Meslek Etiğinde Temel İlkeler

2. Adalet 3. Eşitlik

4. Dürüstlük ve Doğruluk 5. Tarafsızlık

6. Sorumluluk 7. İnsan Hakları 8. Humanizm 9. Bağlılık

10. Hukukun Üstünlüğü 11. Sevgi

12. Hoşgörü 13. Saygı 14. Tutumluluk 15. Demokrasi 16. Açıklık

17. Hak ve Özgürlükler

18. Yasa Dışı Emirlere Karşı Direnme 7.1.3.2.1 Profesyonellik

Mesleği ile ilgili gerekli bilgi ve beceriye sahip olmayan birinin meslek etiğinden söz edilemez.

Profesyonel olmanın temel koşulları;

 Görev ile ilgili bilgi ve becerilerin eksiz kazanılmış olması ve yerine getiriliyor olması

 Hizmetin zamanında ve kusursuz bir biçimde sunulması

 Sürekli öz eleştiri

 Hizmette kalitenin sağlanması,

 Görev yerine getirilirken kişisel yeteneklerin sonuna kadar kullanılması,

 Sürekli gelişme vb.

anlaşılmalıdır.

7.1.3.2.2 Adalet

Adalet; eşitlere eşit davranmayı içerir.

Örgüt açısından ise; çalışanlara örgüte katkıları oranında haklarının; kurallara aykırı davranmaları oranında da ceza verilmesidir.

7.1.3.2.3 Eşitlik

Yararların, sıkıntıların, görevlerin dağıtılmasında uygulanacak sınırların belirlenmesini içerir.

Eşitlik kavramı üçe ayrılır;

1. Temel bireysel Eşitlik, 2. Kısmi Eşitlik,

3. Blokların Eşitliği 1.Temel bireysel Eşitlik,

Temel bireysel eşitlik anlayışında;

 Eşit bireylerden oluşan tek bir sınıf vardır.

 Tüm eşitlere eşit davranılması gerekir.

Örnek; Seçme yeterliliğine sahip olan T.C. Vatandaşlarının konumları ne olursa olsun bir oy kullanma hakları vardır.

2. Kısmi Eşitlik,

Toplumdaki farklı gruplara farklı davranılması gerekir. Yapılandırılmış yada sistematik eşitsizlik de denilen bu anlayışa göre gruplar özelliklerinden dolayı, eşitlik için eşitsizleştirilmektedir.

Örnek; çiftçi, esnaf, memur farklı miktarlarda vergi öderler. Çünkü bu grupların gelirleri farklı farklıdır.

3. Blokların Eşitliği,

Blokların eşitliği, gruplar arasında ve alt sınıflar arasındaki eşitliği sağlamayı amaçlamaktadır.

Kısmi eşitlikten farkı, kısmi eşitlikte sınıflar genelde toplumsal yapılandırmalar ile ortaya çıkmasına karşın, blokların eşitliğinde sınıflar doğal olarak ortala çıkmaktadır.

Örnek, istihdamda bazı bloklara kotalar ayrılması, (kadınlara, özürlülere vb.)

7.1.3.2.4 Dürüstlük Ve Doğruluk

 Doğruluk, gerçeği söylemek

 Dürüstlük, sözüne bağlı kalmak ve kendinden bekleneni vermektir.

 Dürüstlüğü kanıtlamanın yolu o sırada yanınızda olmayan birine sadakat göstermenizdir. Yine yalancılık önemli bir göstergedir.

 Doğruluğun ve dürüstlüğün olmadığı yerde güven de olmaz.

7.1.3.2.5 Tarafsızlık

 Tarafsız/nesnel olabilmek kişinin duygularını değil, aklını kullanmasını gerektirir.

 Karşısındaki kişi ile ilgili değerlendirme yaparken kendi ilgi, gereksinim, ve korkularını işe karıştırmadan, çarpıtmadan yapmasıdır.

7.1.3.2.6 Sorumluluk

 Belirli bir görevin istenilen nitelik ve nicelikte yapılması demektir.

 Çalışanlar üstlerine, devlete, topluma karşı sorumluluklarını yapmaya yükümlü oldukları işleri yaparak yerine getiriler.

7.1.3.2.7 İnsan Hakları

 İnsan hakları, insanın insan olmasından dolayı sahip olduğu, dokunulmaz, devredilmez ve vazgeçilmez nitelikte, kişiliğe bağlı haklardır.

 İnsan hakları her çalışanın mutlak uyması gereken etik kuraldır. Bu hakları tanımayan bir kişinin diğer ilkeleri yerine getirmesi beklenemez.

7.1.3.2.8 Hümanizm

İnsan varlığının insani erdemlerce biçimlendirilmesi; insanın insancıl bir biçimde eğitilmesi;

insanların yetişme ve gelişme yeteneğinden, insanın erdemleriyle, insanın çok yönlü yetişmesini, özgürce etkinliklerde bulunmasını, yaratıcı güçlerini ve yeteneklerini kullanabilmesini amaçlayan, insan toplumunu gelişmesine ve insan soyunun daha da yetkinleşmesine ve özgürleşmesine yönelik düşünce ve çabaların bütünüdür.

7.1.3.2.9 Bağlılık

Örgütsel bağlılık, insanın kurumunda çalışmayı sürdürmesi, kurumda kalmayı istemesi olarak tanımlanabilir.

7.1.3.2.10 Hukukun Üstünlüğü

 Hukuk üzerinde politik baskı olmaması,

 Yasaların kişiye göre uygulanmaması,

 Suçlunun cezalandırılması,

 Yargısız uygulama yapılmaması,

 Yetkili kişi/kuruluşların yasalara saygılı olması

 vb. Hukukun üstünlüğünü gösterir.

7.1.3.2.11 Sevgi

 Sevgi insanın kendisiyle ve başkalarıyla yaratıcı bir ilişki kurması demektir.

 Sevgi sadece insanlara yönelik olmalı kişi yaptığı işi de sevebilmelidir.

7.1.3.2.12 Hoşgörü

 Hoşgörü, yasalara ve etik kurallara aykırı olmadıkça, sevilmeyen ya da onaylanmayan şeylerin varlığına tahammül göstermektir.

 Bir başka görüşe göre hoşgörü, bireysel ve toplumsal anlamda başkalarına, başkalarının inanç ve düşüncelerine tanınan özgürlüktür.

7.1.3.2.13 Saygı

 Saygı, bazılarının zannettiği gibi korkmak, çekinmek değildir.

 Saygılı olmak, bir insanı olduğu gibi görebilmek ve onu özgün bireyselliği içinde fark edebilmektir.

7.1.3.2.14 Tutumluluk

 Tutumluluk, kıt kaynakların etkin ve verimli kullanımı demektir.

 Örgütsel kaynakların, örgütsel amaçlara yöneltilmesi ve kurumsal kaynakların bireysel çıkarlar için kullanılmaması, tutumluluğun en önemli öğelerindendir.

7.1.3.2.15 Demokrasi

 Demokrasi insana değer veren ve insan kişiliğinin özgürce ve eksiksiz olarak geliştirilmesine olanak sağlayan bir yönetim biçimidir.

 Yönetimin söz konusu olduğu her ortamda demokratik tutum ve davranışlar sergilemek bir etik kuraldır.

7.1.3.2.16 Açıklık (SAYDAMLIK)

 Verilen kararların, yapılan iş ve işlemlerin gizli kapalı değil her kesin bildiği ve kabul ettiği bir takım kurallar çerçevesinde yapmak ve gerektiğinde bu konuda hesap verebilmek açıklık ilkesidir.

 Açık olmanın bir diğer unsuru da iletişime açık olmak ve kimden gelirse gelsin yapılacak eleştirilere tahammül göstermektir.

7.1.3.2.17 Hak Ve Özgürlük

 Özgürlük, bireyin bir şeyi yapma ya da yapmama serbestliğidir.

 Hak ise özgürlükten daha geniş bir kavramdır. Yalnızca özgür olmayı değil, bunun yanı sıra devletten ya da toplumdan bazı istemlerde bulunmayı da içerir.

Eğitim hakkı ? Eğitim özgürlüğü ?

7.1.3.2.18 Yasa Dışı Emirlere Karşı Direnme

Her ne şekilde olursa olsun, kim tarafından verilirse verilsin yasa dışı bir emre direnmek herkesin etik kuralı olmalıdır.

 Etik Değerlerin önemi son 20 yıl içerisinde arttı. Kamuda ve iş dünyasında yaygınlaştı.

 Etik Değerlerin Önemi Neden Arttı?

1. Ahlaki iş görme konusunda kamu baskısı ile artan sosyal sorumluluk 2. İyi ahlakın iyi işle özdeş olduğunun fark edilmesi

3. Yöneticiler için ahlak ve iş yaşamı konusundaki tartışmaların bir tehdit veya zayıflık olarak değil, günümüz iş hayatının mükemmellik ve kaliteye ulaşma çalışmalarının doğal bir uzantısı şeklinde algılanmasıdır.

4. Çeşitli grupların menfaatlerinin dengelenme arzusunun önem kazanması

5. İş ahlaki nihayetinde bir güven meselesidir. İnsanlar ve kurumlar arasındaki ilişkilerin sağlıklı yürütülebilmesi bu güvene bağlıdır.

7.1.3.3 Yöneticilerin Çalışanlarına Karşı Etik