Kişisel Standartlar: 6, 12, 16, 19, 24, 30 maddeler

Ölçekte tersine çevrilmesi gereken madde bulunmamakta, elde edilen puanların yüksekliği mükemmeliyetçiliğin arttığına işaret etmektedir. Ölçeğin alt boyutları aşağıda açıklanmıştır.

1.Düzen: Bu faktör altında toplanan maddeler daha çok düzenli ve temiz olma eğilimini, mükemmeliyetçilikle ilgili olan düzen ve düzenliliğin önemini yansıtmaktadır. 6 maddeden oluşmaktadır

48

2.Hatalara Aşırı İlgi: 9 maddeden oluşmaktadır. Bu faktör altında toplanan maddeler hatalara negatif tepkileri, hataları başarısızlıkla eşit olarak görme ve başarısızlığının sonucu diğerlerinin saygısını kaybedeceğine inanma eğilimini yansıtmaktadır.

3.Davranışlardan Şüphe: Bu faktör altında toplanan maddeler bireyin görevlerini (işlerini) tamamlama becerisinden şüphe etme eğilimini yansıtmaktadırlar. 5 maddeden oluşmaktadır.

4.Aile Beklentileri: Bu boyuttaki maddeler bireyin ebeveynlerinin çok yüksek standartlar oluşturduğuna inanma eğilimini yansıtmaktadır. 5 maddeden oluşmaktadır.

5.Ailesel Eleştiri: 4 maddeden oluşmaktadır. Bu faktör altında yer alan maddeler bireyin ebeveynlerini aşırı derecede eleştirel algılamasını yansıtmaktadır. 6.Kişisel Standartlar: Faktör altında yer alan maddeler çok yüksek standartlar oluşturma ve öz-değerlendirmede bu standartların aşırı derecede önemli bir yeri olduğunu göstermektedir. 6 maddeden oluşmaktadır.

Ölçümlerin Güvenilirliği

Çok Boyutlu Mükemmeliyetçilik Ölçeği için güvenirlik çalışması SPSS/RELIABILITY ile Cronbach Alfa ) iç tutarlılık ve testin yarıya bölünme yöntemleri kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Genel ve alt ölçekler için belirlenen güvenirlik katsayıları .63 ile .87 arasında değişmektedir. Testin genel güvenirlik katsayısı .83 olarak hesaplanırken, testin boyutlarında, Düzen için .87, Hatalara Aşırı İlgi için .77, Davranışlardan Şüphe için .61, Aile Beklentileri için .71, Ailesel Eleştiri için .65 ve Kişisel Standartlar için .63 olarak bulunmuştur. Testin yarıya bölme güvenirlik katsayısı ise .80 olarak hesaplanmıştır (Özbay ve Mısırlı Taşdemir, 2003)

Ölçümlerin Araştırma Kapsamında Yapılan Güvenilirlik Çalışması Çok boyutlu mükemmeliyetçilik ölçeğinin lise öğrencileri için güvenirlik katsayısı araştırmacı tarafından İç Tutarlık Yöntemi ile hesaplanmıştır. Bu çalışmalara ilişkin bilgiler aşağıda sunulmuştur.

49

İç Tutarlılık Yöntemi ile yapılan güvenirlik çalışması için Ankara İli, Keçiören ilçesi Bekir Gökdağ Anadolu Lisesinde öğrenim gören 9. ve 10.. sınıf öğrencilerinden 177 öğrenciden elde edilen veriler kullanılmıştır. Çok boyutlu mükemmeliyetçilik ölçeği için hesaplanan Cronbach Alfa Katsayısı .91’dir. Bu sonuca göre ölçeğin lise öğrencileri için güvenilir bir ölçek olduğu söylenebilir.

Ölçüm Yorumlarının ve Kullanımlarının Geçerliliği

İlk aşamada araştırmacıların denetiminde Türkçe’ye çevrilmiş bu envanter, dil ve anlam uygunluğu sağlandıktan sonra alanda uzman dört kişi tarafından yapılan tercüme işleminden sonra tercüme işleminin geçerliliği sağlanmıştır. Böylece 35 madde daha ileri işlemler için hazır duruma getirilmiştir.

Test örneklem grubuna uygulandıktan sonra geçerlik yöntemi olarak faktör analizine tabi tutulmuştur. Faktör analizi SPSS FACTOR (SPSS/WINDOWS) ile gerçekleştirilmiştir. Yapılan ilk faktör analizinde faktörlenebilirlik (Factorability) değişik yöntemlerle incelenmiştir. İlk olarak bütün maddeler arasında korelasyon matriksi incelenerek önemli oranda manidar korelasyonların olup olmadığına bakılmıştır ve faktör analizinin yapılabilmesine uygunluk gösterir nitelikte manidar ilişkilerin olduğu tespit edilmiştir. Daha sonra örneklem uygunluğu ve Sphericity testleri gerçekleştirilmiştir. KMO Örneklem Uygunluk katsayısı. 84 olarak bulunmuştur. Bu istatistik özünde verilerin faktör analitik modeli ile modellenip modellenmeyeceğine ilişkin ölçüt sunar. Bu sonuç değerlendirildiğinde iyi düzeyde verilerin modellenebileceğini ifade etmektedir. Field (2000)’ e göre KMO değeri 0.80 ile 0.90 arasında verileri iyi düzeyde modellemektedir. Barlett testi sonucu elde edilen değer ise 4961.42 ile .001 düzeyinde manidar bulunmuştur. Bu sonuç korelasyon matrisinin anlamlı olduğunu göstermektedir.

Yapılan ilk faktör analizinde, döngüsüz metod (unrotated) kullanılarak faktör çözümlemesiyle maksimum faktör sayısı incelenmiş ve açıklanabilir faktör sayısının yedi olduğu belirlenmiştir. Bu incelemeden sonra tekrar yapılan faktör analizinde Maksimum Likelihood tekniği ile Quartimax rotasyon faktör çözümlemesi sonuçları altı faktörlülükle sınırlandırılmıştır. Bu işlem sonucunda toplam varyansın % 47.8’ini açıklayan altı faktörlü yapı ortaya çıkmıştır. Birinci faktör olarak bulunan yapı “Düzen” adı altında ele alınmıştır. Toplam varyansın %16.6’ sını açıklamaktadır. İkinci faktör

50

olarak bulunan “Hatalara Aşırı İlgi’’ toplam varyansın %12.2’ sini, üçüncü faktör olarak bulunan yapı “Davranışlardan Şüphe’’ toplam varyansın %6.1’ ini, dördüncü faktör olarak “Aile Beklentileri” toplam varyansın %5.3’ ünü, beşinci faktör olarak belirlenen “Ailesel Eleştiri toplam varyansın %3.9’ unu, altıncı ve son faktör olarak belirlenen “Kişisel Standartlar Toplam varyansın %3.5’ ini açıklamaktadır.

Ölçümlerin Araştırma Kapsamında Yapılan Geçerlik Çalışması

Çok Boyutlu Mükemmeliyetçilik Ölçeğinin yapı geçerliğini belirlemek için, ölçekten elde edilen veriler üzerinde “Faktör Analizi” uygulanmıştır. Ankara İli, Keçiören ilçesi Bekir Gökdağ Anadolu Lisesinde öğrenim gören 9. ve 10. sınıf öğrencilerinden 177 öğrenciden elde edilen veriler kullanılmıştır.

Verilerin faktör analizi yapmaya uygun olup olmadığını belirlemek için verilerin çok değişkenli normal dağılımdan gelip gelmediğini belirlemek gerekir. Bu amaçla , Kaiser- Meyer- Olkin Measure of Sampling Adequancy (KMO) ve kikare (x2) değerini veren Bartlett Küresellik Testi değerleri hesaplanmıştır. KMO değeri .82 ve Barlett’ te değeri ise 2444.92 olarak bulunmuş ve bu değer .001 düzeyinde manidar bulunmuştur. Yapılan analizler, verilerin faktör analizi için uygun olduğunu göstermiş ve sonuçta temel bileşenler analizi yöntemine başvurularak faktör analizi yapılmış, elde edilen bulgular Tablo 5’te verilmiştir.

Tablo 5. Çok Boyutlu Mükemmeliyetçilik Ölçeğinin Öz Değerleri ve Açıklanan Varyans Yüzdeleri

Faktör Özdeğer Açıklanan Varyans (%)

Açıklanan Toplam Varyans (%) 1 9.52 27.19 27.19 2 4.70 13.44 40.63 3 2.28 6.51 47.14 4 1.85 5.28 52.43 5 1.57 4.50 56.93 6 1.24 3.56 60.50 7 1.19 3.40 63.91 8 1.15 3.29 67.20

51

Tablo 5 incelendiğinde, faktör öz değeri 1’in üzerinde olan 8 faktör bulunduğu görülmektedir. Bu faktörlerin aldığı öz değer puanları incelendiğinde, en yüksek öz değerin birinci faktörde toplandığı (9.52) ve birinci faktörün açıkladığı varyansın %27.19 olduğu görülmektedir. İkinci faktörün özdeğerinin 4.70 ve açıkladığı varyansın %13,44, üçüncü faktörün özdeğerinin 2.28 ve açıkladığı varyansın %6.51, dördüncü faktörün özdeğerinin 1.85 ve açıkladığı varyansın %5.28, beşinci faktörün özdeğerinin 1.57 ve açıkladığı varyansın %4.50 ,altıncı faktörün özdeğerinin 1.24 ve açıkladığı varyansın%3.56, yedinci faktörün özdeğerinin 1.19 ve açıkladığı varyansın 3.40, sekizinci faktörün özdeğerinin 1.15 ve varyansının 3.29 olduğu görülmektedir. Toplam açıklanan varyans ise %67.20’dir.

Çok Boyutlu Mükemmeliyetçilik Ölçeğine ait, ölçekten Temel Bileşenler Analizi’nden elde edilen bulgular doğrultusunda çizilen Çok Boyutlu Mükemmeliyetçilik Ölçeği Faktör Analizi Öz Değerler Grafiği Şekil 3’te verilmiştir.

Şekil 3. Çok boyutlu mükemmeliyetçilik ölçeği faktör analizi öz değerler grafiği Şekil 3’teki faktör analizi öz değerler grafiği incelendiğinde, ölçeğin öz değer puanının birinci faktörden sonra birkaç defa keskin bir iniş yapması ve eğimin daha sonra arttığı görülmektedir. Bundan dolayı ölçeğin ilk faktör analizi sonrasında çok boyutlu olduğu sonucuna varılabilir (Büyüköztürk, 2001).

52

Çok Boyutlu mükemmeliyetçilik ölçeği maddelerini faktörleştirmede temel bileşenler analizi yapılmıştır. Faktör yükleri incelendiğinde için faktör yüklerinin .50 ile .88 arasında değiştiği görülmüştür. Faktör analizinde aynı yapıyı ölçmeyen maddelerin ayıklanmasında dikkate alınan ölçütlerden biri, maddelerin tek bir faktörde yüksek yük değerine, diğer faktörlerde ise düşük yük değerlerine sahip olmasıdır. Çok faktörlü bir yapıda, birden çok faktörde yüksek yük veren madde binişik madde olarak tanımlanır ve ölçekten çıkarılır (Büyüköztürk, 2001). Buna göre, Temel bileşenler analizi sonucu elde edilen faktör yük değerleri incelenmiş ve ilk aşamada 9 ve 22. maddelerinin birden çok faktörde yük verdiği, 3. ve 17. maddelerinin ise tek madde olarak bir faktörü açıklayamayacakları için ölçekten çıkarılmışlardır. İkinci faktör analizi sonucunda ise 34. maddenin birden çok faktöre yük verdiği için ölçekten çıkarılmıştır. Maddeler çıkarıldıktan sonraki özdeğerleri ve açıklanan varyans yüzdeleri Tablo 6’da verilmiştir.

Tablo 6. Maddeler Çıkarıldıktan Sonra Çok Boyutlu Mükemmeliyetçilik Ölçeğinin Öz Değerleri ve Açıklanan Varyans Yüzdeleri

Faktör Özdeğer Açıklanan

Varyans (%) Açıklanan Toplam Varyans( %)

1 5.13 17.09 17.09 2 4.01 13.35 30.45 3 2.79 9.30 39.76 4 2.71 9.05 48.81 5 2.64 8.81 57.63 6 2.01 6.70 64.34

Tablo 6 incelendiğinde, öz değeri 1’in üzerinde olan 6 faktör bulunduğu anlaşılmaktadır. Bu faktörlerin aldığı öz değer puanları incelendiğinde, en yüksek öz değerin birinci faktörde 5.13 değerinde toplandığı ve varyansın %17.09’unu açıkladığı görülmektedir. İkinci faktörün özdeğerinin 4.01 ve açıkladığı varyansın %13.35, üçüncü faktörün özdeğerinin 2.79 ve açıkladığı varyansın %9.30, dördüncü faktörün özdeğerinin 2.71 ve açıkladığı varyansın %9.05, beşinci faktörün özdeğerinin 2.64 ve açıkladığı varyansın %8.81 ,altıncı faktörün özdeğerinin 2.01 ve açıkladığı varyansın %6.70 olduğu görülmektedir. Toplam açıklanan varyans ise %64.34’tür.

Çok Boyutlu Mükemmeliyetçilik Ölçeğine ait, ölçekten madde çıkarıldıktan sonraki faktörleştirmede Temel Bileşenler Analizi’nden elde edilen bulgular doğrultusunda

53

çizilen Çok Boyutlu Mükemmeliyetçilik Ölçeği 3. Faktör Analizi Öz Değerler Grafiği Şekil 4’de verilmiştir.

Şekil 4. Çok boyutlu mükemmeliyetçilik ölçeği 3. faktör analizi öz değerler grafiği Şekil 4’deki faktör analizi öz değerler grafiği incelendiğinde, ölçeğin öz değerler puanının birinci faktörden sonra keskin bir iniş yapması ve eğimin daha sonra artması nedeniyle ölçeğin çok boyutlu olduğu kabul edilebilir.

Sonuç itibariyle 3,9, 17,22 ve 34. maddeler ölçekten çıkarıldıktan sonraki faktörleşmede Temel Bileşenler Analizi yapılmış ve her bir maddenin faktör yüküne ait sonuçlar Tablo 7’de verilmiştir.

Tablo 7 incelendiğinde, maddelerin faktör yüklerinin .47 ile .88 arasında değiştiği, ölçeğin tüm maddelerinin .30’dan fazla yük değerine sahip olduğu ve orijinal ölçekte olduğu gibi 6 faktörlü olduğu ve 5. boyutun orijinal ölçekten farklı maddeler içerdiğinden dolayı uzman görüşü doğrultusunda hatasız görünme isteği olarak isimlendirilmiştir.

Sonuç olarak Çok Boyutlu Mükemmeliyetçilik ölçeğinin madde sayısı 35 maddeden 30 maddeye düşürülerek yapı geçerliği yükseltilmiş, araştırmada ölçeğin Tablo 7’de görülen 30 maddesi kullanılmıştır.

54

Tablo 7. Madde Çıkarıldıktan Sonra Çok Boyutlu Mükemmeliyetçilik Ölçeği Maddelerinin Temel Bileşenler Analizi Sonucu Elde Edilen Faktör Yükleri

Madde No 1.Faktör 2.Faktör 3.Faktör 4.Faktör 5.Faktör 6.Faktör

31 .89 27 .88 29 .86 7 .86 8 .83 2 .72 6 .58 20 .82 15 .73 11 .71 1 .67 5 .66 26 .62 35 .52 13 .69 14 .68 18 .68 10 .68 12 .71 30 .67 19 .66 16 .65 4 .48 24 .78 23 .72 25 .65 21 .60 32 .75 33 .68 28 .60

55 Akademik Güdülenme Ölçeği

Bu ölçek Bozanoğlu (2004) tarafından öğrencilerin akademik güdülenme düzeylerindeki bireysel farklılıklarını belirlemek amacıyla geliştirilmiştir. Ölçek üç boyutludur. Bu boyutlar kendini aşma, bilgiyi kullanma ve keşiftir.

Ölçekteki her bir madde, yanıtlayıcıya kendisine uygun olup olmadığı bakımından Likert tipi 5’li dereceleme olanağı sunmaktadır (1= Kesinlikle uygun değil, 2= Uygun değil,3=Kararsızım,4=Uygun 5= Kesinlikle uygun). Ölçekten alınabilecek en düşük puan 20 ve en yüksek puan 100’dür. Elde edilen puanın yüksekliği, akademik güdülenmenin yüksekliğine işaret etmektedir. Ölçekte sadece bir madde (4. madde) tersine puanlanmaktadır (Bozanoğlu,2004) .

Üç boyutlu olan ve 20 maddesi bulunan ölçekte, birinci boyutta kendini aşma ile ilgili maddeler(2,6,7,8,9,10,16) ikinci boyutta bilgiyi kullanma ile ilgili maddeler (1,5,12,14,15,18) ve üçüncü boyutta ise keşif ile ilgili maddeler (3,4,11,13,17,19,20) bulunmaktadır.

Kendini aşma boyutu, bireyin ders ve ders dışı konuları öğrenme, ödev hazırlama durumlarında kendisinden beklenenden daha iyisini yapma isteği ile ilgilidir. Bireyin akademik konularda kendini geçme ve geliştirme isteğini ifade eder. Örnek madde “Öğrendiğim her şey, daha fazlasını öğrenme merakı doğurur.” Bilgiyi kullanma boyutu, bireyin yeni ve farklı eğitim konularını öğrenme isteği ve öğrendiklerini okulda ve okul dışında kullanabilme isteğiyle ilgilidir. Bireyin akademik konularda yeni konular öğrenmedeki heyecanını ve hevesini ifade eder. Örnek madde “Öğrendiklerimle başkalarına yardım etmek hoşuma gider.” Keşif boyutu, bireyin karşılığında ödül beklemeden merak ettiği ve daha iyisini yapmak istediği için öğrenme isteğidir. Bireyin öğrendiğine tatmin olabilmesi için öğrenmeye ve araştırmaya devam etmesini ifade eder. Örnek madde “Karşılığında not verilmeyecek olsa da her şeyi öğrenmek için çokça çalıştığım olur.”

Ölçümlerin Güvenilirliği

Ölçümlerin güvenirliğine ilişkin bilgiler elde etmek amacıyla iki güvenilirlik yöntemine başvurulmuştur. Bunlardan biri testin tekrarı yöntemi diğeri de Cronbach alfa yöntemidir.İlk önce ölçümlerin kararlılık özelliğini belirlemek için test-tekrar test

56

yöntemi kullanılmıştır. Ölçüm güvenilirliğine Ankara ili Mamak ilçesindeki Şehit Nuri Pamir ve Başkent Liselerinden seçilen 101 öğrenciden 4 hafta ara ile elde edilen veriler üzerinden ulaşılmıştır. İki uygulama puanları arasındaki korelâsyon .87 bulunmuştur. Aynı grupta, ilk ve ikinci uygulama için ayrı ayrı hesaplanan Cronbach Alfa değerleri sırasıyla .77 ve .85 olarak saptanmıştır (Bozanoğlu, 2004). Bu değerler ölçümlerin güvenirliğine işaret etmektedir.

Ayrıca Kurtuluş Lisesinde eğitim gören süper lise grubuna kayıtlı 77 öğrenci ve aynı lisede eğitim gören yıl tekrarı yapan 80 kişilik grup için hesaplanan Cronbach Alfa değerleri de yukarıdaki değerlere oldukça benzerdir. Adı geçen grupla yapılan uygulamada, güvenirlilik için hesaplanan Cronbach Alfa iç tutarlılık katsayısı süper Lise grubu için .77, tekrar yapan grup için .83 iken, grubun tamamı için bu değer .86 olarak bulunmuştur.

Ölçümlerin Araştırma Kapsamında Yapılan Güvenilirlik Çalışması Akademik Güdülenme Ölçeğinin lise öğrencileri için güvenirlik katsayısı araştırmacı tarafından İç Tutarlık Yöntemi ile hesaplanmıştır. Bu çalışmalara ilişkin bilgiler aşağıda sunulmuştur.

İç Tutarlılık Yöntemi ile yapılan güvenirlik çalışması için Ankara İli, Keçiören ilçesi Bekir Gökdağ Anadolu Lisesinde öğrenim gören 9. ve 10. sınıf öğrencilerinden 177 öğrenciden elde edilen veriler kullanılmıştır. Akademik Güdülenme ölçeği için hesaplanan Cronbach Alfa Katsayısı .92’dir. Bu sonuca göre ölçeğin lise öğrencileri için güvenilir bir ölçek olduğu söylenebilir.

Ölçüm Yorumlarının ve Kullanımlarının Geçerliliği

Akademik Güdülenme Ölçeği geçerlik çalışması ölçeğin kapsam geçerliğine kanıt olarak, başlangıçta ölçülen özellik bakımından birbirinden farklı olduğu bilinen okul başarısı yüksek ve başarı sağlayamayan iki grubun ölçek puanları açısından aynı farklılığı gösterip göstermediğini ortaya çıkarmak amacıyla, guruplar t testi ile karşılaştırılmıştır. Gruplardan birini, geçmiş başarıları oldukça yüksek olup, süper lise olarak adlandırılan programa kabul edilmiş öğrenciler oluştururken, diğerini bir önceki yıl gerekli asgari başarıyı da sağlayamayarak yıl tekrarı yapan öğrenciler oluşturmuştur.

57

Kapsam geçerliliği incelenmesinde daha önce güvenirlik çalışmasına katılmamış öğrencilerden bir çalışma grubu oluşturulmuştur. Bu gruba Kurtuluş Lisesi’nden süper programa kayıtlı 77 öğrenci ve yine aynı lisede yıl tekrarı yapan 80 öğrenci olmak üzere, toplam 157 öğrenci katılmıştır. Grupların ölçekten aldığı en düşük ve en yüksek puanlar ile Akademik Güdülenme Ölçeği puanları ortalamaları ve standart sapma puanları karşılaştırılmış, iki grup ortalaması süper lise grubu lehine p<.001 düzeyinde anlamlı çıkmıştır. Dolayısıyla ölçek, akademik güdülenme düzeyi bakımından birbirinden farklı olan iki grubu birbirinden ayırt edebilmektedir. Bu bulgu ölçeğin geçerliğine dair güçlü bir kanıt olarak gösterilebilir.

Ölçümlerin Araştırma Kapsamında Yapılan Geçerlik Çalışması Akademik Güdülenme Ölçeğinin yapı geçerliğini belirlemek için, ölçekten elde edilen veriler üzerinde “Faktör Analizi” uygulanmıştır. Ankara İli, Keçiören ilçesi Bekir Gökdağ Anadolu Lisesinde öğrenim gören 9. ve 10. sınıf öğrencilerinden 177 öğrenciden elde edilen veriler kullanılmıştır

Verilerin faktör analizi yapmaya uygun olup olmadığını belirlemek için verilerin çok değişkenli normal dağılımdan gelip gelmediğinin belirlenmesi gerekir. Bu amaçla, Kaiser-Meyer- Olkin Measure of Sampling Adequancy (KMO) ve ki kare (x2) değerini veren Bartlett Küresellik testi yapılıp, değerleri hesaplanmıştır. KMO değeri .91, Barlett’e değeri ise 1569.18 olarak bulunmuş ve bu değer .001 düzeyinde manidar bulunmuştur. Yapılan analizler, verilerin faktör analizi için uygun olduğunu göstermiş ve sonuçta temel bileşenler analizi yöntemine başvurularak faktör analizi yapılmış, elde edilen bulgular Tablo 8’de verilmiştir.

Tablo 8. Akademik Güdülenme Ölçeğinin Öz Değerleri ve AçıklananVaryansYüzdeleri Faktör Özdeğer Açıklanan

Varyans (%) Açıklanan Toplam Varyans( %)

1 8.47 42.35 42.35

2 1.36 6.82 49.17

3 1.14 5.71 54.87

58

Tablo 8 incelendiğinde, öz değeri 1’in üzerinde olan 4 faktör bulunduğu görülmektedir. Bu faktörlerin aldığı öz değerleri incelendiğinde, en yüksek öz değerin birinci faktörde toplandığı (8.47) ve birinci faktörün açıkladığı varyansın %42.35 olduğu görülmektedir. İkinci faktörün özdeğerinin, 1.36 ve açıkladığı varyansın %6.82, üçüncü faktörün özdeğerinin 1.14 ve açıkladığı varyansın %5.71, dördüncü faktörün özdeğerinin 1.02 ve açıkladığı varyansın %5.12 olduğu görülmektedir. Açıklanan toplam varyans ise % 59.99’dur.

Akademik Güdülenme Ölçeği Lise Formu’nu faktörleştirmede Temel Bileşenler Analizinden elde edilen bulgular doğrultusunda çizilen “Akademik Güdülenme Ölçeği Lise Formu Faktör Analizi Öz Değerler Grafiği” (scree plot) Şekil 5’de verilmiştir.

Şekil 5. Akademik güdülenme ölçeği faktör analizi öz değerler grafiği

Şekil 5’deki faktör analizi öz değerler grafiği incelendiğinde, ölçeğin öz değer puanının birinci faktörden sonra keskin birkaç tane iniş yapması ve eğimin daha sonra artması nedeniyle ölçeğin çok boyutlu olduğu kabul edilebilir (Büyüköztürk, 2001).

Akademik Güdülenme Ölçeği maddelerini faktörleştirmede Temel Bileşenler Analizi yapılmıştır. Faktör yükleri incelendiğinde faktör yükleri .53 ile .74 arasında değiştiği görülmektedir. Faktör analizinde aynı yapıyı ölçmeyen maddelerin ayıklanmasında dikkate alınan ölçütlerden biri, maddelerin tek bir faktörde yüksek yük değerine, diğer faktörlerde ise düşük yük değerlerine sahip olması ve faktörün sadece 1 maddeden oluşmamasıdır. Buna göre, Temel bileşenler analizi sonucu elde edilen faktör yük değerleri incelenmiş ve 4 faktörlü bir sonuca ulaşılmıştır. Fakat 7. maddenin farklı faktörlerde yüksek değer verdiği, 4. maddenin ise sadece tek madde olarak bir faktörü açıklayamayacağı görüldüğünden sonuç olarak 4. ve 7. maddeler ölçekten çıkarılmışlardır. Akademik Güdülenme Ölçeği, ölçekten 4. ve 7. madde çıkarıldıktan

59

sonraki faktörleştirmede Temel Bileşenler Analizi yapılmış ve sonuçlar Tablo 9’da verilmiştir.

Tablo 9. Madde Çıkarıldıktan Sonra Akademik Güdülenme Ölçeğinin Öz Değerleri ve Açıklanan Varyans Yüzdeleri

Faktör Özdeğer Açıklanan Varyans (%) Açıklanan Toplam Varyans( %) 1 8.02 44.56 44.56 2 1.23 6.84 51.39 3 1.16 6.43 57.82

Tablo 9 incelendiğinde, öz değeri 1’in üzerinde olan 3 faktör bulunduğu görülmektedir. Bu faktörlerin aldığı öz değer puanları incelendiğinde, en yüksek öz değerin birinci faktörde toplandığı (8.02) görülmektedir. Önemli faktör sayısına karar vermede göz önünde bulundurulan ölçütlerden birisi, açıklanan varyans oranına bakılmasıdır. Birinci faktörün varyansın %44.56’sını açıkladığı görülmektedir. İkinci faktörün özdeğerinin, 1.23 ve açıkladığı varyansın %6.84, üçüncü faktörün özdeğerinin 1.16 ve açıkladığı varyansın %6.43 olduğu görülmektedir. Açıklanan toplam varyans %57.82’dir.

Akademik Güdülenme Ölçeği, ölçekten madde çıkarıldıktan sonraki faktörleştirmede Temel Bileşenler Analizi’nden elde edilen bulgular doğrultusunda çizilen “Akademik Güdülenme Ölçeği 2. Faktör Analizi Öz Değerler Grafiği” Şekil 6’da verilmiştir.

60

Şekil 6’daki faktör analizi öz değerler grafiği incelendiğinde, ölçeğin öz değerler puanının birinci faktörden sonra keskin bir iniş yapması ve eğimin daha sonra artması nedeniyle ölçeğin çok boyutlu olduğu kabul edilebilir (Büyüköztürk, 2001) .

Akademik Güdülenme Ölçeği’nin madde çıkarıldıktan sonraki faktörleştirmede Temel Bileşenler Analizi yapılmış ve elde edilen bulgular Tablo 10’da verilmiştir.

Tablo 10. Madde Çıkarıldıktan Sonra Akademik Güdülenme Ölçeği Maddelerinin Temel Bileşenler Analizi Sonucu Elde Edilen Faktör Yükleri

Madde No 1 .Faktör 2.Faktör 3.Faktör

20 .71 10 .69 13 .63 18 .63 11 .57 16 .56 2 .73 8 .68 1 .68 14 .67 12 .61 17 .55 19 .70 15 .68 9 .65 6 .61 5 .58 3 .53

Şekil 6 ve Tablo 10 ‘da belirtilen faktörlerin açıkladığı varyanslar ve faktörler altında yer alan maddeler incelendiğinde ölçeğin üç faktörlü olarak kullanılabileceği görülmektedir. Ölçeğin maddeleri ve boyutları uzman görüşü doğrultusunda orijinalinden farklı olarak tekrar ele alınmış birinci boyut öğrenme arzusu, ikinci boyut araştırma isteği ve üçüncü boyutta öğrenmeye güdülenme olarak isimlendirilmiştir.

61

Sonuç olarak Akademik Güdülenme Ölçeği 20 maddeden 18 maddeye düşürülerek 3 faktörün açıkladığı toplam varyans arttırılmış, madde yük değerleri en küçük .53 ve en büyük .73 olarak yükselmiş ve araştırmada ölçeğin Tablo-4’te görülen 18 maddesi