Lex Municipii Malacitani

Edisyon: CIL II 1964 = ILS 6089 = FIRA I, 208–219 no. 24 = Abbott – Johnson

1926, 374–381 no. 65 = Girard – Senn 1977, 229–238, no. 5; Spitzl 1984, 14–27; ayrıca bk. AE 2001, 61.

[Adayların Tayini]

LI. [Eğer adayların ismen] ilan edilmesi gereken güne kadar hiçbir isim ilan edilmez

veya seçilmesi gerekenden daha az sayıda isim ilan edilir ya da isimleri ilan edilecek adaylardan adaylıkları bu yasa uyarınca seçilmeye uygun olanların sayısı seçimler esnasında seçilmesi gerekli görevli sayısından daha az olursa, seçimleri yürütmekle sorumlu olan kişi, bu yasaya göre memuriyete seçilmesi gereken sayıdan ne kadar eksik kalmışsa, o kadar sayıda ve bu yasaya göre ilgili memuriyete seçim şartlarını taşıyan540

sayıda kişinin adlarını yürüme düzleminden rahatça okunabilecek biçimde kamuya duyurmalıdır. İsimleri bu şekilde kamuya duyurulan kişilerden her biri, eğer isterse, seçimleri yürüten görevliye başvurarak aynı niteliklere sahip birini önerebilecek; bu şekilde önerilen kişi de aynı biçimde, eğer isterse, ilgili görevliye başvurarak aynı niteliklere sahip birini önerebilecektir. Kendisine bu önerilen yapılacağı görevli de yukarıda bahsedilen bütün kişilerini adını yürüme düzleminden rahatça okunabilecek biçimde kamuya duyuracak ve bu kişilerle ilişkili olarak seçimleri yasanın “memuriyete adaylık” maddesi altında belitilen koşullar uyarınca ve ilgili kişilerin isimlerinin bunun için belirlenen güne kadar gereğince ilan edilmiş olması, ayrıca bunların ilgili memuriyete en başta kendi rızalarıyla aday olmaları ve bu niyetlerinden vazgeçmemeleri kaydıyla yürütecektir.

Seçimlerin Düzenlenmesine Dair

LII. Bu municipium‟da hâlihazırda veya ileride duumvir‟lik bulunacak kişilerden

yaşça daha büyük olanı veya şayet bazı koşullar onu seçimleri yürütmekten alıkoyarsa diğer duumvir, duumvir‟lerin aynı şekilde aedilis‟lerle quaestor‟ların seçimi veya ara seçimi için comitia‟yı bu yasa uyarınca düzenleyecek ve oyların öngörüldüğü ve curia‟ların yukarıda tarif edilen dağılımı uyarınca tabletlere541

kaydedilmesini denetleyecektir.542 Söz konusu oylarla bu şekilde memuriyete atananlar ilgili memuriyeti bir yıl süreyle yürütecekler veya bir

540 _{Adaylarda aranan Ģarlar Ģunlardır : 1) 25 yaĢında ve daha büyük olmak (bk. prg. LIV); 2) özgür doğumlu} olmak (bk. prg. LIV); 3) en azından duumvir‘lik makamı için bir önce üstlenilen görevin tamamlanmasından itibaren 5 yıllık zaman aralığı (bk. prg. LIV); 4) duumvir‘ler ve quaestor‘lar ilgili memuriyete atanmak için kefil (praedes praediaque) göstermek zorundadırlar (bk. prg. LX).

541

MÖ. 139 yılında çıkarılan Lex Gabinia Tabellaria uyarınca oylar tabellae üzerinde kaydedilmektedir, bk. Cic. leg. 3,35; Cic. leg. agr. 2,4; Plin. ep. 3,20.

memurun yerine seçilenlerin olması durumunda bunlar ilgili memuriyeti o yılın ger kalan kısmı için üstleneceklerdir.

Incolae’ın Hangi Curia’da Oy Kullanacaklarına Dair

LIII. İlgili munucipium‟da duumvir‟ler, aedilis‟ler ya da quaestor‟ların seçimlerini

yürütecek her görevli curia‟lar arasından Roma ya da Latin vatandaşlık hakkına sahip incolae‟ın543

oylarını kullanacakları bir curia‟yı kurayla belirleyecek544 ve bu kişiler oylarını bu curia‟da kullanılacaktır.

Adaylığı Comitia’da Uygun Bulunanlara Dair

LIV. Seçimleriin yapılmasından sorumlu olan görevli ilk iş olarak özgür doğumlu

şahıslar arasından545

en yüksek idari yetkiye sahip duumvir‟lerin yasada hâlihazırda belirtildiği ve öngörüldüğü şekilde seçilmelerini ardından da aynı şekilde ve ertelemeden yine özgür doğumlular arasından aedilis‟lerle quaestor‟ların yine özgür doğumlular arasından yasada hali hazırda belirtildiği ve öngörüldüğü şekilde seçilmelerini, duumvir‟lik için 25 yaşından küçük veya bu memuriyeti 5 yıl içinde daha üstlenmiş olan; aedilis‟lik veya quaesor‟luk içinse yine 25 yaşından küçük546

veya şayet Roma vatandaşı olsaydı decurio veya conscriptus olmasına engel teşkil edecek bir özre sahip olan hiç kimsenin adaylığını kabul etmemek kaydıyla sağlayacaktır.547

Oyların Kaydına Dair

LV. Bu yasa gereğince seçimleri yürüten kişi bütün curia‟lara tek bir celple davette

bulunarak ilgili curia‟lardan her birinin ayrı bir kabinde kullandıkları oyları tabelalara kaydedeceği şekilde yurttaşları curia‟larına göre oy kullanmak üzere çağıracaktır. İlgili

543 _{Burada incolae ile ius Latinum hakkına, ama baĢka bir Latin municipium‘unun yurttaĢlığına sahip olanların,} Roma yurttaĢı olup burada yaĢayan, ama municipium‘un yurttaĢı olmayanların ve peregrini‘nin (yabancılar) kastedildiği açıktır.

544

KrĢ. Lex Iul. agr. 31. Roma oturan Latin‘lerin oy kullanackları tribus‘un kura yoluyla belirlenmesi hakkında bk. Liv. 25,3,16: testibus datis tribuni populum submouerunt sitellaque lata est ut sortirentur ubi Latini suffragium ferrent. Appianus ise Latinler dıĢındaki Italiklerin oy kullanma hakkına sahip olmadıklarını belirtmektedir : App. civ. 1,3,23 : θαὶ ηνὺο Λαηίλνπο ἐπὶ πάληα ἐθάιεη ηὰ Ῥσκαίσλ, ὡο ν὎θ ε὎πξεπ῵ο ζπγγελέζη η῅ο βνπι῅ο ἀληηζη῅λαη δπλακέλεο∙ η῵λ ηε ἑηέξσλ ζπκκάρσλ, νἷο ν὎θ ἐμ῅λ ς῅θνλ ἐλ ηαῖο Ῥσκαίσλ ρεηξνηνλίαηο θέξεηλ.

545 _{Caesar tarafından kurulan kolonilerde bu husustaki sıradıĢı istisna ve bunun gerekçeleri için bk. yk. dn. 505.} 546 _{Duumvir‘lik makamı için 25 yaĢ sınırı, daha ast iki makam için de aynı yaĢ sınırı getirdiğinden Ģüpheli} gözükmektedir. Lex Mun. Sal. XXV‘e göre duumvir tarafından yerine temsilci olarak bırakılan praefectus 35 yaĢından küçük olmayacaktır.

547

Lex Iul. mun. 89‘un aksine daha önce askerlik hizmeti yapmıĢ olma Ģartı memuriyet için gerekli kriterler arasına dahil edilmemiĢtir.

görevli ayrıca oyları güvenlik altına almak ve saymak maksaydıyla her bir curia‟nın oy sandığının başına municipium‟un vatandaşları arasından, ama o curia‟nın mensubu olma- yan548 üç kişinin yerleştirilmesini ve söz konusu her üç kişinin bu görevi yerine getirmeden önce oyların sayımı ve bununla ilgili raporu hazırlamak hususunda tüm iyi niyetiyle gayret gösterececeğine dair yemin etmesini denetleyecektir.549

Bunun dışında memuriyete aday olanların her oy sandığının başına birer müşahit koymalarını da engellemeyecektir.550

Hem seçimleri yürüten kişi hem de memuriyete aday olanlar tarafından yerleştirilen denetçilerin her biri kendi oyunu oy sandığının başına yerleştirildiği curia‟da kullanacak ve bu denetçilerin oyları her biri kendi curia‟sında oy kullanmışçasına geçerli olacaktır.

Oyların EĢitliği Durumunda Ġzlenecek Yola Dair

LVI. Seçimleri yürüten görevli adaylardan herhangi curia‟da diğerlerinden daha çok

oy alacak olan adayın bu curia tarafından seçilmiş aday olduğunu resmen ilan edecek ve seçilmek için gerekli sayıya ulaşıncaya kadar sıradaki (curia‟nın seçim sonucuyla) devam edecektir. Eğer herhangi bir curia‟da iki ya da daha fazla aday aynı sayıda oy almışsa, çocuksuz bekâr ve evli bir erkeğin haklarından yoksun birinin yerine evli ya da evli bir erkeğin haklarına sahip birini,551 çocuksuz bir erkeğin yerine çocuklu birini, daha az çocuk sahibi olan erkeğin yerine daha fazka çocuğu olanı tercih ederek söz konusu kişinin oyların çoğunluğunu aldığını resmen ilan edecektir. Bu konuda ad verme töreninden sonra kaybedilen iki çocuk ya da ergenlik veya evlilik yaşından sonra kaybedilen bir erkek ya da kız çocuğu sayısı hayatta kalan bir çocuk sayısına eşit sayılacaktır.552

Aynı oy sayısını alan

548 _{Custodes‘in kendi curia‘larında oy kullanamamalarının nedeni, oy kullanma süresince baĢına yerleĢ-} tirildikleri oy sandığını terk edememeleridir.

549 _{Aday tarafından saptanan custodes için krĢ. Q. Cic. pet. 8: rem habuimus amico Sabidio et Panthera, cum ad} tabulam quos poneret non haberet quo tamen in magistratu amicam quam domi palam haberet de machinis emit; in petitione.

550

KrĢ. Liv. 9,46,2: inuenio in quibusdam annalibus, cum appareret aedilibus fierique se pro tribu aedilem uideret neque accipi nomen quia scriptum faceret, tabulam posuisse et iurasse se scriptum non facturum. 551 _{KrĢ. Tac. ann. 15,19; Plin. ep. 7,16. Evli birinin haklarına sahip (in numero maritorum) erkek ile ya Lex} Papia Poppaea‘ya göre 60 yaĢın üzerindeki dullar (Ulp. frag. XVI,1: item si utrique lege Papia finitos annos in matrimonio excesserint, id est vir LX annos, uxor L) ya da Claudius tarafından evli bir erkeğin hakları tanınan (Cass. Dio 60,24,3: ηνῖο ηε ζηξαηεπνκέλνηο, ἐπεηδὴ γπλαῖθαο ν὎θ ἐδύλαλην ἔθ γε η῵λ λόκσλ ἔρεηλ, ηὰ η῵λ γεγακεθόησλ δηθαηώκαηα ἔδσθε) bir asker olabilir.

552

Çocuk sahib olmanın getirdiği haklar ve bu hakların hanfi koĢullarda geçerli olacağına dair krĢ. Lex Papia Poppaea = Ulp. frag. XVI,1a: aut si filium filiamve communem habeant aut quattuordecim annorum filium vel filiam duodecim amiserint ; vel si duos trimos, vel tres post nominum diem amiserint, ut intra annum tamen et sex menses etiam unus cuiuscumque aetatis inpubes amissus solidi capiendi ius praestet. Item si post mortem

adaylar arasında bu konuda da eşitlik bozulmazsa, (seçimleri yürüten görevli) adayların isimlerini kuraya tabi tutacak ve kurada adı ilk çekilen adayın seçimde diğerlerini geride bıraktığını resmen ilan edecektir.

Curia’ların Sırasının Kura Yoluyla Belirlenmesine ve

EĢit Sayıda Curia’nın Oyunu Alan Adaylara Dair

LVII. Bu yasa uyarınca seçimleri yürüten görevli curia‟ların oy pusulaları getirilince,

curia isimlerini kuraya sokarak her bir curia‟nın adını kurayla tek tek çekecek ve her curia‟nın adı çekildikten sonra bu şekilde belirlenen curia sırasına göre ilgili curia‟da seçilenlerin adlarının aldıkları oyların sıralamasına göre ilan edilmesini emredecektir. Söz konusu kişilerin bu yasa uyarınca yemin etmelerinin ve kamu kasasına teminat vermelerinin ardından553

bunları bu yasa uyarınca seçilmesi gerekli memur sayısı tamamlanıncaya kadar seçilmiş ve atanmış memurlar olarak ilan edecektir. Eğer iki veya daha fazla kişi aynı sayıda curia tarafından seçilmişse, aynı sayıda oyu almış kişilerle ilgili olarak yukarıda belirtilenle aynı süreci takip edecek ve her bir adayı bu yöntemle tercih sırasına göre ilan edecektir.

Seçimlerin Yapılmasının Ġptalinin Teklif Edilemeyeceğine Dair

LVIII. İlgili municipium‟da seçim sürecinin bu yasa uyarınca yürütülüp

tamamlanmasını engellemek için hiçkimse intercessio hakkını kullanmayacak554

veya başka bir girişimde bulunmayacaktır.555

Kasıtlı ya da kasıtsız olarak bu hükmün aleyhinde hareket eden kişi bu tür her teşebbüsü için Municipium Flavium Malacitani yurttaşlarına 10.000 sestertii ödeyecek ve ilgili municipium‟un her yurttaşının ve bu yasada özel olarak belirtilen

viri intra decem menses uxor ex eo perpererit, solidum ex bonis eius capit [(hala hayatta olan) erkek veya kız

bir çocuğa sahiplerse ya da 14 yaşında ölmüş bir erkek veya 12 yaşında ölmüş bir kız çocukları varsa ya da üç yaşında ölmüş iki çocukları varsa ya da ad verme merasiminden hemen sonra ölmüş 3 çocukları varsa ya da reşit olmayan herhangi bir yaşta bir çocuk son 12 ay içinde vefat etmişse, bu durumda anne ve baba birbirlerine bıraktıkları mirası tam olarak alma hakkına sahiptirler. Yine kadın kocasının ölümünden sonraki on ay içinde çocuk sahibi olursa, kocasının kendisine miras bıraktığı mülkleri tam olarak alabilecektir.]. 553

Yemin için bk. yk. prg. LIX; teminatlar için bk. yk. prg. LX.

554 _{Aedilis‘ler ve quaestor‘lar minor potestas‘a (daha düĢük yetkiye) sahip olduklarından bu tür bir intercessio} (müdahale) hakkı sadece duumvir‘lerden daha genç ollanı için mümkündür. Intercessio hakkının kullanılmayacağı tek durum seçimlerdir; krĢ. Lex Mun. Sal. XXVII; ayrıca bk. Lex Rubr. 20,50–52: neive quis mag(istratus) prove mag(istratu), neive quis, pro quo imperio potestateue erit, intercedito neive quid aliud facito, quo minus d(e) e(a) r(e) ita iudicium detur.

555

KrĢ. Dig. 48,14,1,1: Quod si in municipio contra hanc legem magistratum aut sacerdotium quis petierit, per senatus consultum centum aureis cum infamia punitur (Municipium‟da herhangi biri idari ya da dini bir

makamı yanıltmak suretiyle bu yasay karşı gelirse meclis kararıyla 100 aurei [= 10.000 sestetii] para ve infamia (siyasi haklardan mahrumiyet) cezasına çarptırılacaktır).

bir başkasının söz konusu para cezasıyla ilgili olarak hukuk yoluna başvurarak dava açma ve kovuşturma yapma hakkı olacaktır.

Curia’ların Çoğunluk Oyunu Alanların Edecekleri Yemine Dair

LIX. Seçimi yürüten görevli, duumvir‟lik, aedilis‟lik veya quaestor‟luk için başvuran

adaylardan ilgili her bir memuriyet için curia‟ların çoğunluğunun oyunu alan adayın seçilmiş ve atanmış olduğunu resmen ilan etmeden önce bu söz konusu adayın bu yasanın gerektirdiği bütün icraatleri yerine getireceğine ve kasıtlı ya da kasıtsız bu yasanın aleyhinde davranmayacağına dair Iupiter‟in, Tanrı Augustus‟un, Tanrı Claudius‟un, Tanrı Vespasianus Augustus‟un, Tanrı Titus Augustus‟un, İmparator Caesar Domitianus Augustus‟un genius‟unun ve Dei Penates‟in huzurunda yemin etmesini sağlayacaktır.556

Duumvir’liğe ya da Quaestor’luğa Aday Olanların Kamu Kasasına Verecekleri

Teminata Dair

LX Bu municipium‟da duumvir‟lik veya queastor‟‟luğa aday olanlarla veya gerekli

oln sayıdan daha az ismin ilan edilmiş olması nedeniyle atama yoluyla kendileri için de bu yasa uyarınca oy kullanılması gerekenlerden her seçimin yapılacağı gün oyla kullanılmadan evvel seçimi yürüten görevlinin takdiriyle görevi süresince kendisi tarafından idare edilen kamu kaynaklarının yurttaşlar adına garanti altına alınmasını557

sağlamak üzere yurttaşların tüzel kişiliğine teminatlar gösterecektir. Eğer söz konusu teminatların güvencesi yeterli gözükmeyecek olursa, ilgili görevlinin takdiriyle aday ipotekler gösterecek ve ilgili görevli herhangi bir etki altında kalmadan ve tamamen iyi niyetle güvence sağlanıncaya kadar

556 _{Ġlki adaylıktan önce, diğeri ise meuriyete atandıktan sonraki 5 gün içinde olmak üzere memurlar tarafından} edilen iki ayrı yemin krĢ. Lex Mun. Sal. XXVI.

557 _{Quattuorvir‘liğe aday olanlar için geçerli benzer bir tedbir için krĢ. Lex. Mun. Tar. 7–15: IIIIuir(ei)} aedilesque, quei h(ac) l(ege) primei erunt, quei eorum Tarentum venerit, is in diebus (viginti) proxumeis, quibus post h(anc) l(egem) datam primum Tarentum venerit, facito quei pro se praes stat praedes praediaque ad IIIIvir(um) det quod satis sit, quae pequnia public[a sa]cra religiosa eius municipi ad se in suo magistratu pervenerit, eam pequni[a]m municipio Tarentino saluam recte esse futuram eiusque rei rationem redditurum ita utei senatus censuerit. isque IIIIvir, quoi ita praes dabitur, accipito idque in tabuleis publiceis scriptum sit facito. quique quomque comitia IIvireis aedilibusue rogandeis habebit, is antequam maior pars curiarum quemque eorum, quei magistratum eis comitieis petent, renuntiabit, ab eis quei petent praedes quod satis sit accipito, quae pequnia publica sacra religiosa eius municipi ad quemque eorum in eo magistratu pervenerit, eam pequniam municipio Tarentino salvam recte esse futuram eiusque rei rationem redditurum ita utei senatus censuerit, idque in tabuleis publiceis scriptum sit, facito. quodque quoique negoti publice in municipio de s(enatus) s(ententia) datum erit negotiue publicei gesserit pequniamque publicam dederit exegerit, is quoi ita negotium datum erit negotiue quid publice gesserit pequniamue publicam dederit exegerit, eius rei rationem senatui reddito refertoque in diebus (decem) proxumeis, quibus senatus eius municipi censuerit sine d(olo) m(alo).

adaydan gerekli teminat ve ipotekleri alacaktır. Eğer duumvir‟lik veya quaestor‟luk için yapılan seçimlerde gerekli oyları alan şahıslardan herhangi biri yetersiz miktarda teminat gösterilmesine neden olursa, söz konusu seçimi yürüten görevli bu kişinin adaylığını kabul etmeyecektir.

Patronus’ların Atanmalarına Dair

LXI. Üye sayısının en az üçte ikisinin hazır bulunduğu toplantıda kararlarını yemin

ederek oy pusulaları vasıtasıyla bildirmeleri gereken decurio‟ların çoğunluk kararıyla bu yönde bir karar alınmadığı sürece hiç kimse Municipium Flavium Malacitana‟nin yurttaşlarına resmi sorumluluğa sahip bir patronus558

atamayacak veya böyle bir makam için teklifte bulunmayacaktır. Bu hükme karşı gelerek Municipium Flavium Malacitana‟nın vatandaşlarına resmi sorumluluğa haiz bir patronus atayan veya bu makam için teklifte bulunan kişi Municipium Flavium Malacita‟nın yurttaşlarına ortak kasasına 10.000 sestertii ödemekle yükümlü olacak, yasaya aykırı bir şekilde patronus olarak atanan veya bu makam kendisine teklif edilen hiç kimse de Municipium Flavium Malacitana‟nın vatandaşlarının patronus‟u olmayacaktır.

Restorasyon Amacı DıĢında Kimsenin Bir Yapıyı Yıkamayacağına Dair559 LXII. Bu meselenin görüşüldüğü toplantıda en az 50 decuriones‟in hazır bulunması

kaydıyla buna decurio veya conscripti kararnamesiyle izin verilen hariç olmak üzere hiçkimse gelecek bir yıl içinde ilgili binayı restore etmek niyetinde olmadıkça Municipium Flavium Malacitanum‟a ait kent merkezindeki veya yakın çevredeki yapılaşma alanındaki bir binanın çatısını açmayacak, yıkmayacak, sökmeyecektir. Bu hükme karşı gelen kişi Municipium Flavium Malacitanum‟un vatandaşlarına bu yapı için belirlenen değeri ödeyecek ve söz konusu tutarla ilgili municipium‟un her yurttaşının ve bu yasada özel olarak belirtilen kişilerin hukuki işlem başlatmak, dava açıp kovuşturma yapma hakkı olacaktır.

Kira SözleĢmelerinin Ġlanına, Kamu Hesaplarına Kaydına ve SözleĢme KoĢullarına Dair

LXIII. Kamu gelirlerini ve vergileri veya kiralanması gerekli diğer işleri ilgili

municipium‟un tüzel kişiliği adına kiralamak en yüksek idari yetkiye sahip olan her duumvir‟in görevi olacak; ilgili duumvir ayrıca yapılan kira sözleşmelerini, her sözleşmenin

558 _{Patroni için ayrıca bk. Lex Col. Gen. Iul. XCVII.} 559

KrĢ. Lex Col. Gen. Iul. LXXV; Lex Mun. Tar. 32–35: nei quis in oppido quod eius municipi erit aedificium detegito neiue demolito neiue disturbato, nisei quod non deterius restituturus erit, nisei de s(enatus) s(ententia). sei quis aduersus ea faxit, quanti id aedificium fuerit, tantam pequniam municipio dare damnas esto eiusque pequniae quei uolet petitio esto.

koşullarını,560

her sözleşmedeki kira bedelini, alınan teminatları;561 teslim, kayıt ve ibraz edilen ipotekleri ve bütün bu teminatlarla ilgili olarak onanan kefillerin ilgili municipium‟un yurttaşlarının ortak hesaplarına kaydını ve bu kayıtların decurio‟ların ve conscriptus‟ların belirleyecekleri yerde, düz bir zemin üzerinde okunabilecekleri şekilde askıda kalmalarını sağlayacaktır.

Kefil, Teminat ve Ġpoteklerin Yasal Zorunluluklarına Dair

LXIV. Municipium Flavium Malacitanum‟da bu municipium‟un yurttaşlarının tüzel

kişiliğine teminat562

veren veya verecek olan herkes, onanan veya onanacak olan her teminat, ve kimse kefillikleri kabul edilir ya da edilecek, kefil yapılır veya yapılacak, bu teminatların kefili yapılır veya yapılacaktır, yukarıda adı geçen şahıslar ve sözkonusu şahısların her ikisinin de güvence ve teminat verdiği tarihte onlara ait olan ilk zorunluluk tarihinden sonra tahakkuk ettikleri tüm mülkleri, söz konusu şahıslar (teminat ve güvenceden) muaf tutulmayacak, serbest bırakılmayacak, kötü niyetle söz konusu şahısların mülkleri muaf tutulamayacak ve serbest bırakılmayacaktır, kötü niyetle söz konusu şahısların mülkleri muaf tutulamayacak ve serbest bırakılmayacaktır,563

(böyle olması durumunda) bu municipium‟un

560 _{Censor‘lar tarafından publicani ile Roma‘da yapılan bu tür kira sözleĢmeleri için bk. Lex agr. 85–87:} quantum uectigal decumas scripturamue pro pecore eum quei agrum locum aedificium in Africa possedit --- quei ager locus populorum leiberorum perfugarum non fuerit, pro eo agro aedificio locoque ex l(ege) dicta quam L. Caecilius Cn. Domitius cens(ores) agri aedifici loci uectigalibusue publiceis fruendeis locandeis uendundeis legem deixerunt, publicano dare oportuit tantundem post h(anc) l(egem) rogatam, quei agrum locum aedificium in Africa possidebit --- publicano uectigal decumas scripturamque pecoris dare debeto, neiue amplius ea aliubeiue aliterue dare debeto, pequsque nei aliubei aliterue aliisue legibus in eo agro pascito. vac quae uectigalia in Africa publica populi Romani sunt, quae L. Caecilius Cn. Domiti(us) cens(ores) fruenda locauerunt uendideruntue, ea quo minus ea lege sient pareantque, quam legem L. Caecilius Cn. Domiti(us) cens(ores) eis uectigalibus fruendeis locandeis uendundeis deixerunt, quoue quis amplius populo dare debeat soluatque, e(ius) h(ac) l(ege) n(ihilum) r(ogatur).

561

KrĢ. Lex agr. 74: nisei praedium ante ea ob eum agrum locum in publico obligatum erit in publicumue datum ita u(tei) s(upra) s(criptum) e(st), agrum locum, quo pro agro loco satis ex h(ac) l(ege) arb(itratu) pr(aetoris) supsignatum non erit, pequnia praesenti vendito; Lex agr. 84: Pr(aetor), quoius arb(itratu) pro agro loco, quei Romae publice venierit, e(x) h(ace) l(ege) [satis supsignari oportebit ---]ris ter tanti invito eo quei dabit accipito facitoque, quei ex h(ac) l(ege) praedia dederit, utei ei satis supsignetur, neiue quis quid faxsit quo minus ex h(ac) l(ege) praedium, queiquomque uelit, supsignet pequniamue soluat praesque, queiquomque ex h(ac) l(ege) fieri uolet, fiat.

562

Praedes, kamu idaresine verilen ve bir magistratus tarafından onanan, baĢka bir ifadeyle sadece kamu davalarında söz konusu olan teminatlardır.

563

Mülkler, dolayısıyla da bunların malikleri duumvir‘in ya bunların mükellefiyetlerini gerekli görmemesi veya yapılan ödeme sonucunda bunları resmi kayıtlardan silmesi gibi nedenlerle soluta (ipoteği kalkmıĢ)

ortak birliğine rehin bırakılacaktır. Güvence ve teminatlar yapıldıysa, Roma‟daki