Sabit parametrelerin belirlenmesi işlemi, genel modelin ikinci adımını
oluşturmaktadır. Bu adımda; başlangıç envanteri, başlangıç talebi, başlangıç taşıma miktarı bilgileri, üretim ve tedarik zamanlarına ait sabit değerler belirlenmiştir. Bu aşamada kabul edilen başlangıç değerlerine bağlı olarak sonraki periyotlardaki
değerler elde edilmiş, bu değerlerin kullanımıyla her bir aşamanın sipariş miktarları ve sipariş zamanları elde edilmiştir.
3.4.1. Başlangıç Envanter Kayıtlarının Belirlenmesi
Modelde, bütünleşik tedarik zinciri ağının tüm aşamalarındaki envanter başlangıç değerlerinin bilindiği kabul edilmiş ve Tablo 3.4 ‘de verilmiştir. Tablo 3.4 ‘de İE imalat aşamasında imalat parçaları envanterini, ME montaj aşamasında alt montaj grubu envanterini, M ise montaj aşamasındaki ürün envanterini göstermektedir.
Tablo 3.4. Envanter başlangıç değerleri tablosu
İE [x,y,0] ME [y,0] E [0] 1 1 2 2 1 3 2 3 4 5
Modelde, bütünleşik tedarik zinciri ağının tüm aşamalarındaki taşıma sonrası envanter başlangıç değerlerinin bilindiği kabul edilmiş ve Tablo 3.5 ‘de verilmiştir. Tablo 3.5 ‘de İSE imalat aşamasında imalat parçaları taşıma sonrası envanterini, MSE montaj aşamasında alt montaj grubu taşıma sonrası envanterini, DSE depo aşamasında taşıma sonrası envanterini, PSE ise perakendeci aşaması taşıma sonrası envanter değerini göstermektedir.
Tablo 3.5. Sonraki envanter başlangıç değerleri
İSE [x,y,0] MSE[y,0] DSE [q,0] PSE [q,w,0] 2 3 4 6 2 6 8 4 5 5 8 6 7
Tedarik zinciri ağı, imalat ve montaj aşamalarında, imalat parçasının üretilmesi, alt montaj grubunun birleştirilmesi veya nihai montajın gerçekleştirilmeden önceki ve sonraki envanter istasyonlarındaki başlangıç miktarları Tablo 3.5 ‘de gösterilmiştir.
Başlangıç envanter kayıtları, üretim planlama ve kontrol sistemlerinden elde edilerek, imalat veritabanında geçmiş döneme ait veriler bulunabilir. Malzeme ihtiyaç planlama sisteminin önemli girdilerinden biri envanter kayıtlarıdır. Bu nedenle işletmenin sahip olduğu envanter kayıtlarından bu değerleri kolaylıkla elde edilebilir.
3.4.2. Başlangıç Talebinin Oluşturulması
Perakendeci noktalarında z=0 periyodundaki talep değeri, imalat veritabanı talep dosyalarından alınır. Sonraki periyotlardaki talep ve talep tahmin değerleri 3.1 ve 3.2 formülleri yardımıyla hesaplanır. Takahashi ve arkadaşları tarafından hazırlanan talep formülü kullanılmıştır [63].
w q z T , = λ Tzq−,1w + Xzq,w (3.1) w q z T ,
: z. periyodunda q. ana depoda w. perakendeci deposundaki talep w
q z
T ,
1
− : z-1 periyodunda q. ana depoda w. perakendeci deposundaki talep
Bu formülde; Tzq,w, z. periyotta, perakendeci aşamasındaki müşteri talebini gösterir. w
q z
X ,
rassal faktördür ve λ korelasyon katsayısıdır. Önceki periyottaki talebe lambda korelasyonu ile bağımlıdır ve X rassal faktörün ilave edilmesiyle hesaplanır.
w q z
T' , = α Tzq,w + (1- α) Tz'−q1,w (3.2)
Talep tahmininde birçok yöntem bulunmaktadır. Kullanılan yöntemler, talep tahminini belirli hata sınırları içerisinde gerçekleştirir. Tahmin yönteminin seçiminde hata oranını en azlamak amaçlanır. Bunun için 3.2 ’deki basit üstel düzeltme formülü kullanılmıştır. Bu yöntemin amacı tesadüfi etmenlerin sebep olduğu, gerçek tahmini
değerlere uygun ağırlıklar verilerek tartılı ortalamaları almak ve daha iyi sonuçlar elde edilmektedir.
Tedarik zinciri ağı, perakendeci aşamasında, farklı perakendeci noktalarındaki müşteri taleplerinin başlangıç değerleri Tablo 3.6 ‘da gösterilmiştir.
Tablo 3.6. Örnek çalışma başlangıç talep değerleri
T[q,w,0] 20 10 18 16 5 24
Tablo 3.7. Örnek çalışma başlangıç talep tahmini değerleri
T'[q,w,0] 10 8 6 5 4 2
Tedarik zinciri ağı, perakendeci aşamasında, farklı perakendeci noktalarına ait müşteri talep tahmini başlangıç değerleri Tablo 3.7 ‘de gösterilmiştir.
3.4.3. Başlangıç Taşıma Miktarlarının Oluşturulması
Modelde, bütünleşik tedarik zinciri ağının tüm aşamalarındaki taşıma başlangıç değerlerinin bilindiği kabul edilmiş ve Tablo 3.8 ‘de verilmiştir. Tablo 3.8 ‘de İTA imalat aşamasında imalat parçaları taşıma miktarını, MTA montaj aşamasında alt montaj grubu taşıma miktarını, DTA depo aşamasında taşıma miktarını, PSE ise perakendeci aşamasında taşıma miktarını göstermektedir.
Tedarik zinciri ağında ürünün imalat, montaj, depo ve perakendeci aşamalarında envanter istasyonları arasındaki taşıma miktarları, imalat veritabanı geçmiş iş emirlerine bağlı olarak geliştirilen benzetim modeli ile tahmini değerlere ulaşılabilir.
Tedarik zinciri ağında bulunan imalat, montaj, depo ve perakendeci aşamaları başlangıç değerleri Tablo 3.8 ‘de gösterilmiştir.
Tablo 3.8. Örnek çalışma başlangıç taşıma değerleri
İTA[x,y,0] MTA[y,0] DTA[q,0] DTA[q,w,0]
2 3 9 1 8 4 2 4 7 8 2 3 10 4 9 5 1
3.4.4. Üretim ve Taşıma Zamanlarının Belirlenmesi
Malzeme ihtiyaç planlama sisteminin üretim tedarik zamanları önemli
bileşenlerindendir. İmalat parçaları, alt montaj grupları ve ürüne ait olan üretim zamanları imalat veritabanından elde edilebilir [117]. Bu sayede üretim zamanları elde edilebilmekte veya her süreç için hesaplanabilmesi mümkün olabilmektedir.
Bu adımdaki veriler hem imalat veritabanı kullanımıyla hem de hesaplama yöntemleri ile kolaylıkla elde edilebilmektedir. Tedarik zinciri ağında envanter istasyonları arasındaki taşıma zamanları da aynı yöntemlerle elde edilebilmektedir.
Modelde, bütünleşik tedarik zinciri ağının tüm aşamalarındaki üretim tedarik zamanı ve taşıma tedarik zamanı değerlerinin bilindiği kabul edilmiş ve Tablo 3.9 ‘da verilmiştir. Tablo 3.9 ‘da İUZ imalat aşamasında imalat parçaları üretim tedarik zamanı, MUZ montaj aşamasında alt montaj grubu montaj tedarik zamanı, UZ ise montaj aşamasında nihai ürün üretim tedarik zamanını, İTZ imalat aşamasında imalat parçaları taşıma tedarik zamanı, MTZ montaj aşamasında alt montaj grubu taşıma tedarik zamanı, DTZ depo aşamasındaki taşıma tedarik zamanı, PTZ perakendeci aşaması taşıma tedarik zamanını göstermektedir.
Tedarik zinciri ağı aşamaları üretim ve taşıma zamanları aşağıdaki tabloda gösterilmiştir. Bu tabloda yer alan değerler haftalık zaman periyodunu göstermektedir.
Tablo 3.9. Üretim tedarik zamanları