Manevi Yaşam Koçluğu

Batı, tükettiği her kavramın yerine bir yenisini getirebilme becerisini kullanarak ‘‘din’’ kelimesinden uzaklaşmış ve maneviyat kavramını popüler hale getirmiştir. Böylelikle dine gelen eleştirileri ya da dinin eleştirilerini ve dinler arasındaki çekişmelerden sıyrılmış, inançlı ya da inançsız, dindar ya da dinsiz metafizik alanı kabul eden ya da dini bilgiyi doruk noktasında yaşamak isteyen birçok bireye hitap edebilecek manevi kavramını kullanmaya başlamıştır. Bu konuda benzer bir görüşe sahip olan Ok, günümüz Batı dünyasının, dini danışmanlık (pastoral counseling) kavramının önemini kaybetmesiyle yerine dinler ötesi olarak yorumladığı maneviyat kavramını getirdiğini ifade eder (Ok,

14http://www.theocm.co.uk/sites/default/files/documents/resources/TranspersonalCoachingSirJohnWhitmore. pdf (Eklenme Tarihi: 18.01.2018).

45

2012, 40; akt. Angın, 2016: 22). Bu sürecin oluşumu ile spiritüel/manevi yaşam koçluğu, talebin devam etmesi sonucu dini koçluk hizmeti almak istemeyen ancak içinde inanç, hayatı anlamlandırma, ulvi hedefler ya da değerlerine sahip çıkmaya çabalayan kişilerin başvurduğu bir kapı olmuştur. Bununla birlikte manevi yaşam koçluğunun gelişim süreci öncesinde ortaya çıkan spor koçluğu ve daha sonradan ortaya çıkan yaşam koçluğu mesleklerinden yararlandığı görülmektedir. Bu bakımdan manevi yaşam koçluğu oluşumu itibariyle birçok bakımdan melez bir danışmanlık mesleği olarak karşımıza çıkmaktadır. Birey dini inanca sahip olsun ya da olmasın belli bir olgunlaşma düzeyinde manevi hayata dair uyanmaya başladığında kendisine ‘‘Ben kimim? Niçin buradayım? Neden dünyaya geldim?’’gibi sorular sormaya başlar. Bu noktada Leider’e göre koçluğun ana ilkesi büyük soruları olan insanlarla birlikte olabilmek ve bireyin içindeki ile dış dünya arasındaki bağlantıyı kurmaktır (Leider, 2001: 2-9). Spiritüel bir koç olan Cemal Kondu, koçlukla,

danışanının iç ve dış dünyası arasında köprü kurduğunu belirtmektedir.16 Yaşam koçluğunu

dinle ilişkili gören Maher’e göre ise spiritüel koçluk, yaşam koçluğu olarak bilinen çağdaş olgunun unsurlarını Katolikliğin ruhsal yönü ile birleştiren bir prototiptir (Maher, 2008: 54).

Araştırmanın amacı itibariyle, koçluk uygulamalarında manevi/dini müdahalelere bakılarak din psikolojisi perspektifinden inceleme yapılmıştır. Spiritüel koçluğu da anlamak için öncelikle koçların maneviyatı nasıl algıladıklarını anlamak gerekir. Bu sebeple araştırmanın soruları arasında koçların maneviyatı kabul edip etmediği ya da nasıl uyguladığı, maneviyatı dinle ilişkili görüp görmedikleri sorulmuş, elde edilen veriler bulgular bölümünde detaylı olarak aktarılmıştır.

Manevi yaşam koçlukları arasında, kuantum, bazı ahlaki değerler, melek gibi koçluk türleri de yer almaktadır. Bunlar aşağıda özet halinde verilmeye çalışılmıştır.

Mesut Kahveci, Türkiye’de bu alanda tanınan isimler arasında yer almakta olup, kişinin sahip olduğu bedensel ve düşünsel enerjiyi temizleyerek, kişinin kendi iradesini ve gücünü

kullanarak kötü kaderini değiştirip huzur bulmasına destek olduklarını iddia etmektedir.17

16 https://www.cemalkondu.com/tr-TR/Blog/kocluk/spirituel-kocluk-1175/, (Eklenme Tarihi: 13.02.2018). 17 bkz, Aşkınlık Mektebi, http://askinlikmektebi.com , (Eklenme Tarihi: 29. 09.2015).

46

Son yıllarda sosyal medya platformlarında sıkça bahsedilen, melekler ile iletişime geçtiğini dile getiren, hatta onların yardımını aldığını ve işlerini kolaylıkla meleklerin aracılığı ile hallettiğini iddia eden koçların sayısı artmaktadır.

Türkiye’ye ilk olarak melek koçluğunu, Bedia İkala Erikli getirmiştir. Erikli’nin, Cebrail’in ve diğer büyük meleklerin kendisine mektup gönderdiğine dair ciddi iddiaları mevcuttur. Meleklerle koçluk uygulamalarında, insanların melekleri kullanabilecekleri ve bu şekilde hayatlarının kolaylaşabileceği düşüncesi hakimdir. Erikli’nin Meleklerle Yaşamak adlı kitabının 30. baskısına ulaşmış olmasından dolayı Türkiye’de bu alana ilgi duyan pekçok kişinin olduğu söylenebilir.

Daha sonraki yıllarda, bu alanda farklı birçok çalışma ve uygulama yapıldığı görülmektedir. Işık Elçi tarafından kaleme alınan Esmaül Hüsna ve Melek Kartları kitabında, meleklerin ve Allah’ın isimlerinin tarot kartlarına dönüştürüldüğü görülmektedir. Tarot kartları, 78 karttan oluşmakta olup bunlar kehanette bulunma, geleceği görmeye çalışma yoludur.

Sonuç olarak kendisini köklü bir geleneğe dayandırmaya çalışan koçluk, halen kendi köklerini aramakta ve yeni bir danışmanlık, model ya da yaklaşım olarak, kendisini güçlendirecek psikolojik kuramlardan yararlanmaktadır. Her türlü içerik, nüfus ve uzmanlık, koçluk için temel oluşturabilmektedir. Bu bakımdan koçluk, birçok farklı branştan faydalanmakta olduğundan melez bir yapıya sahiptir. Bununla birlikte, koçluk alanı, dışarıdan aldığı kavram ve uygulamalar kadar, kendi terminolojisini ve materyallerini oluşturmaya ve kullanmaya devam etmektedir.

Literatürde koçluğun, eğitim, iş, sağlık ve dini danışmanlık alanlarında kendisini göstermesi kısa sürede ve benzer şekillerde olmuştur. Koçluk türünün çok çeşitliliğinin, koçların toplumsal ve bireysel ihtiyaca yönelik kendi pazarlarını kurma çabalarından kaynaklandığı söylenebilir (Eryılmaz, 2014: 41-42). İsmen branşlaşan koçluk türleri, bireyin yaşamında eksik gördüğü noktada, çözümsüz kaldığında, koç pazarlama stratejisiyle bireye yardımcı olmayı hedefleyerek yeni bir isimle kendisine yer bulmaktadır. Tüm bu koçluk türlerinin günlük hayatta, bireyin ve toplumun üzerinde nasıl etkiler yaratacağı ise önemli bir husustur.

47

Görüldüğü üzere, spor ve iş dünyası gibi birçok alanda manevi danışmanlık üzerine araştırmalar sürmeye devam etmektedir. Değinilen temel koçluk türlerine bakıldığında profesyonel koçluk uygulamaları, iş yerlerine, eğitim sektörüne, rehberlik alanına ve daha birçok kuruma maneviyatı tanıtan bir araç/müdahale olarak görülmektedir. Bu bakımdan araştırmada koçluğun, psikoloji, maneviyat, sağlık, eğitim ve iş arasındaki ilişkileri kapsayan din psikolojisi alanının, akademik çalışma alanına uyacak şekilde konumlandığı savunulmaktadır.

Genel olarak koçluk içerisinde, manevi yaklaşımlar olabileceği gibi günümüzde manevi/spiritüel koçların da mevcut olduğu görülmektedir. Türkiye’de spiritüel koçlar, medyumluk, tarot falı okuyucusu, reiki ustası, şifacı, meleklerle iletişim kurabilen kişiler

olarak kendilerini tanıtmaktadır.18 Bu bakımdan manevi koçluk alanında, kavram ve

değerlerin doğrudan Batı kültürünün etkisi altında olması, Anadolu kültürü ve değerleriyle örtüşmemektedir.

Özetle, araştırmanın mevcut yönlerini sunarak, koçluk alanının köklerinin, yakın geçmişteki terapötik ve ruhsal alanın ötesine kadar genişletilmesi çabası içinde olduğu, koçluğun nüfuz alanları (spor, eğitim, din ve ticaret vb.), maneviyat/din ve diğer disiplinlerle ilişkisi sunulmuştur. Bu başlık altındaki bilginin aktarılmasının amacı, koçluğun yukarıdaki disiplin ve nüfuz ettiği alanlar ya da maneviyat üzerine yapılan tartışmalara cevap vermek değil, bu tür araştırmaların din psikolojisi alanında olduğunu göstermektir. Bu şekilde mesleki koçluğun din psikolojisi alanında, kavramsallaştırma ve kuramsallaştırma için uygun bir konu olarak görülebileceği söylenebilir.