1. MEVCUT DURUM
1.8. SODES PROGRAMI
İlk defa GAP Bölgesi’nde uygulanmaya başlanan SODES projeleri, istihdam edilebilirliği artırmayı, toplumun dezavantajlı kesimlerinin ekonomik ve sosyal hayata daha fazla katılmalarını sağlamayı;
kültürel, sanatsal ve sportif faaliyetler yoluyla Bölge’deki çocukların, gençlerin ve kadınların kendilerini daha iyi ifade etmelerine katkı vermeyi hedeflemektedir. Bu amaçla meslek edindirme, sosyal içerme ve kültür-sanat-spor projeleri desteklenmektedir.
SODES Programı kapsamında; 2008-2012 döneminde desteklenen 323 projeye 50 milyon TL kaynak sağlanmıştır.
9 1.9. SAĞLIK
Diyarbakır’da 2013 yılı sonu itibarıyla 14 adet kamu hastanesi, 8 adet özel hastane, 1 adet üniversite hastanesi ve 1 adet muhtelif olmak üzere toplam 24 adet hastane bulunmaktadır. Kamu hastanelerinin toplam yatak kapasitesi 2.418, özel hastanelerin yatak kapasitesi ise 765’tir. Toplam yatak kapasitesi 4.699’dur.
Tablo 10: Diyarbakır İlinde Hastane ve Yatak Sayısı
Kamu Hastanesi Özel Hastane Üniversite Diğer Toplam
Hastane Sayısı 2013 Diyarbakır 14 8 1 1 24
Diyarbakır’da 2008-2013 döneminde 908 adet yeni yatak kapasitesi oluşturulmuştur. Ayrıca Dicle Üniversitesi bünyesinde 220 yatak kapasitesi oluşturulmuştur.
Toplam 145 yataklı üç hastane inşaatı ile 1 adet ADSM inşaatı devam etmektedir. 10 adet ASM+TSM programdadır.
Tamamlanan Sağlık Tesisleri:
- Kulp Entegre İlçe Hastanesi (20 yatak)
- Kadın Doğum ve Çocuk Hastalıkları Hastanesi (320 yatak) - Diyarbakır Bölge Hastanesi (400 yatak)
- Bismil Tepe Beldesi Entegre İlçe Hastanesi (18 yatak) - Hani Entegre İlçe Hastanesine ait 10 daireli lojman inşaatı - Ergani Devlet Hastanesi (150 yatak)
- Çınar 25 Yataklı Devlet Hastanesi
- Dicle Üniversitesi Onkoloji Hastanesi (100 Yatak) - Kardiyoloji Merkezi (120 yatak)
- Çüngüş Merkez Sağlık Ocağı
- Hazro Entegre İlçe Hastanesi (10 Yatak): Fiziki gerçekleşmesi %1’dir.
- Kulp Entegre İlçe Hastanesi 10 Daireli Lojman: Arsa çalışmaları tamamlanmıştır.
- Kocaköy Devlet Hastanesine bağlı Entegre İlçe Hastanesi (10 Yatak): Fiziki gerçekleşmesi
%1’dir.
- Bismil Devlet Hastanesi (100 yatak) (TOKİ): Fiziki gerçekleşmesi % 99’dur.
- Merkez ADSM (50 Ünit): Fiziki gerçekleşmesi % 80’dir.
- Acil Yardım ve Yoğun Bakım Ünitesi: Yapımı devam etmektedir. Fiziki gerçekleşmesi %98’dir.
- Dicle Toplum Sağlığı Merkezi, Hazro Oyuklu Sağlık Merkezi, Bismil ASM (1-2 hekim) ve Çermik ASM (1-2 hekim): Arsa çalışmaları devam etmektedir.
- Yolboyu ASM (3 hekim), Bağıvar ASM (3 hekim), Karaçalı ASM 2 hekim), Ahmetli ASM (1-2 hekim) ve Ovabağ ASM (1-(1-2 hekim): Projeleri TOKİ’ye teslim edilmiştir. İhale tarihi beklenmektedir.
10
- Hani Gürbüz ASM (1-2 hekim): Fiziki gerçekleşmesi % 98’dir.
- Hastane genel tesisat, bakım onarım işi, tıbbi cihaz alımı, malzeme alımı, hijyenik hava üretim sistemi alımının % 80'i yapılmıştır.
1.10. KÜLTÜR VE TURİZM
Tamamlanan Projeler:
- Saint George Kilisesi’nin Restorasyonu - Diyarbakır Surları'nın Onarımı
- Adliye A, Eski Komutanlık ve Cephanelik Binaları Restorasyonu İşi Devam Eden Projeler:
- İç Kale Yapıları Restorasyonu+Diyarbakır İçkale Surları Restorasyonu İşi: Devam etmektedir.
- İçkale Yapıları Onarımı İşi: Fiziki gerçekleşmesi %85 düzeyindedir. Diyarbakır İçkale Yapıları (Atatürk Müzesi, Eski Jandarma ve Cezaevi Binaları), İçkale Surları (74 Nolu Burçlar ile 73-74-75 Nolu Burçlar Arası Surlar) İkmal Restorasyonu ve Teşhir Tanzimi İşi ile ilgili ihale hazırlık çalışmaları sürdürülmektedir.
- İçkale Yapılarının Teşhir Tanzimi ve Çevre Düzenlemesi: 30.06.2014 tarihinde geçici kabul tutanağı onaylanmıştır.
- İçkale Surları Restorasyonu
- Diyarbakır Küpeli Kapı Onarımı: Tamamlanmıştır.
Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından 2008-2014 döneminde 21 adet eski eser onarımı tamamlanmıştır.
- Sur - Arap Şeyh Camii - Sur - Hz. Süleyman Camii - Sur - Zinciriye Medresesi - Sur - İskender Paşa Konağı
- Sur - Sarı Saltuk Türbesi ve Haziresi - Sur - Hüsrev Paşa Camii ve Minaresi - Sur - Fatih Paşa Camii
- Sur - Ermeni Katolik Kilisesi - Sur - Protestan Cemaati Kilisesi - Sur - Melik Ahmet Camii - Sur - Ali Paşa Camii - Sur - Salos Camii
- Eğil - Nebi Harun Türbesi
- Ergani - Zülkifil Peygamber Makamı - Silvan - Karabehlül Camii
- Sur - Sultan Sasaa Türbe onarımı - Sur - Lalebey Camii Onarımı - Sur - Ragıbiye Camii onarımı - Sur - Şeyh Yusuf Camii Onarımı - Sur - Nasuh Paşa Camii onarımı 1.11. DOĞAL KAYNAKLAR
Orman varlığının artırılması ve barajların erozyondan korunması amacıyla Orman Genel Müdürlüğü tarafından ağaçlandırma, rehabilitasyon, erozyon kontrolü, mera ıslahı ve fidan üretimi çalışmaları etkin olarak yürütülmektedir. 2008 - Eylül 2014 döneminde Diyarbakır ilinde;
11 - 559 ha alanda ağaçlandırma,
- 250 ha alanda rehabilitasyon, - 7.103 ha alanda erozyon kontrolü
- 21.105.000 adet fidan üretimi gerçekleştirilmiştir.
1.12. ULAŞTIRMA 1.12.1. Karayolu
Tablo 11: Diyarbakır İlinde Devam Eden Karayolu Projeleri
Proje Adı Son Durum
(Kulp-Muş)Ayr.-Hamzalı Ayr. Yolu Devam etmektedir.
(Kulp-Hamzalı)Ayr.-11.Bl.Hd. Yolu Devam etmektedir.
Kulp-Lice Yolu Devam etmektedir.
Ovabağ-Diyarbakır Devam etmektedir.
Cizre-Şırnak, (Ergani-Dicle)Ayr.-Eğil, Midyat-Gercüş, Gercüş-Vergili-Yemişli, Şırnak Çevreyolu Eruh Ve Uludere Kolları, Siirt-Eruh
Devam etmektedir.
(Batman-Hasankeyf)Ayr.-Beşiri-Kurtalan,Diyarbakır-Mardin, Cizre-Slopi, (Kurtalan-Siirt)Ayr.-Malabadi, Nusaybin-Cizre Yolu Ve Kavşağı
Devam etmektedir.
Bingöl-Genç-Kocaköy-(Diyarbakır-Silvan)Ayr. 2015’te bitecek
D.Bakır-Mardin BSK çalışmaları devam ediyor
D.Bakır-Ergani Üstyapı çalışmaları devam etmektedir.
Silvan-Malabadi-H.Köprü-11. Böl. Hd. BY çalışmaları devam etmektedir.
Diyarbakır-Siverek-Şanlıurfa (Akziyaret Havaalanı-Hilvan Ayr.D.)
BSK çalışmaları devam ediyor
Ergani-8.Bl.Hd. SK BY seviyesinde tamamlanmıştır.
(Diyarbakır-Mardin)Ayr.-Bismil-Batman BSK çalışmaları devam ediyor
Diyarbakır-Silvan BSK çalışmaları devam ediyor
Diyarbakır Çevre Yolu (Havaalanı Bağlantı Yolu Dahil) Yol yapım çalışmaları devam etmektedir.
(Diyarbakır-Mardin)Ayr.-Ovabağ Yolun tamamı TY SK olarak tamamlanmıştır.
Ayr.-Lice-Kulp-Muş Çalışmalar %50 seviyesinde tamamlanmıştır.
(Diyarbakır-Ergani)Ayr.-Eğil 2014 yılı sonunda tamamlanacak.
Viranşehir-Ovabağ-Demirci TY SK olarak tamamlanmış
Eğil-Dicle Ayr. Çalışmalar devam etmektedir
Diyarbakır İli, Bismil İlçesinde Taşköprü (Köprüköy) Devam etmektedir.
Isılgan - 1 Tamamlandı.
Isılgan - 2 ( Angül ) Sol Köprü tamamlanmış Sağ Köprü yapımına
başlanmamıştır.
Büyükmağara İptal edildi.
Ergani Ddy Üstgeçit Köprüsü Devam etmektedir.
(Diyarbakır-Silvan)Ayr.-Bingöl-1. Köp.Kavşağı Devam etmektedir.
Diyarbakır İli, Kulp İlçesinde Projesi tamamlandı. İhale yapma oluru bekleniyor.
Göderni, Hüseyinağa Projesi tamamlandı. İhale yapma oluru bekleniyor.
Çınar İlçesinde Üçköprü Projesi tamamlandı. İhale yapma oluru bekleniyor Taşhelvası Köyü I,Iı,Iıı, Projesi tamamlandı. İhale yapma oluru bekleniyor Kaynak: Karayolları GAP Faaliyet Raporu
1.13. SOSYAL HİZMET VE YARDIMLAR
Sosyal hizmetler ve sosyal koruma gibi toplumsal gelişmenin temelini oluşturan alanlarda gerçekleştirilen yatırımlarla Bölge’de daha çok sayıda vatandaşa ulaşmak mümkün olmuştur.
Çocuklar, gençler, kadınlar, engelliler ve yaşlılar gibi kırılgan kesimlerin toplumla bütünleşmesini ve toplumsal kalkınmaya katılımının sağlanması amacıyla yapılan sosyal koruma merkezlerinin sayısı artırılmaktadır.
12 Tamamlanan Projeler:
- Çocuk ve Gençlik Merkezi
- Koruma ve Bakım Rehabilitasyon Merkezi (Erkek - 40 kişi) - Bakım ve Sosyal Rehabilitasyon Merkezi
- Diyarbakır Gençlik Merkezi - Diyarbakır Kültür Merkezi - Kadın Konuk Evi
Devam Eden Yatırımlar:
- Bakım ve Sosyal Rehabilitasyon Merkezi (Kız 40 kişi): Arsası mevcut olup inşaat ihale aşamasındadır. 2015 yılında bitirilmesi hedeflenmektedir.
- Bağlar Gençlik Merkezi: İnce işler devam etmektedir, fiziki gerçekleşmesi %95’tir.
- Ergani Gençlik Merkezi: İhale değerlendirme aşamasındadır.
- Silvan Gençlik Merkezi: İhale süreci devam etmektedir.
- Yenişehir Gençlik Merkezi: İş devam etmektedir, fiziki gerçekleşmesi %17’dir.
- Merkez SHM: İhale aşamasındadır.
- Ergani SHM: Arsa temini aşamasındadır.
- Sur Gençlik Merkezi: Sit alanı olduğu için arsa temin edilememiş olup, programdan çıkarılmıştır.
Diyarbakır Gençlik ve Kültür Evi’nin AB Gençlik Programları kapsamında hazırladığı “Young Festival of GAP” adlı değişim projesi kabul edilmiştir. Gençlik ve Kültür Evine 140 kız, 360 erkek toplam 500 üye kayıtlıdır. Düzenlenen bilgisayar, bağlama, gitar, halkoyunları, tiyatro, bilgisayarlı muhasebe, çocuk gelişimi İngilizce ve ebru kurslarına toplam 351 genç faydalanmaktadır.
İhtisas Huzur Evi (Alzheim.-Dem.) (100 kişi): Arsa tahsis işlemleri devam etmektedir.
1.14. SPOR TESİSLERİ
Diyarbakır ilinde yaptırılan spor tesislerinin son durumları aşağıda verilmiştir.
- Çermik, Kulp ve Lice ilçeleri beş yüzer kişilik spor salonlarının inşaatları bitmiştir.
- Merkez Spor Salonunu: Fiziki gerçekleşmesi % 75 düzeyindedir.
- Bağlar Gençlik Merkezi: 15.11.2013 tarihinde geçici kabulü yapılmıştır.
- Bismil Gençlik Merkezi: Arsa tahsisi bekleniyor.
- Çınar Sentetik Çim Yüzeyli Futbol Sahası: Geçici kabulü yapılmıştır.
- Çınar Spor Salonu Yapımı: Geçici kabulü yapılmıştır.
- Ergani Gençlik Merkezi: Fiziki gerçekleşmesi %65 seviyelerindedir
- Mardin Yolu Spor Tesisleri Modernizasyonu: Fiziki gerçekleşmesi %77’dir.
- Merkez Olimpik Kapalı Yüzme Havuzu: 2014 yılı programında yer alan projedir. İki farklı arazi bulunmaktadır, belediye ile görüşmeler devam ediyor.
- Merkez Sporcu Fabrikası: Fiziki gerçekleşmesi %54 seviyelerindedir.
- Silvan Gençlik Merkezi: Fiziki gerçekleşmesi %68 seviyesindedir.
- Yenişehir Gençlik Merkezi: Geçici kabulü yapılmıştır.
- Dicle Spor Salonu: Fiziki gerçekleşmesi %65 seviyesindedir.
1.15. SOSYAL FİZİKİ ALTYAPI
Hani yerleşimin imar planı tamamlanmıştır.
Diyarbakır Planlama Bölgesi 1/10.000 ölçekli tamamlanmıştır.
Konut: 2008-2014 döneminde TOKİ sorumluluğunda yapımı süren ve planlanan konut sayısı 7.548’dir. Bu dönem itibarıyla 4.572 konut tamamlanmış, 360 konut tamamlanma aşamasında ve 3.096 konut ise proje/ihale aşamasındadır.
Diyarbakır-Ergani İçmesuyu: Fiziki gerçekleşmesi %15’dir.
13
2. GAP İDARESİ’NİN YÜRÜTTÜĞÜ ÖNEMLİ FAALİYETLER
2.1. TARIMSAL FAALİYETLER
2.1.1. Tarımsal Araştırma Projesi
Projenin amacı; Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde sulama sonucu ortaya çıkacak tarımsal potansiyelin en iyi şekilde değerlendirilmesinin temini için Bölge’de yapılması gerekli tarımsal araştırma-inceleme ve geliştirme hizmetlerinin gerçekleştirilmesidir.
Proje kapsamında Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Dicle Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Adıyaman Üniversitesi, GAP Toprak-Su Kaynakları ve Tarımsal Araştırma Enstitüsü ve ICARDA ile araştırma faaliyetleri yürütülmektedir.
Dicle Üniversitesi Ziraat Fakültesi ile yürütülen “GAP Bölgesi’nde Tohumluk Üretim ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi Bitkisel Gen Kaynakları Projesi” kapsamında tohumluk tesisi kurulmuş olup, sertifikalı tohum üretimine üniversite tarafından devam edilmektedir.
2010 yılında GAP İdaresi Başkanlığı ve Dicle Üniversitesi Rektörlüğü arasında “GAP Bölgesi’ndeki Pamuk Üreticileri Tehlikenin Farkında mısınız? Projesi” için işbirliği protokolü imzalanmıştır.
2.1.2. Sulama Dışı Alanlarda Halkın Gelir Düzeyinin Artırılması Projesi
Proje ile sürdürülebilir tarım teknikleri çerçevesinde, sulamadan yararlanamayan kırsal toplulukların mevcut sosyo-ekonomik durumlarının, doğal ve toplumsal çevre ile ilişkilerinin, potansiyellerine uygun gelir getirici yeni faaliyet alanlarının ve bunların geliştirilmesi yollarının belirlenmesi amaçlanmaktadır. Proje kapsamında 2009 – 2014 döneminde Diyarbakır ilinde uygulanan projeler aşağıda gösterilmiştir.
Tablo 12: Sulama Dışı Alanlarda Halkın Gelir Düzeyinin Artırılması Projesi 2009 Yılı
Hazro 78 Başlık Süt Sığırcılığı Projesi Kulp Arıcılığı Geliştirme Projesi Kulp Bağcılığı Geliştirme Projesi
Merkez Fidan Üretimi Projesi / Diyarbakır Çevre İl Müd.
2010 Yılı Hazro Süt Toplama Üniteleri Projesi
Ergani Ergani İlçesi Süt Toplama Merkezi
Hani Sertifikalı Buğday Tohum Kullanımı Yaygınlaştırma Projesi 2011 Yılı
Merkez Güneydoğu Anadolu Bölgesi Koşullarında Yetiştirilebilecek Yüksek Verimli Yeni Bir Koyun Tipinin Geliştirilmesi ve Yaygınlaştırılması Projesi
2012 Yılı Merkez ve
Boyunlu Köyü
Silvan Arıcılığı Geliştirme Projesi Çüngüş Sulama Suyu Tesisi Yenileme Projesi
2013 Yılı
Dicle Organik Bağcılığın Yaygınlaştırılması ve Geliştirilmesi Projesi 2014 Yılı
Hazro Hazro Çilek Üretimini Geliştirme ve Yaygınlaştırma Projesi
2.1.3. GAP Bölgesi Sulama Sistemlerinin İşletme, Bakım ve Yönetimi Projesi
Projenin amacı; GAP Bölgesi’nde hayata geçirilecek sulama projelerinin işletme-bakım ve yönetimi için uygun modelleri belirlemek ve Bölge’ye uygun olanını seçmek, seçilen modeli uygulamak, model ile ilgili sonuçları izlemek, gerekli düzeltme ve önerilerde bulunarak yaygınlaştırmak ve ihtiyaç
14
duyulan teknik ve idari alt yapıyı geliştirmektir. Ayrıca, sulama suyunun üretim değerlerini en üst düzeye çıkaran iletim, dağıtım, yönetim model ve yöntemlerini bulmayı, bunları uygulayarak ve izleyerek değerlendirmeyi amaçlayan proje, GAP Bölgesi’nde sulamaya açılacak alanlardaki sulama şebekelerinin işletme-bakım ve yönetimini kapsamaktadır.
Diyarbakır’da Gerçekleştirilen Çalışmalar:
- Dicle (Gözegöl) Sulama Birliği’nin faaliyetlerinin izlenmesine devam edilmektedir.
- Diyarbakır ilinde talep edilen havza alanlarında (Dicle, Eğil, Hazro) projelerin alan çalışmalarının izlenmesine devam edilmektedir.
- Tohumluk demonstrasyonlarının kontrolü, üst gübre uygulanması önerileri, sebze ekim ve dikimi yapan çiftçilere fide temini ve teknik destek çalışmalarına devam edilmektedir.
- P-II ve P-IV pilot alanındaki çiftçi faaliyetlerinin izlenmesine sulama birliği ve çiftçi görüşmeleri ile devam edilmektedir.
- Bölge’de yeni açılacak sulama alanları hakkında veriler toplanmış ve çiftçiler sulama sistemleri hakkında bilgilendirilmiştir.
- P-II cazibe sulama alanında bulunan köylere yönelik olarak toplulaştırma ve sulama konularındaki eğitim ihtiyaçlarını gidermek amacıyla Şanlıurfa’ya bir çiftçi gezisi düzenlenmiştir.
2.1.4. Entegre Kırsal Kalkınma Projesi
Bölge’de kırsal alanda yaşayan ve işlemeli tarıma uygun arazilerin az olduğu nüfusun sosyo-ekonomik yaşam koşullarının sürdürülebilir ve katılımcılık ilkesi doğrultusunda geliştirilmesi ve iyileştirilmesi projenin amacını oluşturmaktadır.
Proje kapsamında Diyarbakır ilinde uygulanan projeler aşağıda gösterilmiştir.
Tablo 13: Kırsal Kalkınma Projesi Alt Projeleri
İlçe Alt Projeler
Merkez Bismil Kurudere Köyü Yağmurlama, Çermik Şeyhandede Köyü Sulama Suyu Temini, Kulp Karabulak Sulama Suyu Temini, Çermik Pamuklu Köyü Sulama Suyu Temini Projeleri Çüngüş Kırsal Kalkınma Çerçevesinde Arıcılığı Geliştirme
Silvan Köy Camileri Tadilatı
Dicle 12 Köy Okuluna 12 Oyun Parkı Eğil Badem Yetiştiriciliğini Yaygınlaştırma Eğil Turizmin Geliştirilmesi ve Tanıtımı
Eğil Ziyaret Tepesinde Rekreasyon Alanları Oluşturulması Eğil Bungalov Evleri Yanında Regresyon Alanları Oluşturma
Çermik Girişimcilerin/Yatırımcıların Karaali(Şanlıurfa) Termal Bölgesine Teknik Gezisi Çermik Çermik İlçesi Turizm Tanıtım Projesi
Çermik Çermik Gençliği Spor ve Sanatla Yaşam Buluşuyor Çermik Her Köye Bir Su Yalağı Projesi
Çermik Hayvan Sulama Göleti Yapılması
Çermik Örtüaltı Seracılıkla Sebzeciliğin Geliştirilmesi Çermik Korudağ Köyü Sulama Suyu Tesisi
Çermik Köylerde Sulama Suyu Temini Çermik Mina Çermik
Baykan Arıcılık Projesi
Baykan Siirt Fıstığının Geliştirilmesi
Baykan Sumak Yetiştiriciliğinin Yaygınlaştırılması Baykan Zivzik Narının Geliştirilmesi
Baykan Seracılığın Geliştirilmesi
Baykan Fıstık Yetiştiriciliğinin Geliştirilmesi Baykan Fıstık Aşılama ve Budama Eğitimi Baykan Arıcılığı Geliştirme Projesi
Baykan Proje Uygulama Ofisinin Oluşturulması
15 Baykan Baykan Gençlik Akademisi
Şirvan Kültürel Mirasın Korunması ve İnanç Turizminin Geliştirilmesi Şirvan Şirvan Gençlik Kültür Merkezi
Şirvan Mesire Alanı Oluşturulması
Şirvan Mesire Alanında Sosyal-Kültürel-Sportif Sahalar Oluşturulması Şirvan Çok Amaçlı Sosyal Kültürel Sportif Sahalar Oluşturulması Şirvan Şirvan Arıcılığının Yaygınlaştırılması
Şirvan Proje Uygulama Ofisinin Oluşturulması
2.1.5. Tarım ve Tarım Dışı Faaliyetlerin Çeşitlendirilmesi Projesi
Projenin amacı; sürdürülebilir tarım teknikleri çerçevesinde, potansiyellere uygun gelir getirici yeni tarım ve tarım dışı faaliyet alanlarının tespit edilmesi, pilot uygulamaların gerçekleştirilmesi, topraksız ve az topraklı çiftçilerin gelir düzeyinin artırılması, aile iş gücünü kullanarak yan uğraşlarla aile gelirlerine katkı sağlanmasıdır.
Proje kapsamında 2010 – 2011 yılları arasında Diyarbakır ilinde uygulanan projeler aşağıda gösterilmiştir.
Tablo 14: Tarım ve Tarım Dışı Faaliyetlerin Çeşitlendirilmesi Projesi Alt Projeleri 2010 Yılı
Eğil Koyun Yetiştiriciliği Projesi (Eğil Koyunculuk Projesi) Silvan Alabalık Üretim Tesisi Projesi
Merkez Genç Çiftçi Yetiştirme Kampı
2011 Yılı Yenişehir Çakmak Köyü Hayvancılığı Geliştirme Projesi
Merkez ve İlçeleri Arıcılıkta Kapasite Geliştirme ve Ürün Çeşitlendirme Projesi
2.1.6. GAP Bölgesi Hayvancılığını Geliştirme Projesi
Projenin amacı; gelir düzeyi düşük olan ve geçimini koyunculukla sağlayan kırsal alan kesiminin gelirlerinin, küçükbaş hayvancılığın canlandırılması yoluyla artırılmasıdır. Böylece sulanan ve sulama dışı alanlarda yaşayan kırsal kesim nüfusu arasındaki gelir farklılıklarının azaltılmasına da önemli katkı sağlanmış olacaktır. Proje kapsamında 2010 yılında Diyarbakır ili Bismil, Ergani, Silvan ve Eğil ilçelerinde Faal Durumdaki Kooperatiflerde Ahırların Rehabilitasyonu Projesi uygulanmıştır.
2.1.7 Tarımsal Eğitim ve Yayım Projesi (GAP TEYAP)
Projenin amacı; GAP Bölgesi'nde sulamaya açılmış ve açılacak alanlarda tarımsal yayım ve danışmanlık hizmetlerinin etkinliğinin artırılmasına katkıda bulunmaktır. Bu doğrultuda, bölgede ihtiyaç duyulan tarımsal yayım ve danışmanlık hizmetlerinin etkinliğinin artırılması ile çalışmalar sonucu uygun görülen sürdürülebilir tarımsal yayım ve danışmanlık modelinin/modellerinin uygulamaya konması ve yaygınlaştırılması hedeflenmektedir.
Proje kapsamında Diyarbakır ilinde yürütülen faaliyetler:
- Muhtelif konularda 1151 teknik elemana eğitim verilmiştir.
- 12 fuara 42 teknik eleman, 46 çiftçi katılmıştır.
- Genel sulama ile ilgili 500 adet, pamuk yetiştiriciliği ile ilgili 50 adet ve 100 broşür basılmıştır.
- 23 çiftçi, 4 konuda teknik geziye katılmıştır.
- 925 dekar alanda, 4 üründe, 53 adet demonstrasyon kurulmuştur.
- 227 dekar alanda, 3 üründe 16 adet demonstrasyon kurulmuştur.
- Altı konuda 40 adet demonstrasyon kurulmuştur.
- İyi Tarım Uygulamaları Yurtiçi Eğitimi’ne iki çiftçinin katılımı sağlanmıştır.
- İyi Tarım Uygulamaları Yurtdışı Eğitimi ile Almanya’da bir eğitime üç çiftçi katılmıştır.
- Dört adet tarla günü düzenlenmiş ve 303 çiftçinin katılımı sağlanmıştır.
16
- Sekiz adet köy toplantısı düzenlenmiş ve 1466 çiftçinin katılımı sağlanmıştır.
- GAP Köşesi Oluşturma: iki STK (Sur, Silvan Z.O., Diyarbakır Z.M.O.), üç kurum (GTHB İl Md., GAP UTAEM, D-ZMİM)
- Sulama-Tanıtım-Eğitim konulu beş adet film hazırlanmıştır.
- Hollanda ve Belçika’ya olan gezilere bir kişi katılmıştır.
- Tarımsal yayım modeli oluşturma çalışmaları kapsamında Hollanda ve Polonya’daki eğitimlere iki teknik eleman katılmıştır.
2.1.8.Organik Tarım Küme Geliştirme Projesi
Tüm GAP illerini kapsayan organik tarım küme geliştirme projesi ile bölgenin uluslararası pazarlarda rekabet edebilirliğinin arttırılması amaçlanmaktadır.
Proje 2009 yılında fizibilite çalışmaları ile başlamış olup, 2015 yılı sonunda tamamlanması planlanmaktadır. Üreticiler, KOBİ’ler, ilgili firma ve sivil toplum kuruluşları, üniversite ve araştırma kurumları ile ilgili kamu kurum ve kuruluşları, projenin hedef grubunu oluşturmaktadır.
Diyarbakır Eğil İlçesi, Ilgın Köyü’nde Organik Üretimde Artan Verim ve Yükselen Değer Projesi:
Diyarbakır-Eğil-Ilgın köyündeki pilot proje kapsamında, organik mercimek ve nohutun fason olarak işlenmesi ve paketlenmesi için çalışmalar tamamlanmıştır. Fason işleme yapılan tesisin sertifikalandırılması, logo tasarımı ve eğil organik olarak birlik adına marka tescili ve barkod alınması sağlanmıştır. Pilot proje kapsamında açılacak kuyulardan birinde güneş enerjisinden (fotovoltaik solar sistem) elde edilecek elektrik enerjisi ile suyun pompajı ve sulama sisteminin kullanımı için çalışmalara devam edilecektir.
Diyarbakır İlinde Organik Pamuk Üretimi Eğitim, Yayım ve Yaygınlaştırma Projesi: Proje;
Diyarbakır’daki pamuk üreticilerine organik pamuk üretiminin ekimden hasada kadar tüm safhalarını uygulamalı olarak göstererek üreticilerin doğru uygulamalar konusunda bilgilendirilmesi ve üreticilerle ilgili teknik personelin eğitimlerinin sağlanarak organik pamuk tarımının ve doğru uygulamaların bölgede yaygınlaştırılması amacıyla yürütülmüştür. Ayrıca kurumlar arası işbirliği ve kurumsal kapasitenin artırılması hedeflenmiştir. Proje, bir tarımsal eğitim ve yayım projesi niteliğinde olduğundan Tarımsal Eğitim ve Yayım Projesi (TEYAP) ile işbirliği içerisinde yürütülmüştür. Her biri 25 dekar olan iki farklı lokasyonda çalışılmıştır. Özellikle Diyarbakır’da bulunan ilgili tüm kurum ve kuruluşların projeye katkısı sağlanmış, kurumlar arası işbirliği arttırılmış, teknik personel, çiftçi ve öğrencilere yoğun eğitimler verilmiştir. Düzenlenen 13 eğitimle 618 kişiye ulaşılmıştır.
2.2. SOSYAL GELİŞMEYE İLİŞKİN ÇALIŞMALAR 2.2.1. Çok Amaçlı Toplum Merkezleri (ÇATOM)
Kadınların toplumsal kalkınmaya katılımlarını sağlamak amacıyla uygulanan proje kapsamında Diyarbakır’da 7 ÇATOM kurulmuştur.
- Huzurevleri Mahallesi - 5 Nisan Mahallesi - Ziya Gökalp Mahallesi - Fatihpaşa Mahallesi - Silvan İlçesi
- Çermik İlçesi - Ergani İlçesi
17
ÇATOM'larda uygulanan programlar; i) okuma-yazma, okul öncesi eğitimi, anne eğitimi, bilgisayar, beslenme, ev ekonomisi alanlarında eğitim programları, ii) sağlık eğitimi, kısmi ve gezici poliklinik hizmetleri gibi sağlık programları, iii) el sanatları, trikotaj, tekstil, kuaför, keçe işlemeciliği, yöresel bebek, gümüş işlemeciliği gibi konularda beceri geliştirici programlar, gelir getirici atölyeler ve kadın girişimciliğini destekleyici programlar, iv) sosyal yaşama katılımı destekleyen ve kadın bilincini oluşturmayı hedefleyen sosyal ve kültürel programlar, v) hedef grupların sosyal destek hizmetlerine (burs, yeşil kart, ayni yardım, resmi nikah vb.) ulaşmasını kolaylaştırıcı sosyal destek programları düzenlenmektedir.
Diyarbakır ÇATOM’larda eğitim, sağlık, gelir getirici ve beceri kazandırıcı, sosyal-kültürel faaliyetler, çocuklara yönelik faaliyetler ile sosyal destek programları uygulanmaktadır.
ÇATOM faaliyetlerine katılan kadınların üyesi olduğu ve 2006 yılında Diyarbakır ÇATOM’ların girişimiyle kurulan Sosyo-Ekonomik Kalkınma Derneği kuruluşundan bu yana 2 SODES projesi uygulamıştır.
2.2.2. Gençlik ve Kültür Evleri
Temelde gençlerin yerel yönetim ve karar alma süreçlerine katılımını sağlamak amacıyla yürütülen proje kapsamında Gençlik ve Kültür Evleri kurulmakta; bu merkezlerde üniversiteye hazırlık, bilgisayar, resim, müzik, halkla ilişkiler, tiyatro ve halk oyunları kursları düzenlenmektedir.
Diyarbakır Gençlik ve Kültür Evi
- Eski Tekel Tütün İşletmesi’ne ait bina, GAP İdaresi’nin sağladığı mali destekle restore edilmiş ve
- Eski Tekel Tütün İşletmesi’ne ait bina, GAP İdaresi’nin sağladığı mali destekle restore edilmiş ve