n Dereceden Filtre Gerçeklemesi ile ølgili Çalıúmalar

Tezde di÷er bir analog devre uygulaması olarak n. dereceden filtre gerçeklemesi yapılmıútır. Bu konu ile ilgili çalıúmalar aúa÷ıda verilmiútir.

Aronhime, 1974 yılında, yılında akım taúıyıcılarla herhangi bir gerilim transfer fonksiyonunu gerçekleútiren devreyi sadece bir CCII+ kullanarak gerçekleútirmiútir (Aronhime, 1974). RC ayrıúım tekni÷ini kullandı÷ı bu çalıúmasında, tek bir akım taúıyıcı, R ve C elemanları ile gerilim transfer fonksiyonlarının gerçekleútirilmesinde bir genelleme sa÷lamıútır. Ancak, bu úekilde yapılan çalıúmalar yüksek giriú empedansına sahip de÷ildir.

Soliman, 1977 yılında, gerilim transfer fonksiyonlarını akım taúıyıcılar kullanarak gerçekleútiren iki yeni Aktif-RC devreyi sunmuútur (Soliman, 1977).

Tek ve Anday, 1989 yılında, iúaret akıú diyagramlarından yararlanarak en genel ikinci dereceden gerilim transfer fonksiyonunu gerçekleútiren bir devre önermiúlerdir (Tek ve Anday, 1989). Önerilen yapı iki CCII+, iki CCII-, beú direnç ve üç kapasitör içermektedir. Devre düúük duyarlı÷a ve yüksek giriú empedansına sahip ve kullanılan pasif elemanlar bir ucu topraklanmıú oldugu için tümleútirmeye uygundur.

Svoboda, 1989 yılında, akım taúıyıcı içeren devrelerin analizi için bir yöntem sunmuútur (Svoboda, 1989). Bu yöntemin bilgisayar programlamasına da uygun oldu÷u ve ideal olmayan akım taúıyıcı içeren devrelerin analizinde de kullanılabilece÷i örneklerle gösterilmiútir.

Anday ve Güneú, 1992 yılında, iúaret akıú diyagramları ile en genel n. derecede gerilim transfer fonksiyonlarının gerçekleútirilmesine iliúkin bir yöntem sunmuúlardır (Anday ve Güneú, 1992). Bu yöntem ile pasif eleman de÷erleri transfer fonksiyonunun katsayıları cinsinden belirlenebilmekte ve elde edilen devreler düúük duyarlıkta olmaktadır.

Acar, yüksek mertebeden gerilim transfer fonksiyonlarını gerçekleútiren genel bir yöntemi AD844 elemanlarını kullanarak gerçekleútirmiútir (Acar, 1996a). Önerilen yapı 4n+3 direnç içermektedir.

1996 yılında Acar, n. dereceden alçak geçiren gerilim transfer fonksiyonlarının gerçekleútirilmesi için bir sentez yöntemi vermiútir (Acar, 1996b). Yöntem, verilen transfer fonksiyonunun iúaret akıú diyagramının elde edilmesine, bundan yararlanarak aktif RC devresinin gerçeklenmesine dayanmaktadır. Devredeki bütün akım taúıyıcılar pozitif türdendir ve gerilim izleyici gibi davranır. DC kazanç birim alınarak tasarım yapılırsa devre en fazla n

akım taúıyıcı, n direnç ve n kapasitör içerir.

Yine 1996’da Acar, n. dereceden tüm geçiren gerilim transfer fonksiyonlarının gerçekleútirilmesi için bir sentez yöntemi vermiútir (Acar, 1996c). Verilen yöntem, tüm geçiren gerilim transfer fonksiyonunun iúaret akıú diyagramının elde edilmesine, bundan yararlanarak Aktif-RC devresinin gerçeklenmesine dayanmaktadır. Devre, n+1 akım taúıyıcı, 2n+3 direnç ve n kapasitör içerir.

Acar ve Özoguz, iúaret akıú diyagramı yöntemini kullanarak yüksek mertebeden gerilim transfer fonksiyonlarını gerçekleútiren genel bir yöntemi akım taúıyıcılar kullanarak sunmuúlardır (Acar ve Özoguz, 1996). Önerilen yapı en fazla 2n+3 direnç, n+2 adet CCII+ içermektedir.

Abuelma'atti ve Tassaduq, yüksek dereceden akım transfer fonksiyonlarını gerçeklemek için translineer pozitif-tip akım takip eden ikinci kusak akım taúıyıcılar (CFCCII) kullanarak genel bir yöntem sunmuúlardır (Abuelma'atti ve Tassaduq, 1998). Yöntem iúaret akıú diyagramları yöntemine dayanmaktadır ve devre n+2 adet yüksek empedanslı akım çıkıúına sahiptir.

Acar ve Özoguz, 1999 yılında, literatüre yeni bir aktif eleman kazandırmıúlardır. Gerilim izleyicili akım farkı kuvvetlendiricisi adı verilen bu aktif eleman ile filtre tasarımında kolaylıklar sa÷lanabilece÷i gösterilmiútir. CDBA elemanı, iki adet CFOA elemanı ile gerçeklenmiútir. Bu makalede, iúaret akıú diyagramı yöntemi kullanılarak üçüncü dereceden gerilim modunda çalıúan tüm geçiren filtre tasarımı yapılmıútır.

Güneú ve Anday, n. dereceden tüm geçiren filtre gerilim transfer fonksiyonu için genel bir yöntem sunmuúlardır (Günes ve Anday, 1999). Önerilen genel yapı n+1 CFOA, n topraklanmıú kapasitör ve 3n+2 direnç içermektedir.

Anday ve Sedef, 2000 yılında, CFA elemanını kullanarak n. dereceden gerilim modlu alçak geçiren transfer fonksiyonlarını gerçekleyen genel bir sentez yöntemi önermiúlerdir. Devrede

n tane aktif eleman ve n+3 tane pasif eleman kullanılmaktadır (Anday ve Sedef, 2000).

Acar ve Özoguz, 2000 yılında, n. dereceden akım transfer fonksiyonunu gerçekleútiren genel bir yöntemi CDBA elemanı kullanarak sunmuúlardır (Acar ve Özoguz, 2000). Önerilen yapı 3n+3 adet direnç ve n+2 CDBA içermektedir.

Acar ve Sedef, genel n. derece akım transfer fonksiyonu gerçekleyen bir yöntem önermiúlerdir (Acar ve Sedef, 2003). Önerilen yöntem RC-RC ayrıútırma tekni÷ine

dayanmaktadır. Önerilen devrelerden gerilim modlu olan bir CDBA, akım modlu olan ise iki CDBA içermektedir.

øúaret akıú diyagramı yöntemi kullanılarak genel basamaklı devrelerin tasarımı, CDBA elemanı kullanılarak 2003 yılında önerilmiútir (Biolek ve Biolkova, 2003).

Yine 2003 yılında, Biolek vd., CDBA elemanı ile basamaklı türde eliptik RLC filtreleri simüle eden bir yöntem sunmuúlardır (Biolek vd., 2003). Bu yöntem endüktans eúde÷er devresi kullanılmasına dayanmaktadır. Önerilen endüktans eúde÷er devresi, üç CDBA, dört direnç ve bir kapasitör içermektedir. Beúinci dereceden alçak geçiren Cauer eliptik filtre devresi örnek olarak verilmiútir.

Tangsrirat vd., 2004 yılında, CDBA elemanını BJT tranzistörler kullanarak gerçekleútirmiúlerdir (Tangsrirat vd., 2004). Ayrıca, akım modlu basamaklı türden pasif devrelerin iúaret akıú diyagramı yöntemi ve CDBA elemanı kullanılarak Aktif-RC devrelere dönüútürülebilece÷i gösterilmiútir. Örnek olarak, beúinci dereceden Butterworth AGF tasarım gerçekleútirilmiútir. Ayrıca, basamaklı türden filtre devrelerinde karúımıza çıkan, seri ve paralel kollarda birbirlerine seri veya paralel olarak ba÷lanmıú, endüktans ve kapasite elemanları için CDBA elemanı kullanılarak eúde÷er devreler elde edilmiútir. Bu alt-devreler kullanılarak akım modunda çalıúan altıncı dereceden Chebyshev BGF filtre devresi gerçekleútirilmiútir.

Bekri ve Anday, n. dereceden AGF devresini CDTA elemanını kullanarak gerçekleútirmiúlerdir (Bekri ve Anday, 2005). Önerilen yapı sadece AGF için uygun olup, n. dereceden di÷er transfer fonksiyonlarının gerçekleútirilmesine uygun de÷ildir.