Organize Yaşam Bölgesi Yaşam Felsefesi

Ordu ilinin Fatsa ilçesinde yer alan Küpdüşen, Yeşilköy, Yeniyurt, Kılıçlı, Tepecik, Çaldım, Kılavuzömer, Kabakdağı, Demirci, Taşlıca, Konakbaşı ve Bağlarca adlı 12 kırsal yerleşim merkezinin bir araya gelerek oluşturdukları Organize Yaşam Bölgesi; doğa, kültür, insan, bitki, hayvan yaşamının zarar görmeden içinde kimyasal ilaç ve gübre kullanılmayan, bu yapıya zarar verecek her türlü yer üstü ve yer altı çalışmalarının yasaklandığı, doğal ya da organik yöntemlerle tarımsal faaliyetlerin yapıldığı; ortak, olumlu, ekolojik düşünen insanların sağlık, huzur, refah, barış içinde yaşadığı, eko turizm yapılan organize yaşam alanının adıdır.

Şekil 2. Organize Yaşam Bölgesi Alanı

Kaynak: Kabakdağı Düşünce Kulübü, 2021.

Fatsa ilçesinin kırsal turizm aktivistlerinden Güven Özel (2021) tarafından geliştirilen bu yaklaşımla ilgili olarak yapılan görüşmelerde Organize Yaşam Bölgeleri Yaşam Felsefesi hakkında şu değerlendirmeler yapılmıştır (Kabakdağı Düşünce Kulübü, 2021);

Bu yaklaşım bir felsefe haline getirilerek bir kültür haline dönüştürülürse OYB; sağlıklı, huzurlu, refah ve barış içinde yaşamanın ve yaşatmanın amacı haline gelir. OYB yaşam felsefesi, o bölgede yaşayan insanları açlıktan, yoksulluktan, hastalıklardan, huzursuzluklardan, cehaletten ve türlü sıkıntılardan koruyan bir sistem olarak değerlendirilebilir. Bu felsefede insanlar; düşünmeli, üretmeli, ortaklaşabilmeli, olumlu ve ekolojik yaklaşım sergilemelidirler. Burada insanlar 1 İ ve 3 T kuralı doğrultusunda;

İnanır, Temiz olur, Teşebbüs eder ve Tevekkül ederler.

OYB yaşam felsefesinin gelişmesinde destekleyici bazı kurumların oluştuğunu da görmekteyiz. Bunlardan birisi OYB Geliştirme Kulübü olup; kulübün öncelikli amacı 12 kırsal yerleşim alanında oluşan organize yaşam bölgesinin gelişmesi adına tarım, turizm, eğitim, sanat, zanaat, teknoloji, üretim, spor alanlarıyla ilgili ehil kişilerden temsilciliklerin oluşmasını sağlamaktır. Bu çalışmaların OYB yaşam felsefesi ve kriterlerine uygun olarak yapılması ve sonrasında bunun bir kültür haline gelmesi esas amaçtır. OYB geliştirme kulübü; bilgi odaklı çalışmalar içerisinde olup aşırı para hırsıyla yapılan işlerden uzak daha az parayla

Kırsal Turizmin Gelişmesinde Bir Yaklaşım: OYB Yaşam Felsefesi

yapılabilecek faaliyetlere öncülük eder (Kabakdağı Düşünce Kulübü 2021).

Bu yaşam bölgelerinde oluşturulan bir diğer kurum ise İnsan Kütüphanesi’dir. Bu kütüphanede, konusunda uzman olan kişilerin OYB yaşam felsefesine uygun olarak sahip oldukları bilgileri yüz yüze aktarmaları arzu edilir.

Organize yaşam bölgesi yaşam felsefesinin bir kültür haline gelmesini sağlayacak ve bölge insanına katkılarda bulunacak, turizm, tarım, eğitim, sanat, zanaat, teknoloji, üretim ve spor gibi alanların etkin kullanımı önemlidir.

Şekil 3. Organize Yaşam Bölgesi Yaşam Felsefesi Bileşenleri

Kaynak: Kabakdağı Düşünce Kulübü, 2021

OYB Yaşam felsefesi fikrinin oluşmasında ve hedeflerin belirlenmesinde bulunduğu yörenin turizminin gelişmesi için çaba sarf eden Güven Özel önemli rol üstlenmiş ve hedeflerin gerçekleşmesi noktasında çalışmalar yapmıştır. Bu hedefler aşağıda tek tek ele alınmaya çalışılmıştır (Özel, 2021);

OYB kültürünün oluşmasında yer alan bileşenlerden biri olan tarımda asıl amaç, gıda ürünlerinin gerektiği kadar üretilmesi, fazla üretimin ise öncelikle yerelde satılmasının sağlanması, gereksiz ürünlerin plansızca üretilmesinden vazgeçilmesi ile zamandan tasarruf edilmesidir. Burada verimliliğe dikkat ederek israftan kaçınmak da amaçlanmaktadır. Müşterilerin yerele gelmesi hedeflenmektedir.

Zanaatta; yerelde ihtiyaç duyulan yapı ve malzemelerin inşası için, öncelikle yereldeki ihtiyaçlar tespit edilip konuya yatkın

ve istekli insan kaynağı yetiştirilmeye çalışılacaktır. Herkesin kendine uygun bir veya birden fazla zanaatı yapıyor olması ile usta sorununun ortadan kalkması sağlanacak gereksiz birçok harcama yapılmasının önüne geçilecektir. Bu sayede zanaat faaliyetleri nitelik ve nicelik açısından gelişecek ve özgünleşecektir.

Sağlıklı olabilmekte önemli etkisi olan spor kültürünün gelişmesiyle insanlar hem sağlıklı olacak hem de bu sayede gereksiz kavga, kaygı, tartışmalar, sıkıntı ve stres ortadan kalkacak, spor faaliyetlerinden keyif alınacak ve dolayısıyla oluşabilecek birçok ruhsal ve bedensel hastalıklardan korunmuş olunacaktır

Bileşenlerden bir diğeri üretimde ise; ürünleri sağlık, huzur, refah ve barış içinde yaşamak için gerek duyduğumuz, doğal, faydalı yaşamı kolaylaştıracak bilgi, alet, sistemi yerelden başlayarak tüm dünyayı kapsayacak şekilde ihtiyacımızı karşılayacak kadar imal edince enerji, zaman, güç ve kaynaklar verimli olacak nicelik ve nitelikte kullanılacaktır. Bu çerçevede istihdam yerelden genele yayılacak, her alanda her yerde, her çeşit bilgi ve donanıma sahip insan kaynağı sayesinde gelişerek değişen, daha verimli, etkili, adil ve sürdürülebilir kültür odaklı yaşam şartları oluşacaktır.

Yaşam felsefesi bileşenlerinden turizme baktığımızda;

turizm aktiviteleri sayesinde yaşadığımız evlerimiz, bahçelerimiz, çevremiz, sanatımız, zanaatımız, sporumuz, teknolojimiz, tüm ürettiklerimiz maddi manevi kazanca dönüşecektir. Maddi sıkıntılar ortadan kalkacak, fazladan elde edilen kazançlar öncelikle yerelde olmak üzere yakın ve uzak çevremizin değişimi ve gelişimi için kullanılacaktır. Bu sayede ulaşabildiğimiz alanlarda kendi kazanımlarımız artacak sağlık, huzur, refah ve barış ortamı gelişecektir.

Sanatsal faaliyetler amatör bir şekilde kendi kültürümüze uygun olarak yaygınlaştırılmaya çalışılacak böylece sanat ortamları gelişmesine imkân sağlanacaktır. Bu sayede sanatsal ürün ve faaliyetler artacak, sanatçılar çoğalacak, sanat günlük yaşamımızın doğal bir parçası haline gelecek.

Teknoloji, öncelikle yereldeki yaşamı kolaylaştırmak için düşünülüp, tasarlanıp üretilince gereksiz satın almalar ve zorluklar azalacaktır. Yerelde hammadde değerlendirilip ürüne dönüştürülecek ve dışa bağımlılık azalacaktır. Düşünüp, akledip,

Kırsal Turizmin Gelişmesinde Bir Yaklaşım: OYB Yaşam Felsefesi

tasarlayan insan sayısı artınca teknolojik inovasyon doğal olarak gelişecektir.

Son olarak OYB yaşam felsefesinin bileşenlerinden eğitime bakıldığında; eğitim çalışmaları her açıdan sistemin yerleşebilmesi açısından çok önemli ve değerlidir. Ayrıca eğitim sayesinde sistemin sürdürülebilirliği sağlanabilecektir. Eğitim faaliyetleri Organize Yaşam Bölgesinin her alanında amaçlara uygun yönde nitelik ve nicelikte gerçekleşince açlıktan, yoksulluktan, huzursuzluktan, hastalıktan kurtulmuş olacağız. Sağlık, huzur, refah ve barış içinde “yaşamak için yaşatmak” kültürü hâkim olacaktır.

12 kırsal yerleşim alanının bir araya gelerek oluşturdukları Organize Yaşam Bölge’sinin kırsal turizm açısından getirileri oldukça önemli olacaktır. Kırsal turizm anlayışı ve bilinci orada yaşayan yerel halkta yerleşince bir sinerji oluşacak ve yöreye ekonomik ve sosyal birçok faydalar sağlayacaktır. Bu maksatla geliştirilen OYB yaşam felsefesinin ve bileşenlerinin bir bütün olarak değerlendirilmesi bu kırsal alanlarda kırsal turizmin gelişmesi ve paralelinde diğer alanlarda da bu gelişmenin görülmesine neden olacaktır.

3. Sonuç

Dünyada ve Türkiye’de turizm anlayışı ve turistik tüketim yaklaşımlarında yeni bakış açılarının yaşandığı görülmektedir.

Değişen ve dönüşen turistik tüketim anlayışlarında daha önceden var olan klasik deniz-güneş-kum üçlüsünden oluşan kitlesel tatil anlayışının yerine, doğal ortamların içerisinde daha aktif ve bireysel bir tatil anlayışına doğru gidildiği görülmektedir. Bu doğrultuda çalışmada, kırsal turizm ve bir model olarak Ordu ili Fatsa ilçesinde 12 kırsal yerleşim alanının birleşerek oluşturdukları Organize Yaşam Bölgesi ve yaşam felsefesi ele alınmıştır. Elbette son yıllarda dünyayı sarsan Covid-19 salgın sürecinin de insanların kırsal alanlara gitmesi ve orada mümkün olduğu kadar yaşamlarını geçirmeye çalışmasının kırsal turizm anlayışına katkı sağladığını unutmamak gerekir.

Alanyazına bakıldığında, Avrupa ülkelerinde kırsal turizmin Türkiye’ye göre çok daha önceleri gelişmiş olduğu görülmektedir.

Bunun sebebi Avrupa ülkelerinin bizden önce sanayi toplumu olması, şehirleşmenin yoğunlaşması ve sonucunda şehirlerde

yaşayan ve şehirlerin karmaşasından, gürültüsünden kurtulmak isteyen insanların en azından hafta sonları da olsa şehirlerin dışına kırsal alanlara gidip zaman geçirme isteklerini artırmasıdır.

Almanya’da kırsal turizm hareketleri yaklaşık 150 yıllık bir geçmişe sahip olup, 1873 yılında hizmetçiler ve 1914 yılında beyaz yakalılar olarak bilinen işçilerin taltif edilmesine yönelik gerçekleştirilen tatil uygulamaları sonucu turizm orta gelirli yurttaşların yaşamının bir parçası haline gelmiştir. Bu kişiler tatillerini kentlerin yakınlarında bulunan köy ve kasabalardaki küçük otellerde ya da çiftliklerde konaklayarak geçirmişlerdir (Aydın, 2012: 42). Avrupa ülkelerinden Avusturya da kırsal turizm faaliyetleri en iyi şekilde organize edilerek yürütülmüştür. Bu ülkede kırsal turizm alanında faaliyet gösteren örgütlerden birisi, 36 köyü içine alan “yeşil köyler” örgütü örnek olarak verilebilir.

Yeşil köyler içerisindeki köylerin hepsi belli standartlar (ekolojik, mimari, sosyal ve turistik) doğrultusunda belirlenmiştir (Williams

& Shaw, 1996). Avrupa’da kırsal turizmde ilerlemiş Almanya, Fransa, Avusturya İngiltere, Hollanda İspanya gibi birçok ülke bulunmaktadır. Bu ülkelerde kırsal turizm iç turizmin yanında dış turizme de hizmet vermektedir (Soykan, 2000, 22).

Bu süreç son yıllarda Türkiye’de de yaşanmaktadır.

Şehirlerin yoğunluğundan ve karmaşasından, bir süre de olsa uzaklaşmak isteyen insanlar hafta sonlarını şehir dışında geçirmek istemektedirler. Bu durum alternatif bir turizm türü olarak da ifade edilen kırsal turizmin hızlı bir şekilde gelişmesini sağlamaktadır.

Türkiye’de Karadeniz Bölgesi kırsal turizm potansiyeli fazla olan önemli bölgelerden biridir. Çalışmada, Karadeniz Bölgesi’nde yer alan Ordu ili Fatsa ilçesindeki 12 kırsal yerleşim alanının kırsal turizm olanakları açısından önemli bir potansiyele sahip olduğu, sahip olunan bu potansiyelin harekete geçirilmesi noktasında kurulan Organize Yaşam Bölgesi’nin ve yaşam felsefesinin, bu bölgede kırsal turizmin hızlı bir şekilde gelişmesine yardımcı olabileceği düşünülmektedir. Elbette kırsal turizm açısından önemli bir potansiyele sahip olan bu bölgenin tanıtılması ve pazarlanabilmesi de önemlidir. Bunun için yereldeki tüm turizm paydaşlarının bir araya gelip sinerji oluşturması tanıtım ve pazarlama açısından bölgeye katkı sağlayabilecektir. Kamu, yerel yönetimler, özel sektör işletmeleri, sivil toplum örgütleri, üniversite ve elbette yerel halkın mutlaka iş birliği içerisinde

Kırsal Turizmin Gelişmesinde Bir Yaklaşım: OYB Yaşam Felsefesi

olması, Organize Yaşam Bölgesi’nin ve yaşam felsefesinin yerleşmesi ve sürdürülebilir olmasını sağlayacaktır.

Bölgede yer alan ve pansiyon olmaya müsait olan evlerin değerlendirilmesi, konaklama için kullanılabilmesine imkân sağlanmalıdır. Bunun için kırsal yerleşim alanlarındaki bu tür evlerin pansiyon olarak kullanılabilmesine dönük yasal altyapılarının oluşturulması gerekmektedir. Sonuç olarak alternatif bir turizm çeşidi olarak kırsal turizm, Türkiye’de mutlaka geliştirilmelidir. Bunun ülke turizmine ve yerel halka getireceği kazanımlar asla göz ardı edilmemelidir. Bu manada çalışmanın temel amacını oluşturan Fatsa örneği de dikkate alınarak bunun bir yaşam felsefesi haline getirilmesi sağlanabilir ve bir model olarak değerlendirilmesi düşünülebilir.

Kaynakça

Adam, K. L. (2004), Entertainment Farming and Agri-Tourism, ATTRA, National Sustainable Agriculture Information Service, Buseness Management Guide, Rural Business Cooperative Service, U.S. Department of Agriculture, Fayetteville, California: 1-16.

Akyol, C. (2012), Kırsal Turizmde Ev Pansiyonculuğu Modeli ve Karadeniz Örneklemesi Artvin, International Journal of Social and Economic Sciences, 2(2): 79-83.

Avcıkurt, C. ve Köroğlu, Ö. (2011), Kırsal Turizm içinde, (Ed.) N.

Hacıoğlu ve C. Avcıkurt, Turistik Ürün Çeşitlendirmesi, (s. 61-83), Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.

Ayaz, N. (2012), Kırsal Turizm ve Paydaşları: Belediye Başkanlarının Tutumlarına Yönelik Bir Araştırma, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.

Aydın, O., (2012). AB’de Kırsal Turizmde İlk 5 Ülke ve Türkiye’de Kırsal Turizm, KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 14(23): 39-46.

Çakır, A., Çakır, G., Dursun, S. ve Dursun, B. (2010), Kırsal Turizmde Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Kullanılması: Poyralı Köyünde Uygulanabilirliği, Uluslararası II. Trakya Bölgesi

Kalkınma ve Girişimcilik Sempozyumu, 1-2 Ekim, İğneada, Kırklareli: Kırklareli Üniversitesi, ss.347-356.

Demirezen, B. (2018), Tüm Yönleri ile Kırsal Turizm ve Kayseri İli Üzerine Bir Swot Analizi Çalışması, Uluslararası Global Turizm Araştırmaları Dergisi, 2(2): 79-101.

Doğan, S. ve Özaslan, Y. (2017), Kırsal Alan Gelişimi Açısından Kırsal Turizm ve Kırsal Turizmin Dünyadaki Durumu, Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, ÖS-IV:

61-78.

Egbali, N., Nosrat, A. B. and Sayyed Ali Pour, S. K. (2011), Effects of Positive and Negative Rural Tourism (Case study: Rural Semnan Province), Journal of Geography and Regional Planning, 4(2): 63-76.

Gümüş, M., (2015), Yerel Halkın Bakış Açısıyla Kırsal Kalkınmada Tarım Turizmi: Tekirdağ İli Örneği, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Namık Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.

Kabakdağı Düşünce Kulübü, Fatsa, 2021.

Kuşat, N. (2014), Sürdürülebilir Kırsal Kalkınma İçin Bir Alternatif Olarak Kırsal Turizm ve Türkiye’de Uygulanabilirliği, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(2): 65-87.

Maetzold, J.A., (2002)., Nature-Based Tourism and Agritourism Trends: Unlimited opportunites, Beyond The Table, Future Farms 2002: A Supermarket of Ideas, Kerr Center for Sustainable Agriculture, USDA/NRCS, Washington, DC, 84-89.

Nair, V., Munikrishnan, U. T., Rajaratnam, S. D., and King, N. (2015), Redefining Rural Tourism in Malaysia: A Conceptual Perspective, Asia Pacific Journal of Tourism Research, 20(3):

314-337.

Özkan, E., (2007), Türkiye’de Kırsal Kalkınma Politikaları ve Kırsal Turizm, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Özel, G. Türkiye Kırsal Turizm Derneği Fatsa Temsilcisi, 12.07.2021 tarihinde yapılan görüşme.

Kırsal Turizmin Gelişmesinde Bir Yaklaşım: OYB Yaşam Felsefesi

Soykan, F., (1999), Doğal Çevre ve Kırsal Kültürle Bütünleşen Bir Turizm Türü: Kırsal Turizm, Anatolia Turizm Araştırmaları Dergisi, 10(1): 67-75.

Soykan, F., (2000), Kırsal Turizm ve Avrupa’da Kazanılan Deneyim, Anatolia Turizm Araştırmaları Dergisi, 11(1): 21-33.

Soykan, F., (2001), Ege Bölgesinde Kırsal Turizme Özgün Bir Örnek:

Şirince Köyü (Selçuk/İzmir), Maltepe Üniversitesi Meslek Yüksekokulu Dergisi, 1: 151-176.

Soykan, F., (2002), Kırsal Turizmin Sosyo-Ekonomik Etkileri ve Türkiye, I. Türkiye Dağları Ulusal Sempozyumu, 25-27 Haziran 2002, Ilgaz, Kastamonu. ss. 154-159

Soykan, F., (2003), Kırsal Turizm ve Türkiye Turizmi İçin Önemi, Ege Coğrafya Dergisi, 12: 1-11.

Williams, A, Shaw, G., (1996). Tourism, leiuser, natüre protection and agri-tourism; principes, Partnerships and Practice,

Exeter, [Available online at:

http://books.google.com.tr/books/about/Tourism_Leisure_

Nature_Protection_and_Ag.html?id=rhhwHAAACAAJ&redir_

esc=y] Retrieved on August 21, 2016.

World Tourism Organisation (2004), Rural Tourism in Europe:

Experiences, Development and Perspectives.

TURİZM VE COĞRAFİ GÖRÜNÜM KONULU