Probleme Dayalı Öğrenme YaklaĢımında Öğrenme Süreci

PDÖ yaklaĢımında, genellikle 6-10 öğrenciden oluĢan gruplar oluĢturulurken sınıftaki öğrenci sayısına göre 4 veya 5 grup oluĢturulabilir (Tseng vd., 2008). Öğrenciler günlük yaĢamlarında karĢılaĢabilecekleri iyi yapılandırılmamıĢ problem durumu içeren senaryolar ile karĢı karĢıya bırakılırlar. Etkinliklere baĢlamadan önce öğrenciler öğrenme durumları ile ilgili öğretmenlerinden yardım alırlar. Böylelikle problemin çözümüne iliĢkin bilgileri nereden ve nasıl toplayacakları ile bu bilgileri nasıl değerlendirecekleri konusunda bilgi sahibi olurlar (Chin ve Chia, 2004). Öğrenciler aldıkları yönlendirmelerden de faydalanarak problem durumuna iliĢkin çeĢitli araĢtırmalar yaparlar (Hou, Chang ve Yao-Ting, 2008). Ardından ön bilgilerini de kullanarak yeni edindikleri içerikler arasında anlamlı bağlantılar kurarak problem durumuna çözüm üretmeye çalıĢırlar (Moust, van Berkel ve Schmidt, 2005). Daha sonra sorunu açıklığa kavuĢturmak, tanımlamak, halihazırda bildiklerine göre çözümler önermek ve problemle iliĢkili öğrenme boĢluklarını tanımlamak için elde ettikleri bilgileri grup arkadaĢları ile paylaĢırlar. Senaryoda sunulan problem durumuna iliĢkin her grubun geliĢtirdiği nihai çözüm sınıftaki diğer öğrenciler ile paylaĢılarak tartıĢılır. Böylelikle her grubun problem durumuna iliĢkin geliĢtirmiĢ olduğu çözüm diğer gruplar tarafından değerlendirilebilir.

PDÖ yaklaĢımında öğrencilere birbirlerinin deneyimlerinden faydalanarak kendi öğrenmelerini yapılandırabilecekleri ortamların sunulması oldukça önemlidir (Taylar ve Hamdy, 2013). Bu kapsamda öğrenme süreci boyunca öğrenciler hem grup arkadaĢlarından hem de öğretmenlerinden geri bildirim alırlar (Chun ve Chon, 2004). Böylece hem öğrenmelerini doğru bir Ģekilde yapılandırırken hem de grup arkadaĢlarıyla iĢbirliği içinde bilgi paylaĢımında bulunabilirler. Bu sürecin sağlıklı bir Ģekilde iĢleyebilmesi için grup içinde öğrencilerin çalıĢmalara aktif bir Ģekilde katılmaları ve sorumluluklarının gereğini yerine getirmeleri gerekmektedir (Song, Grabowski, Koszalka ve Harkness, 2006). PDÖ yaklaĢımında iĢbirliği, hem sosyo- davranıĢsal bir motivasyon hem de biliĢsel açısından önemli bir yere sahiptir (Schmidt, Loyens, Van Gog ve Paas, 2007). Bu durum PDÖ yaklaĢımının öğrencileri aktif olarak öğrenme ve problemleri üst düzey düĢünme becerilerini kullanarak çözmeleri konusunda teĢvik etme felsefesinin bir sonucu olarak değerlendirilebilir (Albanese ve Mitchell, 1993). Grup çalıĢmasının avantajları olduğu gibi dezavantajları da söz konusudur. Sağlıklı bir Ģekilde yönetilmeyen grup çalıĢmaları çocuklar arasında iletiĢim

problemlerine, derse karĢı olumsuz tutum geliĢtirmelerine ve özgüvenlerini yitirmelerine neden olabilir.

PDÖ yaklaĢımında öğretim süreci alan yazında farklı Ģekillerde belirtilmiĢtir. Barrows (1986)‟e göre PDÖ yaklaĢımının öğretim sürecinde dört aĢama vardır. Bu aĢamalar Ģu Ģekildedir:

 Problem durumu öğrencilerle paylaĢılır, öğrenciler problem durumlarını tanımlar ve kendi bildiklerinden yola çıkarak problemin çözümüne yönelik hipotezler oluĢtururlar.

 Öğrenciler çözüm yolunda ihtiyaç duydukları bilgi ve becerileri elde etmek için hangi kaynakları taramaları gerektiğini belirlerler.

 Öğrenciler yaptıkları araĢtırma sonunda elde ettikleri bilgileri değerlendirerek ilk aĢamada ileri sürdükleri hipotezlerin kabul edilip edilmediğini kontrol ederler.

 Öğrenciler öğrendikleri bilgileri özetler, elde ettikleri bilgileri nasıl kullanacaklarını grup arkadaĢları ile tartıĢarak kendi öğrenmelerini yapılandırmaya çalıĢırlar.

Savery ve Duffy (1995)‟e göre, PDÖ yaklaĢımında öğrencilerin karĢılaĢtıkları problemleri çözebilmeleri için gerekli yönlendirmeler yapılarak konunun içeriğini kapsayacak Ģekilde gerçek problem durumları ele alınmalıdır.

Hmelo-Silver (2004) ise, PDÖ sürecinin problem çözme aĢamaları etrafında Ģekillendiği üzerinde durmaktadır. Bu eksende PDÖ sürecini, problem senaryolarının sunulması, problem durumunun tanımlanması, hipotezlerin oluĢturulması, konu ile ilgili araĢtırmaların yapılması, yeni edinilen bilgiler ıĢığında önceden belirlenmiĢ hipotezlerin gözden geçirilmesi ve öğrenmenin değerlendirilmesi olarak tasarlamaktadır.

Alan yazın incelendiğinde PDÖ yaklaĢımında izlenen öğretim sürecine iliĢkin farklı yaklaĢımların olduğu görülmektedir. Ancak farklı isimlerde ve basamaklarda adlandırılmıĢ olsa da hemen hemen tüm yaklaĢımların ortak bir yapıya sahip olduğu dikkat çekmektedir. PDÖ sürecinin senaryoların sunulması, hipotezlerin geliĢtirilmesi ve değerlendirme olmak üzere üç bölümden oluĢtuğu söylenebilir. Bu bölümler ve detayları Ģöyle özetlenebilir:

 Senaryoların sunulması

- Öğrencilerin problem durumunu tanımlaması

- Öğrencilerin tanımladığı problem durumlarına öğretmenlerin geri bildirim vermesi

 Hipotezlerin geliĢtirilmesi

- Öğrencilerin problem durumunu grup arkadaĢları ile birlikte tartıĢması - Öğrencilerin bireysel olarak problem durumlarının çözümüne yönelik

hipotez veya hipotezler geliĢtirmesi

- Öğrencilerin konu edilen problem durumuyla ilgili araĢtırma yapması - Öğrencilerin edindiği yeni bilgiler ıĢığında hipotez veya hipotezlerini

grup arkadaĢları ile tartıĢması

- Öğrencilerin yeni edindiği bilgiler ve grup arkadaĢları ile yaptığı tartıĢma neticesinde hipotez veya hipotezlerini kontrol etmesi, istediği takdirde düzenlemesi ya da yeni hipotezler eklemesi

 Değerlendirme

- Konu ile ilgili akademik baĢarı testinin uygulanması

- Öğrencilerin bireysel geliĢimlerini takip etmek için hazırlanan gözlem formlarının doldurulması

PDÖ süreciyle ilgili uygulamalar ve alt basamakları birbirlerinden farklı bir Ģekilde isimlendirilmiĢ olsalar da PDÖ yaklaĢımının baĢarısı bir dizi anahtar değiĢkene bağlıdır. Bu süreçte ele alınacak konu öncelikle PDÖ sürecinin öğrenci merkezli öğrenmeyi ve problem çözmeyi teĢvik etmesidir (Nijhuis, Segers ve Gijselaers, 2007). Öğrenme sürecinde, öğretmenler öğrencilerinin problem çözme sürecini gerçekleĢtirebilmeleri için uygun yönlendirmeleri yapmalıdır (Peterson, 2004). Bunların yanı sıra öğrencilerin gruplar halinde kendi öğrenmelerini aktif bir Ģekilde yapılandırmaları sağlanmalıdır (Hmelo-Silver, 2004). Ayrıca öğrenilecek konu, hedef kitle ve öğrenme süreci için ihtiyaç duyulan zaman göz önünde bulundurularak uygun öğrenme yaklaĢımının tercih edilmesi oldukça önemlidir. Aksi halde geleneksel yöntemlere göre birçok noktada farklılaĢan PDÖ yaklaĢımının öğrenme sürecinde istenmeyen durumlarla karĢılaĢılabilir.