Konsolide Likidite Riski Yönetimi ve Likidite Karşılama Oranına İlişkin Açıklamalar Likidite riski, nakit akışlarındaki dengesizlik sonucu nakit çıkışlarını tam olarak ve zamanında

karşılayacak düzeyde ve niteliklerde nakit mevcuduna veya nakit girişine sahip olmaması sonucu Grubun maruz kalabileceği zarar olasılığıdır.

Likidite riski, piyasaya gerektiği gibi girilememesi, piyasada oluşan engeller ve bölünmeler nedeniyle pozisyonların uygun fiyatta, yeterli tutarda ve hızla kapatılamaması veya pozisyonlardan çıkılamaması sonucu oluşabilmektedir.

a. Ana Ortaklık Bankanın risk kapasitesi, likidite riski yönetiminin sorumlulukları ve yapısı, likidite riskinin banka içinde raporlaması, likidite riski stratejisinin, politika ve uygulamalarının yönetim kurulu ve iş kollarıyla iletişiminin nasıl sağlandığı hususları dahil olmak üzere likidite riski yönetimine ilişkin bilgiler:

Ana Ortaklık Bankanın temel politikası, her türlü yükümlülüğün likit kaynaklarla zamanında karşılanabilecek nitelikte bir aktif yapısının idamesi yönündedir.

Likidite riski yönetimi ile, Ana Ortaklık Bankanın maruz kalabileceği potansiyel likidite riskinin ölçülebilir ve kabul edilebilir düzeyde tutulması suretiyle Ana Ortaklık Banka istikrarının muhafaza edilmesi esastır. Bu surette, Ana Ortaklık Banka likidite pozisyonundan doğabilecek potansiyel zararlardan Ana Ortaklık Bankanın sermayedarlarının da korunması amaçlanır.

Ana Ortaklık Bankanın likidite riski politika ve uygulama usulleri, Yönetim Kurulu’nca onaylanır.

Bu politika ve uygulama usulleri ile aşağıdaki unsurlar adreslenir:

Ana Ortaklık Banka Yönetim Kurulu’nun Gözetimi:

- Ana Ortaklık Bankanın yıllık bütçesi ile orta ve uzun vadedeki büyüme stratejisi ile uyumlu olarak, likidite riski yönetimi ile ilgili politika ve uygulama usulleri, Yönetim Kurulu’nca onaylanır.

- Ana Ortaklık Bankanın yıllık bütçesi ile orta ve uzun vadedeki büyüme stratejisi ile uyumlu olarak, likidite riski profilini karşılayacak bir biçimde de Yönetim Kurulu’nca özkaynak yapısı belirlenir.

- Ana Ortaklık Bankanın likidite riskinin ölçülmesi, izlenmesi, kontrol edilmesi, denetlenmesi ve yönetilmesi işlevlerinin etkin bir biçimde yürütülmesini teminen görev, yetki ve sorumluluklar, ilgili komite ve birimlerin yönetmelikleri ile belirlenir.

Ana Ortaklık Banka Üst Düzey Yönetimin Gözetimi:

- Ana Ortaklık Bankanın likidite riskinin ölçülmesi, izlenmesi, kontrol edilmesi, denetlenmesi ve yönetilmesi işlevlerine ilişkin görev, yetki ve sorumluluk alanları itibariyla gereken sistem ve standartlar yapılandırılır.

- Ana Ortaklık Bankanın likidite riski ile ilgili süreçlerin yürütülmesini teminen gereken bilgi sistemleri altyapısının yanısıra insan kaynağının teknik ve teorik gelişimini sağlayacak önlemler alınır.

- Yeni bankacılık uygulamaları kapsamında sunulması planlanan yeni ürün ve hizmetlerden doğabilecek likidite riskinin analizi yapılır.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM (devamı)

KONSOLİDE MALİ BÜNYEYE VE RİSK YÖNETİMİNE İLİŞKİN BİLGİLER (devamı) V. Konsolide Likidite Riski Yönetimi ve Likidite Karşılama Oranına İlişkin Açıklamalar (devamı)

Yönetim Kurulu ve üst düzey yönetim, likidite riski yönetimi çerçevesindeki sorumlulukları Aktif Pasif Komitesi, Hazine ve Risk Yönetimi birimleri arasında, işlevlere göre ayrıştırır.

Buna göre; Yönetim Kurulu, Grubun bilanço ve kaynak kullanımı ile finansal yönetimden sorumlu yönetim komitesi olarak Aktif Pasif Komitesi’ni (APKO) yetkilendirir. APKO, bilanço yönetimi;

fonlama stratejileri ve kaynak planlaması; likidite yönetimi; stress testleri ile senaryo analizlerinin yönlendirilmesi ile ilgili stratejileri şekillendirir. Hazine ise Grup bilançosunun ve likiditesinin yönetilmesini teminen APKO tarafından şekillendirilen taktik stratejileri yerine getirir.

Ana Ortaklık Banka Yönetim Kurulu, likidite riski ile ilgili olarak “Risk Limitleri” kabul etmiştir.

Bunlara uyum düzenli olarak izlenmekte ve gerek ekonomik koşullar gerekse de stratejideki değişikliklere göre yılda en az bir kere gözden geçirilerek, gerekli görüldüğünde de güncellenmektedir.

Risk Limitleri’ne uyum durumu, Ana Ortaklık Banka Yönetim Kurulu’nun aylık olağan toplantılarının zorunlu bir gündem maddesini teşkil etmektedir.

Grubun likidite riski profili ise Risk Yönetimi Müdürlüğü’nce izlenmekte ve değerlendirilmektedir.

Risk Yönetimi Müdürlüğü, “Risk Limitleri”ne uyumun yansıra analiz, izleme ve değerlendirme süreci içinde elde ettiği bulguları haftalık bazda APKO’nun ve aylık bazda da Yönetim Kurulu’nun değerlendirmesine sunmaktadır.

b. Likidite yönetiminin ve fonlama stratejisinin merkezileşme derecesi ile Ana Ortaklık Banka ve Ana Ortaklık Bankanın ortaklıkları arasındaki işleyişi hakkında bilgiler:

Ana Ortaklık Bankanın likidite yönetimi merkezi olmayan bir yapıdadır. Bu kapsamda da Ana Ortaklık Banka’nın iştirakleri ve bağlı ortaklıkları, bünyeleri dahilinde likidite yönetiminden sorumlu birim/bölüm/servisler vasıtasıyla likidite yönetimini yürütür durumdadır. Bunun yanısıra Ana Ortaklık Banka, yasal sınırları gözetmek suretiyle, piyasa koşulları dahilinde iştiraklerine ve bağlı ortaklıklarına borçlanma imkȃnı sağlamaktadır.

c. Fon kaynaklarının ve sürelerinin çeşitliliğine ilişkin politikalar dahil olmak üzere Ana Ortaklık Banka’nın fonlama stratejisine ilişkin bilgi:

Likidite, Grubun gerek büyüme stratejilerini ve gerekse yükümlülüklerini, kabul edilemez bir zarara maruz kalmaksızın, zamanında fonlayabilme yeteneği olarak kabul edilir.

Grubun likiditesinin yönetiminde de aşağıdaki unsurlar değerlendirilir:

- Mevcut ve gelecek dönem için öngörülen aktif kalitesi, - Mevcut ve gelecek dönem için öngörülen fonlama ihtiyacı, - Kolaylıkla likide edilebilir aktif yaratılması,

- Düzenli nakit akışına sahip aktif yaratılması,

- Fon kaynaklarının çeşitlendirilmesi ve yoğunlaşmanın engellenmesi.

Mevduat, Grup likiditesinin temelidir. Bu bağlamda, istikrarlı büyüme sergileyen mevduat yapısının idame ettirilmesi esastır.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM (devamı)

KONSOLİDE MALİ BÜNYEYE VE RİSK YÖNETİMİNE İLİŞKİN BİLGİLER (devamı) V. Konsolide Likidite Riski Yönetimi ve Likidite Karşılama Oranına İlişkin Açıklamalar (devamı)

Grup, Türk bankacılık sektöründe mevduat yapısının genelde kısa vadeli olduğunu; bununla beraber, vadeli mevduatların sıklıkla temdit edildiğini ve gerçek vadelerin açılış (sözleşme) vadelerinden çok daha uzun olduğunu kabul eder. Bu kapsamda da vadeli mevduatların yenilenme (temdit edilme) oranlarının sürekli olarak izlenmesini esas alır.

Mevduat hareketleri, iki ayrı başlık altında analiz edilir:

- Vadeli mevduattaki hareketlilik: ile vadeli mevduat bakiyelerinin yenilenme (temdit) sıklığının belirlenmesi hedeflenir;

- Vadesiz mevduattaki hareketlilik: ile vadesiz mevduat bakiyelerinin de zaman içerisindeki hareketliliği belirlenerek, vadesiz mevduatta hareketli ve çekirdek kısımların belirlenmesi hedeflenir.

Gerek vadeli ve gerekse vadesiz mevduat, para birimi ve tasarruf-ticari mevduat türü bazlarında ayrıştırılmak suretiyle analiz edilir.

Grup likiditesinin bir göstergesi olarak, mevduattaki yoğunlaşmanın yanısıra gerçek ve tüzel kişi dağılımı ile Türk Parası ve yabancı para dağılımı da izlenir.

Piyasa likiditesinin göstergesi olarak, aktif büyüklüklerine göre ilk 10 özel mevduat bankasının mevduat faizi ortalaması ile gecelik repo faizi arasındaki spread izlenir.

d. Ana Ortaklık Bankanın toplam yükümlülüklerinin asgari yüzde beşini oluşturan para birimleri bazında likidite yönetimine ilişkin bilgi:

Ana Ortaklık Banka, likidite riskinin etkisini ölçmek ve izlemek için ise mevcut ve gelecek likidite ihtiyacını gösteren nakit akışı uyumsuzluğu (gap) analizlerini kullanmaktadır. Ana Ortaklık Banka, bu analizlerde varlık ve yükümlülük kalemleri ile bilanço dışı kalemlerin vadeleri ile ilgili olarak Yönetim Kurulu’nca onaylanan vade varsayımlarını esas almaktadır. Bu varsayımlarda da, borçlu cari ve kredili mevduat hesapları ile vadesiz ve vadeli mevduat ile ilgili davranışsal özellikler kullanılmaktadır.

Nakit akışı uyumsuzluğu (gap) analizlerinde:

- Toplam, Türk Parası ve yabancı para kalemler ayrı ayrı tablolaştırılmakta;

- Ana Ortaklık Bankanın toplam aktiflerinin % 5’ini aşan yabancı para kalemler için ayrı ayrı hesaplama yapılmakta;

- Ana Ortaklık Bankanın toplam aktiflerinin % 5’ini aşmayan diğer yabancı para kalemler ise EUR cinsi kalemlerle toplulaştırılmaktadır.

e. Kullanılan likidite riski azaltım tekniklerine ilişkin bilgi:

Ana Ortaklık Banka ve Şekerbank (Kıbrıs) Ltd., likiditesinin izlenmesinde “Toplam Likidite Karşılama” ve “Yabancı Para Likidite Karşılama” oranlarına uyumu da titizlikle gözetmektedir. Ana Ortaklık Banka ve Şekerbank (Kıbrıs) Ltd. Yönetim Kurulu, bu rasyoların tabi bulunduğu yasal limitleri “Risk Limitleri” kabul etmiş ve ayrıca “Risk Göstergeleri” tesis etmiştir.

Ana Ortaklık Banka ve Şekerbank (Kıbrıs) Ltd. Yönetim Kurulu, likidite riski ile ilgili olarak yasal

“Likidite Karşılama” oranlarının yanısıra özkaynaklarla ilişkili “Risk Limitleri” kabul etmiş ve belirli vade dilimlerinde oluşabilecek potansiyel likidite uyumsuzluğunun, Ana Ortaklık Banka ve Şekerbank (Kıbrıs) Ltd. özkaynaklarının hangi oranında sınırlandırılabileceğini belirlemiştir. Bu sınırlara uyum düzenli olarak izlenmekte ve gerek ekonomik koşullar ve gerekse de Ana Ortaklık Banka ve Şekerbank (Kıbrıs) Ltd. stratejisindeki değişikliklere göre yılda en az bir kere gözden geçirilerek, gerekli görüldüğünde de güncellenmektedir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM (devamı)

KONSOLİDE MALİ BÜNYEYE VE RİSK YÖNETİMİNE İLİŞKİN BİLGİLER (devamı) V. Konsolide Likidite Riski Yönetimi ve Likidite Karşılama Oranına İlişkin Açıklamalar

(devamı)

Likidite riski, aşağıdaki “Risk Limitleri” üzerinden de değerlendirilmektedir:

Likidite Riski

1 yıldan uzun vadeli nakdi krediler (nakit akışına göre) / Özkaynaklar 1 milyon TL ve üzeri vadeli mevduat / Toplam vadeli mevduat

Bunlara ek olarak, kredi tarafında düzenli nakit akışı yapısı sunan ürünlere ağırlık verilmesi; mevduat tarafında da tabana yaygın ve “granüler” bir yapı şekillendirilmesi; alternatif birer fon kaynağı olarak TL bono ihraçlarının düzenli olarak yürütülmesi ve finansal kuruluşlardan sağlanan (Varlık Teminatlı Menkul Kıymetler, sendikasyon, vs) uzun vadeli kaynaklara ağırlık verilerek fon kaynaklarının çeşitlendirilmesi gibi aksiyonlar, belli başlı likidite riski azaltım teknikleri arasındadır.

f. Stres testinin kullanımına ilişkin açıklama:

Likidite yönetimi açısından, hem Ana Ortaklık Banka’nın likiditesini hem de piyasaya ilişkin likidite riskini gözetebilmek amacıyla “ters stress testleri” şekillendirilmektedir. Bu surette, 3 yıllık öngörü süresi içerisinde “Likidite Karşılama” oranlarının ne gibi aşırı durumlarda yasal sınırlara gelebileceği değerlendirilmektedir. Öncelikle, 3 yıllık öngörü süresi içerisinde “Likidite Karşılama” oranlarının hangi düzeylerde olabileceği simüle edilmektedir. Ardından, bahse konu oranları yasal sınırlara getirebilecek “potansiyel” likidite açıkları ile gerçek likidite açıkları kıyaslanmakta ve elde edilen simülasyon sonuçları çerçevesinde de APKO bünyesinde gereken aksiyon alınmaktadır.

g. Likidite acil ve beklenmedik durum planına ilişkin genel bilgi:

Grubun hem Merkez Bankası’ndaki hem de Borsa İstanbul’daki gecelik repo limitlerinin yanısıra limit boşlukları sürekli olarak izlenmektedir. Grubun vadesiz mevduatın tamamının çekilmesi gibi en kötü durum senaryosuna karşılık, mevcut vadesiz mevduat tutarı kadar limit boşluğu bırakılması esastır. Bu kapsamda da APKO, piyasa koşullarını değerlendirerek alternatif likidite stratejileri oluşturmaktadır.

Likidite karşılama oranı:

“Likidite Karşılama” oranı, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafından yayımlanan

“Bankaların Likidite Karşılama Oranı Hesaplamasına İlişkin Yönetmelik” uyarınca bankaların

“yüksek kaliteli likit varlık” stoğunun, gelecek bir aylık dönemdeki net nakit çıkışına bölünmesi suretiyle hesaplanmaktadır.

Dolayısıyla bu oranlar, Grubun her an likide edebileceği ve herhangi bir teminata konu etmediği likit varlıklarının düzeyi ile varlık, yükümlülük ve bilanço dışı kalemlerden doğan nakit girişleri ile çıkışlarından etkilenir durumdadır.

Grubun “yüksek kaliteli likit varlık” stoğu ise nakit değerler ve T.C. Merkez Bankası nezdindeki kalemlerin yanısıra T.C. Hazinesi tarafından ihraç edilen; ancak, gerek repo işlemlerine ve gerekse teminata konu edilmeyen borçlanma senetlerinden oluşmaktadır.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM (devamı)

KONSOLİDE MALİ BÜNYEYE VE RİSK YÖNETİMİNE İLİŞKİN BİLGİLER (devamı) V. Konsolide Likidite Riski Yönetimi ve Likidite Karşılama Oranına İlişkin Açıklamalar

(devamı)

Likidite karşılama oranı (devamı):

Grubun temel fon kaynağı ise mevduattır. Mevduat dışında, kayda değer diğer fon kaynakları ise repo işlemlerinden sağlanan fonlar, ihraç edilen menkul kıymetler, finansal kuruluşlardan sağlanan uzun vadeli (Varlık Teminatlı Menkul Kıymetler, sendikasyon, vs) kaynaklardır.

Cari Dönem

2 Gerçek kişi mevduat ve perakende mevduat 11,810,640 4,613,710 1,006,376 461,371

3 İstikrarlı mevduat 3,493,760 - 174,688 -

4 Düşük istikrarlı mevduat 8,316,880 4,613,710 831,688 461,371

5 Gerçek kişi mevduat ve perakende mevduat dışında kalan teminatsız borçlar 4,739,432 2,248,106 3,055,727 1,274,156

6 Operasyonel mevduat 454,020 276,296 113,505 69,074

7 Operasyonel olmayan mevduat 3,272,401 1,617,027 1,929,211 850,299

8 Diğer teminatsız borçlar 1,013,011 354,783 1,013,011 354,783

9 Teminatlı borçlar 458 -

10 Diğer nakit çıkışları 3,200,856 551,718 3,014,127 517,200

11 Türev yükümlülükler ve teminat tamamlama yükümlülükleri 2,869,237 494,188 2,869,237 494,188

12 Yapılandırılmış finansal araçlardan borçlar 3,171 - 3,171 -

13

Finansal piyasalara olan borçlar için verilen ödeme taahhütleri ile diğer

bilanço dışı yükümlülükler 328,448 57,530 141,719 23,012

14

Herhangi bir şarta bağlı olmaksızın cayılabilir bilanço dışı diğer yükümlülükler

ile sözleşmeye dayalı diğer yükümlülükler 71,000 72,460 3,550 3,623

15 Diğer cayılamaz veya şarta bağlı olarak cayılabilir bilanço dışı borçlar 3,497,851 406,482 393,448 48,350

16 TOPLAM NAKİT ÇIKIŞLARI 7,473,686 2,304,700

17 Teminatlı alacaklar - - - -

18 Teminatsız alacaklar 2,085,323 471,357 1,341,635 349,769

19 Diğer nakit girişleri 2,824,957 2,389,865 2,824,958 2,389,864

20 TOPLAM NAKİT GİRİŞLERİ 4,910,280 2,861,222 4,166,593 2,739,633

Üst Sınır Uygulanmış Değerler

21 TOPLAM YKLV STOKU 3,462,778 2,054,137

22 TOPLAM NET NAKİT ÇIKIŞLARI 3,307,093 576,175

23 LİKİDİTE KARŞILAMA ORANI (%) 104.71 356.51

(*) Haftalık basit aritmetik ortalama alınmak suretiyle hesaplanan değerlerin son üç ay için hesaplanan basit aritmetik ortalaması

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM (devamı)

KONSOLİDE MALİ BÜNYEYE VE RİSK YÖNETİMİNE İLİŞKİN BİLGİLER (devamı)

V. Konsolide Likidite Riski Yönetimi ve Likidite Karşılama Oranına İlişkin Açıklamalar