KARŞILAŞTIRMA MATRİSLERİNİN OLUŞTURULMASI VE ÖNCELİK VEKTÖRLERİN BELİRLENMESİ
Bölüm 4.6.1’de anlatılan ve uygulaması yapılan normalizasyon işlemlerinin aynısı, alt kriterlere göre alternatifler için de yapılmaktadır. Bunu için; öncelikle karşılaştırma matrisi oluşturularak normalizasyon işlemi yapılır ve ardından öncelik vektörü hesaplarına geçilir. Aşağıda yer alan karşılaştırma matrislerine, aynı işlemler uygulandıktan sonra elde edilen sonuçlar ve öncelik vektörleri sırasıyla Tablo 4.10’dan Tablo 4.23‘e kadar verilmiştir.
4.7.1. Yedek Parça Stoku Kriterine Göre Alternatiflerin Karşılaştırılması
İşletmedeki yetkililerle yapılan görüşmeler sonucunda, uzman kişilerin ‘’Yedek Parça Stoku’’ kriterine verdikleri önem dereceleri (değerleri) aşağıdaki gibi belirlenmiştir.
Tamir - Onarım : 3
Zaman Esaslı Bakım : 7 Durum Esaslı Bakım : 5 Toplam Verimli Bakım : 9
136 Güvenirlik Merkezli Bakım : 8
Elde edilen ve yukarıda gösterilen bu değerler kullanılarak normalizasyon işlemi yapılır. Normalizasyon işlemi sonucunda “yedek parça stoku” kriterine göre hesplanan öncelik değerelri Tablo 4.10’da gösterilmiştir.
Tablo 4.10: Yedek Parça Stokuna Göre Alternatiflerin Karşılaştırması ve Öncelik Vektörü
YEDEK PARÇA STOKU T - O ZEB DEB TVB GMB ÖNCELİK
VEKTÖRÜ Tamir - Onarım ( T- O) 1 3/7 3/5 1/3 3/8 0,094 Zaman Esaslı Bakım (ZEB) 1 7/5 7/9 7/8 0,219 Durum Esaslı Bakım (DEB) 1 5/9 5/8 0,156 Toplam Verimli Bakım (TVB) 1 9/8 0,282
Güvenirlik Merkezli Bakım (GMB) 1 0,250 Yedek parça stoku kriterine göre en uygun bakım alternatifi incelendiğinde, “toplam verimli bakım” alternatifini seçmenin (en yüksek öncelik vektörü = 0,282) en uygun strateji olduğu, Tablo 4.10’da açıkça görülmektedir.
4.7.2. Bakım - Onarım Süresi Kriterine Göre Alternatiflerin Karşılaştırılması
İşletmedeki yetkililerle yapılan görüşmeler sonucunda, uzman kişilerin ‘’ Bakım - Onarım Süresi’’ kriterine verdiği önem dereceleri (değerleri) aşağıdaki gibi belirlenmiştir.
Tamir - Onarım : 3
Zaman Esaslı Bakım : 7 Durum Esaslı Bakım : 5 Toplam Verimli Bakım : 9 Güvenirlik Merkezli Bakım : 4
Elde edilen ve yukarıda gösterilen bu değerler kullanılarak normalizasyon işlemi yapılır. Normalizasyon işlemi sonucunda “bakım-onarım süresi” kriterine göre hesplanan öncelik değerelri Tablo 4.11’de gösterilmiştir.
137
Tablo 4.11: Bakım - Onarım Süresine Göre Alternatiflerin Karşılaştırma ve Öncelik Vektörü
BAKIM - ONARIM SÜRESİ T - O ZEB DEB TVB GMB VEKTÖRÜ ÖNCELİK Tamir - Onarım ( T- O) 1 3/7 3/5 1/3 3/4 0,107 Zaman Esaslı Bakım (ZEB) 1 7/5 7/9 7/4 0,250 Durum Esaslı Bakım (DEB) 1 5/9 5/4 0,179 Toplam Verimli Bakım (TVB) 1 9/4 0,322
Güvenirlik Merkezli Bakım (GMB) 1 0,143 Tablo 4.11’de görüldüğü gibi bakım-onarım süresine göre, en uygun bakım alternatifi “toplam verimli bakım” seçeneğidir. Tabloda görüldüğü gibi öncelik vektörü (0,322) ve uzmanların bu kritere verdiği önem derecesinden (9) yararlanılarak bu sonuca ulaşılmıştır.
4.7.3. Donanım Kriterine Göre Alternatiflerin Karşılaştırılması
İşletmedeki yetkililerle yapılan görüşmeler sonucunda, uzman kişilerin ’Donanım’’ kriterine verdiği önem dereceleri (değerleri) aşağıdaki gibi belirlenmiştir.
Tamir - Onarım : 9
Zaman Esaslı Bakım : 7 Durum Esaslı Bakım : 5 Toplam Verimli Bakım : 6 Güvenirlik Merkezli Bakım : 3
Elde edilen ve yukarıda gösterilen bu değerler kullanılarak normalizasyon işlemi yapılır. Normalizasyon işlemi sonucunda “donanım” kriterine göre hesplanan öncelik değerelri Tablo 4.12’de gösterilmiştir.
Tablo 4.12: Donanıma göre Alternatiflerin Karşılaştırma ve Öncelik Vektörü
DONANIM T - O ZEB DEB TVB GMB VEKTÖRÜ ÖNCELİK
Tamir - Onarım ( T- O) 1 9/7 9/5 3/2 3/1 0,300
Zaman Esaslı Bakım (ZEB) 1 7/5 7/6 7/3 0,233 Durum Esaslı Bakım (DEB) 1 5/6 5/3 0,167 Toplam Verimli Bakım (TVB) 1 2/1 0,200 Güvenirlik Merkezli Bakım (GMB) 1 0,100
138
Donanıma kriterine göre en uygun bakım alternatifi incelendiğinde, “tamir- onarım” alternatifini seçmenin (en yüksek öncelik vektörü = 0,300) en uygun strateji olduğu, Tablo 4.12’de açıkça görülmektedir.
4.7.4. Verimlilik Kriterine Göre Alternatiflerin Karşılaştırılması
İşletmedeki yetkililerle yapılan görüşmeler sonucunda, uzman kişilerin ‘’Verimlilik’’ kriterine verdiği önem dereceleri (değerleri) aşağıdaki gibi belirlenmiştir.
Tamir - Onarım : 3
Zaman Esaslı Bakım : 7 Durum Esaslı Bakım : 6 Toplam Verimli Bakım : 9 Güvenirlik Merkezli Bakım : 8
Elde edilen ve yukarıda gösterilen bu değerler kullanılarak normalizasyon işlemi yapılır. Normalizasyon işlemi sonucunda “verimlilik” kriterine göre hesplanan öncelik değerelri Tablo 4.13’de gösterilmiştir.
Tablo 4.13: Verimliliğe Göre Alternatiflerin Karşılaştırma ve Öncelik Vektörü
VERİMLİLİK T - O ZEB DEB TVB GMB VEKTÖRÜ ÖNCELİK
Tamir - Onarım ( T- O) 1 3/7 1/2 1/3 3/8 0,091 Zaman Esaslı Bakım (ZEB) 1 7/6 7/9 7/8 0,212 Durum Esaslı Bakım (DEB) 1 2/3 3/4 0,182 Toplam Verimli Bakım (TVB) 1 9/8 0,273
Güvenirlik Merkezli Bakım (GMB) 1 0,242
Tablo 4.13’de görüldüğü gibi verimliliğe göre, en uygun bakım alternatifi “toplam verimli bakım” seçeneğidir. Tabloda görüldüğü gibi öncelik vektörü (0,273) ve uzmanların bu kritere verdiği önem derecesinden (9) yararlanılarak bu sonuca ulaşılmıştır.
139
4.7.5. Personel Kriterine Göre Alternatiflerin Karşılaştırılması
İşletmedeki yetkililerle yapılan görüşmeler sonucunda, uzman kişilerin ‘’Personel’’ kriterine verdiği önem dereceleri (değerleri) aşağıdaki gibi belirlenmiştir.
Tamir - Onarım : 4
Zaman Esaslı Bakım : 5 Durum Esaslı Bakım : 6 Toplam Verimli Bakım : 8 Güvenirlik Merkezli Bakım : 7
Elde edilen ve yukarıda gösterilen bu değerler kullanılarak normalizasyon işlemi yapılır. Normalizasyon işlemi sonucunda “personel” kriterine göre hesplanan öncelik değerelri Tablo 4.14’de gösterilmiştir.
Tablo 4.14: Personele Göre Alternatiflerin Karşılaştırma ve Öncelik Vektörü
PERSONEL T - O ZEB DEB TVB GMB ÖNCELİK
VEKTÖRÜ Tamir - Onarım ( T- O) 1 4/5 2/3 1/2 4/7 0,133 Zaman Esaslı Bakım (ZEB) 1 5/6 5/8 5/7 0,167 Durum Esaslı Bakım (DEB) 1 3/4 6/7 0,200 Toplam Verimli Bakım (TVB) 1 8/7 0,266
Güvenirlik Merkezli Bakım (GMB) 1 0,234 Personel kriterine göre en uygun bakım alternatifi incelendiğinde, “toplam verimli bakım” alternatifini seçmenin (en yüksek öncelik vektörü = 0,266) en uygun strateji olduğu, Tablo 4.14’de açıkça görülmektedir.
4.7.6. Tesis Kriterine Göre Alternatiflerin Karşılaştırılması
İşletmedeki yetkililerle yapılan görüşmeler sonucunda, uzman kişilerin ‘’Tesis’’ kriterine verdiği önem dereceleri (değerleri) aşağıdaki gibi belirlenmiştir.
Tamir - Onarım : 3
Zaman Esaslı Bakım : 5 Durum Esaslı Bakım : 6
140 Toplam Verimli Bakım : 8
Güvenirlik Merkezli Bakım : 7
Elde edilen ve yukarıda gösterilen bu değerler kullanılarak normalizasyon işlemi yapılır. Normalizasyon işlemi sonucunda “tesis” kriterine göre hesplanan öncelik değerelri Tablo 4.15’de gösterilmiştir.
Tablo 4.15: Tesise Göre Alternatiflerin Karşılaştırma ve Öncelik Vektörü
TESİS T - O ZEB DEB TVB GMB ÖNCELİK
VEKTÖRÜ Tamir - Onarım ( T- O) 1 3/5 1/2 3/8 3/7 0,103 Zaman Esaslı Bakım (ZEB) 1 5/6 5/8 5/7 0,172 Durum Esaslı Bakım (DEB) 1 3/4 6/7 0,207 Toplam Verimli Bakım (TVB) 1 8/7 0,276
Güvenirlik Merkezli Bakım (GMB) 1 0,242 Tablo 4.15’de görüldüğü gibi tesise göre, en uygun bakım alternatifi “toplam verimli bakım” seçeneğidir. Tabloda görüldüğü gibi öncelik vektörü (0,276) ve uzmanların bu kritere verdiği önem derecesinden (8) yararlanılarak bu sonuca ulaşılmıştır.
4.7.7. Ürün Kriterine Göre Alternatiflerin Karşılaştırılması
İşletmedeki yetkililerle yapılan görüşmeler sonucunda, uzman kişilerin ‘’Ürün’’ kriterine verdiği önem dereceleri (değerleri) aşağıdaki gibi belirlenmiştir.
Tamir - Onarım : 3
Zaman Esaslı Bakım : 9 Durum Esaslı Bakım : 6 Toplam Verimli Bakım : 7 Güvenirlik Merkezli Bakım : 5
Elde edilen ve yukarıda gösterilen bu değerler kullanılarak normalizasyon işlemi yapılır. Normalizasyon işlemi sonucunda “ürün” kriterine göre hesplanan öncelik değereleri Tablo 4.16’da gösterilmiştir.
141
Tablo 4.16: Ürüne Göre Alternatiflerin Karşılaştırma ve Öncelik Vektörü
ÜRÜN T - O ZEB DEB TVB GMB ÖNCELİK
VEKTÖRÜ Tamir - Onarım ( T- O) 1 1/3 1/2 3/7 3/5 0,100 Zaman Esaslı Bakım (ZEB) 1 3/2 9/7 9/5 0,300
Durum Esaslı Bakım (DEB) 1 6/7 6/5 0,200 Toplam Verimli Bakım (TVB) 1 7/5 0,233 Güvenirlik Merkezli Bakım (GMB) 1 0,167
Ürün kriterine göre en uygun bakım alternatifi incelendiğinde, “zaman esaslı bakım” alternatifini seçmenin (en yüksek öncelik vektörü = 0,300) en uygun strateji olduğu, Tablo 4.16’da açıkça görülmektedir.
4.7.8. Çevre Kriterine Göre Alternatiflerin Karşılaştırılması
İşletmedeki yetkililerle yapılan görüşmeler sonucunda, uzman kişilerin ‘’Çevre’’ kriterine verdiği önem dereceleri (değerleri) aşağıdaki gibi belirlenmiştir.
Tamir - Onarım : 4
Zaman Esaslı Bakım : 7 Durum Esaslı Bakım : 8 Toplam Verimli Bakım : 6 Güvenirlik Merkezli Bakım : 5
Elde edilen ve yukarıda gösterilen bu değerler kullanılarak normalizasyon işlemi yapılır. Normalizasyon işlemi sonucunda “çevre” kriterine göre hesplanan öncelik değereleri Tablo 4.17’de gösterilmiştir.
Tablo 4.17: Çevreye Göre Alternatiflerin Karşılaştırma ve Öncelik Vektörü
ÇEVRE T - O ZEB DEB TVB GMB VEKTÖRÜ ÖNCELİK
Tamir - Onarım ( T- O) 1 4/7 1/2 2/3 4/5 0,133 Zaman Esaslı Bakım (ZEB) 1 7/8 7/6 7/5 0,234 Durum Esaslı Bakım (DEB) 1 4/3 8/5 0,266
Toplam Verimli Bakım (TVB) 1 6/5 0,200 Güvenirlik Merkezli Bakım (GMB) 1 0,167
142
Tablo 4.17’de görüldüğü gibi çevreye göre, en uygun bakım alternatifi “durum esaslı bakım” seçeneğidir. Tabloda görüldüğü gibi öncelik vektörü (0,266) ve uzmanların bu kritere verdiği önem derecesinden (8) yararlanılarak bu sonuca ulaşılmıştır.
4.7.9. Teknik Güvenirlik Kriterine Göre Alternatiflerin Karşılaştırılması İşletmedeki yetkililerle yapılan görüşmeler sonucunda, uzman kişilerin ‘’Teknik Güvenirlik’’ kriterine verdiği önem dereceleri (değerleri) aşağıdaki gibi belirlenmiştir.
Tamir - Onarım : 3
Zaman Esaslı Bakım : 4 Durum Esaslı Bakım : 6 Toplam Verimli Bakım : 9 Güvenirlik Merkezli Bakım : 7
Elde edilen ve yukarıda gösterilen bu değerler kullanılarak normalizasyon işlemi yapılır. Normalizasyon işlemi sonucunda “teknik güvenirlik” kriterine göre hesplanan öncelik değereleri Tablo 4.18’de gösterilmiştir.
Tablo 4.18: Teknik Güvenirliğe Göre Alternatiflerin Karşılaştırma ve Öncelik Vektörü
TEKNİK GÜVENİLİRLİK T - O ZEB DEB TVB GMB VEKTÖRÜ ÖNCELİK Tamir - Onarım ( T- O) 1 3/4 1/2 1/3 3/7 0,104 Zaman Esaslı Bakım (ZEB) 1 2/3 4/9 4/7 0,138 Durum Esaslı Bakım (DEB) 1 2/3 6/7 0,207 Toplam Verimli Bakım (TVB) 1 9/7 0,311
Güvenirlik Merkezli Bakım (GMB) 1 0,241 Teknik Güvenirlik kriterine göre en uygun bakım alternatifi incelendiğinde, “toplam verimli bakım” alternatifini seçmenin (en yüksek öncelik vektörü = 0,311) en uygun strateji olduğu, Tablo 4.18’de açıkça görülmektedir.
143
4.7.10. Makine-Teçhizat Kriterine Göre Alternatiflerin Karşılaştırılması İşletmedeki yetkililerle yapılan görüşmeler sonucunda, uzman kişilerin ‘’Makine-Teçhizat’’ kriterine verdiği önem dereceleri (değerleri) aşağıdaki gibi belirlenmiştir.
Tamir - Onarım : 4
Zaman Esaslı Bakım : 5 Durum Esaslı Bakım : 6 Toplam Verimli Bakım : 8 Güvenirlik Merkezli Bakım : 7
Elde edilen ve yukarıda gösterilen bu değerler kullanılarak normalizasyon işlemi yapılır. Normalizasyon işlemi sonucunda “makine-teçhizat” kriterine göre hesplanan öncelik değerelri Tablo 4.19’da gösterilmiştir.
Tablo 4.19 Makine-Teçhizata Göre Alternatiflerin Karşılaştırma ve Öncelik Vektörü
MAKİNE - TEÇHİZAT T - O ZEB DEB TVB GMB ÖNCELİK
VEKTÖRÜ Tamir - Onarım ( T- O) 1 4/5 2/3 1/2 4/7 0,133 Zaman Esaslı Bakım (ZEB) 1 5/6 5/8 5/7 0,167 Durum Esaslı Bakım (DEB) 1 3/4 6/7 0,200 Toplam Verimli Bakım (TVB) 1 8/7 0,266
Güvenirlik Merkezli Bakım (GMB) 1 0,234 Tablo 4.19’da görüldüğü gibi makine-teçhizata göre, en uygun bakım alternatifi “toplam verimli bakım” seçeneğidir. Tabloda görüldüğü gibi öncelik vektörü (0,266) ve uzmanların bu kritere verdiği önem derecesinden (8) yararlanılarak bu sonuca ulaşılmıştır.
4.7.11. Eğitim Kriterine Göre Alternatiflerin Karşılaştırılması
İşletmedeki yetkililerle yapılan görüşmeler sonucunda, uzman kişilerin ‘’Eğitim’’ kriterine verdiği önem dereceleri (değerleri) aşağıdaki gibi belirlenmiştir.
144 Zaman Esaslı Bakım : 4
Durum Esaslı Bakım : 6 Toplam Verimli Bakım : 9 Güvenirlik Merkezli Bakım : 7
Elde edilen ve yukarıda gösterilen bu değerler kullanılarak normalizasyon işlemi yapılır. Normalizasyon işlemi sonucunda “eğitim” kriterine göre hesaplanan öncelik değereleri Tablo 4.20’de gösterilmiştir.
Tablo 4.20: Eğitime Göre Alternatiflerin Karşılaştırma ve Öncelik Vektörü
EĞİTİM T - O ZEB DEB TVB GMB ÖNCELİK
VEKTÖRÜ Tamir - Onarım ( T- O) 1 3/4 1/2 1/3 3/7 0,104 Zaman Esaslı Bakım (ZEB) 1 2/3 4/9 4/7 0,138 Durum Esaslı Bakım (DEB) 1 2/3 6/7 0,207 Toplam Verimli Bakım (TVB) 1 9/7 0,311
Güvenirlik Merkezli Bakım (GMB) 1 0,241 Eğitim kriterine göre en uygun bakım alternatifi incelendiğinde, “toplam verimli bakım” alternatifini seçmenin (en yüksek öncelik vektörü = 0,311) en uygun strateji olduğu, Tablo 4.20’de açıkça görülmektedir.
4.7.12. Teknik Bilgi Kriterine Göre Alternatiflerin Karşılaştırılması İşletmedeki yetkililerle yapılan görüşmeler sonucunda, uzman kişilerin ’Teknik Bilgi’’ kriterine verdiği önem dereceleri (değerleri) aşağıdaki gibi belirlenmiştir.
Tamir - Onarım : 4
Zaman Esaslı Bakım : 6 Durum Esaslı Bakım : 7 Toplam Verimli Bakım : 9 Güvenirlik Merkezli Bakım : 8
145
Elde edilen ve yukarıda gösterilen bu değerler kullanılarak normalizasyon işlemi yapılır. Normalizasyon işlemi sonucunda “teknik bilgi” kriterine göre hesplanan öncelik değereleri Tablo 4.21’de gösterilmiştir.
Tablo 4.21: Teknik Bilgiye Göre Alternatiflerin Karşılaştırma ve Öncelik Vektörü
TEKNİK BİLGİ T - O ZEB DEB TVB GMB VEKTÖRÜ ÖNCELİK
Tamir - Onarım ( T- O) 1 2/3 4/7 4/9 1/2 0,118 Zaman Esaslı Bakım (ZEB) 1 6/7 2/3 3/4 0,176 Durum Esaslı Bakım (DEB) 1 7/9 7/8 0,206 Toplam Verimli Bakım (TVB) 1 9/8 0,265
Güvenirlik Merkezli Bakım (GMB) 1 0,235 Tablo 4.21’de görüldüğü gibi teknik bilgiye göre, en uygun bakım alternatifi “toplam verimli bakım” seçeneğidir. Tabloda görüldüğü gibi öncelik vektörü (0,265) ve uzmanların bu kritere verdiği önem derecesinden (9) yararlanılarak bu sonuca ulaşılmıştır.
4.7.13. Ürün Kalitesi Kriterine Göre Alternatiflerin Karşılaştırılması İşletmedeki yetkililerle yapılan görüşmeler sonucunda, uzman kişilerin ’’Ürün Kalitesi’’ kriterine verdiği önem dereceleri (değerleri) aşağıdaki gibi belirlenmiştir.
Tamir - Onarım : 4
Zaman Esaslı Bakım : 7 Durum Esaslı Bakım : 8 Toplam Verimli Bakım : 6 Güvenirlik Merkezli Bakım : 5
Elde edilen ve yukarıda gösterilen bu değerler kullanılarak normalizasyon işlemi yapılır. Normalizasyon işlemi sonucunda “ürün kalitesi” kriterine göre hesplanan öncelik değereleri Tablo 4.22’de gösterilmiştir.
146
Tablo 4.22: Ürün Kalitesine Göre Alternatiflerin Karşılaştırma ve Öncelik Vektörü
ÜRÜN KALİTESİ T - O ZEB DEB TVB GMB VEKTÖRÜ ÖNCELİK
Tamir - Onarım ( T- O) 1 4/7 1/2 2/3 4/5 0,133 Zaman Esaslı Bakım (ZEB) 1 7/8 7/6 7/5 0,234 Durum Esaslı Bakım (DEB) 1 4/3 8/5 0,266
Toplam Verimli Bakım (TVB) 1 6/5 0,200 Güvenirlik Merkezli Bakım (GMB) 1 0,167
Ürün kalitesi kriterine göre en uygun bakım alternatifi incelendiğinde, “durum esaslı bakım” alternatifini seçmenin (en yüksek öncelik vektörü = 0,266) en uygun strateji olduğu, Tablo 4.22’de açıkça görülmektedir.
4.7.14. Arıza Teşhisi Kriterine Göre Alternatiflerin Karşılaştırılması İşletmedeki yetkililerle yapılan görüşmeler sonucunda, uzman kişilerin ‘’Arıza Teşhisi’’ kriterine verdiği önem dereceleri (değerleri) aşağıdaki gibi belirlenmiştir.
Tamir - Onarım : 3
Zaman Esaslı Bakım : 4 Durum Esaslı Bakım : 8 Toplam Verimli Bakım : 6 Güvenirlik Merkezli Bakım : 7
Elde edilen ve yukarıda gösterilen bu değerler kullanılarak normalizasyon işlemi yapılır. Normalizasyon işlemi sonucunda “arıza teşhisi” kriterine göre hesplanan öncelik değereleri Tablo 4.23’de gösterilmiştir.
Tablo 4.23: Arıza Teşhisine Göre Alternatiflerin Karşılaştırma ve Öncelik Vektörü
ARIZA TEŞHİSİ T - O ZEB DEB TVB GMB VEKTÖRÜ ÖNCELİK
Tamir - Onarım ( T- O) 1 3/4 3/8 1/2 3/7 0,107 Zaman Esaslı Bakım (ZEB) 1 1/2 2/3 4/7 0,143 Durum Esaslı Bakım (DEB) 1 4/3 8/7 0,286
Toplam Verimli Bakım (TVB) 1 6/7 0,214 Güvenirlik Merkezli Bakım (GMB) 1 0,250
147
Tablo 4.23’de görüldüğü gibi arıza teşhisine göre, en uygun bakım alternatifi “durum esaslı bakım” seçeneğidir. Tabloda görüldüğü gibi öncelik vektörü (0,286) ve uzmanların bu kritere verdiği önem derecesinden (8) yararlanılarak bu sonuca ulaşılmıştır.
4.8. TUTARLILIĞIN HESAPLANMASI VE ALTERNATİFLERİN