Metafor ile İlgili Yapılmış Çalışmalar

Çetinkaya ve Eskici (2018), ‘Öğretmenlerin Öğrenmeye Yönelik Metaforik Algıları’ adlı çalışmalarında 2016-2017 eğitim öğretim yılında Kırklareli İlinde görev yapan öğretmenlerin öğrenmeyle ilgili metaforik düşüncelerini tespit etmeyi amaçlamışlardır. Araştırmanın nitel verileri ‘’Öğrenme……’ya benzer. Çünkü…….’’ Şeklindeki açık uçlu sorular ile toplanmış ve içerik analizi yöntemi ile analiz edilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu 517 öğretmen oluşturmaktadır. Öğretmenler 338 geçerli

36

metafor oluşturmuşlardır. Çalışma sonuçlarına göre öğretmenlerin öğrenmeyi en çok ışığa, sanata, çiçek büyütmeye ve hayata benzettikleri sonucuna ulaşılmıştır.

Ekici (2016), ‘Biyoloji Öğretmen Adaylarının Mikroskop Kavramına İlişkin Algılarının Belirlenmesi: Bir Metafor Analizi Çalışmasında biyoloji öğretme adaylarının mikroskop kavramıyla ilgili düşüncelerini metafor yardımıyla belirlemeyi amaçlamıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 46 biyoloji öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırmada ‘’Mikroskop …. gibidir. Çünkü….’’ cümlesini içeren metafor formu uygulanmış ve veri toplama aracı olarak kullanılmıştır. Verilerin analizinde içerik analizi tekniğinden yararlanılmıştır. Öğretmen adayları 49 metafor üretmişlerdir ve bunlar 4 kategori altında toplanmıştır. Biyoloji öğretmen adayları mikroskop kavramına ilişkin en çok ‘’Kullanım işlevi açısından’’ kategorisine ait metaforlar oluşturmuşlardır. Öğretmen adayları çoğunlukla mikroskop için cansız metaforlar kullanmışlardır.

Akgün, Duruk ve Güngörmez. (2016), Ortaokul Öğrencilerinin Çevre Eğitimi Kavramına Yönelik Metaforları’ adlı çalışmalarında ortaokul öğrencilerinin çevre eğitimi ile ilgili sahip oldukları metaforik algıyı belirlemeyi amaçlamışlardır. Araştırmanın örneklemini 3 farklı köy okulunda öğrenim gören 192 öğrenci oluşturmuştur. Öğrencilere ‘’Bana göre çevre eğitimi….gibidir; çünkü…….’’ İfadesi yöneltilmiş ve öğrencilerde kendi fikirleri doğrultusunda boş kısımları doldurmaları istenmiştir. Araştırma sonuçları betimsel analiz yoluyla incelenmiş olup 20 öğrencinin oluşturduğu metaforlar geçersiz olduğu için değerlendirmeye alınmamıştır. Çalışma sonuçlarına göre elde edilen 71 metafor 11 farklı kategori altında toplanmıştır. Çalışmada öğrencilerin çevre eğitimi yerine genellikle çevreyle ilgili metafor oluşturduğu görülmüştür. Literatür araştırmalarına göre metaforun algı belirlemede kullanılan yaygın bir araştırma aracı olduğu söylenebilir.

Yapıcı (2015), ‘Lise Öğrencilerinin Biyoloji Kavramına İlişkin Metaforik Algıları’ adlı çalışmasında lise öğrencilerinin biyoloji kavramı konusunda metaforik algılarını belirlemeyi amaçlamıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Diyarbakır ilinden 184 lise öğrencisi oluşturmaktadır. Veriler ‘’Biyoloji…gibidir. Çünkü……’’ cümlesini içeren formlar aracılığıyla toplanmıştır. Verilerin analizinde içerik analizi tekniği kullanılmıştır. Çalışmada öğrenciler 36 metafor oluşturmuşlardır ve bunlar 8 kategori oluşturularak belirtilmiştir. Çalışma sonuçlarına göre biyoloji kavramının değişik kavramlarla

37

ilişkilendirildiği görülmüştür. Aynı zamanda öğrencilerin biyoloji ile ilgili olumlu düşüncelere sahip oldukları tespit edilmiştir.

Çeliker ve Akar (2015), ‘Ortaokul Öğrencilerinin Doğaya İlişkin Metaforları’ isimli çalışmalarında 2012-2013 Eğitim öğretim yılında Burdur ilinde farklı okullarda öğrenim gören 5,6,7 ve 8. sınıf ortaokul öğrencilerinin doğa kavramına ilişkin metaforik algılarını incelemeyi amaçlamışlardır. Araştırmanın çalışma grubunu 5,6,7 ve 8. sınıfta öğrenim gören 238 öğrenci oluşturmaktadır. Bu çalışmada nitel araştırma desenlerinden olgu bilim kullanılmıştır. Verilerin toplanması ve analiz edilmesinde nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Verilerin toplanması aşamasında öğrencilerden ‘’Doğa……gibidir. Çünkü…..’’ cümlesini tamamlamaları istenmiştir. Verilerin çözümlenmesinde içerik analizi tekniği kullanılmıştır. Çalışma sonuçlarına göre 238 öğrenci 75 adet metafor üretmiştir ve bunlar sahip oldukları benzer özelliklere göre 9 kategoride toplanmıştır. Çalışma sonuçlarına göre öğrencilerin oluşturdukları metaforlar genellikle yaşamın kaynağı ve yaşanılan yer şeklinde olmuştur. Doğanın önemi, değeri ve korunmasıyla ilgili metaforlar oldukça azdır. Çalışmaya göre erken yaşlarda eksik veya yanlış bilgilerin düzeltilmesi ve olumlu gelişimin sağlanabilinmesi için doğa dostu davranışların kazandırılması gerekmektedir.

Çırak (2014) ‘Ortaokul Öğretmenlerinin Öğrenci Kavramına Yönelik Metaforik Algıları’ adlı çalışmasında öğretmenlerin öğrenci kavramına ilişkin algılarını metafor çalışması aracılığıyla belirlemeyi amaçlamıştır. Çalışma nitel bir araştırmadır ve olgu bilim deseninde tasarlanmıştır. Araştırmanın örneklemini 2013-2014 eğitim öğretim yılı Gaziantep ili Şehitkamil ilçesi farklı ekomonik düzeylere ve çevrelere sahip 83 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri açık uçlu sorulardan anket formları aracılığı ile toplanmıştır. Verilerin analizinde içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Çalışma sonuçlarına göre öğretmenlerin ürettikleri metaforlar çalıştıkları okulun bulunduğu ortamın sosyoekonomik düzeyine göre farklılıklar oluşturduğu görülmüştür. Olumsuz algıya sahip öğretmenlerin algılarını değiştirecek ve motive edici çalışmaları okul rehberlik servisi ile gerçekleştirme aşamasında önerilerde bulunmuştur.

Yalmancı ve Aydın (2013), ‘Öğretmen Adaylarının Biyoloji Kavramına Yönelik Metaforik Algıları’ adlı çalışmalarında öğretmen adaylarının biyoloji kavramına yönelik sahip oldukları metaforik algıları ortaya çıkarmayı amaçlamışlardır. Çalışma grubunu fen bilgisi öğretmenliği ve sınıf öğretmenliği bölümlerinde öğrenim gören 65 öğretmen adayı

38

oluşturmuştur. Araştırmanın verileri nitel araştırma yöntemi ile elde edilmiştir. Verilerin toplanması aşamasında öğretmen adaylarının ‘’Biyoloji…..gibidir. Çünkü……’’cümlesini tamamlamaları istenmiştir. Çalışma sonuçlarına göre öğretmen adayları 39 farklı metafor üretmiştir ve bunlar 4 kategoriye ayrılmıştır. İki farklı anabilim dalında öğrenim gören öğretmen adaylarının ortak 6 metafor oluşturduğu görülmüştür. Bunlar; Canlı, çevre, dünya, hayat, hücre, okyanus metaforlarından oluşmaktadır. Biyoloji kavramına yönelik yapılan metafor çalışmasında öğrencilerin biyoloji kavramına ilişkin olumlu düşüncelere sahip oldukları söylenebilir.