Nüfus Hareketleri

Nüfus artışı, nüfusun sayısal olarak büyümesidir. Nüfusun yıl içinde göstermiş olduğu artış hızına yıllık nüfus artış hızı denir. Bir ülkedeki nüfusu etkileyen başlıca faktörler; doğumlar, ölümler ve göçlerdir. Doğumlar ve yurt dışından yapılan göçler nüfusu artırırken, ölümler ve yurt dışına yapılan göçler nüfusu azaltır (Aras, S.-Çalışkan, V., 2006, s. 61).

2.1.3.1. Doğum ve Ölüm Oranları

Ülke veya bölge nüfusunda 15-49 yaş dilimlerindeki toplam kadın nüfustan 1000 kadın başına düşen yıllık doğum sayısına, genel doğum oranı denir. Bunu formülle şu şekilde gösterebiliriz:

Kadınhanı İlçe Nüfus Müdürlüğü’nden elde ettiğimiz verilere göre; 2000 yılı içerisinde Kadınhanı’nda 1 990 doğum gerçekleşmiştir. 2000 yılında 15-49 yaşları arasındaki kadın nüfusu ise 10 937’dir. Buna göre, Kadınhanı’nda genel doğum oranı ‰ 18,2’dir. Bu değer 1985-1990 yılları arasında Türkiye’de ‰ 28 olarak belirlenmiştir. Görüldüğü gibi, Kadınhanı’nın genel doğum oranı, Türkiye ortalamasının altındadır.

Nüfus kitlesi içinde her yaştan nüfus toplamında 1000 nüfus başına düşen yıllık ölüm sayısına, genel ölüm oranı denilmektedir. Bunu formülle şu şekilde gösterebiliriz:

Kadınhanı İlçe Nüfus Müdürlüğü’nden elde ettiğimiz verilere göre; 2000

yılında Kadınhanı’nda 401 kişi ölmüştür. Aynı yıl içerisinde toplam nüfus 41 844’tür. Ölen kişi sayısını toplam nüfusa oranladığımız zaman 2000 yılında,

Kadınhanı’nda genel ölüm oranının ‰ 9,6 olduğunu görüyoruz. Bir sonraki sayım dönemindeki genel ölüm oranı ‰ 9,6’nın altında çıkarsa, bu durum Kadınhanı’nda sağlık hizmetlerinin geliştiğinin göstergesi olacaktır.

Kadınhanı’nda 2000 yılında gerçekleşen doğum ve ölüm sayılarını inceleyerek, bu unsurların genel nüfusun artışını nasıl etkilediğini ortaya koyabiliriz. 2000 yılında doğum sayısı 1 990, ölüm sayısı 401’dir. Doğum sayısından ölüm sayısını çıkarırsak, doğum ve ölüm sayısına göre nüfusun 2000 yılında 1 589 kişi arttığını görürüz.

2.1.3.2. Göçler

Göç olayının temelinde bulunan ana faktör, insanların geçimlerini sağlamak için daha uygun yerlere gitmek ve burada iş bulmak, çeşitli imkanlardan faydalanmak ve yerleşmektir. Ülke içinde meydana gelen göçlere iç göçler; bir ülke

içinden başka ülkelere olan göçlere de dış göçler denilmektedir (Atalay, İ., 1994, s. 295). Biz de, Kadınhanı’nda meydana gelen göçleri, iç göçler ve

dış göçler olmak üzere iki grupta toplayabiliriz.

Kadınhanı’ndaki iç göçleri de, sürekli iç göçler ve mevsimlik iç göçler şeklinde inceleyebiliriz. Sürekli iç göçler, daha çok köy yerleşmelerinden ilçe merkezine veya il merkezine yapılan göçler şeklindedir. Bu göçlerin büyük bir kısmı ekonomik nedenlerden dolayı gerçekleşmektedir. Kırsal kesim topraklarındaki verim azlığı, sulama yetersizliği, hızlı nüfus artışı, eğitim imkanlarının yetersizliği vb. nedenler kırsal kesim insanını göçe zorlamaktadır. Ancak, Kadınhanı ilçe merkezindeki iş imkanlarının sınırlı olmasından dolayı, göç edenler genelde ilçe merkezi dışına göç etmektedir.

Kadınhanı kırsalında göç konusunda yapmış olduğumuz mülakatların neticesinde ortaya çıkan sonuç şudur: Kadınhanı kırsalındaki köylerin büyük kısmı göç vermekte, bir kısmı vermemekte veya çok az vermekte, bir kısmı da zamanında çok göç verip, şimdi göç almaktadır. Bazı köylerde ise, önceden fazla miktarda olan göç, şimdi çeşitli nedenlerden dolayı durmuştur.

Kırsal kesimin en fazla göç veren yerleşim yerlerinin başında; Başkuyu Belediyesi, Atlantı Belediyesi, Kurthasanlı Bucak Merkezi, Bakırpınarı Köyü, Köylütolu Köyü, Afşarlı Köyü, Bulgurpınarı Köyü, Çavdar Köyü, Saçıkara Köyü, Meydanlı Köyü, Karahisarlı Köyü, Konurören Köyü, Pusat Köyü, Şahören Köyü, Yaylayaka Köyü, Yağlıca Köyü, Mahmudiye Köyü gelmektedir. Göç veren yerlerde dikkati çeken bir husus ise, son yılarda en fazla göç edenlerin, çalışmak için ilçe dışına giden gençlerin olmasıdır. Bu nedenle göç veren yerlerde yaşlı nüfus daha fazladır.

Göç vermeyen veya çok az veren yerleşim yerlerinin başında; Osmancık Belediyesi, Kolukısa Belediyesi, Çeşmecik Köyü, Hacımehmetli Köyü, Bayramlı Köyü, Hacıpirli Köyü, Kızılkuyu Köyü, Sarıkaya Köyü ve Örnekköy gelmektedir. Özellikle Örnekköy’e çevre köylerden, Ankara’dan ve hatta Avustralya (2 aile) ve Romanya (5 aile)’dan göç olmaktadır. Ancak, yapmış olduğumuz mülakatlar neticesinde, Örnekköy’den yakın bir zamanda ilçe dışına, özellikle de Konya’ya bir hayli göç olacaktır. Bunun nedeni; köy halkı okumaya çok önem verdiği için, ilköğretimi bitiren gençler iyi bir ortaöğretime devam etmek için köyden ayrılacaktır.

Zamanında çok göç verip, şimdi göç alan yerleşim yerlerinin başında; Tosunoğlu Köyü gelmektedir.

Önceden fazla miktarda olan göçün, şimdi çeşitli nedenlerden dolayı durduğu yerleşim yerlerinin başında ise; Beykavağı Köyü ve Kamışlıöz Köyü gelmektedir. Beykavağı Köyü’nde göçün durma nedeni; köye Beykavağı Göleti’nin yapılmasıdır. Kamışlıöz Köyü’nde göçün durma nedeni ise; yapılan sondajlarla köyün suya kavuşmasıdır.

Sahada yapmış olduğumuz mülakat sonuçlarına göre, Kadınhanı ilçe merkezine göç veren köylerin başında; Kabacalı Köyü, K.Kızılkuyu Köyü, Karasevinç Köyü ve Karakurtlu Köyü gelmektedir. Kadınhanı ilçe merkezine göçle gelen nüfus şimdiki Karakaya, Tepebaşı ve İstiklal mahallelerini oluşturmuşlardır.

Konya il merkezine göç veren köylerin başında; Hacıoflazlar Köyü, Demiroluk Köyü, Kökez Köyü, Köylütolu Köyü, Meydanlı Köyü, Saçıkara Köyü, Bulgurpınarı Köyü, Konurören Köyü, Pusat Köyü, Şahören Köyü, Yağlıca Köyü, Mahmudiye Köyü ve Beykavağı Köyü gelmektedir.

Konya il merkezine göç ile gelenler genelde Sille Yolu Mevkii’nde oturmaktadır. Yapmış olduğumuz mülakatlar neticesinde Konya il merkezinin muhtelif semtlerinde Kadınhanı’ndan göçle gelen yaklaşık 3 000 hane bulunmaktadır.

Konya il merkezinden sonra göç ile en fazla gidilen şehirler; Antalya, İstanbul, İzmir, Söke, Aydın, Osmaniye, Denizli ve Eskişehir’dir. Örnekköy’den Antalya’nın Akseki İlçesi’ne göç edenler, orada Yeniköy adında bir köy kurmuşlardır.

Kadınhanı İlçesi’nde mevsimlik göçler de yaşanmaktadır. Bunun en güzel örneği, yaz aylarında bazı köylerdeki erkeklerin çalışmak için Altınova T.İ.M.’e, Söke’ye ve çevredeki tuğla fabrikaları ile taş ocaklarında çalışmaya gitmeleridir. Bunun yanında, yaz aylarında özellikle Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nden, buraya kimyon yolmak için geçici işçi göçü olmaktadır. Ayrıca, şehir merkezindeki Kadınhanı Meslek Yüksek Okulu’nda öğrenim görmeye gelen öğrencileri de mevsimlik göçe örnek olarak gösterebiliriz.