Polen Değerler

4.2.1. Polen Bakır (Cu) Đçeriği

Karayolundan 0-10 m, 4 km, 8 km ve 12 km uzaklıkta bulunan kolonilerden alınan polen örneklerinde tespit edilen bakır metali içeriği Çizelge 4.8’de verilmiştir.

Kara yolundan 0-10 m, 4 km, 8 km ve 12 km uzaklıktaki kolonilerden alınan polen örneklerinin bakır içeriği sırasıyla; 14,90; 17,74; 17,26 ve 13,75 µg/kg olarak

36

saptanmıştır (Çizelge 4.8). Polen bakır içeriğine en yüksek 4 km ve 8 km mesafelerden elde edilen polenlerde, en düşük ise 0-10 m ve 12 km mesafelerden elde edilen polenlerden elde edilmiştir. Örneklerin bakır içeriği bakımından aralarındaki farklılık istatistiki olarak önemli bulunmuştur (P<0,01).

Çizelge 4.8. Polen bakır içeriği (µ g/kg)

MESAFE (m)

ORTALAMA O.S.H. P

0-10 4000 8000 12000

Bakır 14,90ab 17,74c 17,26bc 13,75a 15,91 0,52 * OSH: Ortalamanın Standart Hatası; ÖNSZ: Önemsiz (P>0,05)

*; Farklı harflerle gösterilen ortalamalar arasındaki farklılık istatistiki olarak önemlidir (P<0,05)

Karayoluna göre değişik mesafelerde bulunan istasyonlardaki kovanlardan elde edilen polenlerdeki en yüksek bakır miktarının karayoluna 4 km mesafede çıkması, en düşük ise 12 km mesafede görülmesi istatistiki açıdan farklılık oluşturmuştur (P<0,05). Ortaya çıkan bu farklılığın, en yüksek bakır birikiminin karayolu kıyısında çıkmaması trafik kaynaklı olmadığını düşündürmektedir.

Yapılan çalışmada polenin bakır içeriği ortalama 15,91 µg/kg olarak tespit edilmiştir. Bu değer FAO-WHO’nun gıdalarda tanımladığı maksimum bakır değerinden (0,1-5,0 ppm) ve TGK’nın gıdalarda tanımladığı bakır değerinden (2,0 ppm) düşüktür (Anonim, 1989). Polenin bakır içeriği ile ilgili bir çalışmaya literatürlerde rastlanmamıştır.

4.2.2. Polenin Çinko (Zn) Đçeriği

Karayoluna farklı mesafelerde bulunan kolonilerden elde edilen polen örneklerinin çinko metali içeriği Çizelge 4.9’da verilmiştir.

Çizelge 4.9. Polenin çinko içeriği (µg/kg) MESAFE (m)

ORTALAMA O.S.H. P

0-10 4000 8000 12000

Çinko 497,68 578,79 410,29 517,16 500,98 38,73 ÖNSZ OSH: Ortalamanın Standart Hatası; ÖNSZ: Önemsiz (P>0,05)

Kara yolundan 0-10 m, 4 km, 8 km ve 12 km uzaklıktaki kolonilerden alınan polen örneklerinin çinko içeriği sırasıyla; 497,68; 578,79; 410,81 ve 517,16 µg/kg olarak saptanmıştır. Polende çinko içeriğine en yüksek 12 km mesafedeki istasyonda, en düşük

37

8 km mesafedeki istasyonda bulunmuştur. Polende çinko birikimine karayoluna olan uzaklık istatistiki açıdan etkilememiştir (P>0,05).

Yapılan çalışmada polenin çinko içeriği ortalama 500,98 µ g/kg olarak tespit edilmiştir. Bu değer FAO-WHO’nun ve TGK’nın gıdalarda tanımladığı maksimum çinko değerinden (5,0 ppm) düşüktür (Anonim, 1989). Polenin çinko içeriği ile ilgili bir literatür bilgisine rastlanmamıştır.

4.2.3. Polen Demir (Fe) Đçeriği

Karayoluna farklı mesafelerde bulunan kolonilerden elde edilen polen örneklerinin polen örneklerinin demir metali içeriği Çizelge 4.10’da verilmiştir.

Kara yolundan 0-10 m, 4 km, 8 km ve 12 km uzaklıktaki kolonilerden alınan polen örneklerinin demir içeriği sırasıyla; 144,78; 202,11; 161,11 ve 165,49 µg/kg olarak saptanmıştır. Polen demir içeriğine karayoluna olan mesafenin etkisi istatistiki açıdan “F Testine” göre önemsiz bulunmuştur (P>0,05). Ancak “Duncan çoklu karşılaştırma testine” göre önemli bulunmuştur (P<0,05)

Çizelge 4.10. Polen demir içeriği (µ g/kg)

MESAFE (m)

ORTALAMA O.S.H. P

0-10 4000 8000 12000

Demir 141,90a 285,26b 168,34ab 165,49ab 190,25 23,80 ÖNSZ OSH: Ortalamanın Standart Hatası; ÖNSZ: Önemsiz (P>0,05)

Yapılan çalışmada polenin demir içeriği ortalama 190,25 µg/kg olarak tespit edilmiştir. Bu değer FAO-WHO’ne göre gıdalarda izin verdiği demir değerinden (1,5-15 ppm) düşük bulunmuştur (Anonim, 1989). Polenin demir içeriği ile ilgili bir literatür bilgisine rastlanmamıştır.

4.2.4. Polen Kadmiyum (Cd) Đçeriği

Karayoluna farklı mesafelerde bulunan kolonilerden elde edilen polen örneklerinin kadmiyum metali içeriği Çizelge 4.11’de verilmiştir.

Kara yolundan 0-10 m, 4 km, 8 km ve 12 km uzaklıktaki kolonilerden alınan polen örneklerinin Kadmiyum içeriği sırasıyla; 0,197; 0,152; 0,161 ve 0,153 µg/kg olarak

38

saptanmıştır (Çizelge 4.11). En yüksek kadmiyum ortalaması karayoluna 0-10m mesafeden elde edilen polende görülmüştür. Diğer üç mesafeden (4km, 8km ve 12 km) elde edilen polenlerde kadmiyum miktarı bakımından fazla farklılık bulunmamıştır. Ancak 0-10m mesafeden elde edilen polenlerin kadmiyum içeriği, diğer mesafelerden elde edilen polenlerdeki kadmiyum içeriklerinden istatistiki olarak önemsiz bulunmuştur (P>0,05).

Çizelge 4.11. Polen kadmiyum içeriği (µ g/kg) MESAFE (m)

ORTALAMA O.S.H. P

0-10 4000 8000 12000

Kadmiyum 0,197 0,152 0,161 0,153 0,166 0,01 ÖNSZ

OSH: Ortalamanın Standart Hatası; ÖNSZ: Önemsiz

Yapılan çalışmada polenin kadmiyum içeriği ortalama 0,166 µ g/kg olarak tespit edilmiştir. Bu değer (TGK)’nin gıdalarda izin verdiği kadmiyum değerinden (0,1 ppm) düşük bulunmuştur, (FAO-WHO)’ne göre ise gıdalarda hiç kadmiyum bulunmaması istenmektedir (Anonim, 1989). Polenin kadmiyum içeriği Conti ve Botre (2001)’nin ve Bogdanov (2008)’un belirttiği değerlerden düşük bulunmuştur. Düşük olmasının sebebi numunelerin elde edildiği bölgesel farklılıklardan kaynaklandığı sanılmaktadır.

4.2.5. Polen Krom (Cr) Đçeriği

Karayoluna farklı mesafelerde bulunan kolonilerden elde edilen polen örneklerinin krom içeriği Çizelge 4.12’de verilmiştir.

Kara yolundan 0-10 m, 4 km, 8 km ve 12 km uzaklıktaki kolonilerden alınan polen örneklerinin krom içeriği sırasıyla; 11,76; 12,01; 11,65 ve 11,87 µg/kg olarak saptanmıştır. Polen krom içeriğine karayoluna olan mesafenin etkisi istatistiki açıdan önemsiz bulunmuştur (P>0,05).

Çizelge 4.12. Polen krom içeriği (µg/kg) MESAFE (m)

ORTALAMA O.S.H. P

0-10 4000 8000 12000

Krom 11,76 12,01 11,65 11,87 11,82 0,214 ÖNSZ OSH: Ortalamanın Standart Hatası; ÖNSZ: Önemsiz (P>0,05)

39

Yapılan çalışmada elde edilen polen örneklerinin krom içeriği ortalama 11,82 µg/kg olarak tespit edilmiştir. Bu sonuç Conti ve Botre (2001)’nin bildirdiği değerden düşüktür. Düşük olmasının sebebinin bölgesel farklılıktan kaynaklandığı düşünülmektedir.

4.2.6. Polen Kurşun (Pb) Đçeriği

Karayoluna farklı mesafelerde bulunan kolonilerden elde edilen polen örneklerinin kurşun metali içeriği Çizelge 4.13’de verilmiştir.

Çizelge 4.13. Polen kurşun içeriği (µg/kg) MESAFE (m)

ORTALAMA O.S.H. P

0-10 4000 8000 12000

Kurşun 3,802a 4,223ab 5,001b 4,019a 4,261 0,163 * OSH: Ortalamanın Standart Hatası; ÖNSZ: Önemsiz (P>0,05)

*; Farklı harflerle gösterilen ortalamalar arasındaki farklılık istatistiki olarak önemlidir (P<0,05)

Kara yolundan 0-10 m, 4 km, 8 km ve 12 km uzaklıktaki kolonilerden alınan polen örneklerinin kurşun içeriği sırasıyla; 3,802; 4,223; 5,001 ve 4,019 µg/kg olarak saptanmıştır (Çizelge 4.13). En düşük kurşun içeriği karayoluna 0-10 m mesafede bulunan kovanlardan elde edilen polenlerde, en yüksek kurşun içeriği ise karayoluna 8 km mesafede bulunan kovanlardan elde edilen polenlerde olduğu saptanmıştır. 4 km ve 12 km mesafede bulunan kovanlardan elde edilen polenlerde ki kurşun seviyesi ise 0-10 m ve 8 km mesafelerde ki kovanlardan elde edilen polenlerin kurşun miktarlarının arasında bulunmuştur. Ancak, 0-10 m ve 8 km mesafelerde bulunan kovanlardan elde edilen polenlerdeki kurşun seviyeleri istatistiki olarak farklıdır (P<0,05).

Mesafeler arası kurşun miktarı bakımından farklılıklar önemli bulunmuş, ancak karayoluna en yakın olan istasyondan elde edilen örneklerin kurşun içeriğinin kara yoluna daha uzak mesafelerden elde edilen örneklerden daha düşük kurşun içeriğine sahip olması, en yüksek kurşun içeriğinin ise karayoluna 8 km mesafede bulunan istasyondan elde edilen örneklerden tespit edilmesi, bu farklılığın trafikten kaynaklanmadığını düşündürmektedir.

Bu çalışmada bulunan polenin kurşun içeriği ortalama 4,261 µg/kg’dır. Bu değer FAO- WHO’nun gıdalarda tanımladığı maksimum kurşun değerinden (0,1-2,0 ppm) ve

40

TGK’nın gıdalarda tanımladığı kurşun değerinden (0,1 ppm) düşüktür (Anonim, 1989). Bu değer bazı araştırmacıların (Conti ve Botre (2001) ve Bogdanov (2008)) bildirdikleri polendeki kurşun değerinden daha düşük bulunmuştur. Düşük olmasının muhtemel sebebi polen numunelerinin elde edildiği bölgelerin farklılığından kaynaklandığı düşünülmektedir.

4.2.7. Polen Mangan Đçeriği

Karayoluna farklı mesafelerde bulunan kolonilerden elde edilen polen örneklerinin mangan metali içeriği Çizelge 4.14’de verilmiştir.

Çizelge 4.14. Polen mangan içeriği (µ g/kg) MESAFE (m)

ORTALAMA O.S.H. P 0-10 4000 8000 12000

Mangan 41,86ab 36,83a 34,14a 55,91b 42,18 3,23 ÖNSZ OSH: Ortalamanın Standart Hatası; ÖNSZ: Önemsiz (P>0,05)

Kara yolundan 0-10 m, 4 km, 8 km ve 12 km uzaklıktaki kolonilerden alınan polen örneklerinin mangan içeriği sırasıyla; 41,86; 36,83; 34,14 ve 55,91 µg/kg olarak saptanmıştır (Çizelge 4.14). En yüksek mangan değeri 12 km mesafede bulunan kovanlardan elde edilen polenlerde olduğu görülmüştür. Diğer üç mesafede (0-10 m, 4 km ve 8 km) bulunan kovanlardan elde edilen polenlerdeki mangan seviyeleri bakımından fazla farklılık bulunmamıştır. Elde edilen polenlerin mangan içeriği karayoluna olan mesafenin etkisi istatistiki açıdan “F testine” göre önemsiz bulunmuştur (P>0,05). Ancak mesafeler arasındaki farklılık “Duncan çoklu karşılaştırma testine” göre önemli bulunmuştur (P<0,05).

Yapılan çalışmada polenin mangan içeriği ortalama 42,18 µg/kg olarak tespit edilmiştir. Polenin mangan içeriği ile ilgili literatür bilgisine rastlanmamıştır.