Problemine İlişkin Bulgular ve Yorumlar
Tablo 4.3.1: Lise Türüne Göre Yapılan Betimsel İstatistikler
N X Std. Sapma Minimum Maksimum
ÖY GSL 904 23,90 4,58 6,00 30,00 GENEL 338 23,32 4,71 6,00 30,00 PYY GSL 904 19,86 6,36 6,00 30,00 GENEL 338 18,15 6,10 6,00 30,00 PKY GSL 904 11,35 5,51 5,00 25,00 GENEL 338 10,78 5,07 5,00 25,00 BYÖ GSL 904 55,11 11,79 17,00 85,00 GENEL 338 52,25 11,42 17,00 85,00
Tablo 4.3.1’de güzel sanatlar lisesinden mezun olan öğrencilerin öğrenme yönelimi alt boyutundan aldıkları puanların ortalaması X = 23,90; genel liseden mezun olan öğrencilerin öğrenme yönelimi alt boyutundan aldıkları puanların ortalaması X = 23,32’dir. Hem güzel sanatlar lisesinden hem de genel liseden mezun
olan öğrencilerin öğrenme yönelimleri puanları ölçek orta puanından yüksek olduğu için her iki lise türünden mezun olan öğrencilerin yüksek bir öğrenme yönelimine sahip oldukları söylenebilir.
Güzel sanatlar lisesinden mezun olan öğrencilerin performans yaklaşma alt boyutundan aldıkları puanların ortalaması X = 19,86; genel liseden mezun olan öğrencilerin performans yaklaşma alt boyutundan aldıkları puanların ortalaması X = 18,15’dir. Hem güzel sanatlar lisesinden hem de genel liseden mezun olan öğrencilerin performans yaklaşma puanları ölçek orta puanından yüksek olduğu için her iki lise türünden mezun olan öğrencilerin yüksek bir performans yaklaşma yönelimine sahip oldukları söylenebilir.
Güzel sanatlar lisesinden mezun olan öğrencilerin performans kaçınma alt boyutundan aldıkları puanların ortalaması X = 11,35; genel liseden mezun olan öğrencilerin performans kaçınma alt boyutundan aldıkları puanların ortalaması X = 10,78’dir. Hem güzel sanatlar lisesinden hem de genel liseden mezun olan
öğrencilerin performans kaçınma puanları ölçek orta puanından düşük olduğu için her iki lise türünden mezun olan öğrencilerin düşük bir performans kaçınma yönelimine sahip oldukları söylenebilir.
Güzel sanatlar lisesinden mezun olan öğrencilerin başarı yönelimleri ölçeğinden aldıkları puanların ortalaması X = 55,11; genel liseden mezun olan öğrencilerin başarı yönelimleri ölçeğinden aldıkları puanların ortalaması X = 52,25’dir. Hem güzel sanatlar lisesinden hem de genel liseden mezun olan öğrencilerin başarı yönelimleri puanları ölçek orta puanından yüksek olduğu için her iki lise türünden mezun olan öğrencilerin yüksek bir başarı yönelimine sahip oldukları söylenebilir.
Tablo 4.3.2: Lise Türüne Göre Yapılan Mann Whitney U Testi Sonuçları
Cinsiyet N Sıra
Ortalaması Sıra Toplamı U p
ÖY GSL 904 634,42 573735,00 1411,00 0,037* GENEL 338 586,95 198168,00 PYY GSL 904 648,44 586190,50 1284,00 0,000* GENEL 338 549,45 185712,50 PKY GSL 904 629,34 568926,00 1457,00 0,205 GENEL 338 600,52 202977,00 BYÖ GSL 904 646,28 584233,50 1304,00 0,000* GENEL 338 555,24 187669,50 *p<0,05
Tablo 4.3.2 incelendiğinde; güzel sanatlar lisesinden mezun olan öğrencilerle genel liseden mezun olan öğrencilerin öğrenme yönelimleri puanları arasında anlamlı bir fark bulunmuştur (U=1411,00; p<0,05). Bu farklılığın hangi grup lehine olduğunu belirlemek amacıyla sıra ortalamalar karşılaştırılmıştır. Güzel sanatlar lisesinden mezun olan öğrencilerin öğrenme yönelimlerinin genel liseden mezun olan öğrencilerden daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Bu durum müzikle ilgili bir alandan
mezun olmanın öğrenme yönelimini olumlu yönde etkileyen bir faktör olduğu şeklinde yorumlanabilir.
Tablo 4.3.2 incelendiğinde güzel sanatlar lisesinden mezun olan öğrencilerle genel liseden mezun olan öğrencilerin performans yaklaşma yönelimleri puanları arasında anlamlı bir fark bulunmuştur (U=1284,00; p<0,05). Bu farklılığın hangi grup lehine olduğunu belirlemek amacıyla sıra ortalamalar karşılaştırılmıştır. Güzel sanatlar lisesinden mezun olan öğrencilerin performans yaklaşma yönelimlerinin genel liseden mezun olan öğrencilerden daha yüksek olduğu belirlenmiştir.
Tablo 4.3.2 incelendiğinde güzel sanatlar lisesinden mezun olan öğrencilerle genel liseden mezun olan öğrencilerin performans kaçınma yönelimleri puanları arasında anlamlı bir fark bulunmamıştır (U=1457,00; p>0,05).
Tablo 4.3.2 incelendiğinde güzel sanatlar lisesinden mezun olan öğrencilerle genel liseden mezun olan öğrencilerin başarı yönelimleri puanları arasında anlamlı bir fark bulunmuştur (U=1304,00; p<0,05). Bu farklılığın hangi grup lehine olduğunu belirlemek amacıyla sıra ortalamalar karşılaştırılmıştır. Güzel sanatlar lisesinden mezun olan öğrencilerin başarı yönelimlerinin genel liseden mezun olan öğrencilerden daha yüksek olduğu belirlenmiştir.
Oral (2012), “Ergenlerde Kimlik Statülerinin Başarı Amaç Yönelimlerini Yordamadaki Rolü” isimli yüksek lisans tezinde, ergenlerde başarı amaç yönelimlerinin öğrenim görülen lise türüne göre anlamlı şekilde farklılaşıp farklılaşmadığına ilişkin yapılan tek yönlü varyans analizi sonucunda, öğrenme (F467= 12,060; p>.05), performans yaklaşma (F467= 14,142; p>.05) ve performans kaçınma (F467= 21,072; p<.05) amaç yönelimlerinde anlamlı bir farklılaşma olduğu görülmüştür. Öğrenme amaç yönelimine ilişkin farkın kaynağını bulmak için yapılan Scheffe testi sonuçlarına göre, Anadolu lisesine devam eden öğrencilerin öğrenme amaç yönelimi puan ortalamasının (X= 3,288), genel liseye (X= 3,812) ve meslek lisesine (X= 3,725) devam eden öğrencilerden anlamlı olarak daha düşük olduğu bulunmuştur (p<.05). Performans yaklaşma amaç yönelimine ilişkin farkın kaynağını bulmak için yapılan Scheffe testi sonuçlarına göre, Anadolu lisesine devam eden
öğrencilerin performans yaklaşma amaç yönelimi puan ortalamasının (X= 3,680), genel liseye (X= 4,022) ve meslek lisesine (X= 4,221) devam eden öğrencilerden anlamlı olarak daha düşük olduğu bulunmuştur (p< .05). Performans kaçınma amaç yönelimine ilişkin farkın kaynağını bulmak için yapılan Scheffe testi sonuçlarına göre, meslek lisesine devam eden öğrencilerin performans kaçınma amaç yönelimi puan ortalamasının (X= 2,470), Anadolu lisesine (X= 1,785) ve genel liseye (X= 1,960) devam eden öğrencilerden anlamlı olarak daha yüksek olduğu bulunmuştur (p<.05).
Vahapoğlu (2013), “Ön Lisans Öğrencilerinin Umut Düzeyleri ve Başarı Yönelimlerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi” isimli yüksek lisans tezinde, öğrencilerin umut puanları lise türüne göre karşılaştırıldığında anlamlı bir biçimde farklılık gösterdiği bulunmuştur. Meslek lisesi mezunu olan ön lisans öğrencilerinin umut düzeyi puan ortalamalarının (X = 1.60) daha yüksek olduğu görülmektedir. Ayrıca, önemli bulunan bu sonuca ilişkin etki büyüklüğü incelendiğinde, mezun olunan lise türünün umut düzeyi üzerindeki etki büyüklüğünün (µ2= 0.02), Cohen’in ölçütleri çerçevesinde düşük bir etki büyüklüğüne sahip olduğu belirtilebilir. Öğrencilerin umut düzeyinde cinsiyet, öğrenim gördüğü bölüm, öğrenim türü ve anne öğrenim düzeyi farklılıklarının bir etki oluşturmadığı ama meslek lisesi ve düz lise çıkışlı öğrenciler arasında bir farklılık oluşturduğu saptanmıştır. Ayrıca baba öğrenim düzeyi ilkokul olan ön lisans öğrencilerinin umut düzeyinin yüksek, baba öğrenim düzeyinin ortaokul ve lise olan ön lisans öğrencilerinin ise düşük umut düzeyine sahip olduğu tespit edilmiştir.
Pajares, Britner ve Valiante (1999), “Relation Between Achievement Goals and Self-Beliefs of Middle School Students in Writing and Science (Başarı Hedefleri İle Yazma ve Fen Bilgisi Alanlarında Ortaokul Öğrencilerinin Kendilerine olan İnançları Arasındaki İlişki” isimli makalelerinde, kızların daha güçlü görev hedeflerine sahip oldukları görülmüştür.
Fouladchang, Marzooghi ve Shemshiri (2009), “The Effect of Gender and Grade Level Differences on Achievement Goal Orientations of Iranian Undergraduate Students (Cinsiyet ve sınıf Seviyesi Farklılıklarının, İranlı
Lisans Öğrencilerinin Başarı Hedef Yönelimleri Üzerindeki Etkisi)” isimli makalelerinde, çalışma sonucunda; cinsiyet ve sınıf seviyesi farklılıklarının, lisans öğrencilerinin hedef yönelimleri üzerindeki etkisini göstermiştir. Sonuçlar erkeklerin, kızlara göre daha yüksek performans-yaklaşma hedef yönelimine sahip olduğunu ortaya koyan, batı temelli bazı araştırmaların bulgularını desteklemektedir.
4.4. Müzik Öğretmeni Adaylarının Başarı Yönelimi Düzeyleri Lisedeki