MP a)
ekil 4.38. Revibrasyon-bas nç dayan grafi i
40 dakika sonra revibrasyon uygulanm numunenin ahit numuneye göre bas nç dayan nda %19,6 azalma oldu u tespit edilmi tir. Revibrasyon süresinin 60 dakikan n üzerine ç kmas durumunda dayan mdaki dü miktar belirgin bir ekilde artm r. ahit ile 60 dakika sonra revibrasyon uygulanm numune aras nda %41,2 bas nç dayan n azald görülmü tür. ahit ile 80 dakika sonra revibrasyon uygulanm numune aras nda %56 bas nç dayan n azald görülmü tür. ahit ile 100 dakika sonra revibrasyon uygulanm numune aras nda %67,5 bas nç dayan azald tespit edilmi tir. Revibrasyon süresinin 60 dakika ve sonras nda dayan m dü miktar belirgin olarak artt rmas çimentonun prizin ba lamas süresi ile ili kili oldu u söylenebilir. Ayr ca deneylerde kullan lan çimentonun yüksek dayan ml çimento tipinde (CEM I 52,5 R) olmas , dolay yla hidratasyon n yüksek olmas beraberinde getirmekte ve priz süresini k saltmaktad r. Uygulanan ikinci vibrasyon, dozaj n normal betona göre çok daha fazla olmas nedeniyle uzayan revibrasyon sürelerinde hidratasyon sonucu çimento pastas n kristalle erek kuvvetli ba lar olu turmas n engellendi i dü ünülmektedir. Sonuç olarak revibrasyon uygulamas n bas nç dayan olumsuz yönde etkiledi i için RPB’nin kal ba yerle tirilmesinde kullan lamayaca sonucuna var lm r.
Taze betonun kal ba yerle tirilmesinde kullan lan di er bir yöntem de s rma bas nc uygulamas r. Dayan n artt lmas için dü ük su/çimento oran kullan lmas i lenebilirli i olumsuz olarak etkilemektedir. lenebilirli in dü ük olmas betonun yerle tirilmesinde zorluklar ç karmakta bu da dayan dü ürmektedir. Bu olumsuz etkiyi, i lenebilirli in ak kanla katk lar yard yla istenilen düzeye getirilmesi sonucu düzeltilebilmesine ra men, bu seferde kal p alma süresi uzamakta bu da maliyet ve zaman aç ndan olumsuz etki yapmaktad r. Bu nedenle koyu k vamda bulunan beton kal ba bo luksuz olarak s rma etkisi ile yerle tirilmektedir. Yani temel amaç, dü ük i lenebilirlikteki betonu bo luksuz olarak yerle tirebilmektir. Bu yöntemin RPB içinde dayan artt bir yerle tirme yöntemi olaca dü üncesiyle RPB’ye s rma bas nc uygulanmas na karar verilmi tir.
4.4.1.2. S rma bas nc n birim hacim a rl a etkisi
Bölüm 3.3.1.1’de detayl olarak anlat lan kal p sistemi ile haz rlanan kar mlara 25, 50, 75, 100, 125 MPa’l k bas nçlar uygulanarak numuneler üretilmi tir. Kal plara doldurulan taze haldeki RPB, pres alt nda 0,13 MPa/sn’lik bir yükleme h ile istenilen s rma bas nc na kadar yüklenmi ve bu yük alt nda deformasyonu sabitleninceye kadar beklenerek pistonu tutan aparat s larak presin yükü bo alt lm r. Kal n içerisinde uygulanan bas nç alt nda 24 saat bekletilen numuneler daha sonra örselenmeden ç kar lm , s rma i leminin etkinli ini görmek için numunelerin birim hacim a rl klar bulunmu tur. Bulunan bu birim hacim a rl k de erleri Tablo 4.22 ve ekil 4.39’da verilmi tir.
rma bas nc uygulanan numunede hava ve su ç n olmas ve tanelerin birbirine yakla mas birim hacim a rl k de erlerinde art a neden olmu tur. Art miktar uygulanan s rma bas nc na göre de iklik göstermi tir. Kar mlara ait birim hacim a rl k grafikleri incelendi inde, 25 MPa’l k bir s rma bas nc uygulanan RPB’nin ahit RPB’ye göre birim hacim a rl n %9 artt görülmektedir. Deney s ras nda ç kan s (su+süperak kanla ) bir kapta toplanarak ç kan s miktar belirlenmi tir. S rma bas nc 25 MPa olan RPB’de kan s miktar n yap lan hesaplamalar sonucunda, kar ma giren s miktar n
yakla k %20’si kadar oldu u görülmü tür. Hesaplama sonucunda ç kan s miktar RPB’nin birim hacim a rl %3,1 artt rmaktad r. Fakat deney sonucu ölçülen RPB’nin birim hacim a rl k de erinin yakla k %6 daha fazla oldu u tespit edilmi tir. Birim hacim a rl k de erinde %6’l k bu fark n tanelerin birbirine yakla mas yani s mas sonucu oldu u tespit edilmi tir.
Tablo 4.22. S rma bas nc uygulanan RPB’lerin birim hacim a rl k de erleri
rma bas nc (MPa) Birim hacim a rl k (kg/m3)
ahit 2492 25 2717 50 2742 75 2771 100 2806 125 2870 2300 2400 2500 2600 2700 2800 2900 ahit 25 50 75 100 125
Uygulanan S rma Bas nc (MPa)
Bir im H acim A rl k (k g/ m 3 )
rma bas nc 50 MPa olan RPB, 25 MPa olan RPB’ye göre %1, ahit RPB’ye göre ise %10 birim hacim a rl k de erinin artt görülmü tür. S rma bas nc 50 MPa olan RPB’de ç kan s miktar n yap lan hesaplamalar sonucunda, kar ma giren s miktar n yakla k %30’u kadar oldu u görülmü tür. Hesaplama sonucunda ç kan s miktar RPB’nin birim hacim a rl ahit RPB’ye göre %6,8 artt rmaktad r. Fakat deney sonucu ölçülen RPB’nin birim hacim a rl k de erinin s ma sonucu %3,2 daha fazla oldu u tespit edilmi tir.
Daha önce yap lm bir çal mada 50 MPa’l k bir s rma bas nc nda deney boyunca giren s n %20-25’nin geri ç kt ve relatif s k yo unlu un %2 den daha fazla artt ifade edilmi tir [5]. Bu çal ma ile kar la ld nda bulunan sonuçlar birbiriyle benzerlik göstermektedir.
rma bas nc 75 MPa olan RPB, 50 MPa olan RPB’ye göre %1 ve ahit RPB’ye göre ise birim hacim de erini %11 artt rd tespit edilmi tir. S rma bas nc 75 MPa olan RPB’de ç kan s miktar n bir önceki s rma bas nc ile yakla k ayn oldu u ve kar ma giren s n yakla k %33’ünü olu turdu u hesaplanm r. Bu
rma bas nc ndan sonra ç kan s miktar ndaki art oran n da azalma görülmü tür. S rma bas nc 100 MPa olan RPB’nin birim hacim de eri, 75 MPa olan RPB’ye göre %1,3 ve ahit RPB’ye göre ise %12,3 artt tespit edilmi tir. rma bas nc n 125 MPa ç kmas durumunda birim hacim a rl k ahit RPB’ye göre %15 artt tespit edilmi tir. 125 MPa s rma bas nc nda ç kan s miktar önceki s rma bas nc ndan farkl olarak art göstermi ve kar ma giren s miktar n yakla k %35’inin geri ç kt görülmü tür. Sonuç olarak 25 MPa’l k bir
rma bas nc , numunenin içerisindeki büyük hava bo luklar ve serbest haldeki suyun ç kmas için yeterli geldi i görülmü tür.
4.4.1.3. S rma bas nc n bas nç dayan na etkisi
rma bas nc uygulanan RPB’ler, bir önceki bölümde belirlenen 3 gün 90ºC buhar kürü ard ndan 12 saat 300ºC etüv kürü uygulanarak, 7 ve 28 günlük bas nç dayan na kadar normal su küründe bekletildikten sonra bas nç dayan m testine tabi tutulmu tur. Bas nç dayan m testinde, yükleme h 0,25 MPa/sn olarak ayarlanm
ve numuneler k ncaya kadar bu h zda yüklenmi tir. ekil 4.40’da görüldü ü gibi numuneler içerisinde bulunan lifler sayesinden parçalanmam r. S rma bas nc uygulanan numunelerin, 7 ve 28 günlük bas nç dayan m sonuçlar Tablo 4.23’de ve
ekil 4.41’de verilmi tir. Di er numunelere ait grafikler Ek C’de verilmi tir.