Ġstanbul BüyükĢehir Belediye (ĠBB) Meclisi

BüyükĢehir belediyesinin organları meclis, encümen, baĢkanından oluĢmaktadır. Meclis, BüyükĢehir belediyesinin karar organı olup her ilçe belediyesi üyelerinin 1/5‟inin BüyükĢehir Belediye Meclisi‟ne seçilmesi ile oluĢur. BüyükĢehir belediye baĢkanı bu meclisin de baĢkanıdır ve ilçe belediye baĢkanları da meclisin doğal üyesidir. Meclis her ayın ikinci haftası önceden belirlenen gün ve yerde toplanır. BaĢkan meclis kararlarını veto edebilir ve meclisi feshedebilir. Meclis üye tam sayısının salt çoğunluğu kararı kabul ederse karar kesinleĢir.

91 _{Radikal gazetesinin kent muhabiri olan Elif Ġnce‟nin Ekoloji Kolektifi adına hazırladığı „Ġnternetten}

Kamusal Veriye UlaĢma Rehberi‟ adlı kitapçık, internet üzerinden eriĢilebilecek 30 kaynağın nasıl kullanılabileceği anlatılıyor. Aynı çalıĢmaya internet üzerinden PDF formatı ile de ulaĢılabilir. http://ekolojikolektifi.org/wp-content/uploads/2019/07/kvur-ei-EBOOK.pdf

Belediye muhabirleri meclis gündemlerini ve belediyenin gelir ve giderlerini oluĢturan kalemleri yakından takip eder. 5216 Sayılı BüyükĢehir Belediyesi kanununun 23 Maddesine göre belediyenin gelirlerini Ģunlar oluĢturmaktadır:92

a) Genel bütçe vergi gelirleri tahsilât toplamı üzerinden ilçe ve ilk kademe belediyelerine verilen paylardan Bakanlar Kurulu tarafından belirlenecek oranlar içinde ayrılarak Ġller Bankası tarafından gönderilecek pay.

b) BüyükĢehir belediye sınırları içinde yapılan genel bütçe vergi gelirleri tahsilât toplamı üzerinden Maliye Bakanlığı tarafından hesaplanıp, ertesi ayın sonuna kadar ilgili büyükĢehir belediyesine yatırılacak %5 pay.

c) 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanununda yer alan oran ve esaslara göre büyükĢehir belediyesince tahsil olunacak at yarıĢları dahil müĢterek bahislerden elde edilen Eğlence Vergisinin %20‟si müĢterek bahislere konu olan yarıĢların yapıldığı yerin belediyesine, % 30‟u nüfuslarına göre dağıtılmak üzere diğer ilçe ve ilk kademe belediyelerine ayrıldıktan sonra kalan % 50'si.

d) BüyükĢehir belediyesine bırakılan sosyal ve kültürel tesisler, spor, eğlence ve dinlenme yerleri ile yeĢil sahalar içinde tahsil edilecek her türlü belediye vergi, resim ve harçları.

e) BüyükĢehir belediyesinin yetki alanındaki meydan, bulvar, cadde ve ana yola cephesi bulunan binalar üzerindeki her türlü ilân ve reklamların vergileri ile asma, tahsis ve bakım ücretleri.

f) Park yerlerinin iĢletilmesinden elde edilen gelirin ilçe ve ilk kademe belediyelerine, nüfuslarına göre dağıtılacak %50'sinden sonra kalacak %50'si.

g) Hizmetlerin büyükĢehir belediyesi tarafından yapılması Ģartıyla 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanununda belirtilen oran ve esaslara göre alınacak yol, su ve kanalizasyon harcamalarına katılma payları.

h) Kira, faiz ve ceza gelirleri.

i) Kamu idare ve müesseselerinin yardımları.

j) Bağlı kuruluĢların kesin hesaplarındaki gelirleri ile giderleri arasında oluĢan fazlalık sonucu aktarılacak gelirler.

k) BüyükĢehir belediyesi iktisadî teĢebbüslerinin safi hasılâtından büyükĢehir belediye meclisi tarafından belirlenecek oranda alınan hisseler.

l) BüyükĢehir belediyesinin taĢınır ve taĢınmaz mal gelirleri. m) Yapılacak hizmetler karĢılığı alınacak ücretler.

n) ġartlı ve Ģartsız bağıĢlar. o) Diğer gelirler.

Giderler ise Madde 24‟e göre Ģöyle tanımlanır: Bakım onarım ve altyapı giderleri, personel ve eğitim giderleri, yatırım ve proje giderleri, zabıta ve itfaiye hizmet giderleri, vergi, resim, harç ve benzeri için yapılan tahsil giderleri, bağlı kuruluĢ ve Ģirket ortaklık giderleri, mezarlık giderleri, faiz ve borçlanma giderleri, muhtaç, özürlü ve yoksullara yapılan yardım giderleri, dava takip ve icra giderleri, temsili törenle ağırlama giderleri, avukatlık danıĢmanlık ve denetim ödemeleri, kamu yararına yapılacak ortak hizmet ve proje giderleri, sportif ve bilimsel faaliyet giderleri, kamu yoklaması ve araĢtırma giderleridir.93

31 Mart seçimlerinde Ġstanbul‟un 39 ilçesinde AKP 24, CHP 14, MHP 1 ilçe belediyesi kazanmıĢtır. Bu oranlara göre 310 üyeli ĠBB Meclisi'nde AKP 187, CHP 121 ve MHP 2 üyeye sahip olmuĢtur. Belediye baĢkanlığı seçimlerinin iptal edildiği, meclis üyesi seçimlerinin ise yenilenmediği 23 Haziran seçimlerinde ise Ekrem Ġmamoğlu, rakibi Binali Yıldırımla olan oy farkını 24 binden 800 bine taĢımıĢ, yeniden Ġstanbul‟un belediye baĢkanı seçilmiĢtir. 13 ilçede AKP‟nin oy kaybettiği seçimin

sonucunda meclis çoğunluğu AKP‟de yönetim ise CHP‟li Ekrem Ġmamoğlu‟nda kalmıĢtır. Meclis bir anlamda „kadük‟ durumda kalmıĢtır.94

YurttaĢa dayalı bir yerel yönetimde kent, mahalle meclislerinden baĢlayarak ilçe meclisleri ve il meclislerinden çıkan kararlarla yönetilir. Yerel seçimlerde ayrı oy pusulası ile seçilen meclis üyelerinin yer aldığı meclislerde kenti ilgilendiren konular ele alınmaktadır. Her ayın ikinci pazartesi baĢlayan Ġstanbul BüyükĢehir Meclisi oturumları ayda 5 günden, ĠBB BaĢkanı Ekrem Ġmamoğlu‟nun seçilmesi ile 2 güne düĢürülmüĢtür.95

2014-2018 yılları arasında mecliste görüĢülen konulara bakıldığında ağırlığı imar dosyalarının oluĢturduğu görülmektedir. 96

Ġmar ve Bayındırlık Komisyonunda 8.470 imar teklifi görüĢülürken, Ġstanbul‟un en öncelikli sorunlarından ulaĢımı ele alan UlaĢım ve Trafik Komisyonunda 1.093 rapor, Deprem ve Doğal Afet Komisyonunda 70 teklif rapor görüĢüldü. 4 yıl içerisinde Engelsiz Hayat Komisyonunda ise 55 teklif rapor görüĢüldü.

ĠBB Meclisi‟nde gazetecilerin ve vatandaĢların oturumları izlemesi için küçük bir balkon yer almaktadır. Ekrem Ġmamoğlu‟nun yönetime gelmesiyle birlikte meclis toplantıları canlı olarak ĠBB‟nin sosyal medya hesaplarından izlenebilmektedir. ĠBB Sosyal Medya ekibinden alınan verilere göre, ĠBB ve Ekrem Ġmamoğlu‟nun Facebook, Youtube, Twitter hesapları üzerinden, yeni dönemin baĢında, genellikle de gergin geçen oturumlar yaklaĢık 3,5 milyon kiĢi tarafından izlenmiĢtir.97