Parkur Testleri

Araştırmada katılımcıların koordinasyon ve denge becerilerinin çoklu işlevlerde test edilmesi amacıyla iki farklı parkur testi kullanıldı. Kullanılan testlerden Parkur-1 testi, araştırmanın başlangıcında ve müdahalenin sonunda uygulatıldı. Kullanılan testlerden Parkur- 2 testi ise yalnızca müdahalenin sonunda uygulatıldı.

Her iki test (Parkur-1 ve Parkur-2) araştırmacı ekip tarafından düzenlenerek bu çalışmaya özel olarak oluşturuldu. Her katılımcı parkur testlerine teker teker alındı. Katılımcıların hiçbiri bir diğer katılımcının performansını görmedi. Katılımcı parkur alanına alındı ve her basamakta yapması gerekenler tek tek anlatıldı. Katılımcıya yaptırılan dinamik ısınma sonrasında katılımcı bir kez parkur testini başından sonuna kadar denedi. Deneme sonrasında beş dakikalık dinlenme verildi. Beş dakikalık dinlenme aralığıyla iki test ölçümü yapıldı. Katılımcıların bitirme süreleri ve hata sayılarının kaydı yapıldı. Hata sayıları aynı araştırıcı tarafından test ile eş zamanlı olarak kaydedildi. Her test için eş zamanlı olarak kamera kaydı da yapılarak kayıtlar üzerinden hata sayıları yeniden değerlendirildi ve nihai skorlar belirlendi. Aynı prosedür Parkur-2 için de uygulandı. Bitirme süresi, minor, major ve toplam hata sayısı kaydedildi. Minor hatalar için bir saniye, major hatalar için iki saniye ceza eklenerek düzeltilmiş süreler hesaplanarak kaydedildi.

3.7.1.4.1. Parkur-1 testi için bölümler ve hata değerlendirmesi

Parkur-1 testinin şematize görünümü Şekil 21’de, test düzeneğinin görünümü ise Resim 23’de verilmiştir.

68

Resim 23. Parkur-1 testi

a. Düz yolda tandem adımlama

Bu bölümde, 135 cm’lik iki çubuk arasında tandem adımlama başarısı ölçüldü. Kişinin çubuklara dokunma minor, çubukların yerini oynatacak kadar değmesi veya topuk parmak teması sağlayamaması major hata olarak yorumlandı.

b. Farklı yükseklikteki engeller

Üç yüksek üç alçak olmak üzere toplam altı engelden oluşan bu bölümde ardışık olarak bir yüksek bir alçak engel bulunmaktaydı. Yüksek engellerin çıta yüksekliği sırasıyla 135 cm, 120 cm ve 105 cm; alçak engellerin yüksekliği sırasıyla 30 cm, 30 cm ve 20 cm olacak şekilde yerleştirildi. Engellere hareket etmeyecek şekilde temas etmek minor hata, engel yeri değiştirecek veya devirecek kadar temas etmek major hata olarak yorumlandı.

c. Düzensiz zeminde slalom

Sırasıyla bir slalom direği, bir denge minderi, bir slalom direği, bir mediolateral salınım yönlü Rocker Board ve son slalom direği olacak şekilde düzenlendi. Slalom

69 direklerine, yerlerini değiştirmeyecek şekilde değmek minor hata, yerlerini değiştirecek veya devirecek kadar temas etmek major hata olarak yorumlandı. Denge pedi ve Rocker Board için yere temas etmeye neden olmayacak denge bozulması minor hata, yere temas etmeyi gerektirecek denge bozulması major hata olarak yorumlandı.

d. Bel etrafında top çevirirken çember adımlama

Yerdeki antrenman çanağı üzerinde, sabit halde bulunan 20 cm çaplı topun, bulunduğu yerden alınmasından sonra bel etrafında çevrilmesi istendi. Top çevirmeyle eş zamanlı olarak yerde bulunan, 42 cm ve 48 cm çaplı toplam sekiz adet antrenman çemberinin içlerine basacak şekilde adımlatıldı. Ardışık çemberlerin bitiminde, yerde bulunan antrenman çanağına topun yerleştirilmesiyle bu bölüm tamamlandı. Çemberlerin kenarlarına değmek minor hata, ayağın parmak ya da topuk ucuyla çemberin dışına temas etmek ya da yerini değiştirecek şekilde temas etmek major hata olarak yorumlandı. Topu, bel etrafında çevirirken elden düşürmek veya eksik sayıda çevirme yapmak major hata olarak yorumlandı. Topun son antrenman çanağı üzerine koyulması esnasında çanaktan düşmeyecek şekilde oturtulamaması minor hata, çanaktan düşmesi major hata olarak yorumlandı.

e. Denge pedleri üzerinde tek ayak üzerinde yol oluşturarak ilerleme

Denge pedlerini, her seferinde arkadakini alıp öne koyacak şekilde, pedlerin bitişik halde durmasıyla yol oluşturarak, 2.5 m uzunluktaki mesafenin geçilmesi istendi. Denge pedine aynı anda tek ayağın temas etmesi istendi. Ped üzerinde bulunulan ayak dışında ped ya da yere, yük aktarmayacak düzeyde temas etmek minor hata olarak, yük aktaracak ve tam temas edecek şekildeki denge kayıpları ya da pedle temasın tamamen kesilmesine neden olacak hatalar major hata olarak yorumlandı.

f. Bacak arasında top çevirirken işaretlere adımlama

Pedlerle hedefe ulaşılan noktada yerde bulunan antrenman çanağı üzerinde sabit halde bulunan 20 cm çaplı top ve 50 cm’lik eşit aralıklarla duran altı antrenman çanağından oluşturuldu. Çanak üzerinde bulunan top bulunduğu yerden alınarak her adımda bir bacak arasından geçecek şekilde antrenman çanaklarıyla işaretlenen alanlara basılarak son çanağa kadar gelip topun son çanağın üzerine bırakılması istendi. Topun bacak arasından çevrilirken

70 elden düşürülmesi veya eksik sayıda çevirme yapılması major hata olarak yorumlandı. Topun son antrenman çanağı üzerine koyulması esnasında çanaktan düşmeyecek şekilde oturtulamaması minor hata çanaktan düşmesi major hata olarak yorumlandı. Atılan adımların çanağa olan mesafesi ayak boyunu aşmayan hatalar minor hata olarak ayak boyunu aşan hatalar ise major hata olarak yorumlandı.

g. Carioca çapraz adımlama ve engel geçme

6 m uzunluğundaki antrenman merdiveni, plastik ara bölmeleri ile toplam 13 eşit parçaya bölündü. Merdivende sırasıyla üçüncü bölümden sonra 30 cm’lik bir engel, sekizinci bölümden sonra 20 cm’lik bir engel ve onikinci bölümden sonra 30 cm’lik bir engel yerleştirildi. Her katılımcının kendi tercih ettiği adımla başlayarak, doğru sıralamayla ve çizgilere basmadan Carioca çapraz adımı atarak engellerin üzerinden geçmesi ve 6 m’lik yolu tamamlaması istendi. Merdivenle oluşturulan karelerin sınırlarına değmek minor hata, ayağın parmak ya da topuk ucuyla sınırların dışına temas etmesi ya da merdivenin yerini değiştirecek şekilde temas etmesi major hata olarak yorumlandı. Carioca adımlarının sırasının yanlış yapılması da major hata olarak yorumlandı. Engellere hareket etmeyecek şekilde temas etmek minor hata, engel yerini değiştirecek veya devirecek kadar temas etmek major hata olarak yorumlandı.

3.7.1.4.2. Parkur-2 testi için bölümler ve hata değerlendirmesi

Parkur-2 testinin şematize görünümü Şekil 22’de, test düzeneğinin görünümü ise Resim 24’de verilmiştir.

71

Resim 24. Parkur-2 testi

a. Ardışık çemberlerde ayak koordinasyonu yapma ve engel geçme

48 cm’lik yedi çember ardışık olarak ve aynı hizada yerleştirildi. İkinci çemberden sonra 30 cm’lik bir engel, beşinci çemberden sonra 20 cm’lik bir engel yerleştirildi. Katılımcılardan önce çemberin içine her iki ayakla da basması, ardından çemberlerin dış yanlarına, aynı taraftaki ayakla adımlamaları istendi. Dışa adımlama tamamlanınca bir sonraki çembere geçilmesi belirtildi. Çemberlerin kenarlarına değmek minor hata, ayağın parmak ya da topuk ucuyla çemberin dışına temas etmek ya da yerini değiştirecek şekilde temas etmek major hata olarak yorumlandı. Koordinasyonun sıralamasında hata yapmak major hata olarak yorumlandı. Engellere hareket etmeyecek şekilde temas etmak minor hata, engel yeri değiştirecek veya devirecek kadar temas etmek major hata olarak yorumlandı. Çemberlerin kenarlarına değmek minor hata, ayağın parmak ya da topuk ucuyla çemberin dışına temas etmek ya da yerini değiştirecek şekilde temas etmek major hata olarak yorumlandı.

b. Slalom ve çemberler

Bir çember diğerinin önünde çapraz yönde olacak şekilde, sırasıyla 48 cm, 42 cm ve 42 cm’lik toplam üç çember yerleştirildi. Çemberlerin arasında, bir sonraki çemberin alt orta noktasında duracak şekilde, toplam üç köpük silindir yerleştirildi. Köpük silindir işaretlerine

72 yerlerini değiştirmeyecek şekilde değmek minor hata, yerlerini değiştirecek veya devirecek şekilde temas etmek major hata olarak yorumlandı.

c. Düzensiz yolda tandem adımlama

Bu bölümde 150 cm’lik, yay biçimindeki yolda tandem adımlama başarısı ölçüldü. Kişinin çizilen yolun sınırlayıcılarına dokunması minor hata, sınırlayıcıların yerini oynatacak kadar değmesi veya topuk parmak teması sağlayamaması major hata olarak yorumlandı.

d. Farklı zeminlerde yürüme ve slalom

Bu alanda düzensiz zemin yapılarını oluşturmak amacıyla dört BOSU topu ve iki denge pedi kullanıldı. Her birinin arasında ardışık olarak bir sağda bir solda yer alacak şekilde birer slalom direği yerleştirildi. Sırasıyla üç BOSU topu, bir denge pedi, bir BOSU topu ve bir denge pedi olarak yerleşim düzenlendi. Katılımcıların farklı zeminler üzerinde vücut pozisyonlarını ayarlayarak, slalom direklerine değmeyecek şekilde bölümü tamamlamaları istendi. Slalom işaretlerine yerlerini değiştirmeyecek şekilde değmek minor hata, yerlerini değiştirecek veya devirecek kadar temas etmek major hata olarak yorumlandı. Ayakların BOSU topu veya denge pedi dışında herhangi bir yerle teması major hata olarak yorumlandı.