Restoranlarda Çevreci Uygulamaların Yararları

Çevrecilik anlayışının artmasıyla bu anlayışı benimseyen işletmeler ve bireyler artmaktadır. Çevrecilik anlayışına sahip olmanın işletmelere ve çevreye büyük katkıları bulunmaktadır. Çevreci bir bilince sahip olma işletmelere kâr artışı, maliyet tasarrufu, rekabet avantajı, çalışanların bağlılığı, müşteri tutma, müşteri memnuniyeti, risk yönetimi, üretim ekonomisi, ekonomik avantaj, sosyal sorumluluk, yasal sorumluluk, ticari prestij gibi ayrıcalıklar sağlamaktadır (Graci ve Dodds, 2008; Andiç vd. 2012).

Çevreci uygulamalar, kurumsal sosyal sorumluluğu artırmada kullanılan stratejik uygulamalardan biridir (Schubert vd. 2010, s.288). İşletmeler toplumun birer parçası olarak çevresel sorumluluklarına uygun davranmalıdır. İşletmeler çevresel sorumluluğu ya bir pazarlama aracı olarak görmekte ya da gerçekten çevreyi korumak için gönülden bu uygulamaları gerçekleştirmektedir. Örneğin, Body Shop çevresel sorumluluğu büyük ölçüde

desteklemektedir. Bu firma kozmetik ürünleri çevreye duyarlı bir şekilde müşterilerine sunmaktadır (Polonsky, 1994a, s.4). Otel işletmelerinde sosyal sorumluluk yönü pek düşünülmemektedir. Günümüzde ekonomik ve politik düşüncelerin yanı sıra etik düşünceler de müşteriler için oldukça önemli hale gelmiştir. Geçmişte müşteriler için çevre büyük bir öneme sahip değilken günümüzde müşterilerin dikkat ettiği önemli bir kriter haline gelmiştir (Graci ve Dodds 2008, s. 265).

İşletmelerin kurumsal sosyal sorumluluk adı altında uyguladığı birçok çevreci uygulama bulunmaktadır (Kardeş, 2011, s.165). Şekil 1.1’de Choi ve Parsa (2006) kurumsal sosyal sorumluluk içerisinde yer alan çevreci uygulamaları işletmelerin sağlık, çevresel ve sosyal ilgisine göre gruplandırılmaktadır. Sağlık ilgisi sağlıklı yaşam tarzını desteklenme, sürdürülebilir tarım, gıda güvenliğinin sağlanmasını içermektedir. Çevresel ilgi çevre, çevre dostu uygulamalar ve çevreci eylemleri kapsamaktadır. Sosyal ilgi ise toplum bilgisi, sosyal sorumluluk dizaynı, sosyal sorumluluğu pazarlama, adil insan kaynakları uygulamalarını içermektedir.

Şekil 1.1 Kurumsal Sosyal Sorumluluk Altındaki Çevresel Uygulamalar Kaynak: (Choi ve Parsa, 2006, s.46).

Kurumsal sosyal sorumluluk marka imajı yaratmaya katkı sağlamaktadır. Kurumsal sosyal sorumluluk ekonomik, ahlaki, etik ve gönüllü açıdan tüm sorumlulukları yerine getirerek işletme imajını geliştirmektedir. Çevreci restoran işletmeleri kurumsal sosyal sorumluluk faaliyetleri ile müşterilerin dikkatini çekebilir. Günümüzde işletmelerin yaptığı kârlar değil; itibarları, çevreye olan duyarlılıkları, hayırseverlikleri ön plandadır. Artık müşteriler bu tür uygulamalara dikkat etmekte ve bu konuda bilinçlenmektedir. İşletmeler,

Çevreci Uygulamalar

Sağlık ilgisi

Çevresel ilgi

Sosyal ilgi

1. Sağlıklı yaşam tarzının desteklenmesi, 2. Sürdürülebilir tarım 3. Gıda güvenliği uygulaması

1. Çevre

2. Çevre dostu uygulamalar 3. Çevreci eylemcilik

1. Toplum bilgisi

2. Sosyal sorumluluk dizaynı 3. Sosyal sorumluluk pazarlama 4. Adil insan kaynakları

toplumsal sorunlara karşı duyarlı olduklarını, faaliyetlerinde yasalara uyduklarını ve etik davrandıklarını topluma yansıtabilmelidirler. Bu şekilde toplumdaki birçok kişiye hitap edebilirler. İşletmeler kurumsal sosyal faaliyetler ile farkındalık yaratıp imajlarını güçlendirebilirler. Kurumsal sosyal sorumluluk faaliyetlerini uygulayan işletmeler toplum gözünde saygın bir imaja sahip olmaktadır (Özdemir, 2009, s.68-69).

Tüm dünyada sürdürülebilirliğin önemli olduğunun fark edilmesiyle işletmeler, kendilerini çevre dostu uygulamalar ile maliyet tasarrufu yapabilmek, güçlü bir marka imajına sahip olmak amacıyla geliştirmişlerdir. Günümüzde işletmeler çevreci uygulamaları stratejik bir silah olarak kullanmaktadırlar (Min ve Kim, 2012, s.39). Çevreci restoran imajı, müşterileri çekmek ve geri kazanmak için güçlü bir araç olarak kullanılmaktadır. Çevreci restoran imajının oluşturulabilmesi için restoranların çevrecilik faaliyetlerini uygulaması gerekmektedir (Lee, Hsu, Han ve Kim, 2010, s.911). Müşteriler, çevreci restoranlara sadece çevreye verilen etkiyi azaltmak için değil, aynı zamanda statüsünü artırmak için de gidebilirler.

Restoran müdürleri çevreci uygulamaların işletmeyi tanıtmada yarar sağlayacağını düşünmektedir. Bu nedenle müşterilerin çevreci uygulamaları algılamasını sağlamak için işletmeyle ilgili çevreci reklam yapılabilir. Böylece reklam yoluyla da müşteriler bilgilendirilir ve ikna edilebilir (Schubert, 2008; İsmail ve Kasim, 2012).

İşletmeler gerçekleştirdiği çevreci uygulamalar ile diğer işletmelerden farklılaşabilmektedir. Finansal güce ve çevre bilincine sahip olan işletmeler, uyguladığı çevreci uygulamalar ile kâr artışı sağlamaktadır ve maliyet tasarrufu yapmaktadır (Andiç vd. 2012, s.59). Çevreci olmanın finansal açıdan faydaları düşük enerji, su ve atık maliyeti, düşük çevre ve emisyon maliyeti, düşük işletme ve bakım maliyetidir. Bunlar da verimliliği artırmaktadır (Butler, 2008, s.239). İşletmeler atıkları azaltmaya çalışırken kendi üretim süreçlerini de gözden geçirmelidir. Etkili üretim süreçleriyle hem atık azalmakta hem de ham madde ihtiyacı azalmaktadır. Böylece işletmeler hem iki kat maliyet tasarrufu yapmış hem de kaynaklardan tasarruf sağlamış olur (Polonsky, 1994(a); Kassinis ve Soteriou, 2003; Enz ve Siguaw, 1999). İşletmeler uyguladığı çevreci uygulamalar ile hem kâr elde eder hem de çevreyi ve doğayı korumaya yönelik üstüne düşen sorumluluğu yerine getirmiş olur (Ay ve Zümrüt, 2005, Atay ve Dilek, 2013).

Restoranlarda işletme maliyetlerinden tasarruf etmek amacıyla çevre dostu uygulamalardan yararlanılabilir. Restoranlarda maliyetlerin artma korkusu, restoranlarda

etkili yöntemlerle ilgili farkındalığın az olması gibi nedenlerle çevreci uygulamalar az görülmektedir. Bu nedenle de çevreci restoranlarla ilgili müşteri algılamalarında bir boşluk bulunmaktadır. Bu boşluk çevreci uygulamaların genellikle arka planda olması ya da müşterilerin çevreye karşı ilgili olmamasından kaynaklanabilir (Schubert vd. 2010, s.287- 289). Restoran müdürlerinin çoğu çevreci uygulamaların oldukça maliyetli olduğunu düşünmektedir. Müşteriler ise işletmelerin çevreci uygulamalar ile ilgili yatırım yapması gerektiğini savunmaktadır. Aslında verimsiz ekipmanları kullanmanın maliyeti, verimli ekipman satın alma maliyetinden daha yüksektir. Enerji tasarruflu ekipman satın alırken sadece başlangıçtaki maliyeti değil uzun dönemde katkısı da hesaba katılmalıdır. Restoran işletmeleri başlangıçta maliyetli gibi görünen çevreci uygulamaları gerçekleştirerek uzun dönemde çevreci bir restoran imajı yaratarak müşteri tercihleriyle daha fazla kâr elde edeceklerdir (Bohdanowicz, 2006; Manaktola ve Jauhari, 2007).

Dünyada birçok otel ya da restoran bulunmaktadır. Özellikle restoranlarda çevreci uygulamaları başlatmak iyi bir rekabet avantajı sağlamaktadır (Graci ve Dodds 2008; Hu vd. 2010; Atay ve Dilek, 2013). Müşteriler için seçenekler bu kadar geniş iken sizi diğerlerinden ayıran özelliklerinizin olması gerekmektedir. Çevreci uygulamalar ile işletmeler rakiplere göre avantaj sağlamakta ve diğer işletmelerden bir adım öne çıkmaktadır (Laroche, Bergero ve Barbarot, 2001; Schubert, 2008; Tan ve Yeap, 2012; Atay ve Dilek, 2013).

İşletmeler kısa ve uzun vadede örgütsel performansı artırarak sayısız ekonomik, sosyal ve çevresel yarar sağlamaktadır (Graci ve Dodds 2008, s. 266). Yenilik için bir fırsat sağlamaktadır. Müşterileri koruma, tutma ve çalışanların moralini iyileştirmeye yardımcı olmaktadır. Çevreci uygulamalar müşteri memnuniyetini artırır ve daha sonra müşteri bağlılığının artmasıyla performans düzeyi de artmaktadır. Müşteri memnuniyeti ile müşteri bağlılığı arasındaki pozitif ilişki performansı da olumlu etkilemektedir. Performansı olumlu etkilemesiyle müşteriler için farkındalık oluşmaktadır (Kassinis ve Soteriou, 2003, s.398- 399; Enz ve Siguaw, 1999). Çevreci uygulamalar sadece müşterilerin değil çalışanların memnuniyetini artırmaktadır (Enz ve Siguaw, 1999, s.75). Yukarıda belirtilen tüm sebepler birbiriyle ilişkilidir ve birbirini olumlu yönde etkilemektedir. Yani sadece işletmeler çevreyi korumak ve kirliliği azaltmak için önlemler almamaktadır. Bunun yanında çevreci uygulamaların maddi ve manevi açıdan da büyük getirileri olacağı açıktır.

Genel olarak çevreci uygulamaların restoran işletmelerine ve müşterilere birçok yararı bulunmaktadır. Şu bir gerçek ki çevreci uygulamalar müşterilerden daha çok işletmelere avantaj sağlamaktadır. Çevreci uygulamaların müşteriler için sağlıklı olması,

çevreyi koruması, çevresel farkındalık sağlaması ve statüsünü artırma gibi yararları bulunmaktadır. İşletmelere ise maliyet tasarrufu, kar artışı, güçlü bir marka imajı elde etme, rekabet avantajı sağlama, tanıtım, müşteri çekme, müşteri kazanma, müşteri memnuniyeti, müşteri bağlılığı, performans artışı, az enerji ve düşük su tüketimi, düşük işletme ve bakım gideri, yenilik sağlaması gibi katkıları bulunmaktadır.