Kurulabilecek OSB hakkında Genel Değerlendirme ve Beklentiler

26 Aralık 2016 tarihinde FTSO Meğri Salonda 13.00-16.00 saatleri arasında konu ile ilgili görüşlerine başvurmak üzere akademisyenler özel sektör, belediyeler, kamu temsilcilerinden oluşan 19 Katılımcı ve 4 Basın mensubu ile toplantı düzenlenmiştir. OSB odak grup çalışmasında; Fethiye ve Seydikemer OSB fizibilite çalışmalarına esas teşkil edecek ilgili kurum, kuruluş ve kişilerin görüşlerine başvurulmuştur.

Katılımcılar 3 saat boyunca tecrübe ve görüşlerini herhangi bir sınırlama ve etkileme olmaksızın açıklama ve paylaşma olanağı bulmuşlardır. Odak grup çalışmasında yapılacak çalışmalara ışık tutacak olumlu veya olumsuz birçok öneri alınmıştır. Katılımcılar Fethiye ve Seydikemer Bölgesinde oluşturulacak bir OSB ile ilgili olarak şu görüşleri ortaya koydular:

 Katılan Belediyelerin, Kamu idaresinin ve Sivil Toplum Kuruluşlarının OSB kuruluş çalışmalarına destek olacağını,

 Destekçilerin kararlı tutumunun sonuca ulaşmayı kolaylaştıracağını,

 Bölgede üretilen ürünlere katma değer yaratılacağını,

 Bölgede sanayinin gelişmesine ön ayak olacağını,

 Zeytincilik veya Mermercilik ile ilgili yatırım yapılması durumunda her ikisinin de atık sorununa yol açacağını ve bu sorunun ortadan kaldırılması için çözüm bulunması gerektiğini,

 Seçilen arazinin OSB inşaatı yapımına elverişli bir arazi yapısı olduğunu,

 Sadece sanayi değil bölgede diğer tarımsal ürünlerin değerlendirilmesinin kolaylaşacağını, hiç olmazsa tarlada kalmayacağını,

 Bölgede tarımsal üretimi destekleyici gıda imalat sanayiinin gelişmesine ve/veya mermer işlenmesi durumunda katma değer yaratacak yatırımların bölgeye çekilmesine yardımcı olabileceğini,

 Bölge firmaları dışından da yatırımcı çekilmesinin önemli olduğunu,

 Arazinin bölgede en makul fiyatlı arazi olduğunu,

 Arazinin su kaynaklarına yakın olduğunu,

 Üç Şehre ulaşımın kavşağında olmasının ulaşım maliyetlerini düşüreceğini,

 KSS sığamayan işletmelerin, başka yere taşınmak isteyen ve daha geniş üretim alanı ihtiyacı duyan işletmelerin uygun yer/arazi bulmakta sıkıntı yaşadığını,

 Enerji altyapısının birçok yerde firmaların taleplerini karşılayamadığını,

 Marka olmuş şirket olmadığını, yaratılması gerektiğini,

 Uygun sektörün belirlenme çalışmalarının ve talep belirlemesinin yapılması gerektiğini,

 Potansiyel yatırımcıların belirlenerek görüş ve beklentisinin alınması gerektiğini,

 Muğla, Denizli ve Burdur illerinde açılan OSB’lerde oluşan fazla kapasitelerin incelenmesini,

 OSB çalışması ile beraber yakın yerleşimde konut sorununa da çözüm getirecek proje geliştirilmesi gerektiğini,

 Bölgenin güneş enerjisi potansiyelinin enerji maliyetlerini düşürmek için değerlendirilmesi gerektiğini,

53 Fethiye ve Seydikemer Organize Sanayi Bölgesi Fizibilite Etüdü

 OSB planlama çalışmalarında mesleki eğitim merkezi/ okul olmasının yararlı olacağını,

 Devlet yatırım teşvikleri konusunda Burdur’un 3. Bölge, Aydın ve Denizli’nin 2 bölge olmasının dezavantajlarının değerlendirilmesi gerektiğini,

 İyi bir planlamanın maddi ve öz güven kayıplarının oluşması ihtimalini ortadan kaldıracağını,

 Bölge firmalarının önyargılarını ve motivasyon eksikliğini ortadan kaldıracak olumlu örnekler üzerinde durarak yatırımcı adaylarına bu konuda bilgilendirme yapılmasının gerektiğini,

 Bölgenin turizm ve tarımda önemli bir potansiyele sahip olduğunu, bu iki sektörün entegrasyonunu sağlayacak entegre gıda tesislerinin (Balık işleme, meyve sebze paketleme, kurutma, meyve suyu, zeytinyağı ve zeytin, salça, vb.) ön plana çıkartılmasını,

 İklimin bölgede yükseklik dolayısı ile biraz daha karasal iklim özellikleri taşıdığının değerlendirilmesinin yararlı olacağını,

 Yetişmiş yeterli işgücünün bölgeye çekilmesinin önemli olduğunu ve OSB’leşme sürecinde bu amaçla eğitim önlemleri alınması gerektiğini,

 Antalya pazarının da değerlendirilmesi gerektiğini belirttiler.

Katılımcılar ile ayrıca, imalat sanayini etkileyen yurt içi gelişmeler ile kurulacak OSB için hem iç (güçlü - zayıf yönler) hem de dış çevre (fırsatlar- tehditler) değişkenleri açısından SWOT analizi gerçekleştirilmiştir. Katılımcılar hiçbir etki altında kalmadan OSB’nin güçlü, zayıf yönleri ile süreçte değerlendirilmesi gereken fırsat ve tehditleri belirlemişlerdir.

Fethiye Ve Seydikemer Organize Sanayi Bölgesi Çalıştay Sonucu Swot AnaliziBulguları

İÇ ÇEVRE ANALİZİ GÜÇLÜ YÖNLER

 FTSO, Kaymakamlık, Belediye ve STK’lar istekliliği

 Hammadde kaynaklarına yakın o Mermer rezervleri o Tarımsal Ürünler

 OSB kurulması konusunda toplumsal bir uzlaşı ve beklenti var

 Arazinin özel mülkiyet dışında Hazine arazilerini de kapsıyor olması

 Küçük sanayi sitelerine sığmayan işletmelerin varlığı

 Bölgede suya ulaşma ile ilgili sorun yok

 Elektrik enerjisine ulaşmak kolay

ZAYIF YÖNLER

 Sanayicilerin motivasyon eksikliği

 Yerel üreticilerin tecrübesizliği

 Örnek olacak/ yol gösterecek deneyimli sanayici eksikliği

 Firmaların gelecek konusundaki hedef eksikliği

 Bir kısım ön yargılar, başarısızlıktan korkma

 Gıda ve mermer OSB kurulması durumunda arıtma tesisi zorunluluğu

 OSB alt yapı ihalesi yapılıncaya kadarki süreci FTSO ve Belediyelerim karşılamak zorunda olması

 Bölgede yetişmiş insan gücü yetersizliği

 Bölgede belirgin marka olmuş firmaların eksikliği

54 Fethiye ve Seydikemer Organize Sanayi Bölgesi Fizibilite Etüdü

DIŞ ÇEVRE ANALİZİ

FIRSATLAR

 Arazi OSB için çok müsait

 Arazi eğiminin ilk yatırım maliyetini düşürecek olması

 Arazinin 1/25.000 ölçekli nazım planda sanayi kullanımına tahsisinin yapılmış olması

 Toplu arıtma tesisi yapılmasının birim yatırım maliyetlerinde düşüşe sebep olarak yatırımı cazip kılabilecek hale getirmesi

 Bölgede sanayi yatırımları için yer bulma zorluğu/imar ve çevre sorunları

 Arsanın arsa maliyetleri açısından il içerisinde en makul fiyatların olduğu bölge (göreceli olarak diğer bölgelere göre düşük m2 fiyatı) olması

 Ulaşım yollarına kavşak noktasında olması

 Güneş enerjisi potansiyeli dolayısıyla enerji maliyetlerinin düşürülebilme imkânı

 Açılacak Karabel Tünelinin ulaşımı kolaylaştıracak olması

 Fethiye Üniversitesi kuruluş çalışmalarının yetişmiş insan gücü sayısına katkı sağlayacak olması

 Burdur’da kurulan OSB’lerde bekleyen yatırımcı talepleri

 OSB’lere devletçe sağlanan destekler

TEHDİTLER

 Bölgenin 1. Derece Deprem Kuşağında olması

 Milas OSB Olumsuz Deneyimi

 Bölgede mesleki eğitim veren okul sayısı az

 Bölgede yeterli konut stoku yok

 OSB Bölgesinin Muğla ilinde en karasal iklim özellikleri taşıyan yer olması

 Korkuteli’nde Antalya TSO tarafından kurulması düşünülen mermer ihtisas OSB

 Komşu illerin yatırım teşviklerinden daha fazla yararlanması (Denizli-2 /Burdur-3)

55 Fethiye ve Seydikemer Organize Sanayi Bölgesi Fizibilite Etüdü

10.2.2. Paydaş Beklentileri –Arama Konferansı ve Çalıştay Sonuçları

Paydaşların bilgi birikimlerinin ve beklentilerinin Fethiye ve Seydikemer OSB Fizbilite Etüdü çalışmasına aktarılması için bu 2 Şubat 2017 tarihinde Seydikemer Tufanlar Dinlenme Tesisinde Arama Konferansı faaliyeti gerçekleştirilmiştir. Aynı zamanda konferans ile paydaşların imalat sanayi ve OSB ile ilgili farkındalığının artırılması amaçlanmıştır.

Düzenlenen konferansa Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ile ilgili genel müdürlüklerin temsilcileri, OSBÜK temsilcileri, Valilik, Büyükşehir Belediyesi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi temsilcileri, Fethiye ve Seydikemer Kaymakamlığı, Fethiye ve Seydikemer Belediyesi, Fethiye Ticaret ve Sanayi Odası yetkileri,İMEAK Deniz Ticaret Odası Fethiye Şubesi, Elektrik Mühendisleri Odası Fethiye Temsilciliği, Fethiye ve Seydikemer Ziraat Odaları, Fethiye ve Seydikemer İlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlükleri, TÜRSAB BYK Batı Akdeniz Temsilciliği, Seydikemer Esnaf ve Sanatkarlar Odası, Mimarlar Odası Fethiye Temsilciliği, İnşaat Mühendisleri Odası Fethiye Şubesi temsilcileri ile başarılı OSB üst düzey yöneticileri ve FTSO tarafından Bölgede bilinen potansiyel yatırımcı ve girişimciler ile 438 üyesi bulunan 1 no’lu imalat grubunun tüm üyeleri davet edilmiştir. Sektör olarak gıda, mermer, mobilya ve plastik ve kauçuk ürünleri imalatçıları daha çok ilgi göstermiştir.

Seydikemer Belediye Başkanı Yakup Otgöz, Fethiye Belediye Başkan Yardımcısı Mete Atay, Muğla Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreter Yardımcısı Mahmut Nayir, Muğla Valiliği Yatırım İzleme ve Koordinasyon Kurulu Başkanlığı adına Hasan Cahit Tüfenkçi, Fethiye Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Akif Arıcan ve Meclis Başkanı Osman Çıralı, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Tarım Reformu Genel Müdürlüğü Organize Tarım ve Hayvancılık Bölgeleri Etüt ve Planlama Koordinatörü Ziraat Yüksek Mühendisi Fethi Molla, TOBB-ETÜ İşletme Bölüm Başkanı Prof. Dr. Ramazan Aktaş, PAGDER ASLAN Plastik İhtisas OSB Yönetim Kurulu Üyesi Ankara Sanayi Odası OSB önceki dönem Müteşebbis Heyet Üyesi Organize Sanayi Bölgeleri Üst Kuruluşu Delegesi Mehmet Yalçındere, ROTAM Danışmanlık Proje Koordinatörü Dr. Türkay Kısa ve Basın mensupları ile üyelerimizden Nace kodlarını esas alırsak, 32 Gıda İmalatçısı içerisinden zeytinyağı ağırlıklı 10 firma, 37 kişilik mermer ocakçılığı ve taş ve mermerlerin kesilmesi grubundan 13 üye firma, 15 kişilik kauçuk ve plastik ürünleri imalatından da 10 üye firma, kapasite raporu olan inşaat sektöründen 7, kapı imalatı yapan 4 firma katılmıştır. Basın, diğer oda ve kooperatif üyelerinden 9 katılım gerçekleşmiştir. Oda kurullarında görevli 15 kişi katılmıştır.

Seydikemer Tufanlar Düğün Salonunda yapılan toplam 90 paydaşın katıldığı çalıştay iki bölümden oluşmuştur. İlk bölümde uzman görüşleri alınmıştır. İkinci oturumda ise temel başlıklar dâhilinde küçük çalışma gruplar halinde toplanan paydaşlar “OSB olmalı mı?, Hangi sektör öncelikli olmalı?, OSB kuruluş yeri hakkında görüşleri? sorularına cevap aramıştır.

Grupların sözcülerine görüşlerini ifade etmeleri için söz verilmiştir. En son bölümde de potansiyel yatırımcılardan ön talep toplama formunu doldurmaları istenmiştir.

Bölgede kurulabilecek ihtisas organize sanayinin hangi sektörlere yönelik olabileceği görüşüldü ve yatırımcı talep durumu değerlendirildi. Tarım ve imalata yönelik ihtisas organize sanayi bölgesi seçeneklerinin görüşüldüğü çalıştayda, tarım ihtisas OSB için yüzde 70 devlet arazisi şartının bulunması sebebiyle, Yayla Gökben’deki OSB alanı olarak belirlenen

56 Fethiye ve Seydikemer Organize Sanayi Bölgesi Fizibilite Etüdü

mevcut yerin imalat sanayine uygun olduğu ortaya çıktı. Toplantıda Fethiye ve Seydikemer’de en yaygın imalat sanayi olan mermer ihtisas OSB kurulabileceği görüşü ağırlık kazanmıştır. Çalıştaya katılan mermer sektörü temsilcilerinin talebi üzerine mermer ihtisas OSB için ayrı bir toplantı yapılması, tarım OSB için farklı bir yer bulunması için çalışma başlatılması kararı alınmıştır.

Mermer sektörü katılımcıları ile 3 Şubat 2017 günü saat 10.00’da FTSO’da potansiyel yatırımcıların katıldığı bir toplantı yapılmıştır. Bu toplantıya 16 mermer sektörü yatırımcısı katılmış ve ivedilikle sektörün Mermer İhtisas OSB ihtiyacı dile getirilmiştir.

Bölgede mermer ve doğal taş ocakları ve işlenmesi faaliyeti ile iştigal eden işletmelerin çokluğu ile rezervlerin zenginliği dile getirilmiştir. Günümüzde klasik mermer üretim yöntemleri yerlerini modern üretim yöntemlerine bıraktığı ifade edilmiştir. Mermer işleme kapasiteleri sürekli büyümekte, ürünlerin ambalajlanmış ihracata hazır mamul hale getirildiği tesislerimizin sayısı sürekli olarak artmakta olduğu, ancak bölgede imar sorunları dolayısıyla yer bulmakta zorlandıkları, Blok mermer olarak yapılan ihracatımız artık büyük oranda mamul halde yapılmasına çalışıldığı, Doğal taş ihracatında katma değeri en yüksek ürün, işlenmiş mermer ve işlenmiş traverten olduğu, Mermerin, blok, kesilmiş veya parlatılmış olarak ihraç edilebildiği Sektörün ihracat potansiyeli, yatırımlara paralel olarak hızla gelişmekte olduğu ifade edilmiştir.

Yapılan değerlendirmeler sonrasında yatırımcılardan ön talep toplama formu doldurması istenmiştir. Ön talepler sonucu planlanan OSB’nin Mermer İhtisas OSB olması konusunda yoğun talep oluşmuştur.

57 Fethiye ve Seydikemer Organize Sanayi Bölgesi Fizibilite Etüdü