• Sonuç bulunamadı

KAVRAMSAL ÇERÇEVE

5.1. Ġsim ve Konularına Göre Bestami Yazgan’ın Çocuklar Ġçin Yazdığı Hikâyeler

5.2.10. Paten Giyen Kaplumbağa Adlı Hikâyenin Özeti

Tilki‟nin yönetici seçildiği bir orman varmış. Bu orman patika yolların açıldığı trafik ışıklarının ve levhaların olduğu güzel bir ormanmış. Elektrik ışıkları varmış ama elektrik yokmuş. Kavşaklarda trafik polisi varmış. Birinci kavşakta tombul fil, ikinci kavşakta koca ayı, üçüncü kavşakta zarif zürafa görev yapıyormuş. Her kavşakta bir kütük varmış. Bu kütüğün üzerinde kırmızı varsa elma durulur, sarı ayvada

54

hazırlanılır, yeşil karpuz görünce de geçilir. Masal‟ın bu bölümünde iki önemli nokta vardır birincisi Tilki‟nin seçimle ormanı yönetmesi, ikincisi ormanda trafik kurallarının olmasıdır. Tilki ormandaki hayvanlar için birçok yenilik yapmış bunlar:

Ördekler rahat gitsinler diye yolun kenarına su arkları yapmış. Engelli hayvanlar için tekerlekli sandalyeler hazırlatmış. En ilginci kaplumbağalara paten hediye etmiş.

Kaplumbağa tavşanla yarışıp tavşanı geçen kaplumbağada bu ormanda yaşarmış.

Yine bir gün yolda Tavşan, Kaplumbağayı görüp ona yarışalım mı diye sormuş.

Kaplumbağa: Yenilen yarışa doymazmış. Yarışalım ama çok iyi paten kullandığımı unutma! Hem yine yarı yolda uyuyup kalırsan karışmam demiş. Sabah olunca sincabın hakemliğinde yarışma başlamış. Tavşan canını dişine takıp son sürat koşmuş.

Kaplumbağa da ondan geri kalmıyormuş. Tavşan kırmızı elmayı görmediği için birinci kavşaktan geçince Tombul Fil hortumuyla yakalamış. Ceza yemiş. On dakika beklemiş. Tavşan‟ın öfkeden gözü dönmüş. İkinci kavşaktan geçerken yine ceza yemiş.

Ceza iki katına çıkmış. Kaplumbağa ise kurallara uyarak devam etmiş. Daha sonra Tavşan üçüncü kavşakta da ceza yemiş. Kaplumbağa ise patenleri ayağında kurallara dikkat ederek hızlı hızlı bitiş çizgisine yaklaşıp sincaptan altın madalyayı almış. Ağaca yaslanıp terini silip şiirler söylemiş.

5.2.10.1. Paten Giyen Kaplumbağa Adlı Hikâyedeki Tema ve Ġletiler

Trafik kurallarına uymanın önemine yer verilmiĢtir. Metnin kurgusu konu ile izlek arasında sıkı bir iliĢki kurularak gerçekleĢtirilmiĢtir. Trafik kurallarına uyulmadığında ceza alınacağı ve dikkatsizliğin ceza alınmasına sebep oluğu teması üzerinde durulmuĢtur.

Çevresel Ġletiler: Trafik kurallarının olmasının gerektiği ve uyulmaması durumunda çevreye büyük zararlar vereceği çevresel bir iletidir. Dikkatin ve sakinliğin trafik kültüründe önemli olduğu göze çarpmaktadır. Bunu da tema ile iyi kurgulayıp sağlam iletiler halinde verilmiĢtir. Trafik kültürü oluĢturmak için çocuğa ilginç bir kurgu ile kurallar anlatılmıĢtır. Bir varmıĢ, bir yokmuĢ. Çok güzel bir orman varmıĢ. Bu ormanın güzelliği sadece ağaçlardan çiçeklerden gelmiyormuĢ.

Halkın seçtiği değerli bir yöneticisi varmıĢ. Akıllı Tilki çok güzel yönetiyormuĢ ormanı. Neler yapmış bir bilseniz. (s.17)

55 Hikâyedeki çevre sadece görsel olarak güzel değil. Yukarıdaki cümlelerden yola çıkıldığında çevre hem doğa güzelliklerin sahip hem de hayvanların seçme ve seçilme haklarının olduğu demokrasi unsurlarının bulunduğu bir çevredir. Çevrede kuralların olduğu ve herkesin bu kurallardan memnun olduğu dikkat çekmektedir.

Çocuğa demokrasi bilincinin aĢılanması için hayvanlar üzerinden sembolik bir ortam anlatılmıĢtır.

KiĢisel ve Sosyal Ġletiler: Çocuklar, yaĢları itibari birbirlerinde gördükleri eksiklikleri dile getirme ya da alay etme gibi olumsuz davranıĢları sık sık tekrarlar.

Bu davranıĢların kötü davranıĢlar olduğunu hikâyelerdeki karakterler üzerinden vermek doğrudur. Karakter ise TavĢan‟dır. TavĢan hırslı ve alaycıdır.

-Tembel kaplumbağa merhaba! (s.18) Alaycılık ve lakap takma çocuklar arasında çok sık rastlanılan bir durumdur. Masalda tavĢanın bu davranıĢı hoĢ gösterilmemektedir. Hikâyede TavĢan‟ın ikinci kez Kaplumbağayı küçümsemesi alay etmesi sonuncunda TavĢan‟ın yarıĢı kaybetmesi önemli bir iletidir. Rakibinin hiçbir zaman küçümsenmemesi gerektiği iletisi verilmiĢtir. Ayrıca bir yarıĢa girildiğinde kaybetme ihtimalinin olduğu hiçbir zaman unutulmamalıdır. Diğer önemli kahraman ise kaplumbağadır. Kaplumbağa inançlı ve pes etmeyen dikkatli bir kahramandır. Karakterlerin zayıf ve güçlü yönlerine yer verilmiĢtir. TavĢan‟ın daha önce yenilgisini kabul etmesi zayıf yönlerinin farkında olduğunu gösterir.

Bir varmıĢ, bir yokmuĢ. Çok güzel bir orman varmıĢ. Bu ormanın güzelliği sadece ağaçlardan çiçeklerden gelmiyormuĢ. Halkın seçtiği değerli bir yöneticisi varmıĢ.

Akıllı Tilki çok güzel yönetiyormuĢ ormanı. Neler yapmış bir bilseniz. (s.17) Hikâyedeki çevre sadece görsel olarak güzel değil. Yukarıdaki cümlelerden yola çıkıldığında çevre hem doğa güzelliklerin sahip hem de hayvanların seçme ve seçilme haklarının olduğu demokrasi unsurlarının bulunduğu bir çevredir. Çevrede kuralların olduğu ve herkesin bu kurallardan memnun olduğu dikkat çekmektedir.

Çocuğa demokrasi bilincinin aĢılanması için hayvanlar üzerinden sembolik bir ortam anlatılmıĢtır.

Evrensel Ġletiler: Demokrasi bilinci ve demokrasi evrensel bir gerçekliktir.

Ġnsanların özgür iradesinin adıdır. Demokrasi eğitimi çocukların için oldukça

56 önemlidir. Çocukların seçme ve seçilme haklarının olduğunu küçük yaĢta öğretmek gerekmektedir. Hikâyenin çevresi ile ilgili en önemli unsurlardan biri ise doğal çevre düzenlemesinin ormanda yaĢayan hayvanların ihtiyaçlarına göre düzenlemesidir. Tilki ormandaki hayvanlar için birçok yenilik yapmıĢ bunlar:

Ördekler rahat gitsinler diye yolun kenarına su arkları yapmıĢ. Engelli hayvanlar için tekerlekli sandalyeler hazırlatmıĢ. En ilginci kaplumbağalara paten hediye etmiş. ( s.18) Burada özellikle engellilerin düĢünülmesi engellilerinde doğal hayatın bir parçası olduğu ve engellerine baĢka engel oluĢturacak unsurların ortalıktan kaldırılması mesajı verilmiĢtir. Bu önemli bir detaydır