyet saymadı. *425﴾ ِروُبَُۡۡٱ يِف نهم عِم ۡسُمِب َتنَأ ٓاَم َو﴿, Şam ehli müstakil âyet saymadı.

*426﴾ َلَّو ُزَت نَأ َض ۡرَ ۡلَٱ َو ِت ََٰو ََٰمهسۡٱ ُكِس ۡمُي َ هللَّٱ هنِإ﴿, Basra ehli müstakil âyet kabul eder. *﴾ ٗليِد ۡبَت ِ هللَّٱ ِتهنُسِۡ َد ِجَت نَلَف﴿, Medeniyyü’l-Ahir, Basra ve Şam ehli müstakil âyet kabul ederler.

417 _{Caʽberî, a.g.e., s. 108; ed-Dânî, a.g.e., s. 208.} 418 _{Caʽberî, a.g.e., s. 109; ed-Dânî, a.g.e., s. 209.} 419 _{Sebe’, 34/15.}

420 _{Caʽberî diğer kaynakların aksine 12. âyet ( َنو ُرُك ۡشَت ۡمُكهلَعَۡ َو-Hımsıyyi hariç) ve 23. âyet ( ريِذَن هلَِّإ-} Hımsıyyi hariç) ilave ederek bu sayıyı dokuza çıkarmaktadır. Bkz. Caʽberî, a.g.e., s. 110; ed-Dânî, a.g.e., s. 210; Sehavî, a.g.e., c.1, s. 212-213; İbnü’l-Cevzî, a.g.e., s. 135.

421 _{Fâtır, 35/7.} 422 _{Fâtır, 35/16.} 423 _{Fâtır, 35/19.} 424 _{Fâtır, 35/20.} 425 _{Fâtır, 35/22.} 426 _{Fâtır, 35/41.}

36. Yâsîn Sûresi

Yâsîn Sûresi Kûfe ehline göre 83 âyet, diğerlerine göre 82 âyettir. 1 âyette ihtilaf vardır.427

*428﴾ ٓسي﴿, sadece Kûfe ehli müstakil âyet kabul eder.

37. Sâffât Sûresi

Sâffât Sûresi Medeniyyü’l-Evvel ve Basra ehli 181 âyet, diğerlerine göre 182 âyettir. 2 âyette ihtilaf vardır.429

*430﴾ َنوُدُب ۡعَي ْاوُناَك اَم َو ۡمُهَج ََٰو ۡزَأ َو ْاوُمَلَظ َنيِذهۡٱ او ُرُش ۡحٱ﴿, Basra ehli hariç diğerleri müstakil âyet kabul eder.

*431_{﴾ َنوُۡوََُيَۡ ْاوُناَك نِإ َو﴿, Medeniyyü’l-Evvel hariç diğerleri müstakil âyet kabul}

eder.

38. Sâd Sûresi

Sâd Sûresi Kûfe ehline göre 88 âyet, Basra ehline göre 85 âyet, Mekke, Medine ve Şam ehline göre 86 âyettir. 3 âyette ihtilaf ettiler.432

*433﴾ ِر ۡكِ ذۡٱ يِذ ِناَء ۡرَُۡۡٱ َو ٓص﴿, Kûfe ehli müstakil âyet kabul eder.

*434﴾ صا هوَغ َو ءٓاهنَب هلُك َنيِطََٰيهشۡٱ َو﴿, Basra ehli hariç diğerleri müstakil âyet kabul eder.

427 _{Caʽberî, a.g.e., s. 111; ed-Dânî, a.g.e., s. 211.} 428 _{Yâsîn, 36/1.}

429 _{Caʽberî diğer kaynakların aksine 8. âyet ( بِناَج ِ لُك نِم -Hımsıyyi hariç) ve 9. âyet (ا ًروُحُد - Hımsıyyi} hariç) ilave ederek bu sayıyı dörde çıkarmaktadır. Bkz. Caʽberî, a.g.e., s. 112; ed-Dânî, a.g.e., s. 212; Sehavî, a.g.e., c.1, s. 213; İbnü’l-Cevzî, a.g.e., s. 136.

430 _{Sâffât, 37/22.} 431 _{Sâffât, 37/167.}

432 _{Caʽberî diğer kaynakların aksine 67. âyet ( ميِظَع ؤَبَن َوُه ۡلُق - Hımsıyyi hariç) ve 1. âyet (Kûfe ehlinden} varolan rivâyetin aksi yönünde başka bir rivâyetle) ilave ederek bu sayıyı beşe çıkarmaktadır. Bkz. Caʽberî, a.g.e., s. 114; ed-Dânî, a.g.e., s. 214; Sehavî, a.g.e., c.1, s. 213-214; İbnü’l-Cevzî, a.g.e., s. 137.

*435﴾ ُلوُقَأ هقَحۡۡٱ َو ُّقَحۡۡٱَف َلاَق﴿, sadece Kûfe ehli müstakil âyet kabul eder.

39. Zümer Sûresi

Zümer Sûresi Kûfe ehline göre 75 âyet, Şam ehline göre 73 âyet, Mekke, Medine ve Basra ehline göre 72 âyettir. 7 âyette ihtilaf ettiler.436

*437﴾ َنوُفِلَت ۡخَي ِهيِف ۡمُه اَم يِف ۡمُهَنۡيَب ُمُك ۡحَي َ هللَّٱ هنِإ﴿, Kûfe ehli hariç diğerleri müstakil âyet kabul eder.

*438_{﴾ َنيِ دۡٱ ُههۡ ا ٗصِل ۡخُم َ هللَّٱ َدُب ۡعَأ ۡنَأ ُت ۡرِمُأ ٓيِ نِإ ۡلُق﴿, sadece Kûfe ve Şam ehli müstakil âyet}

kabul eder.

*439_{﴾يِنيِد ۥُههۡ ا ٗصِل ۡخُم ُدُب ۡعَأ َ هللَّٱ ِلُق﴿, sadece Kûfe ehli müstakil âyet kabul eder.}

*440_{﴾ ِداَبِع ۡرِ شَبَف َٰى َر ۡشُبۡۡٱ ُمُهَۡ﴿, sadece Medeniyyü’l-Evvel ve Mekke ehli müstakil}

âyet saymadı.

*441_{﴾ ُر ََٰهۡنَ ۡلَٱ اَهِت ۡحَت نِم ي ِر ۡجَت﴿, Medeniyyü’l-Evvel ve Mekke ehli müstakil âyet}

saydı, diğerleri saymadı.

*442﴾ داَه ۡن ِم ۥُهَۡ اَمَف ُ هللَّٱ ِلِل ۡضُي نَم َو﴿, sadece Kûfe ehli müstakil âyet kabul eder. *443﴾ َنوُمَل ۡعَت َف ۡوَسَف﴿, sadece Kûfe ehli müstakil âyet kabul eder.

40. Mü’min Sûresi

Mü’min Sûresi Şam ehli 86 âyet, Kûfe ehli 85 âyet, Mekke ve Medine ehli 84 âyet, Basra ehli 82 âyettir. 9 âyette ihtilafa düştüler.444

434 _{Sâd, 38/37.} 435 _{Sâd, 38/84.}

436 _{Caʽberî, a.g.e., s. 115; ed-Dânî, a.g.e., s. 216.} 437 _{Zümer, 39/3.} 438 _{Zümer, 39/11.} 439 _{Zümer, 39/14.} 440 _{Zümer, 39/17.} 441 _{Zümer, 39/20.} 442 _{Zümer, 39/36.} 443 _{Zümer, 39/39.}

*445﴾ ٓمح﴿, sadece Kûfe ehli müstakil âyet kabul eder.

*446﴾ ِق َلهتۡٱ َ ۡوَي َرِذنُيِۡ﴿, sadece Şam ehli müstakil âyet kabul etmez. *447﴾ َنو ُز ِرََٰب مُه َ ۡوَي﴿, sadece Şam ehli müstakil âyet kabul eder.

*448﴾ َنيِمِظ ََٰك ِر ِجاَنَحۡۡٱ ىَدَۡ ُِوُلَُۡۡٱ ِذِإ ِةَف ِزٓ ۡلَٱ َ ۡوَي ۡمُه ۡرِذنَأ َو﴿, sadece Kûfe ehli müstakil âyet kabul etmez.

*449_{﴾ َبََٰتِك ۡۡٱ َليِء ََٰٓر ۡسِإ ٓيِنَب اَنۡث َر ۡوَأ َو َٰىَدُهۡۡٱ ىَسوُم اَنۡيَتاَء ۡدَََۡ َو﴿, Medeniyyü’l-Ahir ve Basra ehli}

müstakil âyet kabul etmez.

*450﴾ري ِصَبۡۡٱ َو َٰىَم ۡعَ ۡلَٱ يِوَت ۡسَي اَم َو﴿, sadece Medeniyyü’l-Ahir ve Şam ehli müstakil âyet kabul eder.

*451_{﴾ َنوُبَح ۡسُي ُلِسََٰلهسۡٱ َو ۡمِهَََِٰن ۡعَأ ٓيِف ُلََٰل ۡغَ ۡلَٱ ِذِإ﴿, sadece Medeniyyü’l-Ahir, Kûfe ve Şam}

ehli müstakil âyet kabul eder.

*452_{﴾ ِميِمَحۡۡٱ يِف﴿, Medeniyyü’l-Evvel ve Mekke ehli müstakil âyet kabul eder.}

*453﴾ َنوُك ِر ۡشُت ۡمُتنُك اَم َنۡيَأ ۡمُهَۡ َليِق همُث﴿, sadece Kûfe ve Şam ehli müstakil âyet kabul eder.

41. Fussilet Sûresi

Fussilet Sûresi Kûfe ehli 54 âyet, Mekke ve Medine ehli 53 âyet, Basra ve Şam ehli 52 âyettir. 2 âyette ihtilafa düştüler.454

444 _{Caʽberî, a.g.e., s. 117; ed-Dânî, a.g.e., s. 218.} 445 _{Mü’min, 40/1.} 446 _{Mü’min, 40/15.} 447 _{Mü’min, 40/16.} 448 _{Mü’min, 40/18.} 449 _{Mü’min, 40/53.} 450 _{Mü’min, 40/58.} 451 _{Mü’min, 40/71.} 452 _{Mü’min, 40/72.} 453 _{Mü’min, 40/73.}

*455﴾ ٓمح﴿, sadece Kûfe ehli müstakil âyet kabul eder.

*456﴾ َدوُمَث َو داَع ِةََِع ََٰص َلۡثِ م ٗةََِع ََٰص ۡمُكُت ۡرَذنَأ ۡلََُف ْاوُض َر ۡعَأ ۡنِإَف﴿, sadece Basra ve Şam ehli müstakil âyet saymadı.

42. Şûrâ Sûresi

Şûrâ Sûresi Kûfe ehline göre 53 âyet, diğerlerine göre 50 âyettir. 3 âyette ihtilaf vardır.457

*458_{﴾ ٓمح﴿, sadece Kûfe ehli müstakil âyet kabul eder.}

*459﴾ ٓقٓسٓع﴿, sadece Kûfe ehli müstakil âyet kabul eder.

*460_{﴾ ِمََٰل ۡعَ ۡلَٱَك ِر ۡحَبۡۡٱ يِف ِرا َوَجۡۡٱ ِهِتََٰياَء ۡنِم َو﴿, sadece Kûfe ehli müstakil âyet kabul eder.}

43. Zuhruf Sûresi

Zuhruf Sûresi Şam ehline göre 88 âyet, diğerlerine göre 89 âyettir. 2 âyette ihtilaf vardır.461

*462﴾ ٓمح﴿, sadece Kûfe ehli müstakil âyet kabul eder.

Belgede Caʽberî'nin kıraat ilmindeki yeri ve Hadîkatü'z-Zeher fî addi Ayi's-Süver adlı eserinin tahlili (sayfa 59-101)