Konkordato Projesinin Başarılı Olamayacağı Hâlde Verilecek Karar

Geçici mühlet kararı verildikten sonra konkordatonun başarıya ulaşması mümkün olmadığı durumda kesin mühlet kararı verilmeyecek ve doğrudan doğruya iflâs koşulları aranmadan borçlunun iflâsına karar verilebilecektir344_{(İİK m. 292, b).}

343 _{Budak / Tunç Yücel, Öztek - Konkordato Şerhi m. 292, s. 316.}

344_{“ Dava İİK' nun 285 ve devamı maddeleri uyarınca açılan konkordato talebine ilişkindir.}

Davacı şirketin dava tarihi itibariyle İstanbul Ticaret Sicil Memurluğu'na ... sicil numarası ile kayıtlı olduğu, ticaret merkezinin.../İSTANBUL adresinde bulunduğu, davanın İİK' nun 285/3 ve 154/1. maddesinde öngörülen yetkili Mahkemede açıldığı anlaşılmaktadır.

Davacı konkordato talep eden şirkete 12/04/2018 tarihli tensip kararı ile birlikte 3 ay süreyle geçici mühlet kararının verildiği, yapılan yargılama sonunda davacının kesin mühlet talebinin reddi ile birlikte şirketin iflâsına karar verildiği anlaşılmıştır. İlk derece mahkemesi kararı davacı tarafından istinaf edilmiştir.

Mahkemece atanan konkordato komiserince verilen son raporda; davacı şirketin rayiç değerlere göre borca batıklığının (-) 28.719.626,63. - TL olduğu, ortaklara olan borçların (ki diğer borçlar ödenmeden alacaklarının tahsil edilmeyeceği taahhüt edilmiştir) düşülmesi halinde borca batıklığın (-) 21.399.163,43. - TL olarak kabul edildiği, davacı şirketin projesinde en somut ve kabul edilebilir üç önerisinin bulunduğu, birincisinin 3.000.000,00. - TL sermaye artırımı, ikincisinin İstanbul Çatalca'da bulunan 2 adet arsanın satışından elde edilecek gelirin borçların ödenmesine ayrılması, üçüncüsü ise İzmir Çeşme'deki 4 adet arsanın satılarak yine satışından elde edilecek gelirin borçların ödenmesine ayrılmasıdır. Üç önerinin de gerçekleşmesi durumunda (rapora göre mevcut ekonomik şartlar çerçevesinde arsaların satışı ciddi çaba gerektirmektedir) dahi borca batıklığın (-) 11.806.163,43. -TL'ye gerileyeceği bildirilmiştir. Raporda ayrıntılı olarak açıklandığı üzere, ... merkez binasının, ...'daki antrepo ve binasının, ...A.Ş. ile ...A.Ş. deki iştirak payının, bir kısım araç, iş makinesi ve demirbaşların satıldığı, ortakların nakit katkı sağladığı, çabaların olumlu karşılandığı

Kanunumuzda, İsviçre İİK m. 293a, f.3'ten farklı şekilde, kural olarak, konkordatonun başarıya ulaşması mümkün olmadığı durumda konkordato mühleti verilmemesi hâlinde mahkemenin re'sen borçlunun iflâsına karar vermesi öngörülmemiştir345_.

ancak ekonomik durgunluk ve işlerin oldukça azalması nedeniyle zarar edildiği, borçların makul seviyeye indirilemediği anlaşılmıştır. Projenin güçlü ve zayıf yönleri değerlendirilerek kârlılık olmadığı sürece projenin başarıya ulaşmasının mümkün olmadığı, kârlılığın ise ülkedeki ekonomik durumun düzelmesi ile birlikte işlerin açılmasına bağlı olduğu, bugünkü ekonomik koşulların devamı halinde projenin başarı şansının bulunmadığı bildirilmiştir. Bu açıklamalardan yola çıkarak; ilk derece mahkemesince, davacının tarafından dosyaya yansıyan borç ödeme gayreti ve kârlılığına rağmen, tüm bu çabaların projenin başarıya ulaşması için yeterli olmadığı gerekçesi ile davanın reddi yönündeki kararında bir isabetsizlik görülmediğinden davacı vekilinin istinaf taleplerinin reddine dair aşağıdaki hüküm kurulmuştur.

HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda izah edilmek üzere;

1- Dosya kapsamı ve delil durumuna göre İlk Derece Mahkemesi kararı usul ve yasaya uygun olduğundan HMK' nın 353/1.b.1 maddesi gereğince davacı tarafın istinaf başvurusunun esastan REDDİNE...”,İstanbul BAM, 17. HD., 17.01.2019, E. 2018/2752, K.

2019/39, Kazancı İçtihat Bilgi Bankası.

345 _{Budak/Tunç Yücel, Öztek - Konkordato Şerhi m. 289, s. 276; Aksi yönde bkz. İstanbul} Bölge Adliye Mahkemesi 17. HD'nin 22.11.2018 tarih ve E. 2727, K 1955, Kazancı İçtihat Bilgi Bankası:

“.../ İİK' nun Geçici Mühlet başlıklı 287/5. maddesi gereğince, 291. ve 292. maddeleri geçici

mühlet hakkında da kıyasen uygulanır, düzenlemesine göre, İİK' nun 291 ve 292. maddeleri geçici mühlet kararının verildiği tarihten itibaren uygulanması gerekir./ İİK' nun 292. maddesi gereğince, iflâsa tabii borçlu bakımdan, kesin mühletin verilmesinden sonra, borçlunun malvarlığının korunması için iflâsın açılması gerekiyorsa veya borçlu şirket, komiserin talimatlarına uymazsa, komiserin yazılı raporu üzerine kesin mühlet kararı kaldırılarak konkordato talebinin reddine ve borçlunun iflâsına re'sen karar verilir. Bu düzenleme kesin mühlet verilmesinden sonraki dönemi kapsıyor ise de İİK' nun 287/5. maddesi gereğince İİK' nun 291. ve 292. maddeleri geçici mühlet kararı verildikten sonra da uygulanır. Geçici mühlet kararından sonra davacı şirket, komiserin talimatlarına uymaz ise komiserin yazılı raporu üzerine, mahkeme geçici mühlet kararını kaldırarak konkordato talebinin reddine ve davacı şirketin iflâsına karar vermesi gerekir. Ayrıca davacı konkordato talep eden dava dilekçesi ekinde dosyaya sunduğu stok listeleriyle konkordato komiserine ibraz ettiği stok listeleri arasında büyük bir fark bulunduğu anlaşılmaktadır./ Bu durumda davacı, konkordato talep edenin iyi niyetli olmadığı, dürüstlük ilkesine uygun davranmadığı, bilirkişi ücretlerini yatırmadığı, projede belirtilen sermaye artırımına gitmediği böylece konkordato talebinde samimi olmadığı dosya kapsamında anlaşılmaktadır./ Her ne kadar davacı vekili, davacı şirketin borca batık olduğunun tespiti yapılmadan iflâs kararının verilemeyeceğini istinaf sebebi olarak ileri sürmüş ise de, İİK' nun 292/b ve c bentlerine göre, mahkemenin doğrudan iflâs kararı verebileceği, konkordato talep eden şirketin borca batıklığı araştırıldıktan sonra karar verilmesi gerekir./...”

Kanaatimizce, konkordatoya layık olduğunu göstermek isteyen dürüst ve iyi niyetli bir borçlunun mali durumunu bilançosunda herkes tarafından anlaşılabilir nitelikte, doğru verilerle net bir biçimde açıklamalıdır. Mali durumunu açıklayan bilançosunda yaptığı sağlıklı veriler ve kolay anlaşılabilir olma özelliği sayesinde asliye ticaret mahkemesinin ve alacaklıların konkordato talebi hakkında bilgi sahibi olmalarını kolaylaştırarak konkordato için daha verimli karar verilebilecektir. Konkordato süresince paylaşılan mali durum bilgi, belge ve raporlar gerçeğe uygun şekilde, şeffaf ve güvenilir verilere dayanıyorsa konkordatonun başarısı o derece yüksek olacaktır. Bu açıklamaların gerçeğe uygun olmayan yani fiktif verilerle, şeffaf ve net olmayan, özet açıklamaların gerçekten çok uzak olduğu ve yeterli açıklamalar olmadığı durumlarda konkordatonun başarı kabiliyeti olamayacaktır. Dolayısıyla konkordato talebinin reddine sebebiyet vermektedir.

Borçlunun ödeme teklifinin malvarlığıyla uyumlu olması durumunda konkordato başarıya ulaşacaktır, aksi durumda konkordato başarıya ulaşamayarak reddedilecektir. Bu durumda borçlu hangi kaynaklarla borcunu nasıl ve ne şekilde karşılayacağı konkordato ön projesinde açık ve net bir şekilde belirtilmelidir. Makul güvence veren denetim raporu ve dayanaklarıyla desteklenmelidir. Ayrıca alacaklıların iflâsa oranla daha avantajlı bir durumda tatminleri gerektiğinde konkordato başarıya ulaşacaktır, aksi takdirde konkordato başarıya ulaşamayarak reddi uygun olacaktır. Burada borçlunun malvarlığının aktifin pasifi karşılama oranı önemlidir. Aktifi pasifinin tamamını karşılasa dahi, borçlunun malvarlığının likiditesi çok düşükse belirli bir zamana ihtiyaç duyacağından konkordato talebi vade konkordatosu ile uyumlu şekilde ilerletilebilir fakat bu süre konkordatonun en fazla yirmi dokuz ay olan sürecini aşacaksa konkordatonun başarıya ulaşamayacağını komiser mahkemeye bildirmelidir.