Programın Öncelik Alanları ve Bütçes

DAKP’nda; tarım ve kırsal kalkınma, KOBİ desteği, turizm ve çevre ile sosyal gelişme olmak üzere 4 öncelik alanı ve kapasite oluşturma bileşeni bulunmaktadır.

Tarım ve Kırsal Kalkınma: Tarım ve Kırsal Kalkınma bileşeninin genel hedefi program bölgesinde kırsal alanlarda yaşayan insanların ve kuruluşların kapasitelerinin (bilgi ve becerilerinin) iyileştirilmesine ve çiftçilerin, kırsal toplulukların ve tarımsal/kırsal kuruluşların gelirlerinin artırılmasına katkıda bulunmaktır.

Turizm ve Çevre: Turizm ve Çevre Bileşeni’nin genel amacı; çevre kalitesini, kültürel/tarihi mirası ve turizm sektöründe gelir getirici faaliyetleri geliştirmek suretiyle program bölgesinde sürdürülebilir çevre ve turizm kalkınmasını teşvik etmektir.

Sosyal Gelişme: Sosyal Gelişme Bileşeni’nin genel amacı, mevcut yaklaşımların ve yeni etkin hizmetler ve yönetim tekniklerinin geliştirilmesi suretiyle sosyal hizmetler alanında kapasite kullanımının artırılmasıdır. DAKP Sosyal Kalkınma Bileşeni çerçevesinde aşağıdaki mağdur/dezavantajlı grupların sosyal koşullarının iyileştirilmesine yönelik projeler desteklenecektir.

Kapasite Geliştirme: Entegre bir bölgesel kalkınma programını aşağıdan yukarıya bir kalkınma yaklaşımı ile gerçekleştirmek üzere, Bölgesel Kalkınma ve Araştırma Enstitüsü oluşturulması ya da bölgede kurulacak Kalkınma Ajansı’nın desteklenmesi hedeflenmektedir. Bu kurumların, paydaşların kapasitelerinin artırılmasına yönelik eğitim ve danışmanlık hizmetleri vermesi öngörülmektedir.

KOBİ'lerin Desteklenmesi: KOBİ Bileşeninin amacı: yeni kurulan işletme sayısının artırılması, mevcut işletmelerin sürdürülebilirliğinin sağlanması, istihdamın artırılması, iş hayatına ilişkin bilgi, beceri ve prensiplerin daha iyi anlaşılması ve özümsenmesidir.

KOBİ bileşeni kapsamında 8,5 milyon avro değerinde hibenin yöredeki KOBİ’lere kullandırılması planlanmıştır. Hibe için mevcut işletmelerin yanı sıra yeni kurulmuş işletmeler de başvuru yapabilmektedir. Hibe için başvuracak KOBİ’lerin Başvuru Rehberinde belirtilecek diğer şartlara uyması gerekmektedir (Belirli sayıda işçi çalıştırmak, Ticaret Odasına kayıtlı olmak gibi). Prensip olarak, KOBİ’lerin resmi kayıtlı olmaları ve şirket merkezinin veya en azından tesislerinin hedef bölge

içerisinde bulunması gereklidir. Teklif çağrısı başvuru rehberinde tarif edilen istisnalar dışında, tüm sektörlerdeki yatırımlar hibeden faydalanabilmektedir.

Bir proje için verilebilecek maksimum hibe tutarı 100.000 avro’dur. Hibe almaya hak kazanan KOBİ’lerin asgari yüzde 50 eş finansman sağlaması gerekmektedir.

Programa toplam AB Katkıs 45 milyon avro’dur. Program dahilinde ödenecek toplam ulusal katkı MEDA kapsamında olup ayrıca katkı ödenmeyecektir.

Tablo 9: DAKP Bütçesi

AB Katkısı milyon avro

Teknik Yardım 5.00 Tarım ve Kırsal Kalkınma (hibe programı) 17.00*

KOBİ (hibe programı) 8.50

Turizm ve Çevre (hibe programı) Tatvan Atıksu Arıtma Tesisi Yapım

7.50 2.00* Sosyal Kalkınma

(hibe programı+mobil sağlık ünitesi alımı)

2.50 Bölgesel Araştırma ve Kalkınma Enstitüsü Kurulması 1.50

Performans 1.00 Toplam 45.00

*Programın belirtilen kalemleri arasında değişiklik yapılması öngörülmüştür.

Kaynak: www.dpt.gov.tr

3.4.6.1.3.Program Dâhilinde Gelinen Aşama

Programın yereldeki uygulama ve koordinasyonunu sağlamak üzere Van ilinde Şubat 2004’de Program Koordinasyon Merkezi kurulmuştur. Program kapsamındaki teklif çağrıları ve ihale süreçlerinin AB kurallarına göre uygulanmasında Program Koordinasyon Merkezine ve potansiyel faydalanıcılara destek olmak üzere

Uluslararası uzmanlardan oluşan bir Teknik Yardım Ekibi hizmet ihalesi sonucunda seçilmiş ve 16 Şubat 2004’de bölgede göreve başlamıştır.

9 Mayıs–12 Temmuz 2005 tarihleri arasında 4 ilde ve 22 ilçede bilgilendirme ve eğitim faaliyetleri programlanmıştır. Eğitim toplantıları kapsamında; hibe programları tanıtılmış, proje hazırlamaya yönelik olarak başvuru formunun doldurulması, bütçe ve mantıksal çerçevenin hazırlanması, KOBİ’ler için iş planı hazırlanması ve küçük ölçekli altyapı projeleri için fizibilite çalışmaları ile Çevresel Etki Değerlendirmesi hazırlıklarına ilişkin eğitimler verilmiştir.

Tablo 10: DAKP bilgilendirme günlerine ve eğilimlerine katılım Bilgilendirme Toplantıları Eğitim Faaliyetleri

Yer Adet Yer Adet

Bitlis 120 Tarım ve Kırsal Kalkınma 1109

Hakkari 203 KOBİ 423

Muş 151 Turizm Çevre 186

Van 247 Sosyal Gelişme 225

TOPLAM 721 TOPLAM 1943

Not: Sadece eğitimlere düzenli olarak katılıp, sertifika almaya hak kazananların sayısı temel alınmıştır.

Kaynak: www.dpt.gov.tr

Programa ilişkin teklif çağrısı 19 Nisan 2005 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanarak potansiyel başvuru sahipleri için proje hazırlama süreci başlatılmıştır. Aşağıda Programın dört bileşeninin son başvuru tarihleriyle birlikte alınan proje sayıları şu şekildedir:

Tablo 11: 19 Nisan 2005 Tarihindeki Teklif Çağrısı Geçerli Başvuru Sayısı Bileşenler Son Başvuru Tarihi Başvuru Sayısı Tarım ve Kırsal Kalkınma 25 Ağustos 2005 345

KOBİ 25 Temmuz 2005 120

Turizm ve Çevre 12 Ağustos 2005 140

Sosyal Gelişme 14 Temmuz 2005 110

Toplam 717

Kaynak: www.dpt.gov.tr

Tablo 11’da da görüldüğü gibi teklif çağrıları kapsamında toplam 717 geçerli başvuru yapılmış olup, bunların 120 adedi KOBİ’lerden gelmiştir.

Projelerin teknik değerlendirmesi devam etmektedir. Değerlendirmelerin tamamlanmasının ardından başarılı bulunan proje listesi Avrupa Komisyonu Türkiye Delegasyonunun onayına sunulacak ve bu onayı müteakip Merkezi Finans ve İhale Birimi ile başarılı proje sahipleri arasında sözleşme imzalanacaktır.

Program Kapsamındaki Diğer Faaliyetlere bakarsak, 4 adet Mobil Sağlık Ünitesi Alımı için hazırlanan ihale dosyası Avrupa Komisyonu Türkiye Delegasyonu’na onay için gönderilmiştir. Tatvan Atıksu Arıtma Tesisi Yapımına dair ihale dosyası hazırlanarak Merkezi Finans ve İhale Birimine onay için gönderilmiştir.

3.4.6.2.TRA2 (Ağrı, Ardahan, Iğdır, Kars), TR72 (Kayseri, Sivas, Yozgat), TR52 (Karaman, Konya) ve TRB1 (Bingöl, Elazığ, Malatya, Tunceli) Düzey 2 Bölgeleri Kalkınma Programı