-Şekil Bakımından, Rapor Gelir Tablosu Tipi
-Analiz Bakımından, Karşılaştırmalı Gelir Tablosu Tipi
________________
29 https://www.polsan.com.tr/index.php/bal-ortaklarmz (Erişim: 04.08.2018)
21 -Kapsam Bakımından, İşletme Gelir Tablosu Tipi
-Hukuk Bakımından, Ticari Gelir Tablosu Tipi
Polsan’ın kurumlar vergisi muafiyeti bulunmaktadır. Bundan dolayı sadece KDV1 ve iki beyannameleri ile muhtasar beyannamesi verilmektedir.
Beyannamelerin hazırlanıp “E-Beyanname” sistemi üzerinden tahakkuk işlemleri muhasebe birimi tarafından yürütülmektedir.
Polsan genel müdürlüğü bünyesinde muhasebe ve ilgili alanlarda aşağıdaki birimler bulunmaktadır;
- Mali Operasyonlar Müdürlüğü: Polsan’ın muhasebe kayıtlarının tutulduğu vergi beyannamelerinin tahakkuk ettirilerek ödendiği birim olarak çalışan mali operasyonlar müdürlüğü, bünyesinde bulunan finans birimi ve başında bulunan finans yetkilisi ile Polsan’ın aktiflerinde yer alan nakit ve menkul değerleri çeşitli para ve sermaye piyasası araçlarında değerlendirerek ortaklarına temettü oluşturmaktadır. Ayrıca finans biriminde bankalar birliğine kayıtlı 43 banka ve çeşitli portföy şirketleri ile çalışılmaktadır. Bu birim üyeler ile doğrudan iletişimde değildir.
Mali operasyonlar birimde bir (bir) müdür, bir (bir) finans yetkilisi ve dört (dört) personel çalışmaktadır. Çalışma ortamı genel müdürlük binasının 4. katında açık ofis ve tekli masa şeklinde tasarlanmıştır.
- İştirakler bağlı Ortaklıklar İşletmeler ve Tesisler Müdürlüğü: Polsan’ın hissedarı olduğu şirketlerin takip edildiği ve tesislere ait kayıtların düzenlenerek genel müdürlük finansal tabloları ile konsolidasyon işlemlerinin yürütüldüğü birimdir.
- Ortaklık Operasyonları Müdürlüğü: Polsan’ın ortakları ile birebir iletişimde olan birimdir. Ortaklara sosyal yardım tahakkuk ve ödemeleri ile borç verme faaliyetleri bu birimde yürütülmektedir. Bundan dolayı muhasebe kayıtlarından borç verme ve sosyal yardım yevmiye kayıtları bu birimlerde tanzim edilmekte olup üyeler ile doğrudan iletişimdedir.
22 - Satınalma Müdürlüğü: Polsan’ın bütçe imkanları dahilinde sandık ve bağlı birimlerinin zorunlu ihtiyaçları ile makine, teçhizat, bilgisayar alımı gibi işlemlerin yürütüldüğü birimdir.
Tablo: 1.2 - Polsan Genel Müdürlük Organizasyon Şeması
Kaynak: https://www.polsan.com.tr/dosyalar/2016%20faaliyet1.pdf (Erişim: 04.08.2018)
Polsan muhasebe kayıtlarını Netsis programı aracılığı ile gerçekleştirmektedir. Ayrıca bu programın yanı sıra üye programı da kullanmaktadır.
Aylık düzenli olarak iki program karşılaştırılarak hatalı kayıtlar tespit edilmektedir.
Polsan’ın kurumlar vergisi muafiyeti bulunmaktadır. Bundan dolayı sadece KDV1 ve iki beyannameleri ile muhtasar beyannamesi verilmektedir.
Beyannamelerin hazırlanıp “E-Beyanname” sistemi üzerinden tahakkuk işlemleri muhasebe birimi tarafından yürütülmektedir.
Polsan “100 Kasa “ hesabını kullanmakta olup nakit giriş ve çıkışları mevcuttur. Bundan dolayı mahsup fişlerinin yanısıra tahsil ve tediye fişleri de düzenlenmektedir.
Polsan’da 7/A seçeneğine göre muhasebe kayıtları tanzim edilmektedir.
Kurumlar vergisi muafiyetleri bulunmasından ötürü gider kalemlerinden vergi
23 indirimine gerek bulunmamakta ancak üyelerine temettü dağıtımı gerçekleştirdiğinden dolayı her yıl giderlerini tam olarak ortaya çıkartmak zorundadır. Bundan dolayı maliyet esaslı olarak kar-zarar tespitinde Polsan amortisman hesabı kullanmakta olup normal amortisman yöntemini uygulamaktadır.
Polsan ortaklık aidatlarını Özkaynaklar bölümünde sermaye hesabında takip etmektedir ve dönem sonu elde edilen kazançlar üzerinden ortakların hesapları nemalandırılarak temettü dağıtımı yapılmaktadır. Bundan dolayı yıl sonu işlemleri ivedilikle yürütülüp net karın tespit edilmesi ve ortaklara kar üzerinden %40 oranında temettü dağıtımı gerçekleştirilmesi sağlanmaktadır.
Polsan aylık geçici mizanlar ile yıl sonuna kadar işlemlerin doğruluğunu sağlamakta ve hatalı kayıtları tespit ederek düzeltmektedir. Yıl sonu kapanış işlemlerinde bankalar, çalışma yapılan firmalar ve diğer 3.kişi ve kuruluşlar ile mutabakatlar yaparak hesapların doğruluğunu sağlamaktadır. Yıl sonu kapanış işlemlerinde en çok karşılaşılan sıkıntıların başında diğer birimlerden muhasebe belgelerinin geç gelmesi ve tahakkuk ödeme vergi işlemleri ile hesap kapama işlemlerinin bundan dolayı uzaması olarak özetlemek mümkündür.
Polsan muhasebe kayıtlarında takipteki alacaklar 138 nolu hesap grubunda, ikrazlar ise 131 hesapta takip edilmektedir. İkrazlar tahsil esasına göre kayıtlara alınmaktadır. (Örnek 1.4)
24 Örnek 1.4-Üyelere İkraz verilmesi ve Ödenmeyen İkrazın Takibe Alınması
Kaynak: Eser sahibi
1.6.3.POSTA VE TELGRAF TEŞKİLATI BİRİKTİRME VE YARDIM SANDIĞI (PTT-BYS) MUHASEBE SİSTEMİ
2017 Yılı itibariyle PTT-BYS, 24.000 üye sayısına ulaşmıştır. PTT-BYS üyeliği mevzuat gereği kanundan doğan bir hak olmayıp ihtiyaridir. Üye olanlardan aidat kesintileri yapıldığı gibi üyelere sosyal yardımlar ve ikraz kullandırma gibi birçok hizmet de sunulmakta olup bu işlemlere ait birçok muhasebe kaydı düzenlenmektedir. Ayrıca PTT-BYS’nin iştiraki olan iki şirket bulunmaktadır30. Bu şirketlerin karları yıl sonu hisseleri nispetinde
________________
30 http://www.ptt-bys.gov.tr/misafir/sayfalar/index/16 (Erişim: 04.08.2018)
Madde No Üyelere İkraz (borç verme) Verilesi Borç Alacak
12.11.2016 Madde No Üye İkraz Taksitlerinin Tahsili ve Faiz Geliri Tahakkuku Borç Alacak
15.12.2016 Madde No Tahsil Edilemeyen İkrazın İcra Takibine Alınması Borç Alacak
16.03.2016
25 PTT-BYS’ye kar olarak aktarılmakta ve buradan da üye aidatları nemalandırılmaktadır.
PTT-BYS genel müdürlüğü bünyesinde muhasebe ve ilgili alanlarda çalışma alanları açık ofis ve tekli masa şeklinde düzenlenmiş olup söz konusu birimler aşağıda açıklanmaktadır;
- Muhasebe ve Finansman Servisi: PTT-BYS muhasebe kayıtlarının tutulduğu vergi beyannamelerinin tahakkuk ettirilerek ödendiği birimdir. Serviste 1(bir) şef (müdür vekili) ve iki (iki) personel çalışmaktadır. Çalışma ortamı açık ofis ve tekli masa sistemine göre dizayn edilmiştir. Aktiflerinde yer alan nakit ve menkul değerleri çeşitli para ve sermaye piyasası araçlarında değerlendirerek üyelerinin biriken aidatları nemalandırılmaktadır. Ayrıca yönetim kurulu kararı ile bankalar birliğine kayıtlı 22 banka ile çalışılmaktadır. Bu birim üyeler ile doğrudan iletişimde değildir.
- Üye İşlemleri servisi: Üyelik oluşturulması aidatların gelir kaydedilmesi ve sosyal yardım tahakkuk ve ödemeleri bu bölümde takip edilmekte olup üyeler ile doğrudan iletişimdedir. Serviste 1(bir) şef (müdür vekili) ve üç (üç) personel çalışmaktadır.
- Kredi İşlemleri Servisi: Borç verme faaliyetleri bu birimde yürütülmektedir. Bundan dolayı borç vermeden kaynaklı muhasebe kayıtları bu birimlerde tanzim edilmekte olup üyeler ile doğrudan iletişimdedir. Serviste 1(bir) şef (müdür vekili) ve iki (iki) personel çalışmaktadır.
- Kiralama ve İktisadi İşletmeler Servisi: PTT-BYS’nin hissedarı olduğu şirketlerin takip edildiği ve tesislere ait kayıtların düzenlenerek kar-zararın genel müdürlük finansal tablolarına aktarıldığı ve muhasebe kayıtlarının takip edilmesi gibi işlemlerinin yürütüldüğü birimdir. Serviste 1(bir) şef (müdür vekili) ve bir (bir) personel çalışmaktadır.
PTT-BYS’nin iştirak ettiği şirketler solo finansal tablolara sahiptirler. Bu nedenle PTT-BYS finansal tablolarında konsolidasyon yapmayıp sadece söz konusu şirketlerin kar veya zararlarına ait payı nispetinde gelir veya gider şeklinde kendi finansal tablolarına işlemektedir. PTT-BYS 2012 yılı finansal tabloları (EK-17)’de sunulmaktadır.
26 PTT-BYS’nin tek düzen hesap planı çerçevesinde gerçekleştirmiş olduğu muhasebe kayıtlarının raporlandığı finansal tablolardan bilanço ve gelir tablosu aşağıdaki şekilde gruplandırılmıştır.