KOBİ’LERİN MESLEKİ EĞİTİME KATKILARI 98 

Küçük ve Orta Boy İşletmeler faaliyet gösterdikleri bölgelerde aynı zamanda birer eğitim merkezleridirler. Teknik eğitim veren lise ve meslek yüksek okulu mezunları, üniversite mezunları, ekonomi ve hatta fen bilimi mezunlarının önemli bir kısmı KOBİ’lerde istihdam edilmektirler. Bu gerçeği ispatlayan yegane veri ülkemiz işletmelerinin % 99’unu KOBİ’lerin oluşturmasıdır. Muhasebeci, makine mühendisi, işletmeci, iktisatçı, biyoloji, kimya mezunları ve birçok meslek grubundan kimse KOBİ’lerde istihdam edilmektedirler.

Bugün gelişmiş ülkelere bakıldığında mesleki eğitimin ikili yapıda sürdürülmesi gerçekten önem verilen bir alandır. Alman kalkınmasının ana motorlarından birisi mesleki eğitim ve KOBİ’lerin bu süreçte üstlendikleri roldür. “İkili meslek eğitimi Alman eğitim sisteminin taşıyıcı bir direği ve ülkenin ekonomik verimliliği için önemli bir koşuludur.

Başarılı meslek eğitimi, gençlere ve genç yetişkinlere mesleki bir perspektif ve kendi hayatını bizzat belirleme şansını verir, işverenler için kendi şirketlerinin geleceğine yapılan kazançlı bir yatırımdır, acilen ihtiyaç duyulan yeni kuşak kalifiye elemanların yetiştirilmesini ve böylece Alman ekonomisinin yenilikçi ve rekabetçi yeteneğini güvence altına alır.155

Almanların mesleki eğitimin faydalarına nasıl baktığını maddeler halinde özetleyelim: Almanya’da takriben 500.000 başarılı şirket genç insanların işletme içi meslek eğitimine katılmaktadır. Bu sayede gençlere bir şans tanımakla kalmıyorlar, her şeyden önce kendi şirketlerinin geleceğine de yatırım yapmaktadırlar. Zira bizzat meslek eğitimi vermenin birçok avantajları vardır: Şirketin ihtiyacı olan en uygun kalifiye elemanı bulmanın en iyi yolu, onu mesleki açıdan bizzat eğitmektir. Meslek eğitimi işletmenin ihtiyaçlarına uygun olarak düzenlenebilir. Avantaj: Gençler planlı bir şekilde şirkette onlara daha sonra verilecek görevlere hazırlanabilirler. Meslek eğitimi

154 _{Iraz,a.g.e., s.237.}

155 _{Gerhard Köhler, Almanya’da İş Ve Sosyal Güvenlik}

personel seçiminde güvence sağlar. Meslek eğitimi veren işverenler geleceğin potansiyel kalifiye elemanlarını iki üç yıl boyunca tanıma fırsatı bulurlar. Avantaj: Elemanın çalışma isteğini ve motivasyonunu, daha sonraki bir müracaat görüşmesinde mümkün olduğundan çok daha iyi bir şekilde değerlendirebilirsiniz. Böylece işe istekli personeli garantilemiş ve yanlış eleman seçiminden kaçınmış olunmaktadır. Meslek eğitimi alanlar işletmeyi tanır. Meslek eğitimleri sonunda çırakların, dışarıdan alınan kalifiye elemanlara nazaran açık bir bilgi birikimi ve şirketle daha güçlü bağları olur. Avantaj: Uzun işe alışma süreleri ortadan kalkar, elemanın şirkete bağlılığı daha güçlü ve eleman değişimi daha az olur. Meslek eğitimi kazandırır. Çıraklar işletmede yapılan işte yardımcı olurlar. Onların yaptığı işler sayesinde daha meslek eğitimi sırasında bile elde edersiniz.

Buna ilaveten: Uygun kalifiye eleman arayışı çok pahalıya da mal olabilir. Bu masraflar bizzat verilen meslek eğitimi ile önemli ölçüde azaltılabilir. Ve: Bazı durumlarda meslek eğitimi veren işletmeler için devlet desteği bile vardır. Meslek eğitimi verme, eğitimi veren işverenlerin itibarını arttırır. Avantaj: Meslek eğitimi veren işletmeler net bir imaj kazancı edinirler. Meslek eğitimi gelecekte yeterli ölçüde kalifiye elemanın olmasını garantiler.156

Görüldüğü gibi Almanlar mesleki eğitimin işletmelerle birlikte yürütülmesine son derece önem vermektedirler. Bu hem insan kaynaklarının gelişimi hem de işletmelerin kalifiye eleman ihtiyacının karşılanması açısından önemlidir. Ülkemizde de mesleki eğitim konusunda belli yasalar ve yönetmelikler bulunmakta, uygulamalı eğitimlerin gerek KOBİ’lerin yardımıyla gerekse çıraklık eğitim merkezlerinde gerçekleştirilmesi pratikte de sağlanmaktadır. 3308 Sayılı “Mesleki Eğitim Kanun” unun birinci maddesinde “Kanunun amacı; çırak, kalfa ve ustaların eğitimi ile okullarda ve işletmelerde yapılacak mesleki eğitime ilişkin esasları düzenlemektir.” şeklinde tanımlanmaktadır. Aynı kanunun 3.maddesinde ise işletmelerde eğitim şöyle tanımlanmaktadır: "İşletmelerde Meslek Eğitimi, mesleki ve teknik öğretim kurumu öğrencilerinin beceri eğitimlerinin işletmelerde, teorik eğitimlerinin ise mesleki ve teknik eğitim kurumlarında veya işletme veya kurumlarca tesis edilen eğitim

156 _{Gerhard Köhler, Almanya İş ve Sosyal Güvenlik Düzeni,}

merkezlerinde yapılan eğitim uygulamalarını kapsamaktadır.” şeklinde tanımlanmaktadır.157

Aynı kanunun 18.maddesi ise işletmelerde mesleki eğitimin nasıl yapılacağına dair daha detaylı bilgiler vermektedir. “50 ve daha fazla işçi çalıştıran işletmeler, çalıştırdıkları işçi sayısının yüzde beşinden az, yüzde onundan fazla olmamak üzere, meslek lisesi öğrencilerine beceri eğitimi yaptırırlar. Öğrenci sayısının tespitinde kesirler tama iblağ olunur. Bu Kanun kapsamına giren illerde 50 ve daha fazla işçi çalıştıran işletmeler Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bölge Müdürlüğünce her yıl Şubat ayı içerisinde İl Çıraklık ve Mesleki Eğitim Kuruluna bildirilir. İşletmelerdeki işçi sayısının tespitinde her yılın Ocak ayı esas alınır. Beceri eğitimi uygulamasına da öğretim yılı başında başlanır. Hangi iş kollarında ve hangi illerde işletmelerin bu eğitim uygulaması kapsamına alınacağı, Bakanlıkça tespit edilir. Meslek lisesi öğrencisine beceri eğitimi yaptıracak işletmeler, ustalık yeterliğine sahip ve iş pedagojisi eğitimi görmüş usta öğreticileri beceri eğitimi için görevlendirirler”.158 Denmektedir.

Yine bu konuda çıkarılmış birçok kanun, tüzük, yönetmelik bulunmaktadır. Başlıcaları, İşletmelerde Meslek Eğitimi ve Sınavları Tüzüğü", 507 sayılı Esnaf ve Sanatkârlar Kanunu örnek verilebilir. Bunlardan başka birçok yönetmelik mevzuattaki yerini almıştır, tek tek saymaya gerek yoktur.

7.8. KOBİ’LERİN SERMAYENİN TABANA YAYILMASINA