Malatya Kentinde Araştırmanın Konusu ile Doğrudan İlgil

Çocuk suçları sorunun bir tek kurumun ilgi ve desteğiyle çözülmesi olanaklı değildir. Konuyla ilgili tüm kurum ve kuruluşların işbirliği halinde çalışması kaçınılmazdır. Farklı kurumlar tarafından yürütülen programların ise eşgüdüm halinde yürütülmesi gerekmektedir.

Bu başlık altında Malatya kentindeki kurum ve kuruluşların çalışmaları başlıklar halinde incelenmektedir.

Valilik: Malatya valiliği, kentte bulunan kamu kurum ve kuruluşlarının eşgüdüm içerisinde çalışmalarını sağlayarak, özel ve tüzel kişiliklerin konu ile ilgili çalışmalarında denetleme görevini yerine getirmektedir.

Bunun yanında valiliğe bağlı sosyal yardım kuruluşlarınca da, ilgili yardım çalışmaları yürütülmektedir.

Belediye: Malatya Belediyesi tarafından kurulan durağan poliklinik, gezici poliklinikler ve diş polikliniği hasta ve mağdur yurttaşlara ücretsiz sağlık hizmeti sunmaktadır. Muhtar, belediye görevlisi ve belediye meclis üyesinden oluşan komisyonla Malatya genelindeki bütün dar gelirli aileleri belirleyen belediye, bu aileleri

de derecelerine göre 3 öbeğe ayırarak, derecelerine göre düzenli aralıklar ile yardımlarda yapmaktadır.

Kentte çocuk ve gençlerin oyun ve boş zamanlarını değerlendireceği yeni alanlar gerekmekte, bununla ilgili çeşitli projeler hayata geçirilmektedir.

Yapılan sosyal ve kültürel yardım ve etkinlikler yanında, örneğin kentte çocukların sokakta bulunma nedenlerinden biri olan seyyar satıcılık ve dilencilikle ilgili belediye zabıtasının görevleri bulunmaktadır. Bu hizmetlerinde aynı şekilde belediyece daha etkili yürütülmesi gerekmektedir (www.malatya.bel.tr).

Adliye: Adalet Bakanlığına bağlı olarak ilde yapılanan Adliye Kurumu, yürürlükte bulunan hukuki düzenlemeler doğrultusunda çalışmalarını sürdürmektedir.

Malatya kentinde yeterli fiziki ve alt yapısı hazır halde bulunan çocuk savcılığı ve mahkemesi de çalışmalarına devam etmektedir.

Emniyet Müdürlüğü: İl Emniyet Müdürlüğü, yeni yapılanma ile Küçükleri Koruma Şube Müdürlükleri Çocuk Şube Müdürlüklerine; Küçükleri Koruma Büro Amirlikleri ise Çocuk Büro Amirliğine dönüştürülmüştür. Bu döneme kadar Küçükleri Koruma Şube Müdürlükleri tarafından yürütülen korunmaya, yardıma muhtaç, buluntu, kimliği belirlenemeyen, sokakta yaşayan, başıboş, terkedilmiş, mülteci, refakatsiz ve benzeri çocuklara yönelik hizmetlerin yanı sıra, suç işlediği şüphesi altında bulunan çocukların adli, idari tüm suç soruşturmaları da Çocuk Şube Müdürlükleri / Büro Amirlikleri tarafından yürütülmektedir.

Çocuklarla ilgili işlemleri yürütecek güvenlik birimi çalışanlarının özel bir bilgi ve beceriye sahip olmaları gerekmektedir. Bu gerçekten hareketle, çocuk polisi birimlerinde çalışan personel için özel eğitim programları uygulanmaktadır.

Gerçekleştirilen eğitimler ile;

• Çocuklara ilişkin ulusal ve uluslararası hukuki düzenlemeler,

• Türkiye’deki çocuk koruma çalışması ve bu planlamada yer alan kurum

• Söz konusu kurum ve kuruluşlar arasında işbirliğine nasıl gidilebileceği

ve bu işbirliğinin emniyet kurumu açısından önemi,

• Suça karışan çocukların topluma nasıl kazandırılabilecekleri, • Çocukların korunması ile ilgili olarak polise düşen görevler, • Polis ile çocuk arasında iletişim kurma teknikleri,

• Yaş öbeklerine göre çocukların sahip oldukları psikolojik durum ve

davranış biçimleri, gelişim özellikleri konularında bilgiler verilerek uzman çocuk polisi yetiştirilmektedir.

Bugüne kadar Ankara, İstanbul, Adana, İzmir, Kars, Muş, Artvin, Uşak, Diyarbakır, Bartın, Kırıkkale, Aydın, Gaziantep, Erzincan, Sivas, Eskişehir, İçel, Rize, Burdur, Elazığ, Tunceli, Gümüşhane, Isparta, Giresun, Tokat, Ordu, Muğla, Manisa, Bursa illerinde Çocuk Polisi Hizmetiçi Eğitim Kursu düzenlenmiş, toplam 1350 personel eğitim almıştır.

Çocuk polisi hizmetiçi eğitimleri üniversiteler, sivil toplum örgütleri, barolar, SHÇEK, ILO, The British Council, UNICEF Türkiye Temsilciliği, INTERPOL gibi ulusal ve uluslararası kurum ve kuruluşlar ile işbirliği içerisinde gerçekleştirilmektedir (www.egm.gov.tr).

İnönü Üniversitesi: Kentin önemli diğer bir kurumu 25 Mart 1975 tarihinde kurulan üniversite, 1976–1977 Eğitim-Öğretim Yılı’nda eğitime başlamıştır. Yerleşke alanı 7.000 dönüm büyüklüğünde olan İnönü Üniversitesi, Elazığ Yolu 12.km’de 309 nolu karayolu üzerinde kurulmuştur. Fakülte ve yüksekokulların bazıları kent içinde farklı yerlerde, yönetsel birimler ve sosyal tesislerin önemli kısmı ile Turgut Özal Tıp Merkezi ve Araştırma Hastanesi ise üniversite yerleşkesindedir.

Üniversiteye bağlı olarak eğitim-öğretime açık olan 12 Fakülte, 4 Yüksekokul, 14 Meslek Yüksekokulu ile 50 Anabilim Dalı bulunan 3 Enstitü bulunmaktadır. Ayrıca rektörlüğe bağlı 5 bölüm ile 8 Araştırma ve Uygulama Merkezi, çalışmalarını sürdürmektedir.

Üniversite eğitim ve proje konularında Malatya kenti ve bölge kentlere büyük katkılar sağlamaktadır. Gerek ekonomik olarak bölgeye getirdiği hareket, gerekse bilimsel toplantı ve çalışmalar ile diğer kentsel ve bölgesel sorunlar yanında, ergen eğitim ve sorunlarının araştırma ve personel eğitimi konularında önemli bir değer olarak bulunmaktadır.

Malatya Polis Meslek Yüksek Okulunda öğretim elemanlarını görevlendirip, polisin hizmetiçi eğitim çalışmalarında öğretim üyesi sağlamakta, bunun yanında özellikle Çocuk Polisine destek sağlamaktadır.

Milli Eğitim Müdürlüğü: Kurumun görevi, Anayasa ile belirlenmiş, milli, ahlaki, manevi, tarihi ve kültürel değerlerini benimseyen, koruyan ve geliştiren, ailesini, vatanını, milletini seven, insan haklarına saygılı, demokratik, laik ve sosyal bir hukuk devleti olan Türkiye Cumhuriyeti’ne karşı görev ve sorumluluklarını bilen ve bunları davranış haline getirmiş olarak yetiştirmek üzere, bağlı her kademedeki öğretim kurumlarının öğretmen ve öğrencilerine ait bütün eğitim ve öğretim hizmetlerini planlamak, programlamak, yürütmek, izlemek etmek ve denetim altında bulundurmak, okul öncesi ilköğretim, ilköğretim, ortaöğretim ve her çeşit örgün ve yaygın eğitim kurumları ve yüksek öğretim dışında kalan öğretim kurumları arası eğitim ve çalışmalar ile ilgili hizmetleri yürütmektir.

Mesleki (Çıraklık) Eğitim Merkezi: Kentte 1 adet Mesleki Eğitim Merkezi bulunmaktadır.

Okuma Yazma Kursları: Kentte okuma yazma oranının artırılmasına dönük olarak değişik zamanlarda birçok kamu kurumu tarafından okuma yazma kursları düzenlenmiştir.

Açık İlköğretim ve Ortaöğretim Kurumları: Çeşitli nedenlerle eğitim yaşında eğitimini sürdürememiş yurttaşlara dönük olarak öğretim hizmeti sunan “Açık Öğretim“ kurumlarına yoğun ilgi sürmektedir. Bu çerçevede 2002–2003 Öğretim yılında bu okullara kayıt yaptıran birey sayısı 5658’dır.

Çizelge 13: Yıllara göre İlköğretim Okullarında Eğitim Gören Öğrenci Sayıları

Kaynak: Yakar ve diğerleri, 2004, 105

SHÇEK (Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu): İlde çeşitli nedenlerle ailesi tarafından bakılamayan çocuk ve yaşlıların bakım ve korunmalarını temin etmek amacı ile 2 adet çocuk yuvası, 2 adet yetiştirme yurdu ve bir adet huzur evi bulunmaktadır.

Çizelge 14: Genel, Mesleki ve Teknik Liselerin Öğrenci, Öğretmen, Derslik Sayıları OKUL TÜRÜ OKUL SAYISI ÖĞRENCİ SAYISI ÖĞRETMEN SAYISI DERSLİK SAYISI GENEL LİSE 42 25284 1226 66 ANADOLU LİSESİ 3 1754 106 10 FEN LİSESİ 1 305 21 12

ANADOLU ÖĞRETMEN LİSESİ 1 360 31 33

ANADOLU GÜZEL SANATLAR LİSESİ 1 114 9 8

ÖZEL GENEL LİSELER 2 458 33 0

GENEL LİSE TOPLAMI 50 28275 1426 129 ERKEK TEKNİK ÖĞRETİM 11 3518 358 58 KIZ TEKNİK EĞİTİM 5 1307 150 10 TİCARET TURİZM ÖĞRETİMİ 4 951 78 2

DİN ÖĞRETİMİ 8 1205 103 9

MESLEK LİSELERİ TOPLAMI 28 6981 689 79

GENEL TOPLAM 78 32256 2115 208

Kaynak: Yakar ve diğerleri, 2004, 106

62 00 8 63 15 2 62 00 9 61 72 9 60 30 0 54 52 5 56 92 2 56 24 6 56 92 8 56 06 0 11 65 33 12 00 74 11 82 55 11 86 57 11 63 60 0 20000 40000 60000 80000 100000 120000 140000 1999-2000 2000-2001 2001-2002 2002-2003 2003-2004 Öğrenim Yılı Ö ğ re n ci S ay ıs ı Erkek Kız Toplam

Çocuk Yuvaları: Kentte SHÇEK bağlı 0-6 yaş ve 7-12 yaş olmak üzere iki adet çocuk yuvası bulunmaktadır. Bu çocuk yuvalarında toplam 62 adet personel görevli olup, 0–6 yaş ve 7–12 yaşlarda toplam 173 çocuk barınmaktadır.

Yetiştirme Yurtları: Kentte biri kız yetiştirme yurdu biri erkek yetiştirme yurdu olmak üzere toplam iki adet yetiştirme yurdu bulunmaktadır. Bu yetiştirme yurtlarında toplam 58 personel görev yapmakta olup, toplam 208 çocuk barınmaktadır.

Kreş ve Gündüz Bakımevleri: Kadınların ekonomik hayata katkılarının sağlanmasında bu kesimin önünde en büyük engel olan yeterli kreş ve gündüz bakım evlerinin bulunması ve yeterli hizmetin sunulmasıdır. Bu amaç ile 7’si özel kesime ait toplam 10 kreş ve gündüz bakımevi bulunmaktadır. Kreş ve gündüz bakımevlerinde toplam 33 personel hizmet sunmakta olup, bu kreş ve gündüz bakımevlerinden toplam 193 çocuk hizmet almaktadır.

Örgün eğitime hiç girmemiş ya da herhangi bir kademesinde bulunan veya kademelerden çıkmış bireylere; gerekli bilgi, beceri ve davranışları kazandırmak için örgün eğitimin yanında veya dışında; ilgili istek ve yetenekleri doğrultusunda ekonomik, toplumsal ve kültürel gelişmelerini sağlayıcı nitelikte çeşitli süre ve düzeylerde hayat boyu yapılan eğitim, öğretim, rehberlik ve uygulama çalışmalarının yürütüldüğü kurumlar ‘yaygın eğitim’ kurumları olarak adlandırılmaktadır. Malatya kentinde bulunan yaygın eğitim kurumları ise:

Halk Eğitim Merkezleri: Malatya’nın 13 ilçesinde Halk Eğitim Merkezleri olup, genelinde merkez ilçe ile birlikte 14 Halk Eğitim Merkezi bulunmaktadır. Bu merkezlerde değişen ekonomik yapı çerçevesinde, değişen ve gelişen yeni teknoloji ve teknikleri bilen, yetişmiş insan gücü gereksinimi karşılayarak bölgesel ekonomiye katkı sağlamak; bunun yanında işsizlere yeni beceriler kazandırılarak iş olanaklarını artırmak amacıyla, Ulusal Eğitime Destek kapsamında, mesleki beceri kursları açılmaktadır. Açılan beceri kursları trikotajdan, arıcılığa, sıhhi tesisatçılıktan halıcılığa kadar geniş bir yelpazeyi kapsamaktadır. Beceri kurslarının yanında halkın sosyal ve kültürel yaşamına

katkı sağlamak ve yaşam kalitesinin artırılmasına dönük olarak sosyal kültürel kurslar da açılmaktadır

Sağlık Kurumları ve Personel Durumu: Kamuya ait 10 sağlık kurumu vardır ve bu kurumlarda sağlık personeli olarak toplam 4110 birey hizmet vermektedir (Yakar ve diğerleri, 2004, 110–112).