Nahit Hilmi Özeren’in Hayatı ve Güftelerinin İncelenmes

Güfte 10 İnsan-Dünya İlişkisi Tasavvuf Mistik Şiir Açısından Tecelli Bakış

3.1.12. Nahit Hilmi Özeren’in Hayatı ve Güftelerinin İncelenmes

Nahit Hilmi Özeren (1897-1951)

“13 Ocak 1897’de İzmir’de doğan şair maden mühendisi Ahmet Hilmi Bey’in oğludur. İbtidâî, rüşdî ve idâdî öğrenimini babasının görevli bulunduğu Selanik’te gerçekleştirmiştir. Burada eğitimini sürdürmekteyken Selanik’in Yunanlılar tarafından işgal edilmesiyle aile İzmir’e göç etmiştir. Burada Mülkiye Mektebine giren şair, 1915 yılında yedek subay olarak yakacık Talimgâhında sonrada Konya, İstanbul ve Kudüs’te görev yapmıştır. Daha sonra hukuk fakültesini tamamlayarak İzmir’de serbest avukatlık yapmaya başladı. 1951 yılını Aralık ayında İzmir’de yaşama gözlerini yumdu. Şairin 56 adet güftesi bestelenmiştir.” (Yarar, 1992: 278)

Güfte 1

( Hüzzam– Türkaksağı – Aleaddin Yavaşça) Şarkı

Aşkın bana bir gizli elem oldu güzel yâr Mehtâba bakıp ağladığım çok geceler var Hicranla yanan kalbimin âlâmını gel sar Mehtâba bakıp ağladığım çok geceler var

Şarkı formunda yazılan bu güftenin kafiye düzeni aAaA şeklindedir. Soyut görüntü alt başlığında, imgesel görüntü unsurlarına yer verilmiştir. Nakarat kullanılan güftede -âr ifadesi zengin kafiye olarak kullanılmıştır.

Güfte 2

(Hicaz – Aksak – Melahat Pars) Şarkı

Bir gül gibisin belki güzelsin daha gülden Koksam ne olur bir gececik cân ü gönülden Bir pembe tenin var ki örülmüş gibi tülden Koksam ne olur bir gececik cân ü gönülden

Şarkı formunda yazılan bu güftenin kafiye düzeni aAaA şeklindedir. Soyut görüntü alt başlığında, imgesel görüntü unsurlarına yer verilmiştir. Sevgili güle benzetilmektedir. Nakarat kullanılan güftede -den ifadesi redif, -ül ifadesi tam kafiye olarak kullanılmıştır.

Güfte 3

(Acemaşiran – Senginsemai – Nurettin Uluveren) Şarkı (Bayatiaraban – Sofyan – Reşat Aysu) Şarkı

(Mahur – Curcuna – Fehmi Tokay) Şarkı

Bir gün ne olur bâdeyi sun kendi elinle Lütfet de sevindir beni hem bûselerinle Geçmez bu hayat sadece hicran eninle Bir lahza yatıp göğsüme canan beni dinle Dehyin sürelim zevkini gel bizde seninle

Muhammes formunda yazılan bu güftenin kafiye düzeni aaaaa şeklindedir. Soyut görüntü alt başlığında, imgesel görüntü unsurlarına yer verilmiştir. Güftede -le ifadesi redif, -in ifadesi tam kafiye olarak kullanılmıştır.

Güfte 4

(Karcığar – Curcuna – Rakım Erkutlu) Şarkı

Bir gün seviyor ertesi gün kıskanıyor kalbi derinden Zalim kadını ben bilirim çektiğim âlâmı elinden

Söz söyleyemem dert yanamam bahsedemem kalp eleminden Zalim kadını ben bilirim çektiğim âlâmı elinden

Şarkı formunda yazılan bu güftenin kafiye düzeni aAaA şeklindedir. Soyut görüntü alt başlığında, imgesel görüntü unsurlarına yer verilmiştir. Nakarat kullanılan güftede -inden ifadesi redif olarak kullanılmıştır.

Güfte 5

(Mahur – Yürüksemai – Şükrü Şenozan) Şarkı (Nihavent – Düyek – Osman Nihat Akın) Şarkı

Geçti hayâl içinde bunca yıl bir gün gibi En eski hatıralar daha henüz dün gibi Neden gönül bu eski hayata küs gibi

En eski hatıralar daha henüz dün gibi

Şarkı formunda yazılan bu güftenin kafiye düzeni aAaA şeklindedir. Soyut görüntü alt başlığında, imgesel görüntü unsurlarına yer verilmiştir. Nakarat kullanılan güftede -gibi ifadesi redif, -ün ifadesi tam kafiye olarak kullanılmıştır.

Güfte 6

(Hüseyni – Ağıraksak – Mildan Niyazi Ayomak) Şarkı

(Saba – Aksak – Rakım Erkutlu) Şarkı

(Suzidil – Ağıraksak – Bekir Sıtkı Sezgin) Şarkı

İnce kirpiklerinin sînede bin yâresi var Yalnız bir deli olmak gibi son çaresi var Çünkü gençlikte ölüm güç geliyor zor geliyor Yalnız bir deli olmak gibi son çaresi var

Şarkı formunda yazılan bu güftenin kafiye düzeni aAaA şeklindedir. Soyut görüntü alt başlığında, imgesel görüntü unsurlarına yer verilmiştir. Sevgilinin kirpikleri ok yarasına benzetilmiştir. Nakarat kullanılan güftede -si var ifadesi redif, -âre ifadesi zengin kafiye olarak kullanılmıştır.

Güfte 7

Kalacak sanma bu çağın bu güzellik solacak O samur saçlara bir günde beyazlar dolacak Şu geçen şen seneler kalbine hicran olacak O samur saçlara bir günde beyazlar dolacak

Şarkı formunda yazılan bu güftenin kafiye düzeni aAaA şeklindedir. Soyut görüntü alt başlığında, imgesel görüntü unsurlarına yer verilmiştir. Sevgilinin saçları samura benzetilmiştir. Nakarat kullanılan güftede -acak ifadesi redif, -ol ifadesi tam kafiye olarak kullanılmıştır.

Güfte 8

(Hicaz – Senginsemai – Rakım Erkutlu) Şarkı

Müştâkına göster o güzel çehreni kaçma, Nâz-eyle fakat kalbimi yakıp yâreler açma, Vuslatta gözüm yok benim Allah için olsun, Rûhumda doğan aşkına hicrânını saçma.

Günümüz Türkçesiyle karşılığı

Sana ilgi gösterene sende o güzel yüzünü göster kaçma. Bana naz et ama kalbimi yakıp yaralar açma. Emelim sana kavuşmak değil yemin ederim, ruhumda bir güneş gibi doğan ve bana yaşama kaynağı olan aşkını ayrılığa teslim etme.

Şarkı formunda yazılan bu güftenin kafiye düzeni aaaa şeklindedir. Soyut görüntü alt başlığında, imgesel görüntü unsurlarına yer verilmiştir. Güftede -ma ifadesi redif, -aç ifadesi tam kafiye olarak kullanılmıştır.

Güfte 9

(Kürdilihicazkâr – Curcuna – Zeki Arif Ataergin) Şarkı

Söyle neden ağladın neler geldi başına Değmez emin ol hayat bir damla göz yaşına Gönülse çektiğin eğer yazık bu genç yaşına Değmez emin ol hayat bir damla göz yaşına

Şarkı formunda yazılan bu güftenin kafiye düzeni aAaA şeklindedir. Soyut görüntü alt başlığında, imgesel görüntü unsurlarına yer verilmiştir. Nakarat kullanılan güftede -ına ifadesi redif, -aş ifadesi tam kafiye olarak kullanılmıştır.

Güfte 10

(Hicazkâr – Düyek – Rakım Erkutlu) Şarkı

Visâl-i yâr ile mest ol hayâle dalma gönül Dudaktan iç meyi cânân elinden alma gönül Geçer baharı o hüsnün hazâna kalma gönül Rübab-ı aşkını hicran yolunda çalma gönül Dudaktan iç meyi cânân elinden alma gönül

Günümüz Türkçesiyle karşılığı

Yâre kavuşma arzusu ile hayale dalıp da kendinden geçme ey gönül. İçkiyi sevgilinin dudaklarından iç, onun elinden alma ey gönül. O yüzünün güzelliği geçer, o yüzden geç kalma ey gönül. Aşk sazını ayrılık yolunda çalma, İçkiyi sevgilinin dudaklarından iç, onun elinden alma ey gönül.

Muhammes formunda yazılan bu güftenin kafiye düzeni aaaaa şeklindedir. Soyut görüntü alt başlığında, imgesel görüntü unsurlarına yer verilmiştir. Nakarat kullanılan güftede -ma gönül ifadesi redif, -al ifadesi tam kafiye olarak kullanılmıştır.

Nahit Hilmi Özeren’in seçilen şiirlerinin içerik yönünden incelenmesinde konuların dokuz tanesi kadın-erkek ilişkisi ve bunu teması olarak aşk olgusu ele alınırken, bir tanesi insan-dünya ilişkisini ve bunun teması olarak da geçmişe olan özlem ifade edilmiştir. Seçilen güftelerde düşünce, varlık ve olay başlıklarında herhangi bir bulguya rastlanmazken, güftelerin tamamının iyimser duygularda, dokuzunun alt başlığının aşk, birinin ise geçmişe hasret olduğu gözlemlenmiştir. Nahit Hilmi Özeren’in seçilen şiirlerinin tamamında soyut görüntü alt başlığında imsel görüntü öğelerine rastlanmıştır.

Nahit Hilmi Özeren’in şiirlerinin dil ve üslûp yönünden incelenmesinde dil sapmalarına ve konuşma dili unsurlarına rastlanmamıştır. Şiirlerinin tamamının cümle yapısının nesre özgü cümle kullanılmıştır. Seçilen güftelerde dilde tasarruf yollarına gidilmediği gözlemlenmiştir. Seçilen güftelerde eşit oranlarda lirik ve yakarış üslûbu kullanılmıştır.

Nahit Hilmi Özeren’in şiirlerinin âhengi sağlayan unsurlar yönünden incelenmesinde redif ve kafiye unsurları kullanılırken sadece bir güftede kelime tekrarı yapılmıştır. Seçilen güftelerde ifade tekrarlarına rastlanmazken, yedi güftede nakarat’ın

kullanıldığı görülmüştür. Nahit Hilmi Özeren bestelenen şiirlerinden seçilenlerin tamamında aruz vezni kullanmıştır. Nahit Hilmi Özeren’in güftelerinin büyük bir kısmını kendiside İzmirli bir bestekâr olan Rakım Erkutlu’nun kullandığı karşımıza çıkmaktadır.

Tablo 45. Nahit Hilmi Özeren’in şiirlerinin içerik yönünden incelenmesi Nahit Hilmi

Özeren Konu İ

zlek

(Tema) Düşünce Olay Varlık Duygu Görüntü

Güfte 1 Kadın-Erkek _İlişkisi Aşk - - -