• Sonuç bulunamadı

4. ARAŞTIRMA BULGULARI

4.3. Durabilite Deneyleri

4.3.2. Çimento Harçlarının Sülfata Karşı Dayanıklılık Deneyleri

4.3.2.2. Optimize Edilmiş ve Edilememiş F ve C Sınıfı UK ikameli Çimento

F sınıfı UK ikameli çimento harçlarında, NS ve SS çözelti küründe bekletilen

%30 ikame oranlarında %5.24, %7.5, %10, %14.14, %16.70 ve %22.25 basınç dayanımda bir azalma görülmüştür.7 günlük SS da optimize edilmemiş F sınıfı UK ikameli çimento harcının NS daki referans numuneye göre sırasıyla %0, %5, %10, %15,

%20, %25 ve %30 ikame oranlarında %4.99 %9.98, %12.2, %14.61, %18.43, %20.86 ve

%26.14 basınç dayanımda bir azalma görülmüştür.

7 günlük NS da optimize edilmiş F sınıfı UK ikameli çimento harcının, NS daki referans numuneye göre %5 ikame oranında %2.16 bir artış görülürken, %10, %15, %20, %25 ve

%30 ikame oranlarında ise sırasıyla %0.24, %2.49, %3.51, %6.35 ve %12.51 basınç dayanımda bir azalma görülmüştür. 7 günlük SS da optimize edilmiş F sınıfı UK ikameli çimento harcının NS daki referans numuneye göre sırasıyla %0, %5, %10, %15, %20,

%25 ve %30 ikame oranlarında %4.99 %2.95, %5.24, %7.36, %8.32, %11.03 ve %16.89 basınç dayanımda bir azalma görülmüştür. Bu durum bize tane dağılım optimizasyonun boşluk yapısını daha iyi doldurduğunu ve Ca(OH)2 bağlayarak erken dayanımlarda daha iyi sonuç verdiğini ifade edebiliriz.

Çizelge 4.28 incelendiğinde 28 günlük NS da optimize edilmemiş F sınıfı UK ikameli çimento harcının NS daki referans numuneye göre sırasıyla %5, %10, %15, %20, %25 ve

%30 ikame oranlarında %3.6, %6.67, %9.63, %12.64, %14.74 ve %16.81 basınç dayanımda bir azalma görülmüştür. 28 günlük SS da optimize edilmemiş F sınıfı UK ikameli çimento harcının NS daki referans numuneye göre sırasıyla %0, %5, %10, %15,

%20, %25 ve %30 ikame oranlarında %4.98 %8.43, %11.34, %14.14, %17.01, %19 ve

%20.98 basınç dayanımda bir azalma görülmüştür. 7 günlük çimento harçları gibi basınç değerlerinde referans numuneye göre azalma olsada yüzde olarak bu değerler düşmüştür.

Bunun sebebi ise çimento harçlarının Ca(OH)2 lerin SiO2 lerle daha fazla birleşerek C-S-H yapısını daha falza oluşturarak, çimentonun basınç dayanım kazanmasını sağlamaktadır.

28 günlük NS da optimize edilmiş F sınıfı UK ikameli çimento harcının, NS daki referans numuneye göre %5 ikame oranında %3.15 ve %10 ikame oranında ise %0.36 bir basınç artışı görülmüştür. %15, %20, %25 ve %30 ikame oranlarında ise sırasıyla %2.75, %5.67,

%7.83 ve %9.4 basınç dayanımda bir azalma görülmüştür. 28 günlük SS da optimize edilmiş F sınıfı UK ikameli çimento harcının NS daki referans numuneye göre sırasıyla

%0, %5, %10, %15, %20, %25 ve %30 ikame oranlarında %4.98 %1.64, %4.64, %7.6,

%10.38, %12.44 ve %13.94 basınç dayanımda bir azalma görülmüştür. 28 günlük NS da optimize edilmişlerin optimize edilmemişlere göre basınç dayanım değerleri yüksek çıkmış ve optimize edilmişlerin %10 ikame oranına kadar referans numuneyi geçtiği görülmüştür.

Çizelge 4.28 incelendiğinde 90 günlük NS da optimize edilmemiş F sınıfı UK ikameli çimento harcının NS daki referans numuneye göre sırasıyla %5, %10, %15, %20, %25 ve

%30 ikame oranlarında %2.34, %5.27, %7.71, %10.57, %12.32 ve %15.96 basınç dayanımda bir azalma görülmüştür. 90 günlük SS da optimize edilmemiş F sınıfı UK ikameli çimento harcının NS daki referans numuneye göre sırasıyla %0, %5, %10, %15,

%20, %25 ve %30 ikame oranlarında %4.98 %5.31, %8.11, %12.32, %15.05, %16.70 ve

%20.17 basınç dayanımda bir azalma görülmüştür. 90 günlük çimento harçları gibi basınç değerlerinde referans numuneye göre azalma olsada yüzde olarak bu değerler düşmüştür.

Bunun sebebi ise çimento harçlarının Ca(OH)2 lerin SiO2 lerle daha fazla birleşerek C-S-H yapısını daha falza oluşturarak, çimentonun basınç dayanım kazanmasını sağlamaktadır.

90 günlük NS da optimize edilmiş F sınıfı UK ikameli çimento harcının, NS daki referans numuneye göre %5 ikame oranında %3.75 ve %10 ikame oranında ise %0.82 bir basınç artışı görülmüştür. %15, %20, %25 ve %30 ikame oranlarında ise sırasıyla %1.61, %4.43,

%6,22 ve %9.86 basınç dayanımda bir azalma görülmüştür. 28 günlük SS da optimize edilmiş F sınıfı UK ikameli çimento harcının NS daki referans numuneye göre sırasıyla

%0, %5, %10, %15, %20, %25 ve %30 ikame oranlarında %4.98 %1.42, %4.22, %5.01,

%9.22, %10.91 ve %14.38 basınç dayanımda bir azalma görülmüştür. 90 günlük NS da optimize edilmişlerin optimize edilmemişlere göre basınç dayanım değerleri yüksek çıkmış ve optimize edilmişlerin %10 ikame oranına kadar referans numuneyi geçtiği görülmüştür. Tane dağılımı yapılarak çimento ve çimento harcı içerisindeki boşlukları doldurduğu ve kompasitesi yüksek çimento harçları üretildiği sonuçlara göre görülmüştür.

Çizelge 4.28 incelendiğinde 180 günlük NS da optimize edilmemiş F sınıfı UK ikameli çimento harcının NS daki referans numuneye göre sırasıyla %5 ikame oranıda %2,61,

görülmüştür. 180 günlük SS da optimize edilmemiş F sınıfı UK ikameli çimento harcının NS daki referans numuneye göre sırasıyla %0, %5, %10, %15, %20, %25 ve %30 ikame oranlarında %5, %3.49, %4.78, %10.46, %13.18, %16.71 ve %20.17 basınç dayanımda bir azalma görülmüştür. 28 ve 90 günlük çimento harçları gibi basınç değerlerinde referans numuneye göre azalma olsada yüzde olarak bu değerler düşmüştür. NS da basınç dayanımlarında artış görülürken sülfat etkisindeki çimento harçlarında basınç kayıpları görülmektedir. Bu durumd sülfatlı suya maruz kalan çimento harçlarında dayanımı olumsuz yönde etkileyen etrenjit yapıların oluştuğu görülmektedir.

180 günlük NS da optimize edilmiş F sınıfı UK ikameli çimento harcının, NS daki referans numuneye göre %5 ikame oranında %3.75, %10 ikame oranında %6.43 ve %15 ikame oranında ise %2.35 basınç artışı görülmüştür. %20, %25 ve %30 ikame oranlarında ise sırasıyla %0.7, %6.23 ve %9.86 basınç dayanımda bir azalma görülmüştür. 180 günlük SS da optimize edilmiş F sınıfı UK ikameli çimento harcının NS daki referans numuneye göre sırasıyla %0, %5, %10, %15, %20, %25 ve %30 ikame oranlarında %5,

%1.43, %2.35, %4.29, %9.20, %10.92 ve %14.38 basınç dayanımda bir azalma görülmüştür. 90 günlük NS da optimize edilmişlerin optimize edilmemişlere göre basınç dayanım değerleri yüksek çıkmış ve optimize edilmişlerin %15 ikame oranına kadar referans numuneyi geçtiği görülmüştür. Tane dağılımı yapılarak çimento ve çimento harcı içerisindeki boşlukları doldurduğu ve kompasitesi yüksek çimento harçları üretildiği sonuçlara göre görülmüştür.

Çizelge 4.28 incelendiğinde 360 günlük NS da optimize edilmemiş F sınıfı UK ikameli çimento harcının NS daki referans numuneye göre sırasıyla %5 ikame oranıda %5.12,

%10 ikame oranında 7.51, %15 ikame oranında %8.16 ve %20 ikame oranında ise 8.38,

%25 ikame oranında %7.25 ve %30 ikame oranında 6.78 basınç dayanımında artış görülmüştür. 360 günlük SS da optimize edilmemiş F sınıfı UK ikameli çimento harcının NS daki referans numuneye göre, %5, %10, %15, %20 ve%25 ikame oranlarında

görülmüştür. 360 günlük SS da optimize edilmiş F sınıfı UK ikameli çimento harcının NS daki referans numuneye %15 ikame oranına göre basınç dayanımında artış olmuştur.

Tane dağılımı yapılarak çimento ve çimento harcı içerisindeki boşlukları doldurduğu ve kompasitesi yüksek çimento harçları üretildiği sonuçlara göre görülmüştür.

NS da basınç dayanımlarında artış görülürken sülfat etkisindeki çimento harçlarında basınç kayıpları görülmektedir. Bu durum da sülfatlı suya maruz kalan çimento harçlarında dayanımı olumsuz yönde etkileyen etrenjit yapıların oluştuğu görülmektedir.

Çizelge 4.29. NS ve SS de olgunlaştırılan C sınıfı UK ikameli çimento harçlarınının bir azalma görülmüştür. 7 günlük SS da optimize edilmemiş F sınıfı UK ikameli çimento harcının NS daki referans numuneye göre sırasıyla %0, %5, %10, %15, %20, %25 ve

%30 ikame oranlarında %5, %3.7, %6.55, %13.60, %20.12, %27.14 ve %41.02 basınç dayanımda bir azalma görülmüştür.

7 günlük NS da optimize edilmiş C sınıfı UK ikameli çimento harcının, NS daki referans numuneye göre %5 ikame oranında %2.35, %10 ikame oranında ise %2.15 bir artış görülmüştür. %15, %20, %25 ve %30 ikame oranlarında ise sırasıyla %2.9, %9.95,

%16.92 ve %31.82 basınç dayanımda bir azalma görülmüştür. 7 günlük SS da optimize edilmiş C sınıfı UK ikameli çimento harcının NS daki referans numuneye göre sırasıyla

%0, %5, %10, %15, %20, %25 ve %30 ikame oranlarında %5, %1.43, %3.73, %8.12,

%14.45, %22.64 ve %35.22 basınç dayanımda bir azalma görülmüştür.

Çizelge 4.29 incelendiğinde 28 günlük NS da optimize edilmemiş C sınıfı UK ikameli çimento harcının NS daki referans numuneye göre sırasıyla %5 ikame oranında %0.72 ve

%10 ikame oranında %0.06 basınç dayanım artışı olmuştur. %15, %20, %25 ve %30 ikame oranlarında %4.35, %8.09, %13.59 ve %18.25 basınç dayanımda bir azalma görülmüştür. 28 günlük SS da optimize edilmemiş C sınıfı UK ikameli çimento harcının NS daki referans numuneye göre sırasıyla %0, %5, %10, %15, %20, %25 ve %30 ikame oranlarında %4.98 %4.31, %6.03, %9.13, %12.68, %23.73 ve %28.17 basınç dayanımda bir azalma görülmüştür. 7 günlük çimento harçları gibi basınç değerlerinde referans numuneye göre azalma olsada yüzde olarak bu değerler düşmüştür. Bunun sebebi ise çimento harçlarının Ca(OH)2 lerin SiO2 lerle daha fazla birleşerek C-S-H yapısını daha falza oluşturarak, çimentonun basınç dayanım kazanmasını sağlamaktadır.

28 günlük NS da optimize edilmiş C sınıfı UK ikameli çimento harcının, NS daki referans numuneye göre %5 ikame oranında %4.96 ve %10 ikame oranında ise %4.84,

%15ikame oranında ise%1.58 basınç artışı görülmüştür. %20, %25 ve %30 ikame oranlarında ise sırasıyla %1.91, %7.15ve %11.49 basınç dayanımda bir azalma görülmüştür. 28 günlük SS da optimize edilmiş C sınıfı UK ikameli çimento harcının NS daki referans numuneye göre sırasıyla %0, %5, %10, %15, %20, %25 ve %30 ikame oranlarında %4.98 %2.49, %3.49, %5.71, %6.08, %18.88 ve %24.43 basınç dayanımda bir azalma görülmüştür. 28 günlük NS da optimize edilmişlerin optimize edilmemişlere göre basınç dayanım değerleri yüksek çıkmış ve optimize edilmişlerin %15 ikame oranına kadar referans numuneyi geçtiği görülmüştür. Bu da bize gösteriyor ki optimize edilen C sınıfı UK’lerin çimento veya çimento harcı içerisindeki boşlukları doldurarak basınç dayanım değerinin artmasını sağlamıştır.

Çizelge 4.29 incelendiğinde 90 günlük NS da optimize edilmemiş C sınıfı UK ikameli çimento harcının NS daki referans numuneye göre sırasıyla %5 ikame oranında %1.86,

%10 ikame oranında %1.29 ve %15 ikame oranında ise %0.29 basınç dayanımı artışı görülmüştür. %20, %25 ve %30 ikame oranlarında %6.45, %12.84, ve %24.63 basınç dayanımda bir azalma görülmüştür. 90 günlük SS da optimize edilmemiş C sınıfı UK ikameli çimento harcının NS daki referans numuneye göre sırasıyla %0, %5, %10, %15,

%20, %25 ve %30 ikame oranlarında %4.99, %5.41, %8.17, %12.55, %15.22, %17.20 ve

%32.02 basınç dayanımda bir azalma görülmüştür. Hem puzolanik aktivite hem de hidratasyon devam etmesi ile çimento harçlarının Ca(OH)2 lerin SiO2 lerle daha fazla birleşerek C-S-H yapısını daha falza oluşturmuş ve çimentonun basınç dayanım kazanmasını sağlamaktadır.

90 günlük NS da optimize edilmiş C sınıfı UK ikameli çimento harcının, NS daki referans numuneye göre %5 ikame oranında %7.22 ve %10 ikame oranında ise %5.81 ve

%15 ikame oranında ise %4.09 bir basınç artışı görülmüştür. %20, %25 ve %30 ikame oranlarında ise sırasıyla %0.97, %7.48 ve %19.12 basınç dayanımda bir azalma görülmüştür. 28 günlük SS da optimize edilmiş C sınıfı UK ikameli çimento harcının NS daki referans numuneye göre sırasıyla %0, %5, %10, %15, %20, %25 ve %30 ikame oranlarında %4.99, %1.75, %4.53, %4.91, %9.73, %12.11 ve %26.78 basınç dayanımda bir azalma görülmüştür. 90 günlük NS da optimize edilmişlerin optimize edilmemişlere göre basınç dayanım değerleri yüksek çıkmış ve optimize edilmişlerin %15 ikame oranına kadar referans numuneyi geçtiği görülmüştür. Tane dağılımı yapılarak çimento ve çimento harcı içerisindeki boşlukları doldurduğu ve kompasitesi yüksek çimento harçları üretildiği sonuçlara göre görülmüştür. Optimize Edilmiş C Sınıfı UK ikameli Çimento Harçlarında Normal suda bekletilen UK ikame oranlarındaki eğilme dayanımlarının, sodyum sülfat çözelti küründe bekletilen numunelerin basınç dayanımlarından daha yüksek çıktığı tespit edilmiştir

Çizelge 4.29 incelendiğinde, 180 günlük NS da optimize edilmemiş C sınıfı UK ikameli çimento harcının NS daki referans numuneye göre sırasıyla %5 ikame oranında %3.26,

%10 ikame oranında %5.92, %15 ikame oranında %7.67, %20 ikame oranında %6,23,

%25 ikame oranında ise %0.74 basınç dayanımı artışı görülmüştür. %30 ikame oranlarında %4.76 basınç dayanımda bir azalma görülmüştür. 180 günlük SS da optimize edilmemiş C sınıfı UK ikameli çimento harcının NS daki referans numuneye göre

sırasıyla %0, %5, %10, %15, %20, %25 ve %30 ikame oranlarında %5, %4.61, %4,40,

%1.19, %1.97, %8.33 ve %13.48 basınç dayanımda bir azalma görülmüştür. Hem puzolanik aktivite hem de hidratasyon devam etmesi ile çimento harçlarının Ca(OH)2

lerin SiO2 lerle daha fazla birleşerek C-S-H yapısını daha falza oluşturmuş ve çimentonun basınç dayanım kazanmasını sağlamaktadır.

180 günlük NS da optimize edilmiş C sınıfı UK ikameli çimento harcının, NS daki referans numuneye göre %5 ikame oranında %3.41 ve %10 ikame oranında ise %6.64 ve

%15 ikame oranında ise %3.10 bir basınç artışı görülmüştür. %20, %25 ve %30 ikame oranlarında ise sırasıyla %0.97, %7.48 ve %22.93 basınç dayanımda bir azalma görülmüştür. 180 günlük SS da optimize edilmiş C sınıfı UK ikameli çimento harcının NS daki referans numuneye göre sırasıyla %0, %5, %10, %15, %20, %25 ve %30 ikame oranlarında %5, %1.75, %0.65, %1.06, %0.67, %0.91 ve %4.37 basınç dayanımda bir azalma meydana gelmiştir.

Çizelge 4.29 incelendiğinde 360 günlük NS da optimize edilmemiş C sınıfı UK ikameli çimento harcının NS daki referans numuneye göre sırasıyla %5 ikame oranında %0.75,

%10 ikame oranında %1.2, %15 ikame oranında %2.04, %20 ikame oranında %0.82, basınç dayanımı artışı görülmüştür. %25 ikame oranında %2.32, %30 ikame oranlarında

%4.48 basınç dayanımda bir azalma görülmüştür. 360 günlük SS da optimize edilmemiş C sınıfı UK ikameli çimento harcının NS daki referans numuneye göre sırasıyla %0, %5,

%10, %15, %20, %25 ve %30 ikame oranlarında %2.67, %4.24, %3.16, %0.01, %0.99,

%3.4 ve %5.90 basınç dayanımda bir azalma görülmüştür.

360 günlük NS da optimize edilmiş C sınıfı UK ikameli çimento harcının, NS daki referans numuneye göre %5 ikame oranında %0.85 ve %10 ikame oranında ise %2.89 ve

%15 ikame oranında ise %5.06, %20 ikame oranında %0.73 bir basınç artışı görülmüştür.

%30 ikame oranlarında ise %1.85 basınç dayanımda bir azalma görülmüştür. 360 günlük SS da optimize edilmiş C sınıfı UK ikameli çimento harcının NS daki referans numuneye göre sırasıyla %0, %5, %10, %15, %20, %25 ve %30 ikame oranlarında %2,67, %2,21,

%0.12, %0.4, %0.57, %1.24 ve %7.38 basınç dayanımda bir azalma meydana gelmiştir.

% 30 a kadar yapılan puzolan ikamesi ile betonun sülfat etkisine karşı dayanımı artmış bu

UK ikameli çimento harçlarında optimize edilmemişlere göre basınç dayanımlarının yüksek olduğu görülmektedir. Bunun sebebi en yüksek kompasiteyi elde edecek en uygun UK tane boyut dağılımını elde etmek için tasarımlar yapılmış ve basınç dayanım değerlerinin kompasiteye bağlı olarak arttığı görülmüştür. Sodyum sülfat çözeltisi içerisinde bekletilen numunelerin basınç dayanımları ile ilgili olarak; C sınıfı UK’ün ortamda serbest kirecin açığa çıkması ile puzolanik reaksiyonun gerçekleşmesi durumunun ileriki yaşlarda olması ve buna bağlı olarak da dayanımların ileriki yaşlarda artması belirlenen sonuçlar arasındadır.

Çizelge 4.30. NS ve SS da olgunlaştırılan F ve C sınıfı UK ikameli çimento harçlarınının basınç dayanımlarının karşılaştırılması

Çizelge 4.30 da verilen, F sınıfı UK ve C sınıfı UK ikameli çimento harçlarında normal su ve sodyum sülfat çözeltisi küründe ileriki yaşlarda referans numunelere göre %30 ikame oranına kadar basınç dayanım değerleri artmıştır. Wu’ nun yaptığı çalışmada, Uçucu külün çimentoların basınç dayanımına etkisini araştırmak için, F ve C sınıfı UK çimento yerine ikame edilerek üretilen beton numunelerin, 1, 3, 7 ve 28 günlük basınç dayanımları test edilmiştir. İkame oranları dikkate alınarak değerlendirme yapıldığında;

beton numunelerin maksimum basınç dayanımı değerleri; F sınıfı uçucu külde %20, C sınıfı uçucu külde %30 ikame oranlarında elde edilmiştir. C sınıfı uçucu külde en yüksek dayanım %40 ikame oranında elde edilirken; F sınıfı uçucu külde en yüksek dayanım

%20 ikame oranında sağlanmıştır [93]. Yaptığımız çalışmada da benzer sonuçlar elde edilmiş olup, C sınıfı UK ikameli çimento harçlarında ilk gün dayanımlarının yüksek olduğu fakat ileriki yaşlarda ise F sınıfı UK ikameli çimento harçlarının dayanımının yüksek olduğu açıktır. Bu durum C sınıfı uçucu küllerde CaO miktarının %10’dan fazla olması ve bu küllerin ilk günlerdeki hidratasyon oranının fazla olması ile açıklanabilir.

Ayrıca, puzolan ikamesi ile genellikle betonun sülfat etkisine karşı dayanıklılığının artması, düşük klinker içeriği ve ileriki yaşlarda gelişen puzolanik reaksiyonlara da bağlı olduğu söylenebilir.

Ayrıca optimize edilmiş uçucu kül ikameli çimento harçlarında optimize edilmemişlere göre basınç dayanımlarının yüksek olduğu görülmektedir. Şengül Ö. ve arkadaşlarının yaptığı çalışmada blaine değerindeki artışa bağlı olarak daha fazla uçucu külün puzolanik reaksiyona girmesi ile mekanik dayanımları arttırdığı belirtilmiştir [94]. Yaptığımız çalışmada ise benzer olarak en yüksek kompasiteyi elde edecek en uygun UK tane boyut dağılımını elde etmek için tasarımlar yapılmış ve basınç dayanım değerlerinin kompasiteye bağlı olarak arttığı görülmüştür. Basınç dayanımları ile ilgili olarak; F sınıfı uçucu külün ortamda serbest kirecin açığa çıkması ile puzolanik reaksiyonun gerçekleşmesi durumunun ileriki yaşlarda olması ve buna bağlı olarak da dayanımların ileriki yaşlarda artmasıdır. C sınıfı uçucu külün ilk gün dayanımlarının yüksek olması ise bünyesinde barındırdığı CaO miktarının yeterince puzolanik raksiyon oluşturmaya yetecek seviyede olmasıdır.

Çizelge 4.31. SS de olgunlaştırılan F ve C sınıfı UK ikameli çimento harçlarınının basınç dayanımlarının Standart Sapması

İkame

Oranı(%) 7-gün 28-gün 90-gün 180-gün 360-gün

F sınıfı UK SS Optimize Edilmemiş

Referans 2.84 3.50 3.89 3.66 3.23

C Sınıfı UK SS Optimize Edilmemiş

Referans 3.16 3.42 3.89 3.66 3.23

SS çözeltinde 7 gün olgunlaştırılan tane dağılımı optimize edilmemiş F sınıfı UK ikameli çimento harçlarında standart sapma 2.20-2.84 arasında değişmiştir. Optimize edilmiş F sınıfı UK ikameli çimento harçlarında ise 2.48-2.84 arasında değişmiştir. Optimize edilmemiş C sınıfı UK ikameli çimento harçlarında standart sapma 1.96-3.16 arasında değişmiştir. Optimize edilmiş F sınıfı UK ikameli çimento harçlarında ise 2.16-3.16 arasında değişmiştir.

SS çözeltinde 28 gün olgunlaştırılan tane dağılımı optimize edilmemiş F sınıfı UK ikameli çimento harçlarında standart sapma 2.91-350 arasında değişmiştir. Optimize

edilmiş F sınıfı UK ikameli çimento harçlarında ise 3.17-3.50 arasında değişmiştir.

Optimize edilmemiş C sınıfı UK ikameli çimento harçlarında standart sapma 2.59-3.42 arasında değişmiştir. Optimize edilmiş F sınıfı UK ikameli çimento harçlarında ise 2.72-3.42 arasında değişmiştir.

SS çözeltinde 90 gün olgunlaştırılan tane dağılımı optimize edilmemiş F sınıfı UK ikameli çimento harçlarında standart sapma 3.27-3.89 arasında değişmiştir. Optimize edilmiş F sınıfı UK ikameli çimento harçlarında ise 3.51-3.89 arasında değişmiştir.

Optimize edilmemiş C sınıfı UK ikameli çimento harçlarında standart sapma 2.97-3.89 arasında değişmiştir. Optimize edilmiş F sınıfı UK ikameli çimento harçlarında ise 3.00-3.89 arasında değişmiştir.

SS çözeltinde 180 gün olgunlaştırılan tane dağılımı optimize edilmemiş F sınıfı UK ikameli çimento harçlarında standart sapma 3.08-3.66 arasında değişmiştir. Optimize edilmiş F sınıfı UK ikameli çimento harçlarında ise 3.30-3.66 arasında değişmiştir.

Optimize edilmemiş C sınıfı UK ikameli çimento harçlarında standart sapma 3.34-3.66 arasında değişmiştir. Optimize edilmiş F sınıfı UK ikameli çimento harçlarında ise 3.66-3.69 arasında değişmiştir.

SS çözeltinde 360 gün olgunlaştırılan tane dağılımı optimize edilmemiş F sınıfı UK ikameli çimento harçlarında standart sapma 3.13-3.23 arasında değişmiştir. Optimize edilmiş F sınıfı UK ikameli çimento harçlarında ise 3.23-3.26 arasında değişmiştir.

Optimize edilmemiş C sınıfı UK ikameli çimento harçlarında standart sapma 3.12-3.23 arasında değişmiştir. Optimize edilmiş F sınıfı UK ikameli çimento harçlarında ise 3.08-3.23 arasında değişmiştir.

Tüm bulunan bu standart sapma değerlerinin 5 MPa değerinden küçük olması nedeni ile üretilen çimento harçlarının istatistiksel olarak anlamlı mertebelerde “Çok İyi” kalite kontrol derecesinde üretildiği sonucuna varılmıştır.

4.3.2.3. Optimize Edilmiş Çimento Harçlarının Sülfata Karşı Harç Çubuklarının Boyca Uzama Deneyi

Sodyum sülfat çözelti kürü içerisinde tutulan numunelerde boy değişim ölçümleri yapılmadan önce numuneler havuzlardan çıkartılarak kuru hale getirilmiş, numunelere ait boy uzaması- zaman ilişkisi Şekil 4.28-4.31’de gösterilmiştir.

Çizelge 4.32. NS ve SS’da olgunlaştırılan optimize edilmemiş F sınıfı UK ikameli çimento harçlarının boy uzamaları (%) numunelerin boy uzama değerlerine bakıldığında, numunelerin boy uzamalarının 90 ve sonra ki yaşlarda artış gösterdiği gözlenmiştir.

Bütün ikame şekilleri ve oranları incelendiğinde sodyum sülfat çözelti kürü için en fazla boy uzaması %0.2604 ile referans çimento harçları yaparken en az boy uzaması ise

%0.2421 değeri ile %30 UK ikameli çimento harçlarında olduğu görülmüştür. Bu sonuçla birlikte referans çimento harcının basınç dayanımına bakıldığında 50.86 MPa iken %30 UK ikameli çimento harçlarında ise 42,74 MPa olduğu görülmüştür. Normal su küründeki numuneler incelendiğinde ise, en az boy uzamasının %0.1048 ile UK ikameli çimento harçlarında, en fazla boy uzamasının ise %0.1875 ile referans çimento harçlarında olduğu görülmüştür. Bu sonuçla birlikte UK ikamesinin basınç dayanımlarını

%10 ikame oranına kadar arttırdığı fakat boy uzamalarını ise %30 ikame oranına kadar düşürdüğü görülmüştür. Özellikle sodyum sülfat çözelti küründe bekletilen %30 UK