Online Alışveriş Davranışlarına Etki Eden Faktörler

Online alışveriş saatlerini mağazalarda, alışveriş merkezlerinde geçirmek istemeyen

tüketici için aranan ve tercih edilen bir sistemin kapılarını aralamıştır. Online alışverişin en

çok tercih edilmesinin sebeplerinden biri de belki de müşteriye zamandan tasarruf ettirmesi

olarak değerlendirilebilir.

Tüketici her koşulda kendisine en uygun ürün veya hizmeti umduğu kalitede, istediği

zaman, uygun fiyata edinmek istemektedir. Tüketiciler bu ürün veya hizmetlerin daha hızlı

elde edilmesine büyük önem vermekte, örneğin mobil üzerinden işlem yapmayı tercih

etmektedir. Günümüzde tüketiciler ihtiyaçları bir kerede tek merkezden karşılamayı tercih

etmekte (Özmen, 2013:19) bu durum kişilerin online alışverişe yönelmesini tetiklemektedir.

Zira günümüz tüketicileri göz önünde bulundurulduğunda, her birimiz için zaman kavramı

hayati önem taşımaktadır.

Firmalar ürün ve hizmet bilgilerini elektronik ortamda tüketiciye sunar, tüketici ise

sipariş verme ve takibi, ödeme işlemi gibi işlemleri gerçekleştirir. Tüketiciler için kredi kartı,

sanal pos, kapıda ödeme vb. gibi ödeme (Angün, 2016:10) seçeneklerinin olması da kişiyi

online alışverişe yönlendirebilir. Online alışverişte mağazaya gitmek zorunda olmamak,

tüketiciye zaman kazandırmaktadır.

2.4.4.1.2.

Kendini Değerli Hissetme

E ticaretin içerisinde Özmen’in de sıkça vurguladığı bir kavram olan müşteri ilişkileri

yönetimi (2013:323), belki de bugün online alışverişin bu kadar çok kişi tarafından tercih

edilmesinin en önemli sebeplerinden biridir. Müşteriye mobil cihazlardan, televizyon ve

bilgisayar ekranlarından, çağrı merkezlerinden ulaşmak, onlarla her an temas kurmak

tüketicinin kendisini değerli hissetmesini sağlamakta, kişi gönüllü olduğu sürece bu sürekli

iletişimden faydalanmaktadır.

Bunula birlikte Altaş (2010:45) online alışverişin, heyecan yarattığını söylemektedir.

Tüketici, kendini özel hissetmekte dünyaca ünlü markaları indirim fırsatları ile satın

alabilmektedir. Türkiye’deki bireyler kısa zamanda bu imkânların tanınmasını benimsemiştir.

Daha önce de bahsedildiği gibi insanların alışveriş yapmalarının arkasında iki temel faktör

gözükmektedir. Bunlardan ilki belirli bir isteği ya da ihtiyacı karşılamaya yönelik fayda,

diğeri ise hazdır. İnternet üzerinden alışverişin evden çıkmadan bilgisayar başında

yapılabiliyor olması, ürün araştırmanın kolaylığı, ürün çeşitliliğin fazla olması, ürünleri

birbirleriyle karşılaştırmanın kolay olması, faydacı alışveriş yapan tüketicilerin karakteristik

özelliklerindendir (Angün, 2016:13). Özellikle kadınlara yönelik giyim, kozmetik, ev

dekorasyonu ile ilgili siteler tüketicilere özel tasarımlar sunmakta, birey kendini özel

hissetmenin hazzını yaşamaktadır.

Özmen de tüketiciye özel verilerin toplanıp işlenmesinin müşteriye değer kattığını

söylemektedir. İnternet kullanıcıları online alışverişleri sırasında kendi beğenileriyle ilgili

ürün listelerini, web sitesi tarafından kendilerine sunulduğunu görmektedir. Detaylı ziyaret

istatistikleri (2013:15) kullanıcının kendisini hem özel hissetmesini, hem de aradığını kolay

bulmasını sağlamaktadır.

İstek ve beklentileri sürekli değişen tüketicilerin online ortamda kendilerini değerli

hissetmeleri çoğunlukla da bu istek ve taleplerin sürekli olarak hızlı bir şekilde

karşılanmasıyla ilgilidir. Dijital tüketiciler ödeme seçeneklerinin, hizmet ve ürün kalitelerinin

artmasının da yanında kendilerine sürekli değer katılmasını beklemekte (Özmen, 2013:9) bu

durum bunları karşılayacak olan tarafı dönüşüme zorlamaktadır.

Müşteri odaklı web sitelerinin, tüketicinin satın alma tutum ve davranışlarını

öngörebilmekte bu durum hem satıcı hem alıcı açısından verimli bir ticarete ve kaliteli bir

iletişime dönüşmektedir.

2.4.4.1.3.

Ürün Çeşitliliği ve Fiyat Uygunluğu

Tüketiciler online alışveriş teknolojisiyle birlikte bilgisayar ya da telefonlarından

akıllarına gelebilecekleri her şeyi satın alabilme imkanına kavuşmuşlardır. Altaş, (2010: 19-

22) online alışverişin tüketicilere sunduğu ürün çeşitliliğine vurgu yapmaktadır. Tüketici

bireyler zayıflama ürününü de, sahibinden satılık arabayı da internet üzerinden satın

alabilmektedir. Kişi online alışveriş ile az kullanılmış spor ayakkabısını, kendi ellerinizle

yaptığınız aksesuarları satabilme imkanına da kavuşmuştur. Bir restorandan hızlıca yer

ayırabilen tüketici, bayram tatili için herhangi bir Avrupa ülkesine seyahat biletlerini de

online alışveriş ile tamamlayabilmektedir. Tüketici bir mağazada gördüğü ürünün fiyatını,

online ortamda diğer web mağazaların sitelerini inceleyerek karşılaştırabilmekte, cebine en

uygun olanını satın alabilmektedir.

Tüm bu olanaklar online ortamda alışveriş yapma konusunda tüketiciyi

cezbetmektedir.

İnternet üzerindeki mağazalarla geleneksel mağazalar karşılaştırıldığında da

internet üzerindeki mağazaların daha kullanışlı, sıra beklemeden hızlıca alışverişi

tamamlamayı sağlayarak zamandan tasarruf etmeyi ve 7/24 açık olması gibi avantajları

gözükmektedir

(Angün, 2016:18). Online alışverişte aracı şirketler ortadan kalktığı için

tüketici satın alacağı ürünü, mağazadan alabileceği fiyatın daha altında bir fiyatla almaktadır.

Klasik pazarda pahalı olan bir kitap, online aldığınız takdirde daha ucuza gelmekte (Öncü,

2002: 43) ve tüketici de böylelikle online alışverişe yönelmektedir.

Öncü (2002:128)’ye göre kullanıcılar indirimli şeyler elde etmeyi severler. Kuponlar,

hediye çekleri tüketiciyi web sitesine çeken önemli promosyonlar olarak

değerlendirilmektedir.

2.4.4.1.4.

Web Sitesinin Tasarımı

İnternet kullanıcıları dinamik bir yapıya sahip, genelde internet ile ilgili bir şeyler

yaparken çoğunlukla sabırsız olabilen bir yapı göstermektedirler. Sanal ortamda kontrolün

kendilerinde olmasını isteyen internet kullanıcıları, bir bilgiye ulaşmak ya da bir siteye

girmek için çok az bir süre beklemeyi tercih ederler. Bu kişiler en fazla üç tıklamada

istedikleri tüm bilgiye ulaşmak ve en fazla 40-45 saniyede bağlanmak istedikleri siteye

bağlanabilmeyi beklerler.

Bu nedenle bir kurum kendi web sitesini tasarlarken, kullanıcının bilgisayarına

sitesinin en hızlı şekilde gelebilmesi için yüklenmesi zor olmayan ve zaman almayan

minimum veriyle, kullanıcının bulmak istediği her şeyi bulabileceği, kurumu ve ürün ya da

hizmetlerini en iyi ve en anlaşılır şekilde tanıtan bir site hazırlamalıdır (Sezerer, 2017 :148).

Yapılan araştırmalar göstermiştir ki, online mağazacıların, web sitelerini daha

kullanışlı ve kolaylık içeren bir şekilde düzenlemeleri yararlı olmaktadır. Bu durumda hem

servis sağlayıcı hem online tüketici memnun kalmaktadır.