Müselsel Alanda Yazılan Eserler

Bazı müellifler müselsel hadîsleri müstakil eserlerde, birçok müellif de kendisine ulaşan senedlerle bir cüzde toplamış veya eserlerinin bir yerinde bunlara

işaret etmiştir. Müselsel hadîsleri ilk defa İbn Hıbban el-Büsti’nin el-Müselselat133

adıyla bir araya getirdiği bilinmektedir. Kettanî, eserinde birçok müselselat türündeki eserlerin isimlerini zikretmektedir. Bunları şu şekilde sıralayabiliriz:

 Müselstelâtü Ebî Bekir b. Şâzân: Bağdat Hadisçilerindendir, 455 senesinde vefat etmiştir.

 Müselselâtü Ebû Nuaym el-Esfehanî  Müselselâtü Ebî Sa’d es-Semmân

 Müselselâtü İbrahimî: Şeyh Ebû Muhammed Abdullah b. Ataullah el- İbrahimî’dir.

 Müselselâtü Kadı Ebî Bekir İbnu’l-Arabî el-Meâfirî  Müselselâtü İbn Beşkuvâl

 Müselselâtü Dimyatî: İmam Hafız Dünya Abdülmümin b. Halef’dir.

 Müselselâtü İbn Müsdî: Bu kişi Hafız Cemaleddin Muhammed b. Yusuf b. Musa b. Yusuf el-Ezdî el-Endülisî’dir. Mekke’de 663’de vefat etmiştir.  Müselselâtü Teymî: Bu eser 8 kısımdır ve ilk kısmı da “Perşembe günü

tırnak kesme” hadisi ile başlıyor.

 Müselselâtü Ebi’l Hasan el-Lübnan: Bu kişi Ebu’l Hasan Ali b. Muhammed b. Nasr ed-Dînurî el-Lübnanî’dir.

 Müselselâtü’l-Ğıfarî: Bu Ebu’l-Hasan Ali ibn Ahmed’tir.

 Müselselâtü Dîbâcî: Bu Ebû Muhammed Abdullah b. Abdurrahman ed- Dîbâcî’dir.

 Müselselâtü Turaysinî: Bu Ebu Bekir Ahmed b. Ali’dir.  Müselselâtü Hafız İbnü’l-Cevzî: Bu eser 1 cilttir.

 Müselselâtü Tücîbî: Bu Abdullah Muhammed b. Abdurrahman et-Tücîbî’dir.

132 _{Koçkuzu, Ali Osman, “Hazret-i Peygamberin Mizâcı ve Hadiste İşârî Tefsîr”, IV, Kutlu Doğum}

Sempozyumu, 19-20 Nisan, Isparta, 2001.

 Müselselâtü İbn Taylesân  Müselselâtü İbni’l-Cezerî

 Müselselâtü’l Erbeîyniyye: Hafız Ebi’l Hasan İbn Mufaddal’ın eseridir. 40 Hadîs ve şartları var bu eserde.

 Müselselâtü Ziya Muhammed b. Abdulvahid el-Makdisî

 Müselselâtü Kazerûnî: Fars ülkesinde bulunan muhaddislerin şeyhi olan Allame Said b. Muhammed b. Muhammed el-Kazrunî’dir. H.758’de vefat ediyor.

 Müselselâtü Hafız Muhammed b. Nasreddin ed-Dımeşkî  Müselselâtü Necm Ömer b. Fehd

 Müselselâtü Hafız es-Sehavî: 100 hadîs’ten oluşan bir eserdir.

 Müselselâtü Kübrâ: Hafız Suyûtî’nin eseridir. 85 Hadîsten oluşuyor. Aynı zamanda Ciyadu’l-Müselselat eseri de Suyûtî’nindir.

 Müselselâtü Kübra: Hafız Muhammed b. Tulûn ed-Dımeşkî’dir.

 Müselselâtü Vustâ: Hafız Muhammed b. Tulûn ed-Dımeşkî’dir. 149 Müselsel Hadîs barındırıyor.

 Müselselâtü Suğrâ: Hafız Muhammed b. Tulûn ed-Dımeşkî’dir.

 Müselselâtü Ebî’l Feth el-Mizzî: Muhammed b. Muhammed ed-Dımeşkî’dir.  Müselselâtü Cemal Yusuf b. Hasan b. Müberrid

 Müselselâtü Necm el-Ğaytî  Müselselâtü Acemî

 Müselselâtü İbn Akîle: Hicaz, Yemen ve Suriye bölgelerinde yaygın olan kırkbeş Müselsel Hadîsi ihtiva eden hadîsleri barındırıyor.

 Müselselâtü İbn Tayyib eş-Şarkî: 300 tane Müselsel Hadîs barındırıyor.  Müselselâtü Veliyullah ed-Dehlevî: Hindistan’da basılan bir eserdir.  Müselselâtü Hafız Mürteza ez-Zebîdi

 Müselselâtü İşbûlî: Mısırlı Seleme b. Muhammed el-Hanefi’dir.  Müselselâtü Muhammed b. Salih Radvî

 Müselselâtü Emire’l-Kebîr elletî Hateme biha Fihrisuha

 Müselselâtü Aşura: Allame Şems Muhammed b. Muhammed el-Emire’s- Sağîr el-Malikî el-Ezherî el-Mısrî’dir.

33

 Müselselâtü el-Aşeretü’l-Muntehibe  Müselselâtü Hasrü’ş-Şarid

 Müselselâtü’l Bedr Abdullah b. Ali

 Müselselâtü Şems Muhammed b. Nasır el-Hatemî

 Müselselâtü Ebi’l-Mehasin el-Kâvukcî: ‘Son dönemde tüm Müselsel Hadîsleri toplayan ve en sağlam olan eserlerdendir’ diye övgüye layık görülmüş bir eserdir.

 Müselselâtü İbn Zahir: Medineli Ebu’l-Hasan Ali İbn Zahir el-Medenî’dir. 50 tane Müselsel Hadîs barındırıyor. Kazan Şehrinde basılmıştır. “Tuhfetü’l- Medine fi Müselselati’l-Vitriyye” şeklinde isimlendirilmiştir. 99 sayfadır.  Müselselâtü Valid

 Müselselâtü Kettanî134

Bu saydığımız Müselselat eserlerinin isimleri sadece bu eserlerle sınırlı değildir. Abdullah et-Tancî’nin Mecmu’ul-Müselselat adlı eserde de Müselselat ile alakalı eserler geçmektedir:

 Müselselâtü Hatib el-Bağdadî  Müselselâtü İbn Asakir

 Cevahirü’l-Mufassala fi’l-Ehadîsi Müselsele li-İbn Taylesân

 el-Mevaridü’s-Silsile fi’l-Ehadisi Müselsele li-İbn Tayyıb eş-Şarkî el-Fasî el-

Medenî el-Malikî

 el-Menahilü’s-Silsile fi’l-Ehadisi’l-Müselsele li-Abdulbakî el-Eyyubî

 el-Ayetü’l Beyyinat fi Şerhi ve Tahrîci’l Müselselat li-Abdil Hafız el-Fasî

 el-Ucale fi’l-Ehadisi Müselsele li’l-Fadanî

Müselsel Hadîslerin tamamını bir araya getirme gayretleri yanında belli konularla ilgili olanları ihtiva eden birçok cüz ve risale de telif edilmiştir:

 Müselselü Îydeyn li’l-Hatib el-Bağdadî  Müselselü Îyd li-İbn Asakir

 Ehadîsü’l-Îydiyyetü’l-Müselsele li’s-Selefî

 el-Müverredü’s-silsile fi Hadîsi’r-rahmeti’l Müselsele li-İbni’l-Ebâr

 Müselselü Aşûra li-Şemseddin el-Emir

 el-İşraf bi Tahrîci’l Erbaîyne’l-Müselsele bi’l-Eşrafi leh

 Tuhfetü’l-Aziziyye fi’l Hadîsi’l Müselsele bi’l-Evveliyye li-Abdulaziz b.

Sıddîk135

 Ebû Tahir es-Silefî, el-Müselsel bi’l-Evveliyye-Hâdisü’l-Musâfaha

 Alâeddin Ali b. İbrahim eş-Şâfi’î, el-Cüzü’l-Müselsel bi’l-Evveliyye

 Takiyüddin es-Subkî, el-Müselselat bi’l-Evveliyye

 İbnü’l-Irakî, el-Müselselat bi’l-Evveliyye

 Ahmed b. Hasan el-Cevherî, el-Cevahirü’l-Behiyye ala Hadîsi’r-Rahmeti’l-

Müselseli bi’l-Evveliyye

 İbrahim Tahir efendinin Senedü Fatihati’l-Müselsel bi’l-Kasem136

Müselsel alanda yazılan eserleri incelediğimizde, bu eserlerin geneli müselsel hadîsleri ayırt etmeksizin eserlerinde yer vermişlerdir. Bunun yanısıra özel türdeki müselsel hadîsleri barındıran birçok eser de kaleme alınmıştır. Evveliye müselseli, ahiriye müselseli, bayram günü (müselselatü Îydeyn) ile müselsel gibi sadece bir türden oluşan müselsel hadîsleri barındıran muhtelif eserler de vücuda getirilmiştir. Ulaşabildiğimiz müselselât eserlerini incelediğimiz vakit, genelde birbirinin tekrarı şeklinde karşımıza çıkmaktadırlar. Bu sebepten biz sadece geniş muhtevaya ve bilgiye sâhip eserlerden dipnot vermeye gayret gösterdik.

135 _{Abdullah et-Tancî, Mecmu’ul-Müselselat fi’l-Hadîs, s.6-7.} 136 _{Efendioğlu, a.g.md, DİA, s.85-86.}

İKİNCİ BÖLÜM

2. KONULARINA GÖRE MÜSELSEL HADÎSLER

Çalışmamızın bu bölümünde müselsel hadîsleri konularına göre tasnif etmeye çalıştık. Tasnifi yaparken önem sırasına göre îman, ibadet, ahlak ve ahbâr bölümü olmak üzere dört başlık altında müselsel hadîsleri anlamlarıyla beraber yer verdik. Bunun yanı sıra şerhler’den faydalanarak bu hadÎslerin sıhhati hakkında da bilgi vermeye çalıştık.