Kavram Yanılgısı ile İlgili Yapılmış Çalışmalar

Aykurt ve Akaydın (2009), ‘Biyoloji Öğretmen Adaylarının Bitkilerde Madde Taşınması Konusundaki Kavram Yanılgıları’ adlı çalışmalarında biyoloji öğretmen adaylarının bitkilerde madde taşınması konusundaki kavram yanılgılarını belirlemek amacıyla iki aşamalı tanı testi kullanmışlardır. Öğrencilerin konu ile ilgili kavram yanılgılarını öngörebilmek amacıyla mülakat tekniğini kullanmışlardır. Hazırlanan iki aşamalı ön test ve nihai test 138 öğretmen adayına uygulanmıştır. İki aşamalı tanı testinin güvenirliği Spearman-Brown formulü kullanarak 0,88 olarak hesaplanmıştır. Çalışma sonuçlarına göre öğretmen adaylarının konuyla ilgili kavram yanılgılarına sahip oldukları belirlenmiştir. Bitkilerde madde taşınması konusu işlenirken öğrencilerin daha önce

40

öğrenmiş oldukları hücre ve hücre zarından madde geçişleri konularında ne derece bilgi birikimine sahip olduklarını belirlemek konuyu anlamalarını kolaylaştırmaktadır şeklinde önerilerde bulunmuşlardır.

Sinan, Yıldırım, Kocakülah ve Aydın. (2006), ‘Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Proteinler, Enzimler ve Protein Sentezi ile İlgili Kavram Yanılgıları’ adlı çalışmalarında fen bilgisi öğretmen adaylarının protein, enzim, protein sentezi ile ilgili kavram yanılgılarının belirlenmesi ve nedenlerinin araştırılarak düzeltilmesi amaçlanmıştır. Çalışma 88 fen bilgisi öğretmenliği 2. sınıf öğrencilerine uygulanmıştır. Veri toplama aracı olarak kavramsal anlama testi kullanılmıştır. Çalışma sonuçlarına göre öğretmen adaylarının konu başlıkları ile ilgili hatalı ve eksik öğrenmelere sahip oldukları belirlenmiştir. Bu çalışmada en çok dikkat çeken kavram yanılgısı protein sentezinden önce DNA’nın kendini eşleyip eşlememesidir. Protein sentezinin gerçeklemesi için DNA’nın kendini eşlemesine gerek yoktur fakat öğrenciler lise kitaplarında yer alan santral dogma olayı çiziminde yer alan DNA’nın kendini eşlemesi aşamasından dolayı kavram yanılgıları oluşturmuşlardır. Bu çalışmada elde edilen önemli bulgulardan biri de bazı kavram yanılgılarının dilden kaynaklanmasıdır. Amfoter, polizom, monomer, polimer, polipeptit, primer gibi birçok kavramı öğrenciler birbirleri ile veya başka kavramlarla karıştırmışlardır.

Selvi ve Yakışan (2004), ‘Üniversite Birinci Sınıf Öğrencilerinin Enzim Konusu ile İlgili Kavram Yanılgıları ’adlı çalışmalarında öğrencilerin enzim konusundaki kavram yanılgılarını belirlemeyi amaçlamışlardır. Çalışmanın örneklemini genel biyoloji laboratuvar dersini alan 135 üniversite birinci sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Kavram yanılgılarını belirlemek amacıyla öğrencilere açık uçlu sorular sorulmuş ve verilen cevaplar kategorize edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre 135 öğrenciden 22 öğrenci (%16,30) tüm sorularla ilgili doğru yorum yapmıştır. Öğrencilerden 113 (%83,70)’ü ise kavram yanılgısı içeren cümle veya cümleler oluşturmuşlardır. Bu durum öğrencilerin enzimle ilgili temel kavramları yeterli düzeyde öğrenmedikleri ve bazı kavram yanılgılarına sahip olduklarını ortaya çıkarmıştır. Çalışmada öğrencilerin kavram yanılgılarının giderilmesi amacıyla V-diyagramları ve kavram haritalarının kullanması önerilmiştir.

Bacanak, Küçük ve Çepni. (2004), ‘İlköğretim Öğrencilerinin Fotosentez ve Solunum Konularındaki Kavram Yanılgılarının Belirlenmesi ‘isimli çalışmalarında 5. ve

41

8. sınıf öğrencilerinin fotosentez ve solunum konusunda anlama düzeylerini ve kavram yanılgılarını karşılıklı olarak ortaya koymayı amaçlamışlardır. Çalışmanın örneklemini 105 5. sınıf öğrencisi ve 112 8. sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. İki sınıftaki öğrencilerin kavramsal anlamları cross-agen çalışması kapsamında incelenmiştir. Verilerin toplanması aşamasında solunum ve fotosentez kavramlarını içeren açık uçlu soru ve kısa cevaplı sorulardan oluşan bir test uygulanmıştır. Çalışma sonuçlarına göre örneklemdeki öğrencilerin kavram yanılgılarına sahip oldukları belirlenmiştir.

Aydoğan, Güneş ve Gülçiçek. (2003), ‘Isı ve Sıcaklık Konusunda Kavram Yanılgıları’ adlı çalışmalarında ısı ve sıcaklık kavram testi geliştirerek kavram yanılgılarını ortaya çıkarmayı amaçlamışlardır. Çalışmanın örneklemini ısı ve sıcaklık konusunda öğrenim görmüş Türkiye’nin farklı şehirlerindeki 740 lise ve 277 üniversite öğrencileri oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak oluşturulan kavram testinde 15 soruya yer verilmiştir. Kavram testinde açık uçlu sorular ve çoktan seçmeli sorularda bulunmaktadır. Çoktan seçmeli sorularda öğrencilerden işaretledikleri şıkkın nedenini açıklamaları istenmiştir. Çalışma sonuçlarına göre öğrencilerin ısı ve sıcaklık konusunda benzer kavram yanılgılarına sahip oldukları görülmüştür. Bu durum kavram yanılgılarının giderilmediği sürece ilerdeki akademik yaşantılarına taşındığı sonucunu da doğurmaktadır.

Bozkurt ve Cansüngü (2002), ‘İlköğretim Öğrencilerinin Çevre Eğitiminde Sera Etkisi ile İlgili Kavram Yanılgıları’ adlı çalışmalarında küresel çevre problemlerinden sera etkisi ile ilgili kavram yanılgılarını tespit etmeyi amaçlamışlardır. Yapılan çalışmada 16 ifadeden oluşan likert tipi ölçek hazırlanmış ve bu ölçek 2000-2001 eğitim öğretim yılı 2.döneminde 6. ve 7. Sınıf toplam 350 öğrenciye uygulanmıştır. Hazırlanan ölçekte ‘’doğru’’, ‘’yanlış’’ ve ‘’bilmiyorum’’ gibi ifadelere yer verilmiştir. Çalışma sonuçlarına göre öğrencilerin sera etkisi, sera etkisinin artması sonucu meydana gelecek olaylar, sera etkisini arttırabilecek olaylar ve sera etkisini azaltabilecek olaylarla ilgili yeterince bilgilenmedikleri ve birçok kavram yanılgısına sahip oldukları sonucuna ulaşılmıştır.

Tekkaya, Çapa ve Yılmaz. (2000), ‘Biyoloji Öğretmen Adaylarının Genel Biyoloji Konularındaki Kavram Yanılgıları’ adlı çalışmalarında öğretmen adayların biyolojinin temel konularındaki kavram yanılgılarını saptayarak bunların nedenlerini biyoloji alanındaki öğretim üyeleri ile görüşerek belirlemeyi amaçlamışlardır. Çalışmanın örneklemini 186 biyoloji öğretmen adayı oluşturmaktadır. Çalışmada veri toplama aracı

42

olarak 33 sorudan oluşan Genel Biyoloji Kavram Yanılgısı Testi geliştirilmiş ve uygulanmıştır. Testte biyoloji öğretim programının içerdiği ekoloji, bitki biyolojisi, sindirim sistemi, solunum, boşaltım sistemi, enzim, osmoz ve difüzyon, hücre bölünmesi, sınıflandırma ve besin ağı temel kavramlar yer almaktadır. Araştırma sonuçları öğretmen adaylarının kavram yanılgısına sahip olduklarını göstermektedir.

43

BÖLÜM 3

3 YÖNTEM

Bu çalışma; Araştırmanın modeli, araştırmanın çalışma grubu, veri toplama araç ve teknikleri, verilerin toplanması ve verilerin analizi başlıklarından oluşmaktadır.