Meteorolojik ve İklimsel Özellikler.(Bölgenin genel iklim koşulları, sıcaklık, yağış, nem dağılımı,

BÖLÜM II: PROJE YERİ VE ETKİ ALANININ MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLİKLERİ

II.6. Meteorolojik ve İklimsel Özellikler.(Bölgenin genel iklim koşulları, sıcaklık, yağış, nem dağılımı,

standart zamanlarda gözlenen en büyük yağış değerleri, Meteorolojik verilerin güncelleştirilmiş ve uzun yıllar değerleri kapsaması (en yakın meteoroloji istasyonunun esas alınması),

a) Bölgenin genel iklim şartları

Bölgede genel olarak Marmara (geçiş) iklimi özellikleri görülmektedir.

Marmara (geçiş) iklimi, Marmara Bölgesi'nin kuzey Ege'yi de içine alacak şekilde güney kesiminde görülür. Kışları Akdeniz iklimi kadar ılık, yazları Karadeniz iklimi kadar yağışlı değildir. Karasal iklim kadar kışı soğuk, yazı da kurak geçmemektedir. Bu özelliklerden dolayı Marmara iklimi, Karadeniz ve Akdeniz iklimleri arasında bir geçiş özelliği göstermektedir.

Meteorolojik özelliklerinin değerlendirilmesinde Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü’nden temin edilen ve proje alanına en yakında bulunan Bolu Meteoroloji İstasyonu’na ait 1960-2013 yılları arasındaki rasat kayıtlardan yararlanılmış olup, bu veriler Ek-7’de verilmiştir.

b) Basınç

Bolu Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre yılık ortalama basınç 930,0 hPa’dır.

Bolu Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre ölçülen maksimum basınç 952,2 hPa olarak ölçülmüştür.

Bolu Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre ölçülen minimum basınç 901,3 hPa olarak ölçülmüştür.

Tablo 19. Bolu Meteoroloji İstasyonuna Ait Basınç Değerleri

Ock Şbt Mrt Nsn Mys Hzn Temz Agus Eyl Ekm Ksm Arlk Yıllık Ortalama Basınç (hPa) 930,8 929,5 928,9 927,6 928,8 928,9 928,3 928,9 931,1 932,9 932,6 931,3 930,0 Maksimum Basınç (hPa) 951,8 946,2 947,5 942,6 938,9 938,1 936,8 937,2 940,2 943,9 945,0 952,2 952,2 Minimum Basınç (hPa) 901,3 910,7 906,5 911,6 917,4 918,5 917,2 919,5 917,6 919,0 912,2 910,3 901,3

Şekil 22. Bolu Meteoroloji İstasyonuna Ait Basınç Değerleri Grafiği

c) Sıcaklık

Bolu Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre yıllık ortalama sıcaklık 10,5 ⁰C, maksimum sıcaklık 39,8 ⁰C, minimum sıcaklık ise -24,3 ⁰C’dir.

Tablo 20. Bolu Meteoroloji İstasyonuna Ait Sıcaklık Değerleri

Ock Şbt Mrt Nsn Mys Hzn Temz Agus Eyl Ekm Ksm Arlk Yıllık Ortalama Sıcaklık (°C) 0,8 2,0 5,1 9,8 14,1 17,5 19,9 19,7 16,1 11,8 6,9 3,0 10,5 Maksimum Sıcaklık (°C) 19,8 20,8 28,0 31,8 34,4 37,0 39,3 39,8 37,3 34,4 26,2 23,5 39,8 Minimum Sıcaklık (°C) -24,3 -24,0 -17,8 -10,0 -2,3 2,2 4,4 3,2 0,4 -5,8 -19,6 -22,6 -24,3

Şekil 23. Bolu Meteoroloji İstasyonuna Ait Sıcaklık Değerleri Grafiği

ç) Yağış

Bolu Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre yıllık ortalama toplam yağış miktarı 553,5 mm’dir.

Bolu Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre günlük maksimum yağış miktarı 57,5 mm’dir.

Tablo 21. Bolu Meteoroloji İstasyonuna Ait Yağış Değerleri Grafiği

Ock Şbt Mrt Nsn Mys Hzn Temz Agus Eyl Ekm Ksm Arlk Yıllık Toplam Yağış Ortalaması (mm) 57,4 45,1 52,3 51,8 60,1 52,8 30,6 24,9 27,1 43,3 45,3 62,8 553,5 Maksimum Yağış (mm) 40,2 45,9 38,5 35,2 57,5 47,3 56,9 48,6 29,6 41,2 31,0 48,9 57,5

Şekil 24. Bolu Meteoroloji İstasyonuna Ait Yağış Değerleri Grafiği

Standart Zamanlarda Gözlenen En Büyük Yağış Değerleri:

Proje ile ilgili standart zamanlardaki en büyük yağış değeri (100 yıllık) 68,8 mm’dir.

Projenin inşaat ve işletme aşamasında yukarıdaki değer dikkate alınacaktır.

Bolu Meteoroloji İstasyonuna ait Yağış Şiddet-Süre-Tekerrür Eğrileri ve Standart Zamanlarda Gözlenen En Büyük Yağış Değerleri EK-7’de verilmiştir.

d) Ortalama nispi nem

Bolu meteoroloji istasyonu gözlem kayıtlarına göre yıllık ortalama nispi nem % 72,6’dır.

Tablo 22. Bolu Meteoroloji İstasyonuna Ait Nem Değerleri Grafiği

Ock Şbt Mrt Nsn Mys Hzn Temz Agus Eyl Ekm Ksm Arlk Yıllık Ortalama Nem (%) 77,9 75,2 72,0 69,7 71,0 70,6 69,0 68,8 70,5 74,3 75,1 78,0 72,6

Şekil 25. Bolu Meteoroloji İstasyonuna Ait Nem Değerleri Grafiği

e) Sayılı günler

Kar Yağışlı ve Kar Örtülü Günler

Bolu Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre yıllık ortalama kar yağışlı günler sayısı 34,7’dır.

Bolu meteoroloji istasyonu gözlem kayıtlarına göre yıllık ortalama kar örtülü günler sayısı 36,1’dür.

Tablo 23. Kar Yağışlı ve Kar Örtülü Günler Sayısı

Ock Şbt Mrt Nsn Mys Hzn Temz Agus Eyl Ekm Ksm Arlk Yıllık

Kar Yağışlı Günler Sayısı 10,0 9,3 6,9 1,5 7,0 34,7

Kar Örtülü Günler Sayısı 14,1 9,9 4,1 0,6 7,4 36,1

Şekil 26. Kar Yağışlı ve Kar Örtülü Günler Sayısı Grafiği

Sisli, Dolulu, Kırağılı ve Orajlı Günler Sayısı

Bolu Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre, yıllık ortalama sisli günler sayısı ortalaması 25,2’dir.

Bolu meteoroloji istasyonu gözlem kayıtlarına göre yıllık ortalama dolulu günler sayısı 1,5’dir.

Bolu Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre yıllık ortalama kırağılı günler sayısı 41,1’dur.

Bolu Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre, yıllık ortalama orajlı günler sayısı 23,2’dir.

Tablo 24. Sisli, Dolulu, Kırağılı ve Orajlı Günler Sayısı

Ock Şbt Mrt Nsn Mys Hzn Temz Agus Eyl Ekm Ksm Arlk Yıllık Sisli Günler Sayısı Ortalaması 5,1 2,3 1,5 1,0 0,9 0,7 0,3 0,4 0,9 2,9 4,1 5,1 25,2 Dolulu Günler Sayısı Ortalaması 0,0 0,0 0,1 0,3 0,5 0,3 0,1 0,1 0,1 0,0 0,0 1,5 Kırağılı Günler Sayısı Ortalaması 6,7 6,3 7,4 2,9 0,3 0,1 1,9 7,7 7,8 41,1 Toplam Orajlı Günler Sayısı Ortalaması 0,1 0,1 0,4 2,0 5,9 6,0 3,0 2,7 1,9 0,8 0,1 0,2 23,2

Şekil 27. Sisli, Dolulu, Kırağılı ve Orajlı Günler Sayısı Grafiği

f) Maksimum kar kalınlığı

Bolu Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre, maksimum kar kalınlığı 64 cm’dir.

Tablo 25. Bolu Meteoroloji İstasyonuna Ait Maksimum Kar Kalınlığı Değerleri

Ock Şbt Mrt Nsn Mys Hzn Temz Agus Eyl Ekm Ksm Arlk Yıllık

Maksimum Kar Kalınlığı (cm) 62 64 36 60 64

Şekil 28. Bolu Meteoroloji İstasyonuna Ait Maksimum Kar Kalınlığı Değerleri Grafiği

g) Buharlaşma

Bolu Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre yıllık ortalama açık yüzey buharlaşması 832,4 mm dir. En yüksek aylık ortalama açık yüzey buharlaşması 167,4 mm ile Temmuz ayında olmuştur.

Bolu Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre, günlük maksimum açık yüzey buharlaşması 29,7 mm’dir.

Tablo 26. Bolu Meteoroloji İstasyonuna Ait Buharlaşma Verileri Grafiği

Ock Şbt Mrt Nsn Mys Hzn Temz Agus Eyl Ekm Ksm Arlk Yıllık Ortalama Açık Yüzey

Buharlaşması (mm) 0,5 1,0 77,4 112,5 139,5 167,4 153,3 105,1 60,1 13,1 2,5 832,4 Maksimum Açık Yüzey

Buharlaşması (mm) 2,3 4,0 11,8 10,8 12,0 12,8 12,0 29,7 7,0 6,4 5,0 29,7

Şekil 29. Bolu Meteoroloji İstasyonuna Ait Buharlaşma Değerleri Grafiği

ğ) Rüzgâr

Yıllık, Mevsimlik, Aylık Rüzgar Yönü

Uzun Yıllar Yönlere Göre Rüzgarın Esme Sayıları

Bolu Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre yönlere göre rüzgarın esme sayıları toplamları aşağıdaki tabloda verilmiştir.

55 Tablo 27. Yönlere Göre Rüzgarın Esme Sayıları

Ock Şbt Mrt Nsn Mys Hzn Temz Agus Eyl Ekm Ksm Arlk Top.

N 864 644 868 789 803 853 1003 890 675 672 837 1126 10024 NNE 1408 1055 1149 1063 1136 1208 1390 1435 1226 988 1241 1372 14671 NE 1812 1510 1595 1433 1817 1947 2273 2034 1696 1682 1555 1695 21049 ENE 2462 2064 1694 1754 2174 2664 2754 2777 2506 2405 2043 2376 27673 E 1636 1247 1428 1601 1874 1695 2041 1962 1791 1877 1467 1421 20040 ESE 1995 1308 1328 1368 1816 1683 1833 2041 1739 1921 1656 2132 20820 SE 2280 1826 1466 1549 1725 1811 2136 2007 1740 1834 1733 2022 22129 SSE 2521 2278 1979 1903 2164 2156 2528 2341 2054 2294 2309 2665 27192 S 2471 2472 2724 2713 2597 2200 2279 2477 2460 2714 2839 2504 30450 SSW 4235 4802 5907 5100 4934 4876 5666 6154 6349 6351 5405 4847 64626 SW 4324 4254 5670 5124 4827 4386 4351 4335 4414 4642 4271 4661 55259 WSW 4456 4458 4985 4701 4718 4123 3752 3534 4514 4712 4373 3953 52279 W 2746 2918 3395 3638 3301 2861 2447 2210 2303 2518 2971 3048 34356 WNW 2257 1952 2118 2148 2127 2134 1513 1585 1817 1703 2070 2192 23616 NW 1273 1139 1200 1183 1216 1068 803 914 784 870 1163 1498 13111 NNW 1128 963 916 1011 1067 1089 837 900 690 702 955 1064 11322

Bolu Meteoroloji istasyonu gözlem kayıtlarına göre birinci derecede hakim rüzgar yönü SSW (güney ve güneybatı) dir. İkinci derecede hâkim rüzgar yönü ise SW (güney batı) dır. Üçüncü derecede hakim rüzgar yönü ise WSW (güney ve güneybatı) dur.

Şekil 30. Esme Sayılarına Göre Yıllık Rüzgâr Diyagramı

Şekil 31. Esme Sayılarına Göre Aylık Rüzgâr Diyagramı-1

Şekil 32. Esme Sayılarına Göre Aylık Rüzgâr Diyagramı-2

Tablo 28. İlkbahar Mevsimindeki Rüzgârın Esme Sayıları

İLKBAHAR Mart Nisan Mayıs Mevsimlik

Tablo 29. Yaz Mevsimindeki Rüzgarın Esme Sayıları

YAZ Haziran Temmuz Ağustos Mevsimlik

N 853 1003 890 2746

Tablo 30. Sonbahar Mevsimindeki Rüzgarın Esme Sayıları

SONBAHAR Eylül Ekim Kasım Mevsimlik

Tablo 31. Kış Mevsimindeki Rüzgarın Esme Sayıları

KIŞ Aralık Ocak Şubat Mevsimlik

60 Şekil 33. Mevsimlere Göre Rüzgar Diyagramları

Yönlere Göre Rüzgar Hızı

Uzun Yıllar Yönlere Göre Ortalama Rüzgar Hızı Değerleri

Bolu Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre, yönlere göre ortama rüzgar hızları tabloda verilmiştir.

Tablo 32. Yönlere Göre Rüzgâr Hızı Değerleri

Ock Şbt Mrt Nsn Mys Hzn Temz Agus Eyl Ekm Ksm Arlk Yıllık N 1,1 1,2 1,1 1,3 1,2 1,3 1,5 1,6 1,2 0,9 0,9 1,0 1,2 NNE 1,0 1,1 1,1 1,2 1,3 1,3 1,3 1,5 1,0 1,0 1,0 1,1 1,2 NE 1,0 1,1 1,1 1,2 1,2 1,2 1,3 1,3 1,1 1,0 0,9 1,0 1,1 ENE 1,1 1,2 1,2 1,2 1,3 1,2 1,4 1,3 1,1 1,1 1,1 1,0 1,2 E 0,9 1,1 1,0 1,1 1,1 1,1 1,2 1,2 1,1 0,9 0,9 1,0 1,1 ESE 1,0 1,1 1,0 1,1 1,1 1,1 1,2 1,1 1,0 0,9 0,9 1,0 1,0 SE 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 0,9 0,9 0,9 0,9 1,0 SSE 1,2 1,3 1,3 1,3 1,2 1,2 1,1 1,1 1,1 1,0 1,1 1,1 1,2 S 1,4 1,5 1,5 1,6 1,4 1,2 1,3 1,2 1,2 1,2 1,3 1,4 1,4 SSW 1,6 1,6 1,7 1,8 1,7 1,6 1,7 1,7 1,5 1,4 1,5 1,6 1,6 SW 1,6 1,7 1,9 2,0 1,9 1,8 2,2 2,2 1,9 1,6 1,5 1,6 1,8 WSW 1,7 1,8 1,9 2,0 2,0 2,1 2,2 2,2 2,0 1,7 1,6 1,7 1,9 W 1,7 1,8 1,9 2,2 2,3 2,2 2,3 2,3 2,1 1,6 1,6 1,7 2,0 WNW 1,5 1,6 1,9 2,0 2,1 2,1 2,2 2,1 1,8 1,5 1,4 1,5 1,8 NW 1,3 1,3 1,5 1,6 1,6 1,7 1,8 1,8 1,6 1,1 1,1 1,3 1,5 NNW 1,2 1,3 1,3 1,5 1,5 1,5 1,6 1,7 1,5 1,1 1,1 1,2 1,4

Şekil 34. Yönlere Göre Yıllık Rüzgâr Hızı Diyagramı

Ortalama Rüzgâr Hızı

Bolu Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre yıllık ortalama rüzgar hızı 1,4 m/sn’dır.

Tablo 33. Bolu Meteoroloji İstasyonuna Ait Ortalama Rüzgar Hızı Değerleri

Ock Şbt Mrt Nsn Mys Hzn Temz Agus Eyl Ekm Ksm Arlk Yıllık Ortalama Rüzgar Hızı (m_sec) 1,2 1,4 1,6 1,6 1,5 1,5 1,6 1,5 1,4 1,2 1,1 1,2 1,4

Şekil 35. Bolu Meteoroloji İstasyonuna Ait Ortalama Rüzgar Hızı Grafiği

Maksimum Rüzgar Hızı ve Yönü

Bolu Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre maksimum rüzgarın yönü W (Batı) olup, maksimum rüzgarın hızı ise 28,9 m/sn’dir.

Tablo 34. Bolu Meteoroloji İstasyonuna Ait Maksimum Rüzgar Hızı ve Yönü Değerleri

Ock Şbt Mrt Nsn Mys Hzn Temz Agu

Şekil 36. Bolu Meteoroloji İstasyonuna Ait Maksimum Rüzgar Hızı Grafiği

Fırtınalı Günler Sayısı Ortalaması ve Kuvvetli Rüzgarlı Günler Sayısı Ortalaması

Bolu Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre yıllık ortalama fırtınalı günler sayısı 2,9’dur.

Bolu Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre yıllık ortalama kuvvetli rüzgarlı günler sayısı 36,8’dir.

Tablo 35. Fırtınalı Günler Sayısı Ortalaması ve Kuvvetli Rüzgarlı Günler Sayısı Ortalaması

Ock Şbt Mrt Nsn Mys Hzn Temz Agus Eyl Ekm Ksm Arlk Yıllık Fırtinalı Günler Sayısı Ortalaması 0,4 0,5 0,3 0,6 0,2 0,2 0,0 0,1 0,1 0,1 0,1 0,3 2,9 Kuvvetli Rüzgarlı Günler Sayısı Ortalaması 2,5 3,1 4,4 4,8 3,4 3,2 3,0 3,6 2,4 1,4 2,3 2,7 36,8

Şekil 37. Fırtınalı Günler Sayısı Ortalaması ve Kuvvetli Rüzgârlı Günler Sayısı Ortalaması Grafiği

Fevk rasatları

Bolu Meteoroloji İstasyonuna ait fevk bilgileri aşağıdaki tabloda verilmiştir.

Tablo 36. Bolu Meteoroloji İstasyonuna Ait Fevk Rasatları

Yıl Tarih Yer İli Olay Zarar

1981 15.03.1981 Bolu Bolu Yağış ve Sel Derelerin taşması sonucu zirai ürünler zarar görmüş

2004 14.07.2004 Bolu Bolu Dolu Ağaçlarda meyveler döküldü 2009 29.06.2009 Bolu Bolu Dolu Ağaçlarda meyveler döküldü 2009 15.07.2009 Bolu Bolu Yağış ve sel Karayolu ulaşımı aksadı 2009 08.09.2009 Bolu Bolu Yağış ve sel Karayolu ulaşımı aksadı 2010 06.06.2010 Bolu Bolu Yağış ve sel Karayolu ulaşımı aksadı 2010 28.06.2010 Bolu Bolu Yağış ve sel Karayolu ulaşımı aksadı 2011 31.05.2011 Bolu Bolu Yağış ve sel Yerleşim yerleri zarar gördü 2012 18.04.2012 Bolu Bolu Hortum Seralar zarar gördü 2012 06.05.2012 Bolu Bolu Dolu Yerleşim yerleri zarar gördü 2012 28.05.2012 Bolu Bolu Fırtına Ağaçlarda dallar kırıldı 2012 04.06.2012 Bolu Bolu Dolu Sebze bahçeleri zarar gördü

Yer altı ve yer üstü tesisleri standart zamanlarda gözlenen en büyük yağış değerlerine göre ve fevk bilgilerine göre planlanacaktır.

II.7. Toprak Özellikleri (Toprak Yapısı ve arazi kullanım kabiliyet sınıfı, Yamaç Stabilitesi, Sahanın Erozyon açısından durumu, toprak koruma projesinin yapılması, Doğal bitki örtüsü olarak kullanılan mera, çayır v.b.)

Faaliyet alanı Bolu Valiliği İl Özel İdaresi tarafından 07.09.2007 tarih ve 149 sayılı kararla onaylanmış olan 1/100.000 Ölçekli Bolu İli Çevre Düzeni Planında “Mutlak Tarım alanları” ve “Aluvyonel alanlar” olarak belirtilmiştir.

Bolu ilinde tarım yapılan toprakların;

- % 69,7'sinde toprak tın tekstürlü - % 77,4'ünde organik madde yetersiz

- % 78,2 sinde pH nötr ve hafif alkali (%15'inde ise hafif asit)

- % 57,2'i kireçli, bunun % 27,7'sinde kireç % 15'in üzerinde (%42,8'i ise kireçsiz) - % 51,6'sınde fosfor çok az ve az, % 18'inde ise orta düzeyde

- % 4,3'ünde potasyum yetersiz düzeyde olduğu belirlenmiştir.

Bolu Tarım İl Müdürlüğü’nün arazi kullanımı istatistikleri Tablo 37’de sunulmuştur.

Bu tabloya göre Dörtdivan İlçesinin %28,19’ü tarım alanı, % 69,29’sı orman ve fundalık alan, % 1,45’i çayır ve mera ve % 1,07’si tarım dışı arazilerden oluşmaktadır.

Tablo 37.Bolu İline Bağlı İlçe Arazilerinin Toplam Alanlarına Göre Oransal Dağılımı (%)

İlçeler Toplam Alan Tarım Alanı Orman ve

Bolu ili içerisindeki İlçeler incelendiğinde orman alanlarının oransal olarak diğer alanlardan daha fazla olduğu görülmektedir.

Bolu İli ve İlçelerinin Tarım alanları dağılımı aşağıdaki tabloda verilmiştir.

Tablo 38. ISIC Sınıflamasına göre Bolu İli Tarım Alanları İlçe

Dörtdivan ilçesinde tarımsal alanların büyük bir çoğunluğu ekili tarla alanlarından meydana gelmektedir. Geri kalan tarımsal alanlar ise nadas alanı olarak görülmektedir.

Proje alanı tarım arazisinden meydana gelmekte olup proje alanının gösterildiği arazi kullanım haritası Şekil 38’de verilmiştir.

Şekil 38. Proje Alanını Gösterir Arazi Kullanım Haritası (Kaynak: www. http://aris.ormansu.gov.tr/crn/)

Söz konusu proje kapsamında Bolu Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü’nden 26/03/2015 tarih ve 3145 sayı ile kurum görüşü alınmış olup alınan kurum görüşünde;

Kümes ve müştemilatında vaziyet planına mimarı projesine ve toprak koruma projesine uymak kaydı ile 5403 Sayılı Kanun’un 13/3 maddesine istinaden sakınca bulunmadığı belirtilmiştir. Alınan kurum görüşü EK-2’de verilmiştir.

Projenin olası hafriyat atıkları ilgili mevzuat çerçevesinde bertaraf edilecektir.

Hafriyatın geçici veya daimi olarak depolanmasında sınıfı ne olursa olsun tarımsal nitelikteki arazilerin kullanılmayacaktır. Hafriyat depolamada zorunlu tarım alanı kullanılması durumunda, kullanılmaya başlamadan önce Bolu İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü’ne müracaat edilerek gereken izinler alınacaktır.

Tesis kurulduktan sonra çevrede bulunan tarım alanlarına zarar verilmeyecektir.

İlgili tüm önlemler faaliyet sahibi tarafından alınacaktır.

Proje alanı üzerinde izinlendirilen alan dışında yeni yapı ve yapılaşma yapılması durumunda 5403 sayılı kanun kapsamında tekrar Bolu Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü’ne gerekli başvurular yapılacaktır.

1380 sayılı Su Ürünleri Kanunu kapsamında Broiler Piliç Yetiştirme Tesisi kapsamında meydana gelen atık sular, su kaynaklarına ve çevreye zarar vermeyecek şekilde bertaraf edilecektir.

PROJE ALANI

II.8. Tarım ve hayvancılık, (Tarımsal gelişim proje alanları, sulu ve kuru tarım arazilerin büyüklüğü, ürün desenleri ve bunların yıllık üretim miktarları, hayvancılık türleri, adetleri ve beslenme alanları,)

Bolu İli’ne ait tarım ve hayvancılık faaliyetlerine ait bilgiler Bolu İli Çevre Durum Raporu’ndan alınmıştır.

Genel Tarımsal Yapı

Bolu İlinin toplam yüzölçümü 845.800 hektardır. Bunun % 60’i orman ve fundalık,

% 15’i çayır ve mera alanı, % 18’i tarım alanı, % 7’si ise tarım dışı arazidir.

Tablo 39. Bolu İli Arazi Dağılımı

Arazi dağılımı (hektar) Yüzölçümü (hektar)

Tarım alanı 149.664

Çayır ve mera alanı 124.440

Orman ve fundalık 504.310

Tarım dışı arazi 67.386

Toplam 845.800

Kaynak: Bolu Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü

Bolu İlinde tarımda kullanılan 149.664 hektar arazi varlığı toplam yüzölçümünün yaklaşık % 18’ini oluşturmaktadır. Tarım alanının 125.675 hektarı kuru tarım arazisi, 38.915 hektarı sulanabilir tarım arazisi niteliğindedir.

Tarımsal Üretim

Bolu ilinin mevcut tarım arazisinin kullanım durumu ve kullanım yüzdeleri Tablo 40’ta verilmiştir.

Tablo 40. Bolu İli Tarım Arazisi Kullanım Durumu

Kullanım amacı(hektar) Alan (hektar)

Tarla 145.171

Kaynak: Bolu Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü

Tarla Bitkileri

Tarla arazisi dağılım tablosunda da görüleceği gibi 145.171 hektar tarla arazisi bulunmaktadır. Tarla ürünleri içerisinde ekilişin ve üretimin büyük bölümünü tahıllar oluşturmaktadır.

Tablo 41. Tarım Bitkilerinin Ekim Alanı ve Üretim Miktarları

Ürün cinsi Alan(hektar) Üretim (ton)

Tahıllar 88.881 141.776

Baklagiller 950 1.754

Endüstri bitkileri 625 81.775

Yumrulu bitkiler 10103 286.194

Yem bitkileri 12586 142.437

Yağlı tohumlar 210 273

Kullanılmayan arazi 10.332 -

Nadas 21.495 -

Toplam 145.182 754.210

Kaynak: Bolu Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü

Buğdaygiller

Bolu İlinde tarla bitkileri olarak ekili alanların büyük bir kısmını tahıllar oluşturmaktadır. Yetiştirilen tahılların başında buğday gelmektedir. Buğdayı sırasıyla arpa, mısır, yulaf, çeltik izlemektedir.

Tablo 42. Buğdaygillerin Ekim Alanı ve Üretim Miktarları

Ürün Çeşidi Ekim Alanı (Ha) Üretim (Ton) Verim (ha/kg)

TOPLAM(slaj hariç) 61.158,6 311.788 57124

Baklagiller

Baklagil bitkileri olarak nohut, fasulye yetiştirilmektedir.

Tablo 43. Baklagillerin Ekim Alanı ve Üretim Miktarları

Ürün Çeşidi Ekim Alanı (Ha) Üretim (Ton) Verim (ha/kg)

Fasulye 19,64 320,8 1633

Nohut 130 191 1469

TOPLAM 149,64 511,8 3102

Kaynak: Bolu Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü

Yem Bitkileri

Tablo 44. Yem Bitkilerinin Ekim Alanı ve Üretim Miktarları

Ürün Çeşidi Ekim Alanı (Ha) Üretim (Ton) Verim (ha/kg)

Fiğ 33.015 12.604 3.810

Yonca 4.649 64.058 13.778

Korunga 800,6 5768 7.210

TOPLAM 38.464,6 82.430 24.798

Kaynak: Bolu Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü

Endüstriyel Bitkiler

Bolu İli bazında endüstriyel bitki üretimi yok denecek kadar azdır. Ağırlıklı olarak Göynük ve Mudurnu’da üretilen şekerpancarı endüstriyel ürün olarak tek ürün türüdür.

Endüstriyel ürün özelliği taşıyan yağlı tohumların üretimi yok denecek kadar azdır.

Tablo 45. Endüstriyel Bitkilerin Ekim Alanı ve üretim Miktarları

Ürün Çeşidi Ekim Alanı (Ha) Üretim (Ton) Verim (ha/kg)

Şeker Pancarı 26 3140 12.000

Ayçiçeği 140 2100 1500

TOPLAM 166 5240 13.500

Kaynak: Bolu Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü

Bahçe Bitkileri

İlimiz tarımında 2.616 hektar dikiliş alanından 40.190 ton ürün alınmaktadır. İl genelinde; meyve üretiminde çeşitlilik göze çarpmakla beraber, üretim miktarı bakımından elma, en önemli üründür. Meyvecilik özellikle Seben İlçemizde yaygındır.

Tablo 46. Bolu İlinde Üretimi Yapılan Meyveler

Ürün

Kaynak: Bolu Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü

Sebze Üretimi

Bolu İlinde açıkta sebze ekiliş alanı 1.488 hektar olup, 19.746 ton ürün alınmaktadır. Sebzecilik küçük aile işletmeciliği şeklindedir. Elde edilen ürün iç pazarlarda satışa sunularak ve aile ihtiyacını karşılayarak tüketilmektedir.

Örtü altı sebze yetiştiriciliği son zamanlarda yaygınlaşmaya başlamış olup, bu konudaki çalışmalarımız devam etmektedir.

İl genelinde sebze üretiminde, fasulye ve domates İl’deki toplam üretimin yaklaşık yarısını oluşturmaktadır. Ancak, soğan, biber, kavun, patlıcan, salatalık, lahana, ıspanak, karpuz gibi sebzeler de önemli miktarlardadır.

Tablo 47. Bolu İlinde Sebze Ekim Alanları ve Üretim Miktarları

Yetiştirme Şekli Ekiliş( hektar ) Üretim ( ton )

Açıkta sebze yetiştiriciliği 1034 13.027

Örtüaltı sebze yetiştiriciliği 0,71 625

Toplam 1034,71 13.652

Kaynak: Bolu Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü

Tablo 48. Bolu İlinde Yer Alan İlçelerde Sebzecilik Alanları

İlçeler Alan (ha)

Kaynak: Bolu Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü

Tablo 49. Bolu İlinde Ekimi Yapılan Sebzelerin Alanları ve Üretim Miktarları

Ürün Üretim (ton) Alan (da)

Domates 2551 1110

Biber 606 574

Hıyar 397 310

Fasulye(Taze) 2831 2780

Kabak(Sakız) 315 240

Kaynak: Bolu Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü

Süs Bitkileri

İlde tarımsal gelir amaçlı süs bitkisi yetiştirilmemektedir.

Hayvansal Üretim

Tablo 50. Bolu İli Hayvansal Üretim Miktarları

Üretimin Cinsi Üretim Miktarı

Kırmızı et (ton) 1336

Beyaz et (ton) 349.167

Pembe et ( ton ) 7339

Yumurta ( adet ) 94.365.000

Süt üretimi (ton)desteklenen miktar 60983

Bal ( ton ) 240

Kaynak: Bolu Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü

Büyükbaş Hayvancılık

Bolu ili ve ilçelerinde hayvancılık daha çok bitkisel üretimle beraber yapılmaktadır.

Hayvancılık işletmelerimizin birçoğu, kanatlı işletmeleri hariç küçük aile tipi olup hayvan sayıları, büyük baş işletmelerde ortalama 5–6 baş, küçükbaş işletmelerde ortalama 60–70 baştır.

Verimlilik bakımından da yeterli düzeye ulaşılamamıştır. İnek sütü üretiminde ortalama verim; yerli ırklarda 1–1,9 Ton/Yıl arasında değişen oranlardadır. Kültür melezi ırklarda l.7–2,3 Ton/Yıl arasında, kültür ırklarında ise 3,7 – 5 Ton / Yıl arasında değişen oranlardadır. Sığır eti üretiminde; ortalama karkas verimleri yerli ırklarda 140 ile 180 Kg.

arasında, kültür melezi ırklarda 190 ile 240 Kg arasında, kültür ırklarında ise 260 ile 300 Kg arasında değişmektedir.

Bolu ilinde sığır varlığı (Tablo 51) incelendiğinde toplam sığır mevcudu içerisinde (135332) kültür melezinin % 40, yerli sığırların % 42 oranında çoğunlukta olduğu bunun yanı sıra kültür ırkı sığırların ise % 18 oranında daha az bir orana sahip olduğu görülmektedir. Özellikle Gerede ilçemizde yerli hayvanların sayısı yüksektir. İlçede kurulan hayvan panayırı buradaki hayvancılığın şeklini önemli düzeyde etkilemektedir. Panayır mevsimi sonbahar olması nedeniyle kış aylarını ahırda bakım yaparak geçirmekte, ilkbaharda hayvanları yaylaya çıkararak meraya bırakmaktadırlar. İlçede suni tohumlama fazla yaygınlaşmamıştır. Buna rağmen Mudurnu ilçemizde suni tohumlama oldukça yaygın bir şekilde yapılmaktadır.

İlde yetiştirilen büyükbaş hayvan türleri ve sayısı ile ilgili bilgiler Tablo 51’de verilmiştir.

Tablo 51. Büyükbaş Hayvan Türleri ve Sayısı

Büyükbaş

Kaynak: Bolu Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü

Küçükbaş Hayvancılık

Küçükbaş hayvancılıkta verimlilik büyük hayvancılıkta olduğu gibi maalesef istenilen düzeyde değildir. Küçükbaştan elde edilen 9 Ton sütün bir kısmı peynir yapımında kullanılmaktadır.

İlde yetiştirilen küçükbaş hayvan türleri ve sayısı ile ilgili bilgiler Tablo 52’de verilmiştir.

Tablo 52. Bolu İli Küçükbaş Hayvan Türleri ve Sayısı Küçükbaş

Kaynak: Bolu Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü

Kümes Hayvancılığı (Kanatlı Üretimi)

Tablo 53. Kümes Hayvanı Türleri ve Sayısı

Kümes Hayvanları İlçeler Broiler Piliç

(Adet) Yumurtacı

Genel Toplam 32.894.000 349.200 336.500 3140 9140

Kaynak: Bolu Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü

Türkiye genelinde Bolu İli broiler piliç eti ve ürünlerinin üretiminde % 35, broyler piliç üretiminde ise % 25’lik potansiyele sahiptir.

Tablo 54. Bolu İli Kanatlı İşletmelerin Dağılımı

Faaliyet Alanı İşletme Sayısı Kümes Sayısı

Broiler piliç 2860 3640

Yumurtacı 20 31

Damızlık 34 298

Kuluçkahane 7 7

Genel toplam 2921 3976

Kaynak: Bolu Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü

Su Ürünleri:

Bolu ilinde balıkçılık, iç sularda ve kültür balıkçılığı olarak yapılmaktadır.

Tablo 55. Su Ürünleri Üretim Miktarları

Ürün Türü 2006 (ton) 2007 (ton) 2008 (ton)

Alabalık (yıllık üretim) 143,772 330 211,569

Kaynak: Bolu Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü

Tablo 56. Bolu İli Su Ürünleri Tesis Bilgileri

Tesis Sayısı 34

Üretim Kapasitesi 347 ton/yıl + 2.500.000 yavru/yıl

Avlak Sahası Kiralama olmadı

Kaynak: Bolu Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü

Kürk Hayvancılığı

İlde gelir amaçlı kürk hayvancılığı yapılmamaktadır.

Arıcılık ve İpekböcekçiliği

Bolu ilinde arıcılık ağırlıklı olarak sabit arıcılık şeklindedir. Merkez İlçe Yumrukaya köyünde bulunan arıcılar dışında gezginci olarak yapılması benimsenmemiştir. Arıcılık, ana geçim kaynağı oluşturmamakta olup daha çok hobi olarak görülmüştür. Kovan başına ortalama verim 17 kg civarındadır.

İlde arıcılık gelişme gösteren hayvancılık faaliyetlerinden olup, 20.083 adet yeni usul arı kovanı mevcuttur.

Tablo 57. Bolu İli Merkez ve İlçelerin Kovan Mevcudu Durumu

İlçe Kovan Sayıları Yeni Tip ( adet)

Kaynak: Bolu Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü

Organik Tarım

Basit anlamda ekolojik-organik tarım; kimyasal madde kullanılmadan, doğal kaynaklara dayalı gübrelemenin yapıldığı, zararlılara karşı ise biyolojik mücadelenin kullanıldığı bir tarım şekli olarak da tanımlanabilmektedir (Yücel, 2001). Yine bir başka tanım ise, üretimde kimyasal girdi kullanmadan, üretimden tüketime kadar her aşaması kontrollü ve sertifikalı üretim biçimi şeklindedir. Bu bağlamda ekolojik tarımın amacı;

toprak ve su kaynakları ile havayı kirletmeden, çevre, bitki, hayvan ve insan sağlığını korumaktır (Taşbaşlı, 2001. Aksoy, 2001).

Üretim yapılan bir tarım işletmesinde ekolojik üretim teknikleri uygulanmaya başlansa dahi 2-3 yıllık bir geçiş dönemine ihtiyaç vardır. Bu dönemde bu teknikle yapılan üretim için geçiş dönemi sertifikası düzenlenmekte ve bu süre bittikten sonra ekolojik ürün sertifikası verilmektedir. Ekolojik üretimde nihai ürünün katkı veya kalıntı yönünden analizi

Belgede BROİLER PİLİÇ YETİŞTİRME TESİSİ KAPASİTE ARTIRIMI PROJESİ (sayfa 63-132)