1.4. Haberde Gerçeklik ve Tarafsızlık Kavramları
2.1.3. Konumuna Göre Uzmanlık Alanları
Medya kuruluĢlarının habere daha hızlı eriĢmek ve kurumlarla yakın iliĢkiler kurmak amacıyla belirli „noktalarda‟ görevlendirdiği muhabirleri vardır. „Nokta muhabiri‟ olarak tanımlanan muhabirler parlamento, emniyet, adliye, belediye gibi kurumlarda görev yaparlar. Bu kamu kurumlarında gazetecilerin sürekli olarak kalabileceği, ofis malzemeleri, internet gibi olanakların bulunduğu basın odaları vardır. Nokta muhabirleri çalıĢtıkları medya kuruluĢunun binalarına gitmek yerine, haber yaptıkları kurumların basın odalarında çalıĢırlar. Binanın içinde olmak, bu kurumda görev yapan çalıĢanlarla yakın iliĢkiler kurmayı, haber kaynakları oluĢturmayı sağlar. Öte yandan geliĢmelerden çabuk haberdar olma, konu hakkında ayrıntılı bilgi sahibi olma gibi avantajları beraberinde getirir. Öte yandan, nokta muhabirleri kendi alanı olmayan konularda daha zayıf reflekslere sahip olurlar.
2.1.3.1. Parlamento Muhabirliği
Mecliste alınan her türlü karar halkı doğrudan ilgilendirmektedir, toplumun her kesimi için önemli geliĢmeleri barındırır. Haber akıĢı sıralamasında ilk sıralarda genellikle parlamento haberlerinin yer alması bundandır. Bu alanda çalıĢan gazetecilerin meclis çalıĢanları ve milletvekilleri ile yakın temasları vardır. Meclis faaliyetlerini takip etmek için TBMM‟de basın bürosu bulunan basın mensupları „sürekli giriĢ kartına‟ sahip olmak durumundadır. TBMM‟de basın mensuplarının çalıĢmalarını düzenleyen yönetmeliğin dördüncü maddesine göre parlamento muhabiri “Basın ve yayın organlarınca, TBMM çalıĢmalarını izlemekle görevlendirilen ve bu yönetmelik hükümlerine göre kendilerine TBMM BaĢkanlığınca "Sürekli GiriĢ Kartı" verilen basın ve yayın mensubudur. ÇalıĢma koĢulları belli hükümlere bağlanan parlamento muhabirleri geniĢ anlamda parlamento haberlerinin konularını takip etmek,
araĢtırmak ve bunları uzmanlık bilgisiyle yorumlayarak halka sunmakla görevli muhabirlerdir”.58
Parlamento muhabirleri dıĢında TBMM'de bir toplantıyı izlemek veya görüĢme yapmak amacıyla gelen basın mensuplarına Basın ve Halkla ĠliĢkiler Müdürlüğü'nce geçici giriĢ kartı verilmektedir. Geçici giriĢ kartı verilenler, basın localarında kendilerine ayrılan yerlerde otururlar ve kulislere giremezler.
2.1.3.2. Polis – Adliye Muhabirliği
Polis-adliye muhabirliği en temel bölümlerdendir. Cinayet, hırsızlık, kavga, terör gibi gündelik hayatta heyecan ve korku yaratan olayları takip ettiği için ilgi çekici alanlardan biri olmuĢtur. Polis adliye muhabirlerinin temel kaynaklarını adliyeler, emniyet müdürlükleri, hastaneler gibi haber durakları oluĢturur. Emniyet Müdürlüklerinde ve adliyelerde basın mensuplarının sürekli kalabilmeleri için basın odaları vardır. Bu alanda adliyeler, dava dosyaları, duruĢmalar, hastaneler, acil servisler, emniyet müdürlükleri, jandarma, itfaiye, polis telsizi vs. temel haber kaynaklarını oluĢturur. 1 Nisan 2015‟te Türkiye‟nin en büyük adliye binası olan Çağlayan Adliyesinde Savcı Mehmet Selim Kiraz‟ın öldürülmesi ve 15 Temmuz 2016‟da FETÖ darbe giriĢiminin ardından adliye ve emniyet binasında çalıĢan muhabirler için özel kimlik kartları çıkarılmıĢ, sarı basın kartları bu alanda sürekli çalıĢan gazeteciler için yeterli sayılmamıĢtır.
2.1.3.3. Bölge Muhabirliği
Haberin hızlı bir Ģekilde üretilebilmesi için, Ġstanbul‟da çalıĢma alanları emniyet görevlendirme bölgeleri gözetilerek bölünmüĢtür. Kentin farklı bölgelerinde polis telsizi
dinleyerek haber takibi yapan, hızla ve birbiri ile yarıĢan „bölge‟ muhabirleri bulunmaktadır. Emniyet, itfaiye, sağlık personeli ile iliĢkileri ve telsiz kodlarına hakim olmaları nedeniyle patlama, yangın, cinayet, hırsızlık, gasp gibi asayiĢ konularında polis, ambulans ve itfaiye ile hemen hemen eĢ zamanlı olarak olay yerine ulaĢan ekiplerdir. Ġstanbul daha hızlı hareket etmek ve haber kaynaklarına çabuk ulaĢmak açısından A, B, ve C olarak coğrafi olarak üçe bölünmüĢtür. AA, DHA, ĠHA gibi kalabalık muhabir kadrosuna sahip olan kurumlarda, bu bölgeler de kendi içerisinde ayrılmakta, 3 vardiya olarak 7/24 telsiz takibi yapılmaktadır. Öte yandan Sabah gazetesinin de tüm bölgelerde muhabirleri bulunmaktadır. Yeni ġafak, Habertürk, TRT, NTV de her bölgede etkili olmasa da Ġstanbul‟un birçok noktasına ulaĢmaktadır.
Bölge ayrımı –kurumlar arasında küçük farklarla birlikte- Ģu Ģekildedir: A bölge Haliç‟ten Silivri‟ye doğru olan kısmı kapsar, kendi içinde üçe ayrılır. Fatih‟te Suriçi olarak adlandırılan Tarihi Yarımada‟nın bulunduğu bölgede bir ekip bulunmaktadır. Zeytinburnu‟ndan Avcılar‟a uzanan ikinci kısımise Bakırköy, Güngören, Esenler, Bahçelievler, Küçükçekmece, Bağcılar, BaĢakĢehir ilçelerini kapsar. Üçüncü kısım ise Avcılar‟dan baĢlayarak, Esenyurt, Büyükçekmece, Çatalca, Arnavutköy gibi merkeze uzak ilçeleri içerir. 3. Havalimanının açılması, kentin batısında artan nüfus nedeniyle Arnavutköy, GaziosmanpaĢa, Sultangazi, Eyüp ilçelerini kapsayan yeni bir ayrım yapılabilir.
B Bölge ise Haliç sınırlarından Sarıyer‟e kadar uzanmaktadır. Ġstanbul‟un en yoğun haber üretiminin olduğu Beyoğlu, BeĢiktaĢ, ġiĢli bu bölgededir.
C bölge ise Anadolu yakasının tamamını kapsamaktadır. C bölgesi de artan nüfus nedeniyle ikiye bölünmüĢtür. C1 olarak tanımlanan merkez ilçelerde Kadıköy, Üsküdar, Beykoz yer alırken C2 bölgesinde Kartal‟dan itibaren Tuzla‟ya uzanan bir sorumluluk alanı vardır.
BüyükĢehirlerden Ankara ve Ġzmir‟de kentte haber akıĢı henüz bölgelere göre ayrılmamıĢtır. Her iki ilde de telsiz dinleyerek habere ulaĢan muhabirler vardır. Ancak sorumluluk alanları tüm ili kapsamaktadır.
2.1.3.4. Belediye Muhabirliği
Belediye muhabirleri yerel yönetim politikaları, kent sorunları, kent suçları, imar, kamu ihaleleri v.b. konularında haber üretirler. Belediye muhabirlerinin çalıĢmaları için belediyenin binasında basın odası bulunmaktadır. Dolayısıyla belediye muhabirlerinin en yakın çalıĢma ortaklarını belediye meclis üyeleri, belediye personeli oluĢturur. Yerel gazetecilerin de yoğun olarak ilgilendiği branĢlardan biri olan belediye muhabirliği çevre ve emlak gibi konularda çalıĢan gazetecilerin de takip ettiği bir alandır.