MESNEVÎ ŞERHİ’NİN YAZMA NÜSHALARI - Mustafa Sürûrî Efendi'nin mesnevî şerhi (III. cilt)

Sürûrî Efendi’nin Mesnevî Şerhi’nin çeşitli nüshaları Türkiye’de ve yurtdışında farklı kütüphanelerde mevcuttur. Mesnevî Şerhi’nin III. cildinin çeşitli

kütüphanelerde bulunan nüshaları ve özellikleri aşağıdaki gibidir:

1. İstanbul, Beyazit Ktp., nr. 3770, 3-4 c. 250 x 140- 190 x 95 mm. 501 yk. 25 str., Nesih, miklebli, hafif oyuk şemseli, yeşil bez kaplı cild. 962 h.

2. Tahran, Melek Milli Ktp., nr. 1154, 1- 6 c. 280 x180 mm. 489 yk., 21 str., nestâlik, Derviş Mustafa b. Muhammed b. Ahmed el- Konevî, Cemaziülevvel 992 h.

(1584 m.)

3. Konya, Mevlânâ Müzesi Ktp., nr. 2048, 265 x 170- 192 x103 mm. 130 yk., 23 str., sayfa kenarları surh cetvelli, beyitlerin üstlerine surh çizgi çekilmiş, miklebli, çiçek tezyinatlı şemseli, kenarı cetvelli, kahverengi meşin cilt, 980 h. (1572 m.)

4. İstanbul, Kadızâde Mehmed (Süleymaniye Ktp.), nr. 278, 300 x 192- 221 x 104 mm. 177 yk., bb. Str., Tâlik, İbrahim b. Veli, 996 h. (1588 m.), Miklebli, sırtı ve kenarları meşin, kağıt kaplı cilt. (Kadızâde Mehmed Efendi vakfı, mühürlüdür.)

5. Konya, Mevlâna Müzesi Ktp., nr. 2053, 285 x 180- 222 x 123 mm. 235 yk., 29 str., Nesih. Başlıklar surhla yazılmış, kenarı içteki altın yaldızlı olmak üzere üç cetvelli, şemseli, koyu renkte, Osmanlı cildi.

6. Konya, Mevlâna Müzesi Ktp., nr. 2057, 265 x 160- 203 x 92 mm. 273 yk, X- XI h. yy (XVI- XVII m. yy.)

7. İstanbul, Nâfiz Paşa (Süleymaniye Ktp.) nr. 559, 260 x 140- 195 x 90 mm. 272 yk. 27 str. Tâlik, Miklebli, sırtı ve kenarları meşin, üstü yeşil bez kaplı cilt.

8. İstanbul, Beyazit Ktp., nr. 3581, 210 x 155- 160 x 100 mm. 252 yk. 21 str.

Tâlik, 1013 h. (1604 m.)

9. İstanbul, Nâfiz Paşa (Süleymaniye ktp.), nr. 564, 296 x 177- 207 x 107 mm.

231 yk., 29 str., Nesih. Tirşe Kaplı, Mukavva cilt. (Derviş İbrahim vakfı)

10. Bursa, Haraçcıoğlu Hüseyin Ağa ktp., nr. 921, 297 x 190- 227 x 127 mm. 214 yk., 31 str., bb. Yy. Hamdi Dede, Şemseli, Miklebli, Meşin cilt.

11. Cambridge, Belonging (E. G. Browne). Nr. 9, 1-3. c., 255 x 143 mm. 244 yk.

32 str. Nestâlik, Rebiülevvel 1089 h. (1678 m.)

9 12. Konya, Mevlâna Müzesi Ktp., 1-3. c., 295 x 200- 250 x 160 mm. 109 yk., 35 str. Tâlik.²⁹

13. Saray Bosna, nr. 3770, Gazi Hüsrev Beğ Ktp. Sefer 959 h.

29 Mehmet Önder, Mevlâna Bibliyografyası, İş Bankası Kültür Yayınları, II. cilt, Ankara, 1974, s. 128- 134.

2.2. HAZIRLANAN METİNDE KULLANILAN YAZMA NÜSHASI VE

İMLA ÖZELLİKLERİ

Bu çalışmada 3770 numaralı Beyazit Kütüphanesinde bulunan ve Mesnevî Şerhi’nin 3 ve 4. cildini ihtiva eden nüsha esas alınmıştır. Nüshanın üçüncü cildi,

میکح ساپس و دمح .میحرلا نمحرلا الله مسب ب رکش و تسا بیغ دونج وا یاهتمکح هک ار ی

ی ار یمیلع سایق

یب وا یاهتفص هک ...تسا میظع قلخ رب قولخم هک میرک لوسر هب دودعمان دورد و تسا هبیع و روصق

ile başlıyor ve,

ر ضیف نم ًاببس انیلع لعجا و کتفأر لضف نم ًاباب انل حتفا .بابسلأا ببسم ای و باوبلاا حتفم ای مهللا و کتمح

نیملاعلا بر للهدمحلا ile bitiyor.

B nüshası olarak adlandırdığımız bu eserin dördüncü cildinin sonunda istinsah tarihi h. 962 yıl olarak kaydedilmektedir. Eserin üçüncü cildinin sonunda istinsah tarihi ayrıca verilmişmemiştir. Nüsha, Sürûrî’nin yaşadığı dönemde yazıldığından dolayı önem arz etmektedir.

Bu nüshada kullanılan imla özellikleri günümüz Fars dili ve gramerine göre tabii olarak farklılıklar göstermektedir. Bunlar, günümüz Farsça yazım kurallarına göre yazılmıştır.

Sürûrî’nin Mesnevî Şerhi’nin III. cildindeki en yaygın imla özellikleri aşağıdaki gibidir:

هب önedatı sözcüklere bitişik şekilde yazılmıştır. Örnek:

یزور تقوب ج هلولیق ناگتشرف یعم ۀناخب

.دندمآ نامقل

Geniş zaman belirteci olan یم masdara bitişik şekilde yazışmıştır: örnek:

ازم رصانع رصانع تج

اذهل و تشگ هیاریپ و یامرفراک ار دیامرفیم

...

ار edatı kelimeye bitişik yazılmıştır. Örnek:

ارناشیا ...نامقل یا دنتفگ .دید یمن Ek fiil 3. Tekil şahısta elif (ا) yer yer düşürülmüştür. Örnek:

هک ار ینامحر ینارون کلف تسترابع

.تینامحر تفص ءلایتسا زا

ه harfı ile biten çoğu kelimeler Farsça اه çoğul ekini alınca bu ه düşürülmüştür. Örnek:

مرجلا یاهّصق یم ناشیا تکلاه ببس و نیشیپ یاهتما .دنونش

گ harfı ک şeklinde yazılmıştır. Şarih çoğu yerde گ harfini ک harfinden ayırt etmek için یمجع فاک هب ibaresini eklemiştir. Örnek:

رسک هب ناکورک ظفل یمجع فاک

حتف واو نوکس و ار حتف و یمجع فاک

.قاستد یکرت هب

Kaynaştırma harfi ی yerine bazen ا (elif) harfı yazılmıştır. Örnek:

نوخ ماطف زا شااذغ

.دش ریش

11 رت karşılaştırma son eki kelimeye bitişik yazılmıştır. Örnek:

یا رب هکره رک اعد ناش

وا دزن هب هک یزیچ زا دوش رود دشاب هد رتتسود

.دشاب زیچ همه زا

Sürûrî Efendi’nin Mesnevî şerhinin tümünde olduğu gibi eserin üçüncü cildinde de bazı özellikler öne çıkmaktadır.

Şarih sadece beyitleri şerh etmekle yetinmemiş, kurduğu cümlelerde secili nesir kullanmıştır. Örnek:

شکاخ ،رامخ یب رمخ شبآ ،راخ یب روخب شمیسن .هتساریپ تمعن عاونا هب و هتسارآ ناما و نما هب دوب یروشک حلاصم بیترت رد راگزور و دزادنا دنمک شنانکاس تادارم دیص رد کلم .رام یب ۀنیفد شنیمز و راخ یب لگ درپ هنیزخ و شخب جنگ ناشیا هد رد .دزا

لاع یغاب ر و یغاد تشهب لد رب هللا نوچ وا نشلگ ره زا و یغارف م

جات غورف ار شاهلگ ،یسوواط ۀولج ار شناتخرد ،تخب ناوج ریپ شا هفوکش .تخت و جات رادومن شنبلگ شنیحایر و هداشگ یزا ّزب ناکد اهنمچ یوسراچرب شنانبلگ .شورف ربنع شیاوه ،شوپ هّلح شنیمز ،یسوواک ه رب ط هاگرذگ ر یراّطع لب

یحوبص ۀمزمز هب شناغرم ،هدرک هام ندرگ رد نیراگن تسد شاهرانچ .هداهن

زا شناوج ناتخرد .هتساخون یناوج شخاش ره و هتسارآ یدهاش یلگ ره .هدینادرگ هاگآ ار سدق مزب ناتسم هویم و هدیمخ ناریپ نوچ یرابرپ ...هدیسر شتآ یب یتشهب یاولح نوچ شیاه

Sürûrî beyit şerhlerinde çoğu zaman mısraları ayırarak onların arasına kendi cümlelerini yerleştirmiş, şiiri nesre dönüştürmüştür. Bazı yerlerde ise iki mısrayı beraber getirmiş ve ayrı cümlede beyit hakkında açıklama yapmıştır. Örnek:

هدب یرون ارم ظفاح متسین ظفاح ،

یب ات مین ناوخب فحصم

هدب یرون ارم سپ .م یب ندناوخ تقو هدید ود رد

هرگ .هدقع یب و Mesnevî’nin diğer nüshalarında farklı şekilde kaydedilen beyitler ya da mısralar da verilmiştir. Örnek:

،رابغ یاجب خسن ضعب رد .رابغ یب دشاب هک یلقع کنخ یا راثع

سا ندمآ ینعمب تسا .ت

Eserde bazı beyitler ya da ibarelerin Türkçe karşılığı da verilmiştir. Örnek:

نان و ینابرق واگ .کنت یاه

هقفوی یکرت هب

Yazar ayrıca bazı bölümlerde Farsça dil bilgisine de değinmiştir. Örnek:

حلفم ظفل .دوش حلفم نیلوا ماقم زا لعاف مسا

ینعم هب حلاف زا تسا رفظ و زوف

Şerhte fiil fail uyumu, zaman kullanımı gibi Farsça gramer açısından kurallara uymayan cümlelerle karşılaşmak mümkündür. Örnek:

مرسپ و دوش باجتسم نم یاعد ات نک اعد میلعت ارم یتفگ و یدمآ یگرزب شیپ وا .دوب ریسا یرسپ ار ینزریپ نم شیپ و ددرگ دازآ یم

دیآ .

12 B Nüshasının ilk iki sayfası:

13 B nüshasının (III c.) son 2 sayfası:

SONUÇ

Bu çalışma XVI. yy Osmanlı âlim ve şairlerinden Sürûrî Efendi mahlaslı Muslihuddîn Mustafa b. Şa’ban’ın (ö. 969/ 1562) Mesnevi’ye yazdığı şerhin III. cildini ihtiva etmektedir.

Osmanlı sahasında yazılmış ilk Farsça şerh olarak bilinen bu değerli eserin müellifi, eserin nüshaları ve üçüncü cildin metni metni bu tezin konusunu teşkil etmektedir.

Öncelikle Mevlânâ’nın hayatı ve eserleri, sonra müellifin hayatı, eserleri ve edebi kişiliği hakkında özet bilgiler verilmiş, sonra Sürûrî şerhinin yazma nüshaları tanıtılmış, çalışmamıza esas olan 962/ 1555 (Beyazit Ktp. nr 3770) nüshanın hususiyetleri bildirilmiş; bizim hazırladığımız metnin imla özellikleri beyan edilmiştir.

Metnimizde Mesnevi beyitleri ile metnimizde ayet ve hadisler farklı renk kullanılarak ayırt edilmiş, yaprak numaraları normal, beyit numaraları köşeli parantez içinde sunulmuştur. Sonda ayet ve hadis fihristi verilmiştir.

Oldukça hacimli olan metin, müellifin geniş malumatını ve üslubunu güzel bir şekilde aksettirmektedir. Farsçası sade ve anlaşılır tarzdadır. Konular, ayet ve hadislerin yanı sıra çeşitli hikâye, beyit ve atasözü ile zenginleştirilmiştir.

15 KAYNAKÇA

Akün, Ömer Faruk, “Sürûrî”, İslam Ansiklopedisi, XI. Cilt, 1993, s. 249-250.

Amîd, Hasan; Ferheng-i Amîd, İntişârât-ı Emîn Kebîr, Tahran, 1381.

Ateş, Ahmed, İstanbul Kütüphanelerinde Farsça Manzum Eserler, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul, 1968.

Baştürk, Orhan, Süruri’nin Mesnevî Şerhi (Tanıtım-İndeks- Tenkitli Metin 1b- 40a), Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya, 1997.

Bağcı, Ali, Muslihiddîn Mustafa b. Şaban Sürûrî’nin Şerhu Merâhi’l-Ervâh Adlı Eserinin Edisyon Kritiği, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yalova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yalova, 2015.

Bankır, Mehmet Malik, Şerh-i Cezîre-i Mesnevî (metin-inceleme- sözlük),Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, 2004.

Bektaş, Ömer, Rusuhi İsmail Efendi ve Mesnevi-i Şerif Şerhi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya, 1993.

Bursalı Mehmed Tâhir, Osmanlı Müellifleri, çev. A. Fikri Yavuz - İsmail Özen, Meral Yayınları, İstanbul, 1972.

Can, Şefik, Mevlânâ, Hayatı, Şahsiyeti, Fikirleri, Ötüken Yayınları, İstanbul, 1997.

Ceyhan, Semih, “Mesnevî”, DİA, XXIX. Cilt, 2009, s.325-334.

Çelik, Ahmet Faruk, Sürûrî’nin Hâfız Dîvânı Şerhi’nin

İncelenmesi,Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya, 1998.

Çetin, Nihâd M., “Mesnevî’nin Konya Kütüphanelerindeki Eski Yazmaları”, Edebiyat Fakültesi Şarkıyât Mecmûası, Sayı 4, İstanbul, 1961, s. 97-118.

Devellioğlu, Ferit; Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat, Aydın Yayınları, Ankara 1999.

Sarı, Mevlût, Arapça – Türkçe Lügat, İstanbul, 1984 Dihhudâ, Alî Ekber-i, Lugât-nâme.

Dini Kavramlar Sözlüğü, Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, Ankara 2006.

Durgun, Selahattin, Sarı Abdullah ve Şerh-i Mesnevî (Cevâhir-i Bevâhir-i Mesnevî), Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya, 1993.

16 Elbir, Bilal, Sürûrî’nin şerh-i şebistân-ı Hayâl’i Metin-İnceleme, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir, 2003.

Eflâkî, Ahmed, Menâkibu’l-Arifîn, çev. Tahsin Yazıcı, Kabalcı Yayıncılık, İstanbul, 2011.

Furûzanfer, Bedîüzzamân, Mevlânâ Celâleddîn, çev. Feridun Nafiz Uzluk, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, İstanbul, 1986.

Gölpınarlı, Abdülbakî, Mesnevî ve Şerhi, I-VI, 3. baskı, Kültür Bakanlığı, Ankara, 2000.

Hasan Çelebi, Tezkiretü’ş-şuara, Hazırlayan: İbrahim Kutluk, c.I-II, Ankara, 1971 Kanar, Mehmet, Büyük Farsça Türkçe Sözlük, Birim Yayınları, İstanbul, 2015.

Karaismailoğlu, Adnan – Okumuş, Said – Coşguner, Fahrettin, Mevlâna Bibliyografyası, Konya Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yayınları, Konya, 2006.

Karaismailoğlu, Adnan, Mevlâna ve Mesnevî, Akçağ Yayınları, Ankara, 2001.

Karatay, Fehmi Edhem, Topkapı Sarayı Kütüphanesi Farsça Yazmalar Kataloğu, İstanbul, 1961

Konuk, Ahmet Avni, Mesnevî –i Şerif Şerhi, II,haz. Selçuk Eraydın, Mustafa Tahralı, Gelenek Yayınevi, İstanbul, 2004.

Kur’ân-ı Kerîm ve Açıklamalı Meâli, haz. Hayrettin Karaman - Ali Özek - İbrahim Kâfi Dönmez - Mustafa Çağrıcı - Sadrettin Gümüş - Ali Turgut, Türk Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara, 1997.

Mengi, Mine; Metin Şerhi, Tahlili ve Tenkidi Üzerine, Divan Şiiri Yazıları, Akçağ Yayınevi, Ankara, 2000.

Mu’în, Muhammed, Ferheng-i Fârsî, Cilt 1-6, İntişârât-ı Emîr-i Kebîr, Tahran, 1371.

Nicholson, Reynold Allin, Mevlâna Celâleddîn Rûmi, çev. Ayten Lermioğlu, Kervan Kitapçılık, İstanbul, 1975.

________, Şerh-i Mesnevî-i Ma’nevî-i Mevlevî, I-VI, bâ pîştgoftâr-i Celâleddîn-i Âştiyânî, tercüme ve ta’lîk: Hasan-i Lâhûtî, Şirket-i İntişârât-i İlmî ve Ferhengî, Tahran, 1375 hş., 2. Baskı 1378 hş.

________, Mevlâna Müzesi Müzelik Yazma Kitaplar Kataloğu, Ankara, 2003.

________, Mevlâna Müzesi Yazmalar Kataloğu, I-IV, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara, 1994.

________, “Mevlevîlik”, İslam Ansiklopedisi, VIII. Cilt, 1979, s.164-171.

________,“Mesnevî”, İslam Ansiklopedisi, VIII. Cilt, 1979, s.127-133.

17 ________, Mesnevî ve Şerhi, Cilt 1-6, 3. Basım, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara, 2000.

________, Mesnevi Üzerine Araştırmalar, H Yayınları, İstanbul, 2010.

________, Metin Tenkidi Hakkında (Dasitân-ı Tevârih-i Mülûk-i Âl-i Osman), Mevlâna Araştırmaları 1-2-3 Editör. Adnan Karaismailoğlu, Akçağ Yayınları, Ankara, Cilt 1: 2007; Cilt 2: 2008; Cilt 3: 2009.

Mevlâna, Mesnevi, trc. Veled İzbudak, c.I-VI, İstanbul 1990

Mevlâna Celâleddîn, Mesnevî, çev. Adnan Karaismailoğlu, Cilt I-VI, Akçağ Yayınları, Ankara, 2012.

Mevlâna Celâleddîn, Mesnevî, Cilt I-VI, çev. Derya Örs, Hicabi Kırlangıç, Ekim Yayınları, İstanbul 2007, Türkiyât Mecmuası, Cilt 7-8, 1942, s. 253-267.

Muallim Nâci, Lügat-i Nâci, İstanbul, 1987

Mehmed Süreyya, Sicill-i Osmânî, c. I-IV, İstanbul, 1308-1311 H. “Sürûrî, Muslihuddîn Mustafa”, İslâm Ansiklopedisi, XXXVIII.Cilt, TDV Yayınları, İstanbul, 2010, 170-172.

Okatan, Halil İbrahim, Sürûrî Divanı: Hayatı, Eserleri, İnceleme, Kendi Yayınları, Ankara, 2010.

________, Sürûrî’nin Bahru’l-Ma‘ârifi: İnceleme ve Mukaddime Metni, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi, İzmir, 1986.

________, Sürûrî’nin Şehzâde Mustafa Medhiyyesi Yâhut Kasîde-i Masnû’a, Kitabevi Yayınları, İstanbul, 2013.

________, “Sürûrî”, Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi, VII. cilt, Akm Yayınları, Ankara, 2007.

________, “Gelibolulu Musluhiddîn Sürûri, Hayatı, Kişiliği, Eserleri ve Bahrü‟l-Maârif İsimli Eseri”, Osmanlı Araştırmaları, The Journal of Ottoman Studies XXI:

211–236, 2001.

Okur, Hüseyin, Muslihiddîn Mustafa b. Şaban es-Sürûrî’nin Şerhu’l-Misbâh Adlı Eserinin Edisyon Kritiği, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya, 2011.

Osmanlıca – Türkçe Ansiklopedik Büyük Lügat, Heyet, İstanbul, 1992

Önder, Mehmet–Binark, İsmet–Sefercioğlu, Nejat, Mevlâna Bibliyografyası, I-II, Ankara, 1973.

Öngören, Reşat, “Mevlânâ” DİA, XXIX. Cilt, 2004, s.441-448.

Örs, Derya; “Mevlânâ ve Kur’an”, Nüsha Dergisi, Sayı 7, 2002, s. 45-55.

18 Rûmî, Mevlâna Celâleddîn, Mesnevî Mevlâna, çev. Adnan Karaismailoğlu, Cilt I-VI, Akçağ Yayınları, Ankara, 2012.

Rûmî, Mevlâna Celâleddîn, Mesnevî, Cilt I-VI, çev. Derya Örs, Hicabi Kırlangıç, Ekim Yayınları, İstanbul 2007.

Sürûrî Müslihiddîn Mustafa (Gelibolulu), Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi, C.

8, Dergâh Yay, İstanbul, 1998, s. 78.

Şafak, Yakup, Sürûrî’nin Bahrü’-Ma’ârifi ve Enîsû’l-Uşşâk ile Mukayesesi Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum, 1991.

Tahirü’l-Mevlevî, Mesnevi Şerhi, c. I-XIV, İstanbul 1971 https://www.yazmalar.gov.tr/

https://tez.yok.gov.tr/

http://www.islamansiklopedisi.info/

http://www.konyayazmakutup.gov.tr/

https://dijital-kutuphane.mkutup.gov.tr/

http://www.suleymaniye.yek.gov.tr/

http://tdkterim.gov.tr/bts/

http://quran.ksu.edu.sa/

19 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

ŞERH-İ MESNEVÎ-İ SÜRÛRÎ (FARSÇA METİN)

III. CİLT

یرورس یونثم حرش

2 یرورس یونثم حرش

( میحرلا نمحرلا الله مسب )1b روصق یب وا یاهتفص هک ار یمیلع سایق یب رکش و تسا بیغ دونج وا یاهتمکح هک ار یمیکح ساپس و دمح

وسر هب دودعمان دورد و ،بیع و لاق .تسا میظع قلُخ رب قولخم هک میرک ل

و ٍمیِظَع ٍقُلُخ ٰىَلَعَل َكَّنِإ َو یلاعت الله

راوگرزب باحصا ۀرمز رب ملاس و میرکت ۀفحت و میحر و تسا فوئر نانمؤم هب هک میلح قفشم رب دودحمان دمح دنمتسم و هنیمک نیا دعب اما .داب راصنا و نیرجاهم همه هب مارکا و میلست ۀیده و مود دلجم حرش نوچ هنیرید

ار یونثم باتک و ریرقت نایب هتسخ رطاخ هب و درک ریرحت نابز هتسکش ملق هب ار یولوم رفس یناث دلج نایب و

یم اجنآ تقیقح نابلاط تبغر و دیماجنا مامتا هب نوچ ار مود حرش نیا هب هینامحر ۀبذاج و یناحور ۀیعاد دید

م رد ار مادقا مادقا موس دلجم حرش ن مارم ریرقت تجاح رد و ملاک ریرحت نادی

نادب سپ .تفرگ نداه ترضح هک

ترثک رب هیبن یهیبنت تسا یونعم ّرس رهاوج ۀنیزخ هک یونثم باتک زا موس رتفد ۀچابید رد هرس سدق انلاوم رصت و دیناود نادیم رد ار یزات بسا و دیناسر میدقت هب یهاشداپ ّرس دیاوع ترفو رب و یهلا مکح دیاوف درک حی

س جراعم ِیلعا هب لاعِا ۀطساو هک َت ْؤُی نَم َو هک تسا تمکح تامارک جرادم یصقأ هب اقترا ۀطبار و تاداع

رب لمتشم کیره اما تسا یلمع و یملع هب مسقنم هّیلزا تمسق هب هچرگا تمکح و ا ًریِثَك ا ًرْیَخ َيِتوُأ ْدَقَف َةَمْك ِحْلا مش یب نونف رب یوتحم و تسا رایسب ماسقا یم ملاک طسب ءاضتقا ماقم نیا قیقحت و را

ۀفرخزم تمکح ات دنک

زا لایخ ۀداز و دریذپ زایتما تواقش یّدؤم زا تسا تداعس ثروم هچنآ و ددرگ زاتمم هیهلا تمکح زا هّیدر مظن ،تسا هتفگ انلاوم تمدخ هک نانچ دوش زّیمتم للاجلاوذ ۀداد دوش مک تواقش هک یهاوخ وت رگ زا ات نک دهج

دوش مک تمکح وت

یخ رد دیاز عبط زک یتمکح لا

للاجلاوذ لضف رون یب یتمکح

کش و ّنظ دیازف ایند تمکح کلف قوف دوب ینید تمکح

( هک دنک تادلجم یاضتقا قیقحت نیا ۀدهع زا ندمآ نوریب و رد اما تسا رایسب وا ثحابم و تمکح ماسقا )1a

راچ رصتخم ۀمدقم دیهمت زا رتفد نیا ۀچابید حرش .تسین ه

هیبنت و تمکح ینعم حرش رد همدقم وا ماسقا ضعب رب

نادب . زا تسا ترابع تفرعم لها فرع رد تمکح هک

اضتقم هک یجهن رب هیور لاعفا و لاوقا نتسناد و تسه هک نانچ ،نآ ماکحا و فاصوا و ءایشا قیاقح نتسناد سق ود هب دوش مسقنم تمکح سپ .ار لاعفا دیدست و لاوقا بیوصت دشاب روصت یملع .یلمع یکی و یملع یکی م

قیاقح سفن یف هک نانچ ،نآ قحاول و ماکحا هب قیدصت و د َوب تادوجوم یملع و هیناسنا تقاط ردق هب دشاب رملأا

طرش هب ،لعف ّدج هب دشاب توق زّیح رد هچنآ جارخا تهج زا تسا تاعانص تلوازم و تاکرح تسرامم هب لامک هب ناصقن زا دوب یّدؤم هکنآ د ینعم ود نیا هکره و هیرشب تقاط بسح رب

لماک یمیکح دوش لصاح وا ر

یا رد ار تمکح ا ًریِثَك ا ًرْیَخ َيِتوُأ ْدَقَف َةَمْك ِحْلا َتْؤُی نَم َو ۚ ُءاَشَی نَم َةَمْك ِحْلا يِتْؤُی یلاعت الله لاق .د َوب ریسفت لها اجن

.دنا هدرک ریسفت لمع قافتا و ملع قیقحت هب تیاکح با ماما ثیللاو اعت قح هک هدومرف هیلع الله ةمحر و ٌلیِلَق اَیْنُّدلا ُعاَتَم ْلُق هک هدناوخ کدنا ار ایند عاتم و لام یل

ا ًریِثَك ا ًرْیَخ َيِتوُأ ْدَقَف هک هتخاس فوصوم ریخ ترثک هب هک ار نتسناد ار ایند لها هک دیاب تمکح لها مِلاع سپ.

3 نیبج رب ناشیا تمدخ غاد و دنکن تمزلام هداد ریثک ریخ ار وا هک دشکن دوخ لاوحا

لیلق عاتم ار ایند لها و دنا

رعش ،تسا دراو یضترم ملاک رد و انیف رابجلا تمسق انیضر لام ءادعلال و ملع انل

بیرق نع ینغی لاملا ناف لازیلا یقبی ملعلا نا و

ت یرگید و کامس قوف یکی ؛دش میس و رز ،نوراق هب و سیردا هب دنداد ملع نتسناد تمکح نوچ .کمس تح

سا تادوجوم ۀمه تادوجوم دوش مسقنم تادوجوم ماسقنا رابتعا هب نآ و تشذگ تراشا هک نانچ تسه هک نانچ ت

رب فوقوم نآ دوجو ریخلا هکنآ مود .دشابن هّیرشب ۀّیدارا تاکرح رب فوقوم نآ دوجو هکنآ یکی .دنا مسق ود د زین تادوجوم ملع سپ .دوب هیرشب ۀّیدارا ح ارنآ و لوا مسق هب ملع یکی .دوب مسق و

رگید و دنناوخ هّیرظن تمک

تطلاخم هچنادب ملع یکی مسق ود هب دوش مسقنم هیرظن تمکح و .دنیوگ هّیملع تمکح ار نآ و مود مسق هب ملع زاب ریخا مسق نیا و دوب دناوتن دوجوم دوبن هدام تطلاخم هچنآ هب ملع یرگید و دوب نآ دوجو طرش یا هدام هب

وبن طرش هدام تطلاخم یکی دوش مسق ود نیرب سپ دوش مولعم هدام تطلاخم رابتعا هب هچنآ مود و لّقعت رد د

( هعیبطلا دعبام ملع ار لوا .تسا مسق هس هّیرظن تمکح هجو ملع ار موس و یضایر ملع ار مود و دنناوخ )2b

آ زا ضعب هک مسق دنچ رب دوش لمتشم مولع نیا زا یکی ره و یعیبط ۀلزنم هب یضعب و دشاب لوصا ۀباثم هب ن

ف یراب تفرعم یکی .دوب نف ود لوا ملع لوصا اما .عور بابسا و یدابم وا نامرف هب هک وا ناب ّرقم و یلاعت

دنناوخ یلوا ۀبلق ار نآ و ،نآ ریغ و مودق و ثودح و ناکما و تادوجوم رگید نوچ ،دوب عون دنچ نآ عورف و

وحا و تماما ،ت ّوبن ِتفرعم ملع لوصا اما .دنام نادب هچنآ و داعم لا

و هسدنه و ةئیه تسا عون دنچ یضایر

هک هّیملع تمکح اما .تسا لیوطت یضتقم نآ لیصفت و تسا عون دنچ یعبط ملع لوصا اما و یقسوم و باسح عم لاوحا ماظن هب دشاب دؤم هک یهجو رب .دوب یناسنا عون ۀّیعانص لاعفا و هّیدارا حلاصم نتسناد نآ شاعم و دا

یلامک هب ندیسر یضتقم و ناشیا هجوتم هک

یم مسقنم زین نآ و نآ یوس هب دنا ریبدت و قلاخا بیذهت ملع هب دوش

نوچ .تسا هّیمکح نونف هب لوکوم نآ لیصافت و تسا رایسب هبعش و عورف ار نیا و ندمآ تسایس و لزانم هک تسا ینعم نیا نایب دوصقم و دش مولعم تمکح ماسقا ضعب جرادم هب تسا ناسنا یاقترا ببس تمکح

مک یم .تاداعس جراعم هب وا یلاتعا بجوم و تلاا .تسیچ هیناسنا سفن هک دشاب مولعم هک دیاب

هیناسنا سفن تفرعم رد لوا دصقم شیوخ تاذ هب تلاوقعم کاردا دوب وا نأش زا هک تسا طیسب رهوج دنیوگ زین هقطان سفن ارنآ ناسنا سفن هکنادب ریبدت و و یوق طّسوت هب سوسحم نیا رد فرصت و سوفن نایم زا هّیناسنا سفن و .تسین سوسحم نآ تلاآ

.دنناوخ قطن توق ارنآ هک تسا توق کین صاصتخا ،تاناویح مود دصقم تادوجوم فرشا ناسنا هکنآ نایب رد ؛

نادب .تسا ملاع نیا30

مسج هک یور نآ زا هّیعیبط ماسجا هک دنا

نا یواستم رگید کی اب و جازتما رصانع نایم نوچ و تسین یتلیضف و یفرش یرگید رب ار یکی و تبتر رد د

لاتخا روص و یدابم رثا تسا یونعم تدحو نآ هک یقیقح لادتعا هب بکرم برق تردق هب و دیآ یم دیدپ ط

یم لوبق هفیرش م ار روُص لوبق هّدام تادامج زا هچنآ سپ .دوش یم رهاظ ناشیا رد نّیبت و بّترت دنک

عاط رت

فیرش جازم لادتعا تهج زا تسا ا رایسب ِبتارم ار فرش نآ و نارگید زا تسا رت

ات .رامش یب جرادم و تس

ّیصاخ و دوش فرشم سفن نادب سپ .دیآ لصاح هّیتابن سفن لوبق ار بّکرم هک دسر یدح هب ادتغا نوچ گرزب ت

وجوم :تادوجوم 30

ا لص

4 ( میلام بذج ندومن و نیا زا نوچ و دوش رهاظ میلام ریغ عفد و )2a

توق هک دسر یناویح هب درذگب ماقم

و توهش تسارف و یرحت و تسایک و طایتحا یود زا تاناویح نایم رد هجرد توافت و ددرگ لباق ار یبضغ

دوش یم رداص لاعفا ضعب زا هک یدح هب ات .تسا تیاهن یب هک

تردق تمکح هب و ددرگ ریحتم نیا رد دنمدرخ

َأ يِذَّلا .ناحبس دنک فارتعا شیوخ عناص یضعب کاردا و تسایک هک یدح هب ات . ٰىَدَه َّمُث ُهَقْلَخ ٍءْيَش َّلُك ٰىَطْع

قم و ملعم بسا دننام .دوش لصاح ار وا دوبن روطفم وا رد هک یلامکا هب دنک میلعت و بیدأت لوبق هک دسر یما

زاب یدح هب ات دوب رتشیب ناحجر ار وا تبترم دوب تدایز وا رد توق نیا هکنادنچ و ملعم ،لاعفا ۀدهاشم هک دسر

تاکاحم هب دننیب هچنآ هک نانچ .میلعت رد دوب یفاک ار ناشیا هک یبعت و یتضایر یب دنناسر میدقت هب نآ ریظن

نیتسخن هبترم و دوب تاناویح بتارم تیاهن نیا و دسر ناشیدب نوچ و ددرگ لصتم هبترم نیدب .ناسنا هبترم زا

نا ۀبترم هب و دنک یقرت هبترم نیا زا و لامک بتارم نیا زا دعب درذگب هّیناویح تعیبط یاضتقم زا و دسر ناس

ادقم رب ناصقن سفن تامدقم طابنتسا و تلاآ لاجعتسا اب و دتفا مامت وا رد یوق هکره سپ .دوب تیؤر و تدارا ر

یناصقن زا ار مک وا رب یناعم نیا هکنآ رب دوب هدایز وا فرش و تلیضف دیناسر دناوت رتهب یلامک هب

و دشاب رت

و لقع تلیسو هب ورب یناعم نیا هکنآرب هک دوب ار یناسک تاجرد نیا لیاوا تاعانص جارختسا شّد ِج ت ّوق

لوقع هب یتعامج نآ زا دعب و دنک یم هفیطل تلاآ و هقیقد یاهتفرح بیترت و هفیرش رد رایسب لمأت و راکفا و

و یلعا ناشیا زا و دننک ضوخ لیاضف انتقا و فراعم و مولع قیاقح تفرعم ماهلا و یحو هب هک یناسک فرشا

طسوت یب هیهلا ترضح نابرقم زا ماکحا و داعم و شاعم روما میظعت و قلخ لیمکت رد و دننک یم یقلت ماسجا

یم راودا و میلاقا لها و تداعس و تحار ببس وا توافت زا رتشیب .دوب یناسنا عون جرادم تیاهن نیا و دنوش

تاناویح عاونا رد دوب هکئلام بتارم هب لوصو و فرشا ملاع هب دوب لاصتا یادتبا دسر تلزنم نیرب نوچ و .

قم هک ریدتسم یطخ دننام دسر مهاب دوجو هریاد هچنآ و دوب تدحو ماقم نآ تیاهن ات هدرجم سوفن و لوقع و سد

ن زا داضت و بّترت و دوش یهتنم طیاسو سپ .دسر زاب هطقن نادب ات دنشاب هدرک زاغآ یا هطق و أدبم و دزیخرب

( .دوش یکی داعم ٰىَقْبَی َو دنامن دوب قلطم قح نآ هک بلاطم تیاهن و قیاقح تقیقح زج و دزیمایب رخآ و لوا )3b

. ِما َرْكِ ْلْا َو ِل َلاَجْلا وُذ َكِّب َر ُهْج َو رد موس دصقم ۀبتر فرش دصقم ود زا نوچ یهلا تمکح هطساو هب وا یقرت و یناسنا ترطف لصا رب هیبنت

هدرک ینازرا ار وا هک یتیصوصخ و تشگ رهاظ ناهج تادوجوم رگید رب وا تلیضف و ناسنا دش مولعم .دنا

هک یتسناد و رمز هب لصتم هک تسا تاوهش تاّذلتسم هب عوقو ناسنا ۀبترم رد و لزانم نیرت تسپ

تاناویح ۀ

ریاس زا وا تراسخ و لهج یمظع تداعس و یربک تلود تیوقت تهج زا هکلب تسا َكِئَٰلوُأ .تسا هدایز تاناویح

ُّلَضَأ ْمُه ْلَب ِماَعْنَ ْلأاَك .

هیلزا تداعس هب دعتسم هک عون نیا زا لاعتم کلم ۀجوتم و لامک بلاط هک یتفای نوچ و

علطم شریمض هک ایلوا و ایبنا نوچ دشاب و تایاغ ۀمه تیاغ وا دوجو و ددرگ تدحو ضیف رهظم و یهلا رون

ایاهن عیمج ۀمه تیاهن کلافلاا تقلخ امل کلاول هک نانچ .دش دناوت تانئاک ۀدبز و تادوجوم ۀصلاخ و دوش ت

م ۀبترم تدارا هب تسا هار ار وا و تسا هتفای یطسو ۀبترم ترطف رد ناسنا مرجلا .تسا ینعم نیا وا قادص

و یلعا بط مزاول زا هک ت ّرضم عفد و تعفنم بذج و اذغ رد هکنآ رهب زا یندا ۀبترم تعیبط هب هّیناویح تعی

یب وا یاذغ اریز تسا هدایز تاناویح ریاس زا وا جایتحا و رایتخا تسا نجع و نحط و داصح و عورف بیترت

تغابد و تطایخ و جسن و لزغ فرصت یب وا سابل و دیاین تسد هب بیکرت و زبخ و شحلاس و دوشن رسیم

دراد فورصم نادب شیوخ تمه رگا سپ .ددنبب تروص بیذهت تعانص یب سیفن وا سابل ،رتذیذل وا یاذغ هک

رت

ت و تمکح و شناد عیمج دشاب رت فیطل وا حلاس و و یوهش هک توق ود نیا یافتسا رس رد تمهن و ف ّرص

5 دوخ و دهد داب هب هیامنارگ رمع لصاح و دنک فرص تسا یبضغ بلاطم یصقا هب و دزاس تاناویح کیرش ار

تداعس دیلک هک یتمکح رگا و دسرن ای دسر زین عیفر ترضح هب لوصو رد و تلاامک باوبا حاتفتسا رد تسا

هب و دنک لامعا تاجردلا ردت

تسا زوکرم لامک لین هب وا تعیبط رد هک یقوش دیارگ فراعم و مولع یوس جی

رآ یا هبترم هب یا هبترم زا ار وا ۀلقصم هب وا حور ۀنیآ و دبات وا رب یهلا رون ات دناسر یقفا هب یقفا زا و د

ا تمکح هیلع الله یلص الله لوسر لاق .ددرگ تایّلجت راونا لباق و دوش هدودز تعیبط راگنز ز نم ةملک ملس و

( مدرم و شنیرفآ ۀناخراک دوصقم ردارب یا سپ .ایندلا نم هل ریخ لجرلا اهملعتی ةمکحلا د )3a

شنیب ۀدید ۀمدم

م هب هک دیاب یم مرجلا .ییوت تانئاک ۀرجش و هرمث و تاقولخم ۀدبز و نانچ وت تاذ هک یوشن یضار یمیهب ماق

زخ رد هچ ره هک فیطل نانچ وت تافص و تسا فیرش نامسآ دبنگ هک .تسینازرا وت رب همه تسا نادزی نیا

ّبص باتهام ،وت عاّبط باتفآ ،وت فقو نیمز نحص و وت فقس

،وت غا برغم هب ات قرشم زا ،وت هار لیلد بکاوک

زار ۀدیرج ملق و حول ،وت هاگاشامت تیب .وت زاین ۀلبق یسرک و یشرع ،وت

وت قاتشم نایب و رک وت جنگ تمکح ملع وت قاشع نایناحور وت یوخ تیشخ و رکف

وت رهش نامیا کلم و تسوت رهب زا لقن و لقع ت قاط رضخا فقس وت دنسم ربغا شرف

وت رادلد ایلوا و تسوت راوخمغ ایبنا وت قادصم تجح نآرق و رای نافرع رون

تحصان اهلا لد هیبنت تظعاو یبیغ م وت ق ّلاخ تظفاح یولع دییأت ترصان

ادخ ملاک ریسفت لها َةَمْك ِحْلا َناَمْقُل اَنْیَتآ ْدَقَل َو

سفن لامکتسا املع فرع رد تمکح هک دندرک فیرعت ار تمکح

یناسنا عب و تقاط ردق هب هلضاف لاعفا رب هّمات ۀکلم باستکا و هّیرظن مولع نتفرگ هب تسا ه تمکح دنتفگ یض

دنتفگ یضعب و کرش یفن و دیحوت تخانش اب تسا لماک یلعف و بیاص یلوق ریرقت رد هّیلقع ۀّلدا تماقا تمکح

ادب و .نآ هب هّیعمس لیلاد تفاضا و تسا کرش یفن لیبس رب نامیا و دیحوت ن

دونج و تسا یهلا مکح همه نیا هک

ر اب ت ّوبن نادیم ۀصرع زا یهاگ هک یهاشداپ ترضح هب و دنیآ دیدپ ربخ و تایآ تروص رد رفظ و حتف تایا

ایش رکاسع رب ات دنیآ وت تناعا بلاط ار لامک جنگ دقن و ییآ بلاغ و روصنم دونج نآ ددملاوه و سفن و نیط

هب یهاگ و یوش َّل اًدوُنُج َو مکح

نیمک زا اَه ْو َرَت ْم و یرای هب و دنزیگنا رابغ ماهلا و هبذج توسک زا وت ۀنیس هاگ

س رب تلصو تبرق کلم رد ارت و دنزادرپ یوسام لیخ ز ار ام رات .دنزیخرب وت یراکددم و دنناشنب تخت ر

یم زیزعلا هرس الله سدق انلاوم ترضح اذهل یدیرملا حاورا اهب یوقی اللهدونج مکحلا دیامرف

اهتمکح ینعی ن

اهرکشل نادب ار نادیرم یاهناج هک نیمز یور رد تسا یلاعت قح یاهرکشل نع مهملع هزنی و دهد یم تیوقت

اهظا هب و ینعی ملظلا ةبیاش نع مهلدعو لهجلا هبیاش زا ار ناشیا ملع دنادرگ یم کاپ و هزنم اهتمکح نآ ر

.ملظ شزیمآ زا ار ناشیا لدع و لهج شزیمآ تیاکح یزور باوج دندرک ملاس وا رب و دندمآرد دندمآ نامقل ۀناخ هب ناگتشرف یعمج هلولیق تقو هب (

ناشیا .داد )4b

ینک مکح ات نیمز رد میزاس یم هفیلخ ارت ،مییوت راگدرورپ ترضح ناگتشرف ام نامقل یا دنتفگ .دید یمن ار ترضح زا تسا مزج مکح رگا هک داد باوج نامقل .یتسار هب نامدرم نایم و ًاعمس راک نیدب نم راگدرورپ

یم لوبق ًةعاط دهد قیفوت ارم هک میراد یم دیما و منک

رایتخا ار تیفاع دنا هدرک ریخم ارم رگا و دنک یرای و

.موش یمن هنتف ض ّرعتم و منک تفاضا ورب تمکح و دیدنسپ ار وا لوق یلاعت قح و دمآ تفگش نیا ار هکئلام

ملک رازه هد هک یا هباثم هب درک تسا لوقنم وا زا تمکح ۀ

و لهج زا یکی ره هک دزرا یملاع هب هملک ره هک

پ حیابق ریاس یم اذهل و دنک کا

نع مهملح و ایرلا ةبیاش نع مهدوجو دیامرف شزیمآ زا ناشیا دوجو ةنّسلا ةبیاش

6 تسین قّلعتم مولع زا یضعب هک دوب دناوت ینعم نادب نیا و تهافس شزیمآ زا ار ناشیا ملح و ایر نوچ لاعفا هب

مولع و هیهلا ءامسا و درجم قیاقح نتخانش و یلاعت و هناحبس قح تفرعم یناعم زا هّیقوذ فراعم و تادهاشم

لبق نآ زا مولع ضعب و .تسا حاورا مولع نیا و هیلک دادس و ناقیا یضتقم اما تسا قلعتم لاعفا هب هک تسا

خ یوق هب هک ددم .هیئزج سوفن مولع نوچ دشابن لاعفا تّلق تهج زا دادس و ناقیا یاضتقا مدع نیا و ار شیو

ضح برق راثآ ۀدهاشم مدع و یعاود تایئزج و تایلک .تسا عماج مولع زا یضعب و دوب دناوت ّلج و ّزع قح تر

نآ لوصا هک ار لمع ۀیعاد ت ّوق تهج هب تایّلک نادب وا عورف و تایئزج تیطوبضم و تسا ضیاف حاورا زا

برق راثآ ۀدهاشم و طسوتم هک تسا بولق مکح ریخا مسق نیا و لزی مل لامج راونا ۀعلاطم و یلع و ّلجع قح

ا ک ۀدهاشم ۀجرد هب تسا یقترم کاردا درجم ۀبترم زا تمکح سپ .سوفن و حاورا نایم رد تس ۀعلاطم و لام

م لهج ۀبیاش زا وا ملع و دبای توق نادیرم حاورا مرجلا . للاجلاوذ ترضح برق تقداصم و لامج دوش هزن

ا ملح و دشاب رود ایر ۀبیاش زا وا دوجو .ددرگ ا ّربم ملظ شزیمآ زا وا لدع و اریز ددرگ ارعم هفس تیمصو زا و

تّلق زا تبترم نیرتورف رد نداتسیا و تّمه تساسخ هک یلعا سنا تذل زا ینشاچ هکره مرجلا .تسا تفرعم

کح دونج ددم ۀطساو هب نوچ دشکن یندا بناج هب وا رطاخ دشچ شوغآ هب شوک زا و دیآ نیع هب ملع زا هیهلا م

جنس قشاع شوغآ هچنآ هک تسا نیقی و دسر هب دجنگن ملاع شوگ رد د

زا لهج ُل ِطاَبْلا َقَه َز َو ُّقَحْلا َءاَج مکح

ر ملع میرح تحاس زا هفس و دریگ هرانک دوجو ّدحرس زا ایر و دنک تلحر لدع نهاریپ زا ملظ و درادرب تخ

پ .دوش رود ملح ( یشیامن و هبذج ،یهجوت ره هب و دیآ شیپ یشیاشگ و یششک یششوک ره س

.دیامن یور )4a

و ام مهیلا برقی هب دنادرگ کیدزن و داهتجلاا و ةعاطلا نم مهیلع یسع ام مهل ریسی و ةرخلآا مهف نم مهنع دعب

اط زا هچنآ ار ناشیا درک ناسآ و دوب رود ناشیا زا هچنآ ترخآ رارسا مهف زا ناشیا ناشیا رب داهتجا و تع

رم یور رد روصم لامج داهتجا و تقاط ردق هب هک اریز دوب راوشد ایند قیاوع زا خلاسنا ۀزادنا هب و دنیب دا

.دوش حتفنم ناشیا رب یبقع ۀدهاشم قیارط رعش

دهد ار وا شتلع زا رپ ناج اهتنم یب شوخ دناتس ناج

و دوج نیازخ حاتفم دوجو و لذب و انف رایتخا نوچ بجوم الله یف هدهاشم نوچ و توهش ِتذل تفداصم ببس

ا َو هک تسا هلا هاگرد لبس نتخانش قم رب لمع هک ار بلاط کلاس اَنَلُبُس ْمُهَّنَیِدْهَنَل اَنیِف اوُدَهاَج َنیِذَّل

هیهلا مکح یاضت

عاضب توهش و دوجو زا یتعاط رهب و دهد تسد هدهاشم ار وا هدهاجم رهب و دناسر یم میدقت هب دیاب یم رد یت

هب و ددرگ یم هدایز هب تا ّربملا یطعم و تاریخلا ضیفم ای وا تبحم هّیحملا تّحص اذا ةّیضرم ۀیضق مکح

و تاعاط فیاظو تماقا رد تقشم و تفلک فیلاکتلا تطقس یم طقاس تادابع فیارش تمادا

کولس و دوش

هب سپ دریذپ یم تلوهس تدهاجم کلاسم ندومن هب تدابع جهانم س مکح

رب دامتعا تسد نودرفملا قبس اوری

یب ترضح تیانع نماد مدق هب وا تفرعم هار ،هدز نوچ

یب ششخب رب لاکتا ۀطساو هب و دومیپ دیاب تمکح

من بلط زا وا تّنض یب شیاشخب و تّنم تیب .دوسآ دیاش ی

یدرک هچ سپ و شیپ هدش مگ یا یدرم هب ورب وت هر کنیا

یناشف رپ وچ وت غرمیس پ هگان

ینام فاق هوک س

یتفر هنهرب اپ و رس یرمع یتفرن هر هب یمدق نکیل

ص نیا زا وچ رتهم تفس رهگ فد

وریس تفگ نودرفملا قبس ا

تسا ماک ود وت یوپ و کت نیدنچ تسا مامت نیمه نیا زا رذگب دوخ

ندید و تسا نتفر وت ز لوا ندیسر و ندرب همه رخآ

7 رگنب تسخن وا ندرب یپ وت نتفر زا

رّسیم دشن

تسین لمع و شناد زا و ششوک وت زا تسین لزا تیانع هب زج نیا

ج همه نیا اب امنب شیوخ ده

ی یامرف راک تسه وچ قیفوت

نیکسم یادگ یا دوخ راک زا نیشنم دیما هک نکم هیکت رب

جنر یب هک رسپ یا نکب یناج جنگ نداشگ دوبن نکمم

نع ربخت مهلیلاد و ایبنلاا تانیب نم یه و ججح زا اهتمکح نیا ینعی نیفراعلاب صوصخملا هناطلس و الله رارسا

ع تسایبنا تانّیب و یم ربخ هک تسا ناشیا تایار لیلاد زا و ملاسلا مهیل

نطلس و تزع و یهلا یاهرس زا دهد ت

( هک یهاشداپ تسا نآ نخس نیا ّرس و تسا هدینادرگ صوصخم نادب ار تّلخ باحصا و تفرعم بابرا )5b

ابرا هک ملاسلا مهیلع ایبنا هدرک قافتا دنا قیاقد ضماوغ باوبا نافشکتسم هک قیاقح و فراعم ب مسا رهاظم

نانچ نآ یاضتقم هب لمع و تسا دوجوم قیاقح هب ملع ناشیا رد هچ دنا میکح تمکح و تسا دوهشم ملع هک

ک تسا ینعم نادب نتفگ میکح مسا رهظم تیصوصخ هب ار ایبنا و نیچود نیا زا ترابع ایشا قیاقح هب ملع ه

وجوم ناشیا رد هک نانچ یهاگآ ّرس زا نآ یاضتقم هب لمع و یهامک .تسین رگید رهاظم رد تسا د

هب هکره و

اهتمکح سپ .رتشیب وا رد شتنطلس ۀبلغ و تمکح روهظ رت کیدزن ءایبنا هب هجرد یور زا عابتا لامک ۀطساو یم ربخ تسایبنا لیلاد هک قح هک رارسا نآ زا دهد

کلفلا هتدارا و تسا نایمرد لماک نافراع اب ار یلاعت

کاحلا یردلا ینامحرلا ینارونلا اهساوح و هیبارتلا روصلا یلع مکاح لقعلا نا امک یرکلا یناّخدلا کلفلا یلع م

رهاظلا یم ربخ و ةنطابلاو ة زا تسا ترابع هک ار ینامحر ینارون کلف یناحبس ترضح ندینادرگ زا دهد

ر تفص ءلایتسا ا رّبعم هیلاع مکح بابرا حلاطصا رد و تسوا نأش زا دوجو و تایلباق ۀضافا هک تّینامح

تس

یلاعت و هناحبس قح اذهل و تسا شرع وا یاوتسا و لایتسا رهظم نیلوا و سدقا ضیف هب ىَلَع ُن َٰمْح َّرلا تفگ

هب ریبک ملاع رد ٰى َوَتْسا ِش ْرَعْلا ع یور نیا زا ریغص ملاع رد تسا لد ۀلزنم

نوک ملاع و بیغ ملاع نایم رد شر

دنک تّینامحر تفص زا هضافتسا و تسا هدش عقاو هطساو یم ضیف تانوکم عیمج هب و

رد بلق هک نانچ .دناسر

طساو تینامسج و تیناحور ملاع نایم تّینامسج ملاع عیمج هب ضیف و دنک یم تیناحور زا ضیف بلط و تسا ه

یم طیحم تینامحر تفص نیا نوچ و دناسر و تاّیکلف یازجا زا ار یوزج ره و تسا کلافا عیمج و شرع

یور نیا زا تسا لماش نآ ریغ یلجت نوچ و .درک کلف هب ریبعت وا زا انلاوم ترضح

ترضح تایلجت زا تس

کلف رب مکاح و تسا هدنشخرد هک دومرف وا تفص رد زاب و درک ینامحر ینارون هب فیصوت ارنآ ینامحر ع هک نانچ .ی ّرک یناخد تروص رب تسا مکاح لق

تسا بلق لقع زا دارم هنطاب و هرهاظ ساوح و هّیبارت یاه

ره هک و بلق و لقع و حور هک دننآ رب دوخ قیقحت بابرا و دنوش یم لمعتسم رگیدکی ینعم هب ود ار سفن

لا کلذ نا ر َوَدَف هفلتخم ءامساب دنوش یم یّمسم تافص و بتارم فلاتخا بسح هب اما تسا یکی تقیقح کلف

ا حایرلا و هرینملا جرّسلا و هرهازلا بهشلا و یناخدلا کلفلا یلع مکاح یناحورلا ( یضارلاا و ةیشنمل

)5a

هدنبات یاهبش رب تسا مکاح و یناخد کلف رب تسا مکاح یناحور کلف نیا ندیدرگ سپ .ةدرطملا هایملاو هتیحدملا ربا .هدننک راهظا و شوخ یاهداب و هدنهد ییانشور یاهغارچ و و هدننکامن و وشن و ناراب ندیراب یارب زا اه

یپ رد یراج یاهبآ و هدینارتسگ یاهنیمز نادب .هدنیآ رگیدکی

نادب عومجم نیا رد تّینامحر تمحر تیمکاح هک

م چیه هک تسا ینعم تسا دوج هّیطع هک دوجو معن لجا هکنآ زا تسین یلاخ وا ضیف زا یدوجو

زا دوجوم ره

کذم نیا و تسا هتفای وا رکذ هب تسافتکا ناققحم باود و عورف عیمج عمتسم و تسا نوک ملاع لوصا تارو

زا .لوصا ملک عماوج زا انلاوم تاملک نوچ و درک راصتقا ءایشا نیا رکذ هب انلاوم تمدخ تهج نآ

ره و تسا

8 هب و دنا ظوظحم تاملک نیا زا تاقبط فلاتخا و تاجرد توافت بسح هب هفیاط ُّلُك َمِلَع ْدَق مکح

ْمُهَب َرْشَّم ٍساَنُأ

ا بارش برش راخز رحب نآ زا شیوخ ماهفا فورظ و یناوا روخ رد ینارون کلف هک دیاش یم .دننک یم رارس

هک دشاب هّیکلف سوفن و لوقع زا ترابع ینامحر و تاکرح ریداقم زا دنا کلافا روما رّبدم و ف ّرصتم و مکاح

ب ترابع هک دیاش یم و تلاّکشت و عاضوا فلاتخا تسورد هچنآ و تسا شرع طیحم هک یناسنا بلق زا دشا

و اب شرع هک دنا هتفگ ناققحم هکلب هقلح نوچمه نمؤم لد تعس بنج رد تّینامحر تفص یاوتسا هب تبسن دوج

نایم رد ةاقلم تسا َعِس َو همیرک تیآ رد شیپ رد یسرک هک دشاب یناسنا ّرس زا ترابع هک دیاش یم و نیمز و

َّسلا ُهُّیِس ْرُك نس میکح لوق حرش رد ینعم نیا زا یضعب قیقحت و نادب تسا تراشا َض ْرَ ْلأا َو ِتا َواَم

هک ییا

یم تیب .دیامرف ناج تیلاو رد تساهنامسآ ناهج نامسآ یامرف راک

نطاب یمامت و هتشگ حورشم وا نطاب تعس زا یذیبنت و یناسنا ردق تللاج زا یردق و تسا هدیسر میدقت هب ملع زج ار یناسنا روخ رد تسا ملک عماوج زا هک تاملک نیا یناعم ۀطاحا نوچ و دنکن هطاحا یناحبس ترضح

یب کا ّرد نهذ ره ۀزادنا هب یراب ترضح یاهتمکح ضماوغ زا یرادروخرب و تسین کاردا ره انلاوم تمدخ

یم اعد جهن رب ولا بجاو و قلطم میکح ترضح ینعی .امهف مهب داز و ةدابع اهب الله عفن دیامرف

قح رب دوج

هب تفاضا ببس هک ار دوخ ناگدنب اهتمکح نیدب دهد یرادروخرب و دناسر تعفنم صاصتخا لامک فرش وا تاذ

تمکح یایرد هک اریز .ار ناشیا مهف دنادرگ هدایز دنا هتفای ار وا رارسا ضماوغ یادیپ و تسین تیاهن ار وا یاه

هب زج راخز رهب نآ زا بآ بل هنشت نابلاط نکل .ین تیاغ ( تادادعتسا فورظ ردق

و دنریگنرب شیوخ )6b

نوخ یادیپ نآ لزانم بلط ۀیداب ناکلاس وخ

را یم هک نانچ دیامیپن شیوخ تاّیلباق و ماهفا مادقا ۀزادنا هب زج دیامرف

هدنناوخ ره دنک یمن مهف ینعی هداهتجا ة ّوق ردق یلع کسان لک کسفی و هتیهن ردق یلع یراق لک مهفی امنا و دق هب رگم دباع چیه دنک یمن تدابع و دوخ روخ ر

م یتفملا ینعی و دوخ داهتجا توق ۀزادنا هب رگم و هیار غلب

ا دوجی و هتردق ردقب قدصتملا قدصتی یمن یوتف ینعی .هلضف نم فرع ام هیلع دوجملا ینتقی و هدوج ردقب لذابل

گم یقدصتم چیه دنک یمن قّدصت و شیوخ یأر غولب ردق هب رگم یتفم چیه دهد یمن و دوخ تردق روخ رد ر

دنیچ یمن رد و شیوخ دوجوم روخ رد رگم یدرم ناوج چیه دشخب دشاب هتسناد ار هچنآ رگم دش هداد اطع چیه

تیب .یرآ هدنهد لضف زا هب دبای یکزیچ ام زا هکره دبای دادعتسا انیظاتفلا ناک زا شیپ ترطف ودب ردنا هن

کی اودهاج زا یلب تسوت تسد هب رس

کی انف یب چیه دیاین رب مهاودهاج زا یلو هتشر

هب دادعتسا و تیلباق یب بلاط ۀدهاشم هچرگا لاح هتفشآ بلاط اما دناسرن بولطم ۀدهاشم

لاصو تلود نتفایان هب

تیب ،دیوگ زاین و درد رازهدص هب زادگ و زوس ّرس زا هکلب دناوت یمن ندرک یوج و تسج کرت نتفای ناوتن یوج و تسج هب

نکیلو دور وج و تسج نیا رس رد رمع هک هب نآ

تسین رمع تسنارذگ سوه رد هک یرمع ب نآ رمع

دور وا یادوس رس رد هک دو

یمن رصق نابایب رد بآ ۀدننک مگ اما راحبلا یف ام هتفرعم هبلط نع هب رّصقی لا ةزاغملا یف ءاملا دقتعم نکیلو هچنآ یو نتخانش بلط زاوآ هب دیامن یمن زجع و دنک هعطقی نا لبق ةویحلا هذه ءام بلط یف دجی و تساهایرد رد

م یعس و هنع لاغتشلااب شاعملا زا تیلوغشم هب شاعم .ار یو د َرب هکنآ زا شیپ یناگدنز نیا بآ بلط رد دنکی

ق ّوعت و یو ام نیب و هنیب ضارغلأا ل ّوحت و تجاح و تّلع ار یو دنک یم عنم هکنآ زا شیپ و ةجاحلا و هّلعلا ه

یم لیاح هکنآ زا شیپ و هیلا ع ّرستی .یو یوس هب دباتش یم هچنآ نایم و یو نایم اهضرغ دوش

هچرگا ینعی

9 و للاز رگا بل هنشت کلاس نکیل تسا تیلباق ردق هب هدهاجم دعب هدهاشم تداعس لاملاام رحب رد زج لاص

کلب دراذگن لفاغ یوج و تسج زا و درادن زاب بلط زا ار وا تسین للاجلاوذ ترضح رتشیب یعس و یّدج ه

نیا سفن و دیاساین ینابر تکح یناگدنز بآ نتسج زا یا هظحل و دیامن رد و دسانش میظع یتلود ار بلط

تیب ،هک دسارهن و دیوگ لساکت بابرا ۀبطاخم هار تساهلاس یسر تفای هب بلط زا ات ( ناج هب ار بلط تفای ثیدح نک سب

)6a

ک دناسر میدقت هب مامت مامتها و بلط زا ار وا هینامسج تاذلتسم هب لاغتشا و هیناف تایح تشیعم مغ هاگان ه

بآ نانچنآ تفداصم وا نایم رد ینامداش دصاقم و ضارغا و ینارماک للع و بابسا و دزاسن مورحم یناگدنز

س و هک دیاش ددرگن لیاح ینادواج تداع ۀرهچ یناوت و لساکت ۀطساو هب و دشاب دادعتسا و تّیلباق طرش بلط

ا م ببس هب هراچیب بلاط و دنام روتسم باجتحا ۀدرپ رد دنا یناوغ روهظ سیارع هک تادادعتس زا اوه تعبات

س هب یبلاط ره و دباین رد تمکح نیا ّرس یکلاس ره و دتفا رود ایربک بانج اذهل و دربن هار شناد نیا دحر

ع فرصنم لاو ةعد یلا نکار لا و ًیوه رثؤم ملعلا کردی نل و دیامرفیم مهتملا و هسفن یلع فئاخ لا و هبلط ن

هایند یلع هنید رثوی و للهاب ذوعی نا لاا هشیعمل .دنیزگ ادخ رب اوه هک سک نآ دنکن ملع نیا کاردا زگره ینعی

هب هک دیامنن لّمأت ینعم نآ رد و دزاسن دوخ نیع بصن ِ َّاللَّ ِلیِبَس نَع َكَّل ِضُیَف ٰى َوَهْلا ِعِبَّتَت َلا َو ۀّیضرم ۀّیضق و مکح

گ شنیب باحصا و شناد بابرا و ُها َوَه ُهَهَٰلِإ َذَخَّتا ِنَم َتْیَأ َرَفَأ تیب ،هتف

دزیگنا ادخ وت یاهاوه یا رازآ ادخ وت نایادخ یو

برق نتسج زا دوش هدندرگزاب و لامک بلط بناج نتشاذگ ورف هب دشاب لیام هک سک نآ دنکن ملع نیا کاردا و مغ و لاوز تمس هب تسا موسوم هک شیوخ سفن رب دشابن هدنسرت و فیاخ و لاعتم دزیا دنکن یتشیعم یک راوخ

مولعم هک لاقتنا و رّیغت تملاع هب تسا

خا و ادخ هب دریگ هانپ هک رگم اب مرجلا .ایند رب شیوخ نید دنک رایت

یایند و دراین هاگرد نادب زج هانپ و دزیوآرد تسود تیانع نما رد دزیرگب شیوخ رس تسد زا و دزیمایم رایغا تیب ،دیوگ و دراذگورف یقاب هجو ۀدهاشم یارب زا ار یناف رب تریغ ارم هک دراد نآ

مزودرب ریغ زا مشچ یوسام لایخ مزاس یشتآ تقشعز

مزوس

ترضح یاهتمکح رارسا فشک رب تمه و دهر زاب تسوا ۀمزلا تفص تفرعم تّلق هک تمه تساسخ زا ات و ةلیلجلا راونلاا و لاوملاا ثاریم ثروت لا و رسکت لا یتلا ةمیظعلا لاوملا ةمکحلا زنک نم ذخأی و دهن زاین یب وجلا ام تمکح .تمکح جنگ زا دریگب و هنیمثلا عایضلا و ةمیرکلا رها دوشن دساک زگره اهلام نآ هک رایسب یاهل

لادج و ثحب و بلاق و لیق هب هک یمولع هن دشابن نارادیرخ هب وا جاور هک دنک باستکا یفراعم و مولع ینعی اضایر یب ینعی .ددرگن ثوروم رگید لاوما وچمه اهلام نآ و دننک لصاح روهشلا ّرم یلع تادهاجم و ت

آ و دیادش تاساقم یب و ماوعلااو دیاشن نتسب وا لین رد عمط یرگید لمع ۀطساو هب و دیاین تسد هب اهلام نآ ملا

( دریگب زین و هک ار همیرک رهاوج و هیهلا تاّیلجت زا دنادرگ ضیاف هک ار هلیلج راونا تمکح جنگ نآ زا )7b

پ ترضح فاطلا نیازخ زا دسر رد ْنَ ْلأا اَهِتْحَت نِم ي ِرْجَت هک ار ییاهب یاهتشک و یهاشدا

تفص زا ضعب ُراَه

ِهرطخل لالجم هردقل امظعم هلضفل ًارکاش وا تامس زا یردق نیعلاا ّذلت و سفنلاا هیهتشت ام اهیف و تسوا لاح و

هکنآ نراد گرزب وا ردق دشاب هدنراد گرزب و یهلا لضف دشاب رکاش هتفای هچنآ عیمج رد یگرزب دوب فرتعم و هد

یق و تسا دوقفم دیص رکش هک اریز ار وا هب سپ دوجوم د

دیمح کلم یاهتمعن رکش هب ْمُكَّنَدی ِزَ َلأ ْمُت ْرَكَش نِئَل مکح

هب دیوج هانپ رگم ینعی ذوعی ظفل رب تسا فوطعم ظوظخلا هساسخ نم للهابذیعتیل و دهد تسد دیزم بلاجتسا یگیامورف هب نداد اضر زا ادخ ی امم لیلقلا رثکتسی لهج نم و تسا الله یوسام زا هک اجره هب

و هسفن یف یر

10 هک ینادان نیا زا ادخ هب دیوج هانپ مه و ینعی قحلا هل نذأی ملامب هسفنب بجعُی و هریغ نم میظعلا ریثکلا ُلِقَتسَی

رایسب دراگنا مک و دنیب دوخ سفن رد هک تلاامک و لیاضف نآ زا ار کدنا درامش رایسب لیامش نآ زا ار یگرزب

و دنک هدهاشم دوخ ریغ زا هک تامارک و یم بجع هکنآ زا ادخ هب دیوج هانپ مه

هک زیچ نادب دوخ تاذ هب دنک

.ملع دق ام ملعی نا و ملعی ملام ملعتی نا بلاّطلا ملاعلا یلع و .یو هب قح دادن نذا و دناد یمن هچنآ دزومایب هک تسا نآ بلاط ملاع رب بجاو ینعی رد هک اریز دناد یم هک ار زیچ نآ دنک میلعت

تسا دراو ثیدح زا دنسرپب یزیچ وا زا هک هک یسک ینعی .رانلا ماجلب ةمیقلا موی مجلا همتک مث ملع نع لئس نم

رعش ،دنا هتفگ ینعم نیا رد و دنهن وا رس رب نیشتآ ماگل تمایق زور دراد هدیشوپ دشاب وا مولعم هک مولع ا ملعلا متکت لا هتمّلع اذ

همتاک مجلی اهیف رانلاب

ت هک هدمآ لیوط ثیدح رد و تسا داهج وا زا ندرک ثحب و حیبست وا تسا رد و تسا نسح ادخ یارب زا ملع ملع

لجرلا هملعتی ملعلا نم اباب ّناف هک تسا هدمآ نینچ رگید ثیدح رد و هقدص وا میلعت و تسا تدابع وا بلط و سیبقوبا هل ناک نا نم هل ریخ تهب ار درم کی نتخومآ ینعی یلاعت الله لیبس یف هقفنا و ابهذ

هوک هکنآ زا تسا ر

لا و نهذلا یف فعضلا یوذب قفری و .دنک قافنا یلاعت یادخ هار رد ارنآ و دوب وا کلم رد و دشاب رز سیبقوبا بجاو بلاط ملاع رب رگید و ینعی مهفلا لیلک یلع فّنعی لا و ةدلابلا لها هدلاب نم بجعی ۀقیرط هک تسا مزلا و

هب دنک یمرن هک دراد کولسم یمرن و قفر ناشیا نهذ رد هک هفئاط اب دنک قفر ینعی نهذ رد فعض نآ دنوادخ

ناشیا زا تقفش و تمحرم هکلب درک دنناوت یمن یهانتمان رارسا مهف و یهلا یاهتمکح کاردا و تسه فعض ( لعت رب تّمه یمرن و قفر یور زا و درادن غیرد )7a هف یب لها یمهف یب دنکن بجع و درامگب ناشیا می

یم

باجعا ینعی و دنکن بجع یرصاق ره کاردا روصق زا ینعی مهفدنک رب دنکن یتسرد و دنکن لیصحت سفنلاب

.درادن اور رجز و رهق دشاب لیلق وا شناد و لیلک وا مهف هک یسک رب ْمُكْیَلَع ُ َّاللَّ َّنَمَف ُلْبَق نِّم مُتنُك َكِلَٰذَك

نینچمه .

یلاعت یادخ درک تنم سپ نیا زا شیپ زین امش دیدوب کا ّرد نهذ و لماک مهف و کاردا و لقع و داهن تنم امش ر ب

لیواقا نع یلاعت و الله ناحبس .داشگب امش یاهلد یرورپ مرک و فطل دیلک هب اهتمکح نیازخ رد و داد اطع لا هیبشت و نیصقانلا صیقنت و نیکرشملا کرش و نیدحلملا .نیمهوتملا تاّیفیک و نیرکفتملا ماهوا ءوس و نیهّبشم

سا کاپ ناهّبشم هیبشت زا و ناصقان ندرک صقن زا و ناکرشم کرش زا و نادحلم یاه هتفگ زا یلاعت یادخ ت

کاپ ینعی نامهوتم یگنوگچ و نارکفتم یاهمهو دب زا و رماوا رد نادحلم داحلا زا سدقت و یلاعت دنوادخ تسا

ترضح یهاون و هنم و رومأم نایم رد هقرفت مرجلا .دننکن اهتمکح ۀظحلام یهلا

و رماوا لاثما و دنسانشن ی

هک ناکرشم کرش زا یلاعت دنوادخ تسا کاپ و دنراد زیاج مرحلا یف داحلا و دنرامش بیع یهانم زا بانتجا حاورا قح ترضح تیوقت زا و دننکن روصت یهلا یاهتمکح دونج دییأت هب شیوخ لاعفا عیمج دونج ار نادیرم

قا ۀتفوک هک تسار قیرط زا و دنیامنن هظحلام کیرش ار دوخ تّیقلاخ رد و دنوش فطعنم ردق بناج هب ایبنا ماد

یناخد و کلف زا راثآ ۀدهاشم نوچ هک ناصقان صیقنت زا یلاعت دنوادخ تسا کاپ و دندرب قح زا دننک یرگ

امحر ینارون کلف ۀظحلام رظن روصق و رکف ناصقن تهج کلافا رب روصقم ار تیرثؤم و درک دنناوتن ین

سا کاپ و دنسانش ناهبشم هیبشت زا یلاعت یادخ ت

دننک تبسن قح هب ار رادتقا عیمج قیقحت بابرا نوچ هک

تسین روصتم حراوج یب لاعتم دزیا ترضح زا لاعفا دوجو هک دنرادنپ و دننک دهاش رب بیاغ سایق نلاهاج نآ یلاعت دنوادخ تسا کاپ و تافص و امسا تایلجت زا یوترپ نوچ هک نارکفتم ماهوا ءوس زا

بسح هب یهلا

اهّبشم :ناهبشم31

-لصا

11 دنوش هتفیرف نانچ دوخ یتیراع رادتقا و لعف هب دننک هدهاشم دوخ رد سدقا بانج زا هضیاف تادادعتسا و تایلباق

ضح نآ رازا و ادر هک ایربک و تمظع رد ینیبدوخ و ربکت یور زا و دننزرب ایربک بیج زا رس هک تسا تر

و تاّیفیک ءوس زا یلاعت یادخ تسا کاپ و دننک تعزانم رشن و رشح رکنم تاّمهوت ۀیداب رد یگتشگرس زا

( دنوش ریحتم رارسا مهف زا و دنباین یرای یاهتمکح دونج زا یراکددم هک نامهوتم ۀظحلام ءوس زا و )8b

نوش ریحتم رشن و رشح تایفیک رد و دننام مورحم تسا دیعب هچنآ ترخآ زا و تایفیک ۀظحلام ءوس زا و د

کنم نامهوت ۀیداب رد یگتشگرس یونثملا باتکلا قیفلت یلع دجملاو دمحلا هل و دندرک ینامسج رشن و رشح ر

باتک ندروآ مهارف و فیلأت رب یگرزب و دمح تسار یهلا ترضح ینعی .ینابرلا یهللاا ار ینابر یهلا یونثم

یدمحا تّلم عابتا ۀطساو ار فّلؤم هک هب سپ دوش لصاح یدمحم تریس ۀناخمخ زا ینشاچ

نَی اَم َو مکح ِنَع ُق ِط

فّلؤم عمج و فیلأت و تسا راگدرورپ ترضح زا ضیاف رارسا و مکح نیا عیمج ٰىَحوُی ٌيْح َو َّلاِإ َوُه ْنِإ ٰى َوَهْلا سا یناّبر و یهلا باتک تقیقح هب باتک نیا سپ .تسا یلاعت و هناحبس قح نیقلت و میلعت هب قیفلت و راهظا رد و ت

وه و یناحبس ترضح هب عمج ار دجم و دمح لضف و هدنهد قیفوت تسوا نملا و لوطلا هل و لضفملا و قفوملا

لوط و توق و لوح تسار وا و تسادخ هدننک لضف راهظا و هدنهد قیفوت ینعی تنم و توق تسوا رب و هدننک فاطلا یایازم هب و دهد توق تقاط هک تسوا ینعی تنم یلع نیفراعلا هدابع یلع اّمسی لا دهن تیاغ یب تنم

زح لک مغر ِرَك ْوَل َو ُه َروُن َّمِتُی متم نَأ َّلاِإ ُ َّاللَّ ىَبْأَی َو اللهو ْمِهِها َوْفَأِب ِ َّاللَّ َروُن اوُئِفْطُی نَأ َنوُدی ِرُی .ب

ینعی َنو ُرِفاَكْلا َه

ناگدنب رب اصوصخ نایملاع ۀمه رب )هدنهن( دنهن تنم تسوا تسا هتخاس رارسا ۀنییآ ار ناشیا لد هک شنافراع

ناشیا ناج و غارچ و دنناشن ورف ار یادخ نیع رون دنهاوخیم هک یهورگ مغر رب ،هتخاون راونا تایلجت هب ار

هورکم ناتمعن نارفاک هچرگا تسا دوخ رون ۀدننک مامتا یلاعت قح و دنناریمب هاوفا شیوخ مد هب یدزیا هتخورفا ن سپ .دنراد لضف ضیف هب یدزیا ترضح مه ینابر یهلا یونثم هک ار یناحبس رو

و دنک یم مامتا ینامحر

ورف ار رکذ نیا ینعی ناگدنراد هاگن یو هب مییام هک یتسرد هب َنوُظِفاَحَل ُهَل اَّنِإ َو َرْكِّذلا اَنْل َّزَن ُنْحَن اَّنِإ دیوگیم رسا سیارع یهاگ .مییام زین وا ۀدنراد هاگن و میروآ بسح هب هبیرغ تارابع .تیب للاج راد ار مکح و را

تقو یاضتقا طاشم هب یهاگ و میزاس روتسم

ناقشاع رظن رد هتسارآ ار نانینزان نآ لامج اهنابز نیرت حیلم یرگ

َس اَمَدْعَب ُهَلَّدَب نَمَف .دیاشن ار سک نآ لیدبت و ریبعت دیارایب ام تردق ۀِطاشم هک ار یلامج و میهد هولج قداص ُهَعِم

ُهَنوُلِّدَبُی َنیِذَّلا ىَلَع ُهُمْثِإ اَمَّنِإَف ینعی .دینشب هکنآ زا دعب دنک لیدبت ار رارسا درک لیدبت هکره سپ .ٌمیِلَع ٌعیِمَس َ َّاللَّ َّنِإ ۚ

تساناد و دننک رییغت نابز هب هچنآ تساونش یلاعت دنوادخ و دنشاب هدننک لیدبت ناسک نآ رب یو هانگ هک یتسرد هب ( ِّب َر ِ َّ ِلِلّ ُدْمَحْلا و دشیدنا لد رد هک لیدبت نآ رب )8a . َنیِمَلاَعْلا

.مینک عورش موتکم ّرس و موظنم حرش رد نیا زا سپ دش مامت رصتخم نخس نایب رتفد نیا ۀچابید حرش نوچ نادب هک دندرک تیاور نانچ مارک نارای هک حترا و لاقتنا ملاع زا ه ّرس سّدق نیدلا حلاص خیش نوچ

هب دومن لا

هب تفلاخ و تایلاو انلاوم تراشا و تیانع ح ترضح

قشع انلاوم ترضح وا زا دعب و دش لقتنم نیدلا ماس یزاب

و عاطقنا یب مامت لاس هد و دید یم نیدلا حلاص خیش لاح لامک لد هب ناج و لد هب ار وا و درک یم یو اب لاا امهنیب یرج ام ملعی ام و دندرک یم تبحاصم ماصفنا هک درک یم فیلأت وا بلط رهب زا ار یونثم و .الله

نلاوم ترضح یم تا ّرک هب ار هتشون و تشون یم نیدلا ماسح و دندومرفیم ا

رد لیصفت ضعب هک نانچ دناوخ

.تشذگ یناث دلج لیاوا و لوا دلج ۀچابید .رایب قحلاءایض نیدلا ماسح یا[1]

ک انلاوم ترضح هک دوب هدرک بلط نیدلا ماسح خیش رد هک دنک ادیپ یبات

هنادنر نخس و هناسفا رهاظ ۀمان یهلا و راطع هجاوخ ریطلا قطنم وچمه دنک تقیرط داشرا نطاب رد و دشاب

12 تروص هب زین اوه لها و دنامب روتسم لهاان زا و دشاب هتفگ هدیشوپ رای رس رهاظلا بسح هب ات .ییانس میکح

ّصح هناسفا عامتسا ۀطساو هب و دننک لیم هناسفا ر هصق دوصقم نلاها نوچمه .دنبایرد ار دنپ و ه

زا و دنناد ا

دوب رداق ملع هنوگ نیرب انلاوم ترضح نوچ .دوش مامت هدیاف بولسا نیدب هک ات دننک لاقتنا تّیلها هب یلهاان نیدب رانلا ن ِم ماجلب مجلا همتکف ملع نم لِئس نم مکحهب دلا ماسح نآ زا یولوم ترضح و دومن مادقا فیلأت

نی

رتفد قیاقح ۀضافا بلط تسیونثم ضیف ۀطساو هک یم یونثم زا موس

هب قفاوم سیلج و قداص سینا هک دنک

هب تسا سدقلا حور ۀلزنم تمکح و تفرعم ریش و دنیب رادید راونا وا زا لد یعور يف َثَفَن ِسُدُقلا َحو ُر ّنإ مکح

را ِناتسپ زا قوذ باحصا ندیکم و ندیشود یب تنطف و لامک باب

یمن ادیپ تلاح و خیش باطخ رد اذهل و دوش

ماسح رایب نیدلا ماسح خیش ادخ رون یا هک دیامرف نیدلا .راب هس دش تّنس هک رتفد موس نیا

رغ و درک دیاب یم تنس تیؤر یراک ره رد هک دنک یم هیبنت راب هس دش تنس دیوگ یم هک نخس نیا رد ض

روص رد یونعم یهلا تمکح عیبانی نتخاس یاجرا د ره و تسا نافرع بابرا ناج تراهط یونثم رتافد

یرتف

ةفعاضم اما تسا لصاح ةولص ت ِحابا وضو ءاضعا نتسش رابکی هب تعیرش مکح رد و تسا نتسش کی یاج هب ب هس یب تسار ایبنا ریاس و ام لوسر هک یتراهط نکیلو تسا نتسش رابود رد اهرجا ( تسد نتسش را

)9b

سلا هیلع هّنأ یور امک .دهدن اذه لاقف ة ّرم ّةرم اّضوت ملا

نیترم اّضوت مث هبلاا ةولصلا یلاعت الله لبقی لا نم ءوضو

یلبق نم ایبنلاا ءوضو و یئؤضو اذه لاقف اثلث اثلث اّضوت مث نیترم رجا هل فعاضی نم ءوضو اذه لاقف نیترم تفد همشچ بآ لامعتسا هچ رگا سپ رتفد لامعتسا زا و ددرگ لصاح ناج تراهط لوا ر

مود رتفد قیاقح للاز

ب زا اما دشاب روجا فعاضم موس رتفد یاهتمکح تایح بآ لامعتسا نینوک کرچ تمکح زا ناج تراهط یار

دیاب یم 2] ار رارسا ۀنیجنگ اشگرب[ .دشابن قفاوم نیشنمه و قدص ریپ نطاب زج یناعم نیا ِباذج هک

تیاکح عم یزور عیمج و دوب هتخاس میظع یتیعمج هناورپ نیدلا نی

انلاوم ترضح زور نآ و هدناوخ ار رباکا و رودص

دش مولعم تسارف هب ار هناورپ .دندوب هدناوخن نیدلا ماسح دنیوگ و تفگن تاملک چیه و دومرفن عورش ینعم رد تساوخ تزاجا انلاوم ترضح زا .ندناوخ دیاب ار نیدلا ماسح یبلچ هتبلا هک خلب زا ار نیدلا ماسح یبلچ هک

هک دومرف دناوخب ناتسپ زا یناعم ریش بذاج هکنآ زا دشاب تحلصم

رد نک حتف مرجلا تسوا ترضح قیاقح

رارسا هنیزخ ار راذعا لهب رتفد موس رد

ۀطساو هب هک دیاب یم یرای ار راک نینچ نیا هک ار هناهب نک کرت و

ترضح رارسا رهظم تیرشب دویق زا خلاسنا هک هدمآ وا تفص نیا و دشاب هدش تیدحا

ت ّوق[3]

قح ت ّوقزا ت

دهز یم یروآ یرذع یروص جازم فعض هب هک دیاش یمن سپ دنک حیشرت وا زا و ترارح زک یقورع زا هن

دهج یم اریز دوش لصاح اذغ زا هک تسا ترارح وا ببس هک گر زا هن دوش نشور وک سمش غارچ نیا[4]

دهد ینشور ار ناهج و هن

دوب نغور و هبنپ و لیتف زا ا یهلا رون زا هکلب

تسا نینچ وت ت ّوق تس حور مرجلا

هب یناسنا رادید و قلطم لامج ۀدهاشم زا هکلب تسین بارش ماعط زا وا ت ّوق و ینشور تسا سمش غارچ ۀلزنم

.تسایلوا و ایبنا تمه زا و تسا قح دوب مئاد نینچ وک نودرگ فقس [5]

دشاب تباث و بانط زا هن

ینتسا و

دوب میاق کلب هاگرخ و هاگ همیخ رگید . َر يِذَّلا ُ َّاللَّ مکحهب ه

ادخ ترضح تردق هب اَهَن ْو َرَت ٍدَمَع ِرْیَغِب ِتا َواَمَّسلا َعَف

تسا مئاق [6]

دوبن خبطم زا لیربج ت ّوق تسا هدش روکذم هفلاس مما رهق رد هک ملاسلا هیلع لیئربج توق ینعی

اما فصولادیاز تسیتوق هکلب ،دوبن ینامسج یاذغ هب

قلاخ رادید زا دوب دوجو

.دوب یناحور وا یاذغ و [7]

قح لادبا توق نیا نانچ مه ،قلطم لعاف صاخ ناگدنب ینعی

قبط زا و ماعط زا هن ناد قحز مه زا زین وت

یناشیا ناش مسج[8]

دنا هتشرسا رون ز مه ار دنا هتشرس نافرع و نامیا رون زا ار قح لادبا مسج

و حور ز ات

13 کلم زا ( )9a دنا هتشذگب یربج زا ات

ۀتشرف اب ل ناشیا هک .قح ِلادبا نآ دنا هتشذگ ناگتشرف رگید زا و گرزب

هب و تسا ناشیا تمدخ رهب زا ناگتشرف و دنا لضفا َنو ُرِفْغَتْسَی َو ْمِهِّب َر ِدْمَحِب َنوُحِّبَسُی ُةَكِئ َلاَمْلا َو قسع مح مکح

ا ِض ْرَ ْلأا يِف نَمِل رهب زا ندرک ترفغم بلط تسا ناشیا تدابع ۀلمج ز

.نانمؤم هب یفوصوم هکنوچ[9]

فاصوا

لیلج فوصوم وت لاثم یب تاذ و ینامز بطق و ینارود ۀناگی هک رهاب نیدلا ماسح و رهاظ قح ءایض یا مرجلا

لیلج دنوادخ فاصوا هب و لیمج یادخ تافص هب تسا لیلخ نوچ رذگب ضارما شتآز

ورمن ران ات و ضارما د

رد .لیلخ ناتسلگ دوش وت دوجو راذعا الله لوسر هک فیرش ثیدح نومضم هب تسا تراشا نیا

الله نا دومرف

زا دوش فصّتم یهلا قلاخا همه هب هک یسک سپ .هنجلا لخد اهنم دحاوب قلخت نمف اقلخ نوعست و ةعست یلاعت مرجلا .ددرگ لحمضم تیرشب تفص وا درب مه وت رب شتآ ددرگ[10]

ملاس و هیلع میهاربا رب دش هک نانچ

ق .ملاسلا ِنوُك ُراَن اَی اَنْلُق یلاعت الله لا .َمیِها َرْبِإ ٰىَلَع اًم َلاَس َو اًد ْرَب ي

ملاغ ار تجازم رم رصانع یا طلاخا و رصانع

رصانع تیبرت هب ار دوخ و یدوب جازم سوبحم وت ات ینعی .وا جاتحم وت جازم هن دش وت جازم عیطم هعبرا وجو ءانب و دوب رصانع عبات تجازم یدومن جاتحم هچ یسرک رب تمه یاپ نوچ اما رصاق نیا ددم یب د

ۀیاپرا

تسا ناکرا ملاع یامرفراک هک ترضح نادب و یداشگ تدحو ۀچارس لفق تدارا تسد هب و یداهن ناکرا ار تجازم رصانع یتسشنب تّلخ ریرس رب لیلج کلم قدص دعقم رد اسآ لیلخ و یتسویپ دورمن ران و دوش ملاغ

و ددرگ ملاس و درب وت رب کا دوب یا هیامرس رصانع ِجازم نیا زا شیپ رگا

یامرف راک ار رصانع تجازم نون

دیامرف یم اذهل و تشگ هیاریپ و ره[11]

تسا هیام رصانع ار یجازم دنیوگ ار طسوتم تّیفیک نآ جازم اریز

.دوش یم یلصاح رصانع راسکنا و رسک زا هک نیو

تسا هیاپ ره زا رترب تجازم همه زا یلعا و

نیا[12]

طسبنم ناهج زا تجازم و خارف و هداشگ

طقتلم دش نونک ار تدحو فصو بیکرتلا لبق جازم مرجلا .هدننیچ و

هک تسا نیا انلاوم تمدخ ِدارم و .دش دحاو جازم هک تدحو هب دش فصتم بیکرتلادعب و ترثک هب دوب فصتم ضراوع قشع شتآ هب نوچ ا تایلجت راونا هب هرهچ و یتخوسب ار تافلاتخا

نیازخ دقن و یتخورفارب تیدح

یتخودنیب تدحو جنگ دریگ قنور وت زا دلخ تانج .دوش تماقم یندا کلف جوا و ددرگ تملاغ هنیمک کلم جوف

اس ملاک نوچ دزوسب تقوش وترپ زا شتآ و دزودنا افص وت زا بآ دریذپ تحص وت زا ارس ودره نارامیب و قب

( مولعم و موهفم یاذغ هب ندب توق هک دش )10b

ب ولگ زا نآ و تسا رهاظ دور هدعم نوردنا ه

توق و تحص

ۀدعم هب یونعم یولگ زا نآ و تسا دنپ و تمکح هملک هک تسا نطاب یاذغ هب حور توق اما دوش لصاح ندب یم اذهل و تسین ار سکره ولگ نیا اما دریگ توق زا حور هک دسر حور دیامرف

ماهفا ۀصرع اغیرد یا[13]

قلخ ردا نادیم و ارحص ناشیا یاهکا

.قلح قلخ درادن دمآ گنت تخس ولگ تیقلخ ار وا هک تسا قیض یوق

دننادن ار رس نیا و دنشونن دیحوت ۀناخمخ زا قیقحت بارش و یناحبس خبطم زا یناحور یاذغ تهج نآ زا تسین هب هک رعش مکح دحاو کنسح و یتش انترابع ا لک و

ریشی لامجلا کلذ یل

بحم دوصقم دنیوگ بوبحم رگا گ بارش رگا و تسا یقیقح بو

تیب ،دننک دارا یلجت قوش و تدابع قوذ دنیو

منک یم کرت لگ مسوم هب نم هک اشاح یم لقع فلا نم

منک یک راک نیا منز

تروص رد ار ماوع سپ تسین لقع راک ندرک عیاض ار رمع یناوج ناوفنع رد هک تسا نآ دارم هناسفا و رعش

لا و دریگرد هک دیاب یم نداد دنپ مرج

یار قذحب نیدلا ماسح یا [14]

میکح یا و قشاع ناج بیبط یا وت

تفصدامج نامهف یب و یناوت نداد دادعتسا و ندیشخب قلح ار قلخ ینابر قلخ هب قّلخت ۀطساو هب هک قذاحافش ای وت یار و کاپ قذح قح هب سپ یناسر یناسنا لامک هب ار وت یار تقاذح ببس هب

یاولح ار گنس دشخب قلح

14 ت هتفگ رعش و هّصق تروص رد هک تمکح تاملک و نیریش نانخس اولح زا و تسا بلقلا یساق گنس زا دارم.و هنیرید تبحم شتآ هب هنیس رونت رد ار اولح نآ هک وت یاولح تولاح و قوذ نیدلا ماسح یا مرجلا .تسا هدش

رجش نغور و نیقیلا نیع زا اهتمکح قیاقح یسانش قیاقد قیقد زا و هکرابم ۀ

هزات قلح ار اراخ گنس هتخپ

لخ زین دامج و دشخب هک نانچ تسا رسیم ندروخ ماعط و نتفای ق

تفای قلح یّلجت ردنا روط هوک[15]

روط هوک

تفای قلح ادخ لامج یّلجت زا تفاتن رب ار یِم و دیشون یِم هک ات

ارنآ و دیشون لامج ۀداب یلجت )ناوا( ناو رد و

هک ینعی دشن لّمحتم و تفاتنرب تفای قلح و داد کاردا ار وا یلاعت قح ،کاردا یب و دوب دامج هچرگا روط هوک

ت دمآ صقر رد قح لامج یلجت زا ا ُهُّب َر ٰىَّلَجَت اَّمَلَف دومرف ادخ ترضح هک نانچ دش هراپ هراپ هک تفاتنرب نکیل

اًّكَد ُهَلَعَج ِلَبَجْل ِل لبجلا قشنا و هنم اکد راص[16]

یو زا تشگ هراپ هوک دش هتفاکش و

صقر لبج نم متیأر له

.)لمجلا( لبجلا روهظ هب دروآ تکرح نانچ رون یلجت نامز رد روط هوک ینعی رتش شبنج هوک زا هک یدید چیه

( .دومن بارطضا و صقر رتشا نوچمه هک )10a

یشخب همقل[17]

سکب سکره زا دیآ هب سکره زا ینعی

اما تسا روصتم ندیشخب یسک هب همقل رهاظ بسح ۀمقل سپ .تسین لهس ندیناروخ ماعط ارنآ و ندیشخب قلخ

ن و ظعو هب نتفگ تمکح ۀملک و نداد تحیص

مضه و ولگ اّما تسا ناسآ اهلوبق لکشملاو لهس ةحیصنلا مکح

رثا لوبق و ریثأت یاطعا رب روصتمان ندیشخب هکنآ زا تسین لهس نداد دادعتسا و تسا

تسنادزی راک یشخب قلح

سب ناسنا راک ای اتفآ هک لماک

ۀبترم و نطاب و رهاظ تیعماج و دشاب هتفات وا ناج ۀنیآ رب تّیبوبر تایلجت ب

روهظ ماود بسح یارب زا و دشاب قلاخ ترضح بیان یشخب قلح رد مرجلا دوب هتفای نیترضحلا نیب تیخزرب اظ مسا فخم جنگ دقن و دیآ تسد هب نافرع نیازخ دیلک ات دوب قازرا مساق وا ماکحا و ره هک دنچره دیامن لامج ی

نادب اما دراد یکزان رارسا نیا فشک ایاضتقم زا یکی هک

هیلک تقیقح نآ و تسا تیبوبر بر مسا ماکحا و ت

نیا و ار ینابر ینوک مکح و یدوجو ریبدت رارسا مظعم تسا نمضتم هک تسا هیذغا هب تسا صوصخم تیبرت

هچنآ زا تسا ترابع اذغ و تساقب و تایح ماود ببس هک هب تروص نآ اب همیاق ناج و هّیدوجو تروص ماوق

.تسوا ۀطساو ار حور و ار مسج دشخب قلح[18]

ۀیذغا قلح نادب هک یناحور قلح اما تسا رهاظ مسج قلح

زا تسا ترابع هیذغا نآ هک درک دناوت لوبق هیونعم و روهظ و نآ بسن و امسا راثآ و قیاض ماکحا عیمج

یمج راهظا و همه نادب فاصّتا .دهدب دهاوخ یم ار هک ره و دنکن اطع سک رهب ارنآ مکح نآ ع

رهب دشخب قلح

ادج توضع ره یم فرصتم وت وضع ره هک

راک یشخب قلح تفگ انلاوم تمدخ نوچ .هل قلخ ام لک یلا دوش

سپ هک دیآ لاوئس نیا تسادخ لیصحت و ندرک لصاح دادعتسا هک دنک عفد ارنآ تسین فرصت هدنب تسد رد

و طیارش یم اذهل و .تسا هدنب رودقم ندرک عناوم عفر

دیامرف یوش یللاجا هک دشاب یهگ نیا [19]

نیا ینعی

ّرس و ییوپ رس هب ار للاج و ایربک ترضح للاجا و زازعا قیرط هک دراد ینازرا وت رب یتقو ندیشون و قلح .ییوگن زاب رایغا رب رای یناهن یوش یلاخ لغد زا و اغد زا

خ تنایخ و هلیح زا ع صلاخا اب یوش یلا

ینک لم

هب هک یوش ناسحا لها و .رظن حمطم ار کاری هناف هارت نکت مل نا و هارت کناک اللهدبعت نا مکح

ییوگن ات[20]

ناطلس رس (

)11b سک هب ار هب هک

ُصْقَت َلا َّيَنُب اَی مکح یراد ناهن ار یهلا رارسا َكِت َوْخِإ ٰىَلَع َكاَیْؤ ُر ْص

ات

یپ ار دنق یزیرن سگم ش

تیب .سخ و لها ان و نادان رب شیپ یزادنین ار رهاوج و

لامک ینادزی فصو لصاح هچ نامهف مک شیپ ار هراوخ نزرا غرم یزیر هچ رهوگ ۀناد

للاج رارسا دشون سک نآ شوگ[21]

عتم کلم رارسا دونش یم و للا داتفا نابز دص نسوس وچ وک .لا

هک

یز .دشاب للا و دراد نابز دص نسوس وچمه لاج و تمظع باحصا و لابقا و تنطلس بابرا ار

رد ار سکره ل

زار ۀدرپارس رد و زازعا و للاجا هاگان رگا و دننکن هاگآ یهاشداپ رارسا زا و دنهدن هار شیوخ ت ّزع میرح

15 ضعب زا و دبای هار یلیفط اب یلفط بارطضا و قلق زا یلاخ بانج یلاع هاشداپ ءیطاخ هنیآره دوش هاگآ رارسا

دشابن رس یاشفا هار رد تریخ مدع ّرس زا و دیوگ نیشن هار نایادگ اب نیطلاس رارسا هک هک نانچ دیوپ تنطلس

هب سپ .دیاب یم ندمآ نوریب نابز یب و ندمآرد نابدید یب ناهش تولخ رد دنا هتفگ کولملا تمدخ مکح

فصن

یهلا رهق ات دیاب یم نتشاد ناهنپ هک تسا نینچ زین هیهلا رارسا ،کولسلا رهب ار تمکح ملاک نانچمه و دیاین

لمج زا نآ ّرس و عنم هکلب هک نتفگ دیاشن سک دنع ةمکحلا اوعضت لا تفگ ملاسلا هیلع یسیع هک تسا تابجاو ۀ

سک اب و مهوملظتف اهلها اهوعنمتلا و اهوملظتف اهلها ریغ دومن دیاشن دشابن رادید نآ لباق و رارسا نآ لحم هک ی

یابن خاتسگ ار مرحمان و .ندرک د

تیاکح بناج هب هک دش سوه ار وا و دوب راگدنوادخ بحم تیاغ هب و لومتم و رجات دوب یدیرم ار نیدلا حلاص خیش لوبناتسا هناور هتساوخ تناعتسا و هدرک لصاح رفس تزاجا ات دندمآ انلاوم تمدخب خیش بوحصم دنک رفس 32

راگدنوادخ دش فرشم ترضح نآ فیرش سوبتسد فرش هب نوچ .دوش لوبمتسا رهش یلاوح رد هک دومرف

ا هدش عنتقم و عطقنم قیلاخ زا و هتشگ فکتعم رید رد تسه یبهار هاگیاج نآ رد و رومعم تسه هبصق ملاس

نآ لاوحا تیفیک زا دیسر اجنادب نوچ .دش مزاع و داهن رس رجات .یناسرب یملاس یو هب ام زا هدیشوپ ار دوخ ر یصخش دش ماقم نآ رد دیسرپ زاب بهار شراونا راثآ و دوب هدیشک لغب رد رس یجنگ ناسب یجنک رد هک دید ا

( .داوسلا یف رونلا هک تفات یم وا هایس لاش زا ملاس نوچ )11a

تفگ و تساخرب اج زا بهار دیناسر ار انلاوم

ات نآ نوچ دنامب زارد ۀدجس رد و داهن رس .یفطصا نیذلا هدابع یلع ملاس و ملاسلا هیلع و ملاسلا کیلع و رج

تشگب یو رب لاح .تسا هتسشن بقارم راتسد و سابل نامه هب انلاوم تمدخ هک دید تخادنا رظن رگید یجنک هب تفیب و دزب یا هقهش یوش رارحا رارسا مرحم رگا دومرف هدرک شیاهیرادلد .دمآ دوخ هب نوچ یتعاس زا دعب دا

درک رادصا روفکت دزن هب یبوتکم رملاارخآ .یدرگ راربا رایخا زا بناج دراد بناجنیدب قلعت رجات نلاف هک

بهار ۀمان و دیسر رهش هب رجات نوچ .دنهدن شتمحز رهش لامع و هار ناریقح هدرک وا یراد روفکت هب ار

.دندرک هناور امناغ و املاس کدنا نامز رد هدیناسر مامتا هب ار وا تامهم و دندرب شلزنم هک دومرف دیناسر تمدخ هب زاب تدوع رد نانچمه راگدنوادخ تمدخ هب ار هراچیب نم تارجس و ملاس تفگ بهار ،هدیسر بهار

اهن یب تیانع زا زاینرپ جاتحم نیا هک تسا دیما .یناسرب هب رجات نوچ یتدم زا دعب .دنکن شومارف دوخ تی

.تسا قح همه دنیوگ ایلوا زا هچره هک درک دومرف ریرقت نیدلا حلاص خیش هب ار لاح تیفیک و دیسر هینوق تیب

ینقزراف بر میوگ دنیوگ ایلوا زا هچ ره هب انقّدص و انمآ دنیوگ ایبنا زا هچره هب

ن تیاکح یسخ ره هب ات ار هصق نیا اما هداهن رس ات دمآرد هدرب انلاوم تمدخ هب ار وا و تساخرب خیش .ینک

روص نامه هب .ینیب بیاجع ات نک هاگن هک دومرف انلاوم تفرگ ندیناسر ار بهار ملاس دوب هدید ار وا هک ت

رد انلاوم .دز کاچ اه هماج نانک دایرف رجات تسا هتسشن بقارم هسردم ۀناخ تعامج جنک رد هک دنیب یم شرانک اذا .راد هاگن رارشا رایغا زا راصبلااولوا رارسا اما ییام رارسا مرحم نیا زا دعب هک دومرف هتفرگ

لخدا سبل نم زعا یوقتلا نم سبلاف کولملا تمدخ رجات نآ .سرخا تجرخا ام اذا جرخا و یمعا تلخد ام اذا

.تشگ غراف ایند راک زا و دیشوپ هقرخو درک باحصا یادف ار دوخ لام عومجم فطل ار کاخ دشخب قلح[22]

رارسا ءاشفا تلود و دوش خسار و یسار زاّمغو هناگیب زا زار مرحم نتخانش قیرط رد تمدق نوچ ینعیادخ

لوبمتسا :لوبناتسا32

-لصا

16 ان رایغا سلجم رد ار هک ارت نیرخآ و نیلوا قلخ ۀدنهد قلخ و نیملاعلا بر ترضح هنیآره ددرگ خسان و یس

یب و هدید ۀمدرم و شنیرفآ ۀمه ۀدیزگ ل ره یشن

( تسد هب و دهد یناحور قلح رازه دص هظح رد تایلجت )12b

لاخ ترضح نوچ .یبایرد ینامقل هبتر یا همقل ره هب ات دهن یناحبس تمکح یاهتمعن رازه یقلخ ره چیه ق

تسوا بسانم هک ییاذغ و یقزر یب تسا هتشادن تسا قیلا ار وا هک یقلح یب قیاقح و روص زا ار یوزج گن وا فطل هک نانچ تشاذ دشخب قلح ار کاخ

ایگ دص )دیورب( دیدب و بآ دروخ ات هط ۀروس رد هک نانچ .

راوع و هحیار و معط و نول هک هک لااا ًءاَم ِءاَمَّسلا َنِم لزناو دومرف تسا رگید نآ فلاخم کیره عفانم و ض

نانچمه و نیمز و بآ داحتا دوجو اب بل و قلح دشخبب ار یکاخ زاب [23]

حم هک ار تاناویح ینعی تساذغ جات

یم بل و قلح .دهد

بلط ردنا دروخ ار شهایگ ات .بلط هب دروخ ار کاخ هایگ ات ،

دروخ شهایگ نوچ[24]

،تفز تشگ ناویح خب کاخ هایگ ناویح نوچ

،تشگ گرزب ناویح درو .تفر و ناسنا ۀمقل ناویح تشگ

ضعب

تسا نیا تیب نیا یاج هب خسن

،یح تشگ ناویح دروخ شهایگ نوچ ح تشگ هدنز

زا سپ یپز ناسنا همقل ناوی

هک نآ

،رشب لاکا دش دمآ کاخ زاب[25]

.دش ناسنا ۀدنروخ کاخ زاب رصب و حور رشب زا دش ادج نوچ

ینعی

هروس هک نانچ درمب مکانقلخ اهنم دومرف

.هیلآا زاب هلمج ناشناهد مدید اه هرذ[26]

ناهد و قلح اه ه ّرذ ۀمه هک

.دنراد زارد ددرگ ناشدروخ میوگب رگ مسا نایب و ینسح ءامسا .دوش زارد نخس ناشیا ۀمعط منک لیصفت را .

شرف و ناسنا حاورا هک بسانم یاذغ هب تسا زیچ ره قازر یلاعت یادخ دنا هتفگ قازر یناحور یئاذغ ار ناگت

قزر دهد ینامسج قازر حابشا هک نانچ .دهد .تسا تاعاط و حیبست و تافوشک و فراعم حاورا

اهگرب[27]

وا ماعنا زا گرب ار .وا ناسحا زا قزر ار تاتابن گرب

.وا ماع فطل هیاد ار ناگیاد فطل هدنرورپ ار ناگ هیاد

.تسا نیملاعلا بر وا هک وا مامت مرک و ماع یم وا اهقزر ار اهقزر[28]

دهد .دوش یم اهقزر اهقزر نآ هک ات

ز دهز نوچ ییاذغ یب مدنگ هکنا .دوش ادیپ هنوگچ و

[29]

اهتنم ار نخس نیا حرش تسین ار رارسا نیا فشک

.ین تیاغ ار تمکح نیا حرش و تسین تیاهن اه هراپ ینادب متفگ یا هراپ

ار همه یک سایق نیا زا ات33

] 30 هلمج[

ملاع أم و لکا ناد لوک دوش ضعب یاذغ یضعب هک

وبقم و لبقم ار نایقاب ناد ل

لوبقم و ادخ هجوتم ار نایقاب

نادب و نادب یلوم ندوب مدآ ینب ندوب لوبقم و لباق و ملاع یازجا ندوب لوکأم و لکآ زا میدرک ریرقت هچنآ هک

( و تسا موسوم لاوز تمس هب هک تسیروص یاذغ و قلح نایب رثکا ب )12a

ع ه و قلح اما مولعم لاقتنا تملا

ا نادب اقباس هک هیونعم هیذغا ترضح هک ار ایند عاتم .دیابب ریرقت زیح رد نآ زا یا همش حرش دش هدرک تراش

وا تافص و امسا نوچ هک یهلا معن و قزر سپ دیامن یم لیحتسم نآ معن یاصحا تسا هدناوخ لیلق لیلج یاصحا یرای ار نابز مادک تسا یهانتمان .دشاب نآ

[31]

رشتنم شنانکاس و ناهج نیا و ،لیاز و قرفتم

نآ

،رمتسم شناکلاس و ناهج .یقاب و میاد

[32]

شناقشاع و ناهج نیا عطقنم

یناف و عمتجم دلخم ملاع نآ لها

.رای و دّیؤم دهد ار دوخ وک تسا نآ میرک سپ [33]

تسا نوهرم ، دبا ات دنام هک یناویح بآ

بآ و للاز و

لع تایح ق ار لاوز هک لمع و م .دنکن لوب

[34]

میرک دمآ تاحلاصلا تایقاب تایقاب ۀرمز رد ار دوخ تسا نآ ،

.دهد زاب تاحلاصلا میب و راطخا و تفآ دص زا هتسر

هک فوخ و اهرطخ و رایسب تفآ زا دشاب هدش صلاخ.

ْنُّدلا ِةاَیَحْلا ُةَنی ِز َنوُنَبْلا َو ُلاَمْلا دومرف فهک ۀروس رد ادخ ترضح اًبا َوَث َكِّب َر َدنِع ٌرْیَخ ُتاَحِلاَّصلا ُتاَیِقاَبْلا َو ۖ اَی

ایند یناگدنز شیارآ نارسپ و لام ینعی . ًلاَمَأ ٌرْیَخ َو و ربق داز هن دنا

ۀضرع ینامز کدنا هب هچ داعم هار ۀشوت

رتهب دنام یقاب دابلآادبا نآ ۀرمث هک رادیاپ ۀتسیاش یاهراک و دش دنهاوخ لاوز فده و فلت کیدزن تسا

33 Metinde: اهراپ

17 رد یلاعت قح زا دراد یم دیما هچره لامعا بحاص سپ .دیما تهج زا رتهب و شاداپ تهج زا وت راگدرورپ

ضح و دبای یم ترخآ م ۀروس رد ادخ تر

ینعی . ًلاَمَأ ٌرْیَخ َو اًبا َوَث َكِّب َر َدنِع ٌرْیَخ ُتاَحِلاَّصلا ُتاَیِقاَبْلا َو دومرف میر

تسا رتهب یقاب ۀتسیاش یاهلمع لقاع کلاس مرجلا .تشگزاب تهج زا و شاداپ تهج زا وت راگدرورپ کیدزن

و تدحو هب عنصم دویق و ضراوع فلاتخا عطق هب هک دیاب یم ار ا .ددرگ دوجو تدح

هکنآز دننارازه رگ[35]

تسین شیب سک کی راید هریغ رادلا یف سیل ُهَهْج َو َّلاِإ ٌكِلاَه ٍءْيَش ُّلُك هک

یدنا ددع تلاایخ نوچ .تسین ش

سپ

نم ملس و هیلع الله یلص الله لوسر لاق دزوس شیوخ تریغ زوسریغ شتآ هب ار شیدنا ددع تلاایخ هک دیاب یم ع هدی یف ام و فیعض ایندلا یف ةدودرم هیراعلا و لحترم فیضلاو هیرا

. لوکأم و لکآ[36]

یان و تسا قلح ار

.یار و تس لقع ار بولغم و بلاغ اما ریخ وا حور هک یسک

آ داز یوقتلا تاذلا َّنِإ بجوم هب و دریگ ترخ

رعش .دوش فیرش و زیزع و ْمُكاَقْتَأ ِ َّاللَّ َدنِع ْمُكَم َرْكَأ یقتلا نم دازب لحرت مل تنا اذا و

( توملا دعب تیقلا ادوزت دق نم )13b

هلثمک نوکت لا نا یلع تمدن و ادصرا ناک امک دصرت مل کنا و

لکا ۀبترم رد ار وا هچرگا ینعی دوب ولگ یان و قلح یلوکأم و ی

هب وا یان و قلح دوش بولغم و بلاغ نوچ

لاخ ۀطساو هب هک دسر ییاج هب تروص ملاع رد وا ریثأت و ددرگ لدبم یار و لقع ار تاتابن و دامج یربک تف

.دیشخب دناوتب یناحور یاذغ و یونعم قلح ار لدع یاصع وا دیشخب قلح[37]

ۀصق ثیدح نیا قادصم ینعی

صع اص نآ تسد زا هک تسا یسوم یا هک دش یقلح هب فرشم تفای ریثأت تلود بح

و اصع نادنچ نآ دروخ

ار لبح اما تخاس همقل کی ار لبح و اصع رازه نیدنچ لکا هلمج ناز دشن نوزفا وردنا و [38]

یهبرف و

.اهلکا نآ زا دشن یتفزو لکش لکا شدوبن یناویح هکناز

لکش لکا یناویح وچمه ار وا اریز هک یتقو .دوبن

رازه داتفه نوعرف دومن اهدژا ار یکی ره دوب اصع کی و نسر کی رحاس کیره اب و درک عمج ار رحاس

یاکح هط ۀروس رد ادخ ترضح هک نانچ َسَج ْوَأَف ٰىَعْسَت اَهَّنَأ ْمِه ِرْحِس نِم ِهْیَلِإ ُلَّیَخُی ْمُهُّی ِصِع َو ْمُهُلاَب ِح اَذِإَف دنک یم ت

ِخ ِهِسْفَن يِف لع یسوم و اوُعَنَص اَم ْفَقْلَت َكِنیِمَی يِف اَم ِقْلَأ َو ٰىَلْعَ ْلأا َتنَأ َكَّنِإ ْفَخَت َلا اَنْلُق ٰىَسوُّم ًةَفی

اصع ملاسلا هی

ار ار همه یلاعت یادخ هک دربورف ار ناوداج تاودا مامت هداشگ دوخ نهد و دش میظع ءاهدژا لاحلا یف دنکفیب

و سرت زا مدرم و درک وحم هک دنتسناد ناوداج دش اصع نامه تفرگب ار وا یسوم .دندروآ زیرگ هب یور ی

هکلب دنکن لطاب ار رگید رحس رحس هک اریز تسین رحس نآ ۀزجعم و ادخ تردق

یم هک نانچ .تسا یسوم

دیامرف داد قلح مه اصع نوچ ار نیقی رم[39]

ملاسلا هیلع یسوم یاصع نوچمه ار داقتعا و نیقی ینعی

دخ ترضح داد یونعم ا

دروخب ات .داز هک ار یلایخ ره نآ

لابح هنوگچ ددرگ ضیاف لد لها زا هک ینیقی سپ

ار تاهبش کاشاخ و سخ ملاع شتآ نوچ ارچ و درب ورف ار تلااهج و ماهوا یصع و تلاایخ و سواسو دروخن تساهقلح نایع نوچ ار یناعم سپ[40]

یونعم ینعی تسادخ مه یناعم قلح قزار

هدنهد قزر.

یولک

ناعم قلح قزار هک نانچ تسادخ ترضح مه ی تسوا نایعا

تسین قلخ زا چیه یهام ات هم ز سپ[41]

دارم

هب و نامسآ تهج زا تسا یهتنملا ةردس هب ات قولخم ملع هک تسا نآ زا یدرف چیه و ضرا تهج زا تیهام

نایم نیا رد تسین تادوجوم دارفا تسین قلح ار وا هیام بذج هب هک

همه نآو . و قزر ار

.دهد یفا

تیاکح ملاسلا هیلع نامیلس ماعط سپ .داد نذا ادخ .دنک ینامهم زور کی ار تاناویح ات تساوخب یلاعت ادخ زا یزور

( .تساوخب رگید دروخب ار هدش رضاح ماعط همه .داتسرف یهام کی یلاعت یادخ .درک عمج زارد یتدم ار )13a

.یروخ یم ماعط نیا زور ره وت تفگ نامیلس رادقم نیا هس زور ره ارم یلاعت یادخ تفگ یهام

یم ماعط

18 تسد زا همه هکلب دنبای قزر وا ترضح زا یوسام عیمج یرآ .یتشامگن وترب ارم زورما یکشاک ،دناروخ همه شرف نحص ات شرع ناویا زا و کاخ ضیضح ات کلف جوا زا دنبارخ و تسم وا تافص و امسا نایقاس ب نیع رد و دنا یتسم قوذ رد ا ار همه .دنلماک سوفن و لوقع هکلب یتسرپ هدا

لا و تسم وا بارش ینشاچ ز

یب و تسم وا مادم ماج زا نیمز ردنا لقعی نامسآ ءانیم ماج موس ناهد یم نآ زا یا هعرج دیما هب و هداتفا ربخ

رب گنس قداص ناقشاع نوچ و هدرب رس هب یراگزور بارطضا و شوج رد بارش نآ رثا زا بآ و هداشگ ناج هب یور نایوج یوج یم نآ بلط زو نانز هنیس هدمآرب ملاع درگ بحاص نآ یاوه زا اوه و هدز وا ایرد ب

و تسوا یلاتبم یهام هب ات نیمز تاقبط نینچمه و هدمآرد صقر هب برط زا یهاگ و .مرش ریثأت زا ریثا ةرک

رسا و قیاقح ۀنیزخ شنطاب و تسا یروص ملاوع عیمج ۀعومجم هک ناسنا اما وا یتسم سایق مرجلا یونعم را

نارگید یتسم هب نتفایرد نکیلو دیاین رصح دح رد تسین تیدحا لامج هدهاشم زج وا یونعم یاذغ و دیاشن

مرجلا .تیرشب تعیبط قرزا وا نتشگ دازآ رب تسا فوقوم دشاب اذغ نیا رد وا رس هک ار یقلح وا ناج [42]

دوش یلاخ نت رکف زا ناج قلح قلح نوچ ینعی

رورپ نت زا ناج ددرگ یم ادج ی

جا شیزور ناهگنآ دوش یللا

.دیاین رصح دح رد دوشن تیدحا لامج هدهاشم زج هک وا یونعم یاذغ و [43]

نادب نآ جازم لیدبت طرش ظفل

تادهاجم و تضایر هب تسا جازم لیدبت اذغ نیا طرش ینعی .تسا رما اب رسک هب نادب و تساط نوکس هب طرش نادب کین جازم زک

دوب دب نادب گرم .تسا نادب عمج اب حتف هب ظفل

دش راوخ لگ یمدآ جازم نوچ[44]

درز

دش راوخ و میقس و گنردب و توق و هیهلا تمعن زا و تیناحور ماکحا رب دیآ بلاغ وا تعیبط ماکحا هک یسک

راوشد ندیشوک و ندرک اما تسا ناسآ ندینش و نتفگ هآ هآ هدنام رود هیونعم تحص و هیناحور طرش هک ام .

ضایر اما دیآ دوجوب یک طورشم میرآ یمن یاج هب ت تفای لیدبت وا تشز جازم نوچ[45]

یمدآ حیبق نوچ

( تشگ بلاغ تینامسج رب تیناحور ماکحا هک دش لذتبم ،)14b

،تفات عمش نوچ شخر زا یتشز تفر خر زا

یبط ماکحا عمش نیا هگنآ .دیدرگ ناعمل عمش نوچ خر نآ و تفرب یتشز وا ماکحا رب وا هیع

هب ات شتیناحور

هب تعیبط ماکحا بنج رد هیناحور ماکحا و ار تعیبط یاوق رم یناحور یاوق دوب عبات هک یدح لهتسم ۀلزنم

لگ و قلخ روهمج هب تسا صتخم مسق نیا و دشاب هب تسا تراشا یراسخر درز ور زا تسا ترابع یراوخ

ب دریگ جازم نیا نماد هکره هک اریز نآ هجیتن یذپن جلاع یدوز ه

هب و در ُها َوَه َعَبَّتا َو ِض ْرَ ْلأا ىَلِإ َدَلْخَأ مکح

هب34

عیابط فولأم و دنامزاب ادخ زا اوه عابتا هب و دوش هتفیش ملاع راگن و شقن رب ددرگ هتفیرف ناهج یوب و گنر دهاوخ و دنیشنب وا تمه نما و تساسخ رگ و دناد دوخ ناج زا هب دراد یگدرم تمس هک ار رد ناناج یور هک

تسا صتخم مود مسق و دیوجن گنهرف و لقع نشلگ یاهلگ یاشامت گنراگنر یاهلگ یانمت هب و دنیب ناج هنیآ هفئاط هب یوق رم ددرگ عبات ناشیا تعیبط یاوق ات تعیبط ماکحا رب ناشیا تیناحور ماکحا دشاب بلاغ هک یا

هب ناشیا تعیبط یاوق و ار تیناحور دوب کلهتسم ۀلزنم

حور یاوق بنج رد هفئاط نیا و لوا مسق سکعرب تینا

نوچ ناشیا تیناحور راونا تعیبط ملاظ نایم رد و تسا هتفای لیدبت ناشیا جازم هک دناایفصا صاوخ زا یضعب ترضح نابیان و لادتعا دسح ناظفاح هک ایلوا صّلخ و ءایبنا لامک هب تسا صتخم موس مسق و هتفات عمش رم زا و دنا للاجلاوذ ا هتشذگ یلفط ۀبت

و دنهار نلافط ریگتسد هکلب هتشگ صلاخ نوخ یاذغ ندروخ رد و دن

رد قداص یاهربخ ملاع نآ زا هظحل ره قیاقح نافشاک زا هچرگا و هاگآ یهلا معن عاونا و مکح و رارسا زا وخ ریغ هب اذغ ،نود ناطوا نآرد ار نینج هک نانچ هک دنیامرف یم نایب و دنیوگ یم وت ناج شوگ یتقو دوبن ن

ها َوَه َعَبَّتا َو ِض ْرَ ْلْا ىَلِإ َدَلْخَأ34

اودلخاف :

ُها َوَه َعَبَّتا َو ِض ْرَ ْلأا ىَلِإ

-لصا

19 ا هک و کاخ نحص یاضف گنت محر یاج هب و تفای کاپ ریش زا اذغ سجن نوخ ضوع رد دومن ارب اذغ نآ ز زا نوچ .تشادن ربخ شوخ و همعطا عاونا زا تشامگ ریش یاذغ رب تمه هک مادام و تفای کلافا اشگلد فقس

یم اذهل و تشگ لصاح ماعط عاونا زا شیرادروخرب تفای ماطف ریش امرف

دی هیاد[46]

یا ار زومآریش لفط وک

دراد زاب ریش زا ار زوفدپ دنک شوخ تمعن هب ات

.ار ناهد فارطا دنکرپ اهتمعن سیافن هب ات هار ددنبب رگ[47]

ورب ناتسپ نآ ،زومآریش لفط رب

ورب ناتسب دص هار دیاشگرب دناسرب اه هویم عاونا هک ورب ناتسب هار دنک حتف

.وا هب [48]

هکناز ( )14a فیعض نآ باجح دش ناتسپ فیحن لفط و

فیغر و ناوخ و تمعن نارازه زا و

.فیطل ماعط ماطف فوقوم تسام تایح سپ[49]

تیب .نتشادزاب ریش زا

یلع بش هلمهت نا لفطلاک سفنلاو مطفنی همطفت نا و عاضرلا بح

هلزنم هب دشاب توهش تذل و سفن تحار یارب زا وا ندروخ هک مادام یمدآ اما فط

تایح زا و تسا هراوخریش ل

توق تهج و قمر دس ردق هب تلاوکأم ندروخ نکیل دشاب یم مورحم تسا هیهلا فراعم و قیاقح هک بلق تسا بلق ةویح بجوم هکلب تسین عنام دشاب تعاطرب ملاکلا مت نک دهج کدنا کدنا

ناتسپ ریش هب هک دیاب سپ .

رکش رازه دص اب تلود ریش هب ات ییلااین رایغا اخ

قاقد یلع وبا .دهد ناشن ناج ناتسب یاه هویم عاونا ارت یی

.دسر ادخ هب دنک یتدایز هکره هتفگ اذغ دب نوخ یمدآ دب نینج نوچ[50]

یاذغ دوب ردام مکش رد یمدآ نوچ

هب شیاذغ مرجلا تفای یمن اذغ وا زج هک دوب نوخ وا دوب نوخ ترورض مکح

اذک نموم درب یکاپ سجن زا زا

یکاپ سجن رب

رادرم یگنت و طحق تقو رد ینعی دروخب ار سجن ةرورضلادنع نموم رگا ینعی نینچمه نموم د

هب هک اریز دوش هیور لاصخ ثروم و ببس ندروخ مارح هچرگا دنک یمن ادیپ لکا رد هیور تلصخ دروخب ار زا مکش رد هک تسا نینج هلزنم هب نموم سپ .تاروذحملا حیبت تارورضلاو دروخ ةرورض ببس درم

توق را

دب یزیچ اریز دیاب یمن رگید یزیچ اریز دبای یم دش ریش شیاذغ نوخ ماطف زا [51]

محر زا نینج ینعی .

تشگ ریش نینج یاذغ نوخ یاج هب دیرب نوخ یاذغ زا و دمآ نوریب دش ریگ همقل ریش ماطف زو

ندیرب زا و

زا هک تسا نانچ تقیرط لفط یا زین ارت .تشگ همعطا هدنروخ ریش زا سبح

،نوریب تاوهش و تعیبط محر

اوه و سفن یعاود ندروخ نوخ زا ناهد ات و ییاشگن بویغ ملاع یاهنامسآ و بولق یضارا یاشامت هب هدید و قلاطا همقل عاونا یباتن سفن ناتسپ ریش زا یور ات و ییوجن یتفص و مسا ریش یهلا هیاد ناتسپ زا یوشن نوریب ییوج همقل سبح زا ات و یباین ضیف ورن

کاردا تمکح همقل ماطف یب و یوشن هدنهد همقل یلامج تسم ی

تسوا زا رت یلعا یتذل کرد بجوم تذل ره کرت مرجلا .ینکن یناهنپ راکش یوسام کرت یب و ینکن زو[52]

.دوش ینامقل همقل ماطف دوش ینامقل درادزاب همقل زا ار دوخ هک یسک

دوش یناهنپ راکشِا بلاط زا نوچ ینعی

اکشآ راکش ب ر

( بلاط درذگ هب و دوش یناهنپ راکش لصاو و )15b

،نیت ّرم دلوی نم تاومسلا توکلم جلی نل مکح

و دوشن صلاخ تعیبط ملاع یگنت زا و دباین ار ضیف و فشک ملاع دیازن رگید راب تعیبط ردام زا هک یسک نچمه و .یباین قیرط نیا بلاط قیفوت ۀقردب اما ییامن عامتسا ار تاملک نیا دنچره نا

هب دریمب نمؤم نوچ

نموملا ةحار توملا هک دبای هذیذل هیذغا و هیدبا تایح و دسر خارف یملاع .

،تیب

گرم تسا تایح تسا تایح گرم یرفاک رظن دیامن سکع

ةیلآا .ْمُكِّب َّر نِّم ٍة َرِفْغَم ٰىَلِإ اوُع ِراَس َو دومرف دنوادخ ترضح و

:یرفاک رظن دیامن سکع35

نیا درکن رگ یرفاک رظن

-لصا

21 هدش هدنام و هدوب هنسرگ یهلا ملاع رفس زا هک تسا نآ دارم .نایرع و قرز یب

هنسرگ یهاشداپ برق قارف و

ب و هتشگ هدنام و دندوب .دندمآ ناهج نیدب هک گرب و قزر ی

یم رفس نآ رد دندیسر یم

رود هار زو رفس زا دندیسر رقس یاهلاب39

. ] 71 تفگب و دیشوج شییاناد رهم[ زو،

رقسلا نم هعطق رفسلا مکحی و رود هار رقس یاهلاب رفس نآ رد دندیشک

و دیشوج شییاناد رهم تفگب

ییاناد رهم

؛تفگ و دیشوجب وا یشیورد و ،تفکش نبلگ نوچ و ناشیملاس شوخ

ینعی تسا هلمجلا یلع هلمج فطع

( تسناد یم ار ترخآ لاوحا ملاسلا هیلع الله لوسر مرجلا .تشگ هداشگ لگ لاهن نوچمه هب )16b

ول مکح

ملعا ام نوملعت ا هک دیشوجب وا تقفش لایلق متکحضل و اریثک متیکبل

اوه توهش زا و ایند صرح زا عنم ار تم

.درک یم [72]

،لاخ زو ع ّوجت زک مناد تفگ ،یمکش یلاخ و ندومن یگنسرگ زا و

،لابرک نیز ناتجنر دمآ عمج

و تنحم ار امش دش عمج .لابرک نیا زا انع

[73]

،لیلج موق یا الله الله کیل امش

یم ریذحت ار موق یا منک

َنْم َّرَك ْدَقَل َو هک گرزب دیا هدش ادخ ترضح میرکت رهظم َمَدآ يِنَب ا

،لیپ دنزرف ناتدروخ دشابن ات ماعط دشابم ات

.تسا تام ّرحم و هیناسفن تایهتشم دارم .هچب لیپ امش ،دیور یم وس نیا هک نونکا تسه لیپ[74]

امش هار رد

هب سپ َل َكَّب َر َّنِإ مکح هاوخ عوجر لیلج کلم ترضح هب هتبلا ِداَص ْرِمْلاِب

.درک دی

،دیونشب و دینکشم هداز لیپ لیپ

ٍسْفَن ُّلُك ٰىَّف َوُت َّمُث ۖ ِ َّاللَّ ىَلِإ ِهیِف َنوُعَج ْرُت اًم ْوَی اوُقَّتا َو مرجلا .دیونشب ارم دنپ نخس و دینکم لتق ار هچب ْتَبَسَك اَّم

َلا ْمُه َو دیشابم لفاغ سپ َنوُمَلْظُی نات هار ردنا دنناگچب لیپ[75]

امش هار رد نات هاوخلد سب تسه ناشیا دیص .

یم اوه امش سفن هک اریز .نادب دراد

نیمس سب و فیطل و دنفیعض سب[76]

دیذل و دنا هزات سب ناگچب لیپ نآ

.هبرف و نیمک رد بلاط تسه ردام کیل یم ماقتنا ،

هچب ناگدنروخ دنک ار

هار گنسرف دص دنزرف یپ زا[77]

سرف دص شیوخ دنزرف دصاق یپ رد ینعی .هار گن

هآ و هآ و نینح رد ددرگب وا هدناتسان ماقتنا و دیامیپ یم هار و

ئارزع اًق ْرَغ ِتاَع ِزاَّنلا َو بسح هب و ْمُكیِق َلاُم ُهَّنِإَف ُهْنِم َنو ُّرِفَت يِذَّلا َت ْوَمْلا َّنِإ مرجلا .دباین زاب باذع هکئلام و لی

یم .امش ماقتنا هب دنسر موطرخ زا دیآ دود و شتآ[78]

ٌةَكِئ َلاَم اَهْیَلَع مرجلا .دزوس یم ار دنزرف دصاق هکوا

رفاسم یا سپ . َنو ُرَم ْؤُی اَم َنوُلَعْفَی َو ْمُه َرَمَأ اَم َ َّاللَّ َنوُصْعَی َّلا ٌداَدِش ٌظ َلاِغ وا موحرم کدوک ناز رذحلا

یتفین ات

یم تراشا هّصق زا هّصح کی هب هبترم نیا رد انلاوم تمدخ و .وا رهق رد نک

د رسپ یا دنقح لافطا ایلوا[79]

.قحلا لایع الله لها دنا هتفگ هک نانچ ربخ اب سب یرضاح و یبیاغ

ناهج قلخ و ناهج زا یتبیغ ار ناشیا رگا

ناشیا راذگراک تسین بیاغ هرذ لاقثم وا ملع زا هک یهاشداپ تسا ماقم نیا رد هصق نیا زا وت ۀصح سپ .تسا

هاگرد نیا لافطا ءایلوا تسا نآ هب .ناشیا یادنا تبیغ و هاوخ ماقتنا ادخ ترضح و دن

تارجح ۀروس ةیآ مکح

هب ُهوُمُتْه ِرَكَف اًتْیَم ِهی ِخَأ َمْحَل َلُكْأَی نَأ ْمُكُدَحَأ ُّب ِحُیَأ .تسا ناشیا تشوگ ندروخ ۀلزنم

تیاکح الله یضر ناملس ( .تخاس یم تسار ار ناشیا ماعط و درک یم تمدخ ار سکود هنع

فتا )16a ور قا هب یز

ات دنداتسرف ملاسلا هیلع الله لوسر تمدخ هب ار ناملس سک ود نآ .دش لفاغ ناشیا ماعط ریبدت زا باوخ ببس م دزن رد رگد زیچ تسین تفگ .دوب الله لوسر ماعط رب هماسا و دهاوخ شروخنان ناشیا رهب ار ناشیا ناملس .ن

هجمیس هاچ هب ار نیا رگا دنتفگ .داد ربخ میتسرفب یا

م ورف شبآ ی

هیلع الله لوسر دزن هب سک ود نیا نوچ .دور

ام دنتفگ .منیب یم تشوگ گنر و رثا امش ناهد رد هک ارم دش هچ تفگ ملاسلا هیلع الله لوسر دنتفر ملاسلا لاسلا هیلع الله لوسر .میدرکن لوانت تشوگ .دش لزان تیآ نیا و دیا هدرک تبیغ تفگ م

تسا هدماین نتم رد 39

23 کتسا و راکنا رد ار بیعش نوچ هنابش تفه یلاعت قح دندرک زواجت دح زا راب

ناشیارب تخس ترارح زور

و دندمآرد رد هب .تفرگ ورف ناشیا یاهسفن و دمآ شوج هب ناشیا ۀمشچ و هاچ بآ هک یا هباثم هب تشامگ هشیب هب یور دش هدایز ترارح یم هتخپ امرگ زا هداتفا یتخرد یاپ رد کیره و دنداهن

رد هایس ربا هاگان دندش

( هدش لد شوخ نآ زا هکیا باحصا .تفرگ ندیزو وا زا کنخ میسن و دش ادیپ اوه دنداد زاوآ ار رگیدکی )17a

ب ربا زا یشتآ دندش عمتجم ربا ریز رد ناشیا هک نینچمه ،مینک شیاسآ ربا نابیاس رد دییایب هک تفرگ ندیرا

َأَف ُهوُبَّذَكَف دومرف یلاعت قح هک نانچ .تخوسب ار ناشیا عومجم .ِةَّلُّظلا ِم ْوَی ُباَذَع ْمُهَذَخ

هک دوش نوخ[92]

و اه

درسفب نآ زاب

.درسفب نوخ زاب و دوش نوخ اههوک .در و یروک ندش نوخ ینیبن وت

نآ یوعد ار همه یرآ

دنوادخ و تسا شوگ و مشچ بحاص هک تسا دوصقم اما تسا راثآ ندید مشچ ار دارم اما تسا شوه و لقع

ا رابخا ندینش شوگ ز هب تسا یمشچ ارت .رارسا نتسناد شوه و لقع زا ضرغ و رای

هدرخ و نیبرود تیاغ

هرذ و یئایرد جوم و ینیب ریغص یا یتشک مشچ نادب هک یمشچ بجع .ساسا نیا رب هن شییانیب ءانب اما سانش و ینیب ریقح یا .ین هراسخر دیشروخ

[93]

مشچ زیت و نیبرود یروک هفرط و ینیب رود هک یروک بجع وت

،مشچ زیت مشپ ریغ دنیبن رتشا زا کیل

تسا نیبرود ایند لها ینعی .هدنام ورف قح کاردا زا و هدنام رهاظ هب

ا نکیلو دبای یم رد ینیب شیب و تسارف ۀطساو هب دش دهاوخ عقاو نیا زا دعب هک اهراک هک یمن مشپ ریغ رتشا ز

ب هدش رصحنم وا ساسحا ینعی دنیب هب هک ینیبرهاظ ر

بیارغ و بیاجع ْتَقِلُخ َفْیَك ِلِبِ ْلْا ىَلِإ َنو ُرُظنَی َلاَفَأ مکح

رهاظ و دنیب یمن میکح و میلع عناص هب ندش ناوت یم لقتنم نآ ببس هب هک هدرک قلخ رتشا رد ادخ ترضح هک هب هک نیب َنوُمَلْعَی مکح

ِنَع ْمُه َو اَیْنُّدلا ِةاَیَحْلا َنِّم ا ًرِهاَظ نکل تسا رافک قح رد تیآ نیا هچرگا . َنوُلِفاَغ ْمُه ِة َر ِخ ْلآا

تیب ،تسه یبیصن تیآ نیا زا ار ایند لها ینیب ام تردق ات رظنی لافا ناوخرب کی

ینیب ادخ عنص ات رگنب رتش هب هر

یضار یشکراب رد عناق یروخ راخ رد فصو نیا

ییوج رگا ینیب افص لصا رد43

یاهتما یاه هّصق مرجلا هب نونکا دنراد کارتشا ببس نآ رد و دنونش یم ناشیا کلاه ببس و نیشیپ

اَم َو مکح

دش دهاوخ ترخآ رد و دشابن ایند رد باذع ملس و هیلع الله یلص هلا لوسر فرش هب َنیِمَلاَعْلِّل ًةَمْح َر َّلاِإ َكاَنْلَس ْرَأ شطب نیا هک ابق و لاعفا هکراشم ٌدیِدَشَل َكِّب َر َشْطَب َّنِإ

یمن یهلا رهق زا ترخآ رد و دنیب یمن دوخ لاوحا تح

دنبای صلاخ دیدش باذع زا هک دننکن هبوت نونکا و دنسرت سنا صرح هفرص ز دنیب وم هب وم[94]

یم قیاقد

یناسنا صرح هلیح و فرصت زا دنیب دوصقم یب صقر

سرخ وچمه دراد 44

ببس یب و برط

دنک صقر

و ندرک ایند رد فرصت اریز سرخ نوچمه دوصقم هکلب تسین ناسنا دوجو زا دوصقم ندرک عمج ار ایند ماطح

( تسوت ضارما یلصا هدیبسچ ایند هب و هدنام زاب هیلکلاب یلصا دوصقم نیا زا ایند لها اما )18b

نادب و دنا

هجاوخ تسا دوصقم یب ناشیا صقر مرجلا .دننک یم یداش .تسین رادنپ زجب هجاوخ لصاح یلصاح هک درادنپ

قر[95]

ار دوخ هک نک اجنآ ص ینکشب

ینک نوبز ار سفن و ینکرب توهش شیر زا ار هبنپ

تحارج زا ار هبنپ

هب یشاب هدرک قداص ۀبوت و دشاب هدش کین تحارج هک ینکرب توهش َسْفَّنلا ىَهَن َو ِهِّب َر َماَقَم َفاَخ ْنَم اَّمَأ َو مکح

ِنَع زا ٰى َوْأَمْلا َيِه َةَّنَجْلا َّنِإَف ٰى َوَهْلا هتشگ ر ّرقم وت ندش تنج لها و یشاب هدرک توهش کرت تمایق مایق میب

دشاب دننک نادیم رس رب نلاوج و صقر[96]

هدیشک نانع و راد شه تفگ دیاب ناشیدب اما یراوسهش و رورغ هب

ییوخ :ییوج43

-لصا

یب44

دوصقم :دوصقم

-لصا

24 تفر یهاوخ ناهج نیبوچ بکرم رب راک رخآ هک ور ا صقر

خ ردن دننک نادرم دوخ نو ادخ ترضح نادرم هک

ک یم سفن رگم لد زوس و نینوخ هیرگ زا .مامه اهؤایحا سفنلا ةتام اذا دنا هتفگ هک دننک ناج یادف هکلب دنش

دشاب نینچ نیا نازابقشع لاح هک یتسنادن نیدنچ دننز یتسد دوخ تسد زا دنهر نوچ [97]

ینعی نادرم نآ

نوچ اتم و سفن تمدخ زا هک دنوش کانحرف دنشک زاب ار دوخ اوه تعب

ن زا دنهج نوچ دننک یصقردوخ صق

هک

تسا صقر بجوم صقن زا ندش صلاخ تیاکح ربخ هاش یوس نارفاک و دندروآ هاش شیپ ار یو دنتفای گرزب یمنص شرکشل .دوب هتفر ازغ هب دومحم ناطلس یناتس یم رز ِگنس هد هب هک شورفب ام هب ار تب نآ هک دنداتسرف سکره .دومرف نتخوس هکلب تخورفن هاش .م

ر هک مسرت یم ادخ ترضح زا تفگ هاش .دوب رتهب نتخورف تب نتخوس زا دنتفگ ار دومحم و رزآ دیوگ ازج زو

.تسا رتدب وا زا تسا شورف تب ناملسم دومحم و تخورف یم تب و دوب شارت تب رفاک رزآ .دیرب خزود هب هب سپ نتخوس ار تب هاش نامرف بجوم دش ادیپ نآ .دوب رهاوج نم تسیب تسیچ تب نآ فوج رد رگم .دنتفرگ

فگ هاش .دوب رز گنس هد زا رتشیب یکیره ءاهب هک .نداد رایسب تافاکم ادخ قیلا و تسا نتخوس تب ام قیلا ت

دوش ینامداش ببس هک دیآ نوریب رهاوج یسب ات زوسب ار تب نوچ سفن مرجلا ]

98 ناشنابرطم[ 45

نورد زا

یم فد ز دنن یم فد ناهنپ نادرم نابرطم تسا هّیکلم و هینامحر رطاوخ و هّیلقع یاوق نابرطم زا دارم .دننز

شروش رد اهرحب دننز یم فک نا

یم فک نادرم نآ روش رد اهایرد ناصاخ و نابیات رهب زا ءایشا ۀمه هکلب دننز

.دننک یداش تیاکح ( تردق و تنکم زا هک دوب هدش مرگ یزور دومحم ناطلس یم نخس شیوخ تکوش و تنطلس و دوخ )18a

یم نتفگ نخس کی رایرهش زا تفگ و تسجرب دوخ یاج زا زایا .تفگ عم ارم مهاوخ

و ناطلس رگا ،راد روذ

یراوگرزب هاش و یرایرهش وت وچمه ارت اما یراد نایاپ یب رکشل و نارک یب یلام و یمکاح ار میلقا تفه جلا مراد هاش وت نوچ هک نیبب ارم .تسین یب تنطلس دنچره ادخ ترضح مر

ناگدنب اما دراد ددع یب هدنب و دح

رگا دنراد میحر دنوادخ و میرک هاش نانچ وا صاخ دیامن یداش ناشیا رهب زا ایشا ۀمه و تساور دننک یداش

.تسازس ناششوگ رهب کیل ینیب هن وت[99]

ادخ نادرم شوگ یارب نانز فک مه اه هخاش رب اهگرب

هک نانک یداش و

ّرفت ببس بیات ۀبوت هدبع هبوتب حرفا الله دومرف ملاسلا هیلع الله لوسر .ایشا همه ینامداش و تسادخ ترضح ج

اف نم .دجو هف ]

100 نانز فک ار اهگرب ینیب هن وت [ اریز

ندب شوگ نیا هن دیاب لد شوگ ندینش رگا سپ46

یم یهاوخ [101]

غورد و لزه زا دنبرب رس شوگ ایذه و وهل عامتسا زا و

غورف اب ناج رهش ینیبب ات ن اب و

رود دوخ زا دشاب لیاق و عمتسم ار ژاژ و هزره و لیام یگرخسم و لزه هب یسک هک دنچره ینعی ایض و رون یم کیدزن قح هب ددرگ هدیرب نآ زا نوچ .دوش دوش

[102]

نخس رد دمحم شوگ دشک رس هب عارصم نیا رس

تسا نیس رسک نذا وه قح یبن رد دیوگب شک

ک ه س و هیلع الله یلص ار دمحم وه دیوگب نآرق رد یلاعت قح مل

هب تسا تراشا .نذا تسا هبوت هروس رد هک همیرک تیآ نآ

ُنُذُأ ْلُق ۚ ٌنُذُأ َوُه َنوُلوُقَی َو َّيِبَّنلا َنوُذ ْؤُی َنیِذَّلا ُمُهْنِم َو

:ناشنابرطم45

شنابرطم -لصا

:ندب شوگ نیا هن46

ندب نیا شوگ هن

-لصا

25 َمْح َر َو َنیِنِم ْؤُمْلِل ُنِمْؤُی َو ِ َّلِلّاِب ُنِمْؤُی ْمُكَّل ٍرْیَخ نِم اوُنَمآ َنیِذَّلِّل ٌة

و ار ربماغیپ دنرآ رازآ هک دننانآ ناقفانم زا ینعی ْمُك

یم یم عامتسا دنیوگ یم وا هب هچره و تساونش هب دارم وا دنیوگ ار امش تسا ریخ ۀدنونش وا ار ناشیا وگب دنک

ونش هکلب )دییوگ یم( دنیوگ یم تمذم یور زا امش هک یهجو رب هن تسا نذا وا ینعی .تسییوکین هدننک لوبق و هدن

یم و هتفگ هچره رد ار یادخ دنک یم قیدصت یم لوبق زعب ناشیا نخس و ار نانمؤم دنک یم قیدصت و دیوگ

یم نامیا راهظا هک ار ناسک نآ رم تسا تمحر وا و ناشیا تاین صولخ ببس هب دناسر ینعی ،امش زا دندرک

ذک و قدص تسین اناد امش لوق هب هک تسا نآ هن یم ار امش ب

هدرپ اّما دناد زا و دراد یمنرب امش راک یور زا

.دیامن یم قفر امش اب تمحر یور [103]

یبن نیا تسا مشچ و تسا شوگ رس هب رس ملس و هیلع الله یلص

یبص ام وا تسعضرُم ام وز هزات ( روخریش ام و یّبرم و عضرم وا هک میا هزات وا زا ام

دارم یبص و )19b

وا ریش زا عاط و لمع و تفرعم و ملع

ْن ِم َنیِنِم ْؤُمْلاِب ٰىَل ْوَأ ُّيِبَّنلا تسا هدومرف یلاعت قح ترضح و تسا ت

بجوم دیامرف سفن هچره و تسا حلاف ببس و حلاص نیع دیامرف وا هچره اریز مهتاهما و هجاوزا و ْمِهِسُفنَأ هعطق .تسا تیاوغ ثعاب و تواقش وت بانج دورد مانلاادیس ای درو

و لاس و هم تسام نابز ماش و حبص

رود ز ام میتسرف هفحت هچ وت کیدزن ملاسلاو تسا تاولص نیمه ای تسیدرو

وُلَعْفَت اَم َنوُمَلْعَی َنیِبِتاَك اًما َرِك َنیِظِفاَحَل ْمُكْیَلَع َّنِإ َو بجوم و تسا تایفخلا و رسلا ملاع لیلج بر نآ مرجلا َن

[104]

زاب درادن نایاپ نخس نیا نار

تسا نوهرم لها یوس

نار زاغآرب و لیپ هچ ار هورگ نیا یوگدنپ نآ هک

تفگ ناگچب لیپ ناضرعتم هصق هیقب دش هچ ناشیا راک رخآ هک [105]

یم ییوب لیپ ار ناهد ره دنک

قیرط نادصاق تحیصن رد لماک ریپ نآ ینعی

ناگچب ریپ لکا هب و دییامرفم عامتسا نم تحیصن رگا هک دومرف نخس نیا هک دینادب دییامن تبغر

تیاغ هب لیپ

یم لیپ نآ ار ناهد ره سپ .دنام یمن هتفرگان ماقتنا و دناد یم ناهد یوب زا هدعم ّرس تسا سانش یوب و هاگآ دیوب دنت یمرب رشب ره ۀدعم درگ ملاع لیلج ّبر نآ مرجلا .دنت یم توبکنع نوچمه ار رشب ره هدعم فارطا

هب و تایفخلاو رسلا َو بجوم

مش راک ادخ ترضح َنوُلَعْفَت اَم َنوُمَلْعَی َنیِبِتاَك اًما َرِك َنیِظِفاَحَل ْمُكْیَلَع َّنِإ یم ا

دناد

[106]

شیوخ روپ بابک دبای اجک ات اذهل و

روز و ماقتنا دیامن ات شیوخ )زور(

دشک ار سک نآ هک دوخ توق و

[107]

یروخ قح ناگدنب یاهتشوگ نچ هصق نیا رد وت هّصح ینعی

ا هک تسا نآ تفر تراشا هک نا لافطا ایلو

تبیغ هک ناشیا تشوگ ندروخ زا و یشاب ربخاب اًتْیَم ِهی ِخَأ َمْحَل َلُكْأَی نَأ ْمُكُدَحَأ ُّب ِحُیَأ خیبوت زا هک دیاب دنا یهلا ا بع موحل هک وت مرجلا یوشن لاتبم تسا رارسا و تایفخلا ملاع هک راهق نآ ماقتنا هب ات یشاب رذحرب تس یادخ دا

ینعی یروخ یم رفیک ینک ناشیا تبیغ

یرب47

.یناتس یدب ءازج و شاداپ ]

108 قلاخ ناتناهد یایوب هک ناه[

تسا .تسادخ امش ناهد یایوب تسا قداص وک نآ ریغ ناج درب یک

[109]

ریگ یوب شک یسوسفا نآ یاو

وا ریگ یوب هک ار هدننک هرخس و یوگ لزه نآ یاو دشاب

ای رکنم روگ ردنا ریکن

ربق رد دشاب ریکن ای رکنم

.وا [110]

ناهم ناز ناکما ندیدزد ناهد ین رد ار دب یوب ات ناگرزب نآ زا ناهد نتشاد روتسم یارای ین

دنباین ناهدوراد زا ندرک شوخ ناهد ین و

( ینیچراد هک ناهدوراد زا ناهد ندرک وب شوخ ناکما هن ای )19a

ییاخ لفنرق [111]

رم تسین نغور و بآ ار شوپور

رکنم ات دوش رسیم یور ندیشوپ سیبلت هک تسین یزیچ

:رفیک47

رف یک -لصا

26 تروص هک تسا رهوج نآ ریسکا لها حلاطصا رد و تسا ناقیرذ یزات تغل رد نغور بآ دننادن ارت ریکن و

نک لیدبت ار سم ار شوه و لقع تسین تلیح هار د

هب هظحل ره اغیرد دنک هک دناوت یمن تلاح نآ رد لقع ینعی

اذیا ۀطساو .ییلاتبم ماظع ماقتنا هب نیقی بابرا تبیغ و نید لها ی

تیاکح هب هدرم حور زا درک وا لاوحا صحفت هجوت .دوب رپ شتآ هب ربق نآ هک دید درک رذگ ون ربق هب یتیلاو بحاص نم دننز زرگ دص هک دنتساوخ هانگ کی ره زا .دندمآ نم هب باذع هکیلام و ریکن و رکنم هک دیسر باوج یو ع ّرضت نم روگ هک دندز نیشتآ طوس کی .میدرک حلص طوس کی هب رخآ مدرک مرجلا .دش شتآرپ طوس نآ هب

[112]

ناشزرگ یاهمخز دبوک دنچ یم ناشیا زرگ مخز راب دنچ

دبوک ناشزرم و اخژاژ ره رس رب ره رس رب

ا رهق نلاکوم زین ایند رد مرجلا .تسا هاگتسشن زرم زا دارم .ناشیا زرم رب و اخ هزره و لسلاس اب یهل

للاغا من و دنشک یم خزود یوس هتسبرب ارت ییاه رون هب و یهن شیپ تلصاوم قیرط رد یمدق هک دنراذگ ی

.تسین یناعم روص ۀدهاشم ناکما ارت دندرکن اطغ فشک زونه نوچ اما یهد ییانشور ار لد ۀریت ۀناخ ییانشآ [113]

رثا رگنب ار لیئارزع زرگ .دنک یم هدرم ار هدنز هک

روص رد نهآ و بوچ ینیب هن رگ رد وت ینیبن رگ

تلآ نآ تحص لاح ْمُكِب َلِّك ُو يِذَّلا ِت ْوَمْلا ُكَلَّم مُكاَّف َوَتَی ْلُق هک تیآ نیا حرش رد ریسفت لها ضعب .تروص رد ار

یم ادیپ یتروص هب ار سکره ملاسلا هیلع لیئارزع دنا هتفگ وا لامعا و لاح بسح هب دوش

[114]

روصب مه ت

من یم یهگ هگ دیا تسین سک ره هب اما

گآ دشاب روجنر نامه ناز یه

هک نانچ نآ زا دشاب هاگآ ضیرم نیمه

تارکس و عزن تلاح رد تامملا یلع ِفرشم ِرامیب هک یشاب هدینش ]

115 نآ دیوگ[ نم نارای یا روجنر48

ینعی

،نم نارای یا نارضاح و ابرقا هب دیوگ یم رامیب راس رب ریشمش نیا تسیچ

نم نا رب دننک یم هلاوح هک

.نم یاضعا و لصافم [116]

ب یمن ام لایخ نیا دشاب هک مینی مینیب یمن ام دنیوگ یم باوج رد بابحا و ابرقا

.تسوت لایخ نیا لاحترا تسه نیا هک نیا تسا لایخ هچ

لاقتنا ببس و [117]

خرچ نیا هک نیا تسا لایخ هچ

نوگن نوگنرس کلف و دش یلایخ نیا بیهن زا

نونک کلافا مرجلا .نونکا دش لایخ نوچمه لایخ نیا میب زا

( نآ اما تسا نامرف عیطم و ناسرت ادخ رهق زا یگرزب نیدنچ اب )20b هک تسین ه ّرذ کی وا اب تسین ناس

َصَع َو هکلب دشن دراو ءامسلا یصعف هک دسرت یمن لد یتخس زا ِة َراَج ِحْلا َنِم )نا و( ًة َوْسَق ُّدَشَأ لب بجومهب ٰى

تسا دراو ٰى َوَغَف ُهَّب َر ُمَدآ [118]

سحم اهغیت و اهزرگ دش سو

تسا نوهرم دش سوکنم شرس و رامیب شیپ

.درمب و تخادنا شرامیب هک تشگ ادیپ برض رثا [119]

تسوا رهب زا نآ هک دنیب یمه وا دنیب یم رامیب نآ

تسوا یارب زا نآ هک تسود مشچ و ناز هتسب نمشد مشچ

مشچ نآ زا هک تسود و نمشد

تسا هدش هتسب [120]

دش زیت شمشچ و تفر ایند صرح عنام ینعی تشگ هداشگ مشچ سپ مشچ زا تفرب ایند عمط تقو نآ رد نوچ

هب هک مادام نامدرم ریاس اما تسا زاب مشچ میاد ار ایلوا و ایبنا اذهل و تسا زآ و صرح توکلم ملاع ندید زا وک تسا راتفرگ زآ و صرح قو رد اما تسر

صرح هک گرم ت روتسم مدآ مشچ زا اجنآ هکنآ دوش مدعنم ایند

.دیاب یم بیغلاب نامیا اریز تسین لوبقم تقو نآ رد نامیا اذهل و ددرگ نایع و اراکشآ دشاب هدوب نشور وا مشچ

دش زیرنوخ هگ .تحص تقو هن ندرم تقو رد و

[121]

وا مشچ نآ دش ماگنه یب غرم اشگ تقو یب شمشچ

هد

زا تشگ تن49

ۀجی وا مشخ و وا ربک مرجلا .دوب وا مشخ و وا ربک ۀجیتن هکلب دوبن ملح و عضاوت ۀجیتن مشچ نآ هک

:نآ48

نیا -لصا

:نیا49

نآ -لصا

27 تسین لوبقم توم هنیاعم دزن هبوت [122]

ار غرم دیآ بجاو ندیرب رس تسا نوهرم

دنابنج تقو ریغ هب وک

ارد .ادص درآرب و ار سرج دنابنج تقو یب غرم نآ هک [123]

امز ره وزج تسیعزن ن ار تناج

کدنا کدنا هک

یم فیعض یوق و اضعا و دور یم رمع زا ار تنامیا ناج عزن ردنا رگنب دوش

.دوشن لیاز ات هک

تیاکح رد تسد .دوب هداهن نیلاب رب نیبوچ ۀساک عزن تلاح رد تعاط یرایسب و تبرق لامک اب ملاسلا هیلع الله لوسر لام یم یناشیپ رب بآ و درک یم اجنآ هنیس رب و دی

یم یم و تخیر یم و تارکس توملل نا الله لاا هلا لا تفگ

داتسرف نیملاعلا بر هب نیریش ناج لاح نآ رد وا .یلعلاا قیفرلا مهللا هتارکن و توملا تارکس یلع ینعا تفگ یم هلاوح نامیا رب ناطیش و ناج رب لیئارزع هک تلاح نآ رد ام لاح سپ .داتف وا کرابم تسد و دوش

هچ

.دش دهاوخ کس اّنعا مهلا

.هتارمغ و توملا تار [124]

تسرز نایمه دننام وت رمع ره نوچ ردارب یا مرجلا

یم شیپ گرم تاقلام یوس هب یمدق یم شیوخ راک زا لفاغ هک میظع نارسخ یهز یور

رمع ۀیامرس یور

هب سیفن ( وت یرد یعس و بسک رهب هداهن شیپ ترخآ تراجت قیرط و دنا هداد )20a نعم نیازخ زا

وت رب یو

داشگ هب هیهلا رارسا رهاوج زا یضوع درذگ یم رمع ۀیامنارگ جنگ زا هک یسفن ره ات دومن دیاب یششوک سپ ه

.تسا رز ۀسیک نوچمه ترمع هک دروآ یناوت تسد تسرمشا رانید دننام بش و زور

.ندرک فرص و [125]

یم درامش یم فوقو یب رز دهد

تلفغ اب و هک ات

فوسخ دیآ و ددرگ یلاخ هک دنچره یزیچ هکنآ زا .توم و

هک نانچ دسر تیاهن هب ندرک فرص هب دشاب رایسب [126]

یاج هب یهنن و یناتسب هک ز رگ گرزب هوک زا رگا

یهنن ضوع وا یاج و یناتسب یفرب زور ره یاپ ز نداد نآ زا هوک دیآ ردنا

هب مرجلا .دنامن یزیچ وا زا و

رورغم رمع یزارد ّلحتای ام لدب هک وشم

یعس ار نتفرگ ضوع و ل .نک

[127]

ار مد ره یاج رب هنب سپ

ضوع .هد ضوع تدابع و تعاط زا وا یاج هب دور یم رمع زا هک سفن ره ضرغ یبای برتقاو دجساو ز ات

.تسا تلصو و تسا تبرق ببس تعاط و زامن هک [128]

شوکم نیدنچ اهراک یمامت رد هک یراک هب زج .

رد دوب .شوکم نید هعطق

د مغ این ناج ندرگ رب هنم دزرین ینادنچ هکنادنچ لاد

نیطلاس نیریش و برچ ماعط دزرین ینابرد خلت نابز

.درک یهاوخن مامت ار ایند راک یشاب هاش هکلب [129]

مامتان یهاوخ تفر وت تبقاع .صقان و

و رتبا تیاهراک

ماخ وت نان رعش .هتفگ بوقعی ناطلس .هتخپان و

طلغ هاج میدرک بلط هدرک ار یدنلبرس و

اغیرد ار یدنمدرد ردق میتسنادن ام

تیاکح یم نیمز و نامسآ نایم تکوش و تمظع هب ملاسلا هیلع نامیلس رد سنا و ّنج و دندوب نابیاس ناغرم .تفر

یا تفگ و دید ار نامیلس تمظع .دناوخیم حیبست و درک یم تشک ناقهد یدرم .دندوب وا راسی و نیمی دنزرف

خ ترضح هک دواد داد میظع کلم ارت یاد

هک دومرف ار داب نامیلس .دیناسر نامیلس شوگ هب ار وا نخس داب .

یناف کلم نیا هک تسا دواد دنزرف کلم زا هب وت حیبست کی تفگ نامیلس دربب .درب سک نآ یوس هب ار یو و تربع مرجلا .باوث ارنآ و تسا تانسح ار نیا و تسا یقاب نآ و تسا رهاظ تکوش هب رابتعا

هب هکلب تسین

تدابع یم اذهل و .نطاب دیامرف

] 130 دحل و روگ ندرک ترامع ناو[ تسا نوهرم

تسگنس هب ین و بوچ و50

ش :تسگنس 50

تسک -لصا

28 دبل ین یلفس بکرم نیدب و درک ناوتن دوس فرص دنا هداد دوس یارب زا هک یرمع دقن ینعی .متخیر یکرت هب

خادنا ناوتن ادرف هب زورما راک ،درک ناوتن لااب ملاع تمیزع ( لما و وزرآ ساسا رب لمع رصق یانب و ت

)21b

رعش .تخاس ناوتن یناد هچ تراک ۀراچ زاس زورما درف رد رب لفق ماّیا هکنآ

دنکفارب ا

تاّمهم مها زا ترخآ لزنم ترامع هک یتسنادب و یتخاسن دحل ترامع هظحل کی ،یتخادرپ دسج راک هب یرمع تسا بوچ و گنس هن دحل اما .تسا [131]

خ هکلب ار دو ینک یروگ افص رب َلا َو ٌلاَم ُعَفنَی َلا َم ْوَی هک فاک حتفب

ِلَس ٍبْلَقِب َ َّاللَّ ىَتَأ ْنَم َّلاِإ َنوُنَب ٍمی

ینم نفد ینک وا ینم رد ناطلس هچرگا ،یناف یزاس ار شیوخ موهوم یتسه و51

میب تملاع و تسا میب تدابع تنیز و تسا تنیز ار زیچ ره تفگ مصا متاح .یناهج .یدرگ وا لها یهاتوک

[132]

شمغ نوفدم و یدرگ وا کاخ ؛یوش وا مغ نوفدم و تسود کاخ

شمد زا اهددم دبای تمد ات هک اریز

ع .دوشن نیگآربنع نیکشم حئاور زا غامد زگره دنکن شتآ هلعش لذب ،دوجو یگمه ات دو [133]

و هناخروگ

هبق هرگنک و اه وراب و

هرس نآ ینعم باحصا زا دوبن .لوبقم

هب ینعی و اه هرگنک نتخاس و اهربق نتسارآ

.ددرگ یمن ناوضر غاب زا ینمچ و نانج ضایر زا یا هضور ربق ،هناخروگ [134]

نب سلطا هدنز نونکا رگ

ار شوپ دور یمن وا یملا و مغ و دوش یمن نوزفا وا لقع ندیشوپ سلطا هک نیگمغ و هلبا درم هچنانچ ینعی

)ار شوه دریگ تسد سلطا چیه( و

[135]

وا ناج نآ تسرکنم باذع رد شنوردناو

نادمغ لد رد مغ مدژک

وا یم هک نانچ تسا رورسم شرهاظ هچرگا دیامرف

[136]

رب زا راگن و شقن شرهاظ رب نو .ابید و سلطا زا

راز راز وا اه هشیدناز نورد زو یب و کانمغ و

.رارق

ماش و هاگرحس یتفر داب رب هن ملاسلا هیلع نامیلس ریرس

آ هب ن رخ تفر داب رب هک یدید تفر داد و شناد اب هکنآ کنخ

[137]

نهک قلد نآ رد ینیب یکی نآو تسا هتخاس ترامع ار نورد لاوحا اما تسا شیورد درم هک

نوچ

نخس رکش و هشیدنا تابن تیب .تسا رکش نوچمه وا نخس و تابن نوچمه وا رکف ،

تسا ملسم تعانق کلم هک ار شیورد و دراد مان شیورد

تسا ملاع ناطلس

وا مامتا و لیپ تیاکح هب نتشگزاب [138]

نم دنپ نیا دیونشب حصان تفگ ن نآ

هب یهلا حصا و تشامگ حصن ضاحما رب تمه ةحیصنلا نیدلا مکح

هب تظعوم و تمکح نایب رد یا هقیقد چیه گن ورف ِةَنَسَحْلا ِةَظِع ْوَمْلا َو ِةَمْك ِحْلاِب َكِّب َر ِلیِبَس ٰىَلِإ ُعْدا مکح

هک تشاذ

دینک لمع و دیراد دای رد و دیونشب نم تحیصن تفگ نحتمم ددرگن ناتناج و لد ات

و .هدز تنحم [139]

هایگ اب

دیوش عناق اهگرب و دینک تعانق و

دیور مک ناگچب لیپ راکش رد .دیوشن کلاه ات

[140]

ندرگ ز مدرک نورب نم

حصن ماو .تحیصن نید و

حصن ماجنا دوب یک تداعس زج ینعی

بقاع ( تحیصن ت زا سپ .تسا تداعس )21a

یم تراشا یلک دصقم و یلصا ۀّصح هب نیا ارم هک دنک

هورگ نآ زا و ملاسلا هیلع تسا الله لوسر حصان زا د

لمع ملاسلا هیلع الله لوسر لوق هب هک تسا سک نآ دروخن هک یکی نآ و دننکن بانتجا توهش زا هک اوه لها یم اذهل و درک دیامرف

[141]

م ن مدمآ تلاسر غیلبت هب اَهُّیَأ اَی هدئام ۀروس لیاوا رد هک میرک تیآ نآ بجومهب

َّرلا هب و َكْیَلِإ َل ِزنُأ اَم ْغِّلَب ُلوُس هب و ُغ َلاَبْلا َّلاِإ ِلوُس َّرلا ىَلَع اَّم تسا هروس رخاوا رد هک همیرک تیآ نآ مکح

بجوم

نم نفد ینک وا ینم رد51

:ی ینم نیا فقو ینک و ار ینم رب

-لصا

29 َّلاِإ ِلوُس َّرلا ىَلَع اَم َو هک توبکنع ۀروس تیآ ُكُتْغَلْبَأ ْدَقَف ا ْوَّل َوَت نِإَف دوه ۀروس تیآ بسح هب و ُنیِبُمْلا ُغ َلاَبْلا

اَّم م

تیب ،مدمآ تلاسر یارب زا نم ِهِب ُتْلِس ْرُأ یم وت رب تسا غلاب طرش هچنآ نم میوگ

للام هاوخ و ریگ دنپ منخس زا هاوخ هک

دن زا ار امش رم مناهر ات مغ و هصغ زا و ینامیشپ زا م

ْیَل اَی دنیوگب تمایق رد هک ًلایِبَس ِلوُس َّرلا َعَم ُتْذَخَّتا يِنَت

[142]

دابم نیه دنز ناتهر عمط هک ا

،دنز امش هار زا و دنکرب ناتاهخیب زا گرب عمط

قزر و گرب صرح و

.دنکرب اهخیب زا ار امش یاهتخرد [143]

تفر و درک یدابریخ و تفگب نیا هورگ نآ تفگب ار نیا نوچ حصان

سر ینعی .تفر و تفگ دابریخ ار و درک نید میلعت و ماکحا غیلبت ار باحصا عادو ۀّجح رد ملاسلا هیلع الله لو

درک عادو نآ زا سپ .تغّلب له تفگ تفز هار رد ناشعوج و طحق تشگ

هورگ نآ یگنسرگ و یطحق اما ینعی

تعانق و ربص و تشگ گرزب و تفز هار رد ار حصان نخس و دندرکن هشیپ ار

نینچ رد و دندرکن هشیدنا

تلاح [144]

یا هداج یوس دندید ناهگان .تسا ترخآ قیرط و نید هار دارم .گرزب و تسار هار و

یلیپ روپ

.یا هدازون یهبرف دندید ار هبرف ۀچب لیپ هورگ نوچ .تسا عارصم نیا نومضم دندید لوعفم

[145]

دنداتفا ردنا

ناگرگ نوچ تسم

عمط تیاغ زا هک دندروخ کاپ

دنتسشورف ش تسد

و دندرواین رطاخ هب تحیصن دای ینعی .

.دنتشگ غراف و دندروخ کاب یب و کاپ ار لیپ ۀچب [146]

داد دنپ و دروخن هرمه یکی نآ تعامج نآ زا یکی

درک تحیصن ار ناشیا و دروخن دای دوب شریقف نآ ثیدح هک

شرطاخ رد حصان ریقف نآ تحیصن هک .دوب

[147]

دمآ عنام شبابک زا نخس نآ

.نخس نآ دش عنام هچب لیپ بابک ندروخ زا نهک لقع ارت دشخب ون تخب

هعطق ،ریپ لقع ارت دشخب ناوج تلود شلد هک دوب سک نآ تخب کین دریذپب تسورد یکین هچنآ

دوش هداد دنپ وچ ار نارگید دریگرب هرهب دنپ نآ زا وا

( نوچ بابک نارگید )22b

دندروخب هّچب لیپ [148]

نداتفیب سپ دنتفخ و د

همه نآ هدرم نوچمه هنسرگ ناو

همر ردنا نابش نوچ یگنسرگ جیاتن زا یرادیب هک اریز دوب رادیب همر ِنابش نوچمه دوب هنسرگ هک یکی نآ

.تسا تیاکح نکب تیصو ارم تفگ .تسایلوا ناشیا هک تسناد میهاربا .دندیسر نانامهم ار مهدا میهاربا نوچمه زین نم ات دی

خ ترضح زا امش یکی دنداد دنپ شش ار یو .مسرتب اد

دیما بلق تقر یو زا دشاب رایسب وا باوخ هکره هکنآ

یتسار یو زا دنک رایتخا ملاظ تبحاصم هکره موس .دیرادم دیما بش مایق یو زا دروخ رایسب هکره مود .دینکم وا تداع تبیغ و غورد هکره مراهچ .دینکم اجر نید میا هب هک دیرادم دیما یو زا دوب

مجنپ .ایند زا دورب نا

لاتخا هکره یو رد دیوج قلخ یاضر هکره مشش و دینکم عمط وا زا تدابع تولاح دشاب رایسب مدرم هب وا ط

وسره هب و دوب رضاح و رادیب هنسرگ نآ و دنتفخ و دندروخ هورگ نآ هک نوچ .دیرادم دیما قح یاضر

،رظان [149]

س لیپ دید دیسریم یکانمه

یکانمهس یلیپ هاگان زا لیجعت هب هک دید

.دیسر رد هار لاوا

یوس دمآ

دیود سراح .تفر رادیب بناج هب ینعی نابساپ و52

] 150 راب هس ار شناهد نآ درک یم یوب [ وا هک دنادب ات

.تسا هدروخ شیوخ روپ بابک راوگان دماین وز ییوب چیه

دش هدیراوگ هچره اریز تسا هزات یوب زا تیانک

یآ یمن وا زا هزات یوب .تسوفعم یشاب هدرک هبوت وا رب هک هانگ نآ هک تسا هیبنت نیا رد .د

[151]

درگ یرابدنچ

:دیود سراح یوس دمآ لاوا52

دیود یم سراح یوس وا لاوا

-لصا

30 تفرب و تشگ وا .تفرب و درک یوب ار شناهد و دمآرب وا درگ ت ّرک دنچ

تفز لیپ هش نآ درزان ارو رم ینعی

یوب رد لیپ نوچ اسرن ت ّرضم تفاین ادیپ نآ ناهد رد دوخ روپ یوب اما دومن طایتحا ندرک

لیپ هاش نآ دین

زاب .گرزب [152]

درک یوب ار یا هتفخ ره بل رم .درک یوب ناگتفخ زا ار کیره ناهد نآ زا دعب ینعی

یوب

ارو دمآ یم درم هتفخ نآ ز

تفای یم شیوخ دنزرف یوب کیره ناهد زا نوچ [153]

یپ بابکزک هدروخ هداز ل

،دوب مرجلا دوز لیپ شتشکب و دینارد رب ب و تفرگرب ینعی

پ و تخادنا نیمزر .تخاس هراپ هرا

[154]

نامز رد

هورگ ناز ار کی هب کی وا تعامج نآ زا یکیره لاحلا یف

هوکش ناز شدوبن و دینارد یم زا ار لیپ نآ ،

شک زا ار باذع ۀکئلام و لیئارزع مرجلا .دوبن تبیه ندینارد .تسین کاب ندرک باذع و نت

[155]

اوه رب

فازگ ار کی ره تخادنا ت یب و

.فقو فاکش دش یم نیمز رب دز یمه ات .تشگ قش کی ره

تیاکح ( دوخ تاحایس یضعب رد هک هتفگ یسنلاقلا اللهدبعوبا نافوط و تساخرب یداب .مدوب هتسشن یتشک رد )22a

تسد عرضت و اعد هب یتشک لها .دش ادیپ میظع متفگ .نکب یرذن زین وت دنتفگ ارم و دندرک اهرذن و دنتشادرب

ایند زا نم ینارذگ نم نابز رب یلاعت یادخ اب متفگ .دندرک حاحلا .منک رذن هچ مد ّرجم

نم و تسکشب یتشک هاگان د

یا هچب لیف هاگان .میدوب هتسشن هگنآ نایم رد .میدروخن چیه تشذگ زور دنچ و میداتفا رانک هب تعامج اب دش ادیپ

درک هضرع نم رب و دندروخب یو تشوگ زا و دنتشکب و دنتفرگب ار یو لیف تشوگ هک مدرک رذن نم متفگ .دن

و رارطضا ماقم هک دندرک حاحلا .مروخن و مدربن نامرف رد نم .تسا تصخر دهع ضقن و تسا هصمخم لاح

دندش باوخ رد دندروخب یزیچ نوچ .متشگن زاب دوخ دهع زا ناشیا زونه .53

لیپ نآ ردام هک دندوب باوخ رد

یاهناوختسا هب ات دیشک یم یوب و دمآ هّچب یم یوب نآ هک مادک ره زا .تفرگ ندرک یوب ارنآ .دیسر دوخ هّچب

یو تفای درک یوب ارم و دمآ نم یوس هب سپ .تشکب ار همه ات تشک یم و دیلام یم یاپ و تسد ریز رد ار

پ .تفاین رد یوب چیه نم زا و یرید ات نم .وش راوس نم رب هک درک دوخ موطرخ هب و درک نم بناج هب تش

.متفاینرد نب تسار هک درک تراشا سپ .مدش راوس یو رب نم ات تشادرب لااب ار دوخ یاپ

.متسشنب تسار .نیش

.یآ دورف هک درک تراشا موطرخ هب زاب .دوب تشک و تعارز هک عضوم هب بش رد ارم دروآ ات مامت لیجعت هب مآ دورف ارم و دندش ادیپ یتعامج مدرک دادماب نوچ .رتشیپ زا باتش هب تشگزاب .مد نامجرت و دندرب دوخ ۀناخ هب

گ ارم .متفگزاب ار ۀصق .دیسرپ نم لاح ناشیا .تسا هار اجنیا ات تسا هدروآ ارت هک اجنآ زا هک یناد یم هک دنتف

خ .تسا هدروآ زور کی ارت هک تسا هار هزور تشه دنتفگ .هن متفگ ۀّصح هب هصق نیا زا سپ زین انلاوم تمد

ب لیپ زا دارم هک درک تراشا رگید یم اذهل و تسا نامولظم لابو نوخ هچ

دیامرف [156]

قلخ نوخ هدنروخ یا

درب هار زا .وش رود هار زا یروخ یم نامدرم نوخ هک یملاظ یا ینعی

دربن تناشیا نوخ دراین ات نوخ هک ات

ین ماقتنا و گنج ارت نامولظم هعطق .درا

مدامد شملظ رصرص زک یسک دریمن نامولظم شیع غارچ

زا دسرت یمن ت دزیاک نآ

یلاع دریگ تخس دریگ رید هچرگا

[157]

نیقی ناد ناشیا نوخ ناشیا لام .قیقحت هب تسا ناشیا نوخ قلخ لام

نیمی رد دیآ روز زا لام هکناز

وسر زا ارچ سپ .دننک لصاح ندنک ناج هب ار لام هک اریز هچب ناگدنروخ هک ینک یمن هشیدنا ناهد یوب ییا

دش :دندش53

-لصا

34 تیاکح راج یل تناک لاق امهنع الله یضر نیسحلا نب اللهدبع نع ةلیل تاذ یدنع تناک و اهب ابجعم تنک و ةیمجعا ةی

مئان دجاس لیللا فوج یف اهتدجوف یبنج یلا ة کبحب یلوقت لا اهل تلقف یل ترفغ ّلاا یل کبحب یهلا لوقت یه و ة

یلع کب انا و هیدی نیب یندجساو ینظقیا یل هبحب لاطب ای یل تلاقف کبحی لا نم امبرف کل یبحب یلوق نکلو یل و شارفلا ق یلاعت الله هجول ة ّرح تناف یبهذا اهل تلقف .ملاسلااراد یلا کرشلاراد نم ینجرخا یل هّبحب

ای تلا

فیکف یندلاا یلاوم قتع اذه تلاق و ةحیرص تح ّرص مث دحاو رجا یل راصف نارجا یل ناک ّیلا تاسا یلاوم .هتتیم ت ّرخ مث یلع لاا یلاوم قتع [197]

تسام فطل دنمک وت قشع و سرت هک

نَأ َّلاِإ َنوُءاَشَت اَم َو تیآ رد رگا و میشک یم دوخ بناج هب ارت

َءاَشَی هدروآرب اهراک همه زا ارت و هتشگ وت تدارا ندرگ ۀلسلس ترضح نآ لوبق دنمک هک ینادب ینک رظن ُ َّاللَّ

.هدروآ هاگرد نادب ناشک ناشک وا تسا بر ای ره ریز

تساهکیبل وت58

زا و نتفگ برای کی وت زا هک دنچ ادخ

.تسا کیبل راب [198]

تسین رود زج اعد نیز لهاج ناج شنتفگ برای هکناز

تسین روتسد هب هک

َمَتَخ مکح

( تواقش لیلد یرود نیا .تسا روتسم و بوجحم ٌة َواَشِغ ْمِه ِراَصْبَأ ٰىَلَع َو ۖ ْمِهِعْمَس ٰىَلَع َو ْمِهِبوُلُق ٰىَلَع ُ َّاللَّ

)25a

تیانع زا هک دشاب یتخبدب و تیب ،تسا رود قح

تسین یرظن نیکسم نم اب ارم رای رگ دوخ تخب زا هلگ ار ام

تسین یرگد زا تسا

[199]

رب و ناهد رب دنب و تسا لفق شبل

تسا دنب و دیق لهاج نآ نابز و ناهد رب دنزگ تقو ادخ اب دلانن ات

اس لوغشم للاج و ت ّزع و لام و کلم هب دنزادنا رود هک دنهاوخ ار هک ره سپ دنهدن یمغ و یدرد چیه و دنز

هک نانچ .دوش غراف و لفاغ ادخ ترضح زا هک ات [200]

لام و کلم دص ار نوعرف رم داد لاعتم کلم ینعی

.کلم و لام رایسب داد ار نوعرف للاج و ّزع یوعد وا درکب ات

نوچ ینعی .درک ییادخ یوعد نوعرف نآ ات

لام مامت هک شداد تسد ایند تادارم کدنا کدنا .تفگ یلعلاا مکّبر انا نآ زا سپ دش ایند ک

[201]

همه رد

درد وا دیدن شرمع رس

دشن رامیب زگره لاس دصراهچ رد رهگدب نآ قح یوس دلانن ات

ترضح هب دنکن زاین ات

.رهگدب یقش و رف و نوع یب نوعرف نآ ادخ [202]

ناهج کلم نیا هلمج ار وا داد نکلو

و درد شدادن قح

ناهدنا جنر ترضح

ادخ هب هک اهمغ و درد دادن ار نوعرف اذا ملاسلا هیلع الله لوسر لوق مکح

ادبع الله بح

هب و هلاتبا سپ دوبن ادخ ترضح تیانع و تبحم ارنآ ةّلذ وا ةّلع وا ةلق یف اتا نمؤملا هّیضرم ۀیضق بجوم

شاب ناج مغ و نت درد زا هاوخ دراد نوخ هک مهبوُلُق ةرسكنملا دْنِع انَأ مکحهب ناهج یدارم یب و ایند نزح ای د

بس و قح دای ثعاب اهنیا هک تسا لوبقم دشاب مغ هن و ناج و نت درد هن ار نوعرف .تسادخ ترضح رکذ ب

.دلانب هک ات دوب ناهج ناصقن ]

203 ناهج کلم زا رتهب دمآ درد [ رعش ،اریز ملاع کلم زا تسا رتهب درد59

زان و توخن و ربک یوس تدشِک یرگناوت شوخ

زادگ و زوس رازه دراد هک رقف تسا

ناهن رد ار ادخ رم یناوخب ات رعش .نامرد دشاب ارت رو ناهنپ و

درکن رظن شلاح هب رای هک دش هک قشاع تسه بیبط هنرگو تسین درد هجاوخ یا

کیبل کی :برای ره58

-لصا

:ناهج59

ملاع -لصا

35 ] 204 تسیگدرسفا زا درد یب ندناوخ[ تسیگدرب لد زا درد اب ندناوخ60

ندناوخ درد یب ار ادخ ترضح مان61

ین و دامج و یدمج زا ندرک زان اب ار زا هدرب وا زا لد ادخ هک تسا لیلد ندناوخ زوس و درد اب ندناوخ .تسا ی

.تسا هتشگ راو هناوید و رایتخا یب هک تسا هتفر ادخ ترضح یوس هب وا لد و تسا هدرک دوخ قشاع و تسا رعش .نونجم هنا سانلا لوقی یتح هل اورکذا هک تسا ربخ رد ( ار ناقشاع دیشک دیاب یم رایسب لد درد )26b

روج دیشک دیاب یم رایغا ۀنعط و رای

رعش ،زاین و درد راهظا و تسا زان و ایربک کرت تبحم ۀبترم لوا سپ تسد رد تسود یا لد درد درد هک تسد رد تسه ار ام هک اللهدمحب

رعش .نتفکش نبلگ نوچ دسر تسود زا هچ ره هب و نتفگ شیوخ دارم کرت مود و م رگ دار نک هشیپ یدارمان یهاوخ شیوخ م

متفای یدارمان رد ار شیوخ دارم ن

هار زا ار یسوم و تسا راع یسوم عابتا زا زان و توخن یور زا ارت هک تبسن هچ یسوم اب نوعرف یا ارت مّلعت یارب زا یهاگ و مییامزایب هیت یلاب هب ار وا هیبنت یارب زا یهاگ ،رایتخا بیعش یناپوچ زاین و درد ملع

ا و مییامرف شترضح عابتا یندل هچرگا زین وت .درادن زاب زاین و درد زا تسا هدرازگنورف اضر قیرط زگره و

یم ار ام تولخ رد قرف دنسپدوخ ندناوخ اب دنمدرد ندناوخ زا اما یناوخ

تیب .تسا تیاهن یب ییاه

نید نید و ار رفاک رفک ار راد

ار راطع لد تسا درد یا ه ّرذ

[205]

نآو دیشک ار زاوآ بل ریز ن شاد ناهن و ،

.ار زار نت ار زاغآ و أدبم ندرک دای

هک ار زازعا اب یادخ و

نوچ و میتشگ هدولآ هانگ هب ایلاح میدوب کاپ حاورا وا دزن و میدوب یقیقح بیبح نآ نیرق و ادخ ترضح دزن لوا یم لاح نینچ نیا ۀظحلام .ددرگ رگراک وت یاعد ینک

[206]

ص زاوآ هدش نآ نیزح و یفا

ترضح هاگرد هب و

.نینح و نینا ندرک ادخ .نیعم یا و ثاغتسم یا ادخ یا

تسا ندادرد مادم ماج ۀفیظو ماجنا ات زاغآ زا ار تفص و مسا یقاب یقاس هک تسا نیا ماقم نیا رد ملاک لصاح ماج نآ هن دبا ات تسا ندرک یتسم راهظا و یتسرپ هداب یتسه رهاظم زا یرهظم ره ۀقیرط و ا تیاغ ار

و تس

یکی همخز و تسا رامش یب عاونا ار یتسم تادادعتسا بسح هب اما تسا یکی هداب .تسا تیاهن ار یتسم نیا هن سکره اما تسین ناناج ۀمخز زا هلان یب یا هرذ چیه .تسراتوا فلاتخا ۀطساو هب تامغن تافلاتخا اما تسا .تسین ناغفا و هلان نآ کاردا تیلباق ار [207]

ۀلان رد گس شهر تسین هبذج یب ۀبذج هب زین گس ۀلان سپ

.تسادخ ترضح هر ریسا بغار ره هکناز

تسینز .دسر یم تداعس هب دبای صلاخ نآ زا نوچ [208]

نوچ

تسر رادرم زا هک یفهک گس دش صلاخ

تسشن ناهاشنهش ناوخ رس رب زا هک تسشن نایتشهب ۀرفس رس رب

( تشگ تشهب لها ۀلمج )26a

[209]

ایق ات یم تم دروخ راغ شیپ وا یم لوعفم

.تسریخا عارصم لوا دروخ

ینعا راغت یب هنافراع تمحر بآ و

.لافس یب [210]

تسین مان ار وک تسوپ گس اسب یا تسوپ گس ظفل

.تسا یبیکرت فصو تسین ماج نآ یب هدرپ ردنا کیل

تسین مادم نآ یلو

تیاکح یم هعمج دجسم هب مارک باحصا اب انلاوم یزور تفر

اگان زا دن نوخ نیدنچ هک دنداتفا لباقم یدلاج هب ه

هدرک اه

ناطلس لثم ات ت ّزع و ترایز لها هک دندنامب ناریح تلاح نیا رد نارای .دومن تزع ار وا ،هدز ندرگ و دوب

یگدرسفا60

:تس تسیرگنوسفا

-لصا

تسا هدماین نتم رد 61

36 هدنام هدیشوپ تریغ بابق رد هک اللهءایلوا زا یدرم هک دومرف .درک لاوئس لاح نآ زا یگرزب دنک میظعت ار وا

دوب وا میاد و یببس یلاعت قح دسر تداهش ۀجرد هب و دهد زاورپ ار حور غرم نت سفق زا هک درب یم وزرآ

.داد دلاج نیدب ار دوخ تیلاو یلو نآ .دیناهر سفق سبح زا ار وا دلاج نیا و دندرک مهتم ار روکذم ات تخاس ت تولاح هب نیکسم دلاج لاح رد دندرک ریرقت د ّلاج هب ار لاح نوچ نارای قدص و مام

یدلج هبوت و رافغتسا

.دش لبقم نادیرم ۀلمج زا و دومن [211]

رسپ یا ماج نیا رهب زا هدب ناج تاساقم یب ماج نیا تذل قوذ ینعی

یب حرف باوبا قلاغم دهدن تسد مارآ و ربص هداج رب مدق تابث یب مارلاد ۀمخز .تحار تفای ناوتن ّلااو دش .دوشن هداشگ ربص حاتفم و داهج یب

ب یک ربص ا

رفظ دش ناشیا تفلاخم رب و ندرک داهج ناطیش و سفن اب سپ

اوُنَمآ َنیِذَّلا اَهُّیَأ اَی دومرف نارمع لآ ۀروس رخآ رد نمحر ترضح اذهل و یبای رفظ هک دیاب یم ندرک ربص هورگ یا ینعی َنوُحِلْفُت ْمُكَّلَعَل َ َّاللَّ اوُقَّتا َو اوُطِبا َر َو او ُرِباَص َو او ُرِبْصا بص نانمؤم

و هّیعرش ماکحا لاثتما رب دینک ر

و ار الله ءادعا ۀلتاقم دیشاب هدامآ و هتخاس و نانمشد ۀبراحم زا دیراد راوتسا مدق و لاتق رد دییامن ییابیکش یهن سوفن ۀدهاجم رب دینک ربص هک دنا هتفگ ناققحم .دیوش راگتسر امش دیاش دینک یراکزیهرپ و ادخ زا دیسرتب ا و اوه زا تعاط هب رم

ماکحا نایرج هب اضر و لاب رد میلست هب الله عم بولق ۀبقارم رب دییامن هرباصم و یلوم

رارسا ۀظفاحم رد دیزرو یوقت و یوسام زا عاطقنا و قح لوصو هب حاورا تطبارم رب دییامرف مادقا و اضق زیاف و الله یف ءانغ هب دوجو بجح زا دیوش هتسرزاب ات رایغا هب تافتلا زا دعب دیدرگ

،للهاب اقب تلود هب انف زا

رعش انف زک وشانف یهاوخ اقب رگ ( نیرتمک

یم هک یزیچ )27b تساقب دیاز

[212]

جرح دوبن نیا رهب ندرک ربص نانچ .تسین جرح ترضح هب لوصو و ترصن و رفظ رهب زا ربص

.یشاب وت شنامرد هک یدرد اشوخ ،یشاب وت شنایاپ هک یربص کنخ دنا هتفگ هک حاتفم ربصلا هک نک ربص

جرفلا نادب و هک ] 213 تسجن سک یمزح و ربص یب نیمک نیز[ تسا روتسم نید یادعا هک نیمک نیا زا .62

ایتحا و ربص یب سک چیه .تشگن صلاخ راک رد ندش رادیب و ط

تسد و اپ دمآ ربص دوخ ار مزح و مزح

ربص مرجلا .تسا ربص ،ف ّرصت تلآ ینعی .تسد و یاپ ار طایتحا .دیاب یم ایند ّبح زا و اوه و توهش زا

کلاس یا سپ 214]

تسایگ نیرهز نیا دروخ زا نک مزح[ .تسا کانرهز هایگ نیا هک روخم و63

ندرک مزح

ن و روز .تسایبنا رو تیب ،دنا هتفگ هک نانچ

تسیرورس زا نتفات اوه ز رس تسیربمغیپ توق اوه کرت

[215]

دهج یداب ره هب وک دشاب هاک هب هکره

یداب ره هن تسا هاک دننام وا دوش برطضم و کرحتم و دهج

اریز ،هوک دهن ینزو ار دابرم یک هوک

زح مرجلا .دنکن رابتعا و دهنن ردق و نزو ار داب قیرط هک تسا نآ م

هب سپ .یریگ شیوخ و هناگیب کرت هلا هاگرد هب هّجوت تقو رد و یریگ شیپ ربص یفوصلا نوکی نا یغبنی مکح

اس ،لبجلاک نیطایش نیقیرف رب و دش دیاب یمن لیاز دوخ یاج زا ایند توهش و یاوه و سوه داب زا قداص کل

.دش دیاب یمن رورغم سنا و ّنج [216]

ه یلوغ فرط ره ارت دناوخ یم

رپ تسا ینابایب یتروص ملاع ینعی

هار لوغ زا یمدق ره رد و تفآ یم رازه نز

هار یلوغ بناج ره رد هک تفر اوخ یم ارت نز

یوعد و دن

:تسجن سک یمزح و ربص یب نیمک نیز62

نیمک نیز یب تسجن سک و ربص یمزح

-لصا

تسایگ نیرهز نیک دروخ زا نک مزح :تسایگ نیرهز نیا دروخ زا نک مزح63

-لصا

37 هار یم ییامن دیوگ یم و دنک

ایب نیه یهاوخ هار ردارب یِاک نم هک ات

[217]

قیفر مشاب تهرمه میامن هر رای و

رعش .قیفش بارس تسا رود شه هیداب نیا رد

راد تبارس هب دبیرفن نابایب لوغ ات

قیقد هار نیا رد مزوولاق نم اما ،تسا نیا شیوعد

] 218 هر ین تسزوولاق ین[ وا دناد64

تسا نزهار هکلب .

.شک مدرم و وخ گرگ نآ یوس ور مک افسوی

ترشع و ولهپ هب ارت هکنانآ سپ .دروخن ای دزادنین هاچ هب ارت ات

.دندرک نینچ ملاسلا هیلع فسوی ناردارب هک نانچ دنناسر ررض وت هب دننک توعد و تیاکح م دجسم هب میآ یم نوریب هناخ زا هک تقو ره نم تفگ یلقاع ام اب وت هک تشگ عقاو رابدنچ دنتفگ نارای .مور ی

ریس هب شامت و هتفر ا ( هک مدوب هدرک نآ تین اهریس نآ رد نم تفگ لقاع نآ .دجسم هب هن یا هاگبحص رد )27a

رعش .دوب نتفر دجسم هب نم ماگ ره سپ مراذگ یم زامن تسا تجاح هچ اشامت هب ار هدیزگ تولخ هچ ارحص هب تسه تسود یوک نوچ

تسا تجاح

[219]

ارت دبیرفن هک دشاب نآ مزح ت دنک یمن هتفیرف و

ارس نیا یاهماد و شون و برچ .ار نیریش و برچ .

ماشآ نوخ شین یب وا شون چیه و تسین ماد یب یا هناد چیه هک اریز ایند یارس نیا یونعم یاهماد و یروص ین [220]

وا شون ین و دراد شبرچ هن هک هعطق .تقیقح رد

ند مغ نم ای ناج ندرگ رد ه دزرین ینادنچ هکنادنچ لاد

خلت نابز دزرین ینابرد

نیطلاس نیریش و برچ ماعط

وا شوگ رد دمد یم دناوخرحس یم توعد تابث یب میعن هب و دبیرف یم یروص فراخز هک

یم هک دنک دیوگ

[221]

ینشور یا ام نامهم ایب هک لد ِنشور و

ینم نآ وت تسوت نآ هناخ یدنچ نوچ .

دیوگ ن [222]

نآ مزح

ما همخُت ییوگ هک دشاب مرادن اهتشا هک ییوگ باوج ار وا

همخد نیا ۀتسخ ممیقس ای .ما

ینعی تسا هربقم همخد

هب ترشع لها هن مروبق لها نم روبقلا باحصا نم کسفن ّدع مکح [223]

ربب رس درد تسا درد مرس ای ای

دم رس درد ارم و وگم رایسب مراد رس درد ییوگب .دنبم نم رب ایند مغ تسا ترخآ مغ ارم هک ه

تسدناوخ ارم ای

رسپولاخ نآ .65

نادب .مور یم وا یوعد هب تسا هدرک توعد لاخ رسپ ارم یبوکیاپ هک تسا ردام نیمز هک

زا هک تسا رسپولاخ یهلا توعد و تسوا لاخ نامسآ سپ تسا نیمز ردارب نامسآ و تسا قولخم وا زا ناسنا هدش لزان نامسآ هب سپ .تسا

َد ٰىَلِإ وُعْدَی ُ َّاللَّ َو مکح یهلا توعد هب ٍمیِقَتْسُّم ٍطا َر ِص ٰىَلِإ ُءاَشَی نَم يِدْهَی َو ِم َلاَّسلا ِرا

ورم سک نآ توعد هب راهنز ور یهاشداپ یحو و [224]

اهشین اب دهد تشون کی هکناز دهد شون کی اریز

و ایند هاگتسد و لام و هاج و تزع هک رایسب شین اب رهز رد رایسب شین اب تسا نیریش تبرش للاج

لتاق

تیب .هتخیمآ تسا درم هکره ددنبم لد ایند هب تسا درد و هودنا رس هب رس ایند هک

اهشیر ششون وت رد دراکب هک باذع و تاحارج وا ۀجیتن ینعی نتشاک زا تسا عراضم یبرع فاک هب د َراک ظفل

یونثم ،هک تسا بجع اما .تسا بن ایند رگا یدنمدرد دشا

م یدنب یاپ شرهم هب دشاب رگ و

:هر64

هار -لصا رسپ و یلاخ :رسپولاخ65

-لصا

38 تسین رت بوشآ ناهج نیز ییلاب تسین رو تسه را تسا رطاخ جنر هک

[225]

دهد تتصش رگا هاجنپ رگا رز ( هچرگا ارت

اما دهد تمعن و لام تروص رد )28b رد تشوگ وا ایهام

دهد تتسش ک هدرک ینهآ رس رب تسا هراپ تشوگ تقیقح رد نآ یهام یا

وا زا مرجلا .دنک دیص و ریسا ارت ه

طایتحا یم تعانق و تیب .دیامرف

ار درم دنک رگناوت تعانق ار درگ ناهج صیرح نک ربخ

[226]

لیح رپ نآ دهد یک دوخ دهد رگ .لیح و رکم لها و

لغد راتفگ تسدیسوپ زوج هک تسوت زغم یب زوج

یراکماک مان و غورد راتفگ و دنهد بیرف نادب ار لافطا تنحم و ضحم رابتعا تقیقح رد اما یبایماک و

یلاب

زا .یناهج [227]

درب ار تزغم و لقع نآ غژغژ .دنک هناوید ارت و درب یم ارت زغم یب ۀزاوآ

لقع نارازه دص

درمشن کی ار نکیلو یبایرد تدم نآ رد دشاب ترخآ لاوحا هنیاعم هک یتقو اما دنک رّخسم و بولغم ار همه

ُّب ِحُت َو درادن دوس ُكَلَمْلا َو َكُّب َر َءاَج َو اًّكَد اًّكَد ُض ْرَ ْلأا ِتَّكُد اَذِإ َّلاَك اًّمَج اًّبُح َلاَمْلا َنو

ۚ َمَّنَهَجِب ٍذِئَم ْوَی َءي ِج َو اًّفَص اًّفَص

َم ْوَی ٰى َرْكِّذلا ُهَل ٰىَّنَأ َو ُناَسنِ ْلْا ُرَّكَذَتَی ٍذِئ

] 228 نیچرخ وت رای[ تا هسیک و تسوت 66

رخ و نیچرخ رت هب هنیچ

نآ رد هک تسا نآ وت رای ینعی .هبکه یک

تیب .ییآ رب دوخ هب و ینک زارحا ار ناحلاص لامعا لامک لها دزن تسا لام هب هن یرگناوت دعب تسا روگ بل ات لام هک

لامعا نآ زا

هسیو زج وجم ینیمار وت رگ تا

انلاوم تمدخ .وجم تسا هسیو هک تقوشعم زج یقشاع نیمار نوچمه رگا سپ

.دنک نایب ار هسیو نیا زا [229]

تسوت تاذ مه وت قوشعم و هسیو اریز .ریغ هن

تافآ همه اهینورب نیو

تسوت ومرف یلاعت قح. تسا نزهر همه عاتم و بابسا و دلاوا و لام .ٌةَنْتِف ْمُكُد َلا ْوَأ َو ْمُكُلا َوْمَأ اَمَّنَأ د

هیاکحلا مدید ار ریقف .مدمآرد یدجسم هب تفگ جاسن ریخ ارمرم خیش ای تفگ و تفرگب نم تسد و تساخرب

و تمحرم

.هتفرگ قلعت نادب شلد و هدرک یور یو هب ایند .مدرک صّحفت شلاوحا .میدش لاتبم میظع تنحم هب هک نک تمه [230]

ح دننک توعد نوچ هک دشاب نآ مز .ینکن دامتعا دننک توعد ارت رگا هک تسا نآ طایتحا

ییوگن وت

ننم ناهاوخ و تسم د

نآ هک دننک توعد یهار هب هکلب دننم ناراد تسد ود و ناریح و تسم ناشیا هک ییوگن

یعابر .تسین ادخ ترضح ار نادرگ مزاین یب نوک ود ز بر ای رگ مزارفرس رقف رسفا زو

ناد

نادرگ مزار مرحم بلط هار رد نادرگ مزاب تسوت یوس هن هک هر ناز

[231]

ناد غرم ریفص ناشیا توعد د توعد

ار نانو ناد غرم زاوآ ناهن نمکم رد دایص دنک هک

دنک دایص هک

.ناهنپ هاگ نیمک رد [232]

هداهنب شیپ هدرم غرم (

)28a نیا هک شیپ ار هدرم غرم هک دنک سیبلت نینچ دایص

هک دیامن یم نینچ .ناهنپ دنک زاوآ غرم نآ وچمه دوخ و دهن یم دوخ نینح زاوآ و گناب نیا دنک یم

نیا ینعی .

م ک یم هدرم غر دنک سیبلت نینچ دایص نوچ دایرف و زاوآ دن

[233]

وا تسوا سنج هک درادنپ غرم ییاوه غرم .

سا شیوخ سنج هک درادنپ .دوش لاتبم دایص ماد هب ات دیایب سپ غرم نآ ت

وا تسوپ ناشدرد رب دیآ عمج ینعی

.دردب ناشیا تسوپ و دریگب ار هدمآ عمج ناغرم دایص نآ [234]

رم رگم زج مزح هک یغ

قح داد ش غرم ره

تسا هداد طایتحا ار وا قح ترضح هک کریز غرم نآ زج دوش ماد راتفرگ و درادنپ نینچ ییاوه درگن ات

جیگ د

نیچرخ :نیجروخ66

-لصا

39 قلم و هناد نآ یمن هک ات

و دوشن قمحا اوه لها یسولپاچ و ایند عمط زا ینعی یسولپاچ و هناد نآ ِقمحا دوش

.ددرگن هتفیرف [235]

میشپ یمزح یب تسه نیقی ینا

تسا نآ لقاع سپ .تسا ینامیشپ طایتحا کرت ۀجیتن ینعی

یحص نوچ کلم ۀزور کی بیرف هب و ددنبن افو یب ناهج رد لد هک نوچ و ددنخب لگ نوچ و دزارفین ملع ح

شنوسف شتآ رد ات دهنن شوگ هناسفا هب و دزودن هام و باتفآ نیمیس ۀچیلک و نی ّرز صرق رد مشچ ناگنسرگ رگا و دزوسن هب هک دزیوآ تسود نماد رد دهد تسد

زا ار ایند لام و رمع ۀیامرس ةرخلآا ةعرزم ایندلا مکح

اهج رانک زا و دنک فرص ترخآ رهب شیپ رد دنپ نیا هک یهاوخ رگا مرجلا .دزیرگب نامک ۀناخ زا ریت نوچ ن

دوش نشور وت نیا حرش رد ار هناسفا نیا ونشب

نآ ینامیشپ تحار و ینادواج تداعس سپ گنر ۀتفشآ هک تسا

یدرگن ایند یوب و .یریگب هّصح هّصق نیا زا و یورن اغد نآ ۀبلا ماد رد و

د هب ار یرهش ییاتسور نتفیرف رایسب حاحلا و هبلا هب ندناوخ توع

و یوقت و لمع و ملع رهش زا و تسا سفن ییاتسور زا و تسا لقع هجاوخ زا سفنا رد دارم هک هّصح نایب رد و لهج هد زا قافآ رب رگا و هیناسفن و هیناطیش سواسو هجاوخ نادنزرف زا و حور زیزع ِنامهم زا و للاض

هجاوخ زا دارم مینک لمح قاع مدرم67

ایند توهش هد زا و تسا لوا دارم رهش زا و ءوس نیرق ییاتسور زا و ل

و هّیناسفن سواسو زا دش روکذم هکنآ دنزرف زا و الله یلا یعاد و دشرم نامهم زا و .هّیناطیش

[236]

ردارب یا

یضمام ردنا دوب .یضام نامز رد ،

انشآ ییاتسور اب ییرهش .انشآ ییاتسور اب یرهش ۀجاوخ کی

[237]

ر یدمآ رهش یوس نوچ ییاتسو .یدمآ رهش یوس هب هد بناج زا ییاتسور هک هاگره

یرهش نآ یوک ردنا همیخ

یدز یم هک نانچ .یدش وا نامهم و دیامرف

[238]

هم ود م هس و ها ( )29b یدُب شنامهم هس ود لاس ره ینعی

ییاتسور نآ و یدوب هجاوخ نامهم هام یدب شناوخ رب و وا ناکد رب

.یدروخ هجاوخ نآ تمعن و [239]

ره

نامز نآ شدوب هک ار جیاوح ،نامز نآ رد یدوب مزلا ار ییاتسور هک یّمهم ره و

یرهش درم یدرک تسار

ناگیار زا ار سفن جیاوح لقع . ج و هناخ و ماعط و سابل

هما و راهب و فیص و اتش رد دزاس یم تسار باوخ

هجاوخ شزاون نیا زا ییاتسور درم سپ .دیآ للاضا نادب زا اما دنک یکین ار سکره میرک درم نینچمه فیرخ یدرک تلاجخ راهظا [240]

وت هجاوخ یا تفگ و درک یرهش هب ور ،تفگ و ییاتسور نآ دروآ هجاوخ هب یور

چیه یم وج هجرف هد یوس ییان جرفت هب ار لقع سفن .نایوج یگداشگ و نانک ج ّرفت هد بناج هب ییآ یمن زگره

تیب ،اما دنک توعد اوه و رمع عییضت هب و اشامت و تسا تجاح هچ اشامت هب ار هدیزگ تولخ تسا تجاح هچ ارحص هب تسه تسود ِیوک نوچ

ش .دنک توعد توهش یوس رادرم زین ءوس نیرق و رع

اهنیز دب نیرق زا راهنیز ر

رانلا باذع انبر انق و

[241]

رایب نادنزرف هلمج الله الله هد بناج هب

راهبون و تسا نشلگ ِنامز نیک تیب .

شوخ راز هللا نمچ دش و راهب دمآ شوخ راهب تقو هک راهب شوخ تسا تقو

سپ دیامن یم بوخ کدنا نامز هک تسایند شوقن و فراخز راهب زا دارم لقع سفن ددرگ رّیغتم نآ زا

نیرق وا

تیب ،تفگ دیاب یم ار وا اما دشک یم ایند هد یوس هب ار درم دب راهبون لصف نیمز یور هکنآ هب رگنم تسا نیزم ینام ۀناخ شقن دننام

یرذگب وچ نیحایر گرب هب نازخ تقو تسنداد داب رب قیلا هک یوش فصنم

:هجاوخ67

وخ -لصا

40 ییآ یمن راهب تقو رد رگا و [242]

ب ای ات ه رمث تقو ایب ناتسب زا دارم .تسا رمث تقو هک ایب فیص مایا رد ای

توعد ترشع و قسف یوس هب ار قیرط درم ءوس نیرق و لقع سفن هک تسایند معنت و توهش و شیع ناتسبات یم .دنک رمک نم ار تتمدخ مدنبب ات .میامن مایق ار امش یاهتمعن و فطل ضعب رکش هب هک

[243]

نادنزرف و لیخ

ق رایب ار تمو عامج لی ِخ

.تسا راوس بسا ت راهچ و هام هس شاب ام هد رد

ار تقو نییعت ِتمکح نیا زا سپ

دنک نایب [244]

دوب شوخ هد ۀّطخ ناراهب هک شوخ یرونس یوک هدرلزای گلا هک یکرت هب عارصم نیا ینعی

رخ و بوخ هد ّدحرس راهب نامز رد اریز مدرک نییعت ار اهتقو نیا ینعی .رولوا .دوب م

ۀللا و راز تشک شکلد

دوب عرزم .دوب زیولاد ۀللا و ربنع یاه [245]

عفد ار وا یرهش یداد هدعو (

)29a لاح ار وا یرهش ۀجاوخ ،

درم درک یم ریخأت ار وا تقولا عفد هب نوبز سفن تقفاوم لقع ۀجاوخ ،دارم .درک تقولا عفد و داد یم هدعو .درک دیاب یم عفد نینچ ار دب رای لقاع لاس تشه هدعو دعب دمآرب ات

.تشذگ لاس تشه نیا رب ات [246]

وا

یک هک یتفگ یمه یلاس رهب یم لاسره ییاتسور نآ

تسا نوهرم نیا هک یتفگ یهاوخ مزع

هام دماک درک68

ید .تفر هد ندمآ تقو دمآ نازخ هک [247]

لاسماک یتخاس هناهب وا نام

لاسما هک یدومرف هناهب هجاوخ نآ

ار ام ف زا نلا نامهیم دمایب هطخ تحیصن لقع مرجلا .تسا یهلا ملاع رفاسم هک تسا حور نامهم زا دارم .

اک و دیامن لاغتشا وا تحیصن هک دیاب یم ار لقاع درم و دنک یمن تباجا سفن توعد هب هک دراذگ یم ترخآ ر

نادب و دنک عفد هناهب نیدب و دوش رود دب نیرق درم زا .دنک لاغتشا ارب الله لها هک تساجنیدب ات هصق ۀصلاخ هک

اوخ دمآ رهش هب هک هاگره و تشاد ییانشآ یرهش ۀجاوخ اب ییاتسور درم یضام نامز رد تمه یرهش ۀج

و یراکتمدخ امیاد هجاوخ .یدوب هجاوخ نامهم هام هس ود لاس ره .تشامگ وا بناج تاعارم رب هیلاع ش راهظا هجاوخ شزاون سب زا ییاتسور .یدرک وا یرازگراک یدروآ هجاوخ هب یور هاگ هاگ و یدرک یراسمر

هعطق ،میدق سنوم یا و میرک مودخم یا هک درز یلو تاطع زا معبط شوخ مرش ز مخر

تسا رتوکن رفعزم هجاوخ ناوخب اولح

یم دنگوس ینک سب هک تیادخ هب مهد

تسرتوکن رّدکم رمع وچ اطع هچرگ

اهظا و تورم لامک هدنب نیا شرورپ ارت هجاوخ یا تسییور درز و یراسمرش تیاغ ارم و تسییوخوکین ر

لگ ماگنه رد هک دشاب هچ لاوذ تمحر راثآ ۀراظن تقو هک نمچ تشگ

مودق هب ار فیعض نیا لزنم تسا ننم

هویم ندیسر رد نامز هک فیص مایا هب ای یهن نم ناج رب یتّنم مرک لامک هب و یهد فیرشت فیرش تساه

ک دارمان نیا یوج و تسج تمیزع و یدایا ضعب رکش هب هک دشاب ات ین

.دومن مناوت مایق فاطعا عبنم فاطلا

یم هدعو هجاوخ یم عفد و داد

ا هک دومرف نکسم رد تماقا نطو .دنا هدیسر دلاب فارطا زا زیزع نانامهم لاسم

هدیزگ نیکسم نیا [248]

دیهراو مناوت رگ رگید لاس تسا نوهرم

دیود مهاوخ فرط نآ تامهم زا لاس رگا .

وت هدنیآ یم لقع .مهاوخ نتفر هد یوس موش صلاخ تامهم زا هک منا نید حلاصم و ترخآ تامّهم ار ام دیوگ

ا رگا تسه ( ارم تفگ یم ار نامدرم مهدا میهاربا و میآ سفن توعد هب منک مامت ار اهنی

تسا ترخآ راک )30b

اوخ ییاتسور زاب و .یمدرک تبحاصم امش اب یدوب رّسیم غارف وا زا رگا ار هج

[249]

ملایع نآ دنتسه تفگ

رظتنم قاتشم و رب لها یا وت نادنزرف رهب

.ناسحا بحاص و [250]

وچ یلاس ره زاب کل

یدمآ کل لاسره

کل وچمه یدمایب ییاتسور نآ یدش یرهش ۀّبق میقم ات کل

.یتشگ وا نامهم و [251]

رز ز یلاس ره هجاوخ

شیوخ لام و شیوشت و فقوت یب

شگ یدرک وا جرخ شیوخ لاب یدا

رعش .یداشگ مرک لاب و رپ و

دهاوخ :یهاوخ68

-لصا

42 ا دنتفگ هجاوخ ناکدوک ینعی .نانک ع ّرضت وا تیافک رب تّمه و یا هتشاد یعرم ییاتسور بناج اهلاس ردپ ی

یم زین وا ،یا هتشامگ دیامن مامتها ام ترشع بابسا هیّهت رد و دیامن مایق اهتمعن نآ زا ضعب رکش هب هک دهاوخ

هن مه ار ام و وس و مینکب کیرحت ارت هک تسا هدرک شراپس نا

یروآ وا لزنم هب یور رگا مرجلا .میشک هد ی

.ددرگ رودقم فاطعا قحاول هب فاطلا قباوس مامتا زا هنیآره یراد لوذبم وا هنیرید سمتلم و [263]

ّقح تفگ

هیوبیس یا یلو نیا تسا بیر و کش چیه نآ رد تسا قح دیا هتفگ امش هچنآ تفگ هجاوخ

یدتقم یا اما تسین

هیلا تنسحا نم رش نم قتا رعش ،هیلع لوقم تسا یلوق هیلا تنسحا نم رش قتا ۀیضق هک

یرمع لوط اورج تیبر دقل یلجر ّضع ابلک راص املف

[264]

دوب رخآ مد مخت یتسود تلاح هک یگدنامرد تقو رد هکلب ،تفر دیاب یمن ایند ضرغ ِیتسود زا دوصقم

نیقلت هب تسا عزن ( سی ندناوخ و تداهش ۀملک

تنواعم تیآ و )31b ای دهاوخ رای

هب تافولا دعب ءافولا بجوم

دیاب رخآ مد مخت دوش دساف نآ هک تشحو زا مسرت

دوش دساف یتسود نآ هک یتشحو زا مسرت . [265]

یتبحص

عوطق ریشمش وچ دشاب تیب .تسا هدنرب ریشمش نوچ هک دوب اهتبحص ضعب ینعی

اوخلاا نم ضرقتلاو ةّبح ن

ةبحملا ضارقملا ناف

سوب رد ید وچمه عورز رد و نات

.راز تشک و غاب رد دنک یک هدرمژپ و لوب ز فیرخ وچمه [266]

یتبحص

راهبون لصف وچ دشاب .راوگشوخ للاز و راهب میسن وچ اهتبحص ضعب و

رامش یب لخد و اهترامع وز لاهن هک

م و تبحص نوچ .دریگ توارط وا زا تبحم هب هدرمژپ تسا لمتحی ار یکین و ار یدب تبحاص

[267]

زح م

یرب دب نظ هک دشاب نآ هب

صیخشت رب و ینکن داقتعا کین ار زیچ هکره هک تسا نآ مزح نظلا ءوس مزحلا مکح

ینکن دامتعا دوخ کاردا و یرب دب زا یوش و یزیرگ ات

.یوش ملاس دب زا و [268]

نآ تستفگ نظلاءوس مزح

70لوسر .نظلاءوس مزحلا هک تسا هدومرف ملاسلا هیلع الله لوسر نآ ق ره

ر مد یم ماد ا لوضف یا ناد شیپ رد

یم ماد مدق ره .یشاب رذحرب میاد هک لفاغ یا ناد

[269]

خارف و هارمه تسه ارحص یور .رهاظ رد

مدق ره

خاتسوا نار مک تسا یماد هناد چیه هک تسا نآ لقاع .خاتسگ درم و

ماد یب ار یا شین یب یشون چیه و دنادن

ناغرم رثکا کلاه هک دنیبن ماشآ نوخ هریت و یمزح یب زا نایشحو و ییاوه

هک نانچ .تسیهار [270]

زب نآ

وک ماد هک د َود یهوک یبرع فاک هب

ولگ رد دتفا شماد دزاتب نوچ ردرگس نوچ یکرت هب عارصم نیا ینعم .

ماد ار یهوک زب ینعی .رشود هنزاغوب کنآ قازود و ارحص رد نادایص ای دوش دنمک راتفرگ و دتفوا ندرگ رد

نابایب نآ رد دور ورف هاچ هب دنهن کاشاخ و راخ هب ار شرس دننک یهاچ دیاب یم نتفگ ار یو .

[271]

یم هکنآ

نیمک یدید یمن یدید یم تشد نیبب کنیا وک هک یتفگ [272]

رایع یا دایص ماد و نیمک یب راّیع ففخم ،

دوب لفاغ ،تسا .نیمک رکم زا ی

رازتشک نایم دشاب یک هبند م دوش یک هبرف ۀبند

ادایص هک عرازم نای رد ن

تشک نایم .دشاب یک هبند اجنیا رد هک دشیدنا یمن و دنک لیم هبند هب هابور دننک هناد ار هبرف هبند و دنهن ماد اه

نکیل .دتفا ماد هب یرکف یب و یلقع یب زا اما تسا کباچ هچرگا هابور [273]

نیمز ردنا دندمآ خاتسگ هکنآ

هّلک و ناوختسا نیبب ار ناشاه

ک ه .دنتفر ناهج نیا زا هتخاسان ترخآ راک دندش کلاه هنوگچ [274]

هب نوچ

یضترم یا یور ناتسروگ هدیزگ و

یضمام زا سرپب ار ناشناوختسا ( .یرجام دندش هچ هک

اَهُّیَأ اَی )31a

ۖ ٌّقَح ِ َّاللَّ َدْع َو َّنِإ ُساَّنلا َّرُغَی َلا َو ۖ اَیْنُّدلا ُةاَیَحْلا ُمُكَّن َّرُغَت َلاَف

. ُرو ُرَغْلا ِ َّلِلّاِب مُكَّن [275]

روک ناتسم نآ ینیب رهاظ هب ات

لوسر نآ تستفگ نظلاءوس مزح70

لوسر نآ دومرف نظلاءوس مزح:

-لصا

43 .ربق ناریحتم و .رورغ هاچ رد دنتفر ورف نوچ

کلاه رورغ و تلفغ هب ناشیا مزح طایتحا کرت و تلفغ هب

م رب و دنهدیم دنپ لاح نابز هب ارت و دندش تیب .دندنخ یم نارورغ

تسرد ناتسروگ هب نادند رپ هک اهرس ۀساک سرس رب یرورغ ار وک یسک رب دراد هدنخ

[276]

ایم هناروک وت یراد رگا مشچ لوسر زا .نکم عیاض ار یمارگ رمع و هنب طایتحا هب ار مدق ینعی .هار هب

سان لقعا و سان ره زا دندیسرپ ملاسلا هیلع الله هسفن دعو ادغ همانا نم دعی مل و ینغی ام یلع یقبی ام رثا و

یتوملا نم رو

ادن اصع روآ تسد مشچ یر ،ادخ ترضح هار هب اصع اب و انیبان وچمه

[277]

صع نآ مزح یا

ار للادتسا و تسا نوهرم

یم هدید یرادن نوچ اوشیپ نک

یم لوعفم نآ ار روما بقاوع ندید سپ .تسا نک

.اصع للادتسا و مزح زا ای مرجلا دیاب انیب ۀدید [278]

تسین للادتسا و مزح یاصعرو ع یب ارت

شکاص رب

رس هم هر ره تسیا

نپ و ریگب ار ییانیب نماد ینعی .نکم فقوت و ددرت یلبی لا ّربلا تسا ربخ رد ونشب ناگرزب د

.نادت نیدت امک تئش امک نکف ینغی لا نایّدلاو یسنی لا بنذلا و [279]

دهن انیبان هک هن ناس ناز ماگ و ماگ

اج اصع هب لوا هک دهن انیبان هک هن نانچنآ روطخ .دهن یاپ نآ زا سپ دنیب ار ی

دهر او گس زا و هاچ زا اپ هک ات

اپ انیبان هک یم هاگن گس ندیزگ زا و هاچ هب نداتفا زا ار دوخ ی

رخآ راک هک نیبب ینک هک یراک ره زین وت .دراد

اوه ای تسا تدابع و ایند ای تسوت [280]

طایتحا و سرت هب و نازرل زرل مامتها و مزح هب انیبان ینعی

دهن یم

طابخ رد دتفین ات اپ یعمط رهب زا هجاوخ نآ رخآ نوچ .اطخ و وهس رد و

نادنزرف رطاخ یارب زا و یضرغ و

تبحص کرت یعمط رهب زا هک تشگ نآ لاح .تشادن دوخ تمعن رکش تفر هد یوس و درک طایتحا کرت اذهل و دش لاتبم نارسخ یلاب هب و دومن هجوت ایند لها یوس هب و درک ناحلاص یم

دیامرف [281]

یدود ز یا

.هدش یران رد هتسج انق و یزیرگ یم رقف زا هک یا

و توهش رهب زا و یوش لاتبم ایند هب اما ینک یمن تع

یورن ران یوس هب هتخیرگ دود زا هک ات نکب طایتحا سپ یوش لاتبم تنحم و ترخآ باذع هب یتذل هتسج همقل

هدش یرام ۀمقل م ۀمقل ،همقل نتسج یارب زا و

.یوشن یرا

رد نارفک و نایغط یموش ندیسر رد و ار ناشیا تمعن ندرک یغاط و ابس لها ۀصق (

)32b نایبو ناشیا

افو و رکش تلیضف تمعن ار ییاتسور نآ اب تشگ لاتبم میظع یلاب هب دش نادنزرف نخس نوتفم و عمط ۀتفیرف راک رخآ هجاوخ نوچ وب تمعن نارفک ییاتسور اما دیسر یرهش زا رایسب هک نانچ .د

ۀّصق برقت نیدب دش دهاوخ مولعم هصق رخآ رد

ْمِهِنَكْسَم يِف ٍإَبَسِل َناَك ْدَقَل دنک تراشا تیآ نیدب ابس ۀروس رد ابس ۀّصق هب ادخ ترضح و دروآ ابس لها نارفک ب بخشی نب ابس دلاوا رم دوب هک یتسرد هب ینعی .ةیلآا ،ٍلاَمِش َو ٍنیِمَی نَع ِناَتَّنَج ۖ ٌةَیآ ار ناطحق ن

نکسم و یاه

ناشیا لزانم پچ و تسار زا دوب ناتسوب ود تیآ نآ .وا ۀلماک تردق و عناص دوجو رب یتللاد و یتملاع ناشیا هب همه راجشلا براقت زا اما هدوب رایسب غاب فرط ره هچرگا ابس هک تسا نیا هصق لیصفت .هدومن یم غاب ۀباثم

هلیبق مان نب ابس دلاوا زا هک تسا یا و دوب بخشی

ود نایم رد دوب یلزنم نمی تیلاو زا بات یلاوح رد ار ناشیا

لضاف هک یدوب یهوک نایاپ رد همشچ زا دوب یداو یلعا رد ناشیا برش و خسرف هدجه نآ لفسا ات یلعا زا هوک ت دندرک تساوخرد دوب ناشیا ۀیلاو هک سیقلب زا .یدرک یبارخ و یدش مض ناشیا بآ اب رجش تیلاو زا بآ ا

تسب یّدس بآ ات هوک ود ۀناهد رد

ات درک بیترت دس نآ رب هبقث هس و دندش یم عمج اجنآ یدیاز و یلصا یاه

و نیمی رب ناشیا و یلفس رخآ هب و یطسو دوش رتمک نوچ و دنرب دوخ تاعرزم هب بآ و دنیاشگب لااب ۀقبث لوا لاو رد و اه هویم ناتخرد رب لمتشم دنتشاد اهغاب دوخ لزانم راسی ب نوچ یتی

بآ رب هک دیدب دش ناشیا هاش سیقل

یم لاتق یداو نایم رد داسف نوچ و تفر دوخ رصق هب و درک کرت دوخ کلم .دندرکن تعاطا درک یهن .دننک

44 دهع ناشیا دینک یمن تعاطا امش تفگ وا .دنک عوجر دوخ هک دندرک بلط و دندمآ ار سیقلب دش رایسب ناشیا

یداو هب سیقلب دندرک تعاطا دمآ ناشیا

عمج و سبح دس هب ار ناراب بآ و دننک داینب دس هوک نایم رد هک دومرف

هدزاود ضوح نآ رد و درک یضوح نآ شیپ و درک تسار و پچ رد و ناشیا یاهیوج ددع هب و درک جرخم71

غاب یداهن رس رب لیبنز یسک هک دوب یا هباثم هب ناشیا ۀویم ترثک .دش ادیپ رایسب یاه هویم و دوب اه ریز هب و

و هشپ و سگم و برقع و رام اجنآ رد و یدندرک زاب تسد هب هکنآ یب یدش هویم رپ فرظ یتشذگب ناتخرد ( کیک هدزیس ار ناشیا یلاعت یادخ و یدرمب وا ۀماج رد اهشپش یدیسر اجنآ هک یبیرغ و یدوبن شپش و )32a

او ُرُكْشا َو ْمُكِّب َر ِق ْز ِّر نِم اوُلُك دنتفگ و داتسرف یبن ْلَب ۚ ُهَل

دوخ راگدرورپ یزور زا دیروخب ٌروُفَغ ٌّب َر َو ٌةَبِّیَط ٌةَد

یم یزور وا رد ار امش یلاعت یادخ هک رهش نیا ار یادخ رم دییوگ رکش نت یاوه تسا هزیکاپ رهش .دهد

تیب ،کاپ کاخ و نیریش یبآ و تسرد ییوکن زا تشهب نوچ یرهش ییور هزات هب مرا غاب نوچ

ور هاگدرورپ و ا هدنهد یز

زا ناشیا اما .کرش زا دنک هبوت هک ار یسک رم تسا هدنزرمآ هدنیوج رکش امش ز

اوُض َرْعَأَف دومرف یلاعت قح هک نانچ دمآ مکحم لیس ناشیا رب .دندرک راکنا ار ناربماغیپ و دندرک ضارعا قح زگرکش و دندینادرگ یور ناشیا سپ . ِم ِرَعْلا َلْیَس ْمِهْیَلَع اَنْلَس ْرَأَف ندومنن یرا

ناشیدب ربماغیپ هک تسا ربخ رد و د

ملاسلا هیلع یسیع عفر زا دعب ناشیج نب زاعذلاا یذ هاشداپ نامز رد نیرخآ ربمایپ .دندرک بیذکت ار همه و دمآ ار دنب ات دومرفب هدروآ دیدپ ناشیا بادنب ریز رد یتشد یاهشوم یلاعت قح .دندیناوخب رایسب ار وا و دمآ ناشیدب ک خاروس مین و دندر

رومعم هک ناشیا قیادح و لزانم هدمآرد لیس و هدش هتسکش دنب دندوب باوخ رد همه هک بش

ناشیا رب میداتسرف سپ دندرک ضارعا ناشیا نوچ ینعی .تشگ کلاه ناشیا یاپراهچ و مدرم یرایسب و تشک ب ار ناشیا یاهغاب ضوع ادخ ترضح و درک بارخ ار ناشیا راید دمآ بآ هک بعص لیس ا هدرک نای

هک تس

ُهاَنْی َزَج َكِلَٰذ ٍلیِلَق ٍرْدِس نِّم ٍءْيَش َو ٍلْثَأ َو ٍطْمَخ ٍلُكُأ ْيَتا َوَذ ِنْیَتَّنَج ْمِهْیَتَّنَجِب مُهاَنْلَّدَب َو َّلاِإ ي ِزاَجُن ْلَه َو ۖ او ُرَفَك اَمِب م

هویم .نادنوادخ غاب ود ناشیا یاهغاب هب ار ناشیا میداد لذب ینعی َروُفَكْلا و خلت یاه

عضوم نینچ و رگ هروش

دای ات میداد رانک ۀویم کدنا اهراز هروش نآ رد ینعی .کدنا رانک زا یزیچ و تسا هلکاشم قیرطب نتفگ تّنج ار رفاک لسر هب هدیزرو تمعن نارفک هکنآ ببس هب ار ناشیا میداد شاداپ باذع نیا هدش توف یاه هویم نازا دینک سان رکم میهدیم شاداپ .دندش ازج ار ساپ

یلاعت یادخ و تسا رافک ۀصاخ تازاجم و ار رفاک و نمؤم تسا ماع

اَنْك َراَب يِتَّلا ى َرُقْلا َنْیَب َو ْمُهَنْیَب اَنْلَعَج َو دومرف هک نانچ دوب هتخاس لصتم ار تمعن رپ یاههد و اهرهش ار ناشیا او ُریِس ۖ َرْیَّسلا اَهیِف اَن ْرَّدَق َو ًة َرِهاَظ ى ًرُق اَهیِف (

َهیِف )33b نآ نایم و ابس نایم میدینادرگ ینعی َنیِنِمآ اًماَّیَأ َو َيِلاَیَل ا

هید رومعم یاههد و ایلیا و احیرا و ندرا و نیطسلف نوچ ماش تیلاو رد نآ رد میداد تکرب دوخ مرک هب هک اه

تفه و رازه راهچ ماش ات ابس لزنم زا دنیوگ .رگیدکی هب لصتم اراکشآ دمآ دیدپ هید دص

ک ریدقت و نآ رد میدر

هید هید نآ رد دیورب میتفگ و میدرک نایب لحارم ریداقم ای ار مدرم نتفر اه بش اه

هتفای ناما اهزور و اه زا ناگ

زا هدرک تراجت زاغآ و ناشیا عضاوم نادابآ ببس هب شطع و عوج زا ای قلخ ترثک تهج هب عابس و نمشد یم ماش هب نمی دندوب یهد رد تشاچ .دنتفر

د رد بش و ام نایم هک دمآ دسح ناشیورد رب ار نارگناوت سپ .یه

ار ناشیا سپ .رگناوت و هراوس هک دور یم نانچمه ار هار نیا سلفم و هدایپ تسین یقرف چیه نتفر رد ناشیا و اوُلاَقَف .ام یاهرفس زاسرود دنتفگ .یولس و نم زا ار لیئارسا ینب هک نانچ .دمآ تللام ترامع و تمعن زا اَنَّب َر

هدزناود :هدزاود71

-لصا

45 َٰذ يِف َّنِإ ۚ ٍق َّزَمُم َّلُك ْمُهاَنْق َّزَم َو َثیِداَحَأ ْمُهاَنْلَعَجَف ْمُهَسُفنَأ اوُمَلَظ َو اَن ِراَفْسَأ َنْیَب ْدِعا َب سپ ٍروُكَش ٍراَّبَص ِّلُكِّل ٍتاَی َلآ َكِل

دپ اهنابایب ینعی ام رفس لزانم نایم نکفا یرود ام راگدرورپ یا ناشیا یاینغا دنتفگ م زا نک دی

یلزنم ات یلزن

هید نآ ام .دوخ سفن رب اعد نیدب دندرک متس و درک دنناوتن رفس هلحر و داز یب مدرم ات سپ میدرک بارخ ار اه

هدنکارپ و ندرک یلیم یبارخ هب ینادابآ زا هک دنیوگزاب بجعتم ناشیا زا ینعی نانخس ار ابس لها میدنادرگ نتخاس هدنکارپ همه ار ناشیا میتخاس ا یکی ات ی

هنیآره میدرک رکذ هچنآ رد هک یتسرد هب .دنامن برآم رد ناشیا ز

تنحم رب ار هدننک ربص رم تساهتربع و دنپ تمعن رب دنیوگ ساپس اه

لها هک هدرک نایب رارسلاا فشک رد .اه

یدب دیسر تمعن رب یرکشان و تبحص رب یربص یب ببس هب دندینارذگ یم یلاب غارف و یلاح شوخ رد ابس ناش

ر هچنآ تیب .دیس مرجلا مدرکن ترکش تیفاع راگزور یا هب نونکا دوب شوغآ رد هک یتسد

مرب یم نادند

[282]

ابس لها ۀصق یدناوخن وت ار اغد لاوحا ینادب و ار ابس لها ۀصق یدناوخن وت

زج یدیدن و یدناوخب ای

ادص لاب هچ ار تمعن نارفک و یتفرگن تربع وا زا و یدرکن رظن ناعما و یم

تیاکح زا و یتفاین ارنآ دسر

هک نانچ یتفریذپن دنپ [283]

تسین هاگآ دوخ هوک نآ ادص زا اریز

،تسین هار ار هُک ِشوه ینعم یوس بناج هب

( چ .تسین شوه و شوگ ار وا هکلب تسین هار ار هوک شوه و شوگ ینعم )33a یم هک نان

دیامرف [284]

وا

شوه و شوگ یب دنک یگناب یمه ب هوک هک

ب دنک گنا .وت گناب سکعلا

شومخ دش مهوا وت یدرگ شمخ نوچ

یم زین وا یوش شماخ وت نوچ معن قرغتسم هک وت سپ .دوشن رثأتم و دریگن دنپ نخس زا ینعی شوماخ دوش

یوش راتفرگ لاب هب رگا ینک شرکش کرت و یا هتشگ هیهلا یاه هّصق زا هک دیاب یم مرجلا .یراد قاقحتسا

تما دنپ نیشیپ یاه یونشن هِکنوچ ار ابس لها ۀصق یریگ

[285]

غارف سب ار ابس لها قح داد هناحبس قح ینعی

.دوب هدرک یزور غاب و ناویا و رصق و غارف و شیاسآ و للاجا و تزع و لام و کلم ار ابس لها یلاعت و دص

اهناویا و رصق نارازه غاب و

دش مولعم نونکا هک نانچ [286]

گر دب نآ دندراذگن نآ رکش نا

یلصا دب و

.نامدرم ناگس زا رتمک دندوب افو رد

دندوب رتدب ناگس زا ناشیا اما .دننک ماعنلااذیاف و دنناد تمعن قح ناگس هک

دنتسنادن ار معنم رکش هک [287]

رد ز ینان ۀمقل ار یگس رم مقل هک ار یگس اریز ینعی

یا هناخ رد زا ینان ۀ

رمک ددنب یمه رد رب دسر نوچ صلخم ۀدنب و

و ددرگ [288]

یم رد سراح و نابساپ دوش

و روج رازهدص هب

یم هک نانچ .دباتن رد نآ زا یور فاج دیامرف

رب هچرگ دور یم یتخس و روج یو

نآ زا زگره افج گنس هب و

و دورن ناتسآ [289]

رارق و شاب شدشاب رد نآ رب مه اجنآ زا و رارق و نوکس ار گس نآ دشاب رد نآ رب

.رارف دنک یمن ک

ف رایتخا یریغ درک دراد ر هعطق .ندرک رایتخا ار ریغ دراد رفک

شومارف زگره یا همقل ار یگس گنس شتبون دص ینز رو ددرگن

ار یا هلفس یزاون یرمع رگ و هب

گنج رد وت اب دیآ یدنت رتمک

ةیاکحلا قیقش یدرم یم نوچ .دنارب و دناوخب راب داتفه ار یخلب

یم نوچ و یدمآ یم یدناوخ ار

دن یم ی سک نآ .یتفر

نادرم لامک نیا و دننک یم نینچ خلب ناگس همه تفگ قیقش .درک نیسحت و تفرگ ندومن راذتعا و درک بجعت .تسین [290]

بش و زور یبیرغ دیآ یگس رو .ریغ رد هب

یم شناگس نآ بدا مد نآ دننک

ار بیرغ گس نآ ناگس

یم بیدأت هب زا ار هناگیب گس هلحم ناگس ینعی .دننک

دنرآ وا رس رب اغوغ هنوگ رازه و دنرد رد تسوپ نآ ر

عنم ۀناخ رد ارچ هک هتشذگ م

قح هب و یا ،یا هتخاس ماندب مییوت سنج یانبا هک ار ام و یا هتخادرپن یسانش

46 خ زا هک هن یمعنم ۀناتسآ رب افو رس و درگزاب مین ای ناوختسا وا ۀنا

یا هتفای ینان [291]

ل ّوا هک اجنآ ورب هک

لزنم تسا .تسا میدق معنم و تسا لد ناگورگ تمعن نآ ّقح

و ار حتف و یمجع فاک رسک هب ناگورگ ظفل

.قاستد یکرت هب یمجع فاک حتف واو نوکس [292]

شیوخ یاجرب ورب هک شدنزگ یم (

ناگس ینعی )34b

ار بیرغ گس نآ هلحم یم و دنزگ یم

دوخ یاج هب ورب دنیوگ شیب راذگم ورف تمعن نآ قح

عیاض و .نکم

هب و یامن لّمأت نم زیزع یا سپ رظن دوخ لاح تماخو رد و یاشگب تربع ۀدید ِراَصْبَ ْلأا يِلوُأ اَی او ُرِبَتْعاَف مکح

د یمن اور تمعن یشومارف هّلحم ناگس هک زاس لمأت شیوخ لاوحا تعانش رد و زادنا ،ناکما ردق هب و دنرا

یزگب هکنآ دوجو اب وت و دنرآ یم یاج هب معنم رکش راب دنچ یمرحم تدحو ۀناخ تولخ رد و یملاع ۀد

[293]

تایح بآ لد لها و لد رد زا نافرع ساک ناشیا هاگرد زا و

تاهمشچ دشاو و یدیشون دنچ زا دش زاب

تلفغ [294]

یب دجو و رکس یاذغ سپ تسا هّمض و هلمهم نیس اب رکس ظفلیدوخ

ناجرب نلاد لها رد زا

یدز تفای فاصّتا اهنیا رب تناج و .

[295]

صرح ز یدرک اهر ار رد نیا زاب و هیناسفن تایهتشم زاب ینعی

ۀتشررس و یا هداهن حیجرت تسا یناحبس یاقل ۀدهاشم هب یضقم هک یناحور یاذغ رب ار هینامسج تاذلتسم اد تسد زا تداعس .یا هد

صرح ز یدرگ یمه ناکد ره درگ یم تمزلام ار ایند لها ره و

ینک [296]

رد رب

امعنم نآ یم ،گید برچ ن گیر درم دیرث رهب یدیود

هب .تسا لاح ةدارا و لحم رکذ هک تمعن برچ ینعی72

.یسلاق هترا یکرت [297]

دوش هبرف ناج هک ناد اجنیا شبرچ .نت هن

دوش هب اجنیا دیّماان راک و

دیمون وت رگ

تیب .یوش راودیما ناشیا تبحص هب تمحر زا یشاب هدش یا وشم رود افص لها رد زا نم لد

یا زا تسا رود هکره تسا کیدزن ادخ هب رد ن

اّما دنیزگ ایند لها تمزلام و دنک نآ کرت هک دیاب یمن دوش تقیرط کلاس هک یسک هک تسا هیبنت ملاک نیا رد فنا لیمکت رهب زا هک یکلاس هعطق .تسین مومذم دنک ملع بلط س

هاقناخ ز دمآ هسردم هب یلو بحاص یرط لها تبحص دهع تسکشب

ار ق

دوب قرف هچ دباع و ملاع نایم متفگ ار قیرف نیا نآ زا یدرک رایتخا ات

جوم ز درب یم رد هب شیوخ میلک نآ تفگ یم دهج نآو

ار قیرغ دریگب دنک

وص رد رب یحابص ره تفآ لها ندمآ عمج وا ءاعد هب افش بلط تهج ملاسلا هیلع یسیع ۀعم

سلا هیلع یسیع ءاعد هب افش بلط رهب زا ینعی .ملا

[298]

لد لها ناوخ تسا یسیع ۀعموص ظعو ناوخ ینعی

هک ملاسلا هیلع تسا یسیع ۀعموص نوچمه ناشیا ۀّیونعم معن و تمکح و دنپ تمعن و نلاد لها تحیصن و .دننک جلاع ار هّناحور ماقسا و هّیبلق ضارما ناه و ناه

( )34a لهم رد نیا لاتبم یا یلاتبم یا شابم لفاغ

نیا هیفخ ضارما .نکم کرت ار باب

[299]

ه ز یدنتشگ عمج قلخ فارطا ر

هیلع یسیع ۀعموص لاوحا .

یراب تدابع هب هعموص نآ رد هک دوب یا هعموص ملاسلا هیلع ار یسیع ینعی .دنک نایب ار نارامیب و ملاسلا صلاخ یارب زا دلاب فارطا زا دابع فانصا و للم بابرا زا للع باحصا .دومن یم لاغتشا هرکذ ّلج ماقسا زا

لع یسیع ۀعموص رد رب حابص ره مرجلا .یدندرک اعد بلط شیوخ تّحص یارب زا و یدندروآ یور ملاسلا هی

نایلاتبم فانصا قلد لها و لش و گنل و ریرض زا

رد و نلادروک نانچمه رقف لها و کشخ و گنل و انیبان زا

نپ و سفن زا تاعاط ناریقف و ن ّلاش وا راک رد و ناگنل تسود هار

،دشاب تحص نلاد لها د [300]

نآ رد رب

وص حابص یسیع هعم ار یدنتشگ عمج تسا نامز فرظ و ناکم فرظ عارصم نیا نومضم .

ناشوا مد هب ات

تسا هدماین نتم رد72

49 درد و هدیشک وت راب محر رد هک ةدایز عم تسا هدرک وا همه ث ّولت و یباوخ یب دنچ و هدیشک وت رهب زا نداز

وت

.کدنا لمع رب دهد رایسب باوث ادخ یدرک یکین اما هدرک کاپ تیاکح زیزع نآ ؟تسا رسیم ندرک یضار دنشاب هدرم اضر یب ردپ و ردام ار یسک تفگ و دمآ یزیزع شیپ یسک ا هکنآ مود .دشاب حلاص دلو هکنآ ل ّوا .تسا نکمم زیچ هس هب تفگ ناسحا و هلص ار ردام و ردپ یاقدصا و ابرق

.دنک .دنک ریخ یاعد و رافغتسا ردام و ردپ رهب زا موس

تیاکح هچ هب تلزنم و هجرد نیدب هک دندرک لاوس وا زا .دندید یلاع شماقم و دنلب شرس وا تافو زا سپ ار یریپ .مرسپ تدابع و حلاص تکرب هب تفگ ؟یدیسر [329]

ام زا قباس قح ِقح سپ دوب رد

قح تدارا ۀقباس یب ار قح بحاص چیه ینعی .دوشن تباث یقح وت رب

.تسا ردام قح زا قباس یلاعت قح ّقح سپ دوب رخ دنادن ار قح نآ هکره

ترضح قوقح نوچ .کاردا یب و

قح ۀمه رب ادخ یب ادخ ترضح هب ناگدنب جایتحا و تجاح سپ بلاغ و قباس اه

هک دیاب یم مرجلا .تسا دح

ر شتمدخ .دننک تجاح ردق هب ا

تیاکح ( )36a

هتفگ یلبش ردقب کایندل لمعا هک مدرک رایتخا ار ثیدح نیا هلمج نآزا مدناوخ ثیدح رازه دصراهچ هک دوب

هیلا کتجاح ردقب لله لمعا و اهیلع کربص ردقب رانلل لمعا و اهیف کئاقب ردقب کترخلآ لمعا و کماقم [330]

ریش و عرض و دیرفآ ردام هکنآ نآ

ک سک ،دیرفآ ریش و ناتسپ و ردام ه درک ردپ اب

ریگم دوخ نآ نیرق ش .

هب بانج نآ مرجلا .درک تابثا لیلج راگدرورپ ترضح رب لیمج فصو نیدنچ نیا زا دعب انلاوم ترضح بر ۀبطاخم رد باطخ هب تبیغ زا تافتلا قیرط یم تاجانم ضحم هب ای بابرلاا

دیوگ [331]

یا دنوادخ یا

ت ناسحا میدق و

وت ماعنا و وت نآ مه ین هکناو مناد هکنآ

. عیمج هماع ۀتکن ریغ هب و وت نآ زا مه مناد ار وا هکنآ

.تسه هصوصخم ۀدیاف تافتلا نیا رد وا یافص اب ضاقیا و عماس طاشن هیرظن نوچ تسا لمتشم نآ رب تافتلا و فاطلا عاونا نوچ هک تسا نآ هدیاف نآ و ُدُبْعَن َكاَّیِإ رد هک نانچ معن مومع و مرک لومش و فاطعا فانصا

ادخ ترضح و ایربک بناج هب هچ وت ۀیعاد لابقا کرحم یتفص ره رکذ رد تشگ روکذم میدق کلام و میرک دنو

رهظم ره زا هکلب ردام و ردپ زا هک دش یهتنم نادب لیمج تافص رکذ ۀمتاخ هک یتیاغ هب ات تفای توق للاج رگ لصاو هدنب هب هک یتمحرم و یتقفش ماع ماعنا زا یرثا و مارکا و فطل ۀجیتن و دد

ار وا اییوگ سپ .تسوا

یلو انبر ترضح زا ندوب بیاغ تقاط یدی نیب ار دوخ و دنامن مرک و فطل أشنم نآ زا ییادج ناکما و معنلا

یم و تفاتش هبطاخم رد و تفای لثام هترضح دیوگ

[332]

نک دای ار قح هک یدومرفب وت ْاو ُرُكْذا َو مکحهب

َةَمْعِن

َلَع ِ َّاللَّ

.نک دای ارم قح ْمُكْی نهک ددرگ یمن نم قح هکناز

ِض ْرَ ْلأا يِف ٍةَّباَد نِم اَم َو هک تسا عطقنمریغ و ددجتم هک

.ندرم زا سپ ای ایند هب ندمآ زا شیپ ار وا ناکم ینعی اَهَعَد ْوَتْسُم َو اَه َّرَقَتْسُم ُمَلْعَی َو اَهُق ْز ِر ِ َّاللَّ ىَلَع َّلاِإ لا

مرج

تسیدبا و ّیلزا وا فطل [333]

فطل نک دای حوبص نآ مدرک هک ی

تسا نوهرم مدرک ظفل رد ظفح زا امش اب

حون یتشک هگان مدرکن قرغ ار هلمج هک

[334]

نامز نآ ار ناتنایاباب هلیپ ار امش دادجا و لصا ینعی

زا مداد

ناما شجوم زا و نافوط مداد ناما شجوم و نافوط زا

[335]

شتآ بآ نیمز وخ دوب هتفرگب

شتآ هک یبآ راک

لاه و دوب .هتفرگب ار نیمز نامز نآرد رافک هدننک ک

دوبر یم ار هُک جوا رم وا جوم ار هوک لاب نافوط جوم

( دنا هتفگ هک نانچ دوبر یم .دش عفترم نآ زا عارذ لهچ بآ دوب رتلااب اههوک ۀمه زا هک یهوک )37b

[336]

51 .عیجش رای یا ریگب سک نآ نماد هک تسا نآ نم دنپ ارت ریز و لااب زا دشاب هزنم وک

دخ ترضح ینعی و لج ا

تیب .لاع سب دنوادخ هلمج دوب هچ یدوبن نوچ ادگ یا ادخ هلمج دنام هچ ینامن وت نوچ

یضعب ایند نارای یم لااب

عب و دور .تسا هزنم ریز و لااب زا قیفرلا معن نآ اما ریز یض

[345]

یسیع وچ ین

دوش رب نودرگ یوس .دور لااب هب

دور ردنا نیمز رد نوراق وچ ین .دور ورف و

[346]

و ناکم رد دشاب وت اب

ناکملا هک یلاخ و ناکد زا و ارس زا ینامب نوچ

یوش نوفدم ربق رد هک نلاف یا ینامب .

[347]

زا درآرب وا

افص اهترودک .ارت یاهیدب دنک لیدبت ییوکین هب هک

افو دریگ ارت یاهافج رم تیاغ نیا ات ترطف یادتبا زا هک

ازگراک و تسا هدنامن وت اب ارت زگره و ضبق لاود اب ارت ناج ریاط و هدید مزلا شیوخ تیانع ۀّمذ رب وت یر

سدق نایشآ یوس هب سنا هاگماو نیا زا طسب نیدب ات دتسرف ضبق شور بادآ کرت یارب زا یهاگ نداد ناریط

( لاصو ۀبعک قیرط هب زاب ارت لامشوگ ناریلد طاشن نادب ات دنک یزود یطسب شرورپ یارب زا هاگ و )38b

ب یاپ ضیف دشاب ضبق رگا و لامج و للاج یّلجت راونا زا تسا یوترپ دشاب طسب رگا سپ .داهن یناوت طاسب ر

ا تسا یدزیا هب و للاج فصو راثآ ز

دنم للاج ره رد هئایلولا هتمقن روص یف هتمحر تعستا نم ناحبس مکح

اعا یتناها ره و تسج .عمتسم ار ییافو ییافج ره و مزلتسم ار یتن

[348]

ج نوچ لامشوگ دتسرف یرآ اف هک

دنک راتفرگ ییلاب هب ارت ینک تیصعم نوچ لامک یوس یوراو ناصقن ز ات

زا یبای صلاخ و و یلاحدب نآ

لوصو لاصو لصا هب یبای

تیاکح نز یوس هب ار تسد درم نآ .دوب هیناز رفک نامز رد نز نآ هک تفایب ییاج رب ار ینز یدرم هک تسا لوقنم یراوید هب شیور درک عوجر درم .دروآ ملاسا درب ار رفک ادخ ترضح هک ورب تفگب نز نآ .تفرگ ندرک زارد الله لوسر شیپ .دش حورجم دیسر هیلع الله لوسر داد ربخ دمآ ملاسلا هیلع

ترضح هک یا هدنب وت تفگ ملاسلا

یتح ینع کسما ًارش دعب و دارا اذا و هبنذ ةبوقع هل لّجع ًاریخ دبعی دارا اذا یلاعت الله نا .تساوخ ریخ ارت ادخ .ةمیقلا یفاوی ]

349 رد یدرک کرت یدرو وت نوچ [ شور76

کرت شیوخ داروا زا یدرو وت نوچ وت رب ینک

شبت و جنر زا دیآ یضبق ت وت رب

.یمح و ضرم زا دیآ بیدأ [350]

نکم ینعی دوب ندرک بدا نآ و ضبق نآ

یم وت هب هک جنر تسا نوهرم نکم ینعی ظفل .تسا ندرک بدا دسر

نهک دهع نآ زا یلیوحت چیه هب هک

مکح

.قباس دهع زا نکم رییغت و یلیدبت چیه يلب اولاق مكّبرب تسلَأ [351]

دوش یریجنز ضبق نیک نآ زا شیپ ینعی

ب دوش باذع دیق و درک ضبق نیا هک تقو نآ زا شیپ مرجلا .دوش ریجنز ضبق نیا ندرم زا دع یریگلد هک نیا

.دوش یریگاپ تسا نادب یاپ هک یجتوط قایا یکرت هب ریگاپ و لاوا قمتود لکوک هک یجتوط لکوک یکرت ریگلد

.دشاب هتسب 352]

لوقعم جنر[ سحم دوش ت

شاف و سو نر ارت هک زیچ نآ نونکا

باذع تقو نآ رد تسیناحور ج

دوش ینامسج شلا هب ار تراشا نیا یریگن ات

ار تراشا نیا سپ .ینامسج جنر رب تسا هیبنت یناحور ملا نیا

یریگن یزیچان هب [353]

دش ریگلد اهضبق یصاعم رد اما ددرگ هتفرگ وت لد ینک هانگ نوچ ینعی

دعب اهضبق

جنز لجا زا دش ری

نر و باذع ببس ندرم زا سپ ۀلباقم رد لاع و لج ادخ ترضح مرجلا .ددرگ ینامسج ج

صلاخ ترخآ باذع زا و یسر لامک هب ناصقن زا ات تشامگ وت رب ار یناحور ضبق تیصعم (

)38a یبای

ابد یب تسوپ و دورن نوریب دمن زا رابغ ندز بوچ یب و دوشن راومه بوچ ندیشارت یب اریز ددرگن کاپ تغ

زا :رد76

-لصا

53 تیاکش ملاسلا هیلع الله لوسر شیپ بابسا و لاوما ترثک زا هنع الله یضر ناّفع نب نامثع نینمؤملاریما یزور

یم تاکز هک نادنچ دومن رفنت و درک ّدصت و مهد

ق یم یم جرخ رتشیب و منک رایسب لاوما و کلاما و بابسا منک

یم یم تقیقح و ندوب دیق یب و ندرک لصاح یلک تغارف مناوت یمن قیلاع نآ قیاوع زا و دوش شیاسآ هک مناد

ریبدت هچ ملاسلا هیلع الله لوسر ات تسا نآ رد نوففخملا اجن تحار و تسا رقف ملاع رد نید شیارآ و ناج یم امرف دی زرو تمعن نارفک ینامز و نک ریصقت قح تمعن رکش رد ورب نامثع ای تفگ ملاسلا هیلع الله لوسر .

و دحا دمح الله لوسر ای تفگ نامثع ترضح .دنامن تتکرب هنوگ چیه و یدرگ شیورد وت دوز و مک تلام ات یب یاهتمعن رکش نوچ ما هدرک وخ نادب و تسا نم نابز درو و ناج سنوم هک وا دح

وت لوسر .ندرک کرت منا

َل يِباَذَع َّنِإ ْمُت ْرَفَك نِئَل َو ۖ ْمُكَّنَدی ِزَ َلأ ْمُت ْرَكَش نِئَل هک یا هدناوخن دیجم نآرق رد هک دومرف ملاسلا هیلع الله سپ ٌدیِدَش

بابسا و انغ نیا زا نامثع ای ارت (

)39a .دوب دهاوخن ناصقن و نایز و تراسخ وت لام رد زگره تسا ریزگان

ثع ام و داد ار یزاغ درم دصیس و تلاآ و هدع تمامت هب ار رتش دصیس تراشب نآ ۀنارکش هب هنع الله یضر ن امیف و تقفنا امیف الله کراب تفگ و درک ار نامثع ملاسلا هیلع الله لوسر .درک ملاسلا هیلع الله لوسر ةازغ یادف

.نامثع ای تکسما اننیب دعاب دنتفگ ابس سپ

ادخ ترضح هک نانچ کح

یم تیا َنْیَب ْدِعاَب اَنَّب َر اوُلاَقَف ناشیا زا دنک

.اَن ِراَفْسَأ اننیز ذخ انل ریخ اننیش ار ام تنیز ناتسب و ریگب ار ام تسا ریخ یتشز ینعی

ناویا نیا میهاوخ یمن ام

غاب و .غار یرومعم و غارف و نما هن و بوخ نانز ین

.لد تقیقح بابسا و تسا دب رگیدمه کیدزن اهرهش

.تسا هدوب رگیدمه کیدزن ام یاهرهش .تسا هدوب دب ای تسا دد اجناک شوخ تسا نابایب نآ

شوخ نابایب نآ

نآ یارب زا ار نیا هک دنیوگ .دشاب میاهب عابس اجنآ هک تسا شوخ شندش نابایب ای تسا عابس اجنآ هک تسا دنیاین ناشیا رب هاگره ناریقف هک دنتساوخ یا هک دنتسنادن ار نیا اما

نارگید هک تسا تمعن زین ن جاتحم یسک هب

هیلع الله لوسر و هیلا ساّنلا جایتحا رثک هیلع الله ةمعن ترثک نم دنا هتفگ هک دشابن جاتحم یسک هب نآ و دشاب .ىلْفُّسلا ِدَیلا َنِم ٌرْیَخ ایلُعلا ُدیلا دومرف ملاسلا اتشلا فیصلا یف ناسنلاا بلطی

ینعی نوچ هک تسا ینعم نادب نیا

یقرت تیلباق یمدآ تلبج رد یضار هر ّرکم عاضوا رب و دوب دناوتن عناق لاح کی زگره مرجلا دنداهن ل ّزنت و

دنک امرس یانمت امرگ رد سپ .دش دناوتن اذ رکنا اتشلا ءاج اذاف

امرس رد ینعی دنک راکنا ار وا دیآ امرس نوچ

.دنک امرگ یوزرآ احب یضریلا وهف

ادبا ل یمن یضار ناسنا وش

.لا زگره یلاحب د ًادَغَر ٍشْیَعِب َلا ٍقی ِضِب َلا

هب هن

.وا یخارف هب هن و شیع یگنت ُهَرَفْکَا اَم ُناَسْنِ ْلاا َلِتُق

هب تسا تراشا روکذم سبع ۀروس رد هک همیرک تیآ نآ

ل ینعی .ناشیا نارفک طارفا زا تسا بجعت و ار ناسنا تسا هیلع ءاعد تسا ک ینعی ناشیا داب هدرک تنع

ای رفا

ل یبا نب هبتع دارم دیوگ هک دنک تمعن هب دع یلاعت قح ترضح نیا زا سپ تسا قلخ نیرترفاک هچ تسا به

ِإ َّمُث ُه َرَبْقَأَف ُهَتاَمَأ َّمُث ُه َرَّسَی َلیِبَّسلا َّمُث ُه َرَّدَقَف ُهَقَلَخ ٍةَفْطُّن نِم ُهَقَلَخ ٍءْيَش ِ ّيَأ ْنِم َش اَذ

ُه َرَشنَأ َءا ه لان املاک

هرکنا ید

.دنک راکنا ار وا دسر تیاده هب هک یرابره ینتشک دش ناز تسا ناس نیز سفن

نارفک ابس لها دننام سفن

( نآ زا تسا تمعن لقع یامرفراک رگا دشاب سفن یامرفراک هک تسا یتقو نیا ینعی .دش ینتشک تهج )40b

ن نینچ نیا دنک هشیدنا روما بقاوع و دوب ینتشک تهج نیا زا سپ دشاب

.تسا هدش ینس نآ تفگ مکسفنا اولتقا

.یلاع و یهن شک وس ره تسا یوس هس راخ هشوک چوا یکرت هب عارصم نیا ینعم

هک هبناج هن ره ردنگد یل

.نیسایوق یهج یک وت وا مخز زو دلخ رد

یهرمه هب سفن ات مرجلا .یوش صلاخ وا مخز زا یک ارت دلخ یم77

تسلاتبم اوه ین مارآ و رارق زگره ار وا

نز راخ رد اوه کرت شتآ .تس .زوسب ارنآ و

راکوکین رای ردنا تسد

:یهج77

یهر -لصا

54 نز .دوش وکین تراک رای نآ وچمه ابس باحصا دندرب دح ز وچ

دندرب دح زا ابس لها ار یساپسان نوچ هصقلا .

ابص زا هب ابو ام شیپ هب هک ابص داب زا تسا رتهب نوعاط ام دزن هک دنتفگ اییوگ

نارفک هک تسا هیبنت نیا رد

تیصعم باکترا و ندش تمعن عارصم ،هک تسا نتساوخ تفآ تیفاع یاج هب ندرک

تاهج ردنا ای و دتفا ان ز رو دندمآ تحیصن رد شناحصان دنتشاد حوتفم تحیصن باب قیرط ناحصان ینعی

دندش یم عنام رفک و قوسف زا

دنتشامگ نایصع و قوسف زا ناشیا عنم رب تمه و دنتشاد یم ناحصان نوخ دصق

ضح تر یلع و ّلج ادخ

زگره و دنتخانش یمن هناد زا ماد هک دوب هتسب نانچ ار ناشیا مشچ اضق ریثأت اما داتسرف لوسر هدزیس ار ناشیا م یرفاک و قسف مخت دندرک ناشیا نوخ دصق هکلب دنتخادرپ یمن حصان تحیصن رب یهلا ءاضق اریز دنتشاک ی

دوب نینچ ناشیا ناهج نیا گنت دوش دیآ اضق نوچ

.یخارف نیدنچ اب ناهد جنر دوش اولح اضق زا

لوسر اذهل و

ملاسلا هیلع الله اضفلا قاض اضقلا ءاج اذا تفگ

.دوش گنت نادیم دیآ اضق نوچ اضقلا اج ذا راصبلاا بجحت

ینعی یم هتسب مشچ اضق تقو دوش

م ظفل رصبلا یمع اضقلا ءاج اذا هک تسا نیا یدر مشچ لحک مشچ دنیبن ات

ار بوجحم و ش روتسم و

رعش .اود اضقا زا اراو دنک یمن قرف هک دو

ادج و درف اهماد زا اوه رد نارپ غرم سپ لاب ریت وا رپ رب اضق ۀضبق زا دیآ یم

درگ دیزیگنا وچ سراف نآ رکم خ و دزیگنا ار درگ دنک رکم هک یراوس

.دزاس ناهن ار دو تثاغتسا زا رابغ نآ

درک رود سردایرف هک دوش باجم رابغ نآ

راوس زا دارم .دنک یمن بلط ی .ایند لام و انغ رابغ زا و تسادخ

ترخآ تمعن و دوش تمعن دیزم رکش رگا ات دوشن تلود و لام رابغ هب ایند باحصا و اینغا ادخ ترضح مرجلا ( ددرگ لصتم ا لاملا معن هک )40a

فارعا ۀروس رد ادخ ترضح هک نانچ دسر هاگان رهق لااو .ثیدحلا ،حلاصل

یم ْلا َّلاِإ ِ َّاللَّ َرْكَم ُنَمْأَی َلاَف ِ َّاللَّ َرْكَم اوُنِمَأَفَأ دیامرف . َنو ُرِساَخْلا ُم ْوَق

رابغ یوس ورم ور سراف یوس هجوتم ینعی

.ایند یوس هن وش ادخ ترضح راوس رکم نآ دبوک وت رب هنرو

غ ، هتفیرف تمعن و لام هب ارت دیاش هک وشم لفا

ءازج و یهلا رهق هاگان هک دشاب هناد چیه هک تسا نآ مزاح سپ .دسر یساپسان

دنکن روصت یماد یب ار یا تفگ

دروخب شگرگ نیا هک ار نآ قح یم فارعا ۀروس رد هک نانچ درک کلاه و

ُّلَضَأ ْمُه ْلَب ِماَعْنَ ْلأاَك َكِئَٰلوُأ دیامرف

ِبَس ًلای درکن یراز نوچ گرگ درگ دید ّحص و هاج و تمعن و لام هب مرجلا تخیرگن و

تشگ دیاب یمن رورغم ت

ار یدنفسوگ هکنآزا ۀناخ زا رتخد نوچ نانچمه و دننک هبرف و دنرورپ یم دنشکب هک دنهاوخب نوچ ار یواگ ای

ارایب ار وا و دنزاس شزاهج دنهاوخ نداد رهوشب و ندرک رود ردام و ردپ و دنی

ار گرگ درگ تسناد یمن وا .

دسانشن گرگ یوب هک تسین یدنفسوگ چیه ینعی سارهن شیوخ نوخ دصاق زا و دسانشن گرگ یوب هک

اما د

نآ ار دوخ کلهم تسناد یمن ناس ارچ وا درک ارچ شناد نینچ اب

ارچ یعرم رد و ارچ ملع و لقع نینچ اب

حلا ملعی مل دومرف ملاسلا هیلع الله لوسر .درک .انیمس امحل متلکا ام توملا نم نوملعت ام ناوی

یوب نادنفسوگ

دنزگ اب گرگ و

ب ،ررض ا دنزخ یم وس رهب و دننادب یم

.تسا نتخیرگ دارم ندیزخ زا تسا عراضم زغم

ار ریش یوب تاناویح ریخا عارصم ل ّوا هب تسا نوهرم عارصم نیا لوا

یم کرت دنادب یم ارچ دیوگ

تباهم هک

زاب ندیرچ ریش یم

.ار دوخ دراد درگ زاب یدید مشخ ریش یوب

44-1 يفَك ۀّیضق و نک عوجر و رد ًاظِعاو ِت ْوَمْلاِب

یلا فرعت لا و روبقلا یف ادغو رودلا يف مویلا متنا هک راد رطاخ

.روشنلا موی روملاا ربصی ام تیاکح

55 یم تیزعت رسپ هب ار یهاشداپ املع زا یکی وه و کنبا تام تفگ هک داد

و کلصا وه و کوبا تام و کعرف

عرفلا ءانف دعب رظتنتب اذامف کلصو وه و کوخا تام .لصولا و لصلاا و

درگ زابنا رذح و تاجانم اب

.دوش تمحر ببس ات وش نیرق و کیرش

تیاکح رب یهاوخ تاجن رگا دنتفگ هک مدید باوخ هب .متفرن یو ۀزانج هب .درمب نمؤم یدرم تفگ یرون نسحلاوبا خیش رس ( تفگ و درک هیرگ گرم تقو هب دنتفگ مدیسرپ لاح مدرم زا .ورب یو کاخ مل ام )41b

دلا هل ةرخلآا و این

.ةرخلآ و هل رانید لا نم یلع محرا گرگ درگ زا هورگ نآ دنتشگناو .یهلا مشخ درگ زا تعامج نآ دندرگن زاب

گرتس دمآ درگ دعب تنحم گرگ

.گرزب دمآ رابغ زا دعب لاب گرگ دیردرب

مشخ هب ار نادنفسوگ نآ ،رهق و

مشچ دنتسب درخ ناناپوچ ز هک و

.دندرک زامغا دنچ

وچ دندمان و دناوخب ناشناپ هورگ نآ دندومرف حاحلا عنم رد ناربماغیپ و ناحصان هچره ینعی

هکلب ،دندماین زاب و اوه هاگارچ زا ناپوچ لوق هب ،دندومن هغلابم نایغط رد رد مغ کاخ

یم ناپوچ مشچ78

دز دن ،

دنتفگ ینادان یور زا و دندز ناحصان مشچ رد مغ و مشخ کاخ خ وت زا ام ورب هک

میرت ناپوچ دو .نادراک و

میرورس کی ره میدرگ عبت نوچ .نارماک و میرورس کیره میوش یم عبات هنوگچ ینعی

رای ِنآ و میگرگ ۀمعط

ین وش یمن امش نآ زا میوش یم گرگ ۀمقل دنتفگ هّیلهاج تریغ زا ینعی ین راع نآ و میران مزیه .می

هب رانلا مکح

دش عبات راع و میزوس شتآ هب راع هل و .مینک یمن لوبق ار ن

غامد رد تیلهاج دب یتیمح َنیِذَّلا َلَعَج ْذِإ مکحهب

.ناحصان هب دندرکن عابتا نآ زا ناشیا غامد رد دوب تیلهاج تیمح .ِةَّیِلِهاَجْلا َةَّیِمَح َةَّیِمَحْلا ُمِهِبوُلُق يِف او ُرَفَك گناب

غاز درک ناشنمد رب یموش هناخ ینعی

یارس و اه ناشیا یاه

غاز هک دش بارخ نانچ یارس

ناشیا هنهک یاه

ناب تخاس ناشیرپ دلاب فارطا رب ار نانیا درک بارخ ناشیا نانچ و ادخ ترضح نوچ .یدرک یموش گ رهب

هاچ دندنک یمه نامولظم هد یبارخ نیا ینعی .

راوشد ناشیا شیپ ناشیورد ندمآ هک دندوب هتساوخ نآ یارب زا اه

.دوش گ یم و دنداتفا هچ رد

،هآ دنتف دنتفاکشب نافسوی نیتسوپ هراپ هراپ و

.دنتخاس کی کی دندرک یم هچنآ

دنتفای راتفرگ دنتخادنا لاب هاچ رد ار یفسوی رگا و دندش لاتبم نادب دوخ دندنک یم نامولظم یارب زا هک یهاچ

دندش لاب هنوگ رازک وت یوج قح لد هک فسوی نآ تسیک

یم ار قح هک تسوت حور و لد فسوی نآ .دیوج

وت یوک ردنا هتسب یریسا نوچ ا کی وچمه ،

.تسوت سفن سوبحم ینعی وت ۀلحم ۀتسب تسریس رب ار یلیئربج

یا هتسب نتسا هتسب دامع و نوتس رب و هتفرگ ارنآ هک تسا لیئربج اییوگ حور .

هتسخ اج دص هب ار شلاب و رپ

یا هدرک حورجم اج دص هب ار لیئربج نآ لاب و رپ یصع ببس هب هک یا

هب ندیرپ زا ،نا هتشگ عنام نامحر یوس

هب و یا هعطق .یا هدرک لطعم و لفاغ تعاط زا یروص ماعط

یناسنا رمع هک دشاب فیح درذگ روخ و باوخ هب میاهب نوچ

ششوک زا دناوت یم یمدآ ( هتشرف زک

درذگ رد لضف هب )41a

یروآ نایرب هلاسوگ وا شیپ .یروآ ناسنا ماعط وا شیپ

ار وا یشک هگ یروآ نادهک هب

ناویح وچمه ار وا هاگ

ییوگیم و یروآ نادهاک هب یشک یم توپ و تول ار ام تسا نیا روخب هک

هک یناد یمن ار نیا زج ار وا تسین

توق اللهءاقل تیب .توق تسین ادخ ترضح یاقل زج ار حور لیئربج و

تساوخن یبقع و ییند شیوکب دیارآ قشاع گید یسوم دوصقم ندمآ روط بناج

تسر

رب :رد78

-لصا

56 ا نآ دارم .تسا ناناج رورپ ناج لامج لد یاذغ اما و تسا نادبا و سوفن یاذغ ناشیا رد مامتها هک ارت تس

یب یاقل هدهاشم لد یانمت و نوگانوگ یاذغ هب نت ندرورپ وت یوزرآ نیریش و برچ رد وت تذل لامک .نوچ

.یناحبس لامج راونا ۀراظن رد لد تحار لامج و یناف تما و هجنکش نیز

لاتبم نآ ناح ندومزآ و هجنکش نیا زا

،تسا سفن سوبحم هک حور ینعی وت سوبحم نآ ادخ اب تیاکش وت زا دنک یم

یم و دیوگ ناغفا ادخ یاک زا79

نهک گرگ نیا ،دنک تبانا ادخ یوس هب و دنک تیاکش هراّما سفن زا ادخ ترضح هب حور و لد لیئربج نوچ .

هب نوچ آ َنیِذَّلا اَهُّیَأ اَی مکح َت نِإ اوُنَم

ادخ ترضح دشاب وا رکشل زا و ادخ راصنا زا حور ،ْمُك ْرُصنَی َ َّاللَّ او ُرُصن

دنک یرای ار وا نک ربص دمآ تقو کن شدیوگ

نک ربص دمآ تقو نونکا ار لیئربج نآ دیوگ ادخ ترضح . داد

ربخ یب ره زا مهاوخ او وت .رنه یب و

رگداد یادخ زج دهد هک داد رد فاصنا و لدع هک

یسک .تسوا ف ّرصت

هک یوسام تبحم کرت وت ات .دنک اور شتجاح ادخ ترضح درآ تاجاحلا یضاق یوس هب یور تاوهش کرت هب

. ٍمیِظَع ٍحْبِذِب ُهاَنْیَدَف َو هک داتسرف ادن ار وا ادخ ترضح .درک سپ کرت دوب نارگن ترضح زا ،ینکن تیاکح یحو ناربمغیپ زا یکی یلاعت قح هدنب نلاف هک داتسرف

و تسا یتجاح سب ار رگا .تسا یتجاح یو رب زین ارم

؟دوب یتجاح یسک هب ارت هنوگچ یهلا تفگ تاجانم رد ربمغیپ نآ .منک اضق مه زین نم دنک اضق نم تجاح وا ک اور یو تجاح ات درادرب ام نود زا لد ات یوگب ار یو .تسا هدیمارایب ام نودب هدنب نآ هک دمآ نامرف .من

هک دیوگ یمه وا انف دش مربص

،دنامن و تفر انبر ای وت یور قارف رد

دنک ضارعا ادخ ترضح زا هک یسک .

بر ترضح رد نیزح لد هظحل ره هک رادم اور سپ .ترضح زا یرود و تسا تبقاع ءوس تملاع ایند رد دج تنحم و ییلاتبم مغ زا و دنک تیاکش وت زا نینح و هلان رازه دص هب نیملاعلا ( دننک تیاکح ییا

و )42b

دنیوگ دوهی تسد رد هدنامرد مدمحا یم افج ارم هک

.دننک دومث سبح رد هداتفا محلاص هیلع تسا حلاص موق

.ملاسلا ایبنا ناج شخب تداعس یا ایلوا ناج ۀدننک تیبرت و

ایب ای مناوخزاب اب شکب ای هب ای شکب ار سفن ای

مکح

اوخزاب ارم نمحرلا تابذجلا نم ةبذج هب نک بجح عفر ای ن

.ایب نم دزن بات تسین ار نارفاک تقارف اب

هک نم

.مرآ تقاط و بات هنوگچ وت قارف هب منمؤم بارت تنک ینتیل ای دوگ یم

هب تسا تراشا رد هک همیرک تیآ نآ

.تسا روکذم مع ۀروس رخآ تسوس ناز دوخ وک تسا نیا وا لاح

.وت بناج زا هن تسا رگید بناج زا نوچ

ب دوب تسوت نآک یسک وت ی و

ا هب هک اما دنک یناملسم یوعد ایند رد و دشاب وت نآز دلوی مل و دلی مل نم مکح

اًبا َرُت ُتنُك يِنَتْیَل اَی رفاک وچمه ار نآ دتفا رود وت لامج هدهاشم ترخآ رد انمؤم نمؤی و انمؤم شیعی و انمؤم .دیاش یم نتفگ هزن یا یرآ هک دیوگ یمه قح

سراپ و شوخ یا مرخ و ا

بص ونشب کیل ربص و رآ ر

هب ینعی .

للاج و ایربک ترضح زا ،ددرگ لاقم نیا لاثما لباق لاصتا تلود و لاصو لوبق دونش ناج شوگ هب نم نخس تحار ۀمدقم و قارف تنحم نیا هک زاسب ام تقرافم شتآ زوس اب و زادرپب یروبص اب یتدم هک دسر رد باطخ د قایتشا درد نیا و تسیدبا لاصو رد مادک .یدمرس یاو

ن اود عبتتسم هک تسد حبص هک هریت بش مادک و تسی

.تسین افق رد نشور شورخ مک شماخ تسا کیدزن حبص

باتفآ عولط نامز ای تمایق هاگرحس ای تداعس حبص

.نک شوج کدنا و شورخ مک ،تسا کیدزن نم لامج شوکم وت وت یپ مشوک یمه نم

ود رد یبرع فاک

دشاب دوز ینعی عضوم بط رب لاعت لاوز هک

و میبوک ورف اوعدی ل ارت و میناسرب وت شوه شوگ هب یعجرا ربخ

79 Metinde: دایرف

57 هب یور یدنمزاین اب و یراد زاب ناهج ۀفیج زا لاگنچ و بلخم زین وت میناوخ زانهش یوس هب زابهاش نوچ

.یرآ زاین یب هاگرد هد یوس ییاتسور توعد هب هجاوخ نتفر ناتساد ۀیقب ا درگزاب نیه دح ز دش درگ رای ی

دح زا تفر ا نک عوجر

.رولاد رای ی درب هناخ نیبب ار هجاوخ ییاتسور

.درب هناخ هب ار هجاوخ هک نیبب ار ییاتسور هشوگ کی ابس لها ۀصق

هن هدش روکذم دارطتسا تبسانم هب هک

هد هب دمآ نوچ هجاوخ نآک وگب نآ دوب .دش هنوگچ و

درک هویش قلمت رد ییاتسور هک درک رکم یسولپاچ رد

ه شیوخ سیبلت ( قح تروص رد سیلبا وچم

.دومن )42a درک هویلاک ار هجاوخ مزح هک ات مامتها و طایتحا هک ات

.شمشمق یکرت هب دش هریخ وا مایپ ردنا مایپ زا .درک قمحا و لقع یب ار هجاوخ دش هریت هجاوخ مزح للاز ات

.تشگ ردکتم هجاوخ مامتها یفاص بآ زا مه

دنسپ رد شناکدوک اجنیا هجاوخ نادنزرف

وی ناوخا وچمه هیلع فس

،ملاسلا یم یداش هب بعلن و عترن

80دندز اَم اَناَبَأ اَی اوُلاَق دنک یم تیاکح فسوی ۀروس رد ادخ ترضح هک نانچ

ْعَت ْرَی اًدَغ اَنَعَم ُهْلِس ْرَأ َنوُح ِصاَنَل ُهَل اَّنِإ َو َفُسوُی ٰىَلَع اَّنَمْأَت َلا َكَل ُظِفاَحَل ُهَل اَّنِإ َو ْبَعْلَی َو

. َنو ز شک فسوی وچمه

بجع ریدقت دربب ظفل هب تسا نوهرم بجع ریدقت ظفل

با لظ زا دربب بعلن و عترن ناوخا نانخس هک نانچ .

ملاسلا هیلع بوقعی ینعی ردپ ۀیاس زا ؛مینکب یزاب و میروخب رایسب ینعی ،بعلن و عترن دندوب هتفگ هک فسوی ار فسوی نادنزرف نخس نینچمه .دندوب هدرک رود

اس رود لقع ردپ زا ار هجاوخ لد هجاوخ نینچمه و تخ

رد تسا هدناوخ بعل و وهل ارنآ یلاعت دنوادخ هک ایند تایح ۀچیزاب و بیرف هب هّیندب یازجا و هّیناوهش ساوح پ .دوش ادج لقع نابرهم دزن زا و ددرگ لاتبم تعیبط هاچ رد فسوی هک تسا راک نآ هب هک تسا نآ غلاب س

تفیش ایند فراخز ددرگن هتفیرف بعل و وهل هب و دوشن ه

هجاوخ زا دارم مرجلا .دنامن زاب نابرهم رای ۀیاس زا ات

هّیناوهش یاهتوق و هیندب ءاضعا و ساوح نآ تسیزابناج هکلب یزاب هن نآ

عیاض و نتخاب ار ناج هک نیا 81

هلیح نیدب هک تسا ندرک ساغد و رکم و هلیح

نآ تسا یزا ددرگ لاتبم باذع هب ناج .82

ادج تدای زا هچره

دزادنا هب ارت هک زیچره نآ دزادنا ادج رای زا کلاوم نع کدعبی ام لک کایند مکح

دراد نایز ناک ار نآ ونشم

.نایز .نارسخ تقیقح رد اما تسا دوس تروص رد هچرگا ریگم دص رد دص دوس نآ دوب رگ

هب هک ْلُق مکح

ُّدلا ُعاَتَم ف ارنآ تسا کدنا دوس ٌلیِلَق اَیْن .وشم هتفیر

ریقف یا روجنگ ز لسگم رز رهب هب کدنا رز رهب

ِ َّ ِلِلّ َو مکح

اهزیچ ۀمه زا زیچ چیه هب هک ریقف یا وشم عطقنم و لسگم اطع رپ راد هنیزخ زا ِض ْرَ ْلأا َو ِتا َواَمَّسلا ُنِئا َزَخ یزگ یقاب رب ار یناف و تسا تمارغ بجوم ندنام او .تسا تمادن رمثم دن

ی دنچ هک ونش نیا درک رجز نادز

یم هک نانچ درک خیبوت و شنزرس دنچ ملاسلا هیلع ار یبن باحصا م ّلاع کلم هک ونشب ار نیا ینعی دیامرف

تفگ

درس و مرگ ار یبن باحصا ( زامن رد ملاسلا هیلع یبن اب هک

.تفای مک هّلغ و دوب طحق مایا و دندوب هعمج )43b

وراک نوچ تسا لبط اب یدنتفوک لبط یدمآ هّلغ نا

نوچ .یدش ربخ ار مدرم ات یدندرک لابق ینعی ةولص یانثا

دیسر باحصا شوگ هب یسوک زاوآ مرجلا .دناوخ هبطخ دوب ربنم رب ملس و هیلع الله یلص الله لوسر هک یتقو یم هک نانچ دندش باتع ّلحم سپ دنتفر نآ یوس هب دیامرف

رد لهد گناب رب هکناز گنت لاس

طحق مایا و هعمج

اب دندرک ار گنرد یب لط

.دندمآ نوریب دجسم زا و دنرخ نازرا نارگید دشابن ات

نازرا ناشیا هک دنتساوخ هکلب

نارگید هن دنرخ دنرب ناشیا ام ز هفرص بلج ناز

.دنشورفب ار ام رایسب دوس اب و رد تولخ هب ربمغیپ دنام

یم80

:دندز یم دنز -لصا

:نآ81

نیا -لصا

:نآ82

نیا -لصا

58 زامن ا ای دشاب دجسم ای زامن زا دارم نم ةولصلا راظتنا هک دشاب زامن راظتن

عکر ود ماقم میاق هک هبطخ ای ةولصلا ة

تسا رهظ زاین رپ تباث شیورد هس ود اب

نیدشارلا ءافلخ ناشیا زا راهچ هک نت هدزاود هک سک کدنا اب ینعی

َر اَذِإ َو یلاعت الله لاق امک .دنامب اهنت نیا اهنت ملاسلا هیلع الله لوسر هک نانچ .دندوب ُّضَفنا ا ًوْهَل ْوَأ ًة َراَجِت ا ْوَأ

اَهْیَلِإ او

ۚ اًمِئاَق َكوُك َرَت َو َنیِق ِزا َّرلا ُرْیَخ ُ َّاللَّ َو ۚ ِة َراَجِّتلا َنِم َو ِوْهَّللا َنِّم ٌرْیَخ ِ َّاللَّ َدنِع اَم ْلُق

ییناگرزاب وهل و لبط تفگ نیا رد

.تسا لبط وهل زا دارم هک تسا تراشا نابر زا دیربب ناتنوچ

یی .تسا بر بوسنم هک لعف نآ زا ضف دق

متض

ن امئاه حمق وح .دیدوب ناریح هک یلاح مدنگ بناج هب دیدش هدنکارپ

امئاق ایبن متیلخ مث ار الله لوسر دیتشاذگ ورف

.ربنم رب هداتسیا ملاسلا هیلع دیتشاک لطاب مخت مدنگ رهب

.تسادخ نخس زا دیتشاذگب ار ّقح لوسر نآ و

دوجو اب

نم ریخ وا تبحص هک لام و تسوهل83

لفاغ امش اما لامب یمشچ یتشاذگب ار هک نیب هدش

.نک رظن کَبوخ و

ماقم هب و دهد للاج و ایربک مرح هب هار ار هدنب نوچ لاعتم کلم ترضح هک تسیورم اللهدبع نب لهس زا هب دناسر تاجانم آ و ایند بتارم هب لاصا تفتلا ام يجانی نم يلصملا ملع ول مکح

تبحم هار و دیامنن تافتلا ترخ

امیپن یوس ام شن موسرم تعیبط ناصقن و تمه تساسخ هب ات دی

زابنا ادخ بیبح اب هک یتاجانم رد هّصاخ .دو

.دشن عقاو تّلز نیدنچ زگره ار باحصا دنیوگ .دوب زارمه ارس ود ره ۀجاوخ اب و دشاب امش صرح دشن دوخ

نیقی نیا ار دشن مولعم نیا امش صرح و

هک نیقازرلا ریخ و قازر منم ریخ و هدنهد قزر

زج و منم نیقزارلا ا

( تسد هب ار یتمه بحاص مامز و مدرازگن عیاض ار هدنب چیه یعس مرجلا منم نید موی ۀدنهد نارسخ )43a

دبای یلوم رادید یّلجت تلود درذگب ترخآ و ایند زا هکره و دبای یبقع تداعس درذگب ایند زا هکره سپ .مراپسن کنآ دهد یزور دوخ ز ار مدنگ ه اج هب خسن ضعب رد

قاو روخ ظفل دوخ ی .تسا ع

دهن عیاض ار تاهلکوت یک

.دنک عیاض ارت یاهلکوت هک دشاب اجک تیاکح باوج لولهب .دشابن قلعتم نادب تلد ات منک ررقم وت زور ره یزور ات ایب تفگ ار لولهب دادغب ءافلخ زا یکی ع دنچ رگا مدرک یم نینچ هک داد .دیاب هچ ارم هک ینادن هکنآ لوا .یدوبن بی

.دیاب یم یک ارم هک یسانشن مود

ن مولعم موس یم همه نیا تسه قزر لماک یلاعت قح و دیاب یم دنچ ارم هک تسی

هلماک تمکح یور زا و .دناد

یم نم هب زا هانگ هب یلاعت قح و یریگزاب نم زا هفیظو نآ و ینک بضغ نم رب هک دیاش رگید و دناسر

نم

.دراد یمن زاب یزور تشگ ادج مدنگ یپ زا

نآ زا ی ریخا عارصم لوا هب تسا نوهرم لوا عارصم نیا رخآ

،ینعا نامسآز مدنگ تسداتسرف هک هب عناص زا و راخم تساسخ راخ هب ار تّمه ۀدید و رآ شیپ فاصنا سپ .

.زاب ینام یم هک زا هک رگنب یراب زادرپم عنص هب بآ زا ار ناطب زاب توعد ارحص

هصق نیا زا هصح و زک ار ّطب دیوگ زاب

زیخ بآ یم زاب ینعی هلیح و بیرف و یزاس هراچ و نوسفا هب هک دهاوخ

زا دیوگ ار وا هک دزای شیوخ لاگنچ و بلخم یلاتبم ات دزادنا نوریب تسوا نصح هک بآ زا ار طب یزادرپ زیخرب بآ زیردنق ار اهتشد ینیب هب ات

.زیمآرّکش و فیطل و طب

رود زاب یا هک شدیوگ لقاع زا وش رود ینعی

رورس و تسا نما و نصح ارام بآ یمن نیا زا ام .

و دهنن شوگ وا بیرف هب دوخ سپ روجهم هب ندش مهاوخ

.دباین ییاهر وا لاگنچ زا دیآ نوریب رگا و دنامب ملاس یدمرس نما رد ،دهدن وا نوسفا تسد هب مزح مامز وید

یا دیآ زاب نوچ باتش ناّطب

تقیرط ناکلاس یا تسا زاب نوچمه سیلبا یه

ن بآ نصح زا دیور مک نوریب هب .

زا :نم83

-لصا

59 مارآ هک تسا هلا هاگرد هّجوتم و هار کلاس لاح لیثمت نیا ناطیش و سفن ۀسوسو هب و هتخاس بیغ رحب رد هاگ

برق زا دوب دناوت نمیا هّیناطیش سجاوه یاهلاگنچ و هیناسفن سواسو بلاخم زا هتخادرپن یهاشداپ ترضح

بیغ ناوخ دیاوم زا و دنامن رود یقیقح .دوشن هرهب یب ی

درگ زاب ور ور دییوگ ار زاب .نک عوجر و

ام رس زا

یاپ یا راد تسد درم

یاپ . ( نامدرم هب ار ریقف لاح و دنک ییادگ ناریقف رهب زا هک دنیوگ ار سک نآ درم )44b

،تسا تللاد اجنیا رد دارم دیوگ توعد زا یرب ام

ارت توعد ت ارت وت توعد

ارفاک وت مد نیا میشونن ام ام

.رفاک یا وت سفن نیا میشونن ارت ناتسدنق و دنق ار ام نصح

ینعی .ارت دنق یلک و دنق ار ام تدابع بآ نصح .

داب ارت اهیفام و ایند تاذل و تاوهش ارت ناتسب تا هیده مهاوخن نم

ایند بسک یوس و مینکشن ار تولخ ام سپ

میورن اریز مک تول دیاین دشاب ناج هکنوچ یم یمن یگنسرگ زا

.میر ملع دیان مک تسه رکشل هکنوچ هب سپ .

ینعم نیا ۀظحلام دیروآ رذع یسب مزاح ۀجاوخ

.دورن ییاتسور توعد هب ات دیرم وید اب درک هناهب سب

للعت .

وخ زا دارم .دورن یهلام هد یوس هب یهاج تراجت و یهلا رهش زا ات دومن رایسب درم هبترم نیا رد رهش ۀجا

سور زا و تسا دباع و کلاس .تسا لضم هک ناطیش ییات

مهم مراد اهراک مد نیا تفگ راد روذعم ارم سپ

رگ

مظتنم ددرگن نآ میایب بیترت رد نونکا هک مزای یمن ندروآ هد رفس هب یور رایسب تاّمهم نآ مامتا یب سپ .

هک تسا هیبنت نیا رد .مراد رگید رفس بابسا خآ مغ و دشابن لفاغ ناطیش رکم زا هک دیاب یم ار درم

دروخ تر

.درب تملاس ار نامیا ات دشوک وا لمع هب و تسا هدومرف مکزان راک هاش

هدومرف فیطل یاهراک ارم هاشداپ و

ددرگ لطاب و دساف یزیچ کدنا هب هک تسا تسا هدونغن بش هاش مراظتنا ز

بش نم راظتنا زا هاش ینعی اه

سا هدونغن نا هک تسا دراو فیرش ثیدح رد هک تسا هدرکن ساعن و ت

ءامسلا یلا ةلیل لک یف لزنی یلاعت الله

ی و ایندلا .هیلا بوتاف بئات نم له و هلرفغاف رفغتسم نم مه لوق درک هاش رما کرت مراین نم

هک مین رداق نم

.منک هاشداپ نامرف کرت درز یور هش رب دش مناتن نم

دزن هک مناوت یمن نم تبیه هک موش درز یور هاشداپ

ه و تسا راوشد راهق کلم .رامش یب تمایق لو

صاخ گنهرس اسم ره و حابص ره ِراَد ىَلِإ وُعْدَی ُ َّاللَّ َو مکحهب

یلوسر ماش و حبص ره ارم ِملاَّسلا یم

صانم دیوج یمه نم زا دسر هانپ و

و تمظع نیدب یهاشداپ سپ .هاگ

یربک نیدب یناطلس و هتسارآ للاج ح نینچ نیا اب ایربک و تللاج همه نآ اب و هتساریپ ا

و شسرپ لاتبم یریق

یور مادک هب دراد ینازرا فاطلا و حابص هک تسا هکئلام صاخ گنهرس زا دارم ای تفات مناوت یور وا زا

و راهنلاب ةکئلام و لیللاب ةکئلام مکنیب بقاعتی دومرف ملاسلا هیلع الله لوسر هک نانچ .دنیآ یم ماش یف نوعمتجی

( مث رجفلا ةولص و رصعلا ةولص جرعی )44a

ی نیذلا متکرت فیک لوقیف مکب ملعا وه و مهبر مهلئاسیف مکیف وتأ

.مهلرفغ دق اودهشا ةکئلاملل یلاعت الله نولوقیف نولصی مه و مهانیتآ و نولصی مه و مه انکرت نولوقیف یدابع وت

هد یوس میآ هک یراد اور ر وت ییاتسور درم یا ،

یوس هب ترشع یارب و منک هاش رما کرت نم هک یراد او

مور هد هرگ ناطلس دنکفا وربا رب ات و منک تدابع کرت نم ینعی .ددرگ ضبقنم و دشک مهرد یور هاشداپ ات

.موش ادخ رهق ۀتسیاش منک نوچ شمشخ نامرد نآ زا دعب

هک تخاس مناوت هنوگچ هاشداپ مشخ کرادت نآ زا سپ

اب ایند رد لمع رد و ترخآ و روگ رد هن دش

ک نوفدم رگم نیز ار دوخ هدنز من

هربقم رد هدنز ار دوخ رگم

رعش .تسین رسیم ریبدت ندرم زا سپ اریز مزاس نوفدم ادرف هک هجاوخ یا نک زورما دوخ ریبدت درادن دوس ینک دایرف هچره

تیاکح

60 یم یلقاع یم هک سکره تفگ

یم و دریمن هبوت یب دهاوخ ات هک دهاوخ

لمع هب سکره تفگ یم و دنکن هبوت دریمن

غتشا نانچ ایند یم اییوگ هک دراد لا

ارف ایند راک زا ندرم زا سپ دیوگ ریغ هب تقو نآ رد دوش لصاح یلک تغ

.منک تدابع تفگ زاب هناهب دص وا طمن نیز و تفگ رایسب هناهب و رذع بولسا نیا زا هجاوخ نآ ییاتسور ماربا ۀلباقم رد

اتسور عفد رد مزح یی

اما .درک یم رامش یب یاه فن قح مکح اب اه هلیح

دات تفج مزح قیفوت قفاوم هجاوخ یاه

هجاوخ هک تسا نآ دشن یهلا قیفوت قفاوم هجاوخ مزح هکنآ ببس اما .دوبن ریدقت نیرق وا ریبدت و تشگن یهلا یم بجع دوخ هب ر ریدقت عفاد یناسنا ریبدت هک تشگن اضق نیرق وا یاه هلیح تشاد

سک چیه و دوب دناوتن یناب

مسآ یاضق عفد هلیح فیاطل هب اریز دومن دناوتن ینا

چیپ هلیح ملاع تارذ دوش رگ زاسرکم و

نامسآ یاضق اب

چیه دنچیه اریز

نامسآ زا نیمز نیا دزیرگ نوچ لاجم نامسآ زا ار نیمز ینعی نامسآ زا نیمز دزیرگ هنوگچ

.تسین زیرگ اهن یو زا ار شیوخ وا دنک نوچ

ن .ناهنپ دنک نامسآ زا ار دوخ و یوس نامسآز دمآ هچره

نیمز

نیملاعلا بر یادخ زا و نیمک هن هراچ هن دراد رفم هن

؛هک نانچ نیمک هن نامرد هن دراد هاگزیرگ هن را شتآ

وا رب دراب یم دیشروخ ،نیمز رب

هداهنب ششتآ شیپ هب وا ور

.ور تسا هداهنب دیشروخ شتآ شیپ نیمز نآ رو

ط یمه ورب ناراب دنک نافو ؛نیمز رب

یم ار اهرهش ب ناریو دنک

ور ( هاوخ ینعی .بارخ و شتآ باتفآ زا )45b

نتخادنا شیپ میلست رس زج و نداهن کاخ رب زاین یور زج ار نیمز دزیر ورف بلایس باحس زا هاوخ و دتسرف .تسین وس نادب زج وا یور دیآ بناج نیا زا لاب هنوگ رازه رگا و تسین یور ا

راو بویا وا میلست هدش و نآ

ا نامسآ نامرف میلست نیمز ،ملاسلا هیلع بویا وچمه تس

رابب یهاوخ یم هچره مریسا هک نیمز لاوحا نوچ .

دش مولعم ارت شکم رس ینیمز نیا وزج هک یا

شکم رس دنا هتخاس نیمز زا وت تنیط ریمخت هک کاخ یا ینعی

شکم رد نادزی مکح ینیب هکنوچ ک دیاب یم سپ .

یکاخ یهلا ماکحا نایرج رد و ینک هشیدنا شیوخ لاح زا ه

تیب .ینک هشیپ دراد کاخ زا یمدآ تشرس

تسین یمدآ دشابن یکاخ رگا

نم یدونش مکانقلخ نوچ بارت 84

دینش بارت نم مکقلخ و نوچ باتم ور وت زا تسج یشاب کاخ

ندش کاخ

تنکسم و زجع یور هشیمه و باتم ور شیوخ زا هاوخ شیوخ ندش کاخ دوز ای نکم ضارعا وت زا تساوخ هنب زاین نیمز رب یم راگدنوادخ ترضح هک

دیامرف متشاک یمخت کاخ ردنا هک نیب نیا رد ترطف یادتبا ینعی

.متشامگ تبحم و تفرعم مخت یکاخ تنیط متشارفا شنم و یکاخ درگ

درگ وت متشارفارب ار درگ نآ نم یکاخ

ریگ هشیپ یکاخ وت رگید ۀلمح نک تنکسم کاخ وچمه

ریما تناریم هلمج رب منک ات الله لوسر لاق .

ملس و هیلع

یوخ و ملاسلا مهیلع تسا ناربمغیپ یاهتنس زا عضاوت مرجلا .الله هعضو ربکت نم و الله هعفر عضاوت نم تیب .تسا نامحر دزن رد بوبحم ز عضاوت تسوکن نازارف ندرگ

تسوا یوخ دنک عضاوت رگ ادگ

خ سفن هب ار رتشا ملاسلا هیلع الله لوسر تفگ هنع الله یضر یردخ دیعسوبا و یتفورب هناخ و یداد فلع دو

فسوگ و یدرک دنویپ ار هماج و یتخودب نیلعن یداد یرای ار وا رم و یدروخ ماعط راکتمدخ اب و یدیشود دن

نوچ و یدش هدنام نوچ و یدماین عنام ارو رم مرش و یدروآ هناخ هب و یتشادرب دوخ یدیرخ یزیچ رازاب زا

با ار ملاس و یتفرگب رگناوت و شیورد تسد ریقح و یدرک تباجا یدندرک توعد ار یو هچره و یدرک ادت

:نم یدونش84

زا یدینش -لصا

62 یتسرد هب ینعی ِةَّنَجْلا َباَحْصَأ اَن ْوَلَب اَمَك ْمُهاَن ْوَلَب اَّنِإ هک دننک نایب نون ۀروس رد ادخ ترضح ار هفیاط نیا ۀّصق

ا ام هک میتخاس لاتبم ار هکم له میدرک هبرجت و طحق هب86

سوب نآ باحصا هک نانچ ناتسوب نیا .میدرک ار نات

دوب نیا تداع ار ناشیا ردپ دنامب وا نادنزرف ناتسوب درمب وا .دوب حلاص درم نآ زا دوب اعنص یگنسرف ود رد تخرد زا راب ای دنام زاب تسد و ساد زا هچنآ ،یدرک ربخ ار ناریقف یدیسر هّلغ ندیرب تقو نوچ هک دزادنارب

زا هچنآ ای نآ هک دتفا نوریب طاسب

هب زین لصاح زا کی هد و یداد ناریقف هب یتفرگب تخرد ریز ار طاسب

یتشادرب ار لاسکی توق عرازم و غاب زا ردپ نآ هک دنیوگ و یدش عمج زیچ رایسب ار ناشیورد یداد ناشیورد دنزرف ردپ تافو زا دعب یتشاذگ نیکاسم و ناریقف هب ار یقاب املا لیلق ام دنتفگ نا

رگا میلایعلاریثک و ل ردپ نوچ

و هقاف هنیآ ره میراذگب سان ءارقف و نیکاسم هب سادکا و فاطقا زا یزیچ و میراد یعرم هلماعم رد هلماجم و دنتخاس یم تروشم مهاب و دنتخادرپ یم رایغا زا لزنم بش ناردارب .دبای هار ام لاوحا تحاس هب رارطضا دندروخ دنگوس ا فاطق و نیمز داصح هک

بص هک یتقو .دننک بانع دنوشن هاگآ نیکاسم و ارقف اب دنوش لخاد ار حا

( ناریقف زا ناهنپ هک غاب ناثراو دندروخ دنگوس نوچ نک دای اومسقا ذا تسا نیا تیآ مامت ریسفت و )46a

لا و حابص تقو رد دنشاب لخاد هک یتلاح رد نیحبصم ار نآ یاه هویم دنربب اهنمرصیل کن انثتسا و نونثتسی

دندر

ن اللهءاشنا ینعی سپ َكِّب َّر نِّم ٌفِئاَط اَهْیَلَع َفاَطَف دش لزان ادخ ءاضق .دنتفخب و دندرک دهع نیا هک یبش رد دنتفگ

َّصلاَك ْتَحَبْصَأَف .دندوب ناگتفخ نارسپ ناشیا و َنوُمِئاَن ْمُه َو وت راگدرورپ زا هدننک فاوط ییلاب غاب نآ رب دمایب ِمی ِر

اشیا غاب تشگ سپ ک یغاب دننام لاب اب ن

زا لفاغ لاح نیا زا ناشیا دنامن یقاب یهجو رب دنشاب هدیچ نآ ۀویم ه

هک یتقو ار رگیدکی دندرک ادن سپ َنیِم ِراَص ْمُتنُك نِإ ْمُكِث ْرَح ٰىَلَع اوُدْغا ِنَأ َنی ِحِبْصُم ا ْوَداَنَتَف دندمآرد باوخ اب دنتفگ و حابص رد دندمآرد وس هب دییآ نوریب دادم

ه رگا دوخ تشک ندورد ی اوُقَلَطناَف .هویم ناگدنرب امش دیتس

َّلا نَأ نخس نومضم و دونشن یسک ات دنتفگ هتسهآ و مرن نخس ناشیا و غاب یوس هب دنتفرب سپ َنوُتَفاَخَتَی ْمُه َو نآ دیاین رد هک دیاب هکنآ ٌنیِكْسِّم مُكْیَلَع َم ْوَیْلا اَهَّنَلُخْدَی اب رب ینعی امش رب زور

َلَع ا ْوَدَغ َو شیورد غ َنی ِرِداَق ٍد ْرَح ٰى

نآ سپ َنوُّلاَضَل اَّنِإ اوُلاَق اَه ْوَأ َر اَّمَلَف .دوخ داقتعا هب هویم ندیچ رب نایاناوت نیکاسم عنم دصق رب دنتفرب دادماب و هب هک رگیدکی اب دنتفگ دندوب هتشاذگ هچنآ فلاخ هب ار غاب دندید هک ماگنه اگدرک مگ ام هک یتسرد

غاب هار مین

و ار دوخ ُن ْحَن ْلَب دنتفگ .تسا ناشیا غاب نآ هک راوید و رد یاه هناشن هب دنتسناد و دندرک لمأت ناشیا ضعب

هرهب یب ام هکلب میا هدرکن مگ ار هار ام َنوُمو ُرْحَم انلاوم تمدخ .اثنتسا کرت و ارقف عنم تهج هب هویم زا میناگ

رک تیآ ریسفت ار هّصق ۀّصح و ار همی

یم هک دنک نایب یامرف

هدناوخ ناورض باحصا ۀّصق د یا

وت سک یا ینعی

یا هدناوخ ناورض باحصا ۀّصق هک یا هدنام ییوج هلیح رد ارچ سپ

هلیح کرت و یتفرگن هصح هصق زا

.یدرکن دنچ شین مدژک دندرک یم هلیح شیدنا رکم و شین برقع نامدرم نآ دندرک هلیح

نرُب هک یزور زا د

دنچ شیورد ک

ه .دنچ ریقف قزر زا دننک عطق رکم دندیلاگس یم بش همه بش

.دندرک رکم رکف بش همه یور

رکب و رمع نیدنچ هدرک یور رد

.دنتفگ نخس ههجاوم رگیدکی اب و نادب نآ اهرس دنتفگ یم هیفخ

دنتفگ هدیشوپ

نامدرم دب نآ ار اهرس نآ دبایرد ادخ هک دیابن ات

دصق نیدب باین رد زین ادخ ات هک

شاب یک دوخ نیا ارنآ د تیب .د

دناد یم هک ینادیم وچ نایصع ۀشیدنا نکم ( نیبم

دنیب یم هک ینادیم وچ نآ و نیا یور رد )47b

لگ دیلاگسا هدنیادنا لگ اب و لد هکنآ .زکدناص قداوص قچلاب هی یجیاوص قچلاب یکرت هب عارصم نیا ینعی

هک دشاب یک هدیرفآ ار ریمض ناهن دوخ لد رد هچنآ

رعش .دنادن ارنآ ینک

متخاس :میتخاس86

-لصا

63 ی ّرس ینک ناهن لد رد هک یا یم دیرفآ لد هکنآ

دناد

یم یراک تسد لد ز ناهنپ دنک

یمن نیا ینعی تسا یریرقت ماهفتسا .لد فوقو یب دنک یلمع تسد هک دشاب

تفگ

قلخ نم کاوه ملعی لاا همیرک تیآ لوزن ببس .تسا کلم ۀروس رد هک همیرک تیآ نآ نومضم هب تسا تراشا

دنچ نوچ و یدنتفگ نانخس ملاسلا هیلع الله لوسر قح رد شیرق رافک هک تسا نآ زا هدرپ نآرق لوزن هب تبون

حم نخس رگید هک تفرگ رارق نآرب ناشیا یار و دندرک ریبدت رگیدکی اب هتشادرب ناشیا راتفگ یور هیلع دم

.دنادرگن هاگآ نآ زا ار وا و دونشن یو یادخ ات دنیوگ هتسهآ ملاسلا او ُرَهْجا ِوَأ ْمُكَل ْوَق او ُّرِسَأ َو هک دش لزان تیآ

َع ُهَّنِإ ۖ ِهِب ای ار دوخ نتفگ نخس دیزاس ناهنپ و ُریِبَخْلا ُفیِطَّللا َوُه َو َقَلَخ ْنَم ُمَلْعَی َلاَأ ِروُدُّصلا ِتاَذِب ٌمیِل دینک اراکشآ

تساناد وا هک یتسرد هب تسا ناسکی وا کیدزن ودره ینعی ارنآ رم رب هک یسک سپ تساه هنیس رد هچنآ هب

ینک رس هب نآ ریبعت رگا تسا فقاو ریامض ایآ .تساهلد رد هچنآ دنادن ایآ دوب دهاوخن هدیشوپ وا رب رهج هب ای د

و ار اهلد دیرفایب هک سک نآ تساهلد رد هچنآ دنادن تادوجوم رهاوظ زا هاگآ نآ قیاقح و ایشا نطاوب هب تساناد وا

نآ قیاقد و ّنا

یف قلم ما اقدص کاوجن ترضح مرجلا .یسولپاچ ای تسا قدص وت نتفگ زار رد یتسرد هب

یم تسوت ریمض رد هچنآ ادخ یم نآ یازج و دناد

ُكْبِساَحُی ُهوُفْخُت ْوَأ ْمُكِسُفنَأ يِف اَم اوُدْبُت نِإ َو دهد .ُ َّاللَّ ِهِب م

تفگ

ادغ دق نیعظ نع لفغی یم لفاغ هنوگچ87

هدنور نآ زا دوش .تفرب هک

ادغ هاوثم نیا نیاعی نم هنیاعم هک سک نآ

یرگید هب نم قزر هک متسناد هکنآ یکی .زیچ راهچ رب نم لمع ءانب تفگ مصا متاح .ادرف وا یاج تسا مادک دنیب د تسا نم رب نم لمع هکنآ مود .دور یمن فلخت وا زا دیآ یم هنیآ ره نم لجا هکنآ موس .دراذگ یمن یرگی

هچ .تسین نکمم یم هچره هکنآ مرا

یم یلاعت قح ینک قو همه رد مدرک ایحتسا وا زا مرجلا دناد

.اج همه رد ت

ادعص وا اطبه دق امنیا دیآرب ای دیآ دورف هک یتسرد هب تساجک

اددع یصحا و ه ّلاوت دق هّجوت وا هک یتسرد هب

.ار یو ددع درک رامش و ار وا درک تیاکح نب یم ار هناخ رد تفگ ضایع نب لیضف امدرم زا و یزیوآ ورف ار هدرپ و ید

ترضح زا ارچ ینک ایحتسا ن

( مرش ادخ .ةتیفاخ ِهْیَلَع ٰىَفْخَی َلا هک یراد یمن )47a

وخ یار تماهش رب دامتعا هشیدنا نیا رد ناورض لها سپ .دندرواین یاج هب انثتسا الله ءاشنا لوقی و دندرک د

لاب ات درک شیوخ تردق راهظا یهلا ترضح مرجلا ات تخیر درب و لیس و تخس داب هک داتسرف تکلاه و

ق ۀّصح .دش کلهتسم یمامت هب ناشیا عرازم و ناتسوب ملاسلا هیلع الله لوسر ،ردپ زا دارم هک تسا نیا هّص

رمع و لام وا هک تسا دوخ و تکلمم و رمع و لام هک تسا سفندب ،رسپ زا دارم و درک یم فرص ار دوخ

یم فرص دوخ دارم هب ار ک

یم غیرد ناج و لد ناریقف زا و دن یم لجا لیس و دزو یم انف داب ناهگان .دنراد

دسر

یم لّطعم ار لام و یوق و ساوح عرازم و تارمث یب زین دوخ دنک

نادب نونکا سپ .دناد یم هرهب سفن یا

ازم و هتسارآ ساوح هکاوف عاونا هب تسا یغاب دوهش ملاع ۀطخ رد و دوجو ۀصرع رد ارت هک شکرس یعر

تسا ینیکسم هصرع نیا رد ناج و تسیریقف هّطخ نیا رد لد و هتساریپ لامعا تاّذلتسم فانصا هب تسا وت و

هب زگره من قدصت ناشیا ملاک ندینش هب ةقدص فوهلملا ملاک عامتسا مکح .ینک ی

کاپ تلفغ ز نونکا ار شوگ

نک نآ زا سپ نک کانمغ نآ رجه عامتسا

ک ناج و لد ریقف قارف عامتسا یهد ار نیگمغ هک ناد یتاکز نآ .ن

وت هک یتقو یهن شناتسد شیپ نوچ ار شوگ

.یونشب ار کانمغ تیاکح و لد ناروجنر یاهمغ یونشب

دق نیعظ نع لفغی تفگ87

ادغ دق نیعظ مه لفغی فیک :ادغ

-لصا

64 یتافم اسان سانلا نم نا تسا ربخ رد .بلق نارامیب سان سانلا نم و رجا کلذب مهل و رشلل قیلاغم و ریخلل ح

صا کلذب مکیلع و ریخل قیلاغم و رشلل حیتافم ار دوخ رمع هک تسا رکفت و ةلیل مایق نم ریخ ةعاس رکفت و فر

و هام و لاس دنچ هک ینیبب و ینک باسح هدرک هانگ نیدنچ مایا نیا رد تعاس و زور و هتفه

یلاعت قح و یا

تسا هدومرف ازج موی رد وا لاح دریمب یصاعم نیدب هک سک نآ مرجلا .اَهُلْثِّم ٌةَئِّیَس ٍةَئِّیَس ُءا َزَج َو

دوب دهاوخ هچ

ک یسک اما تسین راوشد نادنچ دور خزود هب و دیآ نوریب رانلا تیب و اسیلک زا هک یسک و توص و دجسم زا ه

ناج و لد سپ .تسا راوشد دور خزود هب و دیآ نوریب یناملسم و ونشب ناشیا ربخ تسا راکفا وا رد نینچ ار

.شوکب لمع رد لگ و بآ زا فیرش ناج ۀقاف

کاپ ناج رقف ای لگ و بآ زا

هک فیرش ناج هک دشاب نیا ینعم

تسا برش و لکا هب وا ءاقب هک دش ندب هب قلعتم نوچ دوبن برش و لکا ۀطساو هب وا ءاقب .تسا د ّرجم و یولع هب دش ضراع هقاف ار وا ( ینعی لگ و بآ زا تسا بکرم هک ندب ۀطساو

ۀقاف تسا هدش ثداح فیرش ناج )48b

.لگ و بآ زا وا رپ هناخ

اد دود ینف رپ در .دراد دودرپ ۀناخ نحم و هآ ترثک هب نف رب ریقف نآ ینعی

ارو رم

ینزور اغصا ز اشگب دور رد هب نزور نآ زا دود ات ینزور نتشاد شوگ زا یاشگب ار هناخ نآ سپ

گ وت شو

دوش مد هار وچ ار وا دنک سفنت نآ زا هک

دوش مک وا ۀناخ زا خلت دود .دور نوریب هک

ک یراسگمغ م اب وت ن

یور یا .باریس یا ای هدننک تیاور یا ام اب ریگ سنا

یم یلعا بر یوس هب رگ یور

یزور هس ود هک دیاب سپ

نم زا وت یهارمه و لیمکت یارب زا هک یسنا راید بیرغ نیا اب رایسب یاهتدم و تسا هدیسر ماقم نیدب یسدق لزا

درپب وا یهارمه هب یتعاس و یزاسب هدیشک تبرغ و تبرک یب و ییآ نوریب یتسه دویق زا و یزا

ارچ و نوچ

یب هاگرد هب ییانشآ هب و یهدن هسوسو تسد هب رایتخا نامز و یهنن شوگ اوه و صرح و زآ لوق هب و ییآ نوچ

یبای ییانشور هارمه نیا .یباتن یور هناقاتشم تحیصن زا و

دوب ینادنز و سبح ددرت نیا ِهارمه نیا اب نوچ

بح هب یزاسب ییادخ بح وچمه ددرت نیا هک یزادرپن ددرت و س

تسا نادنز و س دور ییوس ناج هک دراذگنب هک

.دسر یبناج هب و دشک یم وس نادب نآ وس نیدب نیا

تسا نیا ددرت لاح نیا منم ایوگ یکی ره

دشر ِهار هار و

.تسار تسا قح هار ۀبقع ددرت نیا یباین صلاخ قیرط ۀبقع زا یرذگن ددرت نیا زا ات

نخ یا رنآ ک شیاپ هک ا

تسا قلطم تسا نتفر وا لاح هک دیق یب و

یم ددرت یب تسار هار رد دور

ادخ قیرط و شماگ وجب یناد یمن هر

تساجک .نک ربهر ار وهآ یپ و ماگ ینادن هار وت رگا گ

فاعم ور و ریگب ار وهآ ما ،ملسم و

وهآ ماگ زا یسر ات

فان هب ات .فاص کشم ینک لصاح و

جوا رب شور نیز یور یم رونا

یسریم ینارون کلف رب و ردارب یا

یور یم رزآ رب رگ .تاوهشلاب رانلا و هراکملاب ةنجلا تفح تسا ربخ رد .یور یم تضایر شتآ رد رگا

ز ین

ک و جوم زا ین سرت ایرد ف

هشیدنا و هار تفآ و تفاخم زا و ینک قح یرازگراک رب دامتعا هکنآ زا دعب ینعی

قلطم بانج دصق هدرکان سرتم کلهم چیه زا .ینک

فخت لا باطخ وت یدینش نوچ لا باطتسم باطخ نوچ .

،دنک نایب ارنآ تسا هنوگچ فخت لا یدینش نیا زا سپ یدینش فخت قح داد تفوخ هکنوچ ناد فختلا

ینعی

لا ( هک تسا نآ ادخ ترضح نتفگ فخت داد فوخ ارت )48a

قبط تداتسرف نوچ دتسرف نان نوچمه فوخ .

ا نوچ تسا قبط یم زین نان داتسرف ار و

هد .دنک صلاخ میب زا ارت هک د

تیاکح فوخلا اذه ماد امف یّنم هعزنت نا فاخا و امیلااب ینتم رکا امیف یرورس رثکا ّنا مهلا تفگ یزار ذاعم نب ییحی .ینم عزنت لا ناوجرا یعم تسین فوخ ار وک تسار سک نآ فوخ ار وا هک تسار سک نآ تبقاع کلاه و ترخآ فوخ

دشابن فوخ

.ادخ ترضح زا نونکا تسین فوط اجنیا شک ار سک نآ هصغ

.دنک یمن فاوط یلعا هاگراب ۀبعک بناج هب هک

65 زنم نم جرخیل لجرلا نا تسیورم هنع الله یضر باطخلا نب رمع زا اذاف ةفاهت لابج لثم بونذلا نم هیلع و هل

سیل و هلزنم یلا فرصناف هبونذ یلع عجرتساو فاخ و ملعلا عمس لا تسا دراو یسدق ثیداحا رد بنذ هیلع

دحاو بلق یف نینما لا و نیفوخ عمجا هد یوس هب هجاوخ ندش ناور تخاس زیجهت و دمآ راک رد هجاوخ .درک تسار رفس ِبابسا و

س شمزع غرم تخات باتشا هد یو

مزع غرم

.تخاتب لیجعت هب هد یوس هجاوخ دنتخاس ار رفس نادنزرف و لها

خ دلاوا و لایع س ار بابسا هجاو

.دنتخا

دنتخادنا مزع واگ رد ار تخر .دنتخادنا گنهآ واگ رب ار عاتم و

هد یوس ناباتش و نانامداش لاجعتسا و رورس

دنتفگ رگیدکی اب و هد بناج هب دندرک هجوت هد هدژم هد زا میدروخ یرب هک

و میدروخ لصاح و هویم هد زا هک

.نک تراشب میدرب هدئاف هاگارچ ام دصقم

تسا شوخ وا میور یم هک هد نآ ینعی مینک دصق ارنآ ام هک یاج نآ

.تسا شوخ هاگارچ ار سا شکلد و میرک اجنآ ام رای

.ت تسا هدناوخ ناموزرآ نارازه اب ام ییاتسور نآ ینعی

.تسا هدرک توعد و هدناوخ رایسب تبغر هب ار تسا هدناشنب مرک سرغ ام رهب

هدناشنب مرک لاهن ام رهب زا

.تسا زارد ناتسمز هد ۀریخذ ام ،زارد ناتسمز رهب هد یاهتمعن ۀریخذ زا ام

زاب میرآ رهش یوس وا رب زا زا

اتسور نآ دزن .میروآ رهش بناج هب یی

دنک ام هار راثیا غاب هکلب اب نیا زا شیپ دنک اج دوخ ناج نوردنا ار ام

دنتفگ رگیدکی اوحبرت یک انباحصا اولجع

دوس ات نارای یا دیباتشب .دیریگب

یم لقع اوحرفتلا نورد زا تفگ

َلا َو ْمُكَتاَف اَم ٰىَلَع ا ْوَسْأَت َلاْیَكِّل دیدح ۀروس تیآ مکحهب ( نامداش تفگ یم نوردنا زا لقع ْمُكاَتآ اَمِب اوُح َرْفَت

)49b

دیدرگن نیحبار اونوک الله حابر نم ش دنمدوس ادخ یاهدوس زا ینعی تسا حبر ینعمب ار حتفب حابر ظفل

.دیو نا

نیحرفملا بحیلا یبر م راگدرورپ ٍروُخَف ٍلاَتْخُم َّلُك ُّب ِحُی َلا َ َّاللَّ هروکذم ۀروس تیآ بجومهب

دراد یمن تسود ن

نامداش ایند هب هدنز ات دنک لواطت یرگید رب ایند تمعن هک ار یربکتم ره دراد یمن تسود یلاعت یادخ ینعی ار

هب هدننکرخف و .هاوخرما نآ

ه اوحرفا امب انو

مکیتآ داد ار امش هچنآرب دیوشم حرف رایسب ینعی و لغشم ٍتآ لک

مکیهلا ود و تسا هدنهد لغش هدنیآ زیچ ره هاگرد زا رایغا لاغتشا هب سپ ادخ ترضح زا دنک قوع و دزاس ر

.دیزادنیم ود راب یو ریغ زا وشم وش یو زا داش

بر ریغ زا وش بر زا داش هام اهرگد و تسراهب وا وشم

یو و تسا هدننک هدرمژپ نازخ مایا وچمه وا ریغ و تسا هدنهد تفاطل و توارط راهب وچمه ادخ ترضح .

طم و یلصا دوصقم رعش ،دیاب یم هچ رگد یبای ار وا نوچ تسوا یلک بول

یدوب وت ملاع زا مناج دارم میوج هچ رگید متفای نوچ ارت

تسوت جاردتسا تسوا ریغ هچره نا کدنا و نداد تلهم و

ا ندرک کیدزن لاب هب کد تستکلم و تخت هچرگ .تس

تسوت جات و رس ودره یبای ار شیاضر و ار وا نوچ اما تسوت تنطلس و

الله نم ناوضر و تسوت نآ زا ا

تیب .تسا حیرص صن ربکا راهنیز یرتشگنا منایرگ وت لعل زا دشاب نیگن ریز رد منامیلس کلم دص

تفگ تسیک سان معنا دنتفگ ار ادردوبا رظتنم باقعلا نم نما بارتلا یف دسج

باوثلل ماد مغ هک وش مغ زا داش

تساقل دیص ببس هک وش ترخآ نزح زا داش ینعی تسادخ ترضح یاقل

تساقترا یتسپ یوس هر نیردنا و

یبقع رد تسا دش لااب رب یتسپ ایند رد ناک وچ وت جنر و تسجنگ یکی مغ

و تسا جنگ یکی ناهج رد وت مغ

وچمه وت جنر هک دش لزان تیآ نیا نوچ هک تسا ربخ رد .ناک

هیزجی ةلاهجب ءوس لمعی نم یضر رکبوبا88

:هیآ لصا88

َِّاللَ ىَلَع ةَب ْوَّتلا اَمَّنِإ َنو بو تَی َّم ث ٍةَلاَهَجِب َءوُّسلا َنو لَمْعَی َنیِذَّلِل

ٍبی ِرَق ْنِم

66 رکبوبا ای کل الله رفغ تفگ ملاسلا هیلع الله لوسر تیآ نیا زا سپ .دشاب رورس هنوگچ الله لوسر ای تفگ هنع الله

کره ینعی .هب نوزجت ام اذهف رجت سیلا بصنت تسلا یذلاا کبیصی سیلا ضرمت تسلا و ضرم و مغ زا هچ ه

یم تبیصم و ملا یم بونذ ترافک دسر

.دوش گرد یک کیل ناکدوک رد نیا دری

رد دنک ریثأت یک تاملک نیا ینعی

( قشع قیاقح و تسا قشع رارسا نایب تاملک نیا هک ناکدوک و تسا یزاب تقیرط لافطا عماسم زا )49a

قاشع یوزرآ و رازلگ جرفت و تسیارحص یاوه لافطا یانمت تیلاو رهش زا دارم نوچ .تسلاب شتآ نتخوس

و لهج هد زا و تستدابع و ملع یم اذهل ودنراد ار مود ناکدوک دننک رایتخا ار لوا لاقع تسا تللاض

دیامرف

دنونشب یزاب فلا نوچ ناکدوک ربخ نیا نوچ ییوگب نخس اوه و توهش زا و برط زا ار ایند ناکدوک رگا

.دنونشب گت مه روگرخ اب هلمج دنود یم

ترخآ ریبدت و توم رّکذت زگره دنوش یوپ و گت مه ناروگ رخ اب

من .دننک یمن بانتجا کلاهم ریاس و توم بابسا و ایند ماود زا و دننک ی .تساهماد وس نیا روک نارخ یا

لفاغ

تساهماشآ نوخ یوس نیا نیمک رد وشم تسرامش یب گرم بابسا .تساهراوخنوخ بناج نیا هاگ نیمک رد

هب کح ف اللهوه یمارلا و فده ناسنلاا و ماهس ثداوحلا و سوق کلافلاا م ملا نیا

یم لجا هاگان رف یمن لفاغ دسر

ار امش ار تاذللا مداه دیدرک دای رایسب امش رگا تفگ دندنخیم ار نامدرم دید ملاسلا هیلع الله لوسر دش دیاب منیب یم یک زیچ نیا زا یتخاس لوغشم ز ناهنپ نامک نارپ اهریت

بیغ بیغ زا ناهنپ اهنامک و ادیپ اهریت ینعی

ناناوج یا دیشاب رذحرب رب

یم یناوج بیش ریت دص دسر

لها بناج هب و دینکم دامتعا ناوج رب ناناوج یا سپ

لگ بناج هب هن دیورب لد تیاکح عض و دسر یریپ هکنآ زا شیپ دینک ییانرب راک نایانرب یا تفگ یمه ار ناناوج هرس سدق یطقس یرس فی

تیب .مدش نم هک نینچ دیوش راتفرگ یریصقت هب و دیوش نک لمع یکدوک رد مناوج نم هک وگم

مناوتان هک ییوگ یشاب ریپ هک ادرف

داهن دیاب لد یارحص رد ماگ داهن دیاب یم لد لها یوس هب و نوردنا بناج هب ار هوطخ

لگ یارحص رد هکناز

داشگ دوبن سلج ام هک تسا ربخ رد و باب حتف و

مهادان لاا یلاعت الله نورکذی موق دقف اوموق ءامسلا نم دانم

ئیس تلدب اعیمج مکل ترفغ و تانسح مکتا

ناتسود یا لد تسدابآ نمیا یا لد تسا تدابع و نما عضوم

امکحلا ملاک نم عمسلا و املعلا ةسلاجم کیلع ینب ای هنبلا لاق نامقل نا دومرف ملاسلا هیلع الله لوسر .ناردارب ناف لباوب تیملا ضرلاا ییحی امک ةمکحلا رونب تیملا بلقلا ییحی یلاعت الله رصملا

رد ناتسلگ یاه همشچ

ناتسلگ سلجم ینعی هشیع باط اهلخد نم ایندلا یف ةنج یلاعت الله نا .وا رد تسا نایاپ یب یاهغاب و ناور یاهبآ

( ملع )50b هیراس ای رس و بلقلا یلا جع بحاص هب و لدب نک گناب

لد هدنود یآ ورب و نیع و راجشا هیف

هیراج تخرد الله لها تبحص و لد رد هک اموق تیار اذا ّینب ای تفگ ار دوخ رسپ نامقل .ناور یاهمشچ رد تساه

علطی یلاعت الله لعل و کوملع لاهاج کت نا و کملع کعفنی املاع کت نا کناف مهعم سلجاف یلاعت الله نورکذی و مهعم کبیصتف هتمحرب مهیلع کعفنی لا املاع کناف مهعم سلجت لاف یلاعت الله نورکذی اموق تیأر اذا

کملع

مهعم کیصیف طخسب مهیلع علطی یلاعت الله لعل و اتیغ کدزی لاهاج کت نا و دنک قمحا ار درم هد ورم هد

سپ

.تسا یقمحا ۀیامرس ندش هد میقم و نتشاذگاو ار رهش دنک قنور یب و رون یب ار لقع

بس ار لد و و یگریت ب

ع م قساف و لهاج اب هک تسا نیا دارم ینعم تسا یقنور یب ار لق و تواسق ثعاب و تقامح بجوم تبحاص

دشاب تیصعم تأرج ببس یبتجم یا ونش ربمغیپ لوق

یضترم و اتسور رد نطو دمآ لقع روگ

تسا لقع ربق

یهنلل ربق یرقلا یف نطوتلا .هد رد نتفرگ نطو و یزور دوب اتسور رد هک ره

ماش و زور کی دزاس ار هد و

67 ماقم بش مامت دوبن وا لقع یهامب ات

.مامت هام کی وا لقع دشاب صقان دوب وا اب یقمحا یهامب ات

نیرق و رای زا

دورد هچ اهنیا زج هد شیشح قساف و لهاج مدرم هب هک یسک مرجلا .دوردب زیچ نیا زج هد هایگ زا سک نآ

هب دنک تبحص او ةقرسای هعیبطلا مکح

هبرجت نیا و دنک لیصحت ناصع ةارج و بلقلا تواسق ترثؤم تبحصل

عم تسا یا هدش مول حلاف لها حلاص تبحص هب قساف درم و دنک حلاص کرت حلاط تبحص هب حلاص درم هک

اتسور ردنا دشاب یهام هکنآ و دوش اجنآ رد دریگ رارق هام کی هکنآ

یمع و لهج شدشاب یراگزور .لدروک و

یعابر رم اب رگا ن اناد مد

ینیش ینیشن لااب همه زا ینعمب

تبحص مه دوب نادان رگا وت

ینیشن اهنت وت هک هب نآ نامه

لماک خیش رهش زا دارم نایفوص اب تبسن هک دیاب یم تسا کولس لها نایب یونثم باتک فیلأت زا دوصقم نوچ یم اذهل دشاب لهاج دشرم هد نآ و دیامرف

هدشان لصاو خیش دشاب هچ هد هکلب

خیش تسا ییاتسور نآ دننام لهاان

هدننک توعد هد هب یلقت زا تسد

هدز رد تجح د و تهج شش سبح و رومعم تسیرصم لک لقع نآ ترهش یرآ

( هک ترخآ رصم و تسا داعم لقع راید رهش زا دارم سپ .رون و قنور یب تسا یهد سح جنپ ارنآ )50a

سه تاناویح همه رد ساوح نآ هک دنیب یمن هرهاظ ساوح ساوح نیا یلک لقع رهش شیپ ت

ساوح نیا ینعی

هرهاظ مشچ نارخ نوچ سارخ رد هتسب

هب هک تسایسآ نآ سارخ . نارخ هک نانچ ینعی دننادرگب روتسا نآ

نینچمه دننک یم راک هچ هک دنناد یمن اما دنراک رد لصتم دندرک یم و دننک یم لمع هتسب مشچ هک سارخ م ایند راکب تسا نیب رهاظ هک ساوح میقم هک قاشع ۀقلح زا هنارک مرجلا لفاغ ترخآ راک زا و تسا لغتش

نا

نکم نلاماک تبحص کرت و یوپم ساوح هیرق یئاتسور یپ رد رورغ و بیرف هب و یوجم دنا یلک لقع رهش یعم یلاعت الله هسلجا ایندلا یف ینسلاج نم و ینسلاج امناکف املاع سلاج نم تسا ربخ رد وشم نلاهاج نیرق و موی ةنجلا یف ةمیقلا ریگ هناسفا تروص نک اهر نیا

یا رد انلاوم ترضح و درک ینعم و زار هب امیا یخرب ن

نابلاط یدیشک یم رد هّصح نیا حرش زا ملق مظن نانع زاب .تسین راذگ هصق الله لها دوصقم هک تخاس هّبنتم ار

رایب نایب رد هصق تروص نک اهر ار رارسا نیا هک تفگ یم و ادرد وت له

مدنگ وت هن ریگ هناد

ار هصق ۀّصح

تسا هنادرد ۀباثم هب هک راذگب .تسا هناد مدنگ هلزنم هب هک رایب ار هصق تروص یمامت و

تسین هر رد هب رگ

ناتس یم رب نیه .ناتسب ار هناد مدنگ ارت تسین هر ار هنادرد رگا

نارب وس نیا تتسین هر نادب رگ یم رخآ و

هب یسر حت زین هصق عامتسا نآ تسا تفرعم لیص

درپ ژک رهاظ هچرا ریگ شرهاظ م هک دور یمن تسار و

دار

.تسین رهاظ درب نطاب یوس رهاظ تبقاع

.تخاس دهاوخ هولج ةروص بابلج زا تبقاع ینعم دهاش اریز لوا

تستروص دوخ یمدآ ره یم ادیپ ةروص لوا محر رد هک

.دوش تسا تریس لامج هک ناج نآ زا دعب نآ زا سپ

دیآ یم ناج تریس لامک و لامج وا

صح نآ زا سپ نک نایب هصق ةروص مرجلا .تسا تروص لوا هک نایع ار ه

رب لوا ناج نآ زا سپ تسا تسا یک تروص زج هویم ره لوا

تسا رگید لاثم تسیو ینعم هک تذل نآ زا دعب

.تسا هویم ینعم دنرخ و دنزاس هاگرخ لاوا

ک یم اپرب و دنرخ یم ای دنزودب ار هاگرخ لاوا سپ ناز ار کرت دنن

دنروآ نامه هب ا هک درک ناوت للادتسا نیا زا

.تسا ینعم نآ زا سپ تروص لو تینعم ناد هاگرخ تتروص

کرت .ناد کرت ار ینعم و هاگرخ ار دوخ تروص زین وت سپ کلف وچ تروص ناد حلام تینعم

ار دوخ ینعم

( و نابیتشک ناد یتشک ار تتروص )51b

کی نک اهر ار نیا قح رهب سفن

وگب ار هصق تروص و رخ ات

سرج دنابنجب هجاوخ اوخ رجات ینعی

.دروآ ادص و تکرح هب ار سرج هک دورب هج

هد یوس شموق و هجاوخ نتفر

70 شادنپ لصا ار هیراع دندوب هابتنا یب ناروکمم و هار نارورغم اتسور بناج هب هتشاذگ هد یارب زا رهش و دنت

یی

یم نابایب وا تاقلام دیّما هب و دنتفاتش .دنتفاکشب یرحب و دندیدرون

یم یخرچ بلاود نآ یوس دندز

رگا ناشیا و

هار رد دیرپ یم یغرم دندید یمه نوچ یناث عرصم ل ّوا اب تسا نوهرم

یم هماج ربص هد بناج دیرد

ربص

ار دوخ ۀماج ناشیا یم

یعابر ،قایتشا لامک زا دیرد

هماخ کیپ یا ربخ هک رب

تسود هب یرب یم لوسر یمدوب نم وت یاج هب رگا تیل ای

لوقا ینّنکل یّنع لوسرلا تنا ینتیل ای

لوسرلا عم لایبس تذختا

وب دوش رسیم وا تاقلام و دربب تملاس هب ار نامیا و دور یقیقح بوبحم یوس هب هکره هک تسا سایق نیدب ی

.تسین ورب یرحت یوس زا هد ز دمآ یم هکره

وا .ییاتسور بناج زا وا یور رب شوخ دنداد یم هسوب

وت هک

یا هدید ار ام رای یور .هد رد

یا هدید ار ام ناج ناج وت سپ .یمشچ ارام و یناج ار ام ناج وت

( )53b دوب یلیل یوک میقم هک ار گس نآ نونجم نتخاون

ار یگس وک نونجم وچمه تخاون یم

ناج زا هکره وا نادنزرف و هجاوخ ینعی هسوب ار وا یور یدمآ هد ب

ود و یدنداد تخاون یم ار یلیل گس هک نونجم وچمه یدنتشاد تس

یم شا هسوب یم ششیپ و داد

تخادگ دارم

.ردکمد یدرولزا یکرت هب تخادگ ظفل زا فاوط رد عضاخ درک یم نآ درگ

عوضخ هب ار گس نآ فارطا

ک یم فاوط یم شرکش بلاج مه در

فاص داد برش هب ار گس نآ و

.یدرک تفایض رکش ت تفگ یلوضفلاوب

ماخ نونجم یا ،هتخپان نونجم یا تفگ ربکتم

مادم یدرگ یم هک نیا تسدیش هچ نیا رکم و رخس هچ نیا

یم هک تسا .ناودلا یلع ینک

دروخ یم یدیلپ میاد گس زوپ یم رادرم میاد گس ناهد

و دروخ دوخ دعقم ار

درتسا یم بل هب .ندرتس زا تسا عراضم

یاهبیع سب گس درمش رب وا ی رایسب لوضفلاوب نآ ار گس بیع

.درمش یم دربن ییوب ناد بیغ زا ناد بیع

هک دوب ینعم نادب نیا ینعی .تفاین رثا نیملاعلا بر زا نیب بیع

اد بیغ هب یناد بیع زا و دوب هدرپسن ینعم ۀدهاشم ار هار روص بیبلاج رد صاوخ و یتلاامک و هدربن یپ ین

درکن رظن ار گس هب .دیدن ار نآ و

رعش مکح

ةیآ هل ءیش لک یف و

دحاو هنا یلع لدت

.هلا عضو رهظم و تسا هاگرد میقم هک دیدن ارنآ و وا تینادحو دهاش و تسا قلاخ دوجو لیلد گس وضع ره مظن تسوپ ات زغم ز ناهج هلمج رد تسوا تردق هاوگ هرذ ره

لا نت و یشقن همه وت نونجم تفگ مرج لاوب نآ نونجم

وت تفگ ار لوضف .ینیب تروص و یتروص همه

آ ردنا

نم مشچ زا شرگنب و تیب .نم مشچ زا رگنب ار گس نآ و ایب نوردنا و

شرف ات شرع زا رکف مشچ هب رگنب تسین بیجع رس هک تسین هرذ چیه رد

نیا تسیلوم و هتسب مسلط نیک دخ ترضح عونصم و

.تسا نیا تسیلیل ۀچوک نابساپ ۀلحم ۀچوک نابساپ

نآ .نیا تسا تسود هک تمیق یب و تسا تمه یلاع دنک یلوم هاگرد تمزلام و دنک ایند بلط کرت هک یریقف

یعابر .هنسحی ام ءرملا تمیق دشاب نود تمه زا ندوب مغ ۀناخ رد دشاب نوچ وت رارسا تمه نود لد ردنا

نادیم یزرل یمه هچره رب ک

یزرا نامه ه (نوزف شرع زا قشاع لد یور ناز

دشاب )53a

تخانش و ناج و لد و نیب شتمه .نیبب وا کاردا و

تخاس هاگنکسم و دیزگب اجک هک ّلحم ار یاج مادک وا و

نانآ .تخاس ّرقم و مرکم و زیزع ادخ ترضح دزن دندیشوکب تدابع هب و دندرک ایند کرت هک

دنا هدروآ .دنا

71 اب شیرق دیدانص سلجم رد هراومه دنتفگ ملاسلا هیلع تلاسر ترضح

دوعسم نبا نوچ دنناملاع و ناشیورد وت

للاب و ناسلفم ناگدنب نیا .ناشیا لاثما و بیهص و رامع و دادقم و یسراف ناملس و نک رود دوخ سلجم زا ار

ترضح .میونشب و مییوگب نآرق و نید باب رد نانخس و مینک تساخ و تسشن وت اب ام ات ار نانمؤم هک دومرف

مناوتن ندنار دوخ تبحص زا .تسا راع و بیع ناشیا اب ام تسلاجم سپ دنتفگ .

روضح ترورض تقو هب رگا

مینیبب ات درک یناوت یم نینچ الله لوسر ای دومرف قوراف .مینک وت دارم دایقنا ام دنورب ات یهاوخ رذع ار ناشیا ک دمآ تیآ .دشک یم هچ هب برع یاسؤر مهم هک ُهَّب َر َنوُعْدَی َنیِذَّلا ِد ُرْطَت َلا َو ه

َهْج َو َنوُدی ِرُی ِّيِشَعْلا َو ِةاَدَغْلاِب م .ُه

تسا نم فهک خر خرف گس وا .تسا نم فهک باحصا یور کرابم گس وا ینعی

فهل مه و درد مه وا هکلب

تسا نم عم رب ارم و تسا تروص هب رظن ارت مرجلا .تسا نم هودنا مه و درد مه گس نآ

گس وت شیپ و ین

.یلیل لوسر نم دزن و تسا هّلحم وا زا ارم و دیاین رظن رد تسوپ و تشوگ زج ارت

ماشم هب تسود یوب زج

رعش .مراد تسود تسوا یوک رد ار هک ره نم اما دنراد تسود ار تسود سک همه .دسرن ینکل کاوهب کلامج یف نم لک لاامج یف نم لکب یدج و

دشاب هک یگس نآ وا یوک ردنا

یلیل و تسود ۀلحم رد مهد یک ناریش هب نم

وا یوم کی گس نآ یوم کی

.تسا رتهب ناریش زا ةیاکحلا نارای زا یکی دمآ ربارب یگس یا هّلحم نایم رد و تفر یم نیدلا ماسح خیش تدایع هب باحصا عامجا هب انلاوم ر نیدلا ماسح یوک گس هک دومرف انلاوم دناجنرب ار وا تساوخ ارقفلل کبح تفگ ذاعم نب ییحی .ندز دیاشن ا

ا قلاخا نم کرارف و نیحلاصلا هقلاع نم مهتسلاجم کراثیا و نیلسرمل

.نیقفانملا تملاع نم مهتبحص نم یا

ملاغ ار شناگس رم ناریش هک .هدنب ار تسود ناگس ملاع

ملاسلاو شماخ تسین ناکما تفگ هچنآ هک اریز

نلاف شوگ رد دجنس ناقشاع شوغآ ( نوچ قشع رارسا زا تسیرس دوخ نیا .دجنگن

ود تبحم )54b ار تس

سود هدرک نادب امیا عارصم نیا رد انلاوم ترضح هچنآ اما دراد تسود زین ارنآ دنیب یا هناشن هچره دراد ت ره رد ار فراع و تسیهلا تافص و امسا رهاظم تادوجوم تسا هدیشک زاب ملق نانع وا حیرصت زا و تسا

هدهاشم یرهظم تیب .تسا یهاشداپ ترضح یاهناشن

و راکف ناج رد هک سب ییوت مرادیب مشچ

ک ره یم ادیپ ه ییوت مرادنپ رود زا دوش

ریزانخلاو بلاکلا قلاخ .دنیوگ ایشلاا قلاخ ار ادخ ترضح هک نانچ .تسین بدا قح رهظم قلاطا گس رب اما وم فراع رظن رد سپ .تسین ناکما تفگ تفگ اذهل و دنیوگ یمن رب قلطم بانج رازگ قح یامن لامج ۀنیآ یدج

ا زا یتقو .تسا روص و دوب هتشاذگ ضراوع دویق و دشاب هتشذگ تروص فلاتخ

ت تروص و دوب هتخومآ ینکش

یم اذهل و هتخوس یگناگی رون هب یگناگود دیامرف

ناتسود یا دیرذگب تروص ز رگ یور روص نوچ ینعی

شوپ

یرذگب نآ زا یتقو تسا قیاقحلا تقیقح ج

ناتسلگ رد ناتسلگ و تستن م ۀدهاشم و ناتسوب و تسا غاب

رهاظ

.نامحر تافص و امسا هیاکحلا یم یهار رد یدیرم اب یبش هرس سدق یدادغب دینج و انعمس کیبل کیبل تفگ دینج .دزب یگناب یگس .تفر

اوآ و ادخ رهق زا گس ۀمدمد و توق تفگ دوب تلاح هچ نیا هک دیسرپ دیرم نآ زا دعب .انعطا تردق زا ار وا ز

جلا مدیدن نایم رد ار گس و مدینش ادخ .مداد رهق باوج کیبل کیبل مر

یتخوس یتسکش نوچ دوخ تروص و

.یتشاذگب ار تروص یتخومآ تسکش ار لک تروص

.یدیسر یقیقح ینعم هب و یتسر اهتروص همه زا و دعب

72 ینکشب ار یتروص ره نآ زا .یناد ینامحر تآرم و یناف ار همه

ح وچمه ینکرب ربیخ باب ردی تروص ینعی

روهظ عنام ربیخ باب نوچ عت الله نا تسا ربخ رد .تسا دیحوت

باجح نیا تقیقح رد و باجح فلا نیعبس یلا

تسود هب هتسکش ار همه هکره .تسوا باجحلاوه و ایر و تدابع کرت و لهج و تعدب هک تسا هدنب یوس زا تیب .تسویپ تسه ار نیا زار هک یوقت لصا

رم تسا الله یوسام عومجم گ

روص زا ندرب هار تقیرط رگا سپ رد ردیح نوچ یبایرد ینعم هب ت

تروص رگا و یباتشب ربیخ رد نتسکش

( نآ زا هن و دید یناوت ینعم ۀدهاشم لامج هن ینک هشیدنا راتسد و شفک بیترت رد و ینک هشیپ یتسرپ )54a

صن نیدنچ انلاوم ترضح نوچ .دیشچ یناوت رامخ یب رمخ دومن تدوع تیاکح هب زاب دومرف فراعم و حیا

تروص ۀبغس جاوخ نآ دش

میلس ۀ و نت تحار دیما رب یلد میلس زا و میلس ۀجاوخ نآ تشگ تروص بولغم

هب و تشگ معن ربکت و معنت بلاط و درک تراجت کرت اشامت درب و ایند ءاجر هب و دیشک ناوارف یاه جنر ناج .تفر هد یوس اتفگب دش یم هدب هک

میقس ر .میئل ییاتسور توعد هب ینعی

هیاکحلا تفگ نایفس س ناریقف

و بلق غارف و سفن تحار ارقف .دندرک رایتخا زیچ هس زین اینغا و دندرک رایتخا زیچ ه

رعش .دندرک رایتخا باسح ةّدش و بلق لغش و سفن بعت اینغا و دندرک رایتخا باسح تّفخ یم نایز و دوس عمط رهب ینک

یور یم لاب هب تحار یپ زا

نامداش قلمت نآ ماد یوس ر قلمت نآ ینعی

دوب ماد ییاتسو .تفرب نامداش ماد نآ بناج هب هجاوخ نیا

وچمه

ناحتما ۀناد یوس یغرم .داتفا لاب ماد رد هناد عمط هب ماخ غرم نآ وچمه

ار هناد نآ غرم تسناد مرک زا نآ

ک دایص هناد .اخس و مرک هن و اطع و دوج هن تسا صرح تیاغ هکلب دوبن مر

نامداش هناد عمط رد ناکغرم و

نادنخ ناود و ناّرپ ریوزت نآ یوس هب ماخ ناغرم نوچ نادنزرف و هجاوخ مرجلا .ناباتش سیبلت ۀناد بناج هب

ییابق تسین اطع و دوج زا دشاب هک دایص ۀناد اما .دندیود لاب ماد رد هناد یاوه زرّطم دزود رهد طایخ هک

تیب .تسین اقب زارطب سک چیه یلااب هب راگزور طایخ آ هک تخودن ینهاریپ

درکن ابق ارن

منک تهاگآ هجاوخ یداش ز رگ هک منک هاگآ نآ یداش زا ارت رگا هک دوب ناداش نانچ نتفر هد تلاح رد هجاوخ

مرایب لیصفت منک تهاگیب هک ور هر یا مسرت

ت هک کلاس یا مسرت رود راک و تقو زا و مزاس تقو یب ار

.مزادنا دیدپ هد دمآ وچ مدرک رصتخم وخ دش ادیپ هد کی ینعی

درک صّخفت هجاوخ هجا رگید هر هد نآ دوبن دوخ

دیزگ .درک رایتخا رخآ قیرط و درک هّجوت رگید هد بناج هب دوبن ییاتسور نآ هد دنتخات یم هدب هد یهام برق

.شنادنزرف و هجاوخ نآ کناز

دنتخانشن وکن هد هار ه .دندوب هتخوماین بوخ و

دور یزوولاق یب هر رد هکره

هار رد هکره هک اریز دور هاگآ یزوولاق یب

دوش هلاس دص هار هزور ود ره . .ددرگ زارد ار وا هاتوک هار

هکره

هبعک یوس دزات تسا نوهرم لیلد یب

لیلذ ددرگ ناگتشگرس نآ وچمه قح شنادنزرف و هجاوخ نآ وچمه

دوش ری

هدومرف و لیبسلا مث لیلدلا دنا هتفگ اذهل و ( ینعی .قیرطلا مث قیفرلا دنا

لاع رفس )55b ک تداهش م

مادقا ۀدومیپ ه

یمن رسیم رهام و ناد هار زوولاق یب ارهاظ وا تاملاع و تسا ملاع قلخ عطق و بیغ ملاع ترفاسم و دوش

هناشن هن و تسادیپ وا رد یاپ هن هک یقیقح ۀبعک ۀیداب هار یب و اناد ۀقردب یب ادیوه و ادیپ یتملاع و

انیب یرب

73 .دهد تسد هنوگچ هشیپ دریگ هکره

ب یا اتسوا ی داتسوا یب دریگب یتعنص و89

اتسور و رهشب دش یدنخ شیر

.هیرق و رصم رد تشگ هرخسم نیقفاخ ردنا دشاب ردان هک زج

برغم و قرشم نیدلاو یب دنز رب رس یمدآ

تسا رهاظ ببس هب زیچ ره هکنآ زا ملاسلا هیلع یبن مدآ وچمه دنک یم یبسک هک دبای وا لام

رثکا لام نتخودنا

بسک هب وث هک دیاب یم تعاط سپ تسا .یبای با

تیاکح ریخ لمع رگا ندرم زا سپ .دنکن تملام ار دوخ هک تسین رجاف و رتب سفن چیه چیه تفک هیلع الله ةمحر ا ّرق یشاب هدرک یم دشاب رش لمع رگا و ما هدرکن هدایز ارچ هک ییوگ

.مدرک ارچ هک دیوگ رب یجنگ هک دشاب یردان

دنز وث سپ دبایب هنیفد ریخ لمع ار ترخآ با

اریز دیاش یم دشرم ار تفیرط هار و دیاب شمسج هک وک ییافطصم

دوب ناج دشاب ناج نآ مسج هک ملاسلا هیلع یفطصم اجک90

آرقلا مّلع نمحر هک ات .دوب ن

تیلباق ار یسکره ینعی

.تسین نمحر زا هطساو یب مّلعت ملقلاب ملاع هلمج ار نت لها

هطساو هب ار رهاظ لها ینعی هک نانچ درک میلعت

یم امرف مرک لذب رد تشارفا هطساو دی .قلع و نمحر ۀروس لوا هب تسا تراشا تیب ود نیا رد رگن .

ره

رسپ یا مورحم تسه یصیرح نزرف و هجاوخ نآ

هب سپ .دندوب هد تمعن صیرح شناد زا مورحم صراحلا مکح

دندش مورحم اهتمعن نآ رت هتسهآ ورم گت ناصیرح نوچ

اصیرح وچمه هکلب یوپم ن

نوچ مه .ورب هتسهآ

.دومن تدوع تیاکح هب زاب دومرف فراعم و یناعم نیدنچ انلاوم ترضح بات و دندید اهجنر هر ناردنا

هجاوخ

.شنادنزرف و باذع نوچ

بآردنا یکاخ غرم .باذع دندیشکب نایکام نوچمه

اتسور زا و هد زا هتشگ ریس و

ود ره زا دندش ریگلد ان نانچ زیر رکش زو

اتسوا .اغد نآ نیریش نابز زا و91

هدب ندمآ رهب زا ناشیا تمادن و ار وا ییاتسور ندروآ هتخانشان و هدیدان و هدب شموق و هجاوخ ندیسر نآ دندیسر نوچ یهام دعب فرط

،تساجنآ ییاتسور هد هک فلع یب ناروتس ناشیا اون یب

شنادنزرف و هجاوخ

( قزر یب .وج یب و فلع یب ناروتس و )55a

یتین دب زا هک نیب ییاتسور یتمه نود زا و

یم و ناتللادعب دنک

یتلا .دندیشک ناشیا گرزب و کچوک تّدش زا ینعی .سایق فلاخرب تسا یتلا ریغصت یم ناهنپ یور

ناشیز دنک

زورب ددرگ یفخم دوخ و زوپ دنیاشگنب شغاب یوس ات

نوچ .دنروخن یزیچ شغاب زا و دنیاشگن ناهد ات

ر انلاوم ترضح ناهنپ یور بیرقت نیدب و درک نایب ار ییاتسور ندرک ناهنپ یو

ا ندرک بحاص و داسف له

یم نایب ار للاضا تسرش و قزر همه هک ور نانچنآ دنک

.رکم و ایر و تسا رتیلوا ناهن ناناملسم زا

اریز

سگم نوچ ناوید هک دشاب اهیور سگم وچمه نیطایش دشاب یور اسب

ح نوچ دشاب هتسشنب شرس رب سر

.نانابساپ وچمه دنتف وت رد وا یور ینیبب نوچ

وچ ور نآ نیبم ای .دنخم شوخ یدید

و نیبم ار یور نآ ای

للاضا زا نوچ ناطیش هک تسا سنا نیطایش یور نآ زا دارم .نک زارتحا هکلب وشم یور هداشگ ینیب رگا یم یسک هب دوش زجاع للاضا ات سک نآ رب دنک هلاوح ار وا سنا زا هک دور

.شدنک

هیاکحلا شا ارم سنا نیطایش تفگ یم هک تسیورم رانید کلام زا هب منک ذوعن نم نوچ هکنآ زا نج نیطایش زا تسا ّد

.دنشک یم نایصع هب ارم و دنزیرگ یمن سنا نیطایش اما دنزیرگ یم نج نیطایش یلاعت یادخ یور نانچ رد

هیصاع ثیبخ نامرف یب و تشز یور نانچ قح رد ینعی

دزی تفگ عفسن نا ةیصانلاب ن هب تسا تراشا .

تیآ نآ

داتسوا :اتسوا89

-لصا

دوش :دوب90

-لصا

داتسوا :اتسوا91

-لصا

77 مث هیمحلاب ّرما اذا بیطلا نا دنا هتفگ هک فتلی مل طلخ

.هلوق یلا ت رد کاخ

ینز یم تورم مشچ93

تورم مشچ هک

یم روک هک ار ییاشگ یم عمط مشچ هکلب ینک

.ینک یمن تیاعر ار تقیرط و تعیرش بادآ

ةیاکحلا تفگ .یرآ تفگ ؟یسانش یم ار نادعس یبا نبا تفگ ارم دیع زامن زا دعب دادغب رد میود هک هتفگ هفیفح اللهدبع یو هب ورب زورما هک یوگب

تسلاجمب ار ام رد متفای هناخ رد ار یو ،متفرب .دننادرگ فرشم دوخ تسناوم و

نیا تفگ .مدرک تلاسر ءادا .دوب هتسشن اجنآ رب یو و دوبن چیه هنهک یایروب هراپ کی ریغ اجنآ رد هک زیلهد

94هرفس باجا رگم متفگ .دروایب یندروخ ات هدب یو هب نوریب تسا یصخش و ریگب ار من میور توعد ت

؟دینک ی

آ :تفگ ( ملاسلا هیلع الله لوسر لاق ،لاق هنا ههجو الله مرک هنع الله یضر یلع یور نکلو یر همیلو هب ار )58a

هس .مداد خیش نادب و مدرب ار هرفس نم .سانلا عم انتلکاوم نسحتل هریسک لکات یلع ای ایب مق تفگ .دندرک توعد نان و فیغر یدروخب دروایب شروخ

میتفر و م م هک

ا ار تسین هاگآ نتشیوخ ز یم یوعد نینچ

یاجنگ ملد رد ینک

تسین الله زج .تسین هار نم لد رد ار ریغ و

تیاکح زور کی .یدیسرپ وا مان دیزیاب هاگره .درک وا تمدخ لاس یس هک دوب یدیرم هرس سدق ار یماطسب دیزیوبا یم وت تمدخ هک تسا لاس دنچ خیش یا تفگ دیرم نه منک

ماین نم مان زو گ دیزیاب ؟یتخو

ارم شیورد یا تف

یمن نم رد ریغ مان هک مدش رپ نانچ ادخ هب و مناد یمن وا مان زج و تسین یادخ زج نم لد رد هک راد روذعم .تسا تسرد متسین نم میوگب رگا منانچ نم.دجنگ تسین دای منآ زا مدروخ ید هچنآ هک تسا نیا نم ندرک شومارف تلع .

زا لد نیا ن داش ریحت ریغ

تسی هک

مرجلا رآ دای مقح نونجم و لقاع .نکم شومارف و

راد روذعم میشیوخ یب نینچ رد یب و

روذعم ارم یدوخ

.رادب دیبن ینعی دروخ یرادرم هکنآ .رمخ ینعی

دیشک ناروذعم یوس ار وا عرش یقاب و قاتعا و قلاط ینعی

ةمحر یعفاش لوق کی رد .تسین عقاو هداب تسم تافرصت نینچ هیلع الله

رایتخا و تسا نیا یواحط و یخرک

.تسا تسین عیب و قلاط ار یگنب و تسم هکلب

تسیقتعم فاعم و تسا لفط وچمه .تسا هدش دازآ و هدرک وفع

درف هاش یوب ز دیاک ییتسم ،دیآ ورف ادخ یوب زا هک یتسم نآ ینعی

درکن نآ زغم و رس رد یم مخ دص نانچنآ

.درکن یم مخ دص زغم و رس رد ار یتسم اور دشاب نوچ فیلکت ورب سپ

دشاب اور هنوگچ فیلکت نآ رب سپ

.دشابن تردق چیه ارنآ هک اپ و تسد یب دش و تشگ طقاس بسا

.دشک یمن راب هک یک راب

رخ ناهج رد دهن95

ار هرک .تسا فیعض اریز یک سرد

ار هّرموب یسراپ دهد96

د هک یسراپ سرد وا زا سکره هک ار سیلبا ده

.تسا زجاع گرب راب

وچ دنری جرع دمآ ن یب و دشاب یهلا تسم یسک ینعی یگنل و

وا زا دنام زجاع و هتشگ دوخ

.دنریگرب راب جرح یمعلاا یلع سیل قح تفگ

هب تسا تراشا . ۀروس رد و تسا روت ۀروس رد هک همیرک تیآ نآ

.تسا روکذم حتف ب قح زو مدش یمعا دوخ یوس

ریص یم راذتعا ماقم رد ینعی ارش یتسم هک یتفگ

ار ینیع ب

لاط و تسا هتشاد روذعم یویند عرش و دوب یلزا بارش زا هک یتسم هّصاخ ،هتشاگنن حیحص وا عیب و ق

یب ( نم هک دش دناوتن یروذعم هنوگچ دشاب یلزی مل بارش تسم هک یکی .دوخ و مدش یمعا دوخ یوس )59b

رب :رد93

-لصا

رفس :رفس94

-لصا

هک :یک95

-لصا

هک :یک96

-لصا

78 .یمتشگ انیب و ریصب قحز ریثک زا و لیلق زا مفاعم سپ

ح نیدب ارم مرجلا وعد و ریگم فلا لا

تقیرط یفانم ی

یب تروص رد و تسا ضیف و .تسا ینیبدوخ یدوخ

ةیاکحلا یم ملاسلاا خیش سلجم تمزلام دوب یکرت تفر جحب کرت نآ و دید یم رون یرپس رادقم خیش رس سپ رب .درک

خیش .دیدن ار رون نآ ،نآ زا سپ .دمآزاب و ببس منیب یمن ار رون نآ نونکا تفگ ار ملاسلاا

ملاسلاا خیش ؟تسیچ

مایب ار دوخ نونکا وت تفگ ینیبدوخ و فلا نیا .میجاح و ما هدرک جح هک یروآ یم مشچ رد گرزب و هدیزر

.تسا نصح عنام یدوخیب و ینز یشیورد فلا یب و یشیورد یاهفلا شیوردان یا ینعی

.یدز یدوخ نایتسم یوه و یاه

یدزیا

دز هناتسم یوه و یاه یدزیا ناتسم نوچ و .ی

ةیاکحلا ملاسلا هیلع الله لوسر ؟ف ّوصتلاام الله لوسر ای دیسرپ .دید باوخ هب ملاسلا هیلع ار الله لوسر قاحساوبا خیش .ینعملا نامتک و یوعدلا کرت فوصتلا تفگ نامسآ ز منادن نم ار نیمز هک یم نخس نیا ینعی

یب زا نادان یا اما هک ییوگ .منادن نامسآ زا ار نیمز یدوخ

حتما تنا ناحتما تریغدرک یلو و یدرک راکنا ار هقباس قوقح ایند عمط رهب زا هک درک ناحتما ارت هیهلا تریغ

.ینک لذب هک فیکف یدرک نامض و ررض یوعد یارب یضرغ یارب زا زاب و یتخاس هتخانشان ار تمعن تیاکح نآ راهظا دیلو شیپ .دش جاتحم مهرد رازه راهچ هب دیلولاوبا ناتسود زا یکی دوخ هناخ هب نوچ دیلولاوبا .درک

هب و درک ه ّرص رد مهرد رازه راهچ تفرب تسود نآ نوچ .داتسرف یو

یتدم زا دعب و درک دوخ مهم تیافک

ن لوبق دیلولاوبا داتسرف یو هب درک ه ّرص رد مهرد رازه راهچ .درک ملاس .دمآ یو کیدزن هب تسود نآ .درک

ب بجاو ملاس ّدر هن رگا تفگ دیلولاوبا ارنآ هک دشاب ردق هچ ار مرد رازه راهچ رخآ یمدادن زاب وت باوج یدو

.یتسرف زاب ییارم و ییاتسور یا مرجلا درک تاوسر نینچ هرک رخ داب

.ارت درک یاوسر نینچ هرکرخ داب ارت یفن یتسه

درک تابثا یب و یفن

.درک تابثا ارت یدوجو یب و انف و ارت یدوخ

ةیاکحلا یب یوعد یدرم یدوخ

رک دوجو یفن و یدرک اصع یو رب یدهاز .دومن یم قحلاانا یوعد روصنم نوچمه ید

وصنم تفگ دهاز .تسجرب یاج زا درم نآ .تخادنا و درک هلاوح کی زا وت تخیرگن وا دندرک راد رب ار ر

.یزیرگ یم اصع ار دیش قح دنک اوسر نینچ نیا .ار ییارم و

ار دیص ۀدیمر دریگ نینچ نیا ن قیرط نیا هب

ب فیطل هار کزا دریگ

.ار یشحو دیص نارازه دص

( a )59 رسپ یا تسناحتما .ادخ قیرط رد97

رد گنهرس مدش نم دیوگ هکره و

،ترضح لوبقم نادن رگ

ناحتماز ار وا هماع د ،ماوع دننک داقتعا یوعد درجم هب هکلب

شدنیوج هار ناگتخپ

ناشن یم انز فلا هب دننک یمن داقتعا هک نانز لاح فلا دنناد هک نانچ ناشن دنهاوخیم نآ رب هکلب ن

دنک نوچ

یسک یطایخ یوعد هیفاق ضعب رد

یسخ .تسا عقاو یسلطا هش وا شیپ رد دنکفا

یم و هب ار نیا ربب هک دیوگ

ردپ :رسپ97

-لصا

79 .ناتفق هلکت کک ینوب سک هک یکرت هب عارصم نیا ینعم .خارف قاطلغ

،خاش ود ار وا دوش ادیپ ناحتما ز هب

لتچ و زنیوب و قدوپ یکرت یدب ره ناحتما یدوبن رگ .

تسا طرش عارصم نیا یدب متسر اغو رد ثّنخم ره

.یدش متسر ناولهپ وچمه گنج رد ار ثّنخم دوخ

ریگ هدیشوپ هرز .نک ضرف ار نیا

ددرگ مخز دنیبب نوچ

ریسا نوچ یم ریجنز ریسا وچمه دنیبب تحارج و مخز نوچ

.دریگب هک دناوت یمن شتسد هک دوش قح تسم

رگ رایشه روبد زا دد

.بونج و هلبق داب روص خفن زا دوخب دیان قح تسم

رعش .دنا هتفگ اذهل و تمایق رد

ب دوخ یدد زک یددم بر ای مهر

مهرب دوخ یدوخ زک یهدب ییوخ

غورد یب دشاب تسار قح ۀداب .سیبلت یب و حیحص نآ یتسم و

یدروخ غود یدروخ غود یکرت هب غود غود

و یدروخ غود وت ینعی ناریآ .ییامن یتسم اما

دیزیاب و دینج ار دوخ یتخاس یم هک ییامن یم تریح لامک و

هک ور ییوگ دیلک زا ار ربت مسانشن

م نیا . یمن قرف ار دب و کین نم ینعی تسیراکنا ماهفتسا عارص یگردب منک

زآ و صرح و یلبنم و تسا نوهرم

زاسرکم یا دیشب ناهنپ ینک نوچ ح و یداقتعا یب و یلصا دب ینعی

صر

ا یا ناهنپ ینک ارچ ار عمط و .سیبلت له

ینک یج ّلاح روصنم ار شیوخ ینز نارای ۀبنپ رد یشتآ اما

ناتسود و

ک ررض ار ییامن یم راذتعا و ین

بهلوب زا رمع مسانشنب هک یم نکیلو تریح زا

ییوگ مین مسانش هرک رخ داب

بش یم یوعد نینچ نوچ ریبدت زج هک دشاب تسرد ار سک نآ تریح ینک

.دنادن ترخآ

تیاکح هب تفگ سک نآ .تسین تجاح نونکا یو هب تفگ ناوج .شداد مرد رازه هد یسک دوب رواجم هکم رد یناوج رهب زا درک یم هایگ عمج .تفر ارحص هب دش بش نوچ .درک هقرفت زور نآ رد ار همه ناوج نآ .هدب ناریقف دوخ راطفا رهب زا اهمرد نآ زا ارچ تفگ ار یو یسک .ندروخ ( هاگن

دوبن نآ دامتعا تفگ ؟نونکا یتشادن )60b

.مشاب تایح رد بش هب ات هک دنک رواب رخ وت زا نیک یرخ یا

دنک داقتعا و قیدصت رخ ار نخس نیا رخ یا

دنک رک و روک وت رهب ار شیوخ .دزاس مصا و یمعا وت رهب زا ار دوخ ینعی یبرع فاک هب

هر زا ار شیوخ

رمش رتمک ناور اکلاس زا و

نپم تقیرط ن .راد

روخم هگ ینایر هر فیرح وت هوگ زا دوصقم یمجع فاک هب

یرعت نینچ ار نامیا قیقحت لها .تسا و عفانملا نم هیلا بولقلا اهتلوت ام عیمج یغبن بلقلا دقع نامیلاا هک دنک ف

.یلاعت الله یوس راضملا زات لقع یوس دیش زا رپ زاب

و سیبلت و رکم زا رپب زاب یاوه غرم یا لقع یوس هب

.زاتب زاجم ّرپ نامسآ رب درپ یک لحم نیا رد .دیاب یم یقیقح لاب و رپ ار ندیرپ نامسآ رب هک

و ار رهاظ لها

ایر و یصاعم کرت دهن مدق نامیا ۀجرد هب و دسرب نامیا لامک هب هک دهاوخ یسک نوچ .تسا دنپ ار نطاب لها ع ۀقرخ و یمسر ملع سابل هک نانآ سپ ودرک دیاب یم وچمه ناشیا لاح دننکن یدرم اما دنشوپ یم یروبص لم

.تسا ثّنخم نیا لاح یتخاس قح قشاع ار نتشیوخ

تروص رد یتخاس یهایس وید اب قشع اما

.تقیقح رد

زیختسر رد ار قوشعم و قشاع تمایق زور و

زیت دنرآ شیپ و دندنب ودب ود نادیم هب و دننک دنب جوز جوز

.دنرآ ب و جیگ ار دوخ هچ وت یا هدرک دوخی

.سیبلت هب یدرک تسم و قمحا یا هدروخ ار ام نوخ وک زر نوخ

م نوخ اجک وا تسا هداب هک زر نوخ یا هتفگ ار ام و هدروخ مدر

هجب نم زا ارت مسانشن هک ور زا تسا رما

.ورب نم دزن زا ینعی .ندیهج هد لولهب و مشیوخیب و فراع

یب فراع .مراید ۀناوید لولهب و مدوخ

وت وت مّه

م ی قح برق زا ینک قلطم هاشداپ بیرقت و

قبط زا دوبن رود رگ قبط هک رود عونصم و قبط زا فا ّزخ ینعی

ین و ءامسا یو رد هک تسین دوجوم چیه تادوجوم زا و دنا قلاخ تافص رهاظم قیلاخ هنیآ ره ینعی .تس

.یقلطم هاشداپ رهظم و یقح لامج ۀنیآ هک یا هتشادنپ وت و تسین دوهشم تافص ار نهآ تقیقح هچرگا ین ین

ا یو رد ات دیاب نتخاس ملا و برض اب و نتخادگ و نتخوس اما تسه یگنییآ تیلباق .دیآ دیدپ تراما و ترادتس

80 هک یور نیا زا یرآ .دریذپ افص ترودک و راگنز زا ات دیشک دیاب لقیص جنر اهلاس بتارم نیدنچ روبع زا دعب

ق نیا رد ار تادوجوم ۀمه ۀدروآ دیدپ اهلد ۀنییآ یور زا یوسام راگنز هک ار ایلوا و ایبنا اما تسا کارتشا بر

( برق و یامن لامج رد دنا هدرتس یم اذهل و .تسرگید یاهتسب هب یادخ )60a

دیامرف برق هک ینیب یمن نیا

ایلوا ناشیا ب ّرقت ینادن و ایگ و راک و دراد تمارک دص

وچمه ناشیا لاح .دراد قزر هب فرصت راک دص . لاح

ربغا و ثغشا اللهدابع نم نا هک تسین وت .هاریلا الله یلع مسق ول

یم یموم دوواد زا نهآ دوش

یم مرن و .ددرگ

زا موم دوش یم نهآ وچ تتسد 98

.ملاسلا هیلع دوواد لاح سکعرب99

ماع تسا هلمج رب قزر و قح برق رب

هب هکلب .ملاس لها و نارفاک کره هب ار ترضح ْمُكَعَم َوُه َو مکح

یم تمحر تّیعم ار نیا هک تسیبرق س .دنیوگ

مارک نیا دنراد قشع یحو برق هب هک .ماظع ءایلوا و

ن ثیدح بجوم نیعبرا و هتس ءزج نم ةحلاصلا ایؤرلا یوب

.ار ناشیا تسه یهلا ماهلا و تسرد باوخ .ةوبنلا نم ءزج رسپ یا دشاب عاونا رب برق

زین یهلا ناضیف و

ادعتسا بسح هب تسا توافتم .قیلاخ د

رز و راسهک رب دیشروخ دنز یم یم هک نانچ .رثا تسا توافتم اما .

دیامرف

دیش رز اب تسه یبرق کیل ار

دیشروخ ظفل و روخ و دیش ظفل . .تسا باتفآ

ار دیب دشابن هگآ نآ زا هک زا هک .

.ار هویم یب ناتخرد و ار دیب دشابن یهاگآ برق نآ باتفآ بیرق رت و کشخ خاش

ون ندیسر رد زا باتفآ شر

باجح دراد یک ود ره یم وا رون ضیف همه هب هکلب .

.دسر یرط خاش نآ وک کیل هزات و

رامث هک یو زا هتخپ

یم یروخ .کشخ خاش زا هن باتفآ نآ تبرق زا کشخ خاش

.دیاب یمن عفن و ضیف وگ نتشگ کشخ رت وز ریغ

بایب .نک مهف و بایب ندش کشخ رتدوز زج . ب یا شابم یتسم نانچنآ

درخ ی نانچنآ لقع یب یا سپ ینعی .

وشم تسم دروخ ینامیشپ دیآ لقعب هک

ی .دروخ تمادن دوش رایشه نوچ هک . نتشیوخ یشیامن یکدنا هب ینع

.یوش نامیشپ رخآ هک نکم شوج یتسم زا هدیشچان وا قشع ماج زا یا هعرج و نکم شومارف نآ زا کلب

یم یم نوچ هک ناتسم دنروخ

دنوش تسم و خپ یاهلقع

م ترسح هت دنرب ی

اریز .دنرب رّسحت تسم نآ لاح هب و

یاهلقع هک یناتسم و دنرگید دنروخ مج ماج هک یتسم یم ملع تّیعم ار نیا ناشیا رب هتخپ

هب اما دنیوگ انا بجوم

.رگید دنرب ترسح تسا صوصخم نانمؤم هب ینرکذ اذا یدبع عم ةیاکحلا ر لامک هب هک تسب تروص دینج نادیرم زا یدیرم ب اهنت و مدیسر لامک ۀجرد هب و نم لاوحا دیس

رتهب ارم ندو

چ ات تسشنب یتّدم و دش رد هشوگ هب .تبحص زا ( یدنتفگ و یدندروآرب رتسا یدمآرد بش نوچ هک دش نان

)61b

یم و تسشن یرتسا رب وا .نتفر دیاب تشهب هب ارت اب یهورگ و شوخ و م ّرخ یدمآ دیدپ یهاگیاج هب ات تفر

بوخ یاهتروص ردنا باوخ هب هاگنآ .دنتشادب اجنآ ار وا هاگرحس ات و ناور یاهبآ و هزیکاپ یاهماعط و ابیز و

وخ ،یدش یوعد هب و درک رس وا زا میظع یرادنپ و دمآ دیدپ یو رب تنوعر ات یتفای شیوخ ۀعموص رد ار د

دینج هب نخس نیا .تسا نینچ لاح و دنرب یم تشهب هب یبش ره ارم تفگ و دمآ دیدپ رب و تساخرب .یدیناسر

.تفگ دینج هب هلمج .دیسرپ وا زا لاح و دید یغامد و ربکت اب ار وا .دش وا ۀعموص نادب بشما نوچ تفگ دینج

هب وا و دنرب یم ار وا و دمآرد بش نوچ سپ .میظعلا ّیلعلا للهاب لاا ةوق لا و لوحلا وگب راب هس یسرب عضوم مز زا سپ درک یم راکنا ار دینج رم لد ینا

و دندیشورخب هلمج نآ .تفگب راب هس ار هملک نآ هبرجت رهب زا

رد :زا98

-لصا

یم99

م :دوش دوب ی -لصا

81 ای یا هلبزم رد ار دوخ دیرم و دنتفرب یاطخ رب .هداهن یو درگ هدرم یاهناوختسا یتخل و هتسشن نایم رد تف

.رکم ناطیش زا و تسنزهر ندوب اهنت ار دیرم هک تسنادب و تسویپ تبحص هب و درک هبوت .دش فقاو دوخ تفرگ یا وچمه ه ریپ شوم هبرگ لامک نیا

ریگ ریش یریگ ریش یم نآ زا رگ ربک دسا یریگ نبل هداب نآ زا رگا .

ا هک .سفنلا یلع طّلستلا تامارکلا مظع چیه ماج یلایخ زا هدروخب یا

.لایخ زا چیه ماج هدروخب یا ،

تیاکح وچ .هتشبن باوج ار همه و دوب هدیسرپ هلئسم رازه دینج زا یئاسک رکبوبا ار همه دمآ کیدزن تافو ار یو ن

گ .دیسر دینج هب یو تافو ربخ .درک وحم شاک هک دیسرت یم نآ زا دینج تف

دوب هدیسرپ نم زا هک ار هلئسم نآ

دتفا ماوع تسد هب نآ هک دیسرت یم نآ زا هن دینج تفگ ملاسلاا خیش .تشگ نامداش دینج .تسشب دنتفگ ؟یتسشب یم نآ زا هکلب ،ناطلس تسد هب ای و نتفگ نخس ینعی .دنزاسرب یناکد نآ زا و دتفا نایفوص تسد هب هک دیسرت

نتسج لوبق ب قیاقح ناتسم وچمه

چیپم ر یم هک نانچ .امنم یتسم و دیامرف

تسم وس نآ و وس نیا یتف یم

راو ییامن یم یتسم تلاح هک وت راذگ وس نآ تتسین وس نیا وت یا

نآ یراب تسین یقیقح یتسم ار وت هک یا .

شابن تقیرط ناقفانم زا هک راذگب ار یتسم .ی

تیاکح عقرم نایفوص مسر هب ارچ دنتفگ ار یرجنس اللهدبعوبا و مشوپب نایتف سابل هک مسرت یم قافن زا تفگ .یشوپن

.ندرک ار نآ لمحت و ندید دوخ تفگ ؟تسیچ ت ّوتف شدنتفگ سپ .میاین رد توتف یاهراب ریز رد وس نادب رگ

آ زا دعب یبای هار ن

ناّنم کلم تیانع هب ناشف رس وس نیدب هگ وس نادب هگ

.امن یتسم و زا ییوس نیا هلمج

نزم پگ وس نآ ( فلا و

نکم )61a نکم ناج هزره گرم یرادن نوچ عزن تلاح رد و یرادن گرم نوچ .

.نکم ناج لطاب یتفن وا دسارهن لجا زا ناجرضخ نآ

.دسرت یمن لجا زا تسا ناج رضخ هک سک نآ را دیاش

قولخم وا دسانشن ار م هک تسین تلاح نآ ار وت ییاتسور یا اما .دسانشن ار قولخم هک ار وا تسازس و

ار

.غامد ینادن ینک شوخ مهوت قوذ زا ماک

یم شوخ شیوخ مهوت هب ار ناهد و ماک .ینک

دوخ کیخ رد یمد رد

ینک شرپ .نسردلوط یگملوت ودنک نسرروفوا یکرت هب عارصم ینعم .

س کی هب سپ درگ یهت نزو

داب ز ی

خ دوب هتشگ رپ داب نآ زا هک کیخ دنک خاروس و دسر وت کیخ هب نزوس کی رگا ینعی مرجلا .دوش یهت و یلا

.دنتشاد لمع هب راذتعا نید ناگرزب اذهل و دوش لطاب و دساف یراتفگ هب و یرادرک هب رایسب لامعا هک دشاب یهاگ .دندیسرت یم و دندوب رذح هب میاد نینچ نیا

نت هبرف دابم لفاغ داب رپ کیخ وچمه

ردنا فرب ز یزاس اه هزوک

اتش هک تسرگ هزوک نآ وچمه وت راک . ینک بآ رپ اه هزوک نآ یهاوخب نوچ .فرب زا دزاس هزوک

نوچ دنک یک

افو نآ دنیب بآ یم ینعی .اه هزوک نآ دنیب بآ نوچ دنک افو یک .

و رهاظ تروص هب مرجلا .دوش وحم و دزادگ

اق لمع .ددرگن لطاب و وحم هناهب نیدب هک درک دیاب یمه راذتعا رص

د و ندش نیگنر و گنر مخ رد لاغش نداتفا نلااغش نایم وا ندرک یسوواط یوع

.دوشن سوواط نیگنر مشپ هب یلاغش و دوبن رهاظ شیارآ هب تقیقح رد اما گنر مخ ردنا تفر یلاغش نآ

ینعی .

.داتفا گنر مخ ردنا کی درک مخ نآ ردنا

گنرد تعاس تشگ ن ّولتم گنر ِّمخ نآ زا و .

شتسوپ دمآرب سپ .

هدش نیگنر درک یم یوعد و

ع سواط منم هک هدش نّییل

اریز هتفای شوخ قنور نیگنر مشپ هک یتقو .

باتفآ

هتفاترب اهگنر نآ .هتخاس یّلجم و

درز و روف و خرس و زبس ار دوخ دید .روم و یس هَجَلَا کیک یکرت هب روف .

تشیوخ گنر ار ن درک هضرع نلااغش رب .دومن یم و

تسیچ لاح کلاغش یا دنتفگ هلمج هچ ار وت و .

هک دش

س رد ار وت تسیوتلم یطاشن ر

.تسا هدیچیپ ، یا هدرک هنارک ام زا طاشن زا

.یا هتفرگ رانک و نارک و ربکت نیا

82 یا هدروآ اجک زا نآ زا سپ .

نلاف یاک دش وا شیپ یلاغش کی .نادان و هلبا یا و

ش ی زا یدش ات یدرک د

شوخ

،نلاد سابل هب ار دوخ رهاظ ناسک هک تسا نآ هصق ۀّصح .یدش نلاد شوخ زا ات یدرک سیبلت و رکم

( یوقت و لمع زا ناشیا نوردنا اما دنشاب هتساریپ ةوسک و هقرخ اب و هتسارآ تروص سیبلت و ملع یراع )62b

لکش رّیغت هک دنام لاغش نیا لاح هب ناشیا لاح .دشاب زاتمم نارگید زا ات دنا هدرک

و ظعو ار قلخ و دنوش

یم هک نانچ .دنشورف تقیرط لاوحا و تفرعم و ملع و دنیوگ تحیصن دیامرف

یهجرب ربنم هب ات یدرک دیش و

یهد دنپ ار قلخ یهد ترسح ار قلخ نیا فلا ز ات

رب هیراع وت رگ ار هرهچ رگا .دنروخ ترسح وت لاح هب و

رتعا هک دیاب یزورفا مایب دینج زا مه ریصقت زا فا

،هک نانچ یزو

تیاکح نم یضری لا الله نا مساقلاابا ای تفگ .درکیم تحیصن ار یادخ ناگدنب هک دید ار دینج یزور یرون نسحلاوبا هب نتفگ ملع زا ینعی .دباین لمع رد ار وا ات ددرگن یضار ملع هب یلاعت یادخ ینعی لمعلا زوف دجی یتح ملعلا ن ییاضر قلخ دینش نخس نیا نوچ دینج .دیوج

.تفگن نخس سک اب هام کی و دمآرد هناخ هب و دمآ دورف ربنم زا

ینغلب هنا لاول :تفگ و دمآرب ربنم هب ات دندروآ نوریب هناخ زا ار وا مارکا هب و دندمآ عمج مدرم هام کی زا دعب مهلذرا موقلا میعز نوکب نامزلارخآ یف لاق هنا ملاسلا هیلع یبنلا نع ن رگا ینعی .مکیلع تملکت ام

ربخ رهب زا ه

زگره دشاب ناشیا نیرتریقح موق رتهم و ورشیپ ددرگ نامزلا رخآ نوچ تسا هتفگ هک یدوب ملاسلا هیلع ربمغیپ ملع لضف قاقحتسا هب هک متسین سک نآ و منم موق نیرترامش یب و رتریقح ینعی .یمتفگن نخس امش رهب زا یم ح یب هب هکلب .نخس میوگ یم یبدا یب و یتمر

ب ات میوگ رارقا رد مشابن تسار ملع قح تاعارم رد رگا یرا

تفگ و داتسیاب سلجم رانک رب و دمآ ربنم رب هرابرگید دینج هک دنداد ربخ ار یرون .مشاب تسار ریصقت هب نداد غ مساقلاابا ای تفگ .بولقلا ریما ای ملاسلا کیلع و تفگ دینج .مساقلاابا ای کیلع ملاسلا یلع کوسلجاف مهتیّش

ربانملا ات مدرک تحیصن نم و دندناشن اهربنم رب ار وت ات ناشیا هب یدرک تنایخ ینعی .لبازملا یف مهتخیصنف ناحصان و نانیما و دنا هدوی زیزع نانئاخ هشیمه هک تسا هدوب نیرب تسا هدوب ایند ات و دنتخادنا اهلبازم رد ارم

رد دومرف یلاعت قح هک نانچ .راوخ ُت ْحَصَن َو هک ناربمغیپ ۀّصق

ام تفگ دینج . َنی ِح ِصاَّنلا َنوُّب ِحُت َّلا نِكَٰل َو ْمُكَل

و هقلخ و الله نیب تلخد کنا کشغ لاقف .تسا مادک وت تحیصن و تسیچ نم تنایخ ینعی کتحصن ام و یشغ شقلخ نایم و یادخ نایم هکنآ ناشیا هب وت تنایخ تفگ .یبر یلا مهتملک و یّنا یتحیصن هداشگ هار و یدمآرد

ره .تسا ( وت و مدرکن باجح نایم رد ار نتشیوخ نم وا هب هار دهاوخ هک

ار نتشیوخ و یتفرگب هار )62a

شیارآ هب و هدومن فارتعا شیوخ ریصقتب و دنا هدوب فاصنا بحاص قیرط ناور مرک مرجلا .یدرک باجح .هتخادرپن قلخ تافتلاب و هتخاسن ییامندوخ و رهاظ یشوکب سپ

یدیدن ید ییمرگ

دیش رد ینعی یمرگ و یدیشوک

.یدیدن ییمرش یب یا هدروآ دیش ز سپ .یمرش یب یدروآ ایر و رکم زا .

تسایلوا و ءایبنا یمرگ و قدص و

تسا ناشیا نآ زا تساغد ره هانپ یمرش یب زاب .

رادرک و دننک ربکت و دنناد یمن دوخ لاح هک سیبلت لها أجلم و

.دننیب یمن دوخ دب حلا یاک ه طملا رّبکت تفگ رفعجوبا لجرلا لامج هتفگ یو مه و مهیلع رخآ و مهیصاعم نم ّرش مهتعاطب ةاصملا یلع نیعی

رعش .هلاعف قدص یف هلامک و مهلاقم نسح یف یقّتلاب سانلا نورمای ّیقت ریغ و ضیرم وه و سانلا یوادی بیبط

83 دنشک دوخ یوس قلخ تافتلا هک ضرغ .نتفگ دنپ و لکش رییغت زا

یا هب قلخ هک تسا نیا ناشیا دننک تافتلا ناش

زا و میشوخ هک دنا شوخان سب نورد100

.دندب سپ نطاب رد اما دننک یشوخ یوعد رهاظ رد .

هیاکحلا زجاع .تشاذگ یمن و دش هلاوح یو رب یگس .دمآ نوریب دجسم زا رکنم رما عفد و عنم رهب زا صاوخ میهاربا کف تعاسکی و دمآرد دجسم هب زاب دش نآ .تفر نوریب زاب .درک ر

ندیلام شیاپ رد .یو رد درک صبصب گس

رخآ و دش نانچ ارچ لاح لوا هک دندیسرپ وا زا .درک لیاز و عفد ار رکنم رما نآ صاوخ میهاربا ات .تفرگ تسا ندرک شوخ ار نورد لامک سپ .مدرک لیاز ار رکنم رما نآ .دش نم نوبز گس لوا تفگ .دش نینچ ارچ و نایز هن .ار سابل

فلا درم ندرک برچ نینچ نم هک نافیرح نایم ندمآ نوریب و هبند تسوپب نادادماب ره ار دوخ تلبس و بل ی

ما هدروخ .ناشیا شیپ هب ندش یاوسر زاب و ناهتسم یصخش تفای هبند تسوپ

ییامندوخ یادگ ییاون یب یریقف ینعی

یوخ تراسخ و نامرح ببس ارنآ و دوب هدروآ تسد هب یا هبند اریز هدرک ش

برچ یحابص ره ناتلبس یدرک

.نابل و تورب نم هک یتفر نامعنم نایم رد

اینغا نایم رد و یتخاس برچ نادب ناتلبس و بل دادماب ره ینعی

نم هک یتفگ و یداشگ فلا نابز و یتشاد زاب ماعط زا تسد و یتشگ رضاح ناشیا ناوخ رب و یتفر یبرچ تول

نمجنا رد ما هدروخ عمج رد و

خ رد و تی نزرف اب شیوخ ۀنا

.نز و د دیون رد یداهن تلبس رد تسد هب دیون ظفل

( بسانم مود ینعم اجنیا رد و دیآ یم تکرح و تراشب ینعم ضیب یدروب ضیب یکرت هب دارم و تسا )63b

.ردکمید یدروب دیرگنب تلبس یوس ینعی زمر

تسا برچ هک تسنم راتفگ قدص هاوگ نیک

برچ توک نم هک

ا هدروخ وخ نیریش و برچ ناشن نیو م

تسندر یب راتفگ هب هن تسا صلاخا و تین و قدص هب رابتعا اما .101

ظقیتسم نم مک و نیّلصملا رجا هل بکتی میان نم نم هک تسا دراو فلس رابخا رد .راومهان رادرک و رادرک وش رادیب دوز هک تین نادب دور باوخ هب یحلاص هک دشاب یهاگ ینعی نیمیانلا نم بتکی یمن و دراذگب زامن و د

اوت دشاب یهاگ و ددرگ لصاح زامن باوث هک ار سک نآ . دوش نوزحم دوش رادیب نوچ .ددرگ رادیب بش هک دن نامئان ۀرمز زا .دوش مدان دوخ یرادیب رب دبای هتشگ رادیب دوز ار دوخ نوچ اما .دراذگ زامن و ددرگ رادیب یسک

یتفگ نینچ نز فلا نآ مرجلا .دوش یسوسحم اما رهاظ رد قلخب

شمکشا نینط یب باوج یتفگ

هب وا مکش

تفگ یم وا یب و لاح نابز نیبذاکلا دیک اللهدابا هک

.ار نانز غورد رکم یلاعت یادخ دانک کلاه هک

هیاکحلا درم نآ مکش مرجلا .هاوعد یف بطحی یعّدملا و هتبوت قیرط بلطی ادبا یعّدملا نم ریخ یصاعلا هتفگ نامثعوبا ز فلا یم لاح نابز هب ن داهنرب شتآ هب ار ام وت فلا تفگ

.داهن شتآ رب یگنسرگ رد ار ام هک برچ لابس ناک

داب هدنکرب وت .تسا هیلع اعد

ادگ یا تتشز فلا یدوبن رگ .ازسان یکین هب و

ام هب یدنکفا محر یمیرک کی و

.اطع یدرکب تیاکح

رد :زا100

-لصا نیریش و برچ تسا ندروخ ناشن نیو :تسندروخ نیریش و برچ ناشن نیو101

-لصا

84 داتفه هقباس مما رد یدرم هک تسیورم هبنم نب بهو زا یم یتسبب یتبس زا .درک یم تدابع لاس

یتقو .دروخ

ا تساوخ یتجاح ادخ ترضح ز تجاح یدوب یکین هب وت هک تفرگ یندرک خیبوت دوخ سفن هب .دشن باجتسم102

وب اور نم .هلاس داتفه تدابع زا تسا رتهب ادخ دزن وت سفن ندرک ریقحت نیا هک دش لزان هتشرف کی .ید

یتخاب مک ژک و بیع یدومن رو یتخاس وا یوراد یبیبط کی

هتسناد نیا زا شیپ یدرک وت ضرم بیع جلاع و .

هظا ات .ین للاج راهظا زا رتگرزب نارسخ چیه و تسین لامک رادنپ زا رتدب یتلع چیه یا تلود ینکن ضرم را

یب نایعدم رگا هنیآ ره .یباین بیبح ۀدهاشم تداعس یب یدزن قایتشا زوس زا مد ات و یباین بیبط تموادم ینعم

برچ خیاشم تلاامک رهاظ ۀبند هب تلبس و بل .یدندروآ زار لها هاگرد هب زاین یو رد یدندرکن لامک یوعد و یدنتخاسن ناج هب .یدندرک ناصقن و زجع فارتعا

بیع .یدنتفای لد لها زا یضیف و یدنتفاتش دوصقم لین ب

( یشوپ زا و دشوپن لمکم ریپ زا ار دوخ بیع هک تسا نآ کلاس )63a

.دشوکب نآ حلاصا هب فارتعا هار

دنا هتفگ تلااح بابرا ندیسر زا دنادرگ مورحم ار وا یلاعت یادخ ،هدیسرن ماقم نادب هک دنز مد یماقم زا هکره

.ماقم هب تفگ مد و شوگ نابنجم ژک هک قح هب هکلب و

.نک تسار دوخ حراوج تکرح َت ْرِمُأ اَمَك ْمِقَتْساَف مکح

مهقدص نیقداصلا نعفنی .ییامن یشاب هچنآ و یشاب ییامن هچنآ هب هک تسا نآ قدص و دندوب قداص ایند رد ینعی

ملتحم یا بسخم ژک ردنا تفگ

ژک زین تولخ رد ینعی غلاب و هدننک باوخ یا .شاب یتسار هب ،شابم

هچنآ

مقتساف و امن نآ یراد هب تسا تراشا

رجلا .ترما امک مقتساف تسدوه هروس رد هک همیرک تیآ نآ ره رد م

دیاب یم ندش تسار صوصخ شمخ یراب دوخ بیع ییوگن رو .

.نزم یشوخ فلا و دوخ اغد زو شیامن زا

شکم ار لت و هلیح زا و تسین وت رد هک زیچ نآ شیامن زا . تفگ ملاسلا هیلع الله لوسر .نکم کلاه ار دوخ سیب

ای رغصلاا کرشلا ام دنتفگ باحصا .رغصلاا کرشلا مکیلع فاخا ام فوخا .ای ّرلا تفگ .الله لوسر

یدقن وت هک

ناهد اشگم یتفای ینزن ناحتما گنس رب شیوخ تقو دقن ات هک دیاب ،یا هتفای یدقن هک یرب نامگ رگا ینعی .

.ییاشگن ناهد سه

ناحتما یاهگنس هر رد ت عرضت هب هکلب ییامنن ینغ ار دوخ دیاین دیدپ رایع زا بلق ات ینعی

یعابر .ییوگب زاین و ب بر ای میناهر دوش هچ نامرح ز دوش هچ نافرع یوک هب میهد یهار

هب وت یدب ات ینز ایلوا کحم ار دوخ لاوحا و .دیامنب وت

شیپ زین ار ناحتما یاهگنس ناحتما ینعی تسا نوهرم

ناحتما یاهگنس هکلب تسار دقن نامه هن شیپ رد ار

ناحتما شیوخ لاوحا رد تسه اه یا شابم لفاغ سپ .

یناسک .شیورد لاح لیصحت و دننک لامک توعد هک

.دنتسین نمیا ناطیش رش و سفن رکم زا دنا هدرک تفگ

نیحب ات تدلاو زا نادزی م و ندش کلاه ات نداز تقو زا .

نیترم ماع لک نونتفی ندر هب تراشا .

همیرک تیآ نآ

ٍماَع ِّلُك يِف َنوُنَتْفُی ْمُهَّنَأ َن ْو َرَی َلا َوَأ تسا هبوت هروس رخاوا رد هک . َنو ُرَّكَّذَی ْمُه َلا َو َنوُبوُتَی َلا َّمُث ِنْیَت َّرَم ْوَأ ًة َّرَّم

ردپ یا تسناحتما رب ناحتما .شابم لفاغ و رورغم

تمک هب نیه رخم ار دوخ ناحتما ر

دوخ رتمک ناحتما هب .

( .شورفم ار کنم لاوئس یکی .توملا تارکس یکی هک تسا شیپ رد هبقع هس ار لقاع ره مرجلا )64b

و ر

ار وا درذگن هبقع هس نیا زا ات تاصرع لاوحا ۀصرع یکی .ربق لاوحا و ریکن هتفگ و دیاشن یشورفدوخ و نما

لا و هلمعب ءرملا بجعب فیک دنا لاثم .تسا رایسب یهلا یاهناحتما زین ایند رد و هباتک نم جرخی ام یردی

هلا ناحتما زین نآ یهاگ .دنک هوعّدلا باجتسم ار یسک ادخ ترضح نیا رد هک نانچ .دشاب ییادخدک و و ی

:تیاکح

تساخ :تساوخ102

-لصا

86 .بجعت تفرگ ندیبنج دوز ناشاهمحر هب

.درم نآ دنتشاد شریس و دندرک شتوعد .ار درم نآ

رب تمحر مخت

دنتشاک شنیمز تشگ ریس نامیرک نآ تمعن زا هک دش ادیپ مخت نآ لصاح و

زا دید یتسار قوذ وچ وا مارک

.نامیرک ملاغ دش ار یتسار ربکت ین .تسا زوف یتسار هک نتفگ فلا زا درک تغارف نآ زا سپ .

یوعد ( )65b داتفا غاّبص مخ رد هک لاغش نآ ندرک یسواط

.دنک یم مامتا نونکا هدرک عورش تیاکح نیا رد لوا تفهن دمآ گنر گنر لاغش نآ

نوهرم تفهن دمآ ظفل ،

رگ تملام شوگانب رب تسا تفگب

. شوگ رد دوب هتسارآ ناولا عاوناب شرهاظ و هداتفا غاّبص مخ رد هک لاغش نآ

فگ ترخافم یور زا رگ تملام نم گنر رد و نم رد رخآ رگنب ت

نم فیطل گنر رد و نم فیرش تاذ رد

هک نک رظن نمش شوخ درادن نم نوچ منص کی

هک تسا سک نآ رازتعا نایب هصق زا دوصقم .تسرپ تب

هب ار دوخ راعم و مولع عاونا هب و دیامنب هتسارآ احلص ّیزب و املع تنیز

هتساریپ فراوع و حلاطصا و ف

درم هب و دیامنب یم م

دیوگ شوخ گنر دص ما هتشگ ناتسلگ نوچ هک رگنب نم للاج و هاج رد و لامج نسح رد

.فیطل و بوخ ما هدش گنراگنر ناتسلگ نوچمه شکم رس نم زا نک هدجس ارم رم

ّرف و ّرک . و بآ و و بات

نیب گنر .نیبب نم رد ار لاثم یب گنر و لامج باتفآ بات و لاح تفاطل بآ و للاج و توق

د رخف ناوخ این

نید نکر و ارم .نیقی نلاصا وا زا ناوخب ارم و

ما هتشگ ییادخ فطل رهظم .ما هدش ادخ ییامن لامج هنیآ و

ما هتشگ ییایربک حرش حول .ما هدنام نلااغش تسلاجم هن

لاغش مدیناوخم نیه نلااغش یا اریز

ار یلاغش یک

لامج نیدنچ دوب .لامک و لضف و

ج هب اجنآ دندمآ نلااغش نآ عم

دندش عمج وا شیپ و درگادرگ هب هناورپ وچمه

عمش دنتفگ و دندمآ رب عمش فارطا هب هناورپ نوچ و . یرهوج یا وگب تمیناوخ هچ سپ

.یونعم فارص و

یرتشم نوچ رن سواط تفگ و

.ی ّرد بکوک ناج ناسواط هک شدنتفگب سپ

ناسواط هک شدنتفگ نلااغش نآ

ناج ملاع ناتسلگ ردنا دنراد اه هولج

. .ناکملا نشلگ رد دنراد یناهن یاه هولج

ةیاکحلا تسد ات درک تراشا .مهد ودب تسد هک مدرک سامتلا و متفر نیدلا مجن خیش ترضح هب نم تفگ لالا یلع خیش اهن یرگید تسد رد .دیناسر شرع هب ات تشادرب لااب هب و تفرگب ار ودره نم تسد و دوخ تسد خیش و مد

روص نامه مدیسر شرع هب نوچ تمارک نینچ ار تقیرط نلاماک مرجلا ،دوب هتسشن شرع رب هک مدید خیش ت

.دشاب ین هک اتفگ ینک هولج نانچ وت ین تغگ لاغش نآ ؟تسه یسواط ۀولج نآ زا یبیصن چیه ار وت

یداب ه

ان ینم مبوک نوچ هتفر برق رد تسییاج مان هک ینم زا نخس هنوگ هچ هدرکان هّیرب عطق و هدیدان ار هیداب .

هکم

( لامک یوعد هک دیاب یمن ار ناصقان سپ دننک )65a

.هدهاجم تضایر یب

هیاکحلا کحم شفک نیدنچ .درک نوریب شفک .دوب هدرک هبقارم هک دید نادیرم زا یکی یناقروج دمحا خیش ندرگ سپ زا م

ارم هک دومرف ؟دیاب یم شجنر ارچ خیش ما هدرک هبقارم رخآ تفگ دیرم .دزب وا اور ار یسک هبق

کی هک دوب

.دروآ یم ماعط نم یارب تسا یسک نیا دیاین یو رطاخ رد دونشب یاپ زاوآ نوچ .دشاب هدروخن ماعط هتفه گناب

لا هک اتفگ ینک ناسواط گ ناسواط هک دندیسرپ زاب ینعی

همغن شوخ ناحلا تلیضف یادخ نشل دنراد یم یارس

ین تفگ تسه شکلد تامغن و شوخ ناحلا نآ زا هرهب چیه ار وت لاعلاوب هجاوخ سواط یا هن سپ .

نوچ .

راوگرزب هجاوخ یا .یا هن سواط سپ ناسواط صاوخ زا یتیصاخ وت رد تسین نامسآ ز دیآ سواط تعلخ

ناشن و تیصاخ نآ ۀطساو هب زا یسر یک

یوعد و گنر نادب اه

یهاگ هک تساغد لها نایب همه نیا اغیرد یا .

رس تفرعم یهاگ و مولع عاونا ۀطاحا زا مد و دناد ایربک مرحم و ادخ ّرس رهظم ار دوخ یهاگ و دنک موتکم

87 وم وا رادرک دشاب هک ات دیامن یمن مامتها زگره و مقاّشع رلااس لفاوق ۀلفاق و مقایتشا شتآ ۀتخوس دیوگ یهاگ قفا

.وا راتفگ دنک یم سواط یوعد هک لاغش نادب وا تیهولا یوعد و نوعرف هیبشت آ نیدنچ هب ار دوخ هک سکنآ ار دوخ هک تسا نوعرف وچمه دنک تمارک و لضف یوعد و دنک تنیز رهاظ شیار

یم هک نانچ .درک تّیهولا یوعد هدرک تنیز دیامرف

شیر هدرک عصرم ینوعرف وچمه شیر نوعرف هک نانچ

خ ب هتسارآ رهاوج هب دو شیرخ زا هدیرپ یسیع زا رترب .دو

یرخ زا دوب هدیرپ ملاسلا هیلع یسیع زا رتلااب .

وخ داز هدام لاغش لسن زا مه وا .شی .داز هدام تلااغش زا زین نوعرف

داتفرد یهاج و یلام مخ رد لام مخ رد .

.دوب هداتفا تنطلس هاج و کلم و درک هدجس شهاج و لام نآ دید هکره

دیدب نوعرف نوچ للاضا لها زا هکره

.درک هدجس ار وا لام و هاج دروخب وا ار نایسوسفا هدجس

ّیرخس ۀدجس زا مرجلا .تشگ نوعرف نآ ناگدننک ه

نوعرف وچمه زین وا دننک شمیظعت هدید تروص نیدب ار وا قلخ و دشاب هتسارآ حلاص لها ۀوسک هب هک سک نآ یم هک نانچ .دوش رورغم دیامرف

تشگ نآ قلد هدنژ کتسم یادگ لوا یدلوا کج تسم یکرت هب عارصم نیا

یجنلید یلناتفق یکسا و یلمی زا و دوجس زا

قلخ یاهرّیحت ( لابقا وا یتسم ببس هک

دوب قلخ تبغر و )66b

تساهرهز یو رد هک دمآ رام لام دشاب لام بلاط لاح لها زا هکره مرجلا تسا رایسب یاهرهز لام نآ رد

دریگب ارنآ .دوش ررضتم شیرهز زا

تساهدژا قلخ ۀدجس لوبق ناو ّرضا هاجلاو ةّیح لاملا تسا دراو هک نانچ

دنلب سپ هنم یلیبنز .میظع کلم نتفای ثاریم دوجو اب دیلااین ایند هاج و لام رابغ هب تدارا نما رد دیاب یتمه

ب هکنآ دوجو اب و تفای دناوتن نامیلس نج دنک هزویرد اهردژا نادب هک ار ار هماهت لابج و بهذ زا رپ هکم ءاحط

هب هدومن نآ زا ضارعا دننک هضرع رهاوج زا همه ًادبع نوکا لب لا مکح

تداعس اموی عبشا و اموی عوجا ًاروکش

ءارمح ای کلامم نیازخ ۀدهاشم رد هک دیاب یم یضترم و تفای دناوتن راگدرورپ بیبح زج راختفا راقتفا هب و یرغصا ءارغص ای و یرمحا هک ار همیخ نیرز یاهخیم اب دیعسوب و تفگ دناوت کیلا تفتلن لا اناف انزغ ازغ

ب وا دننز یم لد رب نارگید یعابر .تفکش دناوت لگ نوچ و دز دناوت لگ ه

یدرم تمه دنلب دیاب یدرم یدرورپ درخ ۀدرک هبرجت نیز

کاخ یتشم نیردنا فرصتب اروک یدرگ یتسشنن تمه نماد رب

ب یتلود بحاص و ابقا هب هک دیا

،دوبن وا لاح نیرق یهلا نوعرف ینوعرف اما .درادنپن لاح بحاص ار دوخ قلخ ل

یادخ یوعد و هتشگ رورغم ایند فراخز هب و تشگ هارمگ ناشیا قّلمت و قلخ هجوت زا و دش هاج و لام ۀتفیرف ْوَع ْرِف ٰىَداَن َو دنک تیاکح فرخز مح رد ادخ ترضح هک نانچ .درک ِم ْوَق يِف ُن

َق اَی َلاَق ِه َرْصِم ُكْلُم يِل َسْیَلَأ ِم ْو

اب هشیمه یلک لقع و ادوس رپ تیهولا یوعد اب نوعرف هک یتقو . َنو ُر ِصْبُت َلاَفَأ ۖ يِتْحَت نِم ي ِرْجَت ُراَهْنَ ْلأا ِهِذ َٰه َو هک اغوغ رد وا نکم یسومان نوعرف یا یاه

زاسم هتفیرف تیلهاج تریغ هب ار دوخ و چیه یلاغش وت .

یسواط

نکم مرجلا . یوش ادیپ رگا ناسواط یوس یور ناشیا شیپ و یدرگ رهاظ و

یوش اوسر و هولج زا یزجاع .

.یتشگ اوسر هنوگچ هک نیبب نوراه و یسوم ۀلباقم هب ار دوخ مرجلا دندب ناسواط وچ نوراه و یسوم

هک

.دندوب یهلا ملاع ناسواط ناشیا دز تیور ورس رب و هولج رپ

و هزجعم ّرپ دن نداشگ تمارک

یور و رس رب و د

رارف تخت زا تساصع وا مان هک یا هراپ بوچ هب ملاسلا هیلع یسوم هک دندرک روهقم و بولغم ار وت .دندزب وت داد ( نامدرم نایم رد و رعش .درک راع یب )66a

عّصرم شیر و دیآ باذع نوعرف ینابش و بوچ الله میلک یسوم

88 صحت یب هکره مرجلا ک یوعد لامک لی

هب دنک لام مکح

نلاماک شیپ هناوهل یدصت دقف هنا وا لبق ردصت نم

یم هک نانچ .دوش ادیوه وا ناصقن دیامرف

تیئاوسر و دش ادیپ تیتشز .اهدادضاب فرعت ءایشلأا هک

نوگنرس

تیئلااب زا یداتفا .تشگ ادیوه وت یتسپ و ینود و104

بلق وچ یتشگ هیس یدید کحم نوچ لاغش ینعی

ار هدام

اط گنر تشادن دوس یسو زج ار بلق دمآ نایم رد ناحتما کحم نوچ هک درکن هدئاف یسدق فلا ار ایند ۀدولآ و

مظن .درادن هجیتن ییور هایس هب دیآ هبرجت کحم رگ دوب شوخ نایم

دشاب شغ وا رد هکره ذوش یور هیس ات

بلک تشگ ادیپ و تفر یریش شقن هدیشوپ ریش نیتسوپ گس نآ ینعی

یش فاصم رد دوب ا گس رثا زج یر

وا ز

.دازن شوج و صرح زا تشز نیگرگ گس یا صرح زا کپوک نکرچ زویوا یا یکرت هب عارصم نیا ینعم

ندیشوج و شوپم دوخ رب ار ریش نیتسوپ

.تسین یریش وت رد نوچ دهدن دوس هک ناحتما دهاوخب تریش هّرغ

غ ینز یم یناولهپ فلا و هرعن ریش وچمه هک وت ینعی ریش زاوآ و ه ّر

دهاوخ ناحتما وچمه یناولهپ راک رد هک

.یوش ریش ناگس قلاخا هگنآ و ریش شقن

تروص هک یسک سپ .ناعمتجی لا نادضلا هک تسین ناور زگره نیا .

لها وا ملاک زا و تسا نطاب فلاخم وا رهاظ .تسا قفانم وچمه دشاب فصتم داغ هب تریس و حلاص هب وا تسا نطاف ار وا لاح لاح .

عتل و ریسفت حل یف مهنفر

لوقلا ن

تسا نیا تیآ لوا .ملاسلا هیلع تسا دمحم هروس رخاوا رد همیرک تیآ نیا ْمَأ

َبِسَح َنیِذَّلا ٌض َرَّم مِهِبوُلُقيِف

َج ِرْخُی نَّلنَأ َُّاللَّ

يِف ْمُهَّنَف ِرْعَتَل َو ْمُهاَمیِسِب مُهَتْف َرَعَلَف ْمُهَكاَنْی َرَ َلأ ُءاَشَن ْوَل َو ْمُهَناَغْضَأ ینعی ْمُكَلاَمْعَأ ُمَلْعَی ُ َّاللَّ َو ۚ ِل ْوَقْلا ِنْحَل

هلد رد هک نانآ دنتشادنپ هکلب یادخ دنادرگن رهاظ هک ارنآ دندرک روصت ناقفانم ینعی قافن یرامیب تسا ناشیا یا

نیک یلاعت هب مییامنب میهاوخ رگا و ار ناشیا یاه

یسانشب وت سپ ار ناشیا یاهتملاع ینعی ار ناشیا وت ار ناشیا

یم یلاعت یادخ و نخس ندینادرگ رد ار ناشیا وت یسانش هنیآ ره و ناشیا یاهتملاع هب ار امش یاهرادرک دناد

هن هک دوبن یقفانم چیه تیآ نیا لوزن دعب هک هتفگ هنع الله یضر کلام نب سنا .داد دهاوخ ازج نآ بسانم و ملاسلا هیلع ربمغیپ ترضح نخس و امیس هب تخانشب ار وا

ن .توازغ ضعب رد هک هتفگ و ناقفانم زا سک ه

( دنتساخرب هک دادماب و دندش باوخ رد یبش )67b .قفانم اذه هک دوب هتشون کی ره یناشیپ رب

رم نادزی تفگ

قاسم رد ار یبن نخس ندنار رد

قافن لها ز رتلهس یناشن کی .دنادب ار ناقفانم ملاسلا هیلع یبن ای

قفانم رگ

وه و زغن دشاب تفز ل

همیرک تیآ نآ نومضم هب تسا تراشا نیا رد تبیه اب و فیطل و دشاب هبرف قفانم رگا

وس رد هک نم ملاسلا هیلع یبن نوچ و ْمِهِل ْوَقِل ْعَمْسَت اوُلوُقَی نِإ َو ۖ ْمُهُماَسْجَأ َكُب ِجْعُت ْمُهَتْیَأ َر اَذِإ َو تسا نیقفانم ۀر

ناقفا

نوچ و ناشیا یاهمسج ار وت درآ تفگش هب ار ار ناشیا نخس ینک شوگ دنیوگ نخس

نحل رد ار درم یسانش او

لوق ش مولعم یلوا تیآ رد هک نانچ رعش .دوش یم مولعم دوخ لاقم زا لاح لها مرجلا د

اهزوج نایم رد یلاخ زوج ادص زا ار وا تسناد ناوت یم

یرخ یم ار اه هزوک نیلافس نوچ هک نانچ ا ار ناقفانم نیا یسانشب هنیآ ره ینعی

و ملاک بولسا زا .دمحم ی

و لاقم یاوحف ۀزوک هک نانچ .ادا رد نوعلم نآ گناب و هجهل زا و اجنآ زا یوجب ار ملاک ار ناشیا نداد لیم زا

یرخ یم نیلافس یم یناحتما

یرتشم یا ینک .یروآ گناب هب ار وا ندز تسد هب هک

هزوک نادب یتسد ینز یم

:تیئلااب زا104

تسپ هب لااب زا

-لصا

91 غیرد یا دنتفگب اهیتسم دنتفگ تورام و توراه ینعی .

میدادب ناراب نیمز رب غیم وچ ی

نیمز رد رگا ام ینعی .

تسا داسف و ملظ یاج هک نیمز و ربا وچ یمیدادب تمحر ناراب میدوب اجنآ رد

یب نیا زا یمیدیرتسگ اجداد

تسا نوهرم افو و تادابع و فاصنا و لدع

.افج و تائیس و ملظ و روج هن تسیب تفگ یم اضق و دنتفگب نیا

ءاضق دنتفگ نخس نیا تورام و توراه ینعی ( نابز هب ادخ

دینکب فقوت تفگ یم رتس )69b ماد ناتاپ شیپ

تسیسب ادیپان هماد امش یاپ شیپ ینعی .

هک تسا رایسب ادیپان یا امش رگا تسا طلسم ناطیش و سفن ار مدآ ینب

.دیدرک یم نایصع دیدوب نانآ وچمه زین لاب تشد رد خاتسگ ودم نیه

دیاب یمن ندیود خاتسگ لاب تشد نیا رد

قتعا و .دیاش یمن ندرک دوخ تفع و تمصع رب دا لابرک ردنا هناروک ورم نیه

ب اریز .اضق هاچ هب یتفین ات ، رایس

ورغ اب و دنا هدش کلاه سک دنا هتشگ کلاه ر

ناکلاه ناوختسا و یوم ز هک یوم دنا هدش کلاه سک رایسب

هک نانچ .تسا هدنام ناشیا ناوختسا ناکلاس یاپ هار دباین یم

سا و یوم زا . زا رایسب ینعی دباین یاج ناوخت

یگب تربع و دینیبب ار ناشیا راثآ .دنتشگ یهلا رهق رهاظم ناقباس .دیوشم دوخ تمصع و حلاص هب رورغم .دیر

یپ و یوم و ناوختسا هار ۀلمج یپ و یوم و ناوختسا زا تسا رُپ ار هلمج .

یش درک یشلا رهق غیت هک سب

.درک یشلا یهلا رهق غیت سب قح تفگ

نوع تفج ناگدنب هک دنوش یهلا نوع نیرق هک ناگدنب نآ

نیمز رب

نوه و دننار یم هتسهآ هب تسا تراشا .

همیرک تیآ نآ َنوُشْمَی َنیِذَّلا ِن َٰمْح َّرلا ُداَبِع َو تسا ناقرف ۀروس رد هک

.اًم َلاَس اوُلاَق َنوُلِهاَجْلا ُمُهَبَطاَخ اَذِإ َو اًن ْوَه ِض ْرَ ْلأا ىَلَع چ هنهرباپ

رازراخ رد دور نو اجنآ ،دور هنوگچ هنهرب اپ .

.تسا ناتسراخ راگزیهرپ ترکف و هفقو هب زج

فقوت هب زج کف و لهم و

هاگان هک یطایتحا یب زا زیهرپ لمأت ر

.ناتسراخ رد تسا هنهرب یاپ نوچ نداهن دهاوخن طایتحا یب یاپ ینعی .دلخب شیاپ رد راخ تفگ یم اضق نیا

ناششوگ نکیل سا نوهرم ،

ناششوج باجح ردنا دوب هتسب ت شوگ اما تفگ یم نخس نیا یهلا اضق ینعی .

ج باجح ردنا دوب روتسم ناشیا وگ اما دیامرف ام دشاب طلسم ام رب ناطیش و سفن رگا دنتفگ و رورغ و شو

یم هک نانچ تسا هتسب ناشیا دیامرف

دنا هتسب ار اهشوگ و اهمشچ .رورغ زا

سر دوخ زا هک ار اهنآ رم زج هت

دنا .هتسناد ادخ نآ زا راک همه و هدش صلاخ و

،ار مشچ دیاشگ هک تیانع زج هک تسیک ادخ تیانع زج

دیاشگ

.ار هتسب مشچ ار مشخ دناشن هک تبحم زج

.ار بضغ دنک نکاس هک تسیک یتسود زج

تیاکح الله لوسر .درک بلط هبوت نیقلت یو زا و دید ملاسلا هیلع ار الله لوسر باوخ رد یزیزع هک دومرف ملاسلا هیلع

ا ّیلا ه ّرک و تاعاطلا یلا ببح و دوعا لا ینمصعا و بوتا یتح ّیلع بت مهللا ( .تایطخل

)69a قیفوت یب دهج

دابم ار سک دوخ .دابم ار سک دشاب یهلا قیفوت یب هک یعس و

دادسلاب ملعا الله ناهج رد .تیاکح اجنیا دش مامت .

وج زا ینتسج یاپ هب یدحا چیه مرجلا اضق ماد زا تدلاج لاب و رپب یکریز غرم چیه و تسج دناوتن لاب ی

دیسر تیانع ناهگان رگم تسر دناوتن رعش .هک

ناهگان نانچ ملاغ نم یا هک تسا ششوک دص ز هب قح بذج کی هک

یهار .تسا رامخ یب دشاب وا زا هک یتسم .تسا راوگ شوخ دهد وا هک یا هداب سپ .ناشن یب رب دشاب هچ اهناشن هار نوچ .تسا ملاّسلاراد وا تیاهن دیامن وا هک تیب .تسا ماک دوصقم ات دشاب وا تیانع رب

سخن اناج ار ام ت نادرگ مادم درم نادرگ مادم ار ام هِد رد مادم هگناو

ناج یا دیاین یزیچ ام تمدخ و ام زا نادرگ مامت وت مه ،یداهن انب وت مه

زارد رگ و رود رگ تیاهن یب هار نیا تسا

نادرگ ماگ ود ام رب تیاهن یب لضف زا

93 نایلیئارسا هدژم دندینش .دندینش لیئارسا ینب ار نوعرف رادید ۀدژم نوچ

نآ قاتشم سب و دندوب ناگنشت ینعی

.دندوب نوعرف رادید قاتشم ت وس نآ و دندروخ ار هلیح

دنتخا .دنتفر ارحص بناج هب و دنتشگ هلیح ۀتفیرف مرجلا

شیوخ ر نت دنتخاس هولج رهب ا .دنتسارآ وا رهب زا ار دوخ و

تیاکح ناد هلیح لوغم اجنیا هک نانچمه تشامگ راتات ۀفیاط ناشیا رب یلاعت یادخ دندرک یلهاک زامن رد نایرصم یتقو

ایرصم هک دندرک هلیح نوعرف ۀلیح وچمه ناشیا هک ترضح .دندرک ماع لتق و دندروآ نوریب رهش زا ار ن

نآ انلاوم یم تیاکح ار زاس هلیح و کلهم لوغم اجنیا هک نانچ دنک

یم تفگ نایرصم زا یسک میوج نآ مرجلا

تفگ لوغم فرط نآ دیرآ عمج ار نایرصم

.نم دزن هب فکب دیاب یم هکنآ دیآرد ات

هب میوج یم هک سک نآ ات

.دیآ نم تسد نیا تسین اتفگب دمآ یم هکره

.میوج یم هکنآ گ نیا رد هجاوخ آرد نیه

نیشن هشو ار یکی ره .

تفگ یم نینچ دندمآ عمج همه هویش نیدب ات

.دندش عمج هلیح نیا اب و دندز هلیح نادب ناشیا ندرگ

ماع لتق و

.دندرک زامن گناب یوس هکنآ یموش ذا ینعی

زاین یدندربن ار الله یعاد ،نا .یدندربن زاین ار یادخ ۀدنناوخ

تیاکح الله یضر سابع نبا .دناوخیم ناذا نذؤم تفگ هیلاعوبا .تسیرگ یم امهنع

ملاسلا هیلع الله لوسر ّمع دنزرف یا

یم هچ نذؤم یدنتسناد نامدرم رگا تفگ سابع نبا .تسا هیرگ هچ نیا هک دیسرپ .یدندرکن باوخ دیوگ

هچ

یم یم ار نامدرم .دیوگ ربکا الله ربکا الله تفگ .دیوگ دیور ریخ لمع هب و دیوش غراف نلاوغشم یا دیوگ

راک و

یم الله لاا هلا لا نا دهشا دیوگ نذؤم نوچ .دینک راوگرزب یادخ گ ار نیمز و نامسآ لها همه نم دیوگ

متفرگ هاو

وچ .دنهد یهاوگ ارم تمایق زور مدرک توعد ار امش هک یم دیوگ الله لوسر دمحم نا دهشا ن

زور هک دیوگ

نپ نم هک دننک یم تداهش ارم الله لوسر و ایبنا همه تمایق یم ار امش راب ج

دیوگ لاصلا یلع ّیح نوچ .مدناوخ

یم ادخ ترضح ّیح نوچ و دینکب تسار ار نید هک دیابب دیوگ

ورف نم تمحر هب ادخ ترضح دیوگ حلافلا یلع

الله نوچ .دیور یم یم یلاعت یادخ دیوگ ربکا الله ربکا

مارح همه یاهلمع دیوگ (

)71b هک زامن زا شیپ تشگ

مرتگرزب همه زا نم ا هلا لا نوچ .درک دیاب یم ارم لمع و

یم ادخ ترضح دیوگ الله لا نم زج ار یرگید دیوگ

شیپ دیهاوخ یم رگا .دش هداهن امش ندرگ رب نامسآ و نیمز تناما سپ .دیریگم دوبعم یم رگا و دییآ

دیهاوخ

.دیود سپ دیشک ردنا ناشراّکم توعد ب یهاگ توعد نوچ .دیشک ار ناشیا هدننک رکم توعد

وا زا دشاب کلاه یوس ه

م اذهل و درک دیاب بانتجا ی

دیامرف دیشر یا ناطیش رکم زا رذحلا رفاک و زاس هلیح تسا نوعرف دهع رد سپ .

درد یب نآ رکم زا صلاخ ببس و زادگ نمؤم ار ناشیا دنیوگ لله ًأیش هک دننانآ و تسا زامن گناب تباجا زاین و

.لابلا ّدرت هقدصلا هک یکزیچ نداد جلا

مر شونب ناجاتحم و ناشیورد گناب .نک لوبق و

تیلاتحم گناب دریگن ات

شوگ .دناسرن کلاه عضوم هب و دریگن ار وت شوگ رگ هلیح گناب ات

هیاکحلا یم تیاور دعجلا یبا نب ملاس .دوبر رد شکدوک گرگ .دوب هارمه شکدوک وا اب .دوب هتفر نوریب ینز هک دنک

ی نآ اب و دیود یم وا یپ رد نز هب ار فیغر نز نآ .دمآ وا شیپ ییادگ .دوب فیغر ک

تسناوتن گرگ .دادب ادگ نآ

کدوک .دناسر ررض ار کدوک هک همقل هب همقل هک دیسر فتاه نز شوگ هب .تخیرگ و تشاذگ ار شا

گ نایادگ ر

وخ تشز و دنا عماط .رهاظ تروص رد ،

وجب لد بحاص وت ناروخ مکش رد نلاوبقم ضعب نایادگ نایم رد

اب یبایب هک وجب ارنآ .دش تساهگنس اب رهگ ایرد گت رد

.دشاب اهگنس اب رهوگ ایرد رعق رد نایم ردنا اهرخف

94 تساهگنن هک دیآ تسد هب تسا دوصقم هچنآ ات دیاب یم نینچ سپ .

و هنیآ زا لد لها نتسج و دوب هدنبای هدنیوج

اک هاش کی نیا و دنک یور ره تمدخ هنیآ کی نآ هک تخومآ دیاب هناش یور هک دشاب ات دیامن یوم ره یر

رعش .دیآ تسد هب ییاسآ کشم دعج اب ییابیز نمس و لبنس یپ زا دنک خر و فلز تمدخ یر ّودم رد هدنیآ یعّبرم نآ رد هناش

رد مرجلا هعطق .دیآ تسد هب لها لها لد هک دشاب ات دیاب یملاع یاهلد نتسج

دشاب نوزف ملق و حول و یسرک و شرع ز یبارخ لد

ار وا هک یرامشن چیه هب

دجنگ یمن نایب ردنا لد فصو شومخ س رهب رگا

ر یراد نابز دص ود ییوم

یاکح هب زاب .دروآ دارطتساب ار تحیصن و تیاکح نیا انلاوم ترضح نوچ دومن تدوع ت

دندیشوجب سپ .

نایلیئارسا .دندرک ارحص مزع تبغر لیئارسا ینب ینعی

ناود نادیم بناج ات هگپ زا گپ زا .

حس و ها بناج هاگر

( ارحص .دندش ناباتش و ناود )71a

وا درب نادیم هب ناشتلیحب نوچ و هیلح هب نوعرف ار لیئارسا ینب نوچ

.درب ارحص هب سیبلت سب ناشدومنب دوخ یور

ور هزات و هزات دومنب نایلیئارسا اب نوعرف ار دوخ یور و

.نادنخ ششخب و یرادلد درک دادب اه

درک یرادلد ار کیره مه .دیشخب تعلخ و

دابق نآ درک اه هدعو مه اطع

.نوعرف ینعی هاشداپ نآ ناتناج یارب زا تفگ نآ زا دعب

تمعن و تعلخ و دندرک تروص ۀدهاشم هکنآ زا دعب

عرف دنتفای امش ناج رهب زا تفگ ار ناشیا نو

نابشما دیبسخب نادیم رد هلمج .نایلیئارسا یا دیورم رهش هب و

دوب نآ نوعرف دصق چیه لیئارسا ینب زا ات دوشن عمج دوخ نز اب یسک هک

.دتفین ردام محر هب یرسپ شخساپ

تمدخ هک دنداد مینک اه

.مینک راک وت نامرف هب هک دنتفگ و دنداد باوج وت رگ

مینکاس اجنیا هم کی یهاوخ رگا

.میوش نکاس اجنیا رد هام کی ییامرفب قیرفت زا رهش هب نادیم زا داش نوعرف نتشگزاب لمح بش رد ناش نانز زا لیئارسا ینب

وا ۀناخ رد قولع و دنک تعماجم هناخ رد نز اب ردپ نآ و دوب یم رهش هب دوخ اب رسپ نآ ردپ هکنآ زا لفاغ اما .دوش عقاو هش

نامداش دمآ زاب هگنابش .تشگزاب نادنخ و ناداش رهش هب بش تقو نوعرف ینعی

نابشماک

نانز زا دنرود و تسلمح بش بشما

ب رسپ لمح وا ۀلیح هک نظ نیدب نوعرف .دنرود نانز زا نایلیئارسا دو

،تفر شیپ شتمدخ ردنا مه نارمع شنزاخ

یسوم ردپ هک تسا لیئارسا ینب زا دوب نارمع نوعرف نزاخ تسا

.تمدخ رد و ملاسلا هیلع شتبحص نیرق دمآ رهش یوس

هب .تشاد مامت رابتعا و ردق نوعرف روضح رد هک

صق هب یهارمه .دیسر یهاش ر

وت پسخ رد نیرب نارمع یا تفگ زاس هیکت رد نیرب تفگ ار نارمع نوعرف

وجم تبحص و نز یوس ورم نیه .وت .وت زادرپم نز تبحص هب و

د نیرب مه مپسخ تفگ وت هاگر

نارمع تفگ .

هب .مشاب وت هاگرد نیا رد وت نامرف بجوم وت هاوخلد زجب مشیدنن چیه

وت دارم ریغ منکن رکف چیه نارمع دوب .

نایلیئارسا زا مه .شیوخ لصا رد ،

ناج و دوب لد ار نوعرف رم کیل .دوب وا لوبقم و

وا هک یدرب نامگ یک

دنک نایصع .دنک تفلاخم ار وا نامرف و

خ هکنآ دنک نآ نوعرف ناج فو دنک عامج نآ و دیآ اجنآ رد وا نز هک

.دوش عقاو یسوم لمح ات لع یسوم ردام اب نارمع ندمآ عمج ردام ندش هلماح و ملاسلا هی

( )72b ملاسلا هیلع یسوم

.لوا رد ءای فرح هب دوب دناخوی دنتفگ ضعب .ل ّوا رد نون فرح هب دوب دناخون یسوخ ردام مان وا و تفرب هش

ب تفخ هاگرد نار .دیبسخ اجنآ رد و هاگرد نآرب نارمع و تفر یارس نورد نوعرف

شندید یپ دمآ بش مین

تفج زا لیل فصن رد ارمع ندید رهب

.دمایب وا نز ،ن شبل نآ دیسوب و داتفا ورب نز

نآ رد ار نارمع بل

شبش ردنا باوخ ز شدیناهجرب .بش .شبش نآ رد ار نارمع درک رادیب و

شوخ دید ار نز و وا رادیب تشگ

99 ت ینمیا و وا تملاس هک .تسنآ رد و

نکف شبآ رد هک دمآ یحو زاب .زادنا لین بآ رد ینعی

و راد دیّما رد یور

نکم وم ِتوُباَّتلا يِف ِهیِفِذْقا ِنَأ ٰىَحوُی اَم َكِّمُأ ٰىَلِإ اَنْیَح ْوَأ ْذِإ و درک تیاکح هط هروس رد ادخ ترضح هک نانچ .

یم هصق صصق ۀروس رد و ِّمَیْلا يِف ِهیِفِذْقاَف َأ َو دنک

یِقْلَأَف ِهْیَلَع ِتْف ِخ اَذِإَف ۖ ِهیِع ِض ْرَأ ْنَأ ٰىَسوُم ِّمُأ ٰىَلِإ اَنْیَح ْو ِّمَیْلا يِف ِه

.َنیِلَس ْرُمْلا َنِم ُهوُلِعاَج َو ِكْیَلِإ ُهوُّدا َر اَّنِإ ۖ يِن َزْحَت َلا َو يِفاَخَت َلا َو دامتعا نک و شلین رد نکف رد

ندناوخ ای ار فلا

یفاق رهب زا دیاب یم دیپسور مناسر یو اب ار وت نم .ه

تسا نّیبم تیآ نیا رد هک نانچ . درادن نایاپ نخس نیا

رکم شاه .نوعرف یاه هلیح و شاپ و قاس ردنا دیچیپ یم هلیح

( عارصم نیا ینعم . هلمج یکرت هب )75a

.هنغایا و هنکیجنا کنآ یدشلاود نورب وا تشک یم لفط نارازه دص

.نوعرف ینعی خ ردص ردنا یسوم

رد هنا

نورد س رد ادخ ترضح هک نانچ دشکن ار نیا هک تساوخب نوعرف زا نوعرف نز .دوب تملاس روکذم ۀرو

یم تیاکح اَخ اوُناَك اَمُهَدوُنُج َو َناَماَه َو َن ْوَع ْرِف َّنِإ ۗ اًن َزَح َو ا ًّوُدَع ْمُهَل َنوُكَیِل َن ْوَع ْرِف ُلآ ُهَطَقَتْلاَف دنک

ِتَلاَق َو َنیِئِط

ُتَأ َرْما

َن ْوَأ اَنَعَفنَی نَأ ٰىَسَع ُهوُلُتْقَت َلا ۖ َكَل َو يِّل ٍنْیَع ُت َّرُق َن ْوَع ْرِف . َنو ُرُعْشَی َلا ْمُه َو اًدَل َو ُهَذ ِخَّت

تشک یم نونج زا

نینج دب اج ره .نینزان رسپ و

نیبرود مشچ روک نآ لیح زا تقیقح رد نیبرود دوب مشچ روک هک نوعرف ینعی .

و دید یمن ار کیدزن .دید یم ار رود

دونع نوعرف رکم دب اهدژا .دناعم و

دوب هدروخ ار ناهج ناهاش رکم

کم ینعی دوب هدرک کلاه و هدروخ ار ناهج ناهاشداپ هک یسوم یاصع وچمه و دوب اهدژا نوعرف ر زا کیل .

دیدپ دمآ رت نوعرف وا َُّاللَّ َرَكَم َو او ُرَكَم َو هک دوب رت نوعرف نوعرف زا هک یهلا رکم ینعی .

. َنی ِرِكاَمْلا ُرْیَخ ُ َّاللَّ َو ۖ

دیشکرد ار یو رکم مه ارو مه یتحا لامک هک دروخب

رد ار نارمع نوعرف .دوب نآ طایتحا اریز دشن رسیم طا

.یدندرک یسوم نیقی و یدنتسناد وا تعماجم و یدندرک نارمع نیقی نامجنم و یتشاذگ یلیئارسا ریاس اب نادیم اهدژا دش اصع و دوب اهدژا .دش اهدژا یسوم یاصع و دوب اهدژا نوعرف

ادخ قیفوت هب ار نآ دروخب نیا هک

ار اهدژا اصع ادخ ترضح قیفوت هب و دروخب

اجک ات نیا تسد یلااب دش تسد رد دمآ تسد یلااب رب تسد

اجک ات تاقولخم همه یهتنملا هیلا هک نادزی هب ات

.تسوا تردق تردق تنکم تیاهن هک . ب تسایرد یکی ناک

نارک و روغ .رانک هن دراد گت هن هک تسییایرد ادخ ترضح تردق

آ شیپ یلیس وچ اهایرد هلمج ن

دزن رد ،

.نایاپ یب یایرد نآ تساهدژا رگ اه هراچ و اه هلیح

رگید یاهرکم ندروخ رد تسلا هلمج اهنآ الله لاا شیپ

ذ و راهق رداق و یقیقح لاعف و قلطم بلاغ مرجلا .ضحم مودعم و تسا یفن ةبیهلاوذ و للاجلا و هرطفلاو

و ایند رد هک تسا لاعتم کلم نآ لامکلاو ضح قلطم فرصتم ترخآ

ام مکحی و ءاشی ام لعفی هک تسوا تر

.دیری داهن رس منایب اجنیا دیسر نوچ .تشگ زجاع و

داشرلاب ملعا اللهو دش وحم تسار هار تسرتاناد دنوادخ

ن یسک ادخ ترضح زج ار ردق و اضق ّرس هک ار .دیامرف یم تراشا هصق ۀصح هب نیا زا سپ .دناد یم

هچنآ

ردنا دوُب نوعرف رد (

)76b تسه وت .یناد یمن اما

تسَهَچ سوبحم تاهردژا کیل روتسم و سوبحم هاچ رد ،

.دیآ نوریب هک درادن توق ،تسا تسوت لاوحا هلمج نیا غیرد یا

.میدرک تیاکح ام هک نوعرف نارب وت

تسب شیهاوخرب لاوحا وت

رف رب ار یم نتسب نوع .یهاوخ

تدیاز تشحو دنیوگ وتز رگ گرم زا نوعرف ینعی .

ا تلود لاوز و هک یناد یمن اما یلمع لوط نیا رد زین وت .دسرن گرم یو هب درک یریبدت و درک یم زارتح

هب یسرت یو زا هک گرم نآ و تسا ررقم رما .ِت ْوَمْلا ُةَقِئاَذ ٍسْفَن ُّلُك ْلا َّنِإ ْلُق مکح

ُهَّنِإَف ُهْنِم َنو ُّرِفَت يِذَّلا َت ْوَم

هب هتبلا .ْمُكیِق َلاُم جلا .دیسر دهاوخ وت

و تشحو دننک تیاکح وت لاح زا و تسوت لاوحا نیا هک دنیوگ رگا مر

ار وت دیاز ترفن تدیامنب ناسف نوچ رگید ز رو

وت دیامنب تیاکح و هصق تسا رگید لاوحا هک دنیوگ رگا و

100 یم تبارخ هچ .ار نیعل سفن دنک

نیبب نیقی رظن هب نیا تخس تدزادنا یم رود

نیرق116

ار وت دزاس یم دیعب و

هب .نیرقلا سیئب سفن نیا مکح تسین نوعرف مزیه ار تشتآ

تسین نتخوس بابسا و نوعرف مزیه ار وت شتآ

.یرادن تردق و هاج و لام یفیعض و یریقف وت ینعی تسین نوع ار وا نوعرف نوچ هکناز

ن هنرو . هچ وت سف

تسا یسوم هلزنم هب حور هک تسا نآ هصق ۀصح .یدرک اه لاثم هب سفن و نوماه نوچمه لقع و ملاسلا هیلع

و قیبطت هجو رب و ینکن تعانق وا رهاظ هب هصق چیه رد هک دیاب سپ .تسا نوماه وچمه وا یاوه و نوعرف نمیا سفن نوعرف هلیح یاهدژا زا و یریگرب هصح ،هدومن لمأت لیثمت یب تهج زا هک وا یسوبحم رب و یشابن

فن اب .یوشن هرغ تسا یتلآ نانمشد و یشک یمن ار وا وت و تسا هدرک رارق وت هناخ رد هک تسا نمشد نآ وت س

.یهاوخ یم ندرک رییغت ریبدت هب ار ادخ ریدقت نوعرف وچمه و ینیب ار نوریب امسیر رد و تشادنپ هدرم ار هدرسفا یاهدژا هک ریگرام تیاکح دروآ دادغب هب و دیچیپ شاهن

درس زا هکلب دوبن هدرم اهدژا نوچ .دروخب ار دوخ بحاص تفای بات باتفآ یمرگ زا نوچ .دوب هدرسفا اتش ی

یوگ خیرات زا ونشب تیاکح کی .هدننک تیاکح زا و

یوب هدیشوپ رس زار نیز یرب ات هدیشوپرس رس نیا زا ات

ر زا دارم .یبای ربخ و یرب یئوب روتسم و و تسین نوعرف مزیه ار تشتآ دوب هتفگ هک تسا نیا هدیشوپرس زا

هدرمژپ یاهدژا ،دوش لااب دبای مزیه رگا تسا مزیه یب شتآ وچمه هک نانچ سفن هک دروآ نآ بسانم تیاکح نیا ( تسا .دنک ینوعرف دبای تردق نوچ )76a

راسهوک یوس تفر یریگرام رام بلط رد

هب وا دریگب ات .

رام شاهنوسفا م

را و لاوق بلط هک دوب هتفایرد ینعم نیا هک اریز .راکش دنک ار قیرط زار ،تسدارم هار ز

دنمس بوبحم لصو ۀطبار .تسبولطم لین ۀطساو دوجو ناتسبش حابصم .تسدوج نیازخ حاتفم و تسا دادس حور .نمچ ناحیر یناد حور حور .تسا ییانیب ۀدید ۀمدرم تداعس ندرک دنمک .تسا تدارا گرزب عراش تسا

یم اذهل و حوتف ۀجارس عمش دیامرف

هدنباتش رگ و نارگ رگ دوب

لها و لجعتسم رگا و ةکرحلا یئطب و لیقث رگا

دشاب تعرس دوب هدنبای تسا هدنیوج هکنآ

هب . هدنبای هدنیوج جل ،جل و بابلا عرق نم دجو ّدج و بلط نم بجوم

.دوب تسد ود ره وت امیاد نز بلط رد نک غیلب یعس بلط رد

،تسربهر وکین هار رد بلط هک رد بلط هک

و تسا ربهر دارم قیرط .تسوکین ربهر

بدا یب و مشچ هتفخ و کول و گنل یکرت هب عارصم نیا ینعم

یم هک هجو ره رب ینعی .هنابدا یب و یلزؤگ شمیوا قاسغا و قاسغا یم ار وا و ژیغ یم وا یوس یناوت

بلط .

اج هب ینعی ندیژیغ زا تسا رما ژیغ ظفل تیب . بلط یم ار وا و ریگ ندیزخ ادخ بن

ر تسود هب ناوتن هچرگ ندرب ه

ندرم بلط رد تسیرای طرش

هگ و یشوماخب هگ و تفگب هگ عامتسا و ربدت و رکفت نوکس هب هاگ و ریخ ملاک هاگ و حیبست هب هاگ و رکذ هب هاگ

هاگ و ریخ و دنپ هش یوب یوس ره ریگ ندرک یوب

ب فرط ره رد یوبب ینعی . ترضح هک یقیقح هش نآ یو

هار زا یهاگ مرجلا .تسادخ یم ار وا و بلط یم ار وا یوگ و تفگ قیرط زا ینامز و یوپاکت

ز ات یوج

هب هک دیاب یم نانچ وا نتسج و .یوب درب یناوت شرازلگ یوق و ساوح همه اب ًلایِتْبَت ِهْیَلِإ ْلَّتَبَت َو مکح

وا بلط رد

لاسلا هیلع بوقعی دنپ و یشاب یم هک نانچ .یرآ یاج هب م

دیامرف اب بوقعی نآ تفگ شیوخ دلاوا

هک نانچ ینعی

هک دومرف مامتها ار نارسپ رگید نیماینب و فسوی بلط رد ملاسلا هیلع بوقعی ترضح زا دینک فسوی نتسج

شیب ّدح .شیب دح زا دینک بلط ار فسوی دج هب نتسج نیا رد ار دوخ سح ره

.غیلب یعس هب و ار فرط ره

دین

:نیا116

یا -لصا

101 م لکش دعتس یهجو ره هب و .دشاب تیلباق دادعتسا117

اوسئیت لا ادخ حور زا تفگ هب تسا تراشا

همیرک تیآ نآ

ُهَّنِإ ۖ ِ َّاللَّ ِح ْو َّر نِم اوُسَأْیَت َلا َو ِهی ِخَأ َو َفُسوُی نِم اوُسَّسَحَتَف اوُبَهْذا َّيِنَب اَی تسا فسوی ۀروس رد هک ِح ْو َّر نِم ُسَأْیَی َلا

َِّاللَّ

یلع بوقعی ینعی . َنو ُرِفاَكْلا ُم ْوَقْلا َّلاِإ ( ملاسلا ه

ردارب و فسوی زا دینک صحفت سپ دیورب نارسپ یا تفگ )77b

دنوشن دیماان هک یتسرد هب .یلاعت یادخ حرف و تمحر زا دیشابم دیماان و دیسرپ ناشیا لاح ینعی وا زا118

پ .ناگدیورگان ینعی نارفاک هورگ رگم یادخ حرف و تمحر رد و دیوشم دیمون وا ناسحا زا و ادخ تمحر زا س

بلط دییوپب وا وسب وس ور رسپ هدرک مگ وچمه

هب فرط دیودرب دشاب هدرک مگ دوخ رسپ هک سک نآ وچمه .

.فرط دیوش ناسرپ ناهد سح هر زا .دیوش هدنسرپ وا هب تسا ناهد ّسح هک ساوح زا یکی

رب ار شوگ

دیهن وا هارراچ ارنآ تسیا شوگ یکی

دیهن وا هار فرط رهب دیرب وب دیآ شوخ یوب اجکره .

ی ماشم زا هک یک

.دیریگب یوب ششوخ یوب زا و دیوبب وا اب تسا دیرس نآ یانشآک رس نآ یوس

هک دیوش ادخ ترضح بلاط و

تقرافم تنحم زا و لفاغ لد فسوی ییادج زا هک اغیرد .دیا هدمآ اجنیدب هیهلا تّیدنع ترضح فرط ره زا قع نیماینب نادنزرف هک ار نطاب و رهاظ ۀناگ هد ساوح و یلهاذ ل

مگ نیا یوج و تسج هب دنا حور بوقعی

تیب .یراد یمن دیما تلصاوم حور یهلا لضف زا و یراک یمن ناگدش هدنام ادج یو زا هچنآ رگم هدنام او هک دزرین نتسجب

یم هک یا هدرکن ملاسلا هیلع هجاوخ لوق ۀظحلام رگم علا لضفا دیامرف

لاصو حور زگره هک .جرفلا راظتنا ةداب

تحار و یم هک یا هدینشن دینج لوق اییوگ و .یشاب یمن رظتنم ار لاصتا

رتاوت دنع نیجارلا ءاجر ققحت دیوگ

بئاصم فدارت و قارف نحم رتاوت دوجو اب هک الله حور نم اوسأیت لا لوقی یلاعت الله نلا بئاصملا فدارت نحملا رای یاقل ءاجر قایتشا و وک بلط ۀتفای .یرادن رادید ۀدهاشم دیما و

رعش .وک بلط یا هتفاین رگا

ینکن بلط ارچ یرادن رای وت رگا ینکن برط ارچ یدیسر رایب رگا و

یناوت لک هب میسن زا و لک هب وزج زا ات یرآ تسد هب سانش یوب ِماشم ات شوکب یرادن رای رادید ۀدید رگا یراب ِّنِإ تروص هتسویپ و تسویپ و .تسب یناوت شقن َفُسوُی َحی ِر ُد ِجَ َلأ ي

موسوم نامرح تمس هب ودره نیا زا رگا

یناوت ترضح نلاصاو هبطاخم رد ترسح و درد یور زا هظحل ره ات یشابن مورحم تفایان درد زا هک دیاب تیب .تفگ نم هک ناد تمینغ فسوی اب هک یزیزع یا وت مبای یمن ربخ دوخ هدش مگ ز

د هک بجع بجع ای تقرافم در

رامگ یراب نتسج رب تمه و یرادن ر بلط ارنآ ینک یزیچ بلاط رگا مرجلا .ی

( بلط وا ریغ رگا و نک یم هک نانچ هبابسا ایه ،ائیش هلا دارا اذا هک نک بلط یو زا ینک )77a

دیامرف اجکره

یسک زا ینیب هب یفطل .یبای فطل یسک زا نوچ ،

یسع یبای هر فطل لصا یوس وس هک دیاش .

ای هار لصا ی یب

.ینک بلط ارنآ و هشوخ همه نیا

فرژ تسییایرد ز ا .تسوا بابسلأا ببسم هک تسادخ ترضح زا ینعی

وزج

فرط راد لک رب و راذگب ار تسا عقاو اهتشز ظفل اهگنج یاج هب خسن ضعب رد .مشچ ینعم هب ار نوکس هب .

تسیبوخ رهب قلخ یاهگنج ندیسر رهب زا و تسایند فراخز رهب زا و

.ییابیز تمعن هب تسا یگرب یب گرب

سیبوط ناشن ت

.تسا یدازآ ورس ناشن قیاوع و قیلاع عطق و تسیتشآ رهب قلخ یاهمشخ

و حلص هب ات

.دنسر لد روضح هب و تغارف تسیتحار یب امیاد تحار ماد

.تسا تضایر و یتحار یب تحار لین ببس و

یحو :یهجو117

-لصا

دیوشن :دنوشن118

-لصا

102 ک .دسرن تحار هب دشکن تقشم رگا ایند رد یسک هک نانچ .تسا نینچ زین ترخآ را

دوب ار شزاون رهب ندز ره

یم هکنآ هک هب سپ .دزاون یم ار وا زاب دنز

رهب زا دنوادخ ترضح ندز هتبوقع لجع ًادبع الله ّبحا اذا مکح

.تسا شزاون رکش زا هلگ ره

یم هگآ دنک .درک ناوت لاقتنا دض هب ّدض زا دنک هاگآ رکش زا تیاکش ره یوب

119رب لک ات وزج زا میرک یا120

درم ، میکح یا دض ات دض زا رب یوب .میکح صخش یا دض هب دض زا ربب یوب

تسرد درآ یتشآ یم اهگنج یم حلص اهگنج

121دروآ تسج رام یرای رهب زا ریگرام . .دوش رای ار وا رام هک

هب یمدآ دیوج رام یرای ر هب مرجلا

دشابن رای دوخ رام .دیوج رام یرای رهب یمدآ ةّیح لاملا مکح نمشد هکلب

.تسا ناج یمغ یب فیرح رهب دروخ مغ

و دلاوا مرجلا .دروخ یمن وا مغ رای نآ هک دروخ مغ یرای یارب

دارم و .تسا عنام ار تدابع کولس هک تسیدرم دنب یاپ ایند نارای و جاودزا لمع زا دروخ یم مغ وا رهب زا

رم درم هاوخ دنروخ یمن درم نآ مغ ناشیا اما دنامب مورحم ترخآ انلاوم ترضح نوچ .هدنز هاوخ دشاب هد

.دومن تدوع ریگرام ۀّصق هب زاب دومرف فراعم یخرب فرگش رام یکی یتسج یمه وا

.میظع و ناتسهوک درگ

فرب مایا رد .دشاب نوبز ماّیا نآ رد رام هک

رام ریگرام نآ و نتفرگ تسا لهس ناتسمز رد گرزب رام سپ

تفای ییاهدژا دیبلط گرزب ییاهدژا

رم 122

هد میظع اجنآ دید دومن یم هدرم اتش یدرس زا اهدژا نآ .

شلد هک

میب ز رپ دش وا لکش زا ( نآ لکش زا ریگرام نآ لد هک .

.میب زا و سرت زا تشگ رپ اهدژا )78b ردنا ریگرام

دیدش ناتسمز و

تخس یاتش رد دید هدرم یاهدژا تسج یم رام

هدرم هک تفای ار اهدژا تسج یم گرزب ِرام .

.تشادنپ قلخ یناریح رهب زا ریگرام ،دنوش ناریح دننیب وا تردق قلخ ات

قلخ ینادان تنیا دریگ رام ار رای هک

ومرف ههجو الله مرک هنع الله یضر یلع نینمؤملاریما .دنریگ یم ار رام دنریگ یمن نیلی ةّیحلا لثم ایندلا لثم د

ضم نیدنچ اب هک تسا بیجع نیا .اهمس لتقی و اهشقن بجعی و اهسم .دنوش هتفیرف یو هب وا تار

تسیهوک یمدآ

دوش نوتفم نوچ و بهذلا نداعمک نداعم سانلا تسا ربخ رد هک دنکن قیاقح ناک بلط هوک .ددرگ هتفیرف ارچ

م هک تسورد ترخآ و ایند عفانم و هضفلا رمع لوط رگا یسک و دهذتیلف ةرخلآا ةدارا نم و درجتیلف ایندلا دارا ن

دشاب هدرب للاض رد دوخ نینچ مرجلا .دوش کاپ یصاعم همه زا درآ نابز هب تداهش ۀملک یسفن رد نوچ

عیاض ار یا هیامرس .تسین لماک لقع یاضتقم ندوب سفن یاوه و لام بلط رد ندرک

ناریح رام ردنا هوک

دوش نوچ و

دنک یم فلت ار رمع ۀیامرس .دوش وا ندرورپ بلاط هکلب دشوک یمن نطاب زا سفن یاهدژا عفد هب

ب .دنکیم فرص نایصع هب هکل یمدآ نیکسم تخانشن نتشیوخ

.تسنادن نتشیوخ ردق و رد دش و دمآ ینوزف زا

یمک .تشگ ناصقن یلاتبم دمآ توکلم ملاع زا و

ةیاکحلا ههجوب بعلی یذلا نوبغملا کلذف ٍضار هب وه و هترخآ صقنت و هایند دادزت دبعلا تیأر اذا تفگ دوعسم نب دعس .رعشی لا وه و و تخورف نازرا یمدآ ار نتشیوخ

.تشگ هتفیرف و نوبغم و

ةیاکحلا صم نم جرخی و هنید یف ةبیصمب حرفی هملع لقتسی لا و هلام لقتسی مدآ نبا ّنا تفگ یرصب نسح ایندلا یف هبی

.ةرخلآا ریثک نع لغشی ایندلا ریسی تفگ مزاحوبا و

ربب :رب119

-لصا

:لک120

لکب -لصا

یم121

یم :دروآ درآ -لصا

یاهدژا :ییاهدژا122

-لصا

103 تخودب یقلد رب شیوخ سلطا دوب .تسنادن سلطا ردق

نارازه دص هک و رام

تسوا ناریح اهدژا و رام رایسب

اما دنک فرصت ار همه ناسنا هک ار وا تسوا ناریح لااب و دنلب هوک و تسودرام و تسدش ناریح ارچ وا

هن

،یسانشن اوادم زا مخز هک تسا نآ افش یب جنر و یسانشن اود زا درد هک تسا نآ اود یب درد دنا هتفگ .تسود رای و ینزیم سلافا زا مد ( .یراد راتسد و رس رب دیلک و یرد نداشگ رظتنم اما .یراد راوید رد جنگ

)78a ریگرام

تفرگرب ار اهدژا نآ دیدش ناتسمز رد ریگرام یراب ینعی

هب و تشادنپ هدرم ارنآ و دید هدرسفا ام ّرس زا اهدژا

.تشادرب هلیح و فیاطل تفگش رهب زا دمآ دادغب یوس

ا درب دادغب یوس هب ار اهدژا و یناریح و بجعت رهب ز

.قلخ یا هناخ نوتس نوچ ییاهدژا .دوب زارد و نهپ

یا هناگند یپ زا شدیشک یم .یگناد و یناریح

یاهدژاک

123

هدروآ یا هدرم ما

.ما هتشک نم اما ، ما هدروخ اهرگج نم شراکش رد

تفگ یم نخس نیا ار قلخ . هدرم یمه وا

کیلو شدرب نامگ نامگ هدرم ار اهدژا ریگرام نآ

اما درب یم و دوب هدنز

.کین کین شدیدن وا اهدژا ریگرام

.دوب هدیدن کین ار دوب هدرسفا فرب و اهامرس ز وا

،هدرم هن م هدرم لکش و دوب هدنز

دومن ی تروص رد .

یم هک دومن یم تراشا هصق ۀصح هب هبترم نیا رد انلاوم ترضح رهاظ دیامرف

دامج وا مان تس هدرسفا ملاع .

هاظ سک نآ ینعی صت هدرم تسا نیبر

دسانشن قطن هلام هارت دوجوم نوکلا یف امف هک ار لوق نیا ّرس و دنک رو

داتسوا یا دوب هدرسفا دماج اظ و لفاغ درم یا اما .

نیبره نایع دیآ رشح دیشروخ ات شاب تدارا باتفآ بات و

ب دسرب ه ناهج یاهدژا و ناتسرام ناهج مسج شبنج ینیبب ات

اع یازجا دیآ تکرح هب و مرجلا .نارام نوچ مل

زجا هدنز ار هدرم ره هک تسا رداق ادخ ترضح .لامعا حیابق رب دننک باذع و لامعا رب دنهد یهاوگ ناهج یا

باذع تلآ و دنک مظن .دزاس

شناصقن تسین هک ار یتردق شناسآ تسه هلمج اهراک

دش رام اجنیا یسوم یاصع نوچ و دیاشگب تریصب ۀدید نیبرهاظ درم رگا ینعی

ره دیامن لمأت بیاص رگن هب

دنیب هنیاعم هنیآ ءاول و تشاذگ ورف یدماج عبط نمحر ترضح نامرف هب ناهج یازجا ضعب هک دناد نیقی و

ا تکرح و سح دنراذگورف یگدرسفا ات دنا تدارا باتفآ ار باتفآ شبات فوقوم زین ازجا یقاب سپ .تشارفرب هّیدار

اصع هن رخآ .دنرآ تکرح و ّسح هب یور و ،دش اهدژا یسوم ی

دش رابخا نانکاس زا ار لقع زا ار لقع .

یم ربخ تادامج تیب .دهد ناج یسوم یاصع وچمه زین ار نارگید هک دهد

راوشد رگا راک دوب ناسآ رگا

دوب ناسکی یگلمج تردق شیپ

تخاس درم نوچ ار وت یکاخ ۀراپ درک مدآ و درم داد ناج ارنآ تسا کاخ یا هراپ وت تقلخ لصا هک

ار اهکاخ ،

تخانش دیاش یگلمج (

.دهد ناج ار کاخ همه هک )79b

،دنا هدنز وس ناز دنا وس نیز هدرم هدرم ام بناج زا

.دنراد تایح ادخ ترضح بناج زا و دنا هدنیوگ فرط ناو اجنیا اجنیا شوماخ

.یوگ نخس و نآ زا نوچ

ام یوس دتسرف ناشوس .دتسرف ام بناج هب ار ناشیا دوخ فرط زا نوچ

اهدژا ام یوس ددرگ اصع نآ مرجلا

،دننک یدواد نحل مه اههوک یدناوخ روبز نوچ ملاسلا هیلع دواد

ترضح هک نانچ یدندرک دایرف وا اب اههوک

بخ ابس ۀروس رد و َنیِلِعاَف اَّنُك َو ۚ َرْیَّطلا َو َنْحِّبَسُی َلاَب ِجْلا َدو ُواَد َعَم اَن ْرَّخَس َو دنک یم ایبنا ۀروس رد ادخ اَی دهدیم ر

.َدیِدَحْلا ُهَل اَّنَلَأ َو ۖ َرْیَّطلا َو ُهَعَم يِبِّوَأ ُلاَب ِج م فکب نهآ رهوج

دنک یمو .یدرک موم ار مهآ ملاسلا هیلع دواد هک نانچ

َدیِدَحْلا ُهَل اَّنَلَأ َو درک رابخا ابس ۀروس رد ادخ ترضح دوش ینامیلس لامح داب

.یدیشک ار نامیلس رای و رکشل هک

هک نانچ یم تیاکح ابس ۀروس رد ادخ ترضح

ِل َو دنک َهُحا َو َر َو ٌرْهَش اَه ُّوُدُغ َحی ِّرلا َناَمْیَلُس ٌرْهَش ا

یسوم اب رحب

ک123

یاهدژا :یاهدژا

-لصا

104

105

106 .دریمب اجک یتلآ یب مغ زا

تسا هدرسفا .هدرم هن

وا نوعرف تلآ دبایب رگ ( رگا

سفن نآ نوعرف بابسا )81b

وج بآ تفر یمه وا رما هب هک داد ربخ ادخ ترضح هک نانچ .شوج بآ دش یم ناور نوعرف دارم هب هک

َهْنَ ْلأا ِهِذ َٰه َو َرْصِم ُكْلُم يِل َسْیَلَأ ِم ْوَق اَی َلاَق ِهِم ْوَق يِف ُن ْوَع ْرِف ٰىَداَن َو بآ . َنو ُر ِصْبُت َلاَفَأ ۖ يِتْحَت نِم ي ِرْجَت ُرا

رد لین

وچمه رگا .تسین ایند بابسا ریقف یا ار وت سفن مرجلا .دوب مسقنم یوج تصش و دصیس هب نوعرف نامز دشاب بابسا و تلآ نوعرف دنک ینوعرف داینب وا هکنآ

دنک ینوعرف یانب داینب سفن هاگنآ . و یسوم دص هار .

دنز یم نوراه ِداَبِعِل َق ْز ِّرلا ُ َّاللَّ َطَسَب ْوَل َو هک سفن نآ

. ِض ْرَلأا يِف ا ْوَغَبَل ِه رقف تسد رد اهدژا نآ تسکمرک

ظفل

کمرک .زغوجدروق یکرت وا یانعم .تسا ریغصت یارب شرخآ رد رگید یبرع فاک و تسا یبرع فاک رسک هب

اما .رقف تهج زا سفن تسا ریقح و ریغص مرک لام ز ددرگ یا هشپ

رقص هاج و لام زا دوش غرچزاپ هشپ کی

.هاج و ار اهدژا قارف فرب رد راد

.رادب قارف فرب رد ار سفن یاهدژا ینعی دیشروخ هب ار وا شکم نیه

قارع رعش .نک لمع تیب نیا هب و دوشن هدنز باتفآ بات هب ات ،

درکن وزرآ هاج و بصم هک یرطاخ شوخ تسین لام و کلم بلط رد هک یلد مرخ

ف ات هدرس تاهدژا نآ دوب یم و تاجن .تاجن دنامب یگدرسفب و

اریز .دباین ت ّوق تاجن دبای وا وچ ییوا ۀمقل

هک

.دنک همقل کی ار وت تام ز وش نمیا و ار وا نک تام

ار وت وا ندرک کلاه زا و ، لها ز وا تسین نک مک محر

تلاص ناسحا و اطع لحم و . دنز رب توهش دیشروخ فت ناک

هدرم شافخ نآ دنز رپ تگیر

، هدرم شافخ نآ

.د ّرپ وت گیر د شناشک یم

لاتق رد و داهج ر هب

رد .ار سفن ،ربکلاا داهجلا یلا رغصلاا داهجلا نم انعجر مکح

.شکب ار وا هکلب شک گنج و ازغ لاصولا کیزجی الله راودرم

.لامج و لاصو ار وت دهد ضوع وا ءازج ادخ

دیروآ ار اهدژا درم نآ کنوچ ریگرام نآ

اهدژا هک .دیروآ دادغب هب

رم نآ دش شوخ مرگ یاوه رد دی

یاوه رد .

.تشگ یوق هناوید یاهدژا نآ مرن و مرگ هنتف نآ مرجلا

زیزع یا درک اه .یدینش هک

میتفگ ام هکنادنچ مه تسیب

زین هچ هک دناد ادخ ریگرام ندروخ زا سپ اریز میدرک تیاکح ام هکنآ زا رت هدایز و .تسا هدرک اه

یاکح ت نآ یرجات .دوب یاج رد یریقف و یبیرغ تروص رد یمارح ( نایرع و بیرغ ارنآ و درک رذگ اج

تفایب )81a

راوس یروتس هب و دیناشوپ سابل و داد بآ و ماعط ار بیرغ نیا رجات نآ .دوب هتشگ هدرم نوچمه و هنسرگ هک دمآ یمارح اجنیا رد ارم تفگ .دیسرپ شلاوحا و دینادرگ دوخ هارمه و درک ار مشاعم بابسا و عاتم و لام همه

ات ماعنا هب .دربب نوچ .تسا نینچ سفن مرجلا .تفر و دیدزدب ار رجات لام یبش .تفای ت ّوق رتاف بیرغ نآ رج

هکلب دنادرگ سلفم ار وت و ددزد ار دوخ عاتم و توهش و تصرف تقو هب دبای ت ّوق یرورپب و ینک نمحر ار وا هب وا هک دشکب کودع یدعا مکح

شد رگید هک اریز تسا گرزب نمشد .کیبنج نیب یتلا کسفن ررض ار نانم

لیلقت و لیدبت ناسحا اب ادعا رگید و تسا نامیا هب ررض ار ملاظ سفن نیا تسا ناج هب سفن اما دننک ةوادع

یم ناسحا هک دنچره .ددرگ رت هدایز وا ةوادع ینک

افج یب ار وا هک یراد عمط وت یب هک اجر یراد یم وت

انع و تضایر افو رد و راقو رد یراد هتسب

ره هک دسر یک اّنمت نیا ار یسخ تسیراک هن سفن یاوه عطق اریز

یربماغیپ رارسا زا تسی ّرس اوه و سفن تفلاخم هکلب .یرسرس دنک اهدژا هک دیاب ییسوم

َلا َو اَهْذُخ مکحهب

ب تسد رد اهردژا . ٰىَلوُ ْلأا اَهَت َریِس اَهُدیِعُنَس ۖ ْفَخَت .دوب هتشگ اصع زا

وا یاهردژا ز قلخ نارازه دص ا

یاهردژا ز

تسوا یاصع هک یسوم وا یار زا دش هتشک تمیزه رد

ار وا و دمآ نوعرف شیپ ملاسلا هیلع یسوم هک یتقو .

قلخ رب و دش اهردژا ،دنکفا ار اصع زاجعا رهب زا ملاسلا هیلع یسوم و درک انع نوعرف درک توعد نید هب

107 هنم .درک هلمح ندرمب رگیدکی یاپ ریز رد سک رازه جنپ و دندش مز

و تخادنا ورف ار دوخ وا میب زا نوعرف .د

.تفرگ ندرک دیدهت هب ار یسوم و تفر هناخ نورد ملاسلا هیلع ار یسوم نوعرف ندرک دیدهت ندیناسرت دنک هبلغ لقع رب همهاو هوق ات دزادنا یمهو یسوم همهاو ة ّوق رد هک دوب نیا رهب زا وا125

نیا زا و

مرجلا .دنک تغارف توعد ارچ شنوعرف تفگ

میلک یا وت تفگ میلک یسوم اب میئل نوعرف .

و یتشک ار قلخ

میب وت یدنکفا .اصع زاجعا هب ،

قلخ دنداتفا وت زا تمیزه رد .دنداتفا دنتخیرگ وت زا یتقو

دش هتشک تمیزه رد

قلز ز مدرم ندیزغل زا و

تفرگ نمشد ار وت مدرم مرجلا . آ زا

تهج ن تفرگ نز و درم ۀنیس رد وت نیک وت و

مه ار .دنتشاد هنیک هنیس رد قلخ ه دش سکعرب و یدناوخ یم ار قلخ

.دنتخیرگ وت زا هک زا

( )82b تفلاخ

دب تسین ار نامدرم .تقرافم تسین ار قلخ وت فلاخ زا

مزخ یم سپ رگا تّرش زا مه نم وت رش زا زین نم ،

سپ مور رگا یگید وت تافاکم رد

مزپ یم .مریگ ماقتنا هک منک ریبدت راک ضوع رد د

یبیرفب هک نکرب نیا زا ل

ارم .یبیرفب ارم هک رادرب و نکرب راک نیا زا تلد ار وت ددرگ یور سپ یف زج هب ای

وریپ وت ۀیاس زج هب ای

دوش یمن عبات یسک وت ۀیاس زج ینعی ،ار وت دوش یتخاس شک وشم هّرغ نادب وت .

رورغم راک نادب وت هک وشم

یدرکب یتخادنا ساره ناقلخ لد رد اصع ندینادرگ اهدژا زا ،یتخادنا سرت مدرم لد رد

و یرآ نیدنچ دص

یوش اوسر مه .یوش یاوسر تبقاع ینک راک نینچ دص رگا

یوش اغوغ ۀکحض یدرگ راوخ اریز

وت وچمه

دندب نارایسب سولاس .دندش رفاو ایر لها و

رصم رد تبقاع دندش اوسر ام

م هک و رک .دش ادیپ ناشیا ۀلیح

.منک اوسر ار وت ناشیا ۀلباقم و نارحاس عمجم زین نم یرحاس یسوم یا وت مرجلا شندرک دیدهت رد ار نوعرف یسوم باوج .درک یم ار یسوم نوعرف هک دیدهت نآ کارشا مقح رما اب تفگ

تسین هب نم هک داد باوج ملاسلا هیلع یسوم .

رم مقح رما کارتشا قح رما اب ا

.تسین تسین کاب شرما منوخ دزیرب رگ تدارا یب یراک چیه هک مناد نم هک

.ما هداد اضر وا یاضقب سپ تسین ادخ ترضح فیرح یا نم مرکاش نم میضار

.مصخ نوعرف یا و فرط نیا

فیرش قح شیپ و اوسر .موش فیرش ادخ شیپ و یاوسر ایند رد

دنخ شیر و راز و روخ ناقلخ شیپ ینعی

ایند لها شیپ اما موش نینچ

دنسپ و بولطم و بوجحم قح شیپ اشوخ ینعی موش نانچ ادخ ترضح رظن رد ،

.تسا هاج و تزع ۀطساو هک یراوخ یهز .تسا هاگرد نآ لوبق ببس هب هک ییاوسر یم نخس زا

رو نیا میوگ

ادخ هن یم نخس یاضتقم هب ار نیا ح میرک دنوادخ ترضح هک اشاح ّلااو میوگ

ار شیوخ میلک و بیب دزاس راوخ

یا اما ادخ ترضح هک تسار وت میب لامک میئل نوعرف ار وت ادرف دنک نایور هیس زا

و تسوا نآ تزع اریز .

هب .شناگدنب نآ َنیِنِم ْؤُمْلِل َو ِهِلوُس َرِل َو ُة َّزِعْلا ِ َّ ِلِلّ َو مکح

شناگدنب نآ و تسوا نآ تزع ادخ ترضح نآ زا ت ّزع126

ناگدنب نآ زا و .تسوا

یلبا و مدآز ناوخیمرب س

شناشن .دیسر هک هب تّیدرف .دیسر هک هب و تفرگ ار هک ت ّزع

. ُرِشَ ْلأا ُباَّذَكْلا ِنَّم اًدَغ َنوُمَلْعَیَس .تسیک ملا رپ و اوسر و تسیک مرتحم و زیزع یناد ادرف زین وت قح حرش

( )82a قح وچمه درادن نایاپ .ادخ وچمه تسا نایاپ یب هیهلا تمکح حرش .

برب ناهد نیه نادرگرب و دن

قرو ،

.وش نکاس ملاسلا هیلع ار یسوم نوعرف نداد خساپ

نیدیناسرت :ندیناسرت125

-لصا

تسا هدماین نتم رد126

108

109 ماک ز رتشا نوچ تخادنا یم کفک ماک زا تسم رتشا نوچ تخادنا یم قازب و فک

دز یم هکره رب یا هرطق .

ش مازج د .ماروا و ضرم یلاتبم و

تسکش یم لد وا نادند غژغژ .تباهم زا

ز دش یم هیس ِناریش ناج

تسد تسد ز دش یم هیس ا هایس ناریش ینعی

.یدرمب هک یدیسرتب نانچ وا ز ابتجم نآ دیسر دوخ موق هب نوچ

.ملاسلا هیلع یسوم ینعی اصع دش وا زاب و تفرگب وا قدش

اصع نآ و تفرگب ار وا یولگ و ناهد ۀشوگ

یم تدوع ٰىَلوُ ْلأا اَهَت َریِس اَهُدیِعُنَس ۖ ْفَخَت َلا َو اَهْذُخ مکحهب .یلوا تلاح هب درک

ت ک یا تفگ یم و درک یو رب هی

بجع ( ینعی هب ملاسلا هیلع یسوم )83a

.بجع یا یتفگ و یدرک وا رب هیکت اَهْیَلَع ُأَّك َوَتَأ مکح ام شیپ

دیشروخ

بش مصخ شیپ و هّصح هب هبترم نیا رد انلاوم ترضح .کیرات نمشد شیپ و نشور ام شیپ هزجعم نیا .

و لماک دشرم یسوم زا دارم هک دنک تراشا یم نایب تانّیب و تایآ نیدنچ هک تسا حصان

یوبن ثیداحا و دنک

یم رایخا و راتخم ط باحصا و ایند لها ناعبات اّما .دیوگ

تلفغ ار نایغ هکلب دنریگ یمن دنپ وا زا هک تسا رایسب

یم تمحر و تشهب نایده عابتا یپ و دنیوگ نیملاعلا ّبر ام و دننک تبسن هفس هب ار وا آ مرجلا .دنیوج

بحاص ن

یم تقیرط و ملع لها و تامارک و هزجعم .هورگ و هاپس نیا دنیبن یم نوچ بجع یا دنیوگ

و باتفآ رپ یملاع

هاگتشاچ ا یب ییانشور و

.دحاو اهنا یلع لدت ةیآ هل ءیش لک یف و هک هابتش اکذ نیا و زاب شوگ و زاب مشچ

.ادیوه دیشروخ نیا ادخ یدنب مشچ رد ما هریخ

ناریح و هریخ لاح نیا رد م

یم مشچ هنوگچ ادخ ترضح هک

یم توعد نم هچنآ هک ددنب تسا ترخآ و ایند تداعس منک

قلخ هلزنم بتک عیمج دنا هتفگ ناگرزب و توعد ار

دوخ نیا و دشک ایند کلم هب ناطیش و قح تبرق مود ،تعانق و دهز هب لوا .دنوش ترخآ و ایند هاشداپ ات دننک رود یقاب زا و دشابن یقاب .دنوش ةرخلآا و ایندلارسخ ایند لها سپ .دنک

نم ز مه ناشیا هریخ ناشیا هب نم

اشیا ةقامح و تلفغ رد نم تسا فرط ود زا تریح و راتتسا قمحلاا دومرف ملاسلا هیلع الله لوسر هک مناریح ن

رک راب و راک کرت ارچ هک ناریح نم رد ناشیا و یلاعت الله یلع ینمت و اهاوه هسفن عبتا نم راگدرورپ لمع هب هد

.نونجم هنا سانلا لوقی یتح مکدحا نامیا لمکی لا دومرف ملاسلا هیلع الله لوسر .مراد لاغتشا راخ یراهب زا

ناشیا نمس نم مبای الله لها تبحص نوچ هک نمس نم و تسین ادیپ رمث و رثا نم نأش هب هک تسا راخ راهب زا .

ادیوه راثآ و رامثا و قاروا و موش ارّطم و ددرگ

شیپ قیحر ماج یسب مدرب ناش بابسا نایب هک یفاص بارش و

ِذَّلا َو اوُنَمآ َنیِذَّلا َّنِإ هک مورب ناشیا شیپ .تبحص قوذ و تمحر َنوُج ْرَی َكِئَٰلوُأ ِ َّاللَّ ِلیِبَس يِف اوُدَهاَج َو او ُرَجاَه َنی

.دشاب نمحر تمحر ءاجر بابسا یب مرجلا .ِ َّاللَّ َتَمْح َر بآ دش گنس

شیپ هب ش قیرف نیا

.هورگ و لگ ۀتسد

یپ هب مدرب و متسب .مدروآ تانیب و تایآ و مدرب تازجعم لگ ۀتسد ناشیا شیپ ینعی .ش

راخ نوچ یلگ ره تشگ

شین شون و ( رتشین نیبگنا و

هب هک )84b تشگ رهز نم دنق و دیلخ یم و دش راخ نم دنپ لگ ره ّرم قحلا مکح

،ءاود ّرم لک هک دنناد یمن اما .ءابحا دزن تسا ررقم هیضق

دوب ناشیوخ یب ناج بیصن نآ تیاده تبرش نآ

نیا نتفای رد ینعی دشاب هتشذگ یدوخ زا هک تسا سک نآ ناج بیصن زا هک دیاب یلد ار هزم نیا ندیشچ هزجعم

ار تقیرط داشرا ناعذا و تحیصن و ظعو لوبق نینچمه و هتسویپ قشع مغ اب دیاب یناج و هتسر یتسه دیق چ .دیاب ناج و لد نان دوش یک ادیپ دنشیوخ اب هکنوچ

هک دیاب یم ار بئات مرجلا .تسا باجح تینانا دوجو هک

ن تیلست و دشاب هتشذگ یدوخ زا هب موس ابع لها هب هّبشت مود و ایند لها ندیدان یکی :زیچ هس هب دنک سف

جیردت

َلا َو دومرف یلاعت قح .دوش داتعم تعانق هب سفن ات ایند کرت و یدرتف ُها َوَه َعَبَّتا َو اَن ِرْكِذ نَع ُهَبْلَق اَنْلَفْغَأ ْنَم ْعِطُت

َو اَن ِرْكِذ نَع ٰىَّل َوَت نَّم نَع ْض ِرْعَأَف دومرف اَیْنُّدلا َةاَیَحْلا َّلاِإ ْد ِرُی ْمَل

ام شیپ دیاب رادیب ۀتفخ راک رد لفاغ و هتفخ

ایند یم لمع رد مشچ هداشگ و ترخآ راک رد رادیب و ا بجع اما .ام دنپ عامتسا تقو و ام دزن دیاب

رد هک تس

دشاب سکعرب مارکا مرجلا .دنور باوخ هب ام سلجم رد و دنرادیب ایند راک ب هب ات

اهباوخ دنیبب یرادی فشک و

110 زا ار لد هتفخ ناگداشگ مشچ .لقعیلا نامشچ رادیب هن تسا لد رادیب ناگتسب مشچ اب راک سپ .ار وا دوش رسیم

یب باوخ .ین یرثا لاح نیا تذل زا ار لوقع راکفا ناگتسب .تسین یربخ نلادراد دش شوخ باوخ نیا نمشد

قلخ رکف .تسایور نیا عنام ایند رکف هک .

ات قلح تستسب شترکف دبسخن و ناهد ددرگن هتفخ ایند رکف ات127

.دشونن ار بارش نیا و دوشن هداشگ ولگ ار رکف دبور هک دیاب یتریح

کف هک دیاب تریح فن و دبورب ار ر

.دنک ی

ار رکذ و ار رکف تریح هدروخ بابسا ةرشابم اما دش دناوت قحلا نادب رما هک تسین یرایتخا رما تریح هچ رگا

و ترثک و تدحو ۀظحلام و ترضح نادب ب ّرقت مامتها و رای تایلجت ۀدهاشم و رارسا تایآ ۀعلاطم نوچ وا اد لقع نیناوق زا تبناجم و شیدنارود رکف کرت تریح بابسا رد سپ .دراد کلاس رایتخا هب قلعت شیک شن

مظن .تفگ یناوت هتشگ شوهدم و ناریح ات شوکب مدوبن نونجم نینچ نم هشیمه ز

مدوبن نوریب تیفاع و لقع

یزور زین نم مدب لقاع وت وچ مدوبن نوتفم و هناوید نینچ

مدوب دایص ناربلد لاثم (

مدوبن نوخ نایم لد لاثم )84a

ارد نی نوچ نآ و تسا نوچ نیا هک مدوب یب نآ ناریح نینچ

مدوبن نوچ

وخ ۀلگ نایم رد و متخادرپ یدنسپدوخ ۀقبط و یدنمرنه راهظا هب یتدم .متخاس گنهآ سپ رب ار نتشیوخ نایامن د

هک متخانش قیقحت هب نوچ اما رنه رد وا دوب رتلماک هکره

.ربخ و ملع رد و رتشیب تروصب سپ ینعم هب وا

وا

ح هب و متشاذگ یدنمرنه و متشذگ یدنسپدوخ زا تسا نینچ نوچ سپ تسور شیپ تروص هب تسا نیسپ تقیق

و متشارفارب سومان و گنن کرت یاول تقو هک ات متخومآ هلگ یور سپ تمکح رس و متخورف یگنل هب یراوهر

من سپاو همه زا گنهآ شیپ زب نوچ و مشاب نم ناکلاس ۀلگ یورشیپ هاگارچ زا تعجارم .منا

و تفگ نوعجار

دوب ناس نیا عوجر نیا لثم عوجر .تفگ نوعجار هیلا انا و لله انا هک هرقب ۀروس رد ادخ ترضح

هلگ هک دشاب

درگاو دور هناخ و د .دنک تدوع هناخ بناج هب همر هک

دورو زا هلگ دیدرگ او هکنوچ زا همر دنک عوجر نوچ ،

.ندمآ باب دوب گنهآ شیپ هک زب نآ دتف سپ

. آ رد ا رخ شیپ هک زب نآ دتف اما دوب ور

نیسپ گنل زب نآ دتفا شیپ

.دوش ورشیپ وا دوب همر نیسپ هک نیسباعلا هوجو یعجرلا کحضا

رگ نادنخ . یور نتشگزاب دد

و ناشرت یاه

یم ربخ وت یادخ زا ملاسلا هیلع الله لوسر .نایور شرت دیامرف

وا هلام وا هندب یف ةیبصم یدبع یلا تهجو اذا

مث هدلو .اناوید هل رشنا وا انازیم هل بصنا نا ةمیقلا موی هنم تیحتسا لیمج ریصب کلذ لبقتسا یک هفازگ زا

گنل موق نیا دندش ایلوا ینعی

گنن دندیرخب دنداد ار رخف .دندیرخ ار راع و گنن و دنتخورف ار ربکت و یرخف

جح موق نیا دنور یم هتسکش اپ .جرح دنشک یم و

ت ناهنپ تسیهار جرح زا جرف ا

.ا ًرْسُی ِرْسُع دعب بجومهب .

هک تسا معن و حرف و مغ و تمحز زا سپ امتیدحا نم دادزا املک راهنلاو لیللاک ةرخلآاو ایندلا

.رخآ نم صقن

.یبقع رد دشاب یگدایز و حرف ایند رد ناصقن و هصغ و مغ مرجلا قیرف نیا دنتسشب اهشناد ز لد

.ایلوا ینعی

نآ دنادن شناد نیا هکناز قیرط

.دشابن لاق و لیق هب لاح لها قیرط و دناد یمن ار ادخ قیرط رهاظ ملع اریز

تسرس ناز شا لصا هک دیاب یشناد ا هک دیاب یم لمع

هک دیاب یهلا ملع ینعی ،تسا بناج نآ زا ملع نآ لص

.دناسر وا هب ار ملاع تسا ربهر شلصاب یعرف ره هکناز

( عرف ره اریز تسا لیلد دوخ لصا هب )85b

نیا .

اب یملاع ار ملع .دناد یّندل ملع رضخ نوچمه هک دی

درپ یک ایرد ضرع رب یرپ ره یمن ایرد نیا رب هدنرپ ره

درب یم یندل ملع ندل ات درپ .درب یم ار یندل ملع تیاغ هب ات .

درم هب یزومایب یملع ارچ سپ میلعت یملع ارچ

قلخ :قلح127

-لصا

111 یسک هب ینک درک کاپ ناز ار هنیس دیابب شک

ک نآ لد هک . ع نآ زا ار س

.درک دیاب یم کاپ مل یشیپ وجم سپ

شاب گنل رس نیا زا .وش نیسپ و

و تقو شاب گنهآ شیپ وت نتشگا .ورشیپ و

یا شاب نوقباسلا نورخآ

فیرظ عوجر رد و هتشگ نیسپ ایند ندمآ رد ینعی نوقباسلا نورخلاا نحن دومرف ملاسلا هیلع الله لوسر هک نانچ .

.میشاب گنهآ شیپ س رجش رب

دوب قبا فیرط ۀویم .هزات و

دوجو رد دمآ رخآ هویم هچرگ ،یجراخ دوجو رد

وا تسا ل ّوا دوب دوصقم وا هکناز

قباس ات نک رایتخا ندوب رخآ زین وت سپ تسا رمث رجش زا یلصا دوصقم هک

.یشاب انل ملع لا یوگ کئلام نوچ دنک یم تیاکح هکئلام زا هرقب ۀروس رد ادخ ترضح هک نانچ

اوُلاَق َكَناَحْبُس

.اَنَتْمَّلَع اَم َّلاِإ اَنَل َمْلِع َلا انتملع وت تسد دریگب ات

و و یوجم یشیپ مرجلا .دریگب وت تسد ادخ ترضح میلعت ات

هکئلام نوچ هکلب ،یوپم شناد راهظا هار رد یوگب انتملع ام لاا انل ملع لا

اجه وت ینادن بتکم نیا رد هک و

.یشاب یّما یبن وچمه حا وچمه

یّرپ دم اجح رون زا .لقع وترپ و

دلاب ردنا رادمان یشابن رگ قافآ روهشم رگا

یشابن و یشورفدوخ و لامک و ملع لابقا و هاج و لام تلود هب دابعلاب ملعا اللهو یا هن مک لاح

صقان و عیاض ،

اما دنتسین روهشم هچرگا ناریقف مرجلا .تسا رتاناد وا ار ناگدنب هک لاعتم کلم دزن یا هن ترضح مولعم

.دراذگن یم عیاض ار ناشیا هک دننآ دنوادخ روهشم وا هک ناریو نآ ردنا

تسین ا تسا نوهرم ظفح یارب ز

تسیرز ۀنیجنگ .تسا یهلا زار لحم زین وت مان یب و بارخ مسج سپ .تسا یا هنیفد لحم و

فورعم عضوم

جنگ دنهنب یک .دنهن یم مولعم ریغ عضوم رد ار جنگ هکلب

آ لبق نیز رد جرف دم

جنر ریز هب . دعب جرفلا بجوم

ُک سپ .تسا تنحم و مغ ریز یداش و جرف تّدشلا اریز .زاس رارسا ۀنیجنگ نآ زا دعب زا زادرپب همه زا هنیس جن

.ین جنر و تنحم یب جرف و تمعن و تسین جنگ نداهن عضوم ناشن اب یاج کیل و اجنیا لاکش سب درآ رطاخ

دیوگ و درآ دهش وت رطاخ ینعی امش یب جنگ فورعم عضوم رد هک

ایبنا هک نانچ .رایسب جنر یب جرف و تسا ر

لاسلا مهیلع هب ایلوا ضعب و دنا الله رارسا ۀنیجنگ .اذه عم روهشم و دنفورعم م

نمحرلا تابذج نم ةبذج مکح

نیلقثلا لمع یزاوت ( جنر یب

a نم .دندرک یتسم و یتسه یوعد و دنا هدیسر تیلاو هب )85 رد ار وت128

باوج

میوگ کین روتسا ار لاکشا دلسگب ا .یوق درم و بوخ روتسا ار لاکشا نسر دنک عطق

لاکشا نیا لصا هچرگ

اما تسا زودنا ههبش لقع ۀجیتن زوس لاکشا یشتآ شقشع تسه

لاکشا نیا ندرک وحم و ههبش نیا لح ینعی

تسا زوس لاکشا قشع ۀفیظو زور رون دبورب ار یلایخ ره هک نانچ

یلایخ ره . ن ار یناملظ

و دبورب زور رو

.دنک لح یضترم یا باوج وج وس نآ زا مه .یبتجم یا و

ار وت رم وس نآ زا دمآ لاوئس نیک فرط زا ینعی .

سپ .دنا هزجعم راهظا هب رومأم ایبنا هک ینادب دوش هدیجنس شغ رایع هب لاوحا دقن نوچ مرجلا .ادخ ترضح لوا زا یضعب و دنیامن یم ناشیا دنمزاین ای

دنهاگرد نآ دنبای نادنمزاین هک یدقن هاش ترضح نانینزان یضعب و

هار نادنمزاین هک یدقن سپ .تسا جنگ رازه دص رس رب دنهن نانینزان هک یمدق ره و تسا جنر رازه زا دعب ز دنشوکب رِس یافخ اب هشیمه و دنشوپب رایغا ۀدید زا ارنآ دنبای بعت و دیادش تاماقم زا دعب بلط هتفگ هک اری

دنا لصاحلا بعت لاب قاسنملا نم زعا بلطلا دعب تسا ییایلوا تفص نیا و

زا ار ناشیا یلاعت و هناحبس قح هک

یم هاگن شیوخ تزع بابق ریز رد تریغ رس ییایلوا هک درامگ یمن ناشیا علاطا رب ار یریغ چیه و دراد

دنهن فورعمریغ جنک رد یجنگ سپ .یریغ مهفرعیلا یبابق تحت و تسا نیا .

ر ار ناشیا یب تعاط و رایسب جن

ریغب هب نوصم هک دقن نیمه یافخا یارب زا و یهلا یاطع زا دنا هدوب تداعس لها ناشیا هک تسین مزلا رامش ناشن یب هک دیابن ات .هداد نآ راهظا تزاجا ار ایبنا نانینزان و دنا هداهن اهجنگ زین فورعم عضوم رد تسا هلها

ام :نم128

-لصا

112

113 فا نح رد مدرک هناس نی

یور زا و میدوب هتخادنا یوگ و تفگ یوک رد تساهلاس هک ار شیوخ موهوم دوجو ینعی .

شیوخ زا ارم سپ .مدرک هناسفا نینا و هلان رد و مودعم نم نیا زا سپ مرجلا .هتخاس رایغا و رای ۀناسفا راهتشا تشگ دیاب هناسفا انفلا دعب انف هب و دش دیاب هناگیب ی بلقت ات

نیدجاس ردنا مبا هب ات .

نیدجاسلا یف کبّلقت و مکح

طارخلا لاصو ۀبعک نافیاط هک یا هفیاط کلس رد تافص و لاعفا رد ناگتشگ یناف حور و بلق و سفن هب و دنا

یم تراشا انلاوم تمدخ .دهد تسد دنا للاجلاوذ تاذ و هب دنک

روکذم ارعش ۀروس رخاوا رد هک همیرک تیآ نآ

َرَی يِذَّلاتسا ُقَت َنی ِح َكا َبُّلَقَت َو ُمو

َنیِد ِجاَّسلا يِف َك ءاقلا یارب هناغصنم ملاک زا دعب نوعجرت هیلا و قیرط رب زاب

یم قح دیامرف راک درم شیپ تسین تیاکح نیا نوعرف نطاب رد زین ار وت دشاب هدرک هیبنت اقباس هک نانچ ینعی .

تکلمم رصم رد ودره نیا نایم رد امیاد و تسا یسوم و

،تساغوغ و دوجو راک درم شیپ سپ

بلاقنا دیق زا

دش یم هدرک ریرقت هچنآ .دوب هتسسگ نامزا و لاوحا فلاتخا دنب و دشاب هتسرزاب راودا و و تسا لاح فصو

راغ رای روضح ملاسلا هیلع لوسر رب تسوت دانع وچمه ملاسلا هیلع یسوم هب وا هاپس و نوعرف دانع مرجلا .

لاح فصو نیع نانچمه و تروص راضحا و ت

.لامک لها ۀعیدب قاع تفگ هک نیلولاا ریطاسا نآ

نارفاک ینعی

قافن راثآ دب ار نآرق فرح .تسا نیلوا تایاکح نیا دنتفگ نآرق قح رد ینعی تسا نآرق فرح تفگ لوق هب و

یم تراشا تیب نیدب ِطاَسَأ َّلاِإ اَذَٰه ْنِإ ،تسا ماعنا ۀروس رد هک همیرک تیآ نومضم هب دنک

یِل َّوَ ْلأا ُری لیاوا رد و .َن

ْدَقَف ۖ َنو ُرَخآ ٌم ْوَق ِهْیَلَع ُهَناَعَأ َو ُها َرَتْفا ٌكْفِإ َّلاِإ اَذَٰه ْنِإ او ُرَفَك َنیِذَّلا َلاَق َو تسا ناقرف ۀروس اوُلاَق َو ا ًرو ُز َو اًمْلُظ اوُءاَج

( َنیِل َّوَ ْلأا ُریِطاَسَأ َسَأ َّلاِإ اَذ َٰه اَم ُلوُقَیَف تسا فاقحا مح رد و )87b

تمکح هک دنتسنادن نارفاک ینعی . َنیِل َّوَ ْلأا ُریِطا

ُّصُقَّن ًّلاُك َو دومرف دوه ۀروس رد ادخ ترضح هک نانچ .دنریگ تربع ناگدنب هک دوب نآ هقباس مما رابخا زا هیهلا ُتِّبَثُن اَم ِلُس ُّرلا ِءاَبنَأ ْنِم َكْیَلَع َم َو ُّقَحْلا ِهِذ َٰه يِف َكَءاَج َو ۚ َكَداَؤُف ِهِب

ح رد زین وت سپ . َنیِنِم ْؤُمْلِل ٰى َرْكِذ َو ٌةَظِع ْو اهتیاک

یم یلو عابتا و یبن دایقنا کرت زین وت هک ریگرب دوخ ۀصح هکلب .نکم رظن هّصق رهاظ هب میتفگ ام هک و ینک

تمرح یتّنس کرت نم تسا ربخ رد هک ییآ ینغ دای هب .یتعافش هل

تسادخ رون وا رد هک یناکم لا هک سک نآ .

نم ا ناکم زا عطق .تسا نادزی رون وا رد و تس

تساجک زا لاح و لبقتسم و یضام تایاکح .درادن نامز رابتعا

و سفن دانع ار شهاپس و نوعرف دانع و دناد یلو و یبن توعد ار یسوم توعد .دناد دوخ لاح بسح ار .دسانش دوخ ساوسو یضام

تسوت هب تبسن شلبقتسم و .وا هب تبسن هن

دنزیچ کی ودره ود هک یرادنپ

تس ،

هک یا هتسناد هیفاضا روما رد هک نانچ رسپ ار ام ردپ ار وا ینت کی

تبسن و تا رسپ دیز اب تبسن صخش کی .

ردپ ورمع اب .

ربز نآ ورمع رب و دیز ریز ماب ک تسا ریز دیز اب تبسن هناخ فقس لاثم عضوم کی ینعی

دیز ه

ب رب ربز ورمع هک ربز ورمع اب تبسن و تسا ماب رب هناخ تسا ما

سک ود ناز دش ربز و ریز تبسن ددعت نیا و

هنرو .دش ادیپ تفاضا زا سب تسا زیچ کی شیوخ یوس فقس

دوش هدرک تبسن و تفاضا زا رظن عطق رگا .

م قافآ هب تبسن لامج و فطل رهظم نینچمه سپ .تسین عضوم کی زج عضوم نآ و تسا نارمع نب یسو

هظم و ناسنا حور سفنا ملاع اب تبسن ن هبو تسا ناماه و نوعرف قافآ هب تبسن هب للاج و رهق ر

،سفن اب تبس

.دحتم تاذ اب تبسن هب و تسا فلتخم رهاظم اب تبسن هب زین تافص نینچمه و ناطیش و سفن نآ لثم تسین

نخس نیا تسا لاثم ،میهفت یارب تسا یریظنت ینعی .

اق نهک فرح ون ینعم زا رص قیض .دنک یمن ادا مامت هک

ترابع .تسا دنبب بل اکشم تسین وج بل نوچ هیهلا فراعم نیا ینعی .دنبب بل کشم یا تسین رهن رانک نوچ

.وش تکاس کدنا کشم وچمه هک وت سک یا سپ .درادن تیاهن ،تسا نایاپ یب یایرد تسدُب لحاس و بل یب

دنق رحب نیا (

رانک یب )86a ةولاح انقزرا مهلا .دنق و تابن یایرد نیا تسا لحاس و

نم انلعجاو قیقحتلا

.قیحس ناکم لک نم کیلا نیهجوتملا

114

115

116

117 .اللهرما یتأی یفطصم یا نید خسن زا سرتم وت

ت نارفاک هچرگا و امیاد الله ملاس کیلع . نونجم و دنتفگ رحاس ار

دندناوخ رعاش و سر یا

یتسین وداج وت ام لو ،هکلب

یتسیسوم ۀقرخ مه یقداص هدیشوپ توبن یسابل مه وا اب و

اصع نوچمه ارت رم نآرق تسه .یا دروخب ار نارحاس یاهدژا هک یسوم یاصع وچمه ،

دشک رد ار اهرفک

اهدژا نوچ یم ار اهرفک هک نانچ

ار احصف راعشا دروخ .درک یم لاطبا

یا هتفخ یکاخ ریز رد رگا وت ب

ه مکح

یا هتفر باوخ هب لبقت مون توملا یا هتفگ هچنآ وت ناد شیاصع نوچ

هک ار نآرق تقو نآ ناد یسوم یاصع .

یا هدناوخ ین تسد تیاصع رب ار نادصاق

،ار وا یاصع میدرک هاگن ام یسوم ندرک باوخ تقو رد هک نانچ .

رد وت هک یتقو نینچمه .میراد هاگن ام ار نآرق یشاب هتفخ کاخ ریز

ت ینتفخ کرابم هش یا بسخب و بسخب وت

.دشاب تحار باوخ هک نید هاش یا نامسآ رب وت رون هتفخب نت

تسا نوهرم نامسآ رب وت رون ظفل راکیپ رهب

نامک هدرک هز وت .ار نامک هدرک هز وت گنج یارب زا

یم شزوپ هچنآ و یفسلف دنک

هچنآ و میکح ، دیوگ شناهد

هک نتفخ ایبنا دنا هتفگ امکح ضعب .میراد لماش ملع و لماک لقع هک ام یارب زا هن دنا هداتسرف نارصاق رهب زا د

یم شزودریت ترون سوق دنک

.دزرین یفسلف لوق هک دنک کلاه و دزودب و دزاس ریت ناشن ار وا و درک نانچنآ

تفگ هک نوزفا نآزا و سا دعولا قداص ادخ ترضح هک ،

تفخن شلابقا و تخب و تفخب وا ،ت یلد نیا رب .

.دروآ نامیا سک کدنا .دوب لاس رازه کیدزن شتوبن ةّدم و دوب مانا رهب ثوعبم ملاسلا هیلع حون هک تسا عطاق هیلع یسوم و تسا بلاغ و میاق وا نید دش و لاس رازه کیدزن ملاسلا هیلع الله لوسر تافو نامز هک نیبب عو زور لهچ ملاسلا ا ناتّما رثکا زور تسیب زا سپ تفرب و درک هد

لوسر یرود نامز و دندش تسرپ هلاسوگ و

تفگ ردپ هک دومن تدوع تیاکح هب زاب انلاوم ترضح .دندیازت رد و تسرپادخ وا تما تسا لاس نیدنچ ام دش باوخ رحاس هکنوچ اباب ناج .تفر باوخ هب و

دش بات یب و قنور یب وا راک .تشگ رون یب و

ره د و

تفر و ار شروگ دندیسوب (

)89a دنتفر و دندیسوب ردپ روگ رسپ ودره تفز راکیپ نآ رهب زا رصم هب ات

زا ،

.درک دنهاوخ هیهلا ۀزجعم هب هضراعم هک ضیرع و گرزب گنج نآ یارب دندمآ راک نآ رهب زا رصم هب نوچ

هچب رحاس ود نآ دندش وا ۀناخ و یسوم بلاط

دیسرپ یسوم ۀناخ قلخ زا و دورو زور نآ داتفا قافتا .دن

افتا ق

دندمآ هک زور نامه هک داتفا نانچ دوب هتفخ یلخن ریز ردنا یسوم

.هتفر باوخ هب و مدرم ناشدنداد ناشن سپ

ودب هب ، .رحاس نآ وجب ناتسلخن یوس نآ ورب هک

.تساجنآ رد یسوم هک

،نانب نامرخ رد دید دمایب نوچ یسوم

ار ملاسلا هیلع وب وک یا هتفخ

ناهج رادیب د تسا هتفخ دید لوعفم .

اما دوب باوخ تروص رد هچرگا شزان رهب

رس مشچ ود وا هتسب ،هتسب ار رس مشچ تحارتسا و زان رهب زا هکلب دوب هتفرن باوخ هب .

ششرف و شرع

رظن ریز رد هلمج هیلع الله لوسر ترضح ۀدهاشم باوخ رد هک یسک باوخ اشوخ بلق نیع فرط زا .134

ورا و ملاسلا دنک ایلوا حا

خ مشچ رادیب اسب یا . لد هتف

.تسا نینچ ایند لها لاح ، و بآ لها دید دنیب هچ دوخ

لگ .تسا نادان و انیبان ناویح وچمه هک روخ و بآ لها ۀدید دنیب هچ . رس مشچ دشاب رادیب لد هکنآ

نوهرم

رصب دص دیاشگرب دبسخب رگ تسا .تسا طرش باوج رصب دص دیاشگرب ،

تیاکح ک رکبوبا ار ینات هب و یتسبرب مشچ وا یدنتفگ یلکشم یو هب هک یهاگره اریز .دندوب هداهن مان الله لوسر ذیملت

هتشگ رادیب و یداد باوج ملاسلا هیلع الله لوسر .یدیسرپ ملاسلا هیلع الله لوسر زا ار لکشم نآ ،یتفر باوخ

رف و شرع :رظن ریز رد هلمج ششرف و شرع134

رظن ریز رد ش

-لصا

118

119 .دنتفای تحص بت و قلاطا ضرم زا دندز یم رس نیمز رب یسوم شیپ

.دندرک غیلب میظعت و وفع یسوم تفگ

مارک یا مدرک .نامیرک یا ،

مارح ناشناج و نت خزود رب تشگ .ملاسا لها زا دیتشگ ،

نم یا مدیدن دوخ ار امش

رای ود هک مزاس نینچ ار دوخ نم ، .مدیدن ار امش اییوگ

راذتعا ز ار دوخ دیزاس یمجعا نینچ ار دوخ زین امش

.دییآ هدیدان ارم هک دیزاس انشآ و لکش هناگیب نانچمه

نیا رد .انشآ ینعم رد و لکش هناگیب رهاظ تروص رد ،

زا و انشآ نورد زا هک یسک هک تسا هیبنت .تروص و ایر زا تسا ترضح لوبقم دشاب لکش هناگیب نوریب

رد

اشداپ رهب دییآ دربن .نوعرف رهب زا نم هب دییآ گنج هب ات ،

دندش و دنداد هسوب ار نیمز سپ .دنتفر و ،

راظتنا

دندب یم تصرف و تقو .

فیرشت و نوعرف شیپ نیادم زا نارحاس ندمآ عمج رد ندز هنیس رب تسد و نتفای اه

رب ار نیا هک مصخ رهق

سیون ام دنتفگ دندمآ رضاح نارحاس نوچ میوش بلاغ رگا تسه دزم ار ام

نیشیپ و مهدب اهدزم تفگ نوعرف .یسوم رب

یم هک یهاگره هک دیوش نابرقم و داد زین هک یسک رخآ و دیآرد نم رب هک یسک لوا ات دییآرد نم شیپ دیهاوخ

.دیشاب امش دور نوریب خ ترضح هک نانچ َق َن ْوَع ْرِف ُة َرَحَّسلا َءاَج َو داد ربخ فارعا ۀروس رد اد

ِبِلاَغْلا ُنْحَن اَّنُك نِإ ا ًرْجَ َلأ اَنَل َّنِإ اوُلا َلاَق َنی

اَنَل َّنِئَأ َن ْوَع ْرِفِل اوُلاَق ُة َرَحَّسلا َءاَج اَّمَلَف دومرف ارعش ۀروس رد و .َنیِب َّرَقُمْلا َنِمَل ْمُكَّنِإ َو ْمَعَن ْجَ َلأ

ُن ْحَن اَّنُك نِإ ا ًر

َّل اًذِإ ْمُكَّنِإ و ،َنیِبِلاَغْلا . َنیِب َّرَقُمْلا َنِم

نارحاس نآ دندمآ نوعرف هب ات .نادلب و نیادم زا

فیرشت ناشداد سب یاه

نارگ ( نوعرف . ینعی تسا عقاو نارک یب ظفل .نارک سب خسن ضعب رد .لیقث یاهفیرشت دادب ار نارحاس )91b

یاپ یب و رانک یب هدعو .نا

دادب مه نیشیپ و درک ناشاه رک رایسب یاطع یاه هدعو

.دادب زین نیشیپ و د ناگدنب

داز و سنج و دقن و بسا و مظعا هک دادب ماعط ینعی .شامق و رز و میس و بسا و ناگدنب تساهنیا دادب لوعفم

.تساهنیا ایند ماطخ ناقباس یا نیه تفگ یم نآ زا دعب

ناب ّرقم و نامّدقم و ف رگ

ناحتما ردنا دییآ نوز رد و

.نارمع نب یسوم ۀمصاخم ب مناشفرب

دنچ امش ر اطع نا

یب نانچ دشاب دح اخس و دوج ۀدرپ دّردب هک نآ هک ،

هب نیطلاسلا ناطلس ترضح هک تسا هیبنت نیا رد .دردب ار اخس و دوح ۀدرپ اطع َكِئَٰلوُأ َنوُقِباَّسلا َنوُقِباَّسلا َو مکح

هب و َنوُب َّرَقُمْلا َنی ِر ِجاَهُمْلا َنِم َنوُل َّوَ ْلأا َنوُقِباَّسلا َو بجوم

َي ِض َّر ٍناَسْحِإِب مُهوُعَبَّتا َنیِذَّلا َو ِراَصنَ ْلأا َو اوُض َر َو ْمُهْنَع ُ َّاللَّ

هچ ناشیا ۀبلغ و روهظ و تمایق زور زا سپ ار دوخ ترضح نابرقم و ناقباس نانمؤم ،ةیلآا ُهْنَع دهد یم اه

ِل ُتْدَدْعَأ هک ٌنُذُأ َلا َو ْتَأ َر ٌنْیَع َلا اَم َنی ِحِلاَّصلا يِداَبِع

. ٍرَشَب ِبْلَق ىَلَع َرَطَخ َلا َو ْتَعِمَس وت لابقا هب شدنتفگب سپ

هاش وت تزع و تلود هب دنتفگ نوعرف هب نارحاس سپ . هابت شراک دوش و مییآ بلاغ

لطاب یسوم راک ینعی .

هک همیرک تیآ نآ ریسفت هب تسا تراشا .دوش

َنَل اَّنِإ َن ْوَع ْرِف ِة َّزِعِب اوُلاَق َو تسارعش ۀروس رد ببس . َنوُبِلاَغْلا ُنْح

هک دوب نیا هبلغ رب ناشیا دامتعا یم هک نانچ دنتشاد توق داقتعا

دیوگ ناولهپ و میردفص نف نیا رد ام ریظن و

.نارود رد تسین ام ناهج ردنا ام یاپ درادن سک

مه هک یسک و گنج رد دوشن یاپ

بولغم تبقاع .نلاوج و

م دومرف ملاسلا هیلع الله لوسر .دنتشگ ک تسا هیبنت نیا رد .الله هعضو رّبکت نم و الله عفر عضاوت ن

ار نمؤم ه

هب داد تیاده هار ارت ملاع رازه هد دنوادخ هک دهن دوخ رب تّنم و دراین بجع دوخ لمع و ملع هب هک دیاب یم د یب ینک هدجس راب جنپ ار وا یزور یب و یسک چیه و یروتس

رعش .باوب یب و بحاص

یب وگ دهاوخ هکره گ دهاوخ هکره و ا

ورب و تسین هاگرد نیا رد نابرد و بجاح و زان و ربک

تسدش اهرطاخ دنب یسوم رکذ رهاوز زا دش هدرک نایب نوعرف و یسوم ۀّصق رد هک یمکح و رارسا ینعی .

اضف تافص و تسایلوا قیاقح ضماوغ و تقیرط ءانبا ( تامس و هّیناحور لی

.تسا کلاس ۀّیناسفن لیاوز )91a

120 تسا اما تشگ دّیقم نیا هب رطاخ ار هدننک عام تسدب نیشیپ هک تساهتیاکح نیک

.تسا هدش عقاو یضام نامز رد ،

کیل تسا شوپور رهب یسوم رکذ اما تسا ندیشوپ یارب زا ،

کین درم یا تسوت دقن یسوم رون لاح دقن

.بلاط و کلاس یا تسوت تسوت یتسه رد نوعرف و یسوم

.تسادیپ وت دوجو رد ، د نیا دیاب

د ار مصخ و ر

تسج شیوخ رطاوخ و نآرق اصع زا دارم و تسا داعم لقع نوراه زا دارم و یناسنا حور یسوم زا دارم هک

نارحاس نآ و تسا هّیناطیش سواسو و شاعم لقع ناماه زا و هّیناملظ سفن نوعرف زا دارم و تسا هّینامحر هک دانع و یغب نارای باحصا و تسا داسف و قسف راصنا و ناوعا یم لذب ناشیا هب وت

ار تسفن نوعرف ات ینک

ر اب و دنوش نارای .دننک تموصخ یسوم حو

جاتن یسوم زا تسه تمایق ات هب هصق زا هّصح رگا ینعی .راثآ و

قافلاا بسح هب رگا و دش هدرک نایب هک تسا نیا دارم دشاب سفنلاا بسح یوگریخ ظعاو یسوم زا دارم دشاب

و تسا هدننک تللاد قح رب و هب هک ریخ ناوخا نوراه زا

ِّرِبْلا ىَلَع اوُن َواَعَت َو مکح اصع زا و دننک یرای ٰى َوْقَّتلا َو

نارحاس زا و سنا نیطایش و ءوس ناوخا ناماه زا و دنک یمن لوبق قح توعد هک سک نآ نوعرف زا و قح ملاک و ایند فراخز تسیقاب تمایق نیا

جارس دش رگید تسین رگید رون تسا یکی رون .

ا ،تسین رگید و غارچ ام

.رایسب هنیآ و تسیکی رظان هک نانچ .رامش یب و تسا رگید تسرگید هتیلپ نیا و لافس نیا

نیا و لافس نیا

.تسرگید لیتف تسرس ناز رگید تسین شرون کیل

ن ینعی .تسرس نآ زا هک تسیکی لافس رون کیل تیهلا رو

ن ّولتم اما تسا ّربم ن ّولت زا دیشروخ رون نینچمه و هشیش ناولا فلاتخا زا وا عاعش اما .نومن

مرجلا .تساه رگ

یوش مگ یراد هشیش رد رظن لیدنق هب رگا ای یرادنپ ددعتم ار یهلا رون و

لیخت دّدعتم ار یهلا رون ینک رظن اه

.ینک یود دادعا تسا هشیش زا هکناز ددعت تسرهظم زا اریز .

یهراو یراد رون رب رظن رو تسا نوهرم

زا

عا و یود تنم مسج داد

یه هک یلو و یبن ره سپ .یهانتم مسج یاهرامش زا و دّدعت و یود زا یوش صلاخ .

مرجلا دنیوگ ادخ ترضح یوس زا همه دننک داشرا و نید توعد (92b)

َلاَّسلا ِراَد ٰىَلِإ وُعْدَی ُ َّاللَّ َو مکحهب . ِم

تسا ناهج دنوادخ توعد نادشرم همه توعد دوجو زغم یا تسا هاگرظن زا

.وا ۀدبز و ربگ و نمؤم فلاتخا

دوهج و یم زیچ نآ زا یکیره مرجلا .دنیبن ار رگید یاج یزیچ زا دنک رظن یاج هب سکره ینعی . نادب دهد

ر وا داشرا دنک رظن یلو و یبن تاذ هب هکره نانچمه و تسا هدید هک یاج و دناد ادخ ترضح داشرا ریغ ا

ادادعتسا و تاّیلباق بسح هب فلاتخا نانچمه امسا و تافص و ءامسا تایلجت جیاتن دادعتسا و تاّیلباق نآ و تسا ت

افص و تافص یفن زا ترابع هک صلاخا لامک یور زا هکره سپ .ین تاذ رب دیاز تاّذلا هتّیدحا ترضح رد ت

رک دناوت تاذلا ةّیدحا ۀظحلام تسا زا هدرم ار هدهاشم نیا اما جاوما ترثک هن دنیب ادخ ترضح رون همه د

شیوخ .تسوا هک تسوا چیه همه هک دنادب ات تسودب هدنز و دیاب

لیپ لکش و یگنوگچ رد ندرک فلاتخا .یو زا تسا هدرک مولعم یاج یکی ره هک تهج نآ زا دوب کیرات ۀناخ ردنا لیپ

زا ار یلیپ نایدنه ینعی

ب ناتسودنه یم هک نانچ .دندرک کیرات ۀناخ رد و دندروآ نایمور ج ّرفت ره

دیامرف هضرع ار شدندوب هدروآ

دونه .دنه عمج ، یسب مدرم شندید یارب زا

.تبغر رس زا یسکره دش یمه تملظ ناردنا

ۀناخ نیا رد و

.دنتفر کیرات دوبن نکمم نوچ مشچ اب شندید

.هناخ یکیرات زا دوسب یم فک شیکیرات ناردنا

رب یسکره

.درکیم سمل و دوس یم فک لیپ هب فک ار یکی نآ

داتفوا موطرخ ب و

ا دع یم ربخ لیپ زا نآ ز .داد

وچمه تفگ

داهن نیا تسنادوان .لیپ ینعی تعیبط نیا تسباذیم نوچمه تفگ .

دیسر ششوگ رب تسد ار یکی نآ نآ رد

.یکیرات دیدپ دش نزیبداب نوچ ورب نآ لی یکرت هب هجو رم نزیبداب .

درآ نزیبداب یاج هب خسن ضعب رد و .هزپ

هب تسا نزیب یکرت هب لخنم ینعم

.کلا دوسب شیاپ رب وچ فک ار یکی نآ دوس لیپ یاپ رب تسد هک یکی

تفگ

121 دومع نوچ مدید لیپ لکش .نوتس و

تسد داهنب وا تشپ رب یکی نآ .دوسب و

یتخت نوچ لیپ نیا دوخ تفگ

تسدب .تسا تخت وچمه ، ب کی ره نینچمه

دیسر یم یوزج ه .لیپ یاضعا زا

یم اج ره درک یم نآ مهف

دینش ار یاج نآ . دوسب تسد هک

.وا یاضعا همه زا دنداد ربخ نآ زا فلتخم دش ناشتفگ هگرظن زا

یاج نآ .

نادب و دوس تسد ینعی دید هک ار (92a)

.فلتخم دش رظنم نآ زا ناشیا نخس تسنادب داد بقل شلاد یکی نآ

فلا نیا .فلا یکی و داد بقل شلاد یکی هک یدب یعمش رگا کی ره فک رد

.یتشگ نشور هناخ و خا

لات زا ف

یدش نوریب ناشتفگ .یتفرب عازن و

سب و تسا تسد فک نوچمه سح مشچ .دنک یمن هطاحا مامت هک

تسین

تسد وا ۀمه رب ار فک سر

حا تسد فک ار لیپ ءاضعا هلمج اریز یهلا تفرعم باب رد دنچره .دنک یمن هطا

ظن .تفگ انلاوم ترضح اذک و ین یفاک تراشا نآ نیقی رد و تسین یفاو لیثمت م

نم لیق و لاق و مهو زا نورب یا نم لیثمت و نم قرف رب کاخ

یم سپ .نتفهن لاجم هن و تسا نتفگ یار هن مرجلا ظ یانگنت نیا رد هک تداهش ملاع للاض نایلاتبم میوگ

ینامل

زونه و دنا قلاخ تافص و لاعفا تاّیفیک زا صخفنم و قیاقحلا ةقیقح ةفرعمب یّدصتم ینامسج ساوح یاهفک هب رچ دنیاس یم یکیرات رد یفک هتخوسن یمامت هب شیوخ موهوم یتسه ۀلیتف و دنا هتخورفین قشع شتآ زا لد غا

رب رثا زا و لاقثم یوزارت هب ار لیپ و دیامن یم للادتسا رثؤم

لایخ و مهو وا هلیود و یوزج لقع وا نیهاش هک

رگید یمان وا رب سکره شیوخ کاردا ردق هب مرجلا .دنیامیپ یم تسا رگید یناشن کی ره وا زا و دنهن یم

هب اما .دنهد یم همه کاردا تسد ِه ِرْدَق َّقَح َ َّاللَّ او ُرَدَق اَم َو مکح

هلمج کا ّرد لقع و هاتوک وا تفرعم لامک نماد زا

د وا زا هک یناشن ره و تسین زاجم ریغ هب دنهن وا رب هک یمان ره سپ .تسا هارمگ وا تمظع و للاج یادیپ ر

اب دنهد ءزج مسا قلاطا هک اریز تسین وا نکیلو تسین وا ریغ دنیوگ هچره هک تسیراک بجع .ین زابنا تقیقح

.تسا زاجم لک رب .تسین لیپ اما تسا لیپ زا لیپ یاپ و موطرخ و تشپ

هب ادخ تافص و ءامسا سپ وه لا مکح

لیپ یازجا ۀطاحا تسد فک ندوس هک نانچ سپ .هن وا ریغ مه تسین وا هریغ لا و ساوح هب تسین داع لاجم

ِب ُهَّنِإ َلاَأ هک تسا همه طیحم وت قح نوچ هک اریز .دیاش یمن لاقع وت قح ۀطاحا لقع و طاحم .ٌطی ِحُّم ٍءْيَش ِّلُك

دناوتن لوقع و ساوح نادب سپ .دوب

قیرط هب هک ار ماوع تفرعم ،لیپ ۀصق رد هرس سدق انلاوم ترضح هک

یم راثآ ۀدهاشم ساوح راثآ و دنک

ناگدنیاس تسد لاح هب دنیامن یم للادتسا تسا راگدرورپ ترضح هک رثؤم رب

136یضعب b) 93 م بتک هک نانچ دنک هیبشت لیق و لاق قیرط هب وا زا ناگدنهد ناشن و لیپ یاضعا( هب نوحش

ریاصب بابرا صاوخ زا دارم و تسا صقان صاوخ تفرعم اب تبسن ماوع تفرعم نیا و تسا هفیاط نیا تلااقم رعش .هک ینعم نیا ّرس و دنزادنا یم رظن ءایشا توکلم رد لد ۀنزور زا هک دنا همیلس بولق باحصا ةیؤر و

ةیآ هل ءیش لک یفن دحاو هنا یلع ّلدت

و دننک هعلاطم قیقحت هب ۀیامرس

یم میدقت هب مامت مامتها هک تسا نآ ناشیا تفرعم تملاس تافآ زا لد ات دنناسر

یند زا ضارعا قیرط و دریذپ افصم هیرشب تافص تارودک زا رکذ لبقصم هب و دریگ شیپ یلوم هب لابقا و ا

م لد تریصب رصب زا اطغ سپ .ددرگ .دتفا هدهاشم قح تایآ لامج هدید نادب و دوش عفتر

بذک ام یار ام داوفلا

ّرس و درک ققحم هیف الله تیار و لاا ءیش یف ترظن ام

ع تفرعم هک تسا نآ تاراشا لصاح و دوش نیبم ماو

هب و لولدم دهاوش صاوخ تفرعم و تسا لوقع لیلاد هب تسا رظن ۀباثم هب مود و فک مشچ زا تسا رظن ۀلزنم

مشچ زا یم اذهل و ایرد دیامرف

گد فک و تسرگید ایرد مشچ ر

نآ و تسا رگید دنیب یم ایرد هک مشچ نآ ینعی ،

ضیب :یضعب136

-لصا

122 .تسا رگید دنیب یم ار فک هک مشچ رگن ایرد ۀدید زو لهب فک

د ات ، ار ایر .ینیبب فک شبنج و زور ایرد ز اه

بش .دوش رهاظ یلاوتلا یلع ادخ ترضح زا راثآ ینعی . بجع ین ایرد و ینیب یمه فک

روصق رظن رد هک ،

.ینک مینز یم رب مهب اهیتشک وچ ام یتشک ام ینعی

.مینزیم رگیدکی هب ار نت یاه مینشور بآ رد و میمشچ هریت

کلم ملاع تاسوسحم عمج ینعی هب

فک ۀلزنم ایرد یور رب تساه

تّیهولا ترضح تافص نیا هک توکلم ی

ا یتشک تکرح و ین ایرد و مینیب یم فک هشیمه ام و تسا گنهن حور جوم و شبنج و مییامن یم هدهاشم ماسج

رعش .دنا هدومرف هک نانچ .اسآ یسر باب ات هک ار فک وت فاکش یمه دنک باجح ناخد شتآ ز هک شفک نیبم

یآ ناشن سا قح ت انف ناهج نیا ت

دنک باجح ناشن نیا قح ینوچ ز یلو

فاکشب ار فرح رشق نخس زغم یارب فلز هک

جح ناتب لامج ز اه دنک با

باوخ هب هتفر نت ّیتشک رد وت یا .هدش لفاغ و ،

بآ بآ رد رگن یدید ار بآ بآ یب تکرح ار نت یتشک ینعی

یتسه و تسین ناج (93a)

لجت یب وا کاردا و ناج یم مرجلا .ین ناناج ی

دیوگ شدنار یم وک تسیبآ ار بآ

.ار لوا بآ دنارب یناث بآ نآ هک شدناوخیم وک تسیحور ار حور

حور مرجلا .ار لوا حور دناوخیم یناث

هب رظن هک دیاب یم ار لقاع سپ .تسا بابسلاا بّبسم و تسایشا عیمج قلاخ و تسا یلزا و میدق ادخ ترضح ظ بابسا هب هن دنک یو کلام و قزار و قلاخ هک اریز .دنک لضف و ضیف یو هب وا هک دنک همه کرت ات رها

ترضح یقیقح ف ّرصتم و قلطم مکاح و کلملا ۚ ِض ْرَ ْلأا َو ِتا َواَمَّسلا يِف نَم ُهُلَأْسَی دومرف نمحر ترضح .تسوا

. ٍنْأَش يِف َوُه ٍم ْوَی َّلُك باتفآک دب اجک یسیع و یسوم

ربخ یسوم زا هن ینعی . و رثا یسیع زا هن دوب

باتفآ هک یتق

قیاقحلا ةقیقح یم ار تادوجوم تشک

بآ داد سا ادخ ترصح ار ّصخا حاورا و صاوخ حاورا هداد لامک و دادعت

.دوب هدرک لاضفا و تیبرت و نامز نآ دوب اجک اوح و مدآ

.تقو نآ رد و نامک رد هز نیا دنکفا ادخ هک

نوچ

وخ تفرعم ۀبترم ریرقت هک نخس رد ا زا و تسیقاب زونه فراع دوجو تسا صا

تشک مرجلا .تسین هراچ تینیث

شیا صاوخ صخا تفرعم فلاخ هب ینعی .بآ بآ و تسا رگید تافشاکم بابرا لامج تادهاشم باحصا نا

نیازخ باوبا و تسا هداد صاصتخا یمظع تلود و یربک تداعس نیدب ار ناشیا یلاعت و هناحبس قح هک دنلاح یا یور رب تفرعم تفرعم نیا تعلخ لزا طاّیخ هک دندوب نوریب هداهنن مدع متک زا مدق زونه ناشیا و هداشگ ناش

پ .دوب هتخود ناشیا تماق رب تفرعم هک لاب و رپ ودره نیدب و دنداهن تعیدو ار تبحم ۀ ّرذ تفرعم فدص رد س

ک ریس هّیرشب هّیلفس تاماقم رد لوا ات دنداد روبع توکلم و کلم رب تسا تّبحم و تاماقم رد نآ زا دعب .در

تشگ هدهاشم ثوروم ۀبذج و تسویپ هبذجب نآ زا دعب .تشگ لدبتم ریط هب وا ریس هّیولع هّیناحور هدهاشم و

ۀنیاعم ۀرمث هدهاشم ۀرجش هک یدح هب ات تسوا ریغ هچره زا تشگ تبیغ بجوم تسود اب ار روضح .دش ببس هب و تسویپ نایعا هب هنیاعم و دش وا َءاَج مکح

تاّیلجت تاوطس رد ُل ِطاَبْلا َقَه َز َو ُّقَحْلا (94b)

یتسه تّیدحا تاذ

ماقم نیا رد و تسبرب نایم زا تخر کلاس موهوم رد وا ،درک دناوت بیغ راونا ۀدهاشم نایع نیع هب کلاس

صخا تفرعم ماقم اب تبسن صاوخ تفرعم یفاضا ناصقن هب تراشا یارب زا انلاوم ترضح سپ .سپ نایم ک صاوخ یم دیسر میدقت هب ناشیا کولس و حرش زا یا همش ه

دیامرف تسا رتبا و تسا صقان مه نخس نیا یب ،

.مامت ان تسین هک نخس نآ تسرس نآ صق

دارم تسا نکمم هک دنا هتفگ نینچ لحم نیا رد .تسین رس نیا زا

لیپ هاگ ادخ ترضح لیثمت هک دشاب نآ تیب نیا زا مت نیا زا .ایرد هب یهاگ و میدرک

یم مهفنم تّیمسج لیث .دوش

یوپ سپ ناضیف و یهلا یّلجت هک تسادخ ترضح بناج زا تسا مامت نخس نیا اما تسا رتبا مه لیثمت نیا هک د

.دناد یهامک ارنآ کلاس ات دشاب یهاش وت یاپ دزغلب ناز دیوگب رگ

.ینک طلغ و یاو یا نآ زا چیه دیوگن رو

123 وت هک ، الله لوسر .نامب مورحم مارم مهف زا تیأر یّنا دومرف ملاسلا هیلع

دارم .درما باش تروص یلع یبر

.مدرک هدهاشم ه ّزنم صیافن و بویع زا هک تسا نآ نایب هکلب تسین تروص یتروص لاثم رد دیوگب رو

هب و

.لیثمت هجو یتف یا یفسچب تروص نامه رب

یسکره اب سپ .یریگب ار تروص رهاظ ینعی نایم رد زار نیا

کلب داهن ناوتن رارسا نیازخ ِرد رایغا میب زا ه

لاب و رپ اب ناریط هک ار شور نیا تیاهن رارسا .داشگ ناوتن

هب کلاس نوچ مرجلا .دسانشن یدمحم تلم ناعبتم زا ناور مدرک ربخ تیدحا ۀبذج اب ناریس و تسا تبحم م هب لد ۀدید و دیامن مایق بیبح تعباتم فیاظو طرش ْحُی يِنوُعِبَّتاَف رارسا ۀدهاش

ۀجرد زا دیاشگب ُ َّاللَّ ُمُكْبِب تبحم

سبح زا لد یاپ کدنا کدنا .ددرگ لدبتم تیناحور یاذغ هب وا تینامسج یاذغ و دوش یقترم تیبوبح ۀبترم هب ّیدحا ناوخ لقن بلاط تبرش زا لقن هب و .دوش الله عم یل تولخ مرحم هک یدح هب ات دیآ نوریب لگ و بآ ددرگ ت

ق نیمز ریش زا ماطف هب و علا بر ترضح تایلجت زا بولقلا تو

یارب زا انلاوم ترضح سپ .دبایرد نیملا

و هار نیا هراوخریش نلافط ۀبطاخم رد یمظع تلود نیا لین هب بیغرت و یربک تداعس نیا باستکا ضیرحت یم هاج و تزع ماد یاپ هتسب ،دیامرف

نیمز ردنا ایگ نوچ ییاپ هتسب وت .

رد ییاپ هتسب تابن و هایگ نوچمه

.نیمز ینابنجب رس (94a)

نیقی یب یداب هب یتسناد نوچ هک دشاب نیا دارم ای .یرادرب ار یاپ یناوت یمن اما

یو هب رظن هک دیاب یم ار لقاع سپ تسا بابسلاا ببسم و تسایشا عیمج قلاخ و تسیلزا و میدق ادخ ترضح همه کرت ات هرهاظ بابسا هب هن دنک سر یهلا لضف و ضیف یو هب هک دنک

هب هک تسا بجع اما د ناد همه مکح

دی

.یا هدنام روجهم و رود وا زا و یا هدرک تّبثت هرهاظ بابسا هب هچنآ ار ناهج ینک یلقن ات تسین تیاپ کیل

زا

.رگید یاج هب ییاج ینکرب لگ نیا زا ار اپ رگم ای

.ینکرب ایند لگ نیا زا ار تیاپ ات اپ ینک نوچ

نیز تتایح ار

تسلگ نوگچ ار تیاپ تایح هک ینک ه

.تسا لگ نیا زا ت تسلکشم سب شور ار تتایح نیا

زا هک وت تایح نیا

.تسا لکشم تیاغ هب نتفر رگید یاج هب و نتسسگ نیا زا تسا لگ یور یا یریگب قح زا تایح نوچ

تیاور ،

.هدننک یور یم لگ زا ینغتسم یوش سپ یم هک اجره هب ،

.یهاوخ یش دلسگب هیاد ز نوچ هراوخر ماظفنا ،

.دنک

دله یم ار ورم دش هراوخ تول .دنک کرت و ،

بوبح نوچ ینیمز ریش ۀتسب نوچ ینیمز یاذغ و ریش دیقم ،

.اهناد بولقلا توق زا و شیخ ماطف وج زا ینعی بولقلا ت ّوق زا ندیرب ایند ینعی .ار دوخ ندش زاب ریش زا وجب

جلا .تفرعم و دنپ و تمکح ملاک لفط نوچ هک یا هتسناد هنیآ ره مر

اه همقل لوا دنرادزاب ریش زا ار یوق ی

نآ زا دعب .دریگ توق هدعم هک یتیاغ هب ات .دنهد شرورپ کدنا کدنا ار وا فیفخ یاه همقلب هکلب .دیاین وا شیپ لاوا یرادزاب ایند تاعتمت ریش زا ار لد لفط نوچ مرجلا .دنهن شرانک رد وا یوزرآ دهاوخ هچره هب هک دیاب

تّمه تمکح فرح یاذغ اونا هک اریز .یراکب وا شرورپ رب

فورح راتس اب تسبلام یور زا تمکح ر

توق ریس رون نیا زا نوچ و هک دشاب نآ مضه تقاط ار لد لفط سپ .دراد ینامسج تاعتمت ریش اب یتهباشم .دریدپ لّدبت ریطب ریس و ددرگ یناحبس ترضح بجح یب راونا لباق دریگ فرح

ریتس رون دش هک روخ تمکح

وتسم و ل هب .ر تروص و ظف ریذپان ار بجح یب رون وت یا

یوسام و ایند کرت یناوت یمن وت نوچ .لباقان و

لوسر ثیدح عامس هب و اَهُق ْز ِر ِ َّاللَّ ىَلَع َّلاِإ ِض ْرَ ْلأا يِف ٍةَّباَد نِم اَم َو هک ادخ ملاک ترضح عامتسا هب هک دیاب ینک لاسلا هیلع الله کوت قح الله یلع متلکوت ول هک م

خ رذعت ریطلا قزری امک مکقزرل هل ندینش هب و .اناطب حورت و اصام

(95b) درآ هبعک یوس هب یور یکی دنشاب ییاج رد سک ود رگا هک ینک ادخ ترضح یوس هب یور ایلوا بقانم

تشپ اما دشاب اجنآ رد هک تسا سک نآ زا رتهب دشاب جح رفس بابسا هب لوغشم و هب لوغشم و درآ هبعک هب

یند بسک ل و دسر هبعک هب سک لوا مرجلا .ا یم اذه

،دیامرف ار رون ناج یا یدرگ اریذپ ات لوبق ّلحم هک ات ،

،نآ زا سپ .یوش روتسم بجح یب ینیبب ات

باجح یب ،ار .ار هدیشوپ ینیب اه

ینک نودرگ رب ریس هراتس نوچ

124 هکلب .ینک کلافا رب ریس بکاوک وچمه رگ یب

ینک نوچمه رفس نود و مک یب هکلب .

ز ینک رفس فیک بتارم اری

یم بآ رپ یتشک رب هک یسک .تسا فلتخم هک یسک و تسا نآ زا رترب دنک انش بآ رد هک یسک و تسنود دنور

یم صوغ بآ رد یم لیثمت ار فیک یک رفس نآ انلاوم ترضح .تسا رت یلعا نآ زا دنک

یملاع زا ندمآ هب دنک

انچ .یملاع هب دیامرف هک ن

ه رد تسین زک نانچنآ یدمآ تس

.یدمآ دوجو یارحص هب مدع متک زا ، وگب نیه

یدمآ تسم یدمآ نوچ قیرط تاملاع تظفاحم رب تمه یتشاد قح باطخ بارش زا هک یتسمرس تیاغ زا و

.یتشامگن دنامن تدای ندمآ یاههار

.یدرک شومارف ، دناوخ میهاوخ رب وترب یزمر کیل

هاگآ هار زا ات ، .یوش

تسا نآ بلاط و کلاس مرجلا ب لوغشم و ایند زا لفاغ وا لد هک

تسا ناریح قشاع دننام وا لاثم .دشاب لاوم ه

یم نخس مدرم هب هک .نطاب رد دشاب دوخ قوشعم هب یو رکف و سینا و نابز هب دیوگ

هگنآ و راذگب ار شوه

راد شوخ رادب دوخ اب ار داعم و یلک لقع نآ زا سپ راذگب ار شاعم و یوربخ لقع

او دنبرب ار شوگ . هگن

راد شوگ .رادب لد شوگ و دنبب ار رهاظ شوگ

زونه وت یماخ هکناز میوگن ین .یرادن نخس دادعتسا و

رد

زومت یتسدیدن وت یراهب تخپ تناج ۀرمث تسا هتفاتن وت رب زومت باتفآ هک تهج نآ زا و

مرجلا .تسا هتفاین یگ

ب تلد و ناج و تسا راوشد وت رب ندیرب ایند تخر و تاقّلعت خاش زا تسد زگره و هتشغآ لگ و بآ نیا شیلاآ ه

لا ّبح ثیدح و هتفرگن تناج نماد یلصا نطو یوزرآ یگتخپ ناشن و .هتفر نوریب ترطاخ زا نامیلاا نم نطو

و یوش هدیرب دوز ایند تخرد خاش زا هک تسا نآ زا دنک زارد وت رب فرصت تسد لجا نایعاب هکنآ زا شیپ

اوتوم ثیدح هب ات یور خاک هب خاش .هدروآ یلصا نطو هب تبرغ زا یور و یشاب هدرک لمع اوتومت نا لبق

ناهج نیا (95a)

مارک یا تسا تخرد نوچمه .نامیرک یا ،

ماخ مین یاه هویم نوچ ورب ام .هتخپان و

تخس

ار خاش رم اهماخ دریگ

، .دریگ تخس ار خاش ماخ یاه هویم ار خاک دیاشن یماخ رد هکناز

ماخ هک هویم نآ .

قیلا تسا خاش زا ار وا هک تسین رصق

تسا رابخلاا بعک ربخ رد و دشابن ترضح لوبقم ینعی ،دنرآ خاک هب

.یندجی مل و هدجی مل یریغ بلط نم و یندجو ینبلط نم نازگ بل نیریش تشگ و تخپب نوچ

.فیطل و ، س

تس

نآ زا دعب ار اهخاش دریگ ا یراب ندینابنج و یا هناهب هب هک دهاوخ یم ندش رود هکلب ،

.دوش عطقنم وا ز نوچ

ناهد دش نیریش لابقا نآ زا .ماک و ناهد دش نیریش ملاع کلم هّجوت و لابقا زا نوچ ،

کلم یمدآ رب دش درس

ناهج یم ندیرب و ، .نآ زا دهاوخ

تسیماخ بّصعت و یریگ تخس تخس

یماخ زا ندرک بصعت و ایند نتفرگ

.تسا تسیماشآ نوخ راک ینینج ات وت راک ینینج هک وت ،

و یرآ .تسا ندروخ نوخ ناج نیا هب وت یگتسب

حور ۀدهاشم کانمغ ناج ضوع رد هک تسا تهج نآ زا ینامسج تاقّلعت دویق اب وت یراتفرگ و یناف سیسخ ا راثآ یقلعت ره کرت رد و یا هدرکن کاپ یسدق هب سپ .یا هدرکن کاردا قلطم تاذ راون

تّمهلا ةساسخ مکح

هریت ناج نیدب ةفرعملا تّلق نم هتخیر تایح بآ یگنشت بل دوجو اب و هتخیوآ

شنتفگ اما دنام رگید زیچ نآ .

،ار زیچ شنم یب دیوگ سدقلا حور وت اب

ملاسلا هیلع الله لوسر .یسر یم ماهلا ۀبترم هب هک میوگ یمن نم .

ّنا دومرف یم یناحور یحو ۀبترم هب هکلب .اهقزر لمکتست یتح سفن تومت نمل یعور یف ثفن سدقلا حور

.یسر نتشیوخ شوگ هب مه ییوگ وت ین تاکشم و دریذپ تءاضا تعیرش ءوض هب تسین ادج قافآ هک اریز

و دوش ر ّونم تیناحور تقیقح راونا هب هّیبلق ۀجاجز و دریگ ینشور تقیرط عماول هب تّیناسفن هب حور حابصم

ِّنِإ یادن تّینادحو ۀرجش زا ار رس یسوم هب و دبای قارشا تیهولا رون ران فلاتخا ،دسر رد َنیِمَلاَعْلا ُّب َر ُ َّاللَّ اَنَأ ي

و دوش یشلاتم روص ،ددرگ وحم تاهج .دبای روهظ َنوُعَج ْرُت ِهْیَلِإ َو ُمْكُحْلا ُهَل ۚ ُهَهْج َو َّلاِإ ٌكِلاَه ٍءْيَش ُّلُك ّرس

دعب

.درک یناوت ینعم نیا ۀظحلام نم وت مه یا نم ریغ ین و نم ین

ر یحو لیثمت ونشب سپ . هک تسا نیا یناحو

(96b) یور ردنا باوخ هک یتقو نآ وچمه .یوش باوخ رد و

یوش دوخ شیپ هب دوخ شیپ ز وت دوخ زا ،

125 گید ملاع زا و یوش یم لفاغ و بیاغ ملاع نیا زا هک یوش رضاح دوخ رد و بیاغ .یوش یم رادربخ ر

یونشب

نلاف یرادنپ و شیوخ زا رگید صخش ینعی ،

تستفگ باوخ ردنا وت اب ناهن نآ

.ناهنپ و یا یتسین وت یکی وت

قیفر شوخ .شادلوی شوخ یا نسلگد تاقرب نس یکرت هب عارصم نیا ینعم .

قیمع یایرد و ینودرگ هکلب و

رحب وت نورد و تسادخ ترضح ّرقم وت لد هک طیحم رحب .تساهتنم یب ملع

تسوت دصهن نآ هک تتفز وت نآ ،

.تسوت دنچ هک وت تفز یوت نآ و تسا مزلق

دص هاگ هقرغ تسوت

هیلع الله لوسر .تسوت وچمه قرغ لحم و

.هاهنی و هرمأی هبلق نم ارجاز و هسفن نم اظعاو هکل لعج ادبع الله بحا اذا دومرف ملاسلا ّدح یاج هچ دوخ

باوخ تسیرادیب درجم نیا

.تسریظنت باوصلاب ملعا اللهو نزم مد

ناوت زار مرحم اب ثیدح نیا زا یزمر سپ ،

رد و تفگ گا و تفس ناوت تقیقح ناسانشرهوج رظن رد تدحو ّرس

رارسا یافخا رب تّمه و یراذگب ییانعر ر

و فرح ۀطساو یب حور و دهن زاغآ ندیشوج لد ۀمشچ زا ،دجنگن نابز ۀجیوح رد هک یتمکح عیبانی یرامگب .دهد زاب رارسا حرش توص ات نزم مد

نانز مد زا یونشب زا یونشب ات نامب ،راد شوگ وت

ناگدنیوگ دمان هچنآ

نایب رد و نابز رد ملع اّمم لمع نم هک دسرب یهلا ضیف ات دیاب یم ندیشوکزاب ندینش لوا .ناسل ریدقت هب و

.ملعی ملام ملع الله هثرو باتفآ ناز یونشب ات نزم مد

.یقیقح دیشروخ و خ رد و باتک رد دمان هچنآ

باط سپ .

هظ احابص نیعبرا لله صلخا نم ،نم نایز یا .هناسل یلع هبلق نم همکحلا عیبانی ر

وت رهب دنز مد ات نزم مد

حور .حوتف دشاب ار وا هک حون یتشک رد راذگب انشآ

نادب سپ .وش یتشک رد و نک کرت یروانش ، یب ملاک هک

هب حور ِتوص و فرح لاط رب وت دامتعا و تسا حون یتشک ۀلزنم

هب نایب تحاصف و ناسل تق دامتعا ۀلزنم

ع رب ناعنک ون یتشک انع نافوط و لاب بآ نیا رد سپ .تسانشآ مل

.رادم تاجن ِدیما انشآ لوقب و راذگم تسد زا ح

وا درک یم انشآ ناعنک وچمه یوعد و دماین یتشک هب و درکن لوبق ردپ توعد دوب حون رسپ کی هک ناعنک

(96a) تفگ و درک یم یروانش ودع حون یتشک مهاوخن هک

ق حرش یحرش ات نیا زا دعب هیلع تسا حون ۀّص

.ملاسلا دصهن تدم نوچ ملاسلا هیلع حون هک تسا نآ هصق صّخلم و حوتف و هصح نارازه هصق نیا نمض رد یتیاکح توبکنع ۀروس رد ادخ ترضح هک نانچ درک توعد ار موق للاجلاوذ ترضح قح رما هب لاس هاجنپ و

َو دنکیم ِبَلَف ِهِم ْوَق ٰىَلِإ اًحوُن اَنْلَس ْرَأ ْدَقَل ًماَع َنیِسْمَخ َّلاِإ ٍةَنَس َفْلَأ ْمِهیِف َث

رب موق ،درک یم توعد تدم نیا رد وا ، ا

ًلاْیَل ي ِم ْوَق ُت ْوَعَد يِّنِإ ِّب َر َلاَق دومرف حون ۀروس رد ادخ ترضح هک نانچ دندومن رارصا رابکتسا و راکنا َلَف ا ًراَهَن َو يِّنِإ َو ا ًرا َرِف َّلاِإ يِئاَعُد ْمُهْد ِزَی ْم ُلَعَج ْمُهَل َرِفْغَتِل ْمُهُت ْوَعَد اَمَّلُك

او ُّرَصَأ َو ْمُهَباَیِث ا ْوَشْغَتْسا َو ْمِهِناَذآ يِف ْمُهَعِباَصَأ او

دوب کدنا تیاغ ناگدروآ نامیا درک یم توعد رایسب تدم نیا رد وا ، ا ًراَبْكِتْسا او ُرَبْكَتْسا َو و راکنا زا حون .دن

دخ ترضح .دش نیگمغ ناشیا دانع یه .تسام تردق تسد رد بولق حتافم هک داتسرف یحو ا

ۀقباس یب سک چ

رش نیا ریغ هب و شابم نیگهودنا و شکم تمحز توعد رد وت .تخاس دناوتن رب یراک تساوخ هب ام تیانع قنا و درک دهاوخن تعاطا رگید یسک دندروآ نامیا هک هلیلق ۀمذ ۀروس یف یلاعت الله لاق امک .دومن دهاوخن دای

ِم َنِم ْؤُی ْنَل ُهَّنَأ ٍحوُن ىَلِإ َي ِحوُأ َو ،دوه رب رازا ترثک زا حون و . َنوُلَعْفَی اوُناَك اَمِب ْسِئَتْبَت لاَف َنَمآ ْدَق ْنَم لاِإ َكِم ْوَق ْن

اَكْلا َن ِم ِض ْرَ ْلأا ىَلَع ْرَذَت َلا ِّب َّر هک درک اعد نارفاک رد دزاس یتشک هک دمآ نامرف و .ا ًراَّیَد َنی ِرِف

باذع عافدتسا

ایند رد ناشیا هک شوکم شیوخ موق زا ِعَنْصا َو دومرف هک نانچ .قارحا قحتسم یبقع رد و دنفارتغا هب موکحم

ُق َرْغُّم مُهَّنِإ ۚ اوُمَلَظ َنیِذَّلا يِف يِنْبِطاَخُت َلا َو اَنِیْح َو َو اَنِنُیْعَأِب َكْلُفْلا آ زا رود هک هّیرب رد حون یهلا نامرف هب سپ . َنو

گ یم و دندیدنخ یو رب موق و درک نتخاس یتشک دوب امش تفگ حون و .ایبن تنک ام دعب ًاراّجن ترص حون ای دنتف

ۀفیظو هّیرخس و هدنخ امش لاح رب و دوش امش بیصن قرح ترخآ رد و قرغ ایند رد نوچ اما دیلفاغ شاداپ زا مک .ددرگ ام َم اَمَّلُك َو َكْلُفْلا عنصا و یلاعت الله لاق ا

ْنِم او ُر ِخَس ِهِم ْوَق نِّم ٌ َلََم ِهْیَلَع َّر ُرَخْسَن اَّنِإَف اَّنِم او ُرَخْسَت نِإ َلاَق ۚ ُه

126

127

128 .دبای یمنرد ام رکف و لقع ارت یاهتمکح و دجنگن یتلع نوچ نیرق یلولعم هب ین

.یتلع نیرق یلولعم هن وت ،

نمضتم اما تسین ضارغلااب لّلعم و تلع لولعم وت لاعفا سپ یاضق هب اجر مرجلا .تسا تیاهن یب تمکح

میرامش یم فطل دیآ یم هک رهق ره و میراد وت یپ .

ارم نیا دعب و نافوط نیا زا ش یلعا دنوادخ یا

بطاخم وت

ارجام رد یا هدوب اما متفگ وت ریغ هب تروص رد هچرگا .

نخس ناشیا اب هن متفگ یم وت اب تقیقح رد ،

نخس یا

نهک نآ و ون شخب نانچ .

نخس دیوگ بش و زور قشاع هک ین هک .اخ حتف و نیس ّمضب .

یهاگ و للاطا اب هاگ

نمد اب هاگ ، رعش ،اهرئاد یارس یاهناشن هب

شیوخ ۀدید ود اب قوش زا هتفگ هک اسب

یکاملس نیا و یملس لزانم ایا

تیاکح یم هسوب یدید یم ار هچره یلیل یوک رد نونجم هک دنا هدروآ یلیل رگا ،نونجم یا هک درک لاوئس یلئاس .داد

د یم تسود ار زرو هچ زا تبحم یو ریغ اب یرا

مظن .ی

میظع دنگوس واب نونجم درک

میقم متشگ وا یوک رد ات تفگ

وا یوک نایم رد مدیدن نم

وا یور ّلاا راوید و رد هن

تسوا هلمج مناد هچ منیب وا هلمج

تسین (99b) تسوزا نوریب ناهج ود ره رد

ارهاظ هدرک للاطا رد یور .قشاع نآ

ارک تحدم نآ دیوگ یم ارک وا رد اما ارهاظ دنک حدم ار رای راید ینعی .

یم حدم ار رای تقیقح یم وت متفگ یم لد زار هکره اب و یدوب وت مرظن روظنم هشیمه نینچمه زین ارم .دنک

یبادخ ۀدید و یدونش نیچرارسا شوگ و دید یمن تاذ کی ریغ هب تادوجوم للاطا ۀدرپ سپ رد نم ن

زا نم

.دینش یمن تمکح یاه هتکن زج نارگید ۀنسلا یتشامگب نونک ار نافوط رکش

.یتسرفب و ار للاطا ۀطساو

یتشادرب ضح هک دیاب یم نتشاد نمشد ارنآ دشاب رای عنام و رایغا هک نارای و رسپ نآ سپ .یدرک وحم و

تر

دومرف ادخ ُك ِجا َو ْزَأ ْنِم َّنِإ اوُنَمآ َنیِذَّلا اَهُّیَأ اَی

و یلاعت قح یاضر هک دیاب یم و .ْمُهو ُرَذْحاَف ْمُكَّل ا ًّوُدَع ْمُكِد َلا ْوَأ َو ْم

هک تسا ربخ رد هک دراد مدقم ناشیا یاضر رب ار ادخ لوسر و هدلاو نم هیلا بحا نوکا یتح مکدحا نمؤی لا

ا سانلاو هدلو .نیعمج

دندب دب و میئل للاطا هکناز ر ادن و دندوب ادص یب ناشیا اریز ،

هک نانچ .دندومن یّنثم ا

یم دیامرف دندز یم ییادص ین ییادن ین ،تسین باطخ ۀتسیاش للاطا نینچ نیا .

رد مهاوخ للاطا نانچ نم

باطخ نم ربارب رد هک باوج دیوگاو هوک نوچ ادص زک

لاخ هب هک تسا هیبنت نیا رد . اب و تفگ دیابن سنج ف

رحمان نکم تبحص یسک هب ینعی .درک دیابن تبحص م هک وش رای یسک هب .دیوگ رگید نخس وا ییوگ الله وت هک

.دیآ الله یادص یادن وا زا ییوگ الله وت وت مان نم مونشب یّنثم ات

اریز .ارت مان نم مونشب هرابود ، مان رب مقشاع

وت مارآ ناج .تسا یبیکرت فیصوت

ه ر

،ار هوک دراد تسود ناز یبن لبج ملاسلا هیلع الله لوسر هک نانچ

ارح یم وت مان و دزاس یم شیوخ ناج سنوم ار هوک مرجلا .ارت مان دونشب یّنثم ات تسا نآ زا ار وت مان ات دیوگ

ز .دبایرد بوبحم زا یتذل شیوخ تّیلباق ردق هب یوضع ره ات هک تسا نآ قشاع یانمت هک اریز .دونشب زا ناب

وا لامج ۀدهاشم زا هدید وا ماغیپ ندینش زا شوگ و وا مان نتفگ یرای و یتسود سپ .وا لامک ّظحلام زا لد و

هب و نانمؤم لاح قیلا و تسا یهنم ناقساف و نارفاک نتفرگ تسود و دنشاب امش رای نتفگ الله رد هک دیاب یم نآ

دومرف یلاعت قح هک تسین ناحلاص ( ِذ ِخَّتَی َّلا

99 دومرف و .َءاَیِل ْوَأ َنی ِرِفاَكْلا َنوُنِم ْؤُمْلا )a اَهُّیَأ اَی

َلا اوُنَمآ َنیِذَّلا

دومرف ملاسلا هیلع الله لوسر و .َءاَیِل ْوَأ ٰى َراَصَّنلا َو َدوُهَیْلا اوُذ ِخَّتَت .ةمیقلا موی مهعم رشح مه لاا و اموق ّبحا نم

اف هب هن دیاب یم ناحلاص هب تبحاصم و یتسود سپ یم اذهل و .ناقس

دیامرف خلاگنس ناشن تسپ ِهُک ناو نآ ،

شاب تسپ هک هوک اریز ناکرا ربق ار ام ،هن دیاش ار شوم .خلاگنس وچمه دیاین ادص وا زا و د

وا میوگب نم

129

130 تسین رفک دوخ اضق یور زا رفک .مکح یاضتقم هب تسادخ ترضح راک هکلب

هم اجنیا ناوخم رفاک ار قح

تسیا اریز ، تسا لهج رفک رفک یاضق و

ملع .دودرم یرگید و لوبقم یکی سپ . ملح رخآ دشاب کی یک ودره

ملخ و بلط و دادعتسا بسح هب تسادخ لعف قسف و تعاط و رفک و نامیا سپ .تسا طلخم شرسک و اخ ءاضب ، هک تهج نادب و تسین مومذم تسادخ لعف هک تهج نادب قسف و رفک مرجلا .درآ یم دوجوب ار یکی سکره

ق عونصم .تسا حیبق و مومذم تسا حیاب

شاقن یتشز طخ یتشز تسین

یبیرف لد و یبوخ تیاغ رد هک نانچ ،

.تسا بوغرم زین وید ندیشک تباهم و یتشز تیاغ رد و تسا بوخ شاقن زا یرپ ندیشک تشز یو زا هکلب

تسیندومنب ار دیامن تشز ار تشز هک تسوا لامک و دیامن تشز ار تشز هک تسوا لامک و

قن توق . دشاب شا

وا هکنآ تسا نوهرم ، رک مه تشز دناوت مه

وکن ند ار تشز ینعی دزاس تشز کین ار تشز هک شاقن ینعی .

یم تللاد شاقن نآ لامک رب دشاب لامک رب وا یتشز هک دنک شقن یهجو رب .دنک

زاسب نم ار نیا ثحب مناشک رگ

.منک لیصفت و زارد دیآ باوج ات و لاوئس ات

یناث تیب طرش باوج . ینعا تسا

یم نم زا قشع ۀتکن قوذ . دور

هک نانچ رکش و دهش هب قوذ و تسا دید همه لد قیرط لیلد و ضارتعا و تسا جاجل ثحب قیرط دنا هتفگ

دوش یم رگید شقن تمدخ شقن .

تسا رکف و ثحب عنام تریح هکنآ نایب رد لثم .تسیدب رکف زا رتهب یدوخیب و

،باتش دمآ وم ود درم یکی نآ یدرم

مین هک هب دمایب دوب هدش دیپس وا شیر ۀ

.لاجعتسا باطتسم راد هنیآ کی شیپ

.باطخ درک یو هب و ادج نک یدیپس مشیر زا تفگ

نساحم زا یدیپس ،

اریز دیزگ یم نم یتف یا مدیزگ ون سورع هک

لاحلا یف راد هنیآ نآ . داهن ششیپ لک دیربب وا شیر

وت تفگ

داتف یراک ارم نیزگب ا دیپس .

هایس ز دج وت دشاب ترخآ راک مغ هک ار یسک مرجلا .داتفا رگید راک ارم هک نک ا

دوب نینچ مظعا ماما اذهل و دیامن لاغتشا تدابع و تعاط هب هک دنک لاقم ةرثک و لاق و لیق و لادج و ثحب کرت دنا هتفگ وا قح رد هک (101b)

عابر .سانلل ةثداحملا لیلق ،رکفلا میاد تمّصلا لیوط ناک ، ی

د یا لط ل دنچ هسردم هب لامک ب

دنچ هسدنه و تمکح و لوصا لیمکت

تسا هسوسو ادخ رکذ زج هک رکف ره

دنچ هسوسو نیا رادب ادخ ز یمرش

نیزگ نآ تباوج نآ و لاوئس نیا یناد یم ییاناد رگا ،

هک نید درد درادن اهنیا رس و ترخآ راک هک ار یسک

مهم تعاط و لمع جاح و

دشاب ت لمع هب هکلب .دنارذگ یمن ار رمع وا لاغتشا هب و دنکن افتکا رهاظ ملع هب وا

نآ تفگ هک دروآ رگید لاثم ینعم نیا رد انلاوم ترضح .دنک یعس زین ار دیز رم یا یلیس دز یکی

افق رب ،

ار دیک یارب مه وا درک هلمح .ازج دنک ارنآ هک ،

یم تلاوئس نز یلیس تفگ منک

یلیس ، فگ نز ت زا ت یلاوئس و

.مراد یم هگنآ و یوگ مباوج سپ

،منز .ارم نزب نآ زا دعب زادرپب نم باوج هب لاوا قارط دمآ مدز وت یافق رب

.دمآ یقارط گناب مدز وت یافق رب یجاک نوچ ینعی قافو رد اجنیا مراد یلاوئس کی

.تقفاوم رد وگب باوج ،

ای تسدوب نم تسد زا قارط نیا ط گناب نیا ،

زا قار م تسد .ای دوب ن ایک رخف یا وت هاگافق زا

و هاشداپ رخفم

.اناد و گرزب متسین تغارف نیا درد زا تفگ

.دوبن تغارف نیدنچ افق درد زا ارم تفگ ، رکفت و رکف نیا رد هک

متسیب .منک رارق رکف نیا رد هک ، نیا یشیدنا یمه یدرد یب هک وت

اریز نیه رکف نیا ار درد بحاص تسین

تسم بارش تایلجت و ین لایخ فیط یانمت ار لاصو ۀداب ناشوخرس و تسین لاق و لیق رس زا ار لامج

.ین رامیب راک راکفا نینچ نیا و تسین راک نتسج نامرد زج ار درد بحاص تیاکح

131 یسک ظفاح یدب مک یباحص رد ار وا قیاقح رارسا و ار نآرق ماکحا و یناعم هک دوب نآرب ناشیا تمه اریز ،

کن و دنناد دنسانشب ار وا زومر و قیاقد و یاه هت

رد و ذوعت باذع تیآ رد و یدندرک اعد تمحر تیآ رد

یدندرک لصاح نآرق زا هک ملع نآ و یدنتفرگ تربع صصق رد و یدندرک لّمأت رّبدت ضعاوم رد و یدندومن ار تسوپ زغم ۀدنبای هک دوبن بلاوق و ظافلا رب روصقم نامه ناشیا یعس .یدندروآ لمع هب رادید قشاع دیک هچ

ع .دهدن تسد ظافلا ار نآرق قیاقح ۀدنسانش سپ .دنک هچ ار تسود باجح یناعم قیاقد فرا

(101a) فرح ار

.دیامنن یور یناعم ّلم رد رمع یسب ار ناشناج دوب یقوش هچرگ

هن رد و دندوب بلط تیا شزغم نوچ هکناز .

دیسر و دنگآرد ددرگ یگرزب و دوش رپ هویم زغم هک نانچ ،

،دوش هتخپ هویم و دینکاو و قیقر سپ دش اهتسوپ

.دوش یم قش ،ددرگ کیراب و قیقر هویم نآ یاهتسوپ مه ماداب و قتسف و زوج رشق

تسا ةیازج ۀلثما . زغم .

مک تسوپ دش ناش هدنگآ نوچ نینچمه و ،

شتسوپ دش مک دوزفا ملع زغم تافتلا دشاب رایسب وا ملع هک یسک .

ب و دوشن ظفل تهج هب وا باوج و لاق و لیق و دوشن لوغشم هضقانم و ثحب و ضراعم عنم ه

رایسب ار لاوئس و

.دیوگ یمن شتسود دوس هب ار قشاع هکناز

شیب روص اب دهد تسد ینعم ملع اب انشآ یانشور ارک ره سپ .

و دزادرپن .دزاسن باقن و باجح اب هولج ماگنه رد ینعم دهاش

تسیبلاط ّدض وچ یبولطم فصو ینعم نیا ،

ره ر ّرقم .دیامن ربکت دوجو و ددرگ بولطم نآ زا سپ دشاب بلاط لوا یسک نوچ مرجلا .تسا بیغ و رکذ

نانچ تسیبن ۀدنزوس رون قرب و یحو هک نانچمه .

میدق فاصوا درک یّلجت نوچ ،میرک بر تافص و

سپ

میلگ ار ثداح فصو دزوسب جت میدق تافص نوچ مرجلا .دنک یلاخ تّیرشب تفص زا ار وا و

فصو دنک یل

م رب لاد نآرق ثداح ظفل هچرگا .دوش مودعم ثداح کلم یسفن ملاک یامنهر روطسم باتک و تسا میدق ینع

.دیآ شیپ لوهذ ظفل زا دنک روهظ ینعم هک ارنآ اّما میکح تیاکح یم ردق هچ نآرق زا زور ره دنتفگ ار راطع نبا خیش نابش رد شیپ تفگ .یناوخ

نونکا ،یمدرک متخ ود یزور

.یمدناوخ تلفغ رسزا ینعی .مدیسر لافنا ۀروس زونه ات هک تسا لاس هدراهچ دوب ظوفحم ار هک ره نآرق عبر

راوگرزب وا باحصا نایم رد یتشاد دای ار نآرق عبر باحصا زا هک یسک .یدوب

دونش یم هباحص زا انیف لج ،

ا عماج اریز .نآرق عبر ظفح نم انیف لج دنداد ربخ باحصا ضعب هک نانچ نیا زا.دوش یم نآرق یناعم و ظافل

عا مزلتسم ندوب أرقا یبن دهع رد تهج ةماملااب سانلا یلوا دومرف ملاسلا هیلع الله لوسر .تسا ندوب هّنسلاب مل

ناک امف الله باتکب مهارقا ( ةّنسلاب مهملعاف ءاوس او

102 ملعا میدقت و حیجرت رد فسویوبا رب .نیماما تّجح و )b

رب یبنم ءارقا رب رمع هک تسا روکذم یفاک رد یتح تسا ینعم نیا

هدزاود رد ار هرقب ۀروس رد هنع الله یضر

یناهج ناطلس ینامز ۀردان ینابم روص ظفح ،یناعم رارسا فشک دوجو اب سپ .تفرگ دای لاس .تسا رّسیم ار

ظوفحم ینامثع بیترت جهن رب ار نآرق عیمج هک ههجو الله م ّرک بلاط یبا نب یلع هک نانچ بیترت هب مه و دوب

سا فاشکتسا هب لاس ود تّدم دوب هباحص ملعا دوعسم نبا هکنآ دوجو اب طوبضم یحو لوزن هحتاف حتاوف رار

ب زونه و دومن لاغتشا نینمؤملاریما ترضح رد باتکلا نایم رد عمج نیا لامک هب سپ .دومرفن مهف نآ زا یدن

یم انلاوم ترضح ینعم و تروص ،دیامرف

اب تروص عمج رژ ینعم نینچ

ف اب ندرک دای ار نآرق ظافلا ینعی .

.نطب ةعبس یلا انطب هنطبل و انطب نآرقلل ّنا هک قیقد و قیمع ینعم نینچ

،فرگش یناطلس ز زج نکمم تسین

ناطلس ریغ هب رّسیم .تسین گرزب

بدا تاعارم یتسم نینچ رد لوا هب تسا نوهرم لوا عارصم رخآ ،

،ینعا ریخا حارصم و دشابن دوخ

دشاب دوب ر بجع

یتسم نانچ اب دشاب یناعم قرغتسم و تسم هک یسک ینعی ،

.تسا بجع و ردان دیآ دوجو هب رگا .دیآ یمن دوجو هب ندرک تیاعر ار ظافلا بدا قارغتسا و انغتسا ردنا

132 زاین تاعارم فلا جاتحم و ندرک ظافلا بناج تّلع نآ رد .دوش ادیپ ظافلا زا انغتسا هک ینعم قارغتسا رد ،

ندش ظا

زارد و درگ نوچ تسنیّدض عمج رد ناشیا عمج ،دنّدض ندش لیوط و ر ّودم هک نانچ تسا نیّدضلا نیب عمج ،

.تسین نکمم زیچ کی دوب یم نایمع قوشعم اصع دوخ

رهاظ لها ینعی ، .ار ناروک تساصع نوچ ظافلا ار

دوب یم نآرق قودنص دوخ روک .دننک نآرق ظفح ناروک هک تسا نآ بلغا ،

تفگ اروک رپ دنقیدانص دوخ ن ظفل ،

هب سپ .رذن و رکذ و فحصم فورح زا تسا نوهرم رپ زاب .دنظافلا لاحم نایانیبان نآرقلا قیدانص ایمعلا مکح

تسا هب نآرق زا رپ یقودنص فرظ اریز ،

.تسا نآرق (102a)

تسدَب یلاخ دوب یقودنص هکناز یقودنص نآ ،

.تسین وکین دشاب یهت هک لاخ هک یقودنص زاب

راب ز دش ی .تسا رب و راب زا یلاخ ،

شوم رپ هک یقودنص ز هب

رام و تسا یناعم و ظافلا هک یسک هک تسا نآ هّصح لیصفت .تسا رام و شوم رپ هک تسا قودنص نآ زا هب ،

ار نآرق سک نآ و تسا ریصب و انیب وچمه و تسا نید هاشداپ و گرزب ناطلس سک نآ دشاب لماع راب و لماح

نآرق ظافلا هک نیا اما تسا نود یسک لوا زا .تسا ریرض و انیبان وچمه نآ تسا لفاغ ینعم زا و لماح ار

تسا نآ زا رتهب سک .دشاب یلاخ نآرق و ملع زا هک

105-2 آرق و ملع زا هک سک نآ و تسا سک نآ زا رتهب زین نآ دشابن ریرش و قسف و ررض و رکم هب اما دشاب یهت ن

هب و یلاخ ملع و نآرق زا هک .دشاب یبات رد رش و قسف

درم داتفا نوچ لصو ردنا لصاح تسا نیا ملاک لصاح ،

دشاب لصاو بولطم هب یسک هک درس درم شیپ هب هل ّلاد تشگ

س و دراب هل ّلاد و ربهر درم نآ شیپ . هک تسا در

.درادن تجاح زولاق هب حیلم یا یدیسر تبولطم هب نوچ

،فیطل و حیبق نونکا ملع یراک بلط دش

اریز ، بلط

د .تسا یسانشان ۀناشن بولطمب ندیسر زا سپ لیل نامسآ یاهماب رب یدش نوچ

ماب رب ءاقترا زا دعب ینعی ،

.نامسآ نابدرن یوج و تسج دشاب درس ،نآ تسا یساپسان نیع و

زج ریغ میلعت و یرای یارب هب ندرک هدافا و

.یرگید ریخ دعب زا ریخ هار دشاب درس یصحت دصق لیمکت زا سپ اریز .

وصقم .تسا لصاح لیصحت ندرک ل د

تجاح هلیسو هب دش لصاح برق نوچ .لام رد تسادخ ترضح هب برق و لاح رد تسا نطاب ۀیلخت ملع زا دنامن یلم و فاص دش هک نشور ۀنیآ نیآ نوچ .

.تشگ هداس و ینغ و یفاص و دش نشور هک ه رب دشاب لهج

یلقیص نداهن تسا وغل راک هک ،

د هتسشن شوخ ناطلس شیپ لوبق ر

.لوبقم و ب ّرقم هتشگ وا رظن رد و تشز

لوسر و همان نتسج دشاب تیاکح نیا رد هک نانچ .

قوشعم روضح رد ندرک هعلاطم و ندناوخ همان قشع هب یقشاع ندش لوغشم ناتساد دنسپان ارنآ شیوخ

یلا لوصولا دعب ملعلاب لاغتشلاا و حیبق لولدملا لوصح دنع لیلدلا بلط هک نتفگ و نتشاد مومذم مولعملا

(103b) دناشن دوخ شیپ رای ار یکی نآ .دناشن شیوخ شیپ انعر قوشعم ار ادیش قشاع کی .

شیپ و درک نوریب همان

دناوخ رای شا نایلغ و قارف ماّیا رد قشاع نآ .

ندناوخ و هعلاطم هب و دروآ نوریب ار نآ .دوب هتشون همان قاو

.دومن لاغتشا تیب

انث و حدم و همان رد اه .

تیب همان نآ رد جرد لامج بحاص نآ یانث و حدم و لاح بسح یاه

.درک هبلا سب و ینیکسم و یراز .هتشون وا رد زاین و ع ّرضت اسب و دوخ یدنمدرد و یرامیب ،اه

قوشعم تفگ

نیا تسا نم رهب رگا .مندیسر یارب زا و

تسا ندرک عیاض رمع نیا لصو هاگ اریز

وت و رضاح تشیپ هب نم

ناوخ همان ،ندناوخ همان نم لامج ۀدهاشم رد

ناقشاع ناشن یراب نیا تسین هب هدید نامز نیا رد ناشن اریز .

رای لوصو یارب زا همان و تسا ندومن ضارعا زیچ همه زا و نتخود ناناج یور رهب زا قارف حرش و تسا

ّصح .تسا حیبق لوصو زا دعب ملع هب لاغتشا و لولدم دزن لیلد بلط سپ .تسا راگن لوصح نآ ماقم نیا رد ه

133 عییضت ملع هب لاغتشا لوصو زا سپ و ادخ ترضح هب لوصو و دیاب یم لمع ملع زا سپ هک تسا .تسا رمع

ا دوصقم و تسا لمع زین وا دشاب ریغ میلعت دارم رگم هب برق مود ،نطاب هیلحت یکی .تسا زیچ ود ملع ز

ورحم مود زا و ندرک فرص لوا هب ار رمع .لآم رد ادخ ترضح .تسین لقع راک ندنام م

یرضاح اجنیا تفگ

کیلو اما یرظان نم لاح رد تمحرم مشچ هب و یرضاح اجنیا هچرگا تفگ لاقم هتفشآ و لاح هریت قشاع نآ ،

،اما بیصن مبای یمن نم کین شیوخ

.تسین نم اب نونکا متشاد قارف رد هک لاح و قوذ نآ و ز مدید نم هچنآ

لاس هنیراپ وت ج قارف مایا رد ،

.لام لاصو دص منیب هچرگ مد نیا تسین لاصو هچرگ ،تسین لاح نآ نونکا

.تسه ما هدروخ یللاز همشچ نیا زا نم مدوب هدیشچ للاز بآ نآ زا هک یا همشچ ینعی ،

ز لد و هدید هزات بآ

ما هدرک .ما هتفای ار همشچ نآ ،مدوب هتفرگ توارط و ین بآ نکیلو منیب یم همشچ

بآ همشچ نیا رد ینعی ، .ین

ینزهر دز رگم ار مبآ هار .داشگ نعط نابز وا باوج رد قوشعم ،تفگب نخس نیا قشاع نوچ .

نم سپ تفگ

وت قوشعم متسین اریز

مراغلب هب نم (

103 )a وتق رد تدارم راغلب .

.تسا یرهش مان کیره وتق و وت یقشاع

یتلاح رب و نم رب رد تلاح هب هدرک کیرش ارم هکلب یقشاع نم هب نیمه هن ،

.تّبحم و قشع تسد ردنا تلاح

یتف یا دوبن هب هک .

.تسا هدنور و هدنیآ تلاح ،یقبی لا قربلاک لاحلا مکح نم وت بولطم یلک مین سپ

ارت سپ ،

.مین نم یلک بولطم وصقم ءزج

نمز ردنا ارت مد و ینیب یمن نم رد ار تلاح نآ و یتلاح نآ قشاع تقیقح ات

.ینک یم قّلعت نم هب ما هقوشعم ۀناخ

ین قوشعم اریز ،

ین قودنص رب و تسدقن رب قشع دقن وت قوشعم سپ .

ر ادخ ترضح هب تعاط و ملع هب هک ملاع هک تسا نآ هبترم نیا رد هّصح .منآ ّلحم هک نم هن تسا تمارک دس

رهب زا هکلب دشابن ادخ رهب زا شملع ّلااو دوش لوغشم هدهاشم ۀعلاطم هب و دنک کرت ار رهاظ ملع هک دیاب یم تسا تابث یب هک دشابن تلاح و تمارک بلاط دیاب یم زین ار دباع سپ .دشاب ایند بسک یارب و لضف راهظا غتسم هکلب .تسا لاوز یب و تباث هک دشاب یهلا لامج قر

قوشعم تسه دوب وتکی وا هکنآ

.وت ود هن و ادتبم

دوب وا تا یهتنم آ یهتنم و ادتبم ، ُر ِخ ْلآا َو ُل َّوَ ْلأا َوُه مکح هب .

هب وا قشع هک دشاب نآ قداص قشاع سپ .دشاب ن

دشاب قوشعم .تسا یدبا و یلزا و تسا ٌدَحَأ ُ َّاللَّ َوُه هک

ینامن شا یبایب نوچ رظتنم137

تمارک ینعی ،وا ریغ هب

تلاح و .دوش وت لیفط رس زین مه دوب وا ادیوه مه

.نطاب مه دشاب نآ رهاظ مه ُن ِطاَبْلا َو ُرِهاَّظلا وه مکحهب ،

جلا هب تمارک و لاوحا همه دشاب لصاح وا نوچ مر ۀمه مکاح هک دهد تسد وت

.تسوا ترضح تلااح و لاوحا

هک نانچ لاح فوقوم هن تسا لاوحا ریم .وا ِفوقوم هن تسا لاوحا مکاح ،

لاس و هام دشاب هام نآ ۀدنب باتفآ ،

وقوم ندوب بولطم رد یقیقح بوبحم ینعی .دشاب وا ۀدنب لاس و هام ره هام و فوقوم لاح هکلب ،تسین لاح ف

ار سک نآ هک تسا نآ هبترم نیا رد هّصح .تسوا تدارا هکلب دشابن لاح نآ فوقوم هک تشاد دیاب یم تسود

ترضح زا وا و دشاب وا فرصت رد لاح .تسوا فرصت رد زیچ همه هک تسادخ

نامرف ار لاح دیوگب نوچ

دنک .بوبحم نآ ، مسج دهاوخب نوچ

دنک ناج ار اه سپ .

زگره ریغ رب فوقوم (104b)

.دشابن

تیاکح هناخ یانب رهب زا یزور .دش شلیفط وا بلط یب تمارک .درک یم تدابع مات قدص و مامت صلاخا هب یدهاز یتفرگ هک گنس ره گنس .دمآ نوریب باذم میس زا رپ ولد ،دیشک بآ هاچ زا نتخاس لگ یارب زا و دش رهوگ

یر هاچ رد باذم میس نآ و تخادنا ار وت رکم نیا هک مسرت یم .مهاوخ یمن وت زا ار نیا نم ایادخ تفگ و تخ

.دیاب یم نینچ لماک درم سپ .دشاب

نامن :ینامن137

-لصا

134 سک نوچ وا تسا فوقوم هک دوبن یهتنم

لاح فوقوم اریز ، .دشابن یهتنم

وج لاح دشاب هتسشنب رظتنم اّما ،

دشاب لماک هک یسک وا تسد دشاب لاح یایمیک

،ددرگ رز سم وا تسد زا رگ . وا تسم سم دوش دنابنج تسد

تیاکح ام هک دومرف انلاوم .درک ضرع انلاوم ترضح رب ار دوخ رنه .دوب رگایمیک یزیربت نیدلاردب هک تسا لقن رزو میس هک مینک یعس یم رز ار کاخ نم هک دمآ یدرم نونکا ،دنیشنب وا درگ هنتف ات مینک کاح ار

هک اّقح .منک

و یگنس رگا هک دنناگدنب ار قح ار دوخ کرابم تسد و تساخرب سپ .ددرگ توقای و رز دننک رظن ار یخولک

هیب نیّدلاردب و باحصا .دش رز ،دز رمرم نوتس رب .تشگ شو

دوش نیریش مه گرم دهاوخب رگ .

تیاکح ات یدومن میظع للذت و یدرک عضاوت و یتساخ یاپ رب نّذؤم نتفگ ربکا الله رد هک دوب یشیورد خلب رهش رد اذا نذؤم نامه و تساخرب یلاعت الله نذاب لاح رد .تفرگ ندرک ناذا ار نذؤم دمآ عزن تقو نوچ .دنک مامت ار ن

ار دوخ مارکا رکس میظع میظعت نآ تکرب هب یلاعت قح .دروآ یاج هب

نوچ .هدینادرگ نیریش یو رب ار توم تا

ک دیسر تزع باطخ .دننک لاوئس هک دندمآ ریکن و رکنم دنداهن دحل رد ار یو سپ .دیریگ لهس ار ام ۀدنب ه

تیاکح ار دوخ تشذگرس ،دندید باوخ رد ار شیورد نیا .دیناسر تمحر هب ارنآ ادخ ترضح .درک

و راخ

دوش نیرسن و سگرن رتشن جلا .وا رظن رد

دناد یهلا لضف ار زیچ ره و درامش یم فطل ار یهلا رهق مر

138

هّیرشب تافص زا هک دوب هتسویپ قحب و هتسسگ دوخ زا و و اّما .دشاب یلام یهلا قلاخا هب و یلاخ

وا هکنآ

تسیمدآ تلاح فوقوم .تسا هیرشب یاضتقم نیا هک

تسیمک رد یهاگ و نوزفا لاح هب وک ررقم وا لاح و .

،تسین یفوص (104a) لاثم رد دشاب تقولا نبا

تلاح و لاح و یدتبم یفوص بلطم مرجلا .لاوحا نتفای رد و

.ترضح هب لوصو هن تسا یل

ک لاح و تقو زا تسغراف یفوص قیرح عقو هّنا نیسح نب یلع نع یور امک .

ینتهلآ لاق .کسأر تعفر ام مل هل لیقف هسأر عفر و رانلا تیفط املف هسأر عفری ملف .دوجس یف وه و هراد یف .رانلا هذه نع یربکلا رانلا و لامجلا ةعلاطم لاح

وا یار و مزع فوقوم اه لاح نآ و ،

فن زا هدنز اه حیسم خ

اسآ وا ی یع سفن زا و نارامیب و هتخاس یهتنم ار نایدتبم یسفن و ییاعد هب صلخم دهاز اسب یا .وا دننام یس

.هدینادرگ هدنز شوخ یمد و یسفن هب ار ینم رب قشاع هن یلاح قشاع

.تسا قوشعم نخس زا ، رب لاح دیما رب

ینت یم نم هبترم نیا رد هّصح لصاح .یبای یم نم رد ارنآ هک ،

خ ترضح هب تدابع هک تسا نآ یارب اد

.تسا مومذم تمارک و تلاح کی هکنآ

دوب لماک یمد مک مد کی هک نآ سپ ،

،دوب لماک رگید مد و صقان مد

دوب لفآ لیلخ دوبعم تسین تسا لفآ ریز تسین لیلخ دوبعم و

نیا و نآ هگ و دشاب لفآ هکنآ و دشابن رارقرب

نیلفلاا بحا لا ربلد تسین وشعم نآ .

نچ تسین ق َلا تفگ لیلخ هک نا

. َنیِلِف ْلآا ُّب ِحُأ هگ و شوخ یهاگ وا هکنآ

تسا شوخان .تسین رارقرب و

کی و بآ ینامز کی تسا شتآ مد

.رارق یب زیچ نآ ، هام نکیلو دشاب هم جرب

ین یمن رون وا سپ .دهد

ین هاگآ یلو دشاب تب شقن هک شاب هاگآ و دیاشن ار یدوبعم و یتسود وا ،

ص تسه یفو

ص تقو نبا وجاف با ینعی ،

و تسوج لاح یفوص هاگ .ندوب تقولا ن تخس هتفرگب ردپ نوچمه ار تقو

مکحم و

.تشادب للاجلاوذ قشع قرغ یفوص تسه اریز تسوخ هزیکاپ یفاص ۀفیظو نتشذگ لاح تقو رس زا ینعی

.تسا للاجلاوذ قشع قرغ لاح و تاقوا زا غراف سک نینچ نیا

اریز وا هک یرون ۀقرغ تسا دلوی مل

رون هن ،

دولوم .باتفآ و هام و هراتس زا تسدزیا نآ دلوی مل دلی مل

بلاط یا سپ . یا هدنز رگ وجب یقشع نینچ ور

دنداد :دناد138

-لصا

135 .یراد تایح یا هدنب ار فلتخم تقو هنرو

.یقاب و میاد ۀدنب هن شیوخ بوخ و تشز شقن ردنا رگنم

رابتعا هک

.تسا یبلاط هب (105b)

طم رد و قشع ردنا رگنب شیوخ بول

بلط هب رابتعا هک یسک سپ .تسا بولطم و

هب دشاب ادخ ترضح نآ زا هک .دشاب وا نآ زا یلاعت قح هل الله ناک لله ناک نم مکح

ای یریقح وت ردنا رگنم

فیعض .دنک یّلجت یو رد ریدق کلم دنک ریطخ بلط ریقف رگا هک ، دوخ تمه ردنا رگنب

فیرش یا139

هب هک مکح

ب هتّمهب ریطی ملا رعش .تسا یک هب وت تمه رگن

یناعملا بستکت دکلا ردقب یلایّللا رهس یلعلا بلط نم و

بلط یم یشاب هک یلاح ره هب وت .شاب بلط رد و ،

بل کشخ یا امیاد وج یم بآ اریز

یهاوگ یکشخ بل ناک

یم دهد یم لوعفم . تسا یناث عارصم دهد

دسر عبنم رس رب رخآ هب وک رد سپ .دسر همشچرس هب و

هک یسک

دشاب ادخ ترضح بلط یم هک نانچ .تسوا بلط زا هدنب بلط ،تسوا هکلب دسرب وا ترضح هب رخآ

دیامرف

بآ ز یماغیپ تسه بل یکشخ بارطضا نیا نیقی درآ تامب هک ،

.بلط و بارطضا نآ درآ بآ هب ارت هک .

تیاکح تسا هارمه دوخ ۀدنیوج اب وا دیوگ ربهار ریپ وخ بلط رد هتفرگ یو تسد .

یعابر .دنازات یم د

ناشن هن وز تستسد هب ماب هن هکنآ ناشک شیوخ بقع رد ارم هتفرگب تسد

یور هک اجره هب زین اپ و نم تسد تسوا ناشف تسد و مور یم شیپ ز نابوک یاپ

تسیشبنج کرابم یراک بلط نیک .تسا یتکرح بوخ و

تسیشک عنام قح هار رد بلط نیا م ،

وت بلط ار عنا

وچ دنک وحم ضح یشاب بلط رد هک دناوت

.هرخآ یلا اربش هیلا برقت نم هک دشاب نآ زا رت بلاط ادخ تر نیا

تست تابولطم حاتفم بلط هب .

تسوت بلاطم قیلاغم حاتفم بلط دجو دجو بلط نم مکح و تلود ناشن نیا

تسوت تایار .تسا وت تایار و ترصن تملاع و

ةیاکحلا ینانب تباث یم نم تفگ

یادخ هک مناد دنک دای ارم یلاعت

یلاعت یادخ هک دیدینشن تفگ .دندرک راکنا یو رب مدرم

دومرف یم منک رکذ ار وا نم نوچ .ْمُك ْرُكْذَأ يِنو ُرُكْذا .تسا هدرک رکذ ارم وا هک مناد

یسورخ وچمه بلط نیا

حایص رد .گناب رد سورخ وچمه بلط نیا ،

دیآ یم هک هرعن دنز یم حابص

ر یم یهلا رون هب رگا . یا یس

.کلاس تتسین تلآ هچرگ (105a)

بلط یم وت اریز

بر هار ردنا تجاح تلآ تسین عرف نم بسح هب هکلب .

.تسا سب تلآ وت بلط جل ّجل و بابلا بلط ینیب ار هک ره

رسپ یا راک .یدتبم یا و

زادنا وا شیپ وش وا رای

رس .تسا رثؤم تبحص هک ، نابلاط راوج رگ

یوش بلاط اشیا تبحاصم زا و

یبط هک یوش بلاط ن هّیناسنا تع

تسا هیراس تلصخ و تداع و تسا قراس یوش بلاغ نابلاغ للاظ زو

بلاغ ناشیا تیامح ۀیاس زا ینعی

ىلاعت الله َنو ُرُكذَی اوُعَمَتْجا م ْوَق ْنِم اَم تسا ربخ رد هک یوش یم هک روفغم یشاب ناحلاص نایم رد نوچ .یوش

َن ّلاإ َّسلا َنِم ِهانُم ْمُهاَدا َل ا ًروُفْغَم اوُموُق ءاَم

.ٍتاَنَسَح ْمُكُتاَئِّیَس ْتَلِّدُب ْدَقَف ، ْمُك تسجب ینامیلس یروم یکی رگ

بلاط و

،دعب نتشگ نامیلس تسس تسس وا نتسج ردنا رگنم

شابم لفاغ ینعم نیا زا و نکم رظن تراقح مشچ هب و

.تسا نآ لوصو ۀیامرس بلط هک هچره

هشیپ و لام ز وت یراد یا

و ،یتعنص یا هشیدنا و لوا دوب بلط ین

.تسا یریرقت ماهفتسا جنر یب هد للاح یزور ارم درک یم اعد زور و بش ملاسلا هیلع دواد دهع رد هک صخش نآ تیاکح

:دوخ139

وت -لصا

136

137 شیزوریپ همه اب دیاین .یرفظم نیدنچ اب

یا هدنام سپاو لوذخم نینچ نیا رای یب و راوخ نینچ نیا ،

سپ و

.هدنام یا هدنار نودرگ و نود هدنک هناخ .هتشگ دودرم و ،

یم تخبدب نینچ نیا دوز هک دهاوخ

ت یب ، تراج رپ

دوس ز نماد دنک ریقف و دنمدرد و ریقح و سک یب هک یسک هک دنتشادنپ قلخ .دوش دنمدوس تراجت و بسک یب ،

اد یمن نیا و دشابن اور وا تجاح و ددرگن باجتسم وا ءاعد دشاب دومرف ملاسلا هیلع الله لوسر هک دنتسن

ّبر

هری لا الله یلع میسق ول ؟ربغا و ثعشا نم تفگ یسوموبا و

تفگ یم هک مدینش ملاسلا هیلع الله لوسر زا نوکی

ع اومسقا ول مهبایث تشخ و مهسوؤر هعشعش موق یتما یف .مهزب لا الله یل

نایم رد دمایب یجیگ نینچ نیا نیا .

هب دمآ قمحا نینچ یم و نادیم

دیوگ نابدرن یب کلف رب میآرب هک هک .

هبابسأ هل أّیه اًئیش الله دارأ اذإ یمه نیا .

شتفگ ریگب کن رخستب ،ریگب کنیا یتفگ رخست هب ار شیورد نآ یصخش قلخ زا ینعی ،

و یزور تدیسر هک

ریشب دمآ دمآ رشبم و دیسر یزور ارت هک

و هدب مهار ام دیدنخ یمه نآ صخش قلخ زا و

یم رگید ی و دیدنخ

یم .هدب مه ار ام تفگ هد ِرلااس یا هیده یبای هچنآز

یبای یم هک یزور نآ زا ینعی . گرزب یا جنر یب

(107b)

تعافش ادرف دننک هّیرخس نونکا اینغا هک ار نانآ .دشاب تلود تمایق زور رد ار ناریقف هک دنتسناد یمن قلخ و هد و دنوش جاتحم ناشیا عینشت نیا زا وا

سوسف نیو مدرم تمه و دنتشاد یم سوسفا یعون هب ار وا قلخ ینعی

آ اما .دنتشامگ یم هّیرخس و عینشت رب سوسفا و عینشت زا شیورد ن

سولپاچ و اعد زا درک یمن مک و اعد و ،

.درک یمن مک ار ع ّرضت ریهش و فورعم رهش رد دش هک ات

روهشم و یهت نابنا ز وک

دیوج140

رینپ141

نآ هک .

.رینپ دیبلط یم یلاخ بارج زا شیورد ادگ نآ یعمط ماخ رد لثم دش

اون یب شیورد ، یمن شهاوخ نیا زا وا .

ادج دمآ نادب .ادخ ترضح هب درک یمه عرضت و یم ار لقاع سپ .دننکن نعط قلخ هک تسین یراک چیه هک

.دنکن تافتلا ار قلخ نعط ،دشاب عفان و ریخ راک رد هک دیاب یاکحلا ة ار نافاصنا یب نیا دنیوگ یم درم ود هار رد هک دندینش .دندرک یم رفس هدش راوس یرتشا رب شرسپ و یدرم

سک ود هک نیبب دورف رسپ .ورب هدایپ وت دندرک نعط ار ام رسپ یا تفگ ار رسپ درم نآ .دندش راوس یرتشا رب

دنا .تفر یم هدایپ و دمآ هک دندید رگید سک ود هار رد و دنتفر یک

یم فاصنا یب نیا دنیوگ دوخ هک نیبب ار142

تشگ هدایپ درم نآ .دور یم هدایپ شرسپ هدش راوس درک راوس رتشا رب ار رسپ و143

ود ره .ود دنتفر یم هک

دندید رسپ .هدرک راوس ار وا تسا ناوج شرسپ .دور یم هدایپ و تسا ریپ دوخ هک نیبب ار هلبا نیا دنیوگ یم هک

رف زین وت رسپ یا تفگ ار یم هک ندید سک ود هار رد دنتفر کدنا نوچ .میور یم هدایپ ود ره هک یآ دو

دنیوگ

هدایپ ودره هک نیبب ارنآ هلبا نیا هک نعط قلخ لاحره هب نوچ رسپ یا تفگ درم .تسا راب یب رتشا و دنوریم

راوس ودره هک تسا نآ رتهب تساناوت رتشا و دننک یم .دنتسین یلاخ نعط زا قلخ مرجلا .میوش

تسا نآ رتهب

.میشاب تدابع و اعد رد ام هک حی الله نا ملاسلا هیلع ّیبنلا لاق حاحلا هب دننک اعد ۀناخ رد واگ ندیود تساوخ نیع اریز اعدلا یف نیحلملا ب

ا هب ار هدنهاوخ حاحلا و یلاعت قح زا یم هچنآ زا تس

وزرآ ار نآ دهاوخ

یهب :یهت140

-لصا

دیوگ :دیوج141

-لصا

:فاصنا یب142

یب نافاصنا -لصا

یم :تشگ143

تشگ -لصا

138 اذا هعم انأو یب یدبع ّنظ دنع انا تسا ربخ رد و .يناعد

هاگتشاچ رد ناهگان یزور هک ات ینعی ،

(107a) نوچ

لا ترضح دوزفا یم حارتقا و بلط رد و دومن یم حاحلا شیورد نآ تهج زا تسا تّنم یب ۀدنشخب هک یه

و اعد رد وا حاحلا نتشاد تسود وا اما .تشاد یم زیاج فیوست و لاهما برأم فاعسا و بلاطم حاحتلا نآ رد

نیع رد ار .تشادن دصاقم لوصح یاورپ هک دوب هداد تاجانم تّذل و هبطاخم قوذ نادنچ تفایان

لیثمت ۀیاپدنلب ناطلس قشاع هک هیام یب یدارمان بتع هب لوصو لاجم ار وا و دشاب هدش دوخ

نآ ۀعینم ۀّدس و هعیفر ۀ

هب راب هزیورد و هلیسو و ییادگ ۀوسک هب هلیح رازه زا دعب دوبن تفص یلاعتم بوبحم هدهاشم .دبای رای ۀناتسآ

دسر رترید اطع هک دوب فورصم نادب وا تمه اما دنک حاحلا یادگ رد هچرگا هنیآ ره .دهد تسد هبطاخم و ات

نینوک زا تسا هب تسود ۀملاکم و هدهاشم هکنآ زا و دشاب ناناج لامج ۀدهاشم لاجم و ناتسآ نآ رب تماقا ۀناهب تسوا رد هچره و آ میرک تداع نوچ اما

وا رانک رد هک ار یلئاس دارم و دهدب ار یبلاط ره بولطم هک تسا ن

هاگتشاچ ماگنه رد هاگان یزور تبقاع دهن زاب درک یم اعد نیا

هآ و یرا دیود یواگ شا هناخ رد ناهگان .

دیسر دیلک و دنبرد تسکشب دز خاش تسجب هناخ نآ ردنا خاتسگ واگ .

.دمآ رد هناخ رد و و تسجرب درم

میاوه اه تسب ش .تسبرب ار واگ یاهیاپ تسجرب یاج زا تسچ و کباچ لاحلا یف شیورد درم نآ . یولگ سپ

نامز نآ دیربب واگ ق وچمه درک حبذ وا ،

.نابر ناما یب لمأت یب فقوت یب ار وا ادخ ترضح هک نامگ نیا هب .

دهاوخ مولعم هصق رخآ رد هک دوب للاح ار وا واگ عقاولا یف .تسا هداتسرف للاح یزور تسا هیبنت نیا رد .دش

نکن لوبق ار یو رگا دیآ وا لاوئس یب یزیچ نوچ دنا هتفگ هک دیاب یم ندرک لوبق دیآ یزیچ ار یسک نوچ هک د

.دبای ار زیچ نآ هک دوش لاوئس جاتحم باصق یوس دش و دیربب شرس نوچ

.تفر باصق هب ینعی ، شباها ات

باتش مد رد دنک رب ن لکشم شطبض ات دیرب واگ رس .

تفر باصق یوس سپ .دوب لکشم وا تسوپ ندنک اّما دشاب

لام بلاط نآ نوچ .دنکرب ار واگ تسوپ دیایب ات (108b)

هب لاوئس و بلط هب رضح دیسرب للاح یزور

یم عرضت لاونم نآ رب زین انلاوم مرجلا .تسزارد درک عورش وا رد هک تیاکح نیا و دسرب دوصقم هب ات دنک

ترضح زا ملاک مامتا رد یم یراب

دیوج

نتساوخ ددم و هدننک مظن نتفگ رذع یب هک .دیاین رب یراک قح یرای نینج نوچمه نورد رگاضاقت یا

راگدنوادخ بانج ، اگدرورپ تاجانم رد

یم یم ملاک مظن یاضاقت ماهتسم دمنتسم نیا نوچ یهلا هک دیوگ و یزاس نم ۀقردب شیوخ قیفوت هک دیاب ،ییامن

یب تیاغ هب اح هب تلع

.نینج نوچمه نم نورد یاضتقم یا سپ ،یزادرپ هتسکش نیا ل یم اضاقت نوچ

ینک

نیا مامتا .تسا نوهرم ، هد قیفوت امن هر نادرگ لهس

، .نادرگ قیفر ار قیفوت و امنب هار و نک ناسآ اضاقت ای

هنم ام رب لهب ار یم ار درم .ام رد دشابن مظن بلط هک

لاوئس ادخ ترضح زا لاحره هب هک دیاب یرای و دنک

نانچ .تسا بیجم و بیرق قح ترضح و کتدابع نسح و کرکش و کرکذ ینعا مهللا .دهاوخ دندومرف هک

َبِع َكَلَأَس اَذِإ َو . ِناَعَد اَذِإ ِعاَّدلا َة َوْعَد ُبی ِجُأ ٌبی ِرَق يِّنِإَف يِّنَع يِدا

یم اضاقت رز سلفم ز نوچ ینک

هک یهاوخیم و

.دهدب رز یا رس رد ششخبب رز

ینغ هاش نانچ .ینغ ناطلس یا هدب رز ناهنپ ار وا وت ،

َ َّاللَّ اوُلَأْسا هدومرف هک

.ِهِلْضَف نِم یب

رحس و ماش هیفاق و مظن وت یب ،

امئاد هیفاق و مظن وت تیانع رظن رد دیآ هک دراد یک هرهز

هب و ،

.دوجو

،میلع یا یفاوق و سینجت و مظن .زیچ همه هکلب

سرت زا دنَاوت رما ۀدنب

،میب و تمکحو ملع ۀریاد زا

یم اعد و عرضت ادخ ترضح نوچ .دنهنن نوریب مدق وت یم حیبست ار وا زیچ ره و دهاوخ

ام تسا مزلا ،دنک ار

لوسر .مینک لاوئس وا ترضح زا زین مظن رد هک هیلع الله

.هیلع بضغی الله ءاشی مل نم ،دومرف ملاسلا حبسم نوچ

139

140

141

142

143

144

145 هک ات َّنُهَیِدْیَأ شیوخ یاهدعاس هدرک هراپ هراپ

ار ناشیا شیوخ تسد ندیرب زا ، (114b)

.دوبن ربخ هلاو حور

شیپ هن دنیب سپ هن هک هک ناناج ۀدهاشم رد ناریح حور ،

یمن سپ و شیپ هک تسا هیبنت نیا .دنیب

ادخ هار کلاس

یم نینچ یلوم هاگرد هّجوتم و هب هک دیاب

هب .ًلایتْبَت ِهْیَلِإ ْلَّتَبَت َو مکح یلعا بانج دنک هجوت یهجو

دوش یسان هک

.دنک شومارف ار دوخ همه هکلب ار یوسام همه بارح ردنا عاجش درم اسب یا

زرابم درم نت وچمه ینعی ، زین

،هبراحم ردنا ر شیاپ و تسد دربب هک

بارض ا ریبخ اما ندز ریشمش و هبراضم دربب ار شیاپ و تسد ینعی ،

.دوبن راد و ریگ رد دروآ تسد نامه وا .لاتق و برحرد و

رارق رب تسه وا هکنآ نامگ رب وا هک نظ نیرب ،

فلت یاج هب ار تسد عطق و تسا تسرد .دنیب هماج نیتسآ ندش

دنیبب دوخ د هتفر تسد

ررض ر تقو نآ رد و

هک دبایرد هتفر وا تسد

.ررض و برح رد تسا یب هتفر رایسب وا زا نوخ

ربخ یم ار نید نازرابم سپ ، رد دیاب

تسد نیا زج هکنآ زا .دنروخن مغ ،دنامب لمع زا یاپ و تسد رگا هک دنشوکب نادنچ سفن و نیطایش رکشل گنج ا یاپ و تسد رگید ار حور رهاظ یاپ و .تسا مزلا رما زا وا نتشاد هاگن هک تس

تسا حور یاپ ۀزوم یاپ نیا و تسا حور تسد نیتسآ تسد نیا و تسا یسابل ار حور نت نیا هکنآ نایب رد یم حور تنایص سپ .ندب هن تسا حور یلصا دوصقم هک ،نت هن دیاب

سابل نوچ دمآ نت هک ینادب ات ای ار فلا ،

یم ندناوخ .دیاب

ل سبلا وجب ور سیلم ار یساب

ینعی ،سیلب سابل ورب ورب ، و هدن هسوب

الله دیحوت ار حور

شوخ تسا رت یم ندرورپ ار حور یاضعا مرجلا ، یاذغ زا نآ و تسا ادخ ترضح دیحوت رکذ وا یاذغ و دیاب

.تسا رتشوخ ینامسج تسرگید یاپ و تسد رهاظ ریغ

ندرورپ ار ناشیا .تسا رگید یاپ و تسد نطاب رد ،

یلوا رت .تسا فلاتیا و ینیب باوخ رد اپ و تسد ،

.تسا حور یاپ و تسد نآ تبحاصم و سنا ناد تقیقح نآ

فازگ زا شنادم .تسا حور یاپ و تسد هب شّیعت ثعب زا شیپ توم زا سپ و عقاو فلاخ و

تیاکح ضایر نم ةضور یف اللهو انا :تفگ ؟ییاجک :تفگ .دید باوخ رد وا گرم زا سپ ار مصاع یسک (114a)

متفگ .ةنجلا .تسا حور اب ام شّیعت ،تسا هدش کاخ داسجا :تفگ ؟حور اب ای دسج اب:

یراد ندب یب هک یوت نآ

ندب یب ، .یراد رگید ندب رهاظ ندب ندش نوریب ناج مسج زا سرتم سپ

زا ناج ندش نوریب زا روخم مغ ،

نانچ .نت یم لیبنز اّما دوب هدیرب وا تسد هک عطقا خیش تیاکح نیا رد هک

تسد هب تفاب .نطاب

انا هک تبقنم نیا رد ندش لخاد و تولخ و عاطقنا تولاح نایب و هدرک تولخ هوک رد هک شیورد نآ تیاکح همه اب رگ ،ینسناتسا نم سینا و ینرکذ نم سیلج اب ینم اب وچ یا همه یب رو یا همه یب ،ینم یب وچ یا

یا همه .تسا نم دوجو همه رب بلاغ هک ةیاکحلا ورمن نوچ یهاربا د

ار م ار ناشیا ترضح .دندروآ دایرف وا رهب زا ءایشا ۀلمج و هکئلام ۀمه تخادنا شتآ هب

یم ددم امش زا میهاربا چیه :تفگ .تسا سک همه زا رتهب وا رای سپ میوا رای نم :تفگ .هن :دنتفگ .دهاوخ

دوب

میقم یراسهک هب یشیورد نانچ ،

یاوا رد .تسا ایلوا تداع و ایبنا قیرط هک لاح ل

ا تولخ و باوخ مه دوب ار و

میدن .بحاصم و دوب هباخمه ار وا تولخ ،

ةیاکحلا

146

147

148

149

150

151

152

153

154 یکی هک درک تیاکح ملاسلا هیلع الله لوسر ترضح ر دلاوا دیسر گرم کیدزن هب نوچ هقباس مما زا

تّیصو ا

ار وا تارذ یلاعت قح .دندرک نانچ .دنهد داب هب شرتسکاخ و دنزوسب یبآ بل رد ار وا ندرم زا سپ هک درک تیصو نینچ ارچ هک دسرپ وا زا و درک دهاوخ عمج (122b)

یوگ سک نآ .یدرک .یّبر ای وت میب زا هک د

عماج

هّرذ نیا وخ اه دوب دیشر .دنک تا ّرذ بذج هک تسا نآ باتفآ جازم تیصاخ ینعی ،

دوبر دناد ار تازجا اذغ یب ،

دعب ،دهن تا ّرذ بذج تّیصاخ باتفآ جازم رد و دهد میلعت ازجا بذج ار حور هک ریبخ مکاح و ریدق قلاخ سپ و درک دناوت ام یازجا بذج قیرفت زا .درک دناوت عمج ار هدیرب یاضعا

هک ینامز نآ وخز وت ییآرد

با رادیب و

.یوش باتش دناوخ ار هتفر ّسح و شوه .لاجعتسا هب ،

دشن بیاغ وا زا ناک ینادب ات .تسارضاح وا رظن رد ،

دع هک دیامرفب نوچ دیآ زاب قّقحم مرجلا ؛نک تدوع ،

ا وا مکح اب و تسین زیرگ لاجم وا ماد زا هک یسانش ناکم

وش نامیشپ هک نیشنم وا ریغ اب و ین زیتس .یوش ناهج ۀدیزگ هک نیزگ وا یگدنب .ی

هیلع ریزع رخ یازجا عامتجا ریزع مشچ شیپ ندش بکرم مهرد و یلاعت الله نذا هب ندیسوپ دعب ملاسلا

هک تیآ نآ رد .تسا روکذم هرقب ۀروس رد شرخ یایحا و وا یایحا و ار ریزع ادخ ترضح تناما ۀصق ل ّوا

ٰىَلَع َّرَم يِذَّلاَك ْوَأ ،تسا نیا اَهِشو ُرُع ٰىَلَع ٌةَیِواَخ َيِه َو ٍةَی ْرَق

ناگدازربماغیپ زا ریزع هک دوب نینچ هّصق نیا .ةیلآا

تاروت و دوب نوخ لیئارسا ینب نوچ .تشاد ظفح155

تخب یلاعت قح دنتشک ار ناربماغیپ و دنتخیر قحان یاه

.تشامگ ناشیا رب ار رصّنلا تیب

هتفرگ ریسا ار ریزع و درک بارخ ار سدقملا وا یلاعت یادخ .ندروآ لباب هب

ّفک دیق زا ار تیب یوس هب هّجوت ریزع .داد صلاخ را

ناتخرد اما ،هدش بارخ درک رورم هیرق هب .دومن سدقملا

هویم وخب دنچ ریجنا .درک رارق یراوید ۀیاس رد و دیچب روگنا و دیچب ریجنا یردق .دوب راد رد ار یقاب و در

و درشف ار روگنا و داهن هلس هراپ

د و داهن یکنخ رد ار هیقب و دیماشایب یا تسب دوخ شیپ زا تشاد هک یشوگزار

ار نیا یلاعت یادخ تفگ .هدرم وا لها و هدش بارخ .دوب هداتفا اهفقس رب اهراوید ار هیرق نآ و تسشن یخرب و تشکب ار وا ادخ ترضح سپ .دنک هدنز هنوگچ ادرگ هدنز نآ زا سپ .درمب زین وا رخ و لاس دص

ماگنه و دین

تشاچ هک زور نآ رد و دینارمب هاگ دنچ هک دیسرپ هتشرف ۀطساو هب و دوب هدرکن بورغ باتفآ زونه دش هدنز

لاس دص :تفگ .زور ضعب ای :تفگ .دوب باتفآ زونه تسیرگنب وکین وچ .زور کی :تفگ ؟یتفخ نامز (122a)

ماعط هب یتفخ رظن ار دوخ رخ و تسا هدشن رّیغتم هک تبارش و

ناوختسا و وا یازجا هنوگچ .درک وا یاه

ناوختسا نیبب و تسا هدش قرفتم یم هدنز هنوگچ ار رخ یاه

رد انلاوم ترضح .میناشوپ تشوگ ار وا و مینک

یم هّصق نیا نایب ،دیامرف

ترخ ردنا رگن رد اریزع نیه . َك ِراَم ِح ٰىَلِإ ْرُظنا مکحهب ،

هک هدیزیر تسا هدیسوپب

ترب .وت دزن ، ت شیپ

درگ و ار شازجا میروآ .ار رخ نآ یازجا مینک عمج ،

ار شاپ و شوگ ود و مد و رس نآ ،

ناوختسا هب هک درک گناب هتشرف نآ سپ .درک نینچ عقاولا یف تعاس رد دییآ زاب ،اومّله هدیسوپ و هدیزیر یاه

ازجا و دش راوس دوخ رخ رب وا سپ .درک گناب و تشگ هدنز و دمآ رخ نت رد ناج و دش عمج و تفر هد هب

ملاسلا ینبا ای :تفگ ار دوخ رسپ .دوب ناوج وا ،دندوب ریپ شنارسپ یم سوسفا ارم :تفگ شرسپ .کیلع

،یراد

یم رسپ ار نم .ریپ نم و یناوج وت لاس نم ردپ و یناوخ

هدش دیدپان تساه .تسا

و ماوت ردپ نم :تفگ ریزع

.تفگب هّصق و لاح دهن یم مهرب وزج و ین تسد

دخ ترضح ، تسد ار ا

ار اهوزج اّما ،تسین مسج هک تسین

یم مهرب یم عمج و دنز .نک رما هب دنک

هراپ یم یعامتجا ار اه دهد

.تسا لوا نایب ، ینز هراپ تعنص رد رگن رد

.نیبب ار ندرک وفر و س یب نهک دزود یمه هک

ینزو یب دزودب ار هنهک وا هک .ینزوس

ین ینزوس و نامسیر

تیروت :تاروت155

-لصا

155

156 . َنیِقَّتُمْلا َّلاِإ ٌّوُدَع ٍضْعَبِل ْمُهُضْعَب ٍذِئَم ْوَی ُء َّلا ِخَ ْلأا تشارفرب میادخ رزاو مین نم

تعافش تردق هک ا ربخ رد .داد

،تس

.ردم و رجح نم ضرلاا یلع امم رثکلا ةمیقلا موی عفش لا يّنا ناوج یا تسا خیش تسا رزو یب هکنآ

ینعی ،

ک تسا نآ خیش .دشاب رزو یب ه

،نامک فک ردنا وچ قح لوبق رد و دی رد لوبقم ناسنا تسد رد نامک نوچمه

.هایس شلد و دشاب دیپس شیوم هکنآ هن دشاب نمحر تردق .ام هایس نورد و نیب دیفس یوم ع

ریپ دوب هک خیش

،دیپس وم ینعی .تسا نینچ تغل رد

دیماان یا نادب وم نیا ینعم تسا نادرم تقیرط رد هک

وا هایس یوم هک

لیاصخ و تانسح هب ار همیمذ قلاخا و تائّیس هک دشاب هدنامن رثا وا زا و هتشگ یفنم و هدش هدیپس وا یتسه ینعی لیدبت هدیمح نانچ .دشاب هدرک

یم هک ،دیامرف وا یتسه هیس یوم نآ تسه .دنک یفن مامت ار یتسه نوچ ،

ات

،وم رات دنامن شا یتسهز دنامن وم رات وا زا

.تسا نآ خیش

ةیاکحلا .هرکذا یتح هتیسن ام تفگ .نکب ادخ رکذ شدنتفگ دوب عزن تلاح رد یزیزع نب اللهدبع زا لوسر ای :دنتفگ هک تسا یورم رمع

بولق یف :تفگ ؟نیمز رد تسا اجک یلاعت یادخ الله دابع

.نینمؤملا تسوا ریپ دنامن شا یتسه هکنوچ

هک تسا نآ خیش و وا دشاب وم هیس رگ

تسوم ود دوخ ای سپ ،

.تسا تریس هب تسین تروص هب رابتعا رشب فصو هیس یوم نآ تسه

.رظن لها تقیرط رد ، وم نآ تسین

رس یوم و شیر یوم .رهاظ رد ،

ریفن دراد رب دهم ردنا یسیع یم ربخ و

هک داد و میخیش ام هتشگان ناوج

ریپ نانچ . ترضح هک (124b)

َلاق ،درک تیاکح میرم ۀروس رد ادخ َو اًّیِبَن ينَلَعَج َو َباتِکْلا َيِناتآ ِ َّاللَّ ُدْبَع يِّنِإ

سایق نیدب سپ . ُتْنُک ام َنْیَأ ًاک َرابُم ينَلَعَج صوا ضعب زا دیهر رگ

رشب فا صلاخ رشب فاصوا ضعب زا رگا ،

،دوب یقاب زونه رگید یضعب و دشاب هتفای رسپ یا دشاب لهُک دوبن خیش

هدرک مسق دنچ ار ناسنا رمع . شیپ ؛دنا

نآ زا و دنیوگ لهک هاجنپ ات نآ زا دعب ،دنیوگ بابش لاس یس جنپ و تسیب ات غولب زا سپ ،دنیوگ یبص غولب زا .دنیوگ خیش رمع رخآ هب تسام فصو ناک هیس یوم یکی نوچ

.تسا نوهرم ، لوبقم و خیش یو رب تسین

تسادخ لوبقم و خیش وا دشاب هدش یفتنم مامت هک تیرشب فصو ینعی ، .تسا یلاعت قح

دیپس شیوم دوب نوچ

،تسا دوخاب را دیپس ار هحیبق لیاصخ و هدرکن همیمذ قلاخا لیدبت و هدشان صلاخ تیرشب فصو زا ینعی

ب هتخاسان .دشا

تسا دزیا صاخ هن و تسا ریپ هن وا هتفر رد هب تیرشب فاصوا همه زا هک تسا نآ خیش .

دشاب

.دشاب هدرک قلاخا لیدبت و ز ییوم رس رو

تسیقاب شفصو .هدش یناف مامت و

،تسیقافآ وا تسا شرع زا هن وا

یم عورش تیاکح رد زاب درک وا ینعم قیقحت خیش رکذ بیرقت هب انلاوم ترضح نوچ ک

.دن

نادنزرف رب نتسیرگان رهب خیش نتفگ رذع قیفر یا رادنپم ار وا تفگ خیش .هارمه یا رادنپم وت تفگ ار دوخ نز خیش نآ ،

قیفش لد رهم و محر مرادن هک

دشابن نم نابرهم لد و نم تبحم و محر هک تسا تمحر ار ام رافک همه رب

.نانمؤم هب نامه هن ،

ةیاکحلا یضر رمع نینمؤملاریما الله

ید ار ریپ ینارصن هنع یم ییادگ اهرد زا هک د

اصنا وت قح رد ام تفگ .دنک ف

یمن یم عیاض ار وت ارچ یتشگ ریپ نوچ ،یمدناتس هیزج وت زا یدوب ناوج هک یتقو ،مینک ار وا ۀقفن سپ .مینک

.درک نییعت لاملا تیب زا تمحر زین نارفاک رب ار الله لها مرجلا سپ ،تسا

اک هلمج ناج هچرگ تسا تمعن رف

رفاک هک تسا لامتحا ،

دشاب نیا ینعم ای دشاب یبیکرت فصو تمعن .تسا تمعن رفاک هلمج ناج هک

تسا شیاشخب و تمحز مناگس رب

.خزود رد دوش ناملسم یادف هک گنس زا ارچ هک

تسا شلام ناشاه گنس هب ار نانیکسم نآ ارچ هک

یم اه .دننز

157

158

159 نوچ ؛دنک یدیلقت قیدصت ،دونش نارگید نیبب هنیاعم نوچ ،ددرگ شیب شقیدصت دبایرد للادتسا ملع هب

ههبش د

کلاس نوچ مرجلا ؛دنامن یب ار سح

دنک ردنا باوخ باوخ .دنک لطعم و

یبیغ هک ات دنز رب رس ناج ز اه

.دوش ادیپ ار وا هّیبیغ روما باوخ دنیبب یرادیب هب مه

اه .دنیب یرادیب هب وا دنیبب باوخ رد نارگید هچنآ ، ز مه

باب دیاشگرب نودرگ اه

نانچ ، هتفگ نیا ناگرزب هک دنا

یب لد نزور هک رادنپم وت باوخ

؛ددرگن هداشگ گرم و

یلاخ یاج رد و دنک نوریب همیمذ قلاخا و بضغ و توهش تسد زا لد و دنک تضایر هک یسک یرادیب هکلب م ملاع هب ار لد و دنادرگ لطعم ار ساوح و دیاشگب لقع مشچ و دنیشنب و الله الله ۀملک لدب و دهد تبسانم توکل

الله لاا هلا لا یب هک دوش نانچ ات .نابز هب هن دیوگب ماود رب

ددرگ ربخ زیچ چیه زا و ملاع همه زا و نتشیوخ زا

ناگتشرف و حاورا و دوش هداشگ وا لد نزور دشاب رادیب هچرگا دوش نینچ نوچ ؛یلاعت یادخ زا رگم درادن ربخ تروص رد ار وا ع هملاسو الله تاولص ار ناربماغیپ و دنیآ دیدپ وکین یاه

و دریگ ندید نیعمجا مهیلعو انیبن یل

هدیاف ناشیا زا م اه

ی رکذاو تفگ یلاعت قح هک نانچ .ساوح هار زا هن دوب هار نیا زا ایبنا ملع و دنیب اهددم و دبای

،دنیزگ یوقت و تضایر هک یسک سپ .لایتبت هیلا لتبت و کبر مسا نانچ ،دوش هدننیب وا لد ۀدید

.تیاکح نیا رد هک

دناوخ ۀصق یرض خیش ن

تئآرق تقو ندش انیب و ور رد ار فحصم ر

.تلاح نیا رد ار وا ینامهم ندید و ریقف خیش نآ مایا رد دید

ۀناخ رد دش نامهم هیضام ماّیا رد ریقف خیش ینعی ،

دیدب و ریرض یریپ ریرض یریپ ۀناخ رد یفحصم

.تسا دید لوعفم عارصم نیا نومضم .یمعا و وا شیپ

ومت تقو وا دش نامهم ز

ترارح نامز رد ریقف خیش نآ دوب هدش نامهم ریرض ریپ شیپ ، (126a)

قوش و

.تبحص زور دنچ هتشگ عمج دهاز ود ره

دید ار فحصم خیش نآ نوچ . تسارچ فحصم بجع یا اجنیا تفگ

.تسیچ رهب زا و تسار شیورد نیا تسانیبان هکنوچ

یمن ندناوخ و .دناوت

دوزف ششیوشت هشیدنا نیردنا رد ،

نا نیا شیوشت هشید .تشگ ندوزفا خیش

دوب و شاب اجنیا تسین ار وا زج هک ندنآ یکرت هب عارصم نیا ینعم ،

وب قوی هیریغ .دناوخب فحصم هک اجنیا رد یسک ینعی ؛قلراو و قملوا ادارآ

هتخیوآ یفحصم اهنت تسوا رد

،راوید هتخیمآ ای خاتسگ مین نم هب ای و لقع هتخیمآ ای و مین خاتسگ نم ،

رض نآ یب و طلتخم ری .هدش فلکت

ات

منک یربص شمخ ین مسرپب ربص شمخ ین ظفلو نیشیپ عارصم هب تسا قلعتم مسرپب ات ظفل

نوهرم منک ی

.ریخا عارصم هب تسا منز رب یدارم رب یربص هب ات

.درک ربص رایتخا رخآ ، جرح رد یدنچ دوب و درک ربص

.تقشم و

،جرفلا حاتفم ربصلاک دش فشک ا هیبنت نیا رد

نوچ هک تس کلاس

رب ینامز ،ةعاس ربص ةعاجشلا

نانچ ،ددرگ رسیم فشک ار وا رخآ دشک تقشم و دنک ربص تاوهش قل هک

.دش زار فقاو ات درک ربص رایتخا نام

هیلع دواد هک دید نوچ نامقل ندرک ربص هقلح ملاسلا

لاوئس زا ربص هک تین نیا اب ندرک لاوئس زا تخاس اه

دشاب جرف بجوم اد یزور هیلع دو

یم قلخ نایم هدرک تروص لیدبت ملاسلا هیلع لیئربج .تفر

دواد شیپ رشب تروص رد ملاسلا

هیلع .یدروخن لاملا تیب زا یکشاک ،تسا کین :تفگ ؟تسا نوچ دواد تریس و لاح تفگ ار وا دواد .دمآ ملاسلا

هیلع دواد سپ قح سپ .دشاب لمع زا وا قزر هک درک لاوئس ادخ ترضح زا ملاسلا

هب ار وا یلاعت هل انلآو مکح

هرز ،دیدحلا ز رهب زا نامقل هک دوب لوغشم نادب نآ و هدرک میلعت یرگ

یم هک نانچ .دمآ ترای ،دیامرف

نامقل تفر

افص دواد یوس .ترایز یارب161

نهآ ز وا درک یم هقلح هقلح162

163اه .شکرس و یم رد رگدمه اب ار هلمج

161 Metinde: یبن

162 Metinde: دلاوپ

163 Metinde: یبا یا

160

161

162 هر نآ ۀصق نونکا ونشب ناور

هداد اضر اضق هب هک .دنا

دنرادن هک ناهج رد یضارتعا165

هب ، لعفی ام لک مکح

تسود تسود هچره ناقشاع نیا ،بوبحم بوبحملا .دشاب نامه ناشیا بوغرم تیاغ و بولطم تیاهن هب دراد

ز دنرگید دوخ اعد لها ایلوا بجتسا ینوعدا لاثتما و دننک ترفغم عفر ءاعدتسا و تعفنم بذج بلط اعد هب هک

هدرک مکل .دنا

(128a) دنرد یم یهاگ و دنزود یمه هک

لوسر تنس زین اعد ، هیلع تسا الله

.ملاسلا

ةیاکحلا نب سنا کلام یضر ع الله لوسر ای تفگ نم ردام :تفگ هن هیلع الله

لا اعد ار وا تسا وت راکتمدخ سنا نیا ملاس

لوسر .نک هیلع الله

سنا .ملاسلا هیلع الله لوسر ءاعد ةکربب هدلو و هلام رثکا و هرمع لوط مهللا هک دومرف ملاسلا

.دش رایسب وا دلاوا و لام و تفای زارد رمع ز مسانش یم رگید موق

ایلوا هداد یلک ءاضر هک .ءاضق هب دنا

هک

.اعد زا دشاب هتسب ناشناهد ةیاکحلا یم جلاع ار نارگید لهس یمن جلاع ار نآ و دش لاتبم ضرم هب دوخ .درک

یم و درک لا بیبحلا برض :تفگ

.عّجوی مارک نآ مار تسه هک اضر زا اضر نآ زا .تسا ناکین نآ مار نداد اضر ار ادخ ترضح و اضق ،

ج س نت

مارح ناشدش اضق عفد رعش ،دنیوگ هک

بحا هلاح هیا یلع اهناسحا و یلیل هداسا

صاخ دننیب یمه یقوذ اضق رد .صوصخم و

صلاخ ندرک بلط دیآ ناشرفک ربص باوث ۀظحلام هب ار ملا ای ،

نانچ .دننک ص ار رفس .ملا ای اود رهب زا دننک ربص ار ماّجح و داّصف ملا ضرم عفد رهب زا یسک هک

زا دننک رب

یم و دوس رهب ضح هچره هک دنناد

مرجلا ؛الله هراتخا ام ریخلا هک تسا وا رد ریخ دنک ادخ تر رب یّنظ نسح

دوشگ ناشیا لد یمن مغ متام اذهل و

دنروخ .دوبک ۀماج ازع زا دنشوپن هک

ةیاکحلا سیل :تفگ یرصب نسح .دندمآ هعبار شیپ هب یخلب قیقش و رانید کلام و یرصب نسح نم هاوعد یف قداصب

.هلاوم برض یلع ربصی مل رکشی مل نم هاوعد یف قداصب سیل :تفگ کلام سپ .هینینثلاا ةحار هیف :تفگ هعبار

برض یلع ذذلتی مل نم هاوعد یف قداصب سیل :تفگ قیقش سپ .ةهارک هب درک لوبق ار نیا .هلاوم برض یلع وت هعبار یا دنتفگ ناشیا .دادن باوج هعبار .هلاوم شمب برضلا سنئی مل نم قداصب سیل :تفگ .وگب

.هلاوم ۀدها

ار شیورد نآ لولهب ندرک لاوئس .شیورد نآ ندومن اضق هب اضر و ار شیورد یکی نآ لولهب تفگ

لامک لها شیورد کی لاح بحاص لولهب ،

،تفگ ار ارم نک هگآ شیورد یا ینوچ

دوب هدرپس اضر تسد هب شناج زا هیرگ هک شیورد نآ . وچ تفگ

دشاب ن

،نادواج هک یسک نآ لاح دشاب هنوگچ

امیاد هک سک

،ناهج راک دور وا دارم رب ره دوشن فلتخم وا هدارا زا

.ایند رما

،دور وا دارم رب اهوج و لیس .دوش یراج وا مکح زین نامسآ رد و دننکن فلخت شدارم زا

(129b)

دنوش نآ دهاوخ هک ناس ناز نارتخا نینچمه و

گنهرس گرم و یگدنز وا نا

، .دشاب وا ناشواچ گرم و تایح

رب وکب وک هناور وا دارم .وس هب وس ،

تینهت دشخبب دهاوخ اجک ره .داب کرابم و

تیزعت دتسرف دهاوخ اجکره

.نداد ازع و وا ماگ رب مه هار ِناکلاس

.دننک یط ار هار ،166

وا ماد رد مه هار زا ناگدنام سوبحم وا دیق هب و

165 Metinde: درادن

166 Metinde: وا ماگ رب میب هار زا ناکلاس

163

164

165

166

167

168 ّلعت و دنک الله لهس املع هب بلطی قیرط کلس نم هک تسا ربخ رد .دشاب تمحر ببس رضخ ترایز و ملع م

نا و ةنجلا قرط نم اقیرط هیلع .عضی امب اضر بلاطل اهتحنجا عضتل ةکئلاملا

ابقح یرسا و یضما وا کاذ ،

یم دوش لصاح نم دارم نآ ینعی دومرف فهک ۀروس رد ادخ ترضح هک نانچ .لایوط انامز مور

ٰىَسوُم َلاَق ْذِإ َو ،

.اًبُقُح َي ِضْمَأ ْوَأ ِنْی َرْحَبْلا َعَمْجَم َغُلْبَأ ٰىَّتَح ُح َرْبَأ َلا ُهاَتَفِل اس

لاب و رپب مّرپ اهل

،اه لاس لاس نارازه دوب هچ اه اه

هک

هتفگ مظن .دنا درد یمه ریجنز قشاع یوس هب قشاع

ریبدت ددرگ یمه هناوید د ّرد یمه

نادب دزرا یمن ینعی مور یم یمن ظفل ،

.تسا یراکنا ماهفتسا نادب دزرا نان قشع زا نادم مک ناناج قشع

یا ،

نیوج ی ؛ناج هد یمن یعس ناناج بلط رد ارچ ،دننک هفاسم عطق نان بلط رهب زا ینع

.دننک درادن نایاپ نخس نیا

ومع یا سین تیاهن و ّدح ار هیهلا فراعم نینچ نیا هک ، وگب ار یقوقد نآ ناتساد .ت

یقوقد ۀصق هب نتشگزاب .نارگید داشرا و نآ کولس نایب و هیلع الله ةمحر یقوقد نآ

الله سدق و و ه ّرس

.هحوتف انیلا لصوا ترفاس تفگ

هیقفاخ یف یدم نادب لا ّوا .برغم و قرشم رد یراگزور مدرک رفس ،

لصوا و هرس الله سدق یولوم دوصقم هک

زا ه ّرب انیلا رب تسا داشرا و توکلم جرادم هب کلم ملاع زا کلاس یاقترا رب تسا هیبنت یقوقد ۀصق داریا

خ تافص لوصا قداص بلاط ۀدهاشم نادب و قیلاخ رهاظم عیمج رد ار قلا

تفه ادخ ترضح تافص لوصا هک

تردق و ملع هک یرعشا دزن .تسا (133a)

و تسا تایح و ملاک و تردقو تدارا و رصب و عمس و لوصا

تیب .تسا تفه زین تادوجوم هتفگ دوش لهاک ام هک ار متفه عیجرت وگب هتفه نوچ تفه اضعا و تسا تفه نیمز و تفه کلف

و ما تاهما و تسا نطاب و رهاظ و رخآ و لوا هک تسا راهچ رد یضعب هب ضعب طاحا هب امسا عیمج تاه

م هک ییامسا و تسا هعبرا رصانع هک تسا راهچ زین قلخ رهاظم یفاضا ریغ یقیقح فصو زا تسا بعشن

ش دیلاوم ملاع یور نیا زا .تسا یقاب و ّیح دوجوم هک تسا هس مه اقب و تایح و دوجو ینعا ،دنا هس تداه

ۀدهاشم زا ات دریذپ ینشور کدنا .دزادنا رظن تان ّوکم زا عون هس ره نیا یاقب دوجو و ناویح و تابن و دامج فص هعلاطم تاذ راونا زا یوترپ تا دوش لئاز یناملظ تیرشب دویق تاملظ زا یلجم ره رون هب و دریگ ندرک

هب ات ب و رپ هب جورع .دهد تسد تاملظ زا جورخ جیردت فلاتخا .دوش رسیم تاذ تیدحا راونا ملاع تاثودح لا

تدحو ایرد هب رهاظم اب هعبس تافص جاوما .دزیخرب نایم زا تافص ترثک و نادب ار نیا و دزیمایب

نوچ هک

هدیناسر یتابن ماقم هب یدامج ۀبترم ز ار یمدآ ترطف لصا رد ۀجرد هب ناویح زا و ناویح هب یتابن زا و دنا

د اقترا یناسنا ،هدرتسگ فدص دعقم رد ار وا تنطلس هکلب ،هداهن تیکلم جرادم هب لاتعا تیلباق وا تلبج رد و هدا

جو نیا هب کولس رد وا یقرت یم ه

لم ۀدهاشم هنیآ ره و دوش تادامج یضعب رد تافص و افصا ۀظحلام و توک

یارب زا درک دیاب رابتعا نینچمه زین تاناویح و تاتابن رد و تسارترهاظ یضعب زا هک یقوقد ۀصق رد هقیقد

سا تاتابن ۀمه زا دنمدوس هک تخرد نآ زا دعب .درک تسا تادامج ۀمه زا نشور هک عمش ۀدهاشم رکذ لوا .ت

ا هک ناسنا تیور نآ زا دعب رسپ دشاب تافص رد ات کلاس هکنآ رب درک هیبنت زین و دومن تسا تاناویح لضف

یم یم یقرت مدق هب ار بیغ ملاوع و دبای دیامیپ

نوچ اما ،دومن دناوت تفه یّبرم تافص ۀمیاد ددم قفو رب و

رد ،تسا تافص یفن و صلاخا لامک ماقم هک دسر تّیدحا یایرد لحاس تن دوهشم تاذ کی زج دوهش مشچ

دناو

همحر یقوقد هار ناکلاس یاوشیپ نآ سپ .نک شوگ تایبا حرش یانثا رد ار زومر یقاب یتسناد ردق نوچ .دومن الله

خ ّرس زا یم ربخ شیو

.دهد متفر هم و لاس (134b)

هام قشع زا رفس .الله تبحم زا و

یب ناریح هار زا ربخ

169

170

171

Belgede Mustafa Sürûrî Efendi'nin mesnevî şerhi (III. cilt) (sayfa 18-0)