Kullanılan Ölçekler İçin Faktör Analizi

Faktör analizi, büyük miktardaki değişkenler arasındaki görünmeyen ilişkiyi ortaya çıkarmakta olup değişken sayısını en aza indirmekte, ilişkisi olmayan değişkenleri ayıran açıklayıcı bir çözümleme setidir (Tekin, 2007:256).

3.2.2.1. Pazar Odaklılık Ölçeği Faktör Analizi

Analiz sonuçlarının değerlendirilmesinde 137 kişiden oluşan örneklemin büyüklük açısından faktör analizi için veri yapısının uygunluğu Kaiser-Meyer-Olkin (KMO) örneklem yeterliliği ölçütü ile değerlendirilmiştir. KMO oranının 0,50 değerinin üzerinde olması istenmektedir. Bu oranın 0,70 değerinin üzerinde olması ise veri setinin faktör analizi yapmak için uygun olduğu anlamına gelmektedir.

Çalışmaya ait 137 kişilik örneklem grubuna ilişkin KMO ölçütü 0,727 olarak hesaplanmıştır. Bu değere göre çalışmaya ait veri setinin faktör analizi için oldukça uygun olduğu görülmektedir (Kalaycı, 2010:323).

Veri setinin faktör analizi için uygunluğunu değerlendiren diğer bir ölçüt olan Bartlett testi, değişkenler arasında yüksek korelasyon olup olmadığını test etmektedir (Kalaycı, 2010:321). Çalışmaya ait analiz sonucunda Bartlett test sonuçları (χ2=810,481; df=105, p=0,000; p<0,05)’nın anlamlı olduğu ve değişkenler arasında yüksek korelasyonların mevcut olduğu anlaşılmaktadır. Buna göre; veri seti faktör analizi için uygun olarak değerlendirilmiştir.

Ölçüm aracının faktör desenini ortaya koymak amacıyla tüm ölçekler için faktörleştirme yöntemi olarak temel bileşenler analizi ve döndürme yöntemi olarak da dik döndürme yöntemlerinden sosyal bilimler alanında en sık kullanılan Varimax yöntemi kullanılmıştır (Çokluk vd., 2012:242). Faktörleştirme sonucunda 16 maddeden oluşan ölçüm aracında faktör yük değeri düşük ve binişik madde olup olmadığı kontrol edilmiştir. Pazar Odaklılık ölçeğindeki 7 nolu maddenin düşük değere sahip olması ve iki farklı boyutta düşük faktör yükü ile yer alması nedeniyle analizden çıkartılmış ve geri kalan değişkenlerin alanyazına uygun bir şekilde ayrıldığı görülmüştür. Geri kalan 15 maddenin varyansa yaptıkları toplam katkı ise %58,117’dir.

Tablo 4: Pazar Odaklılık Ölçeğine İlişkin Açımlayıcı Faktör Analizi Sonuçları

Maddeler

Faktör Yük Değerleri MÜŞTERİ ODAKLILIK RAKİP ODAKLILIK FONKSİYONLAR ARASI KOORDİNASYON Pazar1 ,613 Pazar2 ,616 Pazar3 ,799 Pazar4 ,744 Pazar5 ,683 Pazar6 ,594 Pazar8 ,738 Pazar9 ,853 Pazar10 ,781 Pazar11 ,861 Pazar12 ,605

Pazar13 ,840

Pazar14 ,824

Pazar15 ,832

Pazar16 ,660

Kaiser-Meyer-Olkin Örneklem Yeterlilik Ölçütü: 0,727 Bartlett Testi : (χ2_{=810,481; df=105; p=0,000; p<0,05)} Toplam Varyans Açıklama Oranı : %58,117

3.2.2.2. Teknoloji Odaklılık Ölçeği Faktör Analizi Sonuçları

Analiz sonuçlarının değerlendirilmesinde 137 kişiden oluşan örneklemin büyüklük açısından faktör analizi için veri yapısının uygunluğu Kaiser-Meyer-Olkin (KMO) örneklem yeterliliği ölçütü ile değerlendirilmiştir. Çalışmaya ait 137 kişilik örneklem grubuna ilişkin KMO ölçütü 0,861 olarak hesaplanmıştır. Bu değerin 0,70’ten yüksek olması çalışmaya ait veri setinin faktör analizi için oldukça uygun olduğunu göstermektedir. Çalışmaya ait analiz sonucunda Bartlett test sonuçları (χ2=400,350; df=10, p=0,000; p<0,05)’nın anlamlı olduğu ve değişkenler arasında yüksek korelasyonların mevcut olduğu anlaşılmaktadır. Buna göre; veri seti faktör analizi için uygun olarak değerlendirilmiştir.

Faktörleştirme sonucunda 5 maddeden oluşan ölçüm aracında faktör yük değeri düşük ve binişik madde bulunmamaktadır. Dolayısıyla alanyazına uygun olarak tek boyut altında toplanan maddelerin varyansa yaptıkları toplam katkı %70,132’dir.

Tablo 5: Teknoloji Odaklılık Ölçeğine İlişkin Açımlayıcı Faktör Analizi Sonuçları Maddeler Faktör Yük Değerleri TEKNOLOJİ ODAKLILIK Teknoloji1 ,699 Teknoloji2 ,842 Teknoloji3 ,890 Teknoloji4 ,878 Teknoloji5 ,864

Kaiser-Meyer-Olkin Örneklem Yeterlilik Ölçütü: 0,861 Bartlett Testi : (χ2=400,350; df=10; p=0,000; p<0,05) Toplam Varyans Açıklama Oranı : %70,132

3.2.2.3. Yeni Hizmet Geliştirme Ölçeği Faktör Analizi Sonuçları

Çalışmaya ait 137 kişilik örneklem grubuna ilişkin KMO ölçütü 0,859 olarak hesaplanmıştır. Bartlett test sonuçları ise (χ2=476,225; df=28, p=0,000; p<0,05)’nın anlamlı olduğu ve değişkenler arasında yüksek korelasyonların mevcut olduğu anlaşılmaktadır. Buna göre; veri seti faktör analizi için uygun olarak değerlendirilmiştir.

Faktörleştirme sonucunda 8 maddeden oluşan ölçüm aracında faktör yük değeri düşük ve binişik madde bulunmamakla birlikte, orijinal ölçekten farklı olarak iki ayrı boyutta dağılım gösterdiği görülmüştür. Söz konusu maddelerin içeriği incelendiğinde, bu iki boyuttan ilkinin yeni hizmet geliştirilmesindeki çalışma ortamına ilişkin maddeleri, diğer boyutunun ise işletme ve yönetici tarafından çalışana sunulan fırsat yani desteklere ilişkin maddeleri kapsadığı görülmüştür. Dolayısıyla ilk boyut, “Yeni Hizmet Geliştirme ORTAM” ve ikinci boyut ise “Yeni Hizmet Geliştirme DESTEK” boyutları olarak adlandırılmıştır.

Tablo 6: Yeni Hizmet Geliştirme Ölçeğine Ait Açımlayıcı Faktör Analizi Sonuçları

Maddeler

Faktör Yük Değerleri

ORTAM DESTEK YHG1 ,783 YHG2 ,797 YHG3 ,728 YHG4 ,666 YHG5 ,632 YHG6 ,710 YHG7 ,822 YHG8 ,858

Kaiser-Meyer-Olkin Örneklem Yeterlilik Ölçütü: 0,859 Bartlett Testi : (χ2_{=476,225; df=28; p=0,000; p<0,05)} Toplam Varyans Açıklama Oranı : %66,170

Faktör analizi sonucu yeni hizmet geliştirme değişkenimizin iki alt boyuta (destek ve ortam) ayrılası neticesinde çalışmaya ilave yeni hipotezler eklenmiştir. Çalışmaya dahil edilen yeni hipotezler aşağıdaki tabloda verilmiştir.

Tablo 7: Araştırmaya Eklenen Yeni Hipotezler

1H1cA Yeni hizmet geliştirme ortamı katılımcıların cinsiyetlerine göre farklılaşmaktadır.

1H1cB Yeni hizmet geliştirme desteği katılımcıların cinsiyetlerine göre farklılaşmaktadır.

2H1cA Yeni hizmet geliştirme ortamı katılımcıların medeni durumlarına göre farklılaşmaktadır.

2H1cB Yeni hizmet geliştirme desteği katılımcıların medeni durumlarına göre farklılaşmaktadır.

3H1cA Yeni hizmet geliştirme ortamı katılımcıların yaşlarına göre farklılaşmaktadır.

3H1cB Yeni hizmet geliştirme desteği katılımcıların yaşlarına göre farklılaşmaktadır.

4H1cA Yeni hizmet geliştirme ortamı katılımcıların eğitim durumlarına göre farklılaşmaktadır.

4H1cB Yeni hizmet geliştirme desteği katılımcıların eğitim durumlarına göre farklılaşmaktadır.

5H1cA Yeni hizmet geliştirme ortamı katılımcıların unvanlarına göre farklılaşmaktadır.

5H1cB Yeni hizmet geliştirme desteği katılımcıların unvanlarına göre farklılaşmaktadır.

6H1cA Yeni hizmet geliştirme ortamı katılımcıların toplam çalışma yıllarına göre

farklılaşmaktadır.

6H1cB Yeni hizmet geliştirme desteği katılımcıların toplam çalışma yıllarına göre

farklılaşmaktadır.

7H1cA Yeni hizmet geliştirme ortamı katılımcıların mevcut konaklama işletmesindeki çalışma

yıllarına göre farklılaşmaktadır.

7H1cB Yeni hizmet geliştirme desteği katılımcıların mevcut konaklama işletmesindeki çalışma

yıllarına göre farklılaşmaktadır.

8H1a1 Pazar odaklılık ile yeni hizmet geliştirmenin ortam alt boyutu arasında anlamlı bir ilişki

vardır.

8H1a2 Pazar odaklılık ile yeni hizmet geliştirmenin destek alt boyutu arasında anlamlı bir ilişki

vardır.

8H1aA1 Pazar Odaklılığın müşteri alt boyutu ile yeni hizmet geliştirmenin ortam alt boyutu

arasında anlamlı bir ilişki vardır.

8H1aA2 Pazar Odaklılığın müşteri alt boyutu ile yeni hizmet geliştirmenin destek alt boyutu

arasında anlamlı bir ilişki vardır.

8H1aB1 Pazar odaklılığın rakip alt boyutu ile yeni hizmet geliştirmenin ortam alt boyutu arasında

anlamlı bir ilişki vardır.

8H1aB2 Pazar odaklılığın rakip alt boyutu ile yeni hizmet geliştirmenin destek alt boyutu arasında

anlamlı bir ilişki vardır.

8H1aC1 Pazar odaklılığın fonksiyonlar arası koordinasyon alt boyutu ile yeni hizmet geliştirmenin ortam alt boyutu arasında anlamlı bir ilişki vardır.

8H1aC2 Pazar odaklılığın fonksiyonlar arası koordinasyon alt boyutu ile yeni hizmet geliştirmenin destek alt boyutu arasında anlamlı bir ilişki vardır.

8H1b1 Teknoloji odaklılık ile yeni hizmet geliştirmenin ortam alt boyutu arasında anlamlı bir

ilişki vardır.

8H1b2 Teknoloji odaklılık ile yeni hizmet geliştirmenin destek alt boyutu arasında anlamlı bir

ilişki vardır.