Kurumsallaşma Adımları

Kurumsallaşma hedefine ulaşmış firmaların başarıları, organizasyonel benzerlik ile sağlanan güven sürekliliğe bağlı olmaktadır. Organizasyonel alanda oluşan bu benzerlikler, başarıyı ve kuruluşların hayatta kalmasını desteklemekte, kuruluşların kabul görmesini sağlamaktadır. Başarılı ve süreklilik sağlayan bir aile şirketi, geleceğe yönelik karşılaşabileceği olayları öngörebilen ve buna göre izleyeceği stratejiyi planlayarak, en uygun yapıyı oluşturabilen işletmedir (Alayoğlu, 2003:64).

Aile işletmeleri bağlamında kurumsal yönetim, ortaklar arasındaki tüm ilişkileri, ortaklar ile işletme arasındaki ilişkileri ve aile üyelerinin işletmeyi yönetme biçimlerini kapsayan bir sistemdir (Ulukan, 2004:220).

Kurumsallaşmanın ana göstergelerinden biri; şirketin, müşterisine, pazarına, iş yaptığı tüm kişi ve kuruluşlara, çalışanlarına kısacası kamuoyuna mal olmasıdır. Bıçakçı’ya göre bir aile şirketi için kurumsallaşmış haline gelebilmiş denmesi için, ilk akla gelmesi gerekenler şunlardır (Bıçakçı, 1996:391-393):

Yüksek düzeyde kurumsallaşmış bir aile şirketi;

· Müşteriye, pazara yönelik ve kendi kamuoyunda/sektöründe itibari olan bir kuruluştur.

· Değişime uyum sağlayabilen esnek bir yapıdır

· Yaratıcılık ve dinamizm gücü olan örgüttür.

· Ürettiği mal ve hizmetlerinde ve tüm ilişkilerinde gerekli kaliteyi yakalayan kuruluştur.

· Çalışanlarına, işin gereğini yapmak ve kişisel olarak ürettikleri işlerde ve etrafları ile ilişkilerindeki kalite demek olan, profesyonellik düşüncesini benimsetmiştir.

· Kendine has bir kurumsal kültürü oluşmuştur.

· Kamuoyu çalışanları, iş yaptıkları kişi ve kuruluşlar başta olmak üzere, diğer kişi ve kuruluşlarca güvenilir bir kurumdur. Yani;

-Şirkete güvenilir,

-İnsanlarına (her kademedeki) güvenilir, -Ürününe/hizmetine güvenilir,

-Satış öncesi ve sonrası satış hizmetine güvenilir.

· Topyekun insana yönelik bir organizasyondur. İnsan faktörü kesitsel değil, kitleseldir; yani kurum,

-Müşterilerine, -Çalışanlarına,

-Etrafındakilere (ilişkide bulunduğu tüm kişi ve kuruluşlara) odaklanan bir politika benimsemiştir.

· Çevresel sorunlara ilgisiz kalmayan bir davranışa sahiptir. · Yasalara, iş ahlakı ve normlarına saygılıdır.

Bu ifadelere baktığımızda, şirketin kurumsallaşması olarak bahsedilen şey aslında şirketin bir sistem haline geldiğidir. Bunu sağlamak için örgütün profesyonel yönetim tarzına dayalı bir yapıya kavuşturulması gerekir.

Kurumsallaşma olgusu bütün dünyada olduğu gibi ülkemizde de modern toplumun bir gereği olarak ortaya çıkmaktadır. Bu çerçevede, şirketleri durağan bir unsur olarak görmemek ve onların da zaman içinde değişim gösterdiğini kabul etmek gerekmektedir. Ancak, bu değişim sürecinde bazı kuruluşlar süreklilik kazanırken, bazılarının yaşamları kurumsallaşamamaları yüzünden kısa sürmektedir. Bunun en büyük nedeni; değişen çevre koşullarına gösterilen direnç, yeniliklere ve değişime açık olmayan yönetim, stratejik düşünememe, iyi bir bilgi sisteminin kurulamamış olması, çevredeki değişim ve baskılara uyulmamasıdır.

Kurumsallaşma sürecinde kuruluşların çevresel faktörlere bağlı olarak, örgüt yapısında ve sistemlerinde bazı düzenlemelere gitmeleri, amaçlarına uygun, dinamik ve çevreye karşı duyarlı, esnek bir yapı geliştirmeleri için yapılması gereken çalışmalar, yönetim kademesinden başlamalıdır. Aile şirketlerinde kurumsallaşmaya yönelik değişim ve dönüşüm için izlenmesi gereken temel adımlar şu şekilde sıralanabilir (Fındıkçı, 111):

· Aile şirketinde mevcut durumunun analizinin yapılması, · Mevcut durumun güçlü ve zayıf yönlerinin tespit edilmesi,

· Aile üyesi ortakların kurumsallaşmaya yönelik değişim ve dönüşüme ikna olmaları,

· Kurumun içinde değişimin öneminin hissettirilmesi,

· Değişimi gerçekleştirecek çekirdek bir lider kadrosunun hazırlanması,

· Değişimin ve yeniliğin yükünü taşıyacak yönetici ve uygulamacı grubun hazırlanması,

· Değişimi sağlayacak grupta bir takım ruhunun oluşmasının sağlanması,

· Değişim sürecini, tepede yönetecek olan liderin bu dönüşüme ikna olması, benimsemesi ve desteklemesi,

· Değişim ve dönüşüme uygun bir vizyonun oluşturulması ve aile şirketinde yayılması,

· Aile şirketi üyelerinin, değişim ve dönüşüme uyum sağlamalarına yönelik eğitimlerin gerçekleştirilmesi,

· Aile üyelerinde rastlanacak olası tutuculukların çözümlenmesi ve mevcut olumsuz alışkanlıklarının irdelenmesi,

· Aile üyesi iş ortaklarının değişim süreci ile kısa vadede görebilecekleri bazı getirilerin sağlanması,

· Başta aile üyeleri olmak üzere çalışanların özendirilmesi ve aile şirketinde çalışan başta profesyoneller olmak üzere tüm çalışanların, kurumsallaşma için motive edilmeleri ve katkılarının sağlanması,

· Değişim ve dönüşümün bir proje olarak yapılandırılması ve belirli bir planlama süreci ile kuruma yayılması,

· İşin içinde yer almayan aile üyelerinin değişim ve kurumsallaşma yönünde bilgilendirilmeleri, hızlanmaları ve desteklerinin sağlanması,

· Aile şirketinin yönetim kurulunu oluşturan ortakların değişimi kendi işleyişlerine ve uygulamalarına yansıtmalarının yakından izlenmesi,

· Başta yönetim kurulu başkanı olmak üzere aile üyesi ortakların, değişim ve dönüşümünü aktif bir biçimde belirleyecek, yönlendirecek biçimde işin içinde olmaları ve bu sürece yeni ufuklar katmaları,

· Değişimin bütün aşamalarında temel amaç olarak amatör ruhun kaybedilmemesi için yoğun bir çabanın gösterilmesi,

· Değişim sürecinin belirli aşamalarında ara denetimler, sonucunda ise ulaşılan nokta bakımından değerlendirme yapılması,

· Değişim amaçlarına ne oranda ulaşıldığı, başlangıç durumuna göre gelinen noktanın test edilmesi ve sonuçlarının paylaşılması.

Kurumsallaşmanın en belirgin sonucu örgütler arasında giderek artan bir benzerlik sağladığıdır. Kurumsallaşma süreci boyunca bazı işleri anlamlı olarak yapma yollarını

ortak kabul ederek daha fazla birbirlerine benzemeye başlarlar. Örgütlerin birbirilerine benzediği sürece izomorfizm denir (Gürol, 2005:146).

Kurumsallaşmanın ana sonucu, kuruluşların değişim eşliğinde de olsa sürekliliklerini ve hayatta kalmalarını sağlamaktır. Kurumsallaşmada önemli olan; uzun vadeli stratejik unsurlara önem verilerek, güçlü, çevredeki değişime duyarlı, yenileşmeye açık, etkili bir örgüt yapısının oluşturulmasının yanı sıra, bu yapının ihtiyacı olan, uzun süreli ve istikrarlı bir yönetim felsefesinin, etkin bir bilgi sisteminin ve şirket kültürünün oluşturulmasıdır. Ancak, kurumsallaşmanın her şeyin kurallara bağlandığı bir sistem olarak görülmemesi gerekmektedir. Bu sistem içinde, sürekli iyileştirme anlayışıyla ortak çabaların ve insan faktörünün ön plana çıkarılması önem taşımaktadır.

2.6. Kurumsallaşma Yaklaşımları ve Öğeleri