• Sonuç bulunamadı

Nevsâl-i Âfiyet’in Yazılma Amacı

Belgede YÜKSEK ÖĞRETİM DERGİSİ (sayfa 40-43)

Besim Ömer Paşa bu eseri, dünyada ortaya çıkan ilmî gelişmeleri ve faydalı müesseseleri halka ta-nıtmak amacıyla yayınlamıştır. Besim Ömer Paşa, Nevsal-i Afiyeti yayınlarken Fransa’da yayınlanan Almanach Hacette adlı eserden esinlenmiştir. Eser yıllık olma özelliğinden dolayı ait olduğu yıla ait tıbbî buluşlar ve ilaçlar ile koruyucu ve tedavi edici

saçılarak, ekilerek 37 derece ısıda kültür yapılır, yani ürettirilir. Böylece ürettirilen difteri basilleri-nin salgıladıkları çözülen zehirli madde, zikredilen basillerin bulundukları et suyunda dağılmış olarak mevcut olmuş olur.

Artık zehirli maddenin kuvveti istenilen dereceye ulaştığında et suyunu bahsedilen difteri basillerin-den tecrit için mikropların geçemeyerek yalnız et  Tedavi İlminin Ehemmiyeti

 İlaçların Beden Ülkesinde Seyahati  Röntgen Işınları

 Tütüne Olan Aşırı Düşkünlük  Ağız Sağlığı

 Uyku

 Sağlıklı Baslenme

 Tıpla İlgili Hikmetli Sözler ve Kısa Hikayeler

Serum hazırlanması işi iki kısma ayrılır; birincisi "toksin difterik" (organik zehirli difteri) tabir olu-nan döllenmiş maddeye ikincisi de kanı alınacak olan beygirlere yöneliktir.

İlk olarak döllenmiş madde (toksin difterik). - Ço-ğalma kabiliyeti ve zehiri çok olan difteri basilleri yüzde iki peptonlu ve aslında içerdiği şeker mad-desinden tecrit edilmiş dana eti suyuna tohum

 Sağlık Makaleleri ve Uzman Tabipler  İnsan vücuduna ait İstatistik

 Mizaç

 Helecan-ı Kalp (Yürek Çarpıntısı)  Hayat Harekettir

 Mesh Yöntemi İle Tedavi  Kadın ve Hıfs-ı Sıhhat

 İnsan ve İnsan Yavrusunun Hastalıktan Ko-runması

Yıllıktaki konu başlıklarından bazıları aşağıda zikredilmiştir:

Böylece beygire başlangıç zerkiyatından itibaren şırınga edilen toksinin toplamı bir buçuk litre mik-tarına ulaştığında hayvanın kanında "anti-toksin" özelliği oluşmakla gerek beygirin kendisi ve gerek bu beygirin serumuyla şırınga edilmiş insan, difteri toksininin zararlı etkilerinden müteessir olmaz. suyu ile dağılarak ihtiva ettiği zehirli maddenin

sı-zabileceği şambırlan süzgecinden süzülür.

O halde sızan madde tabi olarak dağılarak difte-ri mikroplarının zehirli maddesini ihtiva ve diftedifte-ri mikroplarından tam olarak soyut bir et suyundan ve "toksin difterik" tabir olunan döllenmiş madde-den ibarettir.

Anılan toksinin bir santimetreküpünün onda biri miktarı beş yüz gramlık kobayı (Hint domuzu) kırk sekiz saat zarfında öldürebilir ise kuvveti beygir-lere muafiyet vermek için şırınga etmeğe yeterli görülür.

İkinci olarak; beygirlerin sağlıklı olmaları ve özel-likle sakağı (ruam) hastalığından tamamen uzak, genç ve güçlü olmaları şarttır. Beygire bilimsel yöntemlerle hastalık deneyi yapılarak ruam (en çok atlarda görülen öldürücü bir hastalık (sakağı) ) hastalığından uzak olduğu anlaşıldıktan sonra döl-lenmiş madde şırınga edilir.

Beygirlerin baş bölgelerine, omuz başlarına cilt al-tına yarım santimetreküp miktarı "toksin" zerk edi-lir ve bu toksinin tesiriyle beygirde hasıl ve iki ve üg gün zarfında yok olan hastalık belirtileri tama-mıyla atlatılınca bir santimetreküp "toksin" daha zerk edilir ve bu şekilde şırınga edilen utoksin"in miktarı yavaş yavaş arttırılır ve artık bir kerede iki yüz santimetreküp miktarına kadar zerk edilmeye başlanılır.

Bu tarzda muafiyet kazandırılmış beygirin kanında zehir özelliğinden eser kalmamak üzere son defa yapılan toksin zerki tarihinden itibaren yirmi gün hayvan istirahat ettirilir. Sonra asepsi (mikroptan arındırılma) usulüyle yani bilimsel olarak temizlen-dikten sonra beygirin boyun toplardamarından kan alma işlemi yapılarak dört litre kadar kan çıkarılır ve dezenfekte edilmiş kaplar içerisine alınır.

Bu suretle alınan kan, kırk sekiz saat kadar, olduğu gibi serin bir yerde bırakılarak pıhtılaşması sağlanır ve bu pıhtıdan ayrılan serum ayırt edilir ve hastala-ra kullanılmak üzere onar santimetreküplük temiz-lenmiş şişelere taksim edilir ki bu şekilde hazırlık işleri son bulur.

Serumun ilk hazırlanmaya başlamasından üç yüz on beş senesi martına kadar dağıtılan miktarı 13390 şişeye ulaşmış olup bunun 7159 şişesi ücret-siz belediye daireleri ile askeri hastanelere ve muh-taçlara verilmiştir.

Kuşpalazı serumu üretimi; Cheval bianc qui a faurni 1800 flacens de Serum antidiphterique

Kanından bin sekiz yüz şişe kuşpalazı serumu üretilen ve bunca çocuğun hayatı kesin ölümden kurtarılmasına ara-cılık eden beyaz at.

Türklerin en eski boylarından biri olan Yakutlar kendilerine Saha (Saxa) adını verirler. Yaka ve saha aynı kelimelerdir. Türkçe yaka (kenar, kıyı) sözcü-ğünün y->s- ve –k->-x- ses değişiklikleri sonucun-da saxa şekline geçmiş halidir. XVII. yüzyılsonucun-dan beri Rus ve Avrupa literatüründe Sahalar Yakutlar diye anıldığı için yaşadıkları bölgeye Yakutistan (Yakut-ya) denilmektedir. Günümüzde Yakutya Rusya Fe-derasyonu içinde özerk bir cumhuriyettir.

Yakutistan, Kuzeydoğu Sibirya'da Kuzey Buz De-nizi'ne kıyısı olan 3.103.200 kilometre kare yüzöl-çümüyle büyük bir ülkedir. Türkiye ile mukayese

edecek olursak ülkemizin dört katı büyüklüğünde bir toprağa sahiptir. Bu haliyle Rusya Federasyonu topraklarının da beşte birini oluşturur. Yakutistan için buz, göl, nehir, dağ ve orman ülkesi demek ye-rinde olur. Ülkede sekiz-dokuz ay kış, üç-dört ay da yaz yaşanır. Başkent Yakutsk ve civarında hava sıcaklığı eksi 58 dereceye kadar, daha kuzeye gidil-dikçe de eksi 65-70 dereceye kadar düşer. Piyasa ekonomisine geçmek için reformların yapıl-dığı Yakutistan’da halkın geçim kaynakları arasın-da kürk avcılığı ve balıkçılığın ayrı bir yeri vardır. Samur, kutup tilkisi, sincap ve nadir balık çeşitleri

YAKUTLARA (SAHALAR)

Belgede YÜKSEK ÖĞRETİM DERGİSİ (sayfa 40-43)