AB İşletme ve Girişimcilik için Çok Yıllı Program

23–24 Mart 2000 tarihinde Lisbon’da yapılan zirve’de AB gelecek on yılı için temel hedef teşkil eden kararlar almıştır: sürdürülebilir ekonomik büyüme, daha fazla ve daha iyi iş ve daha büyük toplumsal kenetlenme sağlayabilecek, dünyanın en rekabetçi ve dinamik bilgiye dayalı ekonomisi olmak. Bundan yola çıkarak, Komisyon Nisan 2000 tarihinde bu hedeflere ulaşmak için Birlik Girişimcilik Politikasını düzenleyen bir program kabul etmiştir. (Commission Staff Working Document. 8 May 2000:1- 4)

Bu program çerçevesinde idari ve yasal düzenlemeler açısından iş ortamının basitleştirilmesi ve iyileştirilmesi; işletmeler açısından mali ortamın iyileştirilmesi; KOBİ'lerin Avrupalılaşmalarına ve stratejilerinin uluslararasılaştırmalarına yardımcı olunması; KOBİ'lerin rekabet edebilirliginin güçlendirilmesi ve araştırma, eğitim ve yenilikçi faaliyetlere erişiminin iyileştirilmesi; girişimciliğin teşvik edilmesi ve hedef grupların desteklenmesi hedef alınmıştır.

2001–2005 dönemi itibariyle AB'nin işletme politikası: yeni ekonomi anlayışında anahtar unsur olan girişimciligin geliştirilmesi, yenilikçi bir iş ortamının teşvik edilmesi, ekonomide yeni iş modellerinin teşvik edilmesi, Tek Pazar'dan daha fazla yarar sağlanması, bürokrasinin azaltılması; kıyaslama, izleme ve uyumlu eylemler olmak üzere yeni eşgüdüm yöntemlerinin oluşturulmasını kapsamaktadır.(Commission Staff Working Document. 8 May 2000:1- 4)

AB’nin girişimcilik politikasının başarılmasında kullanılan en büyük araç AB İşletme ve Girişimcilik için Çok Yıllı Programıdır ve özellikle KOBİ’ler içindir.

Dördüncüsü biten İşletmeler ve Girişimcilik İçin Çok Yıllı Programlar (2001–2005) sayesinde, daha sistematik bir yaklaşımla, üye ülkeler arasında kıyaslama ve iyi uygulamaların karşılıklı aktarımı sağlanmaktadır.(Council Decision. 2000; 84–91) Bu program 25 AB ülkesini, Avrupa Ekonomik Alanı (AEA), Avrupa Serbest Ticaret Bölgesi (EFTA) ülkelerini ve aday ülkeleri kapsamaktadır. Çok Yıllı Program’ın yönetiminde, Komisyon’a Girişimcilik Programı Yönetim Komitesi yardımcı olur. Girişimcilik Politikası Yönetim Komitesi üye ülkelerin temsilcilerinden oluşur ve Çok Yıllı Program bu Komite tarafından onaylanan ve denetlenen Yıllık program temelinde yürütülür. EFTA ve Avrupa Ekonomik Bölgesi Ülkeleri ve Üye Ülkeler program faaliyetlerine katıldıklarından, bunların temsilcileri Komite toplantılarına gözlemci olarak katılabilirler.

Çok Yıllı Programın yönetiminde üye devletlerden genel müdürler ve çeşitli alanlardan uzmanların katılımıyla oluşan ikili yapısıyla İşletme Politika Grubu (İPG) da rol oynar. İPG, işletme politikasıyla ilgili genel konuları inceler ve Komisyona iyi uygulamaların belirlenmesi ve yaygınlaştırılması konusunda yol gösterir.

Çok Yıllı Program çerçevesinde, Avrupa Komisyonu, bürokratik engellerin hafifletilmesi, bilgi/iletişim ağlarının geliştirilmesi, eğitim destekleri, Ar-Ge ve bilgi toplumuna geçişin hızlandırılması, çevre koruma, Avrupa ve uluslararası pazarlara açılım, kredi/finansman ortamının geliştirilmesi ve KOBİ politikalarının önceliklerinin tespiti konularındaki projeleri yürürlüğe koymuştur. İşletmeler ve Girişimcilik Çok Yıllı Programın, ekonomik reformları vurgulayan Cardiff sürecinin, istihdam politikalarına vurgu yapan Lüksemburg sürecinin ve diğer Topluluk programlarının, işletmelerin ve girişimciliğin desteklenmesi için seferber edileceği belirtilmektedir. Ayrıca, üye devletler ulusal politikalarını açık koordinasyon yöntemi kullanaraj yakınlaştırmaya çalışacaktır. Üye devletlerin kaydettikleri gelişmelerin Komisyon tarafından hazırlanan bir raporla bahar zirvelerinde tartışılacağı vurgulanmaktadır. Programla, küçük işletmelerin performanslarını artırabilmeleri için öğrenme süreçleri ve tüm alanlarda en iyi uygulamalardan haberdar edilmelerinin sağlanması da amaçlanmaktadır. (Tanrısever. 2004;20)

Çok Yıllı Program doğrudan yardımları içermez. Çerçevede görülen Teklif için çağrılar ve hibelerle ilgili düzenlemeler Girişimcilik erişim (web) sitesinden takip edilebilmektedir. Ayrıca çağrılar Avrupa Komisyonu Resmi Gazetesinin Eklerinde yayınlanmaktadır.( http://europa.eu.int/comm/enterprise.htm.)

Ocak 2001’den 31 Aralık 2005’e kadar sürecek 5 yıllık bir dönem için 450 milyon Euro Program bütçesi olarak ayrılmıştır.

Çok Yıllı Program’ın beş amacı bulunmaktadır: (ÇOLAKOĞLU.2002:22) 1. Bilgi temelli uluslararası ekonomi içinde ekonomik büyümeyi ve rekabeti

arttırmak,

2. Girişimciliği teşvik etmek,

3. KOBİ’lere yönelik yasal ve bürokratik düzenlemelerin sadeleştirilmesi ve geliştirilmesi ve böylece araştırma, yenilik ve iş geliştirmenin artırılması, 4. KOBİ’lerin finansal imkânlarının güçlendirilmesi,

5. Topluluk desteklerine, programlara ve ağa daha kolay erişim ve koordinasyonun geliştirilmesi,

Çok yıllı Program ile amaclanan hedeflere ulaşmak için kullanılan 3 araç bulunmaktadır:

1. Avrupa Birliği Merkezi (ABM) Ağı, 2. Finansal Araçlar,

3. Politika Geliştirme.

2.3.1. Avrupa Bilgi Merkezi Ağı: ABM’ler, Avrupa Kurumları ile yerel aktörler arasında arakatman olarak çalışırlar. Avrupa ile ilgili alanlarda çok geniş bir kapsamda girişimciliği ilgilendiren konularda KOBİ’leri haberdar etme, onlara danışmanlık yapma ve yardım etme görevini yerine getirirler. Böylece doğrudan ya da dolaylı bir şekilde bu konuların daha kolay ve verimli bir şekilde KOBİ’lere sunulmasını sağlarlar. Ayrıca Komisyona KOBİ sorunları ve çıkarları hakkında geri bildirim de sağlarlar.

1987’de kurulan ABM’ler bugün 46 ülkede 280 şehirde faaliyet göstermektedir. Ağ bugün AB’nin en uzak yedi bölgesi, aday ve yeni katılan ülkelerdeki Avrupa Serbest Ticaret Birlikleri de dâhil olmak üzere 300’ü aşkın ABM’yi içermektedir. ABM bulunan ülkeler: Belçika, Bosna Hersek, Bulgaristan, Şili, Hırvatistan, Kıbrıs Rum Kesimi, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Almanya, Mısır, Yunanistan, İspanya, Estonya, Mekadonya, Fransa, Macaristan, İrlanda, İzlanda, İsrail, İtalya, Ürdün, Kosova, Letonya, Lübnan, Litvanya, Lüksemburg, Malta, Hollanda, Norveç, Avusturya, Polonya, Portekiz, Romanya, Sırbistan Karadağ, Slovakya, Slovenya, İsviçre, Finlandiya, İsveç, Suriye, Tunus, Türkiye, Ukrayna, İngiltere, ABD

ABM'lerin temel işlevleri:

¾ İşletmelerin özellikle AB'nin çalışmaları hakkındaki bilgi ihtiyacının karşılanması,

¾ İşletmelere, AB enstitüleri ile olan işlemlerinde yardımcı olunması ve rehberlik edilmesi,

¾ AB Komisyonunun işletmelere yönelik sunduğu programları geliştirmesinde destek olunmasıdır.

ABM Ağı Topluluk iş desteği ağı ile işbirliği yapması amacını taşıyan b2europe insiyatifinin bir parçasıdır. B2europe girişimi şirketlere ve özellikle KOBİ’ler ile potansiyel girişimcilerin rekabet etmeleri ve başarılı olmalarında destek vermek amacıyla kurulmuş Avrupa iş destek ağlarıdır. Bu inisiyatif kapsamında, ABM’ler bir KOBİ’yi gerektiği takdirde daha uzmanlaşmış başka bir ağa göndererek, bir şirketin ihtiyaç duyduğu uzmanlığa hızlı biçimde ulaşmasını sağlarlar. (http://www.eic.org.tr) B2europe grişimi altında bulunan ağlar: (http://europa.eu.int)

1. ABM

2. Yenilik Aktarım Merkezi (IRC): Yenilikler konusunda bir arabulucu