KONSOLİDE RİSK YÖNETİMİNE İLİŞKİN AÇIKLAMALAR (Devamı) 1. Konsolide Finansal Tablolar ile Risk Tutarları Arasındaki Bağlantılar

a) Muhasebesel konsolidasyon ve yasal konsolidasyon kapsamı arasındaki farklar ve eşleştirme

Finansal tablolarda raporlanan TMS uyarınca değerlenmiş tutar (*)

Yasal konsolidasyon kapsamındaki TMS uyarınca değerlenmiş tutar

Kalemlerin TMS uyarınca değerlenmiş tutarı Kredi riskine tabi

Karşı taraf kredi riskine tabi

Menkul kıymetleştirme

pozisyonları Piyasa riskine tabi

Sermaye yükümlülüğüne tabi olmayan

Satılmaya hazır finansal varlıklar (net) 59.128.214 59.128.214 12.280.871 19.470.378 - 27.014.433 -

Krediler ve alacaklar 244.074.345 244.074.345 244.071.892 - - - 2.453

Faktoring alacakları - - - - - - -

Vadeye kadar elde tutulacak yatırımlar (net) 8.794.915 8.794.915 4.108.987 4.685.928 - - -

İştirakler (net) 118.911 105.886 105.886 - - - -

Satış amaçlı elde tutulan ve durdurulan faaliyetlere ilişkin duran varlıklar (net) 563.015 563.015 563.015 - - - -

Diğer aktifler 2.730.720 2.708.468 2.708.468 - - - -

Toplam varlıklar 371.922.921 371.881.925 318.012.058 25.943.383 - 27.055.258 508.694

Yükümlülükler

(*) Bankaların Konsolide Finansal Tablolarının Düzenlenmesine İlişkin Tebliğ’in 5. maddesinin 6. fıkrası uyarınca hazırlanan konsolide finansal tabloların cari döneme ilişkin tutarı, mali olmayan ortaklıkların 31 Aralık 2016 tarihli geçici finansal tabloları kullanılarak hazırlanmıştır.

MALİ BÜNYEYE VE RİSK YÖNETİMİNE İLİŞKİN BİLGİLER (Devamı)

IX. KONSOLİDE RİSK YÖNETİMİNE İLİŞKİN AÇIKLAMALAR (Devamı)

b) Risk tutarları ile konsolide finansal tablolardaki TMS uyarınca değerlenmiş tutarlar arasındaki farkların ana kaynakları

pozisyonları Karşı taraf kredi riskine tabi

Piyasa riskine tabi Yasal konsolidasyon kapsamındaki varlıkların TMS

uyarınca değerlenmiş tutarları 371.881.925 318.012.058 - 25.943.383 27.055.258

Yasal konsolidasyon kapsamındaki yükümlülüklerin

TMS uyarınca değerlenmiş tutarları - - - 45.164.412 -

Yasal konsolidasyon kapsamındaki toplam net tutar 371.881.925 318.012.058 - (19.221.029) 27.055.258

Bilanço dışı tutarlar 146.873.354 45.859.575 - 41.438.831 -

Risk tutarları 518.755.279 363.871.633 - 22.217.802 27.055.258

c) TMS uyarınca değerlenmiş tutarlar ile risk tutarları arasındaki farklara ilişkin açıklamalar

Varlık ve yükümlülüklerin finansal tablo değerleri ile sermaye yeterliliği hesaplamasına dahil edilen değerleri arasında önemli bir fark bulunmamakadır.

2. Kredi Riski Açıklamaları 1) Kredi riski ile ilgili genel bilgiler

a) Kredi riskiyle ilgili genel niteliksel bilgiler

i. Bankanın iş modelinin, kredi riski profilindeki bileşenlere nasıl dönüştüğü

BDDK tarafından 11 Temmuz 2014 tarih ve 29057 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Bankaların İç Sistemleri ve İçsel Sermaye Yeterliliği Değerlendirme Süreci Hakkında Yönetmeliğin 38. maddesi gereğince bankaların yönetim kurulunca onaylanan risk limitleri tahsis etmeleri ve limit kullanımlarını izlemeleri gerekmektedir. Ayrıca aynı maddenin 5. fıkrası ile limit yapısının yanı sıra erken uyarı mekanizması işlevi görecek bir sinyal yapısının da tesis edilmesi beklenmektedir.

Bunun yanı sıra, yine BDDK’nın 31 Mart 2016 tarih ve 6827 sayılı Kurul Kararı ile kamuoyuna duyurduğu Karşı Taraf Kredi Riskinin Yönetimine İlişkin Rehberin 5. ilkesi ile de bankaların karşı taraf kredi riski (KKR) için limit tesis etmeleri gerektiği belirtilmektedir.

Belirtilen düzenlemelere göre; icrai birimlerden bağımsız olarak yapılandırılmış risk yönetimi birimi tarafından yönetim kurulu onaylı olarak tesis edilen limitlere, Bankada ne kadar yaklaşıldığının ya da bu seviyelerin ne ölçüde aşıldığının takip edilmesi gerekmektedir. Risk yönetimi biriminin izleme fonksiyonu dahilinde değerlendirilen bu uygulama, hem yasal bir zorunluluk teşkil etmesi, hem de kaynak kullanımının optimize edilmesine yardımcı olması bakımından önem taşımaktadır.

Bankanın değişen organizasyonel yapısı gereğince müşteri segmentasyonunda yaşanan değişim çerçevesinde kredi riski sinyal ve limit parametreleri, müşteri segmenti yapısı ile uyumlu olarak kurumsal, girişimci ve bireysel segment bazında belirlenmiş olup, segmentasyon yapısındaki değişikliklere göre güncellenmektedir. Karşı taraf kredi riski işlemleri için sinyal ve limit değerleri ise portföy türü baz alınarak bankacılık hesapları ve alım satım hesapları için ayrı ayrı belirlenmiştir. İlgili parametreler için hesaplanan risk ağırlıklı varlık tutarlarının toplam kredi ve piyasa riski ağırlıklı varlık tutarlarına oranları üzerinden hesaplamalar yapılır ve ilgili birimler ile Üst Düzey Yönetime periyodik olarak raporlanır.

Piyasa riskine konu portföye ilişkin yaşanabilecek olumsuzluklardan önemli ölçüde etkilenmesini önlemek amacıyla piyasa riski seviyesinin, Bankanın risk iştahı ile uyumlu limitlerle sınırlandırılması esastır. Piyasa riski limitleri faiz oranı riski ve kur riski limitleri olarak belirlenmiştir. Bu limitlere ilişkin cari değerler piyasada oluşan veriler ile günlük olarak hesaplanmakta ve ilgili birimler ile Üst Düzey Yönetime raporlanmaktadır. Piyasa riski sinyal ve limit değerleri piyasa gelişmeleri ışığında dinamik olarak izlenmekte ve Banka stratejisi ile risk iştahındaki gelişmelere göre gerekiyorsa güncellenmektedir.

MALİ BÜNYEYE VE RİSK YÖNETİMİNE İLİŞKİN BİLGİLER (Devamı)

IX. KONSOLİDE RİSK YÖNETİMİNE İLİŞKİN AÇIKLAMALAR (Devamı)

ii. Kredi riski politikası ve kredi risk limitleri belirlenirken kullanılan kriterler ve yaklaşım

Bankada risk yönetimi, kredi riski yönetimi kapsamında; ürün ve faaliyetlerin yapısı, büyüklüğü, karmaşıklığı ve büyüme hızı ile uyumlu bir şekilde kredi riskinin tanımlanması, ölçülmesi, izlenmesi ve kontrol edilmesi fonksiyonlarını yürütür ve stres testi de dahil olmak üzere analiz ve çalışma sonuçlarını Üst Yönetime raporlar.

Kredi riskine konu portföye ilişkin yaşanabilecek olumsuzluklardan önemli ölçüde etkilenilmesinin önlenmesi amacıyla kredi riski seviyesi, Bankanın risk iştahı ile uyumlu limitlerle sınırlandırılmıştır. Limitler, düzenli olarak piyasa koşullarındaki, Banka stratejisindeki ve risk iştahındaki gelişmelere göre gözden geçirilmekte ve gerekiyorsa güncellenmektedir.

Banka içinde veya dışında yaşanan gelişmeler sonucu kredi risklerine ilişkin limitlere yaklaşıldığını gösteren bir sinyal ve limit yapısı bulunmaktadır. Bu sinyal ve limit yapısına ilişkin parametreler ve parametrelerin sınır değerleri, ilgili birimlerin görüşleri alınarak risk yönetimi tarafından belirlenir. Parametre ve sinyal/limit eşik değerlerin Bankada uygulamaya alınabilmesi için Denetim Komitesi ile Yönetim Kurulunun onayı alınmaktadır. Bankada risk sinyal ve limit yapısının ilgili birimlere iletilmesi ve buradaki ilgili personelin yapıyı anlaması sağlanmakta ve gerçekleşen değerler risk yönetimi tarafından periyodik olarak yakından izlenmektedir. Sinyal ve limit parametrelerine ilişkin gerçekleşen değerler, Üst Yönetime yapılan raporlamalara konu edilmektedir.

iii. Kredi riski yönetim ve kontrol fonksiyonunun yapısı ve organizasyonu

Banka’da Teftiş Kurulu Başkanlığı, İç Kontrol ve Uyum Bölüm Başkanlığı ve Risk Yönetimi Bölüm Başkanlığı iç sistem birimlerini oluşturmaktadır. Risk Yönetimi Bölüm Başkanlığının altında ulunan dört servisten bir tanesi kredi riski yönetimidir.

Periyodik olarak denetim ve kontrol faaliyetlerine tabi tutulan kredi riski yönetimi bölümünde; yasal yükümlülükleri karşılayacak yapıda ve en iyi uygulamaları içerecek esneklikte kredi riski yönetimi alt yapısının oluşturulması ve idame ettirilmesi çalışmaları yürütülmektedir. Buna göre kredi riski için tutulması gereken sermaye tutarı hesaplanmakta, risk azaltım teknikleri uygulanmakta, stres testi çalışmaları yapılmakta, kredi riski sinyal ve limit yapısı takip edilmekte, gelişmiş yöntemlerle kredi riski hesaplamalarının yapılmasına yönelik çalışmalar yürütülmekte ve Bankanın kredi riskini etkileyen gelişmelerin takibi yapılmaktadır. Yapılan analizler periyodik olarak Üst Yönetim ve ilgili birimlere raporlanmaktadır.

iv. Kredi riski yönetimi, risk kontrol, yasal uyum ve iç denetim fonksiyonları arasındaki ilişki

Risk Yönetimi Bölüm Başkanlığı periyodik olarak denetim ve kontrol faaliyetlerine tabi tutulmaktadır. Bulgu tespit edilmesi halinde bunlar, rapora konu edilmekte ve gerekli çalışmalar yürütülmektedir.

Bunun yanısıra risk yönetimi faaliyetlerinin önemli bir kısmını oluşturan İSEDES çalışmalarında da denetim ve kontrol birimleri sürecin içinde yer almaktadırlar. Buna göre, İSEDES analiz ve çalışmalarının validasyonu çalışmaları, İSEDES analizlerinin metodolojisini geliştiren ve uygulayan birimden bağımsız, Denetim Komitesine raporlama yapan bir ekip olan İç Kontrol ve Uyum Bölüm Başkanlığı tarafından gerçekleştirilir ve aynı ekip tarafından Validasyon Raporu hazırlanır. Tüm İSEDES süreci ise Teftiş Kurulu Başkanlığı tarafından denetime tabi tutulmakta ve hazırlanan İnceleme Raporu ile rapora bağlanmaktadır.

MALİ BÜNYEYE VE RİSK YÖNETİMİNE İLİŞKİN BİLGİLER (Devamı)

IX. KONSOLİDE RİSK YÖNETİMİNE İLİŞKİN AÇIKLAMALAR (Devamı)

v. Üst düzey yönetim ve yönetim kurulu üyelerine kredi riski yönetim fonksiyonu ve maruz kalınan kredi riski ile ilgili yapılacak raporlamadaki kapsam ve ana içerik

Risk yönetiminde etkinliğin sağlanması için Üst Yönetimin kredi riski yönetimindeki gelişmeler ile yürütülen analiz ve çalışmalara ilişkin sonuçlar hakkında bilgilendirilmesi esastır. Bu kapsamda; kredi riski yönetimi konusunda Üst Yönetimi bilgilendirmeye yönelik raporlama sistemi tesis edilir ve sistemin sağlıklı çalışması için gerekli önlemler alınır.

Raporlama kapsamında yapılacak olan bilgilendirme, periyodik olarak ve mümkün olduğu ölçüde güncel veri kullanılarak yapılır.

Hazırlanan raporlar asgari olarak; risk tutarı ve gelişimine, yasal sermaye yükümlülüğüne, stres testi analizi sonuçlarına, bu sonuçların sermaye yeterlilik düzeyine etkisine, risk limitlerinin gerçekleşme düzeyine ve kullanılan risk ölçüm yönteminin kısıt ve varsayımlarına ilişkin bilgileri içerir.

b) Varlıkların kredi kalitesi

Temerrüt etmiş Temerrüt Etmemiş Karşılıklar/Amortisman

ve değer düşüklüğü Net değer

Krediler 4.380.490 243.822.896 4.129.041 244.074.345

Borçlanma araçları - 71.673.528 2.030.828 69.642.700

Bilanço dışı alacaklar - 106.427.839 150.916 106.276.923

Toplam 4.380.490 421.924.263 6.310.785 419.993.968

c) Temerrüde düşmüş alacaklar ve borçlanma araçları stoğundaki değişimler

1 Önceki raporlama dönemi sonundaki temerrüt etmiş krediler ve borçlanma araçları tutarı 3.222.700 2 Son raporlama döneminden itibaren temerrüt eden krediler ve borçlanma araçları 2.547.336

3 Tekrar temerrüt etmemiş durumuna gelen alacaklar 245.111

4 Aktiften silinen tutarlar -

5 Diğer değişimler (1.634.657)

6 Raporlama dönemi sonundaki temerrüt etmiş krediler ve borçlanma araçları tutarı(1+2-3-4±5) 4.380.490 d) Varlıkların kredi kalitesi ile ilgili ilave açıklamalar

i. Muhasebe amaçlı kullanılan “tahsili gecikmiş” alacak ve “karşılık ayrılan” alacakların kapsamı ve tanımları ile eğer varsa “tahsili gecikmiş” ve “karşılık ayrılan” tanımları arasındaki farklılıklar Banka, 1 Kasım 2006 tarih ve 26333 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Bankalarca Kredilerin ve Diğer Alacakların Niteliklerinin Belirlenmesi ve Bunlar İçin Ayrılacak Karşılıklara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik” çerçevesinde, krediler ve diğer alacaklarını sınıflandırmakta, özel ve genel karşılık ayırmaktadır.

"Tahsili Gecikmiş Alacaklar" ifadesi, raporlama dönemi sonu itibarıyla vadesi 90 güne kadar gecikmiş ancak değer düşüklüğüne uğramamış olan "Yakın İzlemedeki Krediler" olarak adlandırılan krediler için kullanılmasının yanı sıra, "Donuk Alacaklar" olarak adlandırılan vadesi 90 günden fazla gecikmiş veya değer düşüklüğüne uğramış olan krediler için de kullanılmaktadır. Banka uygulamasında, "Standart Nitelikli" ve "Yakın İzlemedeki" olarak sınıflandırılan krediler için genel karşılık, "Donuk Alacak" olarak sınıflandırılan krediler için ise özel karşılık ayrılmaktadır.

MALİ BÜNYEYE VE RİSK YÖNETİMİNE İLİŞKİN BİLGİLER (Devamı)

IX. KONSOLİDE RİSK YÖNETİMİNE İLİŞKİN AÇIKLAMALAR (Devamı)

ii. Tahsili gecikmiş alacakların (90 günü geçenler) “karşılık ayrılan” olarak değerlendirilmeyen kısmı ve bu uygulamanın nedenleri

Banka, vadesinin üzerinden 90 gün geçmiş olan kredileri Karşılıklar Yönetmeliği sınıflandırma hükümleri gereğince otomatik olarak takip hesaplarına aktarmakta ve ilgili sınıfının karşılığını ayırmakta olup, "Donuk Alacak" olarak sınıflandırılan fon kaynaklı krediler için, Karşılıklar Yönetmeliği’nin “İstisnalar” başlıklı 13. maddesi gereğince ve söz konusu riskin Banka'ya ait olmaması sebebiyle özel ve genel karşılık ayırmamaktadır.

iii. Karşılık tutarı belirlenirken kullanılan metotların tanımları

Banka, Karşılıklar Yönetmeliği hükümleri çerçevesinde, standart nitelikli nakdi kredileri toplamının en az yüzde biri (%1), yakın izlemedeki (tahsili 90 günden az gecikmiş) nakdi kredileri toplamının en az yüzde ikisi (%2) oranında Genel Karşılık ayırmaktadır, gayrinakdi krediler, taahhütler ve türev finansal araçlar için ise Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik hükümlerine göre hesaplanan risk tutarı üzerinden, nakdi krediler için geçerli olan genel karşılık oranları (standart nitelikli krediler için %1, yakın izlemedeki krediler için %2) uygulanmak suretiyle genel karşılık hesaplamaktadır. Donuk alacak olarak sınıflanan (tahsili 90 günden fazla gecikmiş) 3., 4. ve 5. grup krediler için Karşılıklar Yönetmeliği'nde sırasıyla en az %20, %50 ve %100 oranlarında özel karşılık ayrılması belirtilmişken, ihtiyatlılık prensibi gereğince tüm donuk alacak grupları için teminatları dikkate almaksızın %100 oranında özel karşılık ayırmaktadır.

iv. Yeniden yapılandırılan alacakların tanımları

Kredi kullanan gerçek/tüzel kişiler, birlikte iş yaptığı diğer işletmelerin veya kendi işletmelerinin elinde olmayan sebeplerden dolayı zaman zaman; maliyetlerdeki aşırı artışların satış fiyatlarına yansıtılamaması, pazar kaybı ve ciro azalması, beklenmeyen giderlerin oluşması, alacakların tahsilatında sorunlar yaşanması gibi ticari hayatın olağan riskleri ile karşılaşabilmekte, bunun sonucunda geçici likidite sıkıntısına girebilmektedir. Kredi değerliliğinde önemli bir sorun olmayan, gelir getirici faaliyetlerine devam eden ancak yaşadığı geçici likidite sıkıntısı nedeni ile kredi geri ödemelerini zamanında yapamayan veya yapamayacağı önceden belli olan işletmelerimizin, kredi geri ödeme vadelerinin nakit akışlarına uygun olacak şekilde yeniden vadelendirilmesidir.

v. Ana Ortaklık Banka’ ya ait alacakların coğrafi bölgelere göre, sektöre ve kalan vadesine göre kırılımı ile coğrafi bölgeler ve sektör bazında karşılık ayrılan alacak tutarları ve ilgili karşılıklar ile aktiften silinen tutar

Krediler ve Alacaklar Takipteki Krediler Özel Karşılıklar Toplam

Yurtiçi 226.498.658 4.176.355 3.924.906 226.750.107

AB Ülkeleri 138.388 12.431 12.431 138.388

ABD, Kanada 27.793 193 193 27.793

OECD Ülkeleri - - - -

Kıyı Bankacılığı Bölgeleri 7.260 - - 7.260

Diğer Yurtdışı Ülkeleri 5.719.987 28.118 28.118 5.719.987

Toplam 232.392.086 4.217.097 3.965.648 232.643.535

MALİ BÜNYEYE VE RİSK YÖNETİMİNE İLİŞKİN BİLGİLER (Devamı)

IX. KONSOLİDE RİSK YÖNETİMİNE İLİŞKİN AÇIKLAMALAR (Devamı)