-1-
ANLATAN : Satı Çetin, 65 yaşında, İlkokul, Emeki, Eski muhtar
DERLEME YERİ : Çayırlı Köyü DERLEME KONUSU : Köy hizmeti
Satı Çetin, Çayırlı Ḵóyü mıḳdarı, esgi mıḳdar. Yirmi sene mıḳdarlıḳ yapTım bu mu 5
deya? Ondan sōna Ballıdağı̥ Ḥesdenesinden emekli olasıya segizen doḳuz yılında mıḳdar͜ olduḳ, yirmi sene mıḳdarlıḳ yaptıḳ. Yapduğum hizmetle nerden başlaylım Kemel? Kóyün yolundan başlaylım, ḵóyde yol yoğudu yolu yapTuduk, dört tarafından, aşdık, ġumlattıḳ, asvaltını yapduruvedim. Ondan sōna dere yataḳlarını aşduruvedim, selden ġurtardıḳ. İçme sısuyunu yaptırdık, mezerlik edrafına ġıyı duTtum. Ondan sonacı̊ğma içme suyunu yapduḳ, 10
içme suyu sondajlı yaptık. İlkin gendi aḳarıynan sonr̥a sondajlı herkezin terkozu va, terḳoz akıya, depesinden aḳıya su. Ondan sona eŋ son cemiyi yaptırdıḳ, yeniden esgi cemiyi yıktık yeŋiden cemi yaptık, cemiyi yapınca mıḳdarlığı aldıla benden bıraḳtıḳ. İki oyunan ġáybetTim, buğada başġa decek bişey yok. Beton ḵóprü devlet su işlerine puroğram͜ aldırdım onla yapdıla. tabi bizde hizmetini yaptık benim zamanımda yapıldı ȫle.
15
İlḳoḳul mezünüyün burda. Hesdeneniŋ hizmeti soŋsuz. Bin doḳuz yüz elli yedi de
ḥesdeneniŋ temeli atıldı, Ballıdağ'ın temeli. Atmış beşde hasta hizmetine girdi atmış beşde girdúḵden sōna yirmi yirm͜ altı sene üzerinden͜ emekli oldum ben orda çalışdım. Ondan sona ḵóy mıḳdarlığı yaptıḳ, oranın temelinden çalışdım ben. Tabı̇̄ şindi şóforluḳ yapıyaz, taḳsicilik emekliliğimizde, ġayrı onnarı. Ġayrı o işi boş ve. Yağmur yağduğu zaman selden durulmazdı 20
ḵóyüŋ͜ üs yanından.
Menderes͜ atdı oranıŋ temeline elli yedide, bin doḳuz yüz elli hasdáneniŋ temeli o attı. Atmış beşde hasda hizmetine girdi. İḥtilal͜ oldu, iḥtilal͜ olunca iki sene sōna bitdi ora. Mıkdarın orda börek múrek yapdıla ġurumda da vedile millete aç. Bakımevi va ya orda Ġorcoluk da. Gördúḵ canım, ben ufağıdım o zaman mekdebe gidiyodum. Azdavay yolu ġapalıydı Azdavay 25
yolu Azdavaylıla Ġırnezin ḵóprüsüneden biz de orayadan vacáyduḳ. Ġırnaz Kóprüsü vadun͜ ötede öyle derleridi esgiden. Tek çamdan da͜a aşağda, Solcoğnuŋ͜ orda bi yerde Söḵúce anadıŋ mı? Dadaylıla Gırnezin ḵóprüsüneden gitceydi Azdavaylıla da. On ḱȃğat iki buçuġ lire yevmiye. Ġar çoğudu canım, esgiden çok ġar yağardı. Bi şey yok. Yatmaduḳ geldúḵ. Araba varıdı ormanıŋ arabaları ēgidı ̇̊dü. Hetta ramazanıdı oruç da dutuyoduḳ yá̄ni ramazanda 30
oruçluyduk oruç dutduk ġayrı, ben beş gün duttum. Anamınan gitdim ben uşağıyın ben anamınan baŋa da yȫmiye yazdıla iki buçuk lire yevmı ̇̊ye vedile. Tabi canım ḵúreye g̱úcüm yetiya. Para nerde Kemel o zaman para yoḳ. Murat değil mi la o? Çok çoḳ olabülü ya ġırmuzu taksiydi yo ġırmı̊zu ondan soğna şey͜ aldı Gücü͜ Eli'niŋ Memetcúḵ, G̱úcü͜ Eli'niŋ MemeTcüğüŋ͜ arabayı Doŋġuş͜ aldıydı he o zaman araba yoḳ Daday'da ne geziya la üş dört kişide va işde. Dē 35
sona aldım. O zaman servis yapıyoduk şe͜ere, yolcu dürtüyoduḳ demi. Dört kişi bi depō dolduruyodu
-2-
ANLATAN : Şakir Demir, 61 yaşında, muhtar-çiftçi
DERLEME YERİ : Davut Köyü Merkez Mahallesi DERLEME KONUSU : Sohbet
Sen şindi ġonuşma şeklinden ziyá̄de sen sor biz cevap verelim. Şakir Demir (yaş?)
5
atmış bir ortoḳulu bitirdim bin doḳuz yüz atmış yedi atmış sekiz döneminde burda lise olmadığı͜ çin oḳuyamadıḳ orda ḳaldıḳ, liseye devām͜ edenne ya K̇asdamonu'ya gitdi veya K̇arabúḵ'de oḳudu burdakiler tahsil hayatını son verdik ama çocuḳlarımı oḳutdum dört çocuğum var dördü de ünúversiteyi bitirdi Daday͜ olaraḳ biz e oḳumayı çoḳ severiz biz çekȃdı satar çocuḳları oḳuduruz biz biz oḳuma alışġanlığımız iyi köy gelirimiz var çifcilikle 10
uğraşıyoruz, çifcilikle uğraşıyoruz köy gelirlerimiz var.
Daday'ımız iyi milli eyitim düzeyinde baya yüksekdir Daday herkez çocuğnu oḳudur oḳudanna gider buraya burda ḳalmaz nufusumuz͜ azaldı on sekiz biŋ olan Daday ve ḵóyleri çevre nufusu şu anda on biniŋ͜ altına düşdü hep gitdiği yere yerleşdile burda ḳalan yoḳ durum bu sor cevap verelim.
15
Şuğanda ben esnafdım emekliyim Dovut K̠óyü'ŋ muhtarıyım esnaf kefalet ḳoparatif başġannığna baḳıyorum esnaf͜ odası yönetim ḳurulundayım ḵóylere hizmet götürme birliğinde görevim var efendim ḵaymaḳamlıḳda yine mütevelli heyeti üyesi olaraḳ görev yapmaḳdayım sosyal faliyetlerimiz var başġa.
Çifcilikde yapıyoruz çifciliye devam͜ ediyoruz ama fazla mikTarda deyil çüngi 20
ilçemiz yáni bölge olaraḳ soğuḳ hava olduğu üçün anca ḳabuḳlu meyvalar şey veriyo şuğanda şeyler daha çoḳ hayvancılıḳda ota yönelik oldu yá̄ni pancar ekimimiz çoḳ varıdı mesela şu anda ḳalmadı eken bi de fabriḳanıŋ direk fabriḳaya teslim yapılması burdaki şeyi azatdı ekim şeyini azatdı bi zamanna ḳato vardı herkez͜ ekmek istiyodu ḳato bulamıyodu dur͜ efendi bi kere gendúmúzü hazırlaylım͜ önce.
Sen sen nerde okuyyo suŋ? Neresinde Ġıbrıs'ıŋ Maġosa'da mısıŋ? E bende Erbil' deydim Ġıbrıs Ġıbrıs'daydım şeyitlerimi orda gezdim, g̠órdüm, dua etdim, fatiya etdim efendim, asgerleri ziyaret͜ etdim Ġıbrıs, Ġıbrıs iyi Ġıbrıs bizim͜ üçün tarihi Maraş Bölgesi harap, ġalmış, kimse yoḳ, baḳım yoḳ ġurşunnarı atmışla duvarlara hep orları g̠órdúḵ͜ öyle gezdik yá̄ni biz bizde boş durmuyoz yá̄ni orlarda beya gezdüḵ Gıbrıs'da öğrenci ve asgerimiz 30
çoḳ yeni ḳapılar͜ açılmış, kiliseler cá̄miye çevrilmiş e ziyaret͜ etdik͜ oraları bayā gitdik tabi gitdik͜ oralara gitdik sor cevap verelim.
Tabi çifcilik yapıyåduḳ biz ġara sabannan sürüyoduḳ çifti tabi ben bizzat sürdüm böyle ḵómüşlerimiz varıdı manda derüz biz yá̄ni mandalar vardı onnarınan sürüyoduġ sōna saban varıdı pulluğa geşdik pulluḳ bitdi tıraḳdöre geşdiK yavaş yavaş böyle çağ atladıḳca 35
ilerledik. Köydeki şeyler esgiden imecė usulü ḵóyleriŋ yollarını veseyiresini yapardıġ şimdi artıḳ tabi ḵóylerde de kimse ġalmadı yá̄ni muhTara yap diyola artıḳ muhTar yapıyo şindi şeyden faydalanıyoz ḵóylere hizmet g̠ótürme birliğinden faydalanıyoruz ḵaymaḳamlıḳ bünyesinde köylerimiz hizmet g̠órúyo mesela Daday'ımız şu anda atmış ḵóy iki yüz yirmi beş mahallesi mevcut beş yüz͜ elli kilometre yol͜ ağı var yerleşim olaraḳ böyle bütün sıḳıntımız 40
nufus başġa şeyimiz yoḳ durum böyle beyfendi.
Elekdirik bin doḳuz yüz yetmiş dörtde geldi sanırım yetmiş beşde Daday'a evet ama ondan önce esgi ġazlı lambalarınan şe yapıyåduḳ onuŋ ġaz ġazını biraz da içimize çekiyåduḳ böyle gidiyådu uyuyup uyanıp çalışıyåduḳ esgi şartlar͜ öyle o şartlarda oḳuduḳ.
Esgi şindi bizim geleneklerimiz çoḳ g̠úzel gine düğünnerimiz iyi mesela yalınız 45
esgiden düğünnerde şey varıdı semet filen varıdı onna filen ḳaḳdı artıḳ yá̄ni semed͜ olayı filen esgiden͜ evlerde yapılıyådu şindi salonnara geşdik yá̄ni baya terfi etdik şeyler yüḵseldi. Yine mesela bayramlarda biz cāmiden çıḳmadan büyúḵleriŋ͜ ellerini küçúḵler͜ öper sıraynan dua yapılır o şekilde şe͜ yapar ādetlerimiz devam͜ ediyo arefe g̠únneri mezarlığa gideriz burda simiT dağıtılır orda herkez mezarlarınıŋ başında oḳur efendim hoca dua eder gelen şeyler bi 50
yere döḵúlür herkeze dağıtılır esgi geleneklerimizi g̠óreneklerimizi devam͜ ettı̇̊rüyoruz inşallah yeni nesilde bunnarı devam͜ ettirir sizler devam͜ ettirirsiŋiz durum böyle iyi mi tamam mı?
-3-
ANLATAN : Metin Tuzcu, 51 yaşında, Nakliyeci ve Şoför DERLEME YERİ : Bastak Köyü
DERLEME KONUSU : Hayat hikâyesi
Yetmiş yedi yılında ortoḳuldan mezún͜ oldum Ġasdámonu'dan. Ya tabi o zamannarı 5
ġamyonculuġ falan güzel yá̄ni meslek çok g̱úzel meslek zeten onuŋ şeyine biz oḳulu devam͜ ettirmediK bilerek. Sebzeye başladıK͜ işdi rāmetli babamınan işdi bi müddet sebzeye çalışdık ondan sōna asgere gittim, asgerden geldim. Tekrar bi araba da͜a aldık ben nakliyeye çalışdım babam sebzeye çalışdı falan derken işdi babam bıraḳdı biz sebzeye döndúḵ. İki bin on yılında sebzeyi bıraḳdım dolmuşculuğa başladım. Üç ay sōna biliyósuŋ başıma geleni bi ġaza yapTım 10
ben burda Ġasdamonu yolunda Çölmekc̠ileriŋ͜ imamı kendisi öldü tabi zĕten dolmuşculuğu da severek yapmadım. Tekrar bi bi buçuḳ͜ iki sene falan bi dolmuşculuḳ yapdım yá̄ni isdemeyerekden yapdıydım. Hani alı̊şduḳ biz dışarda yaní burda bi cezāe̥vine girmiş gibi ya bóyúḵ bi para değildi yá̄ni şindi bi de dışarı hayatı va bizde yá̄ni. Tekrar gine naḳliyeye başladım, çalışdım on sene falan naḳliyede çalışdım tekrar gendı̇̊ ġamyonumla ondan sonra 15
bıraḳdım nakliyeyi de bıraḳdım emekl͜ olduğum g̱ún bırakdım yá̄ni. İki sene önce bir temmuzda emekl͜ oldum bıraḳdım. Kóye çekildik ḵóyde de vaḵít geçiremedik yá̄ni alışkın͜ olduğumuzdan yá̄ni bu işlere alışdıḳ yá̄ni yıllardır͜ otuz beş yılım dışarda geşdi. Alışġın͜ olduğumuzdan ... bu seferde arḳadaşıŋ birisinin arabaynan on beş yıl Anḳara, İsTanbul, Çaycuma, Zonġuldaḳ öyle vaḵít geçı ̇̊rüyoz yá̄ni. Hayat bu yá̄ni hayat illeki yá̄ni bi şeylere 20
ittiyacımız yoḳ da yáni vaḳıt geçiremediğimden, vaḳıt geçiremediğimden şöyle tekrar gine ġamyonculuğa başladuġ baḳalım. Deyil arkadaşımıŋ͜ arabası ya hasTayın dedi işdi bi sefere git gel dedi arabaynan arabayı üsdúmüze yıḳdı temelli. Onnan͜ işdi şöyle bi çalışıyoruz yá̄ní ḳısaca anlatdım ben ġısaca.
Yav neresini soruyosúŋ baŋa? Ya bu zamana ġadar nerleri sayyın ben saŋa? Antep, 25
Urfa, Maraş, Adana, Mersin, İskenderun tabi canım Tırabzon tabi Tırabzon efendime söy̥leyin Samsun, Bafra gel bu tarafa Tekirdağ, Çorlu, İsTanbul, İzmit, Bursa geç Çanaġġale, Antalya, IsParta efendim Zong̱uldaḳ zeten bu tarafları biliyósuŋ yeni bu taraflarda gitmediğmiz yer çok nādir yá̄ni, çoḳ nadir yá̄ni Türkiye'de doğu ḥaricinde, doğu haricinde hiç bir yere gitmedim. Ya doğuya iş mi çıḳmadı çıkdı ama gitmedim yá̄ni doğuya. Ya belki insannarı bizim 30
insannarımızdan daḥa iyi, daḥa deliġanlı, daha mert ama yá̄ni bi ḵúrt Türḵ ayrımı va ya bizde ḵúrtleriŋ çoğu bizim Türḵlerden çoḳ çoḳ͜ iyi, çoḳ çoḳ͜ iyi. Bizim gitmediğimiz yer çok nēdir azdu yá̄ni gitmedúğmüz yer hocam. Tabi tabi emekliyim bağḳurdan iki yıl͜ önce bağḳurdan emekli oldum. Hayır esnaf bağḳuru tabi ben ee seksen beşin bir temmuzundan bağḳura girdim. Asgerden geldiğimde arabayı alınca mecbur zēten esnaf oluyósuŋ bağḳura ġayıt 35
oluyósuŋ isder͜ isdemez. Olduḳ iki bin onuŋda bir temmuzunda emekli oldum. Olduğum g̱ún ġamyonumu saTdım zĕten burda nakliyeciler ġōparatif başġanıydım. Başġanlığı devreTdim, isdifa etdim, üyelikden ayrıldım bırakdım ama nasip gine ondaymış ekmeyimiz dedim mesleyimizden bir͜ aydır falan çalışıyorum çalışmaya da devam edeceyin, hayat devam ediyó yá̄ni.
-4-
ANLATAN : Sabahattin Kösemehmet, 70 yaşında, ilkokul mezunu, çiftçi
DERLEME YERİ : Bayır Köyü DERLEME KONUSU : Karışık sohbet
Sabayitdin K̠ ósemēmet, (yaş?) yetmiş (okul?) ilḵåḳul Daday hayır hayır yoḳ araç 5
bunna yayan lesdik, lesdik lesdik oḳul bitdúḵden sōna çifcilik (ortaokula gittiniz mi?) hayır gitmedim demek Ki ġafa çalışmadı gitmedúḵ o zaman ana buba olmayınca nereye gidiyåsı̊ŋ yaḳman sağol.
(Durum nasılıdı o zaman?)
Hayır iyi deyil yoḳ şindi nerde buluyåsı̊ŋ bu devri o zaman yoḵki, reçberlik öḵúzünen 10
atınan e işde onna öḵúz saban ġara saban, pulluḳ e işde öḵúzünen çif sürüyåsı̊ŋ buğdayı ekiyåsı̊ŋ hasıl͜ oluya dúğeninen sürüyosuŋ aḳşam tınar savuruyåsuŋ çeci alıyåsı̊ŋ sırtıŋa doğru ambar samanı samannığa esgiden aynı aynı arpa, buğday ot yoḳ esgiden͜ ot yoḳ ġır͜ åtu derleridi herg̠e ġoduğuŋ yerde ot͜ olu onu alı̊duḳ. Va hayvan͜ olmayınca neynen yapcáysíŋ hayvan͜ olmayınca áynı normal ġara sığır yoḳ yoḳ davar yoḳ iki öḵúz üç͜ inek beş hayvan va 15
heh.
Eleddirik yoḳ öyle ġaz yağ, lamba, fener e nasılı áynı onnan ġadunna el͜ işi yapardı o lambáynan yedi númere lamba olunca he lö̇ḵús derdiŋ beş nümere varıdı ufaḳ heh onnarınan.
Otuma ó̄ğoğ meŋşür misir patladusuŋ, patatis ḵózlersiŋ ya yüzúg̠ müzúg̠ oynardı altı ġol oynarlarıdı bilenne atmış͜ altı öyle işde.
20
Bayram, bayram biz͜ esgiden burda şey yåğudu cēmi varıdı da bárāt yoğudu çarşuya giderdı ̇̊ḵ Daday'a namazı orda ġılardıḳ ordan ḵóy, bayram gezelleridi yemek yoḳdu birinci bayram aşāsını ikinci bura he sen nerde memür müsüŋ nesiŋ? Ne öğretmeni bundan ne faydalancáysıŋ e başġa böyle işde hayat. Şindi şindi hayat meşşúr ya aynı arpa, buğday, yı̊laf, mısır yoḳ fiy çoğaldı baḳ dey mi esgisine baḳınca su yoŋcası, ġoruŋġa iş deyişdi on͜ iki.
Orman işde aha çam͜ işde g̠órdüğüŋ çam, meşe böyle hayat. Burda mı? Burda şindik iki, dört, altı kişi va bi de aşağda va yedi dördü ġapalı bunnarıŋ şunna ġapalı baḳ üş bi de şu ġapalı yedi hene va yedi kişi.
Ne yol ne gezer ya yol yoḳ atmış doḳuzda filen burda yol yoḳ atmış doḳuz yıllarında yol yoḳ öḵúz͜ arabası yolu va burdan çamur bullarda. Ben giymedim çaruḳ, çarı̊ğu kime 30
öreceŋ ağbeyim giymişdü benim͜ ağbeyim bu (tobaç͜ oynarduḳ talebeyken de) ben oynamadım͜ ollarda. Bura yol yetmiş͜ ikide filen yoḳ ya ġıreyderinen devlet yapdı varı̊muşdu tabi devlet yapdı ġazma, ḵúreynen yål͜ olu mu? O esgiden ormanda varıdı ġazma , ḵúrey͜ işi G̠óḵdepe'de ġazmáynan Mısdā Beyiŋ zamanına heh ombaşı mombaşı çåğuşudu biliyo musuŋ͜ orda ombaşı ombaşı K̠úten K̠óyú'nüŋ. Aynı işde böyle pantul, ceket, şapġa e bol nerde buluyosuŋ işde bi 35
daḳım şey alusaŋ esgiyene ġada giyeceysiŋ öyle biri orda asġuda biri eyniŋde yoḳ emme şindi var o başġa.
-5-
ANLATAN : Hüseyin Kösemehmet, 50 yaşında, ilahiyat mezunu, çiftçi DERLEME YERİ : Bayır Köyü
KONUSU : Yaşam Öyküsü
Bin doḳuz yüz͜ atmış dört doğumluyum, adım Hüseyin K̠ósemehmet, merkez
5
ilḵoḳulunda Daday Merkez İlḵoḳulunda oḳudum ilḵoḳulu. İlḵoḳuldan sōna Ġasdamonu İmam͜ atibe gitdim, yedi sene orda oḳudum, seksen bir seksen͜ ikide ordan mezun͜ oldum. Ordan Çıllar'a vekil imam͜ olaraḳ gitdim, orda g̠óreve başladım. Asıl g̠órevime Ġavaḳyaylası'nda başladım bin doḳuz yüz seksen͜ üçúŋ ġasım͜ ayında, halȃ g̠órevime devam͜ ediyorum. Evet ḵóy͜ imamıyım.
10
Çifcilik yapıyårum. Babam yapıyådu, ben de geriden oŋa yardım͜ ediyådum şuğ̥anda gendú ḵóyúme tayinim çıḳdı g̠órevim burda çifciliğe hayvancılığa devam͜ ediyorum. Öḵúz, ḵómúş ġoşmadım, onu amcamgil ġoşdu babam ġoşdu.
Yaşam tarzı üç kilometre yere ilḵoḳula yürúyelek gidiyoduḳ. Böyle taşıT araba, taḳsi
falan yoḳdu, servis yoḳdu, bes sene Daday merkeze yürúyelek vadıġ geldik. Yol da yoḳdu, o 15
patiḳa yollardan tarlanıŋ sunurlarından öyle yellerden gelir giderdik. Öyle böyle işde zaman geldi geşdi.
Asgerliyi seksen altı seksen yedide Mardin Silobi Habur g̠úmrúḵ ġapısında yapdım. Çavuş͜ olaraḳ g̠órevimi orda tamamladım, ordan gine gelince gine aynı görevime imamlığa devam͜ etdim.
20
Oḳulumuza giderken bizim burda ġara lesdik derle, bilir misiŋ sen he ġara lesdik giyerdik, çizme giyerdik, şindiki gibi ayaġġabı falan bulummazdı, üs baş iki üç yamalıḳ͜ olurdu muhaġġaḳ bu ġada. Ġar çoḳ yağardı ġarda işdi biz ufağıdı̊ḳ da bö̇yúḵ ağbeylerimiz varıdı, ablalarımız vardı, onnar͜ önden giderdi, yol͜ açallarıdı, biz de onnarıŋ arḳasından giderdik böyle.
Şimdi arpa, buğday, yulaf, fiy başġa bizim burası sulaḳ bölge olmadığından tarım͜ işi işdi. Onnarınan devam͜ ediyo hayvancılıġ var; yirmi hayvan var, simenter, montofon, hoştáyin cinsi. Meyva aşlaġ͜ olaraḳ burda bek bi şey bulunmuyo bi ġaç cevüz͜ ağacı var, alıç var, yabani alıç, ḳış burnu var başġa tek túḵ, tek túḵ erik, elma, armut var hayır hayır tabi yemeye yetmiyo. Olmuyo zāten, burda erken ḳırağı̊ yağıyo; onuŋ͜ úçün çiçekdeyken meyvalar solup 30
gidiyo.
Ufaḳlığmızda, benim͜ ufaḳlığımda bizim burda imam yoḳdu, merkeze gidelleridi, camiye bayram namazına orda bayramlaşularıdı. Ordan Nayil K̠araġaş deye biri varıdı, tanımassıŋ sen bēki, Bey Mahallesinde; ḵóycek onu ziyeret edelleridi, ordan Hamurcu K̠óyú'ne gelúleridi, onu ziyaret͜ edelleridi, üç dört g̠ún bayram devam͜ ederdi, şimdiki gibi 35
deyildi büyúḵlere ġarşu sevgi sayġu o muhaġġaḳ.
Eleddirik feneri bilir misiŋ sen? Fener vardı, lamba vardı beş númere ġazlı lamba, onda derse çalışırdıḳ. Eleddirik dē sōna geç zaman geldi, ben Ġasdamonu imam͜ atipdeydim eleddiriyiŋ geldiğinde. İlḵoḳulda biz ġazlı lambaynan ve fenerle derse çalışaraġ oḳulu öyle tamamladıḳ.
40
Aḳşamları oturma yapallarıdı; yüzúg̠͜ oynallarıdı, ḵúl çöreyi varıdı, onu g̠ómelleridi, ġatmerli çörek yapallarıdı; ama otuma böyle saat sekiz onda falan bitmezdi, gece bir, iki, üçeden oturularıdı, yüzúg̠͜ oynalla işde onu saydım háralde. Evet o yüzúg̠den sōna oyun yapallarıdı, yenilenlere ceza. (baḳıyan hocayı çoḳ ġonuşdumaya başladıŋ) Sen ġonuşmadıŋ mı? (ānadıvedim hayatımı daha ne annatıyın emme saŋa çoḳ ġonuşduruya hoşuna gitdi.) (Ne 45
ceza verirlerdi yüzük oynarken?) G̠órúḵ çekme deye bi ceza varıdı onu vórúleridi, ben͜ onu biliyan. Bi de duvar͜ örelleridi, dizlerine vurallarıdı, öbúrúnde de g̠órúḵde de bacadan ġurum͜ indürleridi, onu bulamaç yapallarıdı, yüzlerine sürerleridi, onu biliyon ama o zaman biz çocuḳduḳ da, onnarınan ben͜ işdi zāten on͜ iki yaşımda ḵóyú terketdim. Ġasdamonu'ya gitdim, haftada bi kere veya om beş g̠únde bi kere ḵóye gelirdim tabi tabi. Ġasdamonu'ya şeyinen de 50
arabaynan da ḵóye Daday'a yörúyelek bizim ḵóyde zatdi bi tane dıraḳdör varıdı, taşıd͜ olaraḳ tabi taḳsi falan yoḳdu.
Ya onna varıdı da, ben onnarı ġoşmadım da, bilmiyom da olduğnu biliyom da, evet işde yetmiş beşde leyland tıraḳtör͜ aldıḳ, ondan öncesi öḵúz, at, ḵómúş vardı, çif süreyken ben onnarıŋ önünde yö̇rúrdüm, heni önünde yürúme vardır ya, çif süreyken bazı hayvanna işitmez. 55
Cizinen, he evet düzen gine onnarınan devam͜ ederdi, harman͜ işde harman͜ işleri. Buğdayı, çeci rüzǵȃr beklelleridi rüzǵȃr çıḳıp da, tınar savuracåyuz deye rüzǵȃr çıḳınca tınarı savullarıdı, zar zor tabi tabi evet o zaman böyle şey mahsul fazla deyildi, zāten g̠únde bi kile altı yarım anca tabi tabi satma olayı yoḳ.
Deymene, neydi ya şu şey varıdı, Beddiş'e giderdik, orda bi deymen varıdı. Tabi öḵúz 60
arabasıynan. Su deymeni su deymeni, ben deymene fazla gitmedim, bi iki defa oraya gitdim, başġasını bilmiyom. Babamgil burda Teyir͜ A͜anıŋ deymeni varımış oraya giderlerimiş, şurda bi deymen da͜a varımış, oŋa gidermiş. Fazla deymene gitmedim ben, onuŋ͜ úçún bek malumatım yoḳ o ḳonuda.
-6-
ANLATAN : Tahir Kütahyalı, 72 yaşında, İlkokul, Emekli DERLEME YERİ : Bayramlı Köyü
DERLEME KONUSU : Karışık
Tekke Ḵóyü'ndekilerin hepisi de benim yanımda çoḳları çalışı̊du devamlı. He orda
5
çalışmaya gelenle de oludu háTda bayannardan da gelen varıdı, hep geldile bunna. Onlar̥dān bi kimidi yaa da bi Máyir͜ Ağala filen varıdı bekÇilik yapdı, Abdullā varıdı TeKgeli orda çalışı̊du gece bekçisiydi, ġozalaḳ toplatduruduḳ ḵóylülere teslim͜ almaya giderdúḵ falan bi şeyler orlarda devamlı. Otumala yaparduḳ, çağurularıdı bēzi öyl͜ öy̥le haşır neşir͜ olduk ḵóylüleriŋizinen. Bütün herkezide tanırduḳ yeni he otuma yaparduḳ çağı̊rularıdı, sob̥bet 10
edēdúḵ. Gelip gideyken fidanlığa uğrarlarıdı ĠasTamonu'ya öyle. Çay͜ içı ̇̊rúdúḵ, ġopĕrėtife gelúleridi, çağı̊rularıdı bize kefil oluduḳ bilmem bi şeyler, her türlü bi şeylerimiz varıdı ilişgile varıdı yeni hep . Elimizden geldúğú ġadar millete bi hizmet͜ etmeye çalışduḳ. Oraya gelenlere yol gösderı̇̊dúḵ bildúğúmüz ġadáríyle fidannık şeylerinde, ne dēyin daha. Ya tamamen Sorḳun͜ işleri olsun orla olsun çalışdı̊ğumuz müddetÇe herkeze yararl͜ olmaya 15
çalışdı̊m. Doġuzān ikide de emekl͜ oldum, böyle.
Çōk o tam başlanġuşdan başlayınca. Orman͜ åkuluna giTdúḵ, alt͜ ay bi ġurs g̱órdúḳ böyle Ne deyin daha. Uzun müddet çalışdı̊m yirmi yedi sene, yirmi seḵiz sene hizmet͜ etdúḵ orda vaḳdimiz͜ öyle geşdi. Şimdi ḵóyde emekliyüz. Gışın ĠasTamonu'dayın yazın ḵóyde elimizden geldúğü ġada bi şeyle yapmayá çalışıyoz, hayvan muyvan beslemiyóz emme 20
ġavaḳcılıḳ va, ot͜ ekiyoz, ot satıyoz meyvecilík var bende her çeşit meyva cevizi de var, elması