Okul Öncesi Değerler Eğitiminin Önemine Dair Görüşler

Çocukların, okulla ilgili ilk deneyimlerini yaşadıkları yer okul öncesi eğitim kurumlarıdır. Okul öncesi eğitim kurumları, sosyal ve duygusal gelişimi destekleyerek, çocukların sağlıklı kişilik geliştirmelerini, sosyalleşmelerini, kültürel değerleri özümsemelerini, yetişkinlik döneminde de kişilerin daha üretici ve verimli olmalarını sağlamakta ve sahip oldukları potansiyeli tam olarak kullanmalarına yardımcı

olmaktadır (http://mebk12.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/63/11/973893/dosyalar/2012_ 12/18084007_nedenokulncesieitim.pdf/10.04.2014.).

Okul öncesi eğitim kurumlarının işlevlerini tam olarak yerine getirebilmesi için, programlarında değerler eğitimine yer vermeleri gerekmektedir. Okul öncesi dönem, çocuklarda değerlerin temellerinin atıldığı ilk dönemdir. Değerlere ilişkin kazanılan bilgiler yaşam boyunca etkisini sürdürür. İlk bilgilerin kazanılması erken dönemde başlar ve ergenliğin sonuna kadar sürer. Bu dönemden sonra da değerlere ilişkin değişimler mümkündür fakat temel değerler genel anlamıyla erken çocukluk döneminde oluşmaktadır (Dinç, 2012: 75-76).

Katılımcıların okul öncesi dönemde değerler eğitiminin önemine dair görüşlerini kavrama adına onlara “Okul öncesi dönemde değerler eğitimi neden olmalıdır?” şeklinde bir soru sorulmuştur. Boğaziçi Eğitim Hizmetleri’nin erken çocukluk eğitimi kurumlarındaki değerler eğitimi öğretmenleri, okul öncesi dönemde değerler eğitiminin önemine dair farklı gerekçeler sunmuşlardır. Katılımcılardan alınan cevaplar Tablo 1’de gösterilmektedir.

Tablo 1

Okul Öncesi Değerler Eğitiminin Önemli Olmasının Nedeni

Frekans Yüzde Karakter eğitiminin bu dönemde tamamlanması 4 31 Her şeyin temelinin bu dönemde atılması 3 23 Kabullenmenin bu dönemde kolay olması 3 23 Bilinçaltının bu dönemde çok önemli olması 2 15 Fıtri din ihtiyacının karşılanması gerekliliği 1 8

TOPLAM 13 100

Tablo 1’de katılımcıların görüşleri incelendiğinde, katılımcıların %31’inin okul öncesi dönemde karakter inşasının tamamlandığına yönelik yorumlamalarda bulunduğunu söylemek mümkündür. Katılımcıların %23’ü okul öncesi dönemin her şeyin temeli olduğunu söylemiş; karakter inşası da bunun içine gireceğinden toplamda %54’lük bir oranın bu dönemde karakter inşasının tamamlanması gerekçesiyle, bu dönemdeki değerler eğitiminin önemli olduğunu vurgulamışlardır denilebilir. Görüşmede bulunulan %23’lük bir kısım, bu dönem çocuklarının kolay kabullenebilir özellikte olmasının

değerler eğitimi için avantaja çevrilebileceğinden bahsederken; katılımcıların %15’lik bir kısmının çocukların bilinçaltına vurgu yapması kayda değerdir. %8 oranında da bu dönemdeki fıtri din ihtiyacının karşılanması için din ve ahlak eğitimine ihtiyaç duyulmaktadır sonucu çıkmıştır. Bilindiği gibi Freud kişilik ve ahlak gelişiminin ana hatlarının ilk beş yılda tamamlandığını ve altı yaşından sonra kuramsal bakımdan önemli başka bir gelişmenin olmadığını ileri sürmüştür(Kağıtçıbaşı, 1999). Freud’un çocukluk döneminin insan yaşamındaki vurgusunu, katılımcıların bir kısmının görüşlerinde de görmenin mümkün olduğu söylenebilir. Bu doğrultuda katılımcıların görüşlerinin bir kısmı şöyledir:

“Bilinçaltı dönemi olduğu için çocuk ne duyduysa, ne öğrendiyse onu örnek alıyor. Çocuğa ne kadar çok şey öğretirsek o kadar sonuç alırız.” (Ö1)

“…bütün her şeyin temeli okul öncesinde atılır. Bir çocuğun yetişmesinde okul öncesinin dini açıdan önemli olduğunu düşünüyorum. Bu dönemde eğer bir şeyleri verebilirsek daha sonrası için sağlıklı adımlar atabiliriz…” (Ö2)

“…Değerler eğitimini 1 yaşından 7 yaşına kadar verdiniz verdiniz, veremediniz bir daha ömür boyu verilmez diye düşünüyorum. Verdiğiniz bu değerler eğitimini ahlak eğitimi olsun, Allah sevgisi, peygamber sevgisi olsun, haram-helal konusundaki hassasiyetleriniz olsun, çocuğunuzu dünyanın öbür ucuna da gönderseniz, 7 yaşına kadar aldığı bu eğitimden dolayı ömür boyu rahat edeceği ve Allah’ın izniyle hiçbir zaman yanlışa gitmeyeceği kanaatindeyim. Etrafımda gördüğüm örnekler de böyle.” (Ö4)

“…Bu dönemde çocuk neyi alırsa, bu ömür boyu gidebiliyor. Yani buradan çıktıktan sonra çok farklı yönlere kayabilir çocuk, farklı şeylerle karşılaşabilir ama ben atılan o sağlam zemini, hayatın her aşamasında çocuğun karşısına çıkarabileceğini ve çocuğun aklının ve yüreğinin unutmayacağından eminim… yeni bir bilgiye açıklar, din ve ahlak olarak benden duyduklarını çok rahat kabullenebiliyorlar. Çünkü neden? Zaten bir

şeyler almışlar…yani 6 yaşına kadar çocuk ne alırsa ilerleyen yaşında bu

“…Çocuklarla bu yaşta bir şeyler verilip oturursa…daha verimli olacağını düşünüyorum. Çünkü ağaç yaşken eğilir demiş atalarımız ben de bunun kanaatindeyim…” (Ö6)

“…İnsanda din duygusu ihtiyacı doğuştan geliyor zaten. Bu duygunun bir

şekilde tatmin edilmesi gerekiyor, olumluya kanalize edilmezse çok farklı

sonuçları olabiliyor. Dolayısıyla ihtiyaç olduğu için. Nasıl bedenimizin belli gıdalara ihtiyacı varsa ruhun da belli gıdalara ihtiyacı var. Bunu çocuk doğduğu andan itibaren ihtiyaç hissetmeye başlıyor. Benim gördüğüm kadarıyla zaten bu yönde çok farklı bir eğilim var. Toplumda çocuk sadece somut şeyleri algılar diye bir algı var ama ben buna katılmıyorum; soyuta ilgi daha fazla bence. Objektif bir gözle bakılacak olsa bu gayet rahat fark edilebilir. Mesela çocuklar çizgi filmlerde soyut olan şeyleri daha çok seviyorlar. Bunu ben siyer anlatırken de gözlemliyorum, Peygamberimizin hayatından çok daha rahat görebiliyorum. Görmedikleri duymadıkları bir

şeye daha farklı ilgileri oluyor, o kadar farklı sevebiliyorlar ki. Onlar sizin

anlattığınızın çok çok üzerinde sevebiliyorlar. Din duygusunun bu yaşta başlaması o ihtiyacın giderilmesi açısından bence çok önemli…” (Ö8)

“…Çocuk küçük yaşta aldığı zaman sorgulamadan her şeyi kabul ediyor. Üç çocuğum var yaşlar büyüyünce vermeye başladığınızda acabalarla dinlemeye başlıyorlar. İstemiyor, işine gelmeyebiliyor. Bu dönemde verdiğiniz şeyi hiç itirazsız kabul ediyor.” (Ö10)

“Okul öncesi dönem çok önemli. 0-6 yaşta karakter tam olarak oturduğu için bu yaşta değerler eğitimi çok önemli… ” (Ö11)

“Çocukların temelden eğitim alması ve özellikle de bu eğitimin ahlak kısmı çok önemli. Farklı öğrenmeleri çok önemli olmayabilir ama ahlakın temellerinin bu yaşta atılması gerekiyor.” (Ö13)