Rusya Federasyonu’nun Siyasi Yapısı ve Yönetim ġekli

politikaları üzerinde belirleyici olmuş bir coğrafyada yer almaktadır. Bu bölgedekurulmuş olan güçlü devletler Atilla'dan Cengiz Han‟a, oradan Altın Orda devletine, Rus Çarlarına ve yirminci yüzyılda Sovyetler Birliğine kadar uzanan dünya tarihinin akışında öyle ya da böyle, bir şekilde söz sahibi olmuşlardır. Sovyetler Birliğinin dağılmasından sonrakurulan Rusya Federasyonu için de bu durumun geçerli olduğu söylenebilir. Dağılma sonrasında Rusya yaşanan derin ekonomik ve sosyal krizlerle boğuşsa da halen Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin daimi üyesi ve dünyanın en gelişmiş ülkelerinin üyesi olduğu G-8 diye adlandırılan topluluğun üyesidir(Kütükçü, 2011: 179-180).

3.2.1. Rusya Federasyonu’nun Siyasi Yapısı ve Yönetim ġekli

Rusya Federasyonu; kendi anayasaları ile yasama ve yürütme organlarına sahip Cumhuriyet, Eyalet, Bölge ile Federal Statüye Sahip: Şehir, Özerk Bölge ve Özerk Bölgelerden oluşan seksen sekiz idari birimden oluşan bir federasyondur. Federal yönetim şeklinin hakim olduğu Rusya‟da, Anayasa gereğince yürütme organınbaşı Rusya Federasyonu Devlet Başkanıdır.Devlet başkan, altı yılda bir yapılan genel seçimlerle halk tarafından seçilmektedir. Rusya Federasyonu‟nda Başbakan ise Devlet Başkanının, Anayasa hükümlerine uygun bir şekilde vekaleten atamasıyla seçilmektedir. Devlet Başkanı tarafındanvekaleten atananBaşbakan‟ın Duma meclisinden onay alması gerekmektedir(Büyükkaya,2007: 3).

Rusya Devlet Başkanı altı yıllığına seçilir. Genel seçimlerde en fazla oyu alan aday Devlet Başkan seçilir. Bakanların tamamını atama yetkisi Devlet Başkanındadır.Ancak Devlet başkanı, bakanların atanmasıyla alakalı olarak Başbakan‟ın fikrini ve önerisini alır. Devlet Başkanı yürütme sisteminde ve hükümetinişleyişi sisteminde en kuvvetli, etkin ve belirleyici organdır. Rusya Devlet Başkanı aynı zamanda devletin tepesi olarak Rusya Federasyonunun ve Anayasanın sonsuz kollayıcısı ve güvencesidir.Devlet Başkanı, Devletin başı olarakülkeyi hem içeride hemde dışarıda temsil eder, silahlı kuvvetlerin başkomutanlığını yapar ve dış politikayı belirler(Gök, 2012: 79).Rusya Federasyonu'nun yasama organı olan Federal Kurul(FK) ise Rusya Federasyonu'nun temsil ve yasama organıdır. Federal Kurul iki meclisten oluşmaktadır. Bunlar: Federasyon Konseyi (Üst Meclis) veDevlet Duma'sıdır(Alt Meclis).

40

Federasyon Konseyi, Rusya Federasyonu içerisinde yer alan seksen dokuz idari birimden ikişer kişi olmak üzere toplamda yüz yetmiş sekiz üyeden oluşur. Federasyon Konseyi istişare ve temsil özelliği ağır basan, daha çokbir senato görünümündedir. Fakat son dönemlerde öneminin azalmaya başladığı bir gerçektir. Devlet Duma‟sı isebeş sendebir yapılan genel seçimlerle seçilen dört yüz elli milletvekilinden oluşmaktadır. Milletvekilleri bir parti çatısı altında yada bağımsız olarak seçimlere girip seçilebilmektedirler(DEİK, Rusya Ülke Bülteni, 2012: 4). Bir kişi hem Federasyon Meclisine hem de Devlet Duması Meclisine üye olamazken,meclislerden sadece birine üye olabilmektedir. Devlet Duma Meclisi milletvekili, ülke iktidarının öteki temsil organlarında ve yerel özyönetim organlarında milletvekili olamamaktadır. Federasyon Konseyi sürekli çalışır bir vaziyettedir. Federasyon Konseyi ve Devlet Duma‟sı birbirlerinden ayrı olarak toplanır. İşlev ve yetkileri bakımından Devlet Duma‟sı yasama özelliği ağır basan bir meclis, Federasyon Konseyi ise istişareve temsil özelliği ağır basan, daha çok bir senato görünümündedir(Mikail, 2007: 36).

Rusya Federasyonu Anayasasının 102. Maddesi Gereğince;Federasyon Konseyinin ( Üst Meclis) yetkileri Ģunlardır:

 Rusya Federasyonu federalbölgeler arasında, sınır değişikliklerinin onayı,  Rusya Federasyonu Devlet Başkanının, sıkıyönetim ilanına yönelik

kararnameleri onaylamak

 Rusya Federasyonu Devlet Başkanının, olağanüstü hal ilanına yönelikkararnamelerin onaylanması,

 Rusya Federasyonu Silahlı Kuvvetlerinin, ulusal sınırların ötesinde kullanılmasına yönelik izinlerin verilmesi,

 Rusya Federasyonu Devlet Başkanlığı seçim tarihlerinin belirlenmesi,  Rusya Federasyonu Devlet Başkanının görevine son verilmesine,

 Rusya Federasyonu Anayasa Mahkemesi, Rusya Federasyonu Yüksek Mahkemesi, Rusya Federasyonu Yüksek Hakem Mahkemesi yargıçlarının göreve atanması,

41

 Sayıştay Başkan ve üyelerinin yarısının göreve atanması ve görevlerinin sonlandırılması, şeklinde yetkiler Anayasa ile Federasyon Konseyine verilmiştir.

Federasyon Konseyi, sadece Rusya Federasyonu Anayasasıylaverilen yetkileridahilindekararlar alabilir. EğerRusya Federasyonu Anayasasıyla herhangi bir usul öngörülmemişse, Federasyon Konseyinin aldığı kararlar Federasyon Konseyi üye tam sayısının çoğunluk oyu ile kabul edilir(Aleskerli, 2005: 5. Bölüm, http://www.anayasa.gen.tr/rusya.htm,).

Rusya Federasyonu Anayasasının 103. Maddesi Gereğince;Devlet Dumasının (Alt Meclis) yetkileri Ģunlardır:

 Rusya Federasyonu Hükümetinin, Rusya Federasyonu Devlet Başkanı tarafından görevlendirilen Başbakanın atamasına onay vermek,

 Rusya Federasyonu Hükümetine güvenoyu vermek,

 Rusya Federasyonu Merkez Bankası Başkanını atamak ve görevinden almak,  Sayıştay Başkanını ve üyelerinin yarısını göreve atama ve görevden alma,  Federal anayasal kanun çerçevesinde çalışan İnsan Hakları Yetkilisi‟nin

atamasını yapmak ve görevine son vermek,  Genel af çıkarmak,

 Rusya Federasyonu Devlet Başkanının görevinden düşürülmesi için suçlamalarda bulunmak,şeklindeki yetkiler Devlet Duması‟na Anayasa ile verilmiştir.

Devlet Duması, sadece Rusya Federasyonu Anayasasıyla verilen yetkileridahilinde kararlar alabilir. Eğer Rusya Federasyonu Anayasasıyla herhangi bir usul öngörülmemişse, Devlet Duması‟nın aldığı kararlar Federasyon Konseyi üye tam sayısının çoğunluk oyu ile kabul edilir(Aleskerli, 2005: 5. Bölüm, http://www.anayasa.gen.tr/rusya.htm,).

Rusya Federasyonu‟nun şimdiki Devlet Başkan 4 Mart 2012 tarihinde yapılan Devlet Başkanlığı seçiminin galibiVladimir Putin‟dir. 2012 seçimlerini kazanan Putin üçüncü kez Devlet Başkanlığı koltuğuna oturmuştur.Rusya anayasasına göre Devlet

42

Başkanları iki dönem için seçilebiliyor. Putin‟in iki dönem görev yapmasının ardından, 2008 yılında kendi desteklediği aday Dimitry Medvedev'in Devlet Başkanı seçilmesiyle Putin, başbakanlık göreviniüstlenmiştir. ve 2012 yılına kadar bu görevi sürdürmüştür. Akabinde Putin‟e2012 seçimlerindetekrar aday olma hakkı doğurmuştur. Nitekim Putin 2012 seçimlerine girmiş ve başkanlık seçimlerini kazanmıştır.2018 yılına kadar Devlet Başkanlığı görevini yürütecek olan Putin‟in 2018 yılında yapılacak olan seçimlere tekrar katılma hakkı bulunmaktadır. Rusya

Federasyonu‟nun şimdiki Başbakanı ise Dimitry

Medvedev‟dir(http://www.bbc.co.uk,).