İnsanların ihtiyaçları sonsuzdur ilkesinden KOBİ’lerin ihtiyaçları sonsuzdur diyebiliriz. Satın alma sebeplerini irdelediğimizde satma nedenleri de otomatik ortaya çıkmaktadır. Satma nedenlerinin ortaya çıkışı tanıtma-tutundurma fonksiyonunun yerine getirilmesinde hangi noktaların ön planda tutacağını ortaya çıkarır. KOBİ’lerin sigorta ürünlerini satın almada ihtiyaçların sonsuz olduğu ve temel gereksinimlerden sonra yaşam kalitesinin yükselmesiyle ihtiyaçlar ve satın alma sebeplerinin değiştiği görülecektir. Bu da doğal olarak satışla ilgili tüm unsurların yeniden yapılandırılması anlamına gelmektedir. Kişi ve kuruluşlar başta emniyet ve güvenlik sebepleri olmak üzere çeşitli dürtülerini tatmine uğraşırlar. Rahatlık, yenilik, kazanç elde etme, gurur gibi konular bunlardan bazılarıdır. Mal ve hizmetlerin tanıtımı bu konuların ışığındaki stratejilerle yapılandırılması gerekmektedir.181
Yapılan işlerin sürekliliğini sağlama ve kesintiye uğramasını engelleme girişimcilerin uzun vadeli karar vermelerine etki eden en önemli etmenler arasındadır. İş dünyası sonuçlarını kestirdiği durumlarda ilerleyecek ve belirsizliklerin ortadan kalkma halinde yatırımlara hız verecektir. Sigortanın bu
180 Hatipoğlu, 1986, s. 67-81.
80
yöndeki riski hasar anında tazmin prensibi KOBİ’lerin yeni yatırımlara ve yeni işlere karar vermelerine olumlu katkı sağlayacağı aşikârdır. KOBİ’ler işlerinde katma değer sağlayacak mal ve hizmetleri kullanmaları firmalarının daha sağlıklı ve daha uzun faaliyet göstereceğini bildiklerinden sigorta hizmeti almayı tercih ederler. Yani sigorta hizmeti alma bilinçli bir davranış şeklidir. Sigorta riskleri önlemenin ve risklerin kötü sonuçlarını minimize etmek için kullanılan en iyi yoldur.
Türkiye, prim toplama ve sigortacılık açısından, nüfusu 350 bin olan Lüksemburg’dan geri ise, sektörde sigorta şirketleri ve halkımızın belli konularda bir atılım içerisine girmeleri gerekmektedir. KOBİ’lerin sigortacılık konusundaki bilinç eksikliği, poliçede yazılı olan teminatların ve eklerin neye karşılık geldiğinin anlaşılamaması, Türk Sigorta Sektöründe en büyük handikaptır. Sigorta denilince akla ilk gelen konunun ödenecek prim olması ve sigortalıların hizmet kalitesini ön planda tutmaması hasar durumunda hesap edilmeyen neticelerle karşılaşılmasına sebep olur. Sigortacılık sektöründe fiyat indirimleri rekabetin esas unsuru olmamalıdır. Fiyat indirimleri, hizmet kalitesi ile desteklenmedikçe tek başına hiç bir anlam taşımamaktadır. Tek başına fiyat kırmak hasar oluştuğunda, zararın gereği gibi, zamanında ödenmesini engelleyeceğinden yarar yerine zarar vermektedir. Fiyat indirimleri, üretim maliyetlerin düşürülmesiyle oluşturulmaktadır. Sektörde üretim maliyeti, birim maliyetlerin düşürülmesiyle veya verimli ve ergonomik bir yapıyla, şirket içi insan ve mali kaynakların iyi organize edilmesiyle ve bunların geliştirilmesiyle mümkün olur. Sigortacılığın yaygınlaştırılarak, aynı tip riskleri daha çok sayıda sigortalı tarafından daha düşük primlerle dağıtmak optimal büyüklüğe ulaşmak, üretim maliyetini aşağıya çekmek demektir. 182
Bir takım varlıklara sahip olmakla, sigortanın söz konusu olacağı, yani mal ve paranız varsa sigortaya gereksinim var demektir. Buradan sigortalanma oranının Milli Gelir ile yakından ilişkisi olduğu doğru bir sonuçtur ancak gelir seviyesi belli bir düzeyin üzerinde olanlar sigortalanacak, diğerleri sigortanın toplumsal ve ekonomik faydalarından yararlanamayacak anlamına gelmez. Çünkü her seviyede ve herkesin karşı karşıya kaldığı risk türleri ve oluşabilecek hasarlar mevcuttur. Topluma sigortanın bir ihtiyaç olduğunun hissettirilmesi şarttır.
Her şeyden önce sektörün güçlenmesi satış örgütlerinin iyi bir eğitimden geçirilerek konu ile ilgili bilgi düzeylerinin artırılması gerekir. Sektörde ürün
81
pazarlayacak acentelerin hukuki ehliyetlerinin belirlenmesi ve bunu resmi lisansla zorunlu hale getirilmesi gerekmektedir. Tüm temel risk alanlarının ele alınarak riskin zararlı sonuçları ile ilgili teminatların sağlanması sigortanın en başta gelen amaçlarındandır. Yapılan her bir poliçe limitleri, zamanı, zararın tazmini gibi konuları içerir. İleride oluşabilecek büyük bir zararın tazminini hak etmek için sigorta poliçesine ödenecek küçük bir primi kabullenmek gerekir.
Enflasyon, dış ödeme güçlükleri, üretim azalması, işsizlik gibi büyük sorunlarla boğuşmak zorunda olan ülkemiz, ekonominin fonksiyonlarını yerine getirmek için gereken nakit sıkıntısını her seferinde piyasalara para sürerek gidermeğe çalışarak enflasyondan kurtulma imkânı bulamamıştır. Bir devlet politikası olarak benimsenmesi gerekli olan sigorta ile ekonominin zarar görücü etkileri bertaraf edileceği gibi, toplanan primler ile de ekonominin fonksiyonlarını daha rahat ifa edebilmesi için bir kaynak oluşturacaktır. İşte bu anlamda özellikle gelişmekte olan ülkelerde mali kurumların geri planda tutulmaması gereği önem taşımaktadır. Sigorta mali kurumlar içinde yer alan bir kuruluştur.
KOBİ'lerde çeşitli riskler ile oluşan felaketin niteliğiyle bağlı olarak, kurulu düzenin bozulması veya zararın ortaya çıkması, hatta mali çöküş söz konusu olabilir. KOBİ’lerin kar kaybı, üçüncü şahıslara karşı sorumluluklar, büyük dava veya savunma maliyetleri, çalışanların ve iş sahiplerinin sağlık sorunları, uzun vadeli sakatlık ve bunlara bağlı uzun süreli bakım ihtiyacı gibi nedenlerle büyük hasarlar oluşabilir. Üretim yapan firmalar başta olmak üzere KOBİ’ler çevreye verdikleri zarar ve çere kirliliği ile ilgili konularda kirlenmeye karşı önlemler almak ve üçüncü taraflara verdikleri zararlar için sorumluluklarını yerine getirme zorundadırlar. Bu yükümlülükler şu an tanımlanmış olan veya gelecekte oluşabilecek zararların tazmininde kullanılmak üzere saptanmaktadır. KOBİ’ler son kullanıcılara ürün ve hizmetleri ile ilgili olarak garanti vermek sorululuklarını yerine getirme hususunda bir rezerv ayırmak durumundadırlar. Burada akıllı bir yönetimle sigortayı rezerv olarak kullanılacaksa, mali yedek alma açısından sigortalı sigortacı arasında değerleme farklılıkları olacaktır. 183
183 Aktaş, 1992, s. 131.
82
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
KOBİ’LERİN SİGORTACILIĞIN DEVAMLILIĞI VE SİGORTA İŞLEMLERİ DESTEĞİ
4.1. Sigortanın Destek Modüllerine Alınmasının Sigortacılığı Tutundurma